Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 07 listopada 2016 roku

Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w W., XVI Wydział Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący: SSR Joanna Chała - Małkowska

Protokolant: Emil Ruciński

po rozpoznaniu w dniu 24 października 2016 roku w W.,

na rozprawie

sprawy z powództwa G. J.

przeciwko Przedsiębiorstwu Państwowemu (...) z siedzibą w W.

o zapłatę kwoty 68.523 zł

I.  zasądza od pozwanego Przedsiębiorstwa Państwowego (...) z siedzibą w W. na rzecz powoda G. J. kwotę 22.000 (dwadzieścia dwa tysiące) złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wydania wyroku tj. 07 listopada 2016 roku do dnia zapłaty;

II.  umarza postępowanie w sprawie co do kwoty 20.000 (dwadzieścia tysięcy) złotych;

III.  w pozostałej części powództwo oddala;

IV.  zasądza od powoda G. J. na rzecz pozwanego Przedsiębiorstwa Państwowego (...) z siedzibą w W. kwotę 1.957,23 (jeden tysiąc dziewięćset pięćdziesiąt siedem 23/100) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu;

V.  nakazuje zwrócić powodowi G. J. ze Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy w W. kwotę 821,15 (osiemset dwadzieścia jeden 15/100) złotych tytułem zwrotu niewykorzystanej części zaliczki na wynagrodzenie biegłego;

VI.  wniosek powoda o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowo w potrójnej wysokości oddala.

Sygn. akt XVI GC 2329/13

UZASADNIENIE

Powód G. J. w dniu 3 sierpnia 2013 r. wniósł pozew przeciwko Przedsiębiorstwu Państwowemu (...) z siedzibą w W., żądając zasądzenia kwoty 68 523,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi od 23 lipca 2013 r. do dnia zapłaty oraz kosztów procesu według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego w wysokości trzykrotności stawki minimalnej.

Uzasadniając swoje stanowisko powód wskazał, iż jest właścicielem nieruchomości położonej w W. przy I. G. 35/274, która w związku z wejściem w życie z dniem 4 sierpnia 2011 r. uchwały nr 76/11 Sejmiku Województwa (...) z dnia 20 czerwca 2011 r. w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla (...) im. (...) w W. znalazła się na terenie obszaru ograniczonego użytkowania. Dochodzona, zaś pozwem kwota stanowi odszkodowanie z tytułu konieczności dostosowania jego nieruchomości do właściwego klimatu akustycznego, a także odszkodowanie z tytułu spadku wartości nieruchomości (pozew k. 2-8).

W dniu 13 marca 2014 r. pozwany Przedsiębiorstwo Państwowe (...) z siedzibą w W. złożył odpowiedź na pozew, w której wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie na jego rzecz od powoda zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwany podniósł, że powód nie wykazał, aby poniósł szkodę, ani związku przyczynowo- skutkowego pomiędzy szkodą, a regulacjami prawnymi wprowadzonymi na podstawie uchwały. Nadto podniósł, że powód nie wykazał również, aby w lokalu istniał nieodpowiedni poziom klimatu akustycznego, który wymagałby rewitalizacji akustycznej, wskazując jednocześnie, że nie wykazano, aby w lokalu był zapewniony klimat akustyczny zgodny z obowiązującymi przepisami prawa, gdyby lokal ten znajdował się poza obszarem ograniczonego użytkowania, co wpływa, zdaniem pozwanego, na jego odpowiedzialność. Pozwany podniósł, że położenie nieruchomości w obszarze ograniczonego użytkowania nie oznacza, że na danej nieruchomości występuje przekroczenie norm hałasu.

Strona pozwana podniosła, że, w razie wykazania po zasięgnięciu opinii biegłego z zakresu akustyki, że poziom hałasu przekracza dopuszczalne normy, mogłaby odpowiadać jedynie w zakresie kosztu prac koniecznych do wykonania w lokalu stanowiącego różnicę pomiędzy kosztem prac wymaganych, gdyby na nieruchomości nie dochodziło do przekroczenia dopuszczalnych norm hałasu, a kosztem prac wymaganych w sytuacji, gdyby dochodziło do przekroczenia tych norm. Nadto wskazano, że nie można zakładać, że położenie lokalu w strefie ograniczonego użytkowania przekłada się na spadek jego atrakcyjności i wartości. Pozwany wskazał, że nie kwestionuje, że lokal znajduje się w strefie ograniczonego użytkowania, jednak poza strefami (...) i (...), w których jest zabronione odpowiednio m.in.: przeznaczanie terenu pod zabudowę mieszkaniową, szpitale i domy opieki społecznej. Te ograniczenia nie mają miejsca poza tymi strefami, m.in. w miejscu położenia nieruchomości należącej do powoda. Ponadto strona pozwana podniosła, że lotnisko im. F. C. istnieje od kilkudziesięciu lat, zaś ewentualne przekroczenia norm hałasu nie są konsekwencją wprowadzenia strefy ograniczonego użytkowania, a ruchu lotniczego istniejącego w tym miejscu. Powód zaś w chwili nabycia lokalu miał świadomość sąsiedztwa czynnego lotniska. Nadto podniosła bezzasadność żądania odsetek ustawowych od dnia wskazanego w pozwie oraz żądania trzykrotności stawki minimalnej z tytułu kosztów zastępstwa procesowego. (odpowiedź na pozew k. 107-120).

Pismem z dnia 4 grudnia 2014 r. (data nadania) strona powodowa cofnęła powództwo wraz ze zrzeczeniem się roszczenia w zakresie kwoty 20 000,00 zł tytułem odszkodowania za szkodę polegającą na koniecznych do poniesienia wydatkach w celu zapewnienia właściwego klimatu akustycznego w lokalu powoda. (pismo k. 319-320)

S ąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód G. J. jest właścicielem lokalu mieszkalnego nr (...) usytuowanego w budynku przy I. G. 35 w W., o powierzchni 82,97 m2, dla którego Sąd Rejonowy dla Warszawy M. w W. prowadzi księgę wieczystą o nr KW (...). ( dowód: wydruk księgi wieczystej nr (...) – k. 23-29).

Uchwałą Nr 76/11 z dnia 20 czerwca 2011 roku Sejmiku Województwa (...) utworzono obszar ograniczonego użytkowania dla (...) im. (...) w W.. Uchwała ta została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym Województwa (...) w dniu 20 lipca 2011 roku i weszła w życie w terminie 14 dni od dnia jej ogłoszenia. Granicę zewnętrzną obszaru ograniczonego użytkowania wyznacza izolinia równoważnego poziomu dźwięku (...), a granicę wewnętrzną obszaru ograniczonego użytkowania wyznacza granica terenu lotniska. W obszarze ograniczonego użytkowania wyróżniono dwie strefy: strefę (...), której granicę zewnętrzną wyznacza izolinia miarodajnego poziomu dźwięku (...) w porze nocy, a od wewnątrz granica lotniska oraz strefę (...), której granicę wyznacza od zewnątrz izolinia miarodajnego poziomu dźwięku (...) w porze nocy, a wewnątrz granica strefy (...).

Zgodnie z § 5 tej uchwały w obszarze ograniczonego użytkowania wprowadzono ograniczenia w zakresie przeznaczenia terenu i sposobu korzystania z terenu jedynie w strefach (...) oraz (...). Poza tymi strefami nie wprowadzono żadnych ograniczeń w zakresie przeznaczenia terenu i sposobu korzystania z terenu.

W obszarze ograniczonego użytkowania wprowadzono następujące ograniczenia w zakresie przeznaczenia terenu i sposobu korzystania:

- w strefie (...):

a) zakazano przeznaczania terenów pod zabudowę mieszkaniową jedno i wielorodzinną, mieszkaniowo- usługowa, zagrodową, zamieszkania zbiorowego, związaną ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży, szpitale i domy opieki społecznej,

b) zakazano lokalizowania budynków o funkcji mieszkaniowej, mieszkaniowo- usługowej, zagrodowej, zamieszkania zbiorowego, szpitali, domów opieki społecznej oraz o funkcjach związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży,

c) zakazano zmiany funkcji budynków istniejących na budynki o funkcji mieszkaniowej mieszkaniowo- usługowej, zagrodowej, zamieszkania zbiorowego, szpitali, domów opieki społecznej oraz o funkcjach związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży

- w strefie (...):

a) zakazano przeznaczania terenów pod szpitale i domy opieki społecznej oraz pod zabudowę związaną ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży,

b) zakazano lokalizowania budynków o funkcji szpitali, domów opieki społecznej oraz funkcjach związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży,

c) zakazano zmian funkcji budynków istniejących na budynki o funkcjach związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży, szpitali i domów opieki społecznej.

Zgodnie z § 6 uchwały wprowadzono wymagania techniczne dotyczące budynków objętych obszarem ograniczonego użytkowania polegające na określeniu, że:

1) w nowoprojektowanych budynkach należy zapewnić odpowiednią izolacyjność ścian zewnętrznych, okien i drzwi w ścianach zewnętrznych, dachów i stropodachów – zgodnie z ustawą z 7 lipca 1994 r. prawo budowlane (Dz.U. z 2010 r., Nr 243, poz. 1623 oraz z 2011 r. Nr 32, poz. 159 i Nr 45, poz. 235) i przepisami wykonawczymi do tej ustawy;

2) w istniejących budynkach należy zastosować zabezpieczenia zapewniające właściwy klimat akustyczny w pomieszczeniach zgodnie z ustawą z 7 lipca 1994 r. prawo budowlane (Dz.U. z 2010 r., Nr 243, poz. 1623 oraz z 2011 r. Nr 32, poz. 159 i Nr 45, poz. 235) i przepisami wykonawczymi do tej ustawy.

(Dziennik Urzędowy Województwa (...) z 2011 r., Nr 128, poz. 4086 wraz z załącznikami).

Wraz z wejściem w życie uchwały nr 76/11 Sejmiku Województwa (...) z dnia 20 czerwca 2011 r., zmienionej uchwałą nr 153/11 z dnia 24 października 2011 r., nieruchomość G. J. znalazła się w strefie ograniczonego użytkowania, poza strefami (...) i (...). (okoliczności bezsporne)

W dniu 16 lipca 2013 r. powód zgłosił pozwanemu roszczenie w kwocie: 140 000,00 zł tytułem utraty wartości nieruchomości oraz konieczności poniesienia nakładów niezbędnych na rewitalizację akustyczną nieruchomości. (dowód: pismo z dnia 16 lipca 2013 r.).

Hałas lotniczy ma negatywny wpływ na wartość nieruchomości lokalowych. Wpływ natężenia hałasu lotniczego (...) powyżej izofony (...) jest istotny i ma destymulujący wpływ na wartość lokali mieszkalnych na analizowanym rynku w wymiarze, w stosunku do wartości wynoszącym około -1,5 % na każdy dodatkowy decybel. Wartość nieruchomości na dzień sporządzenia opinii z uwzględnieniem występującego hałasu lotniczego wynosi ~698 000,00 zł, zaś bez uwzględnienia hałasu- ~720 000,00 zł, a więc spadek wartości z powodu hałasu lotniczego wynosi 22 000,00 zł. (dowód: pisemna opinia biegłego sądowego K. M. k.426-448, opinie pisemne uzupełniające k.500-503, 532-534, ustna opinia uzupełniająca k. 631-633).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wyżej wskazanych dokumentów złożonych do akt sprawy. Dokumenty te stanowiły dokumenty prywatne w rozumieniu art. 245 k.p.c., to stosownie do treści art. 233 § 1 k.p.c. Sąd, dokonując ich oceny w ramach swobodnej oceny dowodów uznał je za wiarygodne i przydatne dla ustalenia stanu faktycznego, a w konsekwencji, poczynił na ich podstawie ustalenia faktyczne, zwracając jednak uwagę, że dokumenty prywatne stanowiły jedynie dowód tego, że określone w nich osoby złożyły oświadczenia treści w nich zawartej.

Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego z zakresu wyceny nieruchomości na okoliczność ustalenia czy, a jeśli tak to o ile obniżyła się wartość nieruchomości lokalowej położonej w W. przy ul. (...), dla której prowadzona jest księga wieczysta o nr (...) po dniu 4 sierpnia 2011 r.; ustalenia co było przyczyną obniżenia wartości nieruchomości czy były to przyczyny związane z wprowadzeniem obszaru ograniczonego użytkowania dla (...) im. (...) w W., konkretnie jakie: emisja hałasu, ograniczenia w sposobie korzystania z nieruchomości itp. (jeśli zostanie ustalone obniżenie wartości). Biegłego zobowiązano ponadto do ustalenia, czy doszło do obniżenia wartości nieruchomości także (chyba, że według biegłego jest to jedyna metoda wtedy wyłącznie) poprzez ustalenie wartości ww. lokalu mieszkalnego na koniec 2010 r., koniec 2011 r. oraz na dzień sporządzenia opinii; ustalenie wartości co najmniej dwóch nieruchomości podobnych do nieruchomości strony powodowej, a znajdujących się poza obszarem ograniczonego użytkowania na koniec 2010 r., koniec 2011 r. oraz na dzień sporządzenia opinii; obliczenie różnicy procentowej wzrostu (ewentualnie spadku) wartości nieruchomości powoda z procentowym wzrostem (spadkiem) wartości każdej z nieruchomości porównywanych, tj. obliczenia o ile procent w stosunku do wartości z okresu przed 4 sierpnia 2011 r. wzrosła (spadła) wartość nieruchomości powoda i o ile procent wzrosła (spadła) wartość każdej z nieruchomości porównywanych (procentowe różnice) na koniec 2011 r. i na dzień sporządzenia opinii.

Pierwszą opinię sporządził biegły R. D.. Oparł się na wynikach badań przeprowadzonych w P., a opublikowanych w Biuletynie Stowarzyszenia (...)/12 z 2010 roku, to jest wynikach ankiety przeprowadzonej wśród osób zamierzających nabyć nieruchomość oraz osób, które nabyły nieruchomość w ostatnim półroczu przed badaniem. Z tych badań wynikało, iż nabywcy za jeden z atrybutów obniżających wartość nieruchomości uznają hałas związany z działaniem lotniska, które to zjawisko istniało między innymi w pobliżu lotniska wojskowego P. – K..

Z przeprowadzonych powyższych badań oraz badań zagranicznych dotyczących wpływu emisji hałasu lotniczego na wartość nieruchomości położonych w jego zasięgu (dla lotnisk w B., L., N., D., S. F., T. itp.) biegły wywiódł, że emisja hałasu lotniczego zawsze ma wpływ na wartość nieruchomości mieszkalnych. Mając dane dotyczące procentowego ubytku wartości nieruchomości na obszarze ograniczonego użytkowania lotniska wojskowego P.- K. i dla różnych portów zagranicznych biegły wyliczył ubytek wartości nieruchomości na (...) ograniczonego (...) w zależności od poziomu długotrwałego równoważnego poziomu hałasu lotniczego (...), oddziaływującego na nieruchomości. Biorąc pod uwagę, że na obszarze granicy zewnętrznej o.o.u. hałas wynosi do (...), biegły wskazał ubytek wartości dla nieruchomości powodów na poziomie 9,5%. Wartość nieruchomości powodów biegły oszacował posługując się 19 transakcjami sprzedaży rynku równoległego, to jest z udziałem nieruchomości lokalowych położonych poza o.o.u. na terenie dzielnicy B., przy czym biegły wziął pod uwagę transakcje dotyczące lokali o powierzchni od 31,24 m2 do 104,56 m2. Biegły ustalił wartość rynkową lokalu powodów na dzień wydania opinii na kwotę 711 551,00 zł. Utrata wartości została obliczona przez biegłego w oparciu o przemnożenie tej kwoty o ustalony procent utraty wartości nieruchomości 9,5 % dla miejsca położenia nieruchomości na obszarze o.o.u., na którym (...) był mniejszy niż (...). Biegły wskazał, że wysokość utraty wartości wynosi 67 597,00 zł (k. 280).

Powyższa opinia została zakwestionowana przez stronę pozwaną, która zarzuciła, iż opinia zakłada, że doszło do ubytku wartości nieruchomości i jej celem było jedynie ustalenie wartości tego ubytku. Biegły zdaniem pozwanego proponuje ryczałtowe odszkodowanie w wysokości 9,5 % za samo położenie w strefie o.o.u., zaś wyniki analiz dotyczące lotniska P.- K. są nieadekwatne w przedmiotowej sprawie, gdyż lotnisko w K. ma charakter wyłącznie wojskowy, a w pobliżu lotniska dominują tereny o przeznaczeniu wypoczynkowo- rekreacyjnym. Nadto pozwany zarzucił, że biegły zignorował treść postanowienia nie ustalając wartości rynkowej lokalu przed wejściem w życie uchwały o obszarze ograniczonego użytkowania. Pozwany zwrócił też uwagę na błąd biegłego w określeniu powierzchni lokalu, gdyż doliczył on do powierzchni lokalu (...) m2 stanowiące powierzchnię pomieszczenia przynależnego, co zdaniem pozwanego stanowi błąd dyskwalifikujący opinię, jednocześnie podnosząc, że biegły nie wskazał dlaczego jako rynek równoległy dla dzielnicy U. przyjął rynek lokali dzielnicy B.. Ponadto pozwany wskazał, że przeprowadzone w 2005 r. i 2010 r. badania dla P. nie są miarodajne dla W., zaś badania na terenie lotnisk zagranicznych są nieporównywalne z lotniskiem w W., z uwagi na ilość obsługiwanych pasażerów, których za granicą jest często wielokrotnie więcej niż w W.., podnosząc także, że badania ankietowe nie mogą stanowić podstawy wyceny zwłaszcza wartości rynkowej, gdy na rynku są takie transakcje.

Sąd uznał pisemną i ustną opinię biegłego R. D. za nieprzydatne do rozstrzygnięcia sprawy. W istocie opierają się one na założeniu, iż wprowadzenie o.o.u. wokół lotnisk zawsze prowadzi do spadku wartości nieruchomości znajdujących się w tym obszarze. Badania ankietowe dotyczące oddziaływania lotniska P.-K., a tym bardziej lotnisk zagranicznych, na ceny nieruchomości, nie mogą być podstawą do ustalenia współczynnika spadku wartości nieruchomości (...) leżących w strefie o.o.u. w pobliżu L. im. F. C.. Nie uwzględniają odmienności lotnisk i odmienności terenów na których znajdują się nieruchomości. Brak odpowiednich badań w stosunku do oddziaływania lotniska im. F. C. w W. i kosztowność ich przeprowadzenia wyklucza zastosowanie tej metody.

Sąd dopuścił również dowód z opinii biegłego sądowego z zakresu (...).

Biegła w celu dokonania wyceny nieruchomości zastosowała podejście porównawcze, metodę analizy statystycznej rynku, której zastosowanie pozwala uwzględnić wpływ poszczególnych czynników w ich uwikłaniu, zwłaszcza w sytuacji zachodzącej na analizowanym rynku, w której czynniki badane: strefy (...) oraz natężenie hałasu lotniczego są ze sobą skorelowane. W efekcie metoda ta w sposób obiektywny, wiarygodny i skuteczny może być zastosowana do tego celu i jako jedyna jest stosowana na świecie. Badanie to zostało przeprowadzone na podstawie 1947 transakcji lokali mieszkalnych (hipotecznych i spółdzielczych) na rynku wtórnym z obszaru całej dzielnicy U., obejmujące obszary M. (Miejskiego Systemu (...)), w których występują transakcje lokalami mieszkalnymi: G., J., J., K., N., P., Stary I., S. S., U. Centrum, U. Północny, W. z okresu 2010 do 2015 roku. Porównaniu podlegały cechy takie jak: data transakcji, powierzchnia użytkowa lokalu, stan techniczno- użytkowy, hałas lotniczy (...) w dB ponad 44 dB, prawo do nieruchomości, lokalizacja na piętrze i na parterze, lokalizacja w o. o. u. oraz poza strefą. W wyniku powyższej analizy biegła wywiodła, wpływ lokalizacji nieruchomości w strefie ograniczonego użytkowania jest nieistotny, natomiast istotny jest wpływ hałasu lotniczego. Na każdy decybel powyżej granicy (...) odnotowano spadek wartości nieruchomości o 1,5 %. Biegła określiła wartość nieruchomości przed wejściem uchwały na kwotę 806 551,00 zł. Wartość nieruchomości na dzień sporządzenia opinii z uwzględnieniem występującego hałasu lotniczego wynosi ~698 000,00 zł, zaś bez uwzględnienia hałasu- ~720 000,00 zł. Biegła wykluczyła wpływ samej lokalizacji w strefie obszaru ograniczonego użytkowania na wartość nieruchomości lokalowych, zaś samo wprowadzenie (...) nie wprowadziło ograniczeń w użytkowaniu i przeznaczeniu nieruchomości stanowiącej przedmiot opinii mogących spowodować obniżenie jej wartości.

Powyższa opinia została zakwestionowana przez pozwanego w zakresie w jakim dotyczyła wpływu hałasu lotniczego na wartość nieruchomości strony powodowej. Strona pozwana wnosiła o pominięcie opinii w tym zakresie jako nieprzydatnej, ewentualnie wezwanie biegłej na rozprawę. Strona pozwana podniosła, że rozważania biegłej co do hałasu nie mają znaczenia w niniejszej sprawie, gdyż podstawą roszczenia z art. 129 p.o.ś. mogą być wyłącznie ograniczenia związane z wejściem uchwały, a nie sam hałas lotniczy. Pozwany podniósł, że w niniejszej sprawie ewentualną szkodą powoda byłaby utrata wartości nieruchomości wskutek wejścia w życie uchwały, jednak biegły takiej szkody nie wyliczył, albowiem wynosi ona 0 zł. Nadto podniósł, że ewentualny wpływ hałasu na wartość nieruchomości nie ma związku z wejściem w życie uchwały. (pismo k. 463-468).

Powód również zakwestionował opinię biegłej K. M. wnosząc o jej pominięcie jako nieprzydatnej dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy oraz o rozstrzygnięcie zgodnie z treścią opinii biegłego R. D., ewentualnie o wezwanie biegłej na termin rozprawy. Powód podniósł, że wynik opinii, zgodnie z którym położenie nieruchomości powoda w (...) nie spowodowało utraty jego wartości, wskazując, że biegła w ogóle nie uwzględniła okoliczności wprowadzenia (...), a jedynie przeprowadziła proste wyliczenie spadku wartości nieruchomości. Nadto podniósł, że dla części nabywców fakt położenia nieruchomości w strefie ograniczonego użytkowania stanowi podstawę do odstąpienia od transakcji. (pismo k. 471- 473).

W opiniach uzupełniających biegła K. M. odniosła się do zarzutów stawianych przez strony, wskazując m.in. na jakiej podstawie określony został poziom hałasu. W ocenie Sądu, opinia sporządzona przez biegłą, udziela logicznej i stanowczej odpowiedzi na okoliczności wskazane w tezie dowodowej.

Również opinie uzupełniające zostały zakwestionowane przez strony, wobec czego wezwano biegłą na termin rozprawy wyznaczony na dzień 24 października 2016 r., na którym biegła podtrzymała swoją opinię, podając, że położenie nieruchomości w strefie ograniczonego użytkowania nie ma wpływu na wartość nieruchomości, a jedynie hałas.

Zastosowana przez biegłą sądowego metoda analizy statystycznej jest w ocenie Sądu zrozumiała i logiczna, a nadto pozwala na jednoznaczne określenie, w jakiej części spadek wartości nieruchomości nastąpił w związku z ustanowieniem obszaru ograniczonego użytkowania, w tym hałasem, a w jakiej części z innych przyczyn. Opinia sporządzona została zgodnie z zasadami przewidzianymi w ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U.2010.102.651 j.t.). Zastosowana metoda wyceny była zgodna z art. 152 ustawy o gospodarce nieruchomościami, w myśl którego oszacowanie wartości nieruchomości może nastąpić między innymi poprzez zastosowanie podejścia porównawczego. Stosownie do treści art. 154 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami wyboru właściwego podejścia oraz metody i techniki szacowania nieruchomości dokonuje rzeczoznawca majątkowy, uwzględniając w szczególności cel wyceny, rodzaj i położenie nieruchomości, przeznaczenie w planie miejscowym, stan nieruchomości oraz dostępne dane o cenach, dochodach i cechach nieruchomości podobnych.

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 19 grudnia 1990 roku (I PR 148/90, opubl. OSP 1991/11/300) wskazał, iż Sąd może oceniać opinie biegłego pod względem fachowości, rzetelności czy logiczności. Sąd doszedł do przekonania, iż opinia biegłej z zakresu wyceny nieruchomości jest wyczerpująca, spełnia wszelkie przesłanki, które pozwalają przyznać jej walor miarodajności i spójności, może więc stanowić dla Sądu podstawę ustaleń faktycznych.

S ąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w części.

Zgodnie z art. 129 ust. 2 ustawy p.o.ś., jeżeli w związku z ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości korzystanie z niej lub z jej części w dotychczasowy sposób lub zgodny z dotychczasowym przeznaczeniem stało się niemożliwe lub istotnie ograniczone, właściciel może żądać odszkodowania za poniesioną szkodę; szkoda obejmuje również zmniejszenie wartości nieruchomości. Z powyższymi roszczeniami, stosownie do treści art. 129 ust. 4 można wystąpić w okresie 2 lat od dnia wejścia w życie rozporządzenia lub aktu prawa miejscowego powodującego ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomości.

W niniejszej sprawie powód G. J. żądał odszkodowania z tytułu spadku wartości nieruchomości oraz kosztów przeprowadzenia tzw. rewitalizacji akustycznej.

W świetle powyższego przepisu ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości są nie tylko ograniczenia wynikające wprost z samej treści uchwały, ale także wynikające z istoty obszaru ograniczonego użytkowania. Ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości jest także to, że właściciel będzie musiał znosić dopuszczalne na obszarze ograniczonego użytkowania immisje, w tym hałas. W związku z wejściem w życie uchwały tworzącej obszar ograniczonego użytkowania dochodzi do zawężenia granic własności wynikających z treści art. 140 k.c. w zw. z art. 144 k.c., gdyż właściciel nie może żądać zaniechania immisji przekraczającej standardy ochrony środowiska, czy też przeciętną miarę (tak: Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 24 lutego 2010 r. sygn.. akt III CZP 128/09, por. wyrok Sądu Najwyższego z 6 maja 2010 r., sygn. akt II CSK 602/09, LEX nr 585768). Pojęcie szkody na tle treści art. 129 p.o.ś. winno być zatem rozumiane szeroko. Jeżeli właściciel nie może w pełni korzystać z nieruchomości, żądając zakazania immisji, za powstałą w ten sposób szkodę, przysługuje mu odszkodowanie (tak: Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia 12 marca 2015 roku sygn. akt VI ACa 1550/13 oraz w wyroku z dnia 8 grudnia 2015 sygn. akt VI ACa 1662/14).

Z art. 135 ust. 1 p.o.ś. wynika, że stworzenie obszaru ograniczonego użytkowania może mieć miejsce, jeżeli z przeglądu ekologicznego albo z oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, albo z analizy porealizacyjnej wynika, że mimo zastosowania dostępnych rozwiązań technicznych, technologicznych i organizacyjnych, nie mogą być dotrzymane standardy jakości środowiska, poza terenem zakładu. W obszarze ograniczonego użytkowania standardy jakości środowiska w zakresie dopuszczalnego poziomu hałasu w porze dziennej i nocnej nie są zachowane. Wiąże się to z koniecznością znoszenia uciążliwego hałasu powodowanego przez startujące i lądujące samoloty.

Strona powodowa nie musiała dowodzić, iż dochodzi do przekroczenia dopuszczalnych norm hałasu w obszarze ograniczonego użytkowania, bowiem z powodu ponadnormatywnych oddziaływań lotniska i braku możliwości dotrzymania standardów jakości środowiska, został on utworzony (tak też: Sąd Apelacyjny w Poznaniu w wyroku sygn. akt I ACa 677/11).

W myśl art. 3 pkt 4 lit. b p.o.ś. jednym z rodzajów oddziaływania na środowisko jest emisja hałasu. Sam więc fakt wprowadzenia obszaru ograniczonego użytkowania powoduje dla powodów ścieśnienie granic ich władztwa nad rzeczą, bowiem przez samo ustanowienie obszaru muszą znosić hałas i nie mogą domagać się zaniechania immisji. Ustawodawca wprowadzając możliwość ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania dla lotnisk, wyłączył stosowanie art. 144 k.c. i możliwość domagania się zaniechania immisji. Zgodnie z tym przepisem właściciel nieruchomości powinien przy wykonywaniu swego prawa powstrzymywać się od działań, które by zakłócały korzystanie z nieruchomości sąsiednich ponad przeciętną miarę, wynikającą ze społeczno-gospodarczego przeznaczenia nieruchomości i stosunków miejscowych. Istotą utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania jest zmuszenie do znoszenia m.in. określonego w uchwale hałasu. Wyłączone ustawowo zostały w tym przypadku roszczenia z art. 222 § 2 k.c. w zw. z art. 144 k.c. zawężając uprawnienia właścicielskie. Ustawodawca przyznaje w zamian prawo domagania się wykupu nieruchomości albo odszkodowania na podstawie art. 129 ust. l i 2 p.o.ś. Wobec tego roszczenie o odszkodowanie za to zawężenie granic władztwa przysługuje z art. 129 p.o.ś. nie zaś z art. 435 k.c. w związku z art. 322 p.o.ś. Hałas przekraczający przeciętną miarę nie oznacza jedynie przekroczenia norm administracyjnych ustanowionych w tym względzie. Sąd Najwyższy w wyroku z 10 lipca 2003 r., I CKN 497/01 przyjął bowiem, że zawarte w przepisach administracyjnych normy dopuszczalnych oddziaływań nie wywołują wprost skutków w dziedzinie prawa cywilnego i nie zastępują kryteriów „przeciętnej miary zakłóceń” ustalanych autonomicznie i bezpośrednio na podstawie art. 144 k.c. Normy administracyjne stanowią jednak dodatkowy element oceny stopnia zakłóceń, i nie pozostają całkowicie bez znaczenia dla oceny, czy zakłócenia przekraczają przeciętną miarę, o której mowa w art. 144 k.c. Przekroczenie dopuszczalnych norm administracyjnych jest dowodem przekroczenia „przeciętnej miary” w ujęciu cywilistycznym (art. 144 k.c.) - tak Sąd Najwyższy w wyroku z 10 lipca 2003r., I CKN 497/01.

Podsumowując, szkodą w rozumieniu art. 129 p.o.ś. jest zmniejszenie wartości nieruchomości, jeśli zmniejszenie jest rzeczywiście wynikiem zawężenia władztwa i niemożnością zapobieżenia hałasowi, jako immisji, co koresponduje z pojęciem straty w rozumieniu art. 361 § 2 k.c., przez którą rozumie się między innymi zmniejszenie aktywów.

Niewątpliwie powód wykazał, iż jest właścicielem lokalu mieszkalnego przy ulicy (...) w W.. Legitymacja bierna pozwanego wynika z art. 136 ust. 2 prawa ochrony środowiska, według którego obowiązany do wypłaty odszkodowania lub wykupu nieruchomości jest ten, którego działalność spowodowała wprowadzenie ograniczeń w związku z ustanowieniem obszaru ograniczonego użytkowania. Z § 1 uchwały nr 76/11 Sejmiku Województwa (...) z dnia 20 czerwca 2011 r. w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla (...) im. (...) w W. wynika natomiast, że obszar ograniczonego użytkowania został utworzony dla (...) im. (...) w W., którego zarządcą jest Przedsiębiorstwo Państwowe (...) w W..

W niniejszym przypadku w stosunku do nieruchomości powoda brak jest ograniczeń w sposobie użytkowania objętych uchwałą. Obniżenie wartości nieruchomości wiąże się jedynie z koniecznością znoszenia immisji. Hałas niewątpliwie jest immisją. Wysokość szkody została wykazana dowodem z opinii biegłego- K. M.. Biegła wskazała, iż wartość lokalu mieszkalnego powoda z uwzględnieniem występującego hałasu jest o 22.000,00 zł niższa, niż wartość tej nieruchomości, gdyby hałas nie występował.

Mając powyższe na uwadze Sąd zasądził od strony pozwanej na rzecz powoda kwotę 22.000,00 zł, w pozostałym zakresie zaś powództwo należało oddalić.

Biegła wprawdzie wskazała, że to nie położenie lokalu w strefie (...) wpływa na cenę, tylko hałas, lecz to przecież hałas jest przyczyną utworzenia (...). Gdyby nie ów hałas, nie byłoby potrzeby tworzenia wskazanego O.. Jest oczywiste, że spadek wartości prawa powoda G. J. jest funkcjonalnie związany z (...) i wypełnia dyspozycję powołanego przepisu p.o.ś.

Wobec cofnięcia powództwa wraz ze zrzeczeniem się roszczenia w zakresie kwoty 20 000,00 zł postępowanie w tej części należało umorzyć w myśl art. 355 k.p.c. o czym orzeczono w punkcie II wyroku.

Cofnięcie pozwu jest skuteczne i nie wymaga zgody pozwanego, albowiem zgodnie z treścią art. 203 § 1 k.p.c. pozew może być cofnięty bez zezwolenia pozwanego aż do rozpoczęcia rozprawy, a jeżeli z cofnięciem połączone jest zrzeczenie się roszczenia aż do wydania wyroku. Sąd nie znalazł podstaw, aby cofnięcie pozwu uznać za niedopuszczalne w świetle przepisu art. 203 § 4 k.p.c.

Sąd zasądził odsetki ustawowe za opóźnienie na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c. od dnia ogłoszenia wyroku, oddalając żądanie w pozostałym zakresie, uznając, iż dopiero z tą chwilą skonkretyzowany został kwotowo obowiązek odszkodowawczy i dopiero wówczas można mówić o powstaniu opóźnienia w spełnieniu tego świadczenia. Wysokość roszczenia wskazana w wezwaniu przedprocesowym była czysto hipotetyczna i nieweryfikowalna na tym etapie.

W przedmiocie kosztów procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. i 100 k.p.c. Pierwszy z wymienionych przepisów formułuje zasadę odpowiedzialności za wynik procesu oraz zasadę kosztów niezbędnych i celowych, w myśl której strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi koszty procesu. Z kolei art. 100 k.p.c. formułuje zasadę stosunkowego rozdzielenia kosztów procesu. Znajduje on zastosowanie w wypadku częściowego uwzględnienia żądań. Stanowi ona elastyczne dostosowanie zasady odpowiedzialności za wynik sprawy do sytuacji, w której obie strony częściowo wygrały, a częściowo przegrały proces. Zastosowanie art. 100 k.p.c. polega na rozdzieleniu kosztów między stronami odpowiednio do wyniku sprawy, tj. stopnia uwzględnienia i nieuwzględnienia żądań. Zarówno pełnomocnik powoda jak i pozwanego wniósł o zasądzenie na swoją rzecz kosztów procesu. Na koszty celowego dochodzenia praw i koniecznej obrony w przypadku strony powodowej składały się w przedmiotowym postępowaniu opłata od pozwu w wysokości 3 427,00 zł, wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości 3 600,00 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17,00 zł, oraz wynagrodzenie biegłego sądowego w kwocie 3 178,85 zł. W przypadku pozwanego zaś na koszty postępowania złożyły się: wpis w kwocie 100,00 zł, wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości 3 600,00 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17,00 zł oraz zaliczka na biegłego w wysokości 4 000,00 zł.

Całkowite koszty procesu wyniosły więc 17 939,85 zł. Powód wygrał sprawę w 32,11 %, a pozwany w 67,89 %, a zatem zasądzono od powoda na rzecz pozwanego kwotę 1 957,23 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, o czym orzeczono w punkcie IV sentencji wyroku.

Strona powodowa w dniu 18 marca 2014 r. wpłaciła zaliczkę na poczet wynagrodzenia biegłego w kwocie 4 000,00 zł, zapisaną pod pozycją (...), z której postanowieniem z dnia 5 stycznia 2015 r. nakazano wypłacić biegłemu R. D. kwotę 4 764,87 zł tytułem wynagrodzenia za wykonanie opinii i związane z nią wydatki. Brakującą kwotę 764,87 zł wypłacono tymczasowo ze środków Skarbu Państwa. Na skutek skargi na orzeczenie referendarza o przyznaniu wynagrodzenia biegłemu, postanowienie z dnia 5 stycznia 2015 r. zostało zmienione postanowieniem z dnia 9 marca 2015 r. w ten sposób, że przyznano biegłemu wynagrodzenie w kwocie 2 241,41 zł i nakazano pobrać od niego kwotę 2 523,46 zł tytułem nienależnie przyznanego wynagrodzenia. Za stawiennictwo biegłego R. D. na rozprawie w dniu 20 maja 2015 r. postanowieniem z dnia 27 maja 2015 r. przyznano mu wynagrodzenie w wysokości 375,97 zł, którego wypłatę polecono dokonać z zaliczki uiszczonej przez powoda i zaksięgowanej pod pozycją (...).

Pozwany w dniu 12 grudnia 2014 r. wpłacił zaliczkę ma poczet wynagrodzenia biegłego w kwocie 4 000,00 zł, która została zaksięgowana pod pozycją (...).

Za wykonanie pisemnej opinii, z której dowód dopuszczono postanowieniem z dnia 20 maja 2015 r., biegłej K. M. przyznano wynagrodzenie w kwocie 3 578,40 zł, którą polecono wypłacić z zaliczki uiszczonej przez pozwanego. Zarządzeniem z dnia 7 lipca zwrócono się do biegłego R. D. o wykonanie postanowienia z dnia 9 marca 2015 r. i zwrot kwoty 2 523,46 zł tytułem nienależnie przyznanego wynagrodzenia. Postanowieniem z dnia 25 września 2015 r. dokonano reasumpcji postanowienia z dnia 27 maja 2015 r. i kwotę wynagrodzenia 375,97 zł dla biegłego R. D. polecono wypłacić tymczasowo z sum depozytowych Skarbu Państwa. Postanowieniem z dnia 10 listopada 2015 r. przyznano biegłej K. M. wynagrodzenie w kwocie 432,55 zł za wykonanie opinii uzupełniającej, którego wypłatę polecono dokonać z zaliczki uiszczonej przez pozwanego zaksięgowanej pod pozycją (...).

Za sporządzenie kolejnej opinii uzupełniającej, postanowieniem z dnia 9 lutego 2016 r. przyznano biegłej K. M. wynagrodzenie w kwocie 314,58 zł, które polecono tymczasowo wypłacić z sum depozytowych Skarbu Państwa.

Postanowieniem z dnia 8 kwietnia 2016 r. sprostowano postanowienie z dnia 10 listopada 2015 r. poprzez wypłatę K. M. tytułem wynagrodzenia kwoty 421,60 zł w części z reszty zaliczki uiszczonej przez pozwanego, zaś resztę wynagrodzenia w wysokości 10,95 zł z zaliczki wniesionej przez powoda.

Za stawiennictwo biegłej K. M. na rozprawie i sporządzenie ustnej opinii uzupełniającej w dniu 24 października 2016 r. postanowieniem z dnia 24 października 2016 r. przyznano biegłej wynagrodzenie w kwocie 235,94 zł, które polecono wypłacić z zaliczki uiszczonej przez powoda.

Biegły R. D. w dniu 31 sierpnia 2015 r. dokonał dwóch wpłat w wysokości 707,87 zł i 1552,59 zł, której nadano pozycję d/ (...). Po dokonaniu koniecznych potrąceń pod pozycją (...) pozostało 1519,59 zł.

Wobec powyższego, z zaliczki uiszczonej przez pozwanego po odliczeniu wynagrodzenia dla biegłej K. M. w kwocie 3 578,40 zł i 421,60 zł pozostało 0 zł.

Z zaliczki uiszczonej przez stronę powodową po odliczeniu wynagrodzenia biegłego R. D. w wysokości 2 241,41 zł, pozostało 1 758,59 zł. Z kwoty tej należało następnie odliczyć pozostałe po wypłacie z zaliczki pozwanego należne wynagrodzenie dla biegłej K. M. w kwocie 10,95 zł i wynagrodzenie tej biegłej za stawiennictwo i ustną opinię z dnia 24 października 2016 r. w wysokości 235,94 zł. Ponadto należało pomniejszyć zaliczkę powoda o tymczasowo wypłacone z sum depozytowych Skarbu Państwa: wynagrodzenie za stawiennictwo biegłego R. D. na rozprawie w dniu 20 maja 2015 r. w kwocie 375,97 zł i wynagrodzenie za pisemną opinię uzupełniającą biegłej K. M. w kwocie 314,58 zł. Z zaliczki uiszczonej przez stronę powodową pozostało zatem 821,15 zł.

Wobec powyższego należało zwrócić powodowi niewykorzystaną zaliczkę na wynagrodzenie biegłego sądowego w wysokości 821,15 zł, zgodnie z dyspozycją art. 84 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jedn. Dz. U. z 2014 r. poz. 1025 ze zm.), o czym orzekł w punkcie V.

Co do żądania powoda o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego w potrójnej wysokości, to podlegało ono oddaleniu. „Jeżeli przemawia za tym niezbędny nakład pracy pełnomocnika, charakter sprawy oraz jego wkład w przyczynienie się do jej wyjaśnienia i rozstrzygnięcia, wówczas sąd może zasądzić opłatę wyższą, która nie może jednak przewyższyć sześciokrotnej stawki minimalnej ani wartości przedmiotu sprawy”-Postanowienie Sądu Apelacyjnego w S. z dnia 28 marca 2013 r. III AUz 66/13. Sąd w niniejszej sprawie nie znalazł podstawy do przyznania wynagrodzenia pełnomocnikowi powoda w wysokości trzykrotności stawki minimalnej, gdyż nie przemawia za tym ani zawiłość sprawy, ani ilość czynności w niej podejmowanych, wobec powyższego orzeczono jak w punkcie VI.

Wobec powyższego orzeczono jak w sentencji wyroku.