Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

A. D. została oskarżona o to, że w okresie od 1 kwietnia 2007 r. do 31 marca 2011 r. w R., woj. (...), działając wielokrotnie z góry powziętym zamiarem w celu osiągnięcia korzyści majątkowej dokonała kradzieży pieniędzy w kwocie 31.529,69 złotych z rachunku bankowego prowadzonego w Banku Spółdzielczym w A. Oddział R. na szkodę Gminnej Biblioteki Publicznej w R., tj. o czyn z art. 278 § 1 kk w zw. z art. 12 kk.

Wyrokiem z dnia 12 września 2013 r. wydanym w sprawie o sygnaturze X K 46/13 Sąd Rejonowy dla Łodzi-Widzewa w Łodzi X Zamiejscowy Wydział Karny z siedzibą w Brzezinach uznał A. D.za winną tego, że w okresie od 1 kwietnia 2007 r. do 31 marca 2011 r. w R., woj. (...), będąc funkcjonariuszem publicznym jako księgowa Gminnej Biblioteki Publicznej w R.i jednocześnie pracownik samorządu terytorialnego przekroczyła swoje uprawnienia w ten sposób, że działając wielokrotnie z góry powziętym zamiarem w celu osiągnięcia korzyści majątkowej dokonała kradzieży pieniędzy w kwocie 31.529,69 złotych z rachunku bankowego prowadzonego w Banku Spółdzielczym w A.Oddział R.na szkodę Gminnej Biblioteki Publicznej w R.oraz Gminy R., czyn wyczerpała dyspozycję art. 232 § 1 i 2 kk w zw. z art. 12 kk i za to na podstawie art. 232 § 2 kk wymierzył oskarżonej karę 1 roku pozbawienia wolności; na podstawie art. 69 § 1 kk i art. 70 § 1 pkt 1 kk wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesił na okres 2 lat próby. Ponadto zasądzono od oskarżonej na rzecz Skarbu Państwa kwotę 180 złotych tytułem opłaty oraz kwotę 180 złotych tytułem pozostałych kosztów sądowych.

Powyższy wyrok zaskarżył w całości obrońca oskarżonej A. D. zarzucając:

I.  na zasadzie art. 439 § 1 pkt 2 kpk – bezwzględną podstawę odwoławczą, a mianowicie orzekanie w sprawie przez sąd nienależycie obsadzony, gdyż sędzia sprawozdawca E. W. w związku z likwidacją Sądu Rejonowego w Brzezinach została delegowana do Sądu Rejonowego dla Łodzi – Widzewa w Łodzi na podstawie art. 75 § 3 w zw. z art. 75 § 2 pkt 1 p.u.s.p. przez organ do tego nieuprawniony;

II.  na zasadzie art. 438 pkt 1 i 2 kpk:

1)  obrazę przepisów prawa materialnego, a mianowicie art. 115 § 13 pkt 4 kk przez bezzasadne przyjęcie, iż oskarżona jako księgowa Gminnej Biblioteki Publicznej w R. korzysta z przymiotu funkcjonariusza publicznego,

2)  obrazę przepisów postępowania, mogącą mieć wpływ na treść wydanego orzeczenia, a mianowicie art. 413 § 2 pkt 1 kpk polegającą na:

a)  zasadniczej rozbieżności pomiędzy opisem czynu a przyjętą przez Sąd a quo kwalifikacją prawną oraz podstawą wymiaru kary nie korelującą z bezprawnym, karygodnym i zawinionym zachowaniem oskarżonej opisanym w skardze zasadniczej i tenorze wyroku,

b)  pominięciu w opisie czynu przypisanego oskarżonej koniecznego znamienia strony przedmiotowej „działania na szkodę interesu publicznego” co powoduje, że zawarty w tenorze wyroku opis czynu jest niepełny i nie odpowiada wymogom zastosowanego przepisu prawa materialnego, który – jak wskazano powyżej – także został podany w sposób nieprawidłowy.

W konkluzji apelacji obrońca wniósł o:

1)  skierowanie sprawy na posiedzenie i uchylenie zaskarżonego orzeczenia z uwagi na zaistnienie bezwzględnej przyczyny odwoławczej;

2)  zmianę zaskarżonego wyroku poprzez przyjęcie, iż czyn oskarżonej wyczerpujący znamiona występku z art. 278 § 1 kk, stanowi przypadek mniejszej wagi z art. 278 § 3 kk i warunkowe umorzenie postępowania karnego;

3)  alternatywnie wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu dla Łodzi – Widzewa.

Powyższy wyrok zaskarżył w całości na niekorzyść oskarżonej prokurator zarzucając:

- obrazę przepisu prawa materialnego w postaci art. 232 § 1 i 2 kk poprzez błędne wskazanie w sentencji, a także w uzasadnieniu wyroku, iż oskarżona swoim zachowaniem wypełniła znamiona przepisu art. 232 § 1 i 2 kk oraz obrazę przepisów prawa materialnego w postaci art. 278 § 1 kk oraz art. 231 § 1 i 2 kk poprzez pominięcie w kwalifikacji czynu przypisanego oskarżonej tych przepisów, podczas gdy z opisu czynu przypisanego oskarżonej, a także z ustalonego w sprawie stanu faktycznego wynika, iż przypisany oskarżonej czyn należy kumulatywnie zakwalifikować z art. 231 § 1 i 2 kk i art. 278 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk w zw. z art. 12 kk,

- udział w wydaniu wyroku osoby nieuprawnionej do orzekania, z uwagi na wydanie wyroku przez sędziego, którego decyzję o przeniesieniu do Sądu Rejonowego dla Łodzi – Widzewa w Łodzi podjął z upoważnienia Ministra Sprawiedliwości podsekretarz stanu.

W konkluzji prokurator wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji. W toku rozprawy odwoławczej w dniu 20 lutego 2014 r. prokurator nie podtrzymał zarzutu dotyczącego bezwzględnej przesłanki odwoławczej.

Powyższy wyrok zaskarżyła również występująca w charakterze oskarżyciela posiłkowego Gminna Biblioteka Publiczna w R. i Gmina R. w części dotyczącej orzeczenia o winie, w tym kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonej oraz w części dotyczącej orzeczenia o karze wymierzonej oskarżonej zarzucając:

I.  naruszenie przepisów prawa materialnego, w tym:

1)  art. 11 § 2 kk, art. 12 kk, art. 232 § 1 i 2 kk, art. 231 § 1 i 2 kk, art. 278 § 1 kk, art. 284 § 2 kk i art. 91 § 1 kk poprzez błędne zakwalifikowanie czynu przypisanego oskarżonej z art. 232 § 1 i 2 kk w zw. z art. 12 kk, zamiast przyjęcia prawidłowej kwalifikacji przestępstw popełnionych przez oskarżoną z art. 231 § 1 i 2 kk, art. 278 § 1 kk oraz art. 284 § 2 kk w zw. z art. 91 § 1 kk,

2)  art. 33 kk, w tym § 2, poprzez zaniechanie wymierzenia oskarżonej kary grzywny obok kary pozbawienia wolności mimo, że oskarżona dopuściła się przestępstw w celu osiągnięcia korzyści majątkowej i korzyść taką osiągnęła, co uzasadniało zastosowanie również tej kary,

3)  art. 50 kk i art. 39 pkt 8 kk polegające na zaniechaniu zastosowania wobec oskarżonej środka karnego w postaci podania wyroku do publicznej wiadomości przez nakazanie umieszczenia jego treści na tablicy ogłoszeń w pokrzywdzonych jednostkach na okres jednego miesiąca od uprawomocnienia się wyroku mimo, że względy na społeczne oddziaływanie skazania wskazywały na celowość i pełną zasadność zastosowania tego środka karnego.

W konkluzji oskarżyciel posiłkowy wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez przyjęcie, że w okresie od 1 kwietnia 2007 r. do 31 marca 2011 r. oskarżona jako funkcjonariusz publiczny popełniła w podobny sposób na szkodę pokrzywdzonych jednostek samorządowych kilka przestępstw zagarnięcia powierzonego jej mienia o łącznej wartości 31.529,69 zł, co wyczerpało dyspozycję art. 231 § 1 i 2 kk, art. 278 § 1 kk, art. 284 § 2 kk i przy zastosowaniu art. 91 § 1 kk oraz art. 33 kk i art. 39 pkt 8 kk w zw. z art. 50 kk wymierzenie jej kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem wykonania oraz kary grzywny w liczbie 50 stawek dziennych w wysokości 100 zł każda, nadto środka karnego w postaci podania wyroku do publicznej wiadomości w sposób wcześniej wskazany.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacji wniesiona przez obrońcę oskarżonej w zakresie części podniesionych zarzutów zasługuje na uwzględnienie.

W pierwszym rzędzie rozpoznać jednak należy kwestię należytej obsady sądu, a zatem zagadnienia objętego zakresem tzw. bezwzględnej przyczyny odwoławczej określonej w art. 439 § 1 pkt 2 kpk. Akt oskarżenia w niniejszej sprawie wpłynął do Sądu Rejonowego w Brzezinach w dniu 21 lipca 2011 r. W toku rozpoznawania sprawy z dniem 1 stycznia 2013 r. na podstawie rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 5 października 2012 r. w sprawie zniesienia niektórych sądów rejonowych (Dz. U. z 2012 r. poz. 1121) i rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 25 października 2012 r. w sprawie ustalenia siedzib i obszarów właściwości sądów apelacyjnych, sądów okręgowych i sądów rejonowych (Dz. U. z 2012 r. poz. 1223) zniesiono m. in. Sąd Rejonowy w Brzezinach, którego obszar właściwości miejscowej został objęty obszarem właściwości miejscowej Sądu Rejonowego dla Łodzi-Widzewa w Łodzi. W tym Sądzie na podstawie zarządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 29 listopada 2012 r. w sprawie zniesienia i utworzenia niektórych wydziałów w sądach rejonowych (Dz. U. MS z dnia 30 listopada 2012 r. poz. 168) został utworzony X Zamiejscowy Wydział Karny z siedzibą w Brzezinach dla spraw z zakresu prawa karnego, karnego skarbowego i spraw wykroczeniowych. W wydziale tym zapadł zaskarżony wyrok. Sędzia sprawozdawca w związku z likwidacją Sądu Rejonowego w Brzezinach została przeniesiona na stanowisko sędziego do Sądu Rejonowego dla Łodzi-Widzewa w Łodzi na podstawie decyzji Ministra Sprawiedliwości wydanej w trybie art. 75 § 3 w zw. z art. 75 § 2 pkt 1 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych podpisanej nie przez Ministra Sprawiedliwości, lecz z jego upoważnienia przez podsekretarza stanu. Podzielając argumentację zawartą w apelacji, iż wykonywanie przez sędziego władzy sądowniczej w sądzie, w którym ma on swoje miejsce służbowe określone w akcie powołania do pełnienia urzędu, jest jedną z fundamentalnych zasad ustroju sądów zagwarantowanych w Konstytucji RP, zauważyć należy, iż Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 16 października 2013 r. sygn. III KK 280/13 (baza LEX nr 1378173) nie podzielił poglądu, że dla interpretacji uprawnienia Ministra Sprawiedliwości wynikającego z art. 75 § 3 ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych nie mają zastosowania przepisy art. 37 ust. 1 i 5 ustawy z dnia 8 sierpnia 1996 r. o Radzie Ministrów dotyczące możliwości zastępstwa Ministra Sprawiedliwości w wykonywaniu jego kompetencji. W konsekwencji Sąd Najwyższy nie uznał, aby w sytuacji analogicznej do zaistniałej w niniejszej sprawie zachodziła bezwzględna przesłanka odwoławcza określona w art. 439 § 1 pkt 2 kpk w postaci nienależytej obsady sądu. Zgodnie natomiast z uchwałą pełnego składu Sądu Najwyższego z dnia 28 stycznia 2014 r. sygn. BSA-4110-4/13 w wydaniu decyzji o przeniesieniu sędziego na inne miejsce służbowe na podstawie art. 75 § 3 w zw. z art. 75 § 2 pkt 1 ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych Minister Sprawiedliwości nie może być zastąpiony przez sekretarza ani podsekretarza stanu. Sąd Najwyższy wskazał jednak, iż wykładnia dokonana w uchwale wiąże od chwili jej podjęcia. W świetle wykładni dokonanej w uchwale bezspornym zatem jest, iż decyzja o przeniesieniu sędziego na inne miejsce służbowe wydana na podstawie art. 75 § 3 w zw. z art. 75 § 2 pkt 1 ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych podpisana przez sekretarza, bądź podsekretarza stanu w zastępstwie Ministra Sprawiedliwości jest wadliwa. Mając jednak na uwadze fakt, iż wykładnia dokonana w uchwale wiąże od chwili jej podjęcia, a zaskarżony wyrok zapadł przed podjęciem uchwały, kiedy kwestia należytej obsady sądu w związku ze zniesieniem niektórych sądów rejonowych z dniem 1 stycznia 2013 r. nie była jednolicie pojmowana nawet w orzecznictwie Sądu Najwyższego (vide: powołany wyrok z dnia 16 października 2013 r. sygn. III KK 280/13 wydany na gruncie postępowania karnego oraz przywołana w apelacji obrońcy uchwała składu 7 sędziów z dnia 17 lipca 2013 r. sygn. III CZP 46/13 prezentująca odmienne stanowisko na gruncie postępowania cywilnego), uznać należy, że w niniejszej sprawie nie zachodzi bezwzględna przesłanka odwoławcza określona w art. 439 § 1 pkt 2 kpk. W wydaniu orzeczenia brała bowiem udział osoba uprawniona – sędzia Sądu Rejonowego w Brzezinach, która z dniem 1 stycznia 2013 r. została przeniesiona na stanowisko sędziego do Sądu Rejonowego dla Łodzi-Widzewa w Łodzi wykonując swoje obowiązki w utworzonym X Zamiejscowym Wydziale Karnym z siedzibą w Brzezinach. Z tych względów Sąd Okręgowy nie dostrzega podstaw do uchylenia zaskarżonego wyroku w związku z wykładnią dokonaną w uchwale pełnego składu Sądu Najwyższego sygn. BSA-4110-4/13 wiążącą od dnia 28 stycznia 2014 r.

Zarzut obrońcy oskarżonej dotyczący obrazy przepisów prawa materialnego jest uzasadniony. Zgodzić należy się bowiem z twierdzeniami apelacji, iż przypisanie oskarżonej przymiotu funkcjonariusza publicznego przez sąd I instancji nie znajduje oparcia w zgromadzonym materiale dowodowym i poczynionych ustaleniach faktycznych mając na względzie definicję zawartą w art. 115 § 13 pkt 4 kk. A. D. nie należy bowiem do żadnej z kategorii osób wskazanych w tym przepisie. Oskarżona była zatrudniona jako księgowa w Gminnej Bibliotece Publicznej w R. w wymiarze 1/8 etatu i w związku z pracą w tej instytucji dopuściła się zachowań stanowiących czyn zabroniony. Bez wpływu na ocenę statusu oskarżonej pozostaje zatem fakt, że była również zatrudniona w Gminnym Ośrodku (...) w R.. Odnosząc się natomiast do pracy oskarżonej w Gminnej Bibliotece Publicznej w R. zauważyć wypada, że – jak wynika z ustaleń sądu I instancji – podmiot ten jest gminną instytucją kultury utworzoną przez Gminę R., która udziela dotacji na pokrycie kosztów funkcjonowania Biblioteki. Gminna Biblioteka Publiczna w R. nie może zatem być zaliczona do żadnej z kategorii podmiotów wymienionych w art. 2 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (Dz. U. z 2008 r. Nr 223, poz. 1458 z późn. zm.). W szczególności Biblioteka z racji swojego charakteru i celu działalności (upowszechnianie kultury i zaspokajanie potrzeb kulturalnych mieszkańców gminy) nie jest jednostką pomocniczą gminy, ani też gminną jednostką budżetową, czy samorządowym zakładem budżetowym. Jedynie zaś pracownicy zatrudnieni w podmiotach wskazanych w art. 2 powołanej ustawy mogą być uznani za pracowników samorządu terytorialnego w rozumieniu art. 115 § 13 pkt 4 kk, co – z wyłączeniem osób pełniących wyłącznie czynności usługowe – skutkować winno posiadaniem przez te osoby przymiotu funkcjonariusza publicznego (tak Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 17 lutego 2010 r. sygn. III KK 333/09 – OSNKW 2010/7/62). Nie bez znaczenia dla określenia statusu prawnego oskarżonej pozostaje również fakt, że jej pracodawcą nie był wójt Gminy R., lecz kierownik Gminnej Bibliotece Publicznej w R. i z treści umów o pracę (k. 232-234) wynika, że podstawą obliczania wynagrodzenia oskarżonej nie były przepisy dotyczące wynagradzania pracowników samorządowych, lecz przepisy rozporządzenia Ministra Kultury i Sztuki z dnia 23 kwietnia 1999 r. w sprawie zasad wynagradzania pracowników zatrudnionych w instytucjach kultury prowadzących w szczególności działalność w zakresie upowszechniania kultury. Co istotne, świadcząc pracę w Bibliotece oskarżona – zgodnie z zakresem czynności i odpowiedzialności (k. 230-231), a wbrew ustaleniom sądu I instancji – nie była uprawniona do podejmowania decyzji wkraczających w sferę działalności publicznej, nie miała nawet kompetencji do podejmowania decyzji dotyczących wydatkowania środków publicznych pochodzących z dotacji udzielanych przez Gminę R., co także przemawia przeciwko uznaniu oskarżonej za funkcjonariusza publicznego. Zgodnie ze statutem Biblioteki jedynie kierownik posiada zdolność decyzyjną i to kierownik decyduje o wydatkowaniu środków pieniężnych. A. D. uczestniczyła jedynie w regulowaniu zobowiązań Biblioteki w ten sposób, że wspólnie z kierownikiem podpisywała czeki. W tej sytuacji, skoro A. D. nie należy do żadnej z kategorii osób wskazanych w art. 115 § 13 pkt 4 kk, nie może być uznana za funkcjonariusza publicznego w rozumieniu tegoż przepisu, który zawiera definicję zakresową, pełną funkcjonariusza publicznego (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 16 czerwca 2011 r. sygn. II KK 337/10, baza LEX nr 847145). Oskarżona w istocie była osobą pełniącą funkcję publiczną w rozumieniu art. 115 § 19 kk z racji zatrudnienia w jednostce organizacyjnej dysponującej środkami publicznymi. Jednakże osoba pełniąca funkcję publiczną nie może być podmiotem przestępstwa z art. 231 § 1 i 2 kk.

Oczywiście uzasadniony jest zarzut apelacji obrońcy dotyczący obrazy przepisu art. 413 § 2 pkt 1 kpk polegającej na zasadniczej rozbieżności pomiędzy opisem czynu a przyjętą przez sąd I instancji w wyroku kwalifikacją prawną oraz podstawą wymiaru kary nie korelującą z bezprawnym, karygodnym i zawinionym zachowaniem oskarżonej opisanym w akcie oskarżenia i tenorze wyroku. Dokonując subsumpcji ustalonego stanu faktycznego sąd I instancji błędnie wskazał, że swoim zachowaniem oskarżona naruszyła zakaz wyrażony w art. 232 § 1 i 2 kk, choć normy zawarte w tych przepisach dotyczą zupełnie innego rodzaju zachowań. Nie sposób uznać tego uchybienia za oczywistą omyłkę skoro w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku sąd I instancji konsekwentnie powtórzył błędną kwalifikację prawną przyjętą w wyroku. Mając na uwadze poczynione rozważania dotyczące braku po stronie oskarżonej przymiotu funkcjonariusza publicznego nie jest konieczne bliższe odnoszenie się do drugiego z zarzutów obrazy przepisu art. 413 § 2 pkt 1 kpk polegającej na pominięciu w opisie czynu przypisanego oskarżonej koniecznego znamienia strony przedmiotowej „działania na szkodę interesu publicznego”. Zarzut ten należałoby uznać za trafny w sytuacji ustalenia, że oskarżona dopuściła się czynu wypełniającego znamiona art. 231 § 1 i 2 kk.

Pozostałe zarzuty i wnioski apelacji obrońcy zostaną omówione w dalszej części uzasadnienia wraz z rozważaniami dotyczącymi kwalifikacji prawnej ustalonego bezprawnego, karygodnego i zawinionego zachowania, jakiego dopuściła się oskarżona.

Apelacji wniesiona przez prokuratora zasługuje na częściowe uwzględnienie.

W toku rozprawy odwoławczej w dniu 20 lutego 2014 r. prokurator nie podtrzymał zarzutu dotyczącego bezwzględnej przesłanki odwoławczej. Kwestia ta została jednak omówiona we wcześniejszym fragmencie uzasadnienia dotyczącym rozpoznawania zarzutów podniesionych w apelacji obrońcy.

Niewątpliwie słuszny zarzut apelacji prokuratora dotyczący obrazy przepisu prawa materialnego w postaci art. 232 § 1 i 2 kk również został omówiony we wcześniejszej części uzasadnienia poświęconej apelacji obrońcy i nie jest konieczne powtarzanie tychże rozważań.

Słusznie w swojej apelacji prokurator sygnalizuje konieczność uwzględnienia w opisie czynu przypisanego oskarżonej przepisu art. 278 § 1 kk. Kwestia ta zostanie jednak szczegółowo omówiona w dalszej części uzasadnienia. W sytuacji, gdy oskarżona dopuszczając się czynu zabronionego nie była funkcjonariuszem publicznym nie jest jednak możliwe przyjęcie postulowanej przez prokuratora kumulatywnej kwalifikacji prawnej z art. 231 § 1 i 2 kk i art. 278 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk w zw. z art. 12 kk.

Apelacji wniesiona przez oskarżyciela posiłkowego zasługuje na częściowe uwzględnienie.

Podobnie jak w przypadku pozostałych apelacji niewątpliwie słuszny jest zarzut dotyczący obrazy przepisu art. 232 § 1 i 2 kk. Nie jest konieczne powtarzanie poczynionych dotychczas rozważań w tym zakresie.

Nie sposób podzielić natomiast twierdzenia oskarżyciela posiłkowego, które nie zostało poparte jakąkolwiek argumentacją, jakoby czyn oskarżonej należało zakwalifikować także jako przestępstwo przywłaszczenia powierzonego mienia określone w art. 284 § 2 kk. A. D. nie była bowiem w posiadaniu pieniędzy Biblioteki, co jest warunkiem niezbędnym dla przyjęcia sprawstwa przestępstwa przywłaszczenia, lecz dokonywała zaboru pieniędzy poprzez wypłacanie ich z rachunku bankowego na podstawie czeków podpisanych przez siebie i kierownika Biblioteki. Sposób działania oskarżonej – wielość zachowań podejmowanych w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru sprowadzającego się do chęci zdobycia pieniędzy przy wykorzystaniu możliwości, jaką dawało uprawnienie do podpisywania czeków – wskazuje na działanie oskarżonej w warunkach przestępstwa ciągłego określonych w art. 12 kk. Brak uzasadnienia dla jednoczesnego rozważania oddzielnych zachowań oskarżonej jako ciągu kilku przestępstw przewidzianego w art. 91 § 1 kk, ponieważ – jak wynika z załączonych do akt kopii wyciągów bankowych – oskarżona podejmowała tego rodzaju zachowania wielokrotnie, a wysokość pobieranych dzięki temu kwot była różna, niejednokrotnie niższa od kwoty 420 zł, która jako nie przekraczająca 1/4 minimalnego wynagrodzenia ustalanego na podstawie ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę i wynoszącego aktualnie 1.680 zł, wyznacza obecnie granicę pomiędzy wykroczeniem a przestępstwem kradzieży. Instytucja ciągu przestępstw nie znajduje zastosowania do wykroczeń, a ponadto przy stosowaniu tej instytucji nie dochodzi do sumowania wartości wyrządzonych szkód. Natomiast konstrukcja przestępstwa ciągłego określona w art. 12 kk nakazuje zsumowanie wartości mienia będącego przedmiotem zamachu poszczególnych zachowań sprawcy. Mając to na uwadze, a w szczególności istnienie u oskarżonej z góry powziętego zamiaru uzasadnione jest traktowanie wielości zachowań A. D. jako przestępstwa popełnionego w warunkach czynu ciągłego.

Jak zostało wskazane przy rozpoznawaniu zarzutów apelacji prokuratora, w sytuacji, gdy oskarżona dopuszczając się czynu zabronionego nie była funkcjonariuszem publicznym, nie jest możliwe przyjęcie postulowanej przez oskarżyciela posiłkowego kwalifikacji prawnej z art. 231 § 1 i 2 kk.

Reasumując, należy zauważyć, iż sąd I instancji wydając zaskarżony wyrok dopuścił się obrazy prawa materialnego przyjmując, że oskarżona dopuściła się przestępstwa z art. 232 § 1 i 2 kk w zw. z art. 12 kk choć jej zachowanie nie wypełniało znamion tego typu czynu zabronionego. W tym zakresie Sąd Rejonowy dopuścił się również obrazy przepisu art. 413 § 2 pkt 1 kpk mającej bezpośredni wpływ na treść wyroku, gdyż opis czynu przyjętego w wyroku nie odpowiada przyjętej kwalifikacji prawnej skazania i podstawie wymiaru kary. Wyrok zapadł również z obrazą przepisu art. 115 § 13 pkt 4 kk, gdyż – jak zostało wykazane powyżej – na skutek błędu w ustaleniach faktycznych sąd I instancji niesłusznie przyjął, że A. D. jako księgowa Gminnej Biblioteki Publicznej w R. korzystała z przymiotu funkcjonariusza publicznego.

Mając na uwadze fakt, że zebrany w niniejszej sprawie materiał dowodowy ma charakter kompletny, a przeprowadzone postępowanie pierwszoinstancyjne umożliwiło przesłuchanie wszystkich świadków, którzy mogli posiadać wiedzę na temat okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, jak również na pozyskanie innych źródeł dowodowych, w szczególności dokumentów, jako niecelowe jawi się uchylenie niniejszej sprawy do ponownego rozpoznania przez sąd I instancji. Zgromadzony materiał dowodowy pozwala bowiem na dokonanie odmiennych ustaleń faktycznych i oceny prawnej zachowania oskarżonej od przyjętej przez Sąd Rejonowy skutkujących zmianą zaskarżonego wyroku zgodnie z art. 437 § 1 i 2 kpk i art. 438 pkt 1, 2 i 3 kpk.

Podzielając zatem zarzut obrońcy należało dokonać zmiany zaskarżonego wyroku poprzez przyjęcie, iż oskarżona dopuściła się czynu zarzucanego jej aktem oskarżenia. W okresie od 1 kwietnia 2007 r. do 31 marca 2011 r. w R. działając wielokrotnie z góry powziętym zamiarem w celu osiągnięcia korzyści majątkowej dokonała bowiem kradzieży pieniędzy w kwocie 31.529,69 złotych z rachunku bankowego prowadzonego w Banku Spółdzielczym w A. Oddział R. na szkodę Gminnej Biblioteki Publicznej w R.. Zachowanie oskarżonej polegało bowiem na wielokrotnym zaborze nadwyżki środków pieniężnych pobieranych z rachunku bankowego na podstawie czeków podpisanych in blanco przez kierownika Biblioteki, na których wpisywała kwoty wyższe niż wymagały tego bieżące wydatki Biblioteki. Za podmiot pokrzywdzony tym czynem uznać należy wyłącznie Gminną Bibliotekę Publiczną w R.. Nie jest natomiast możliwym przyjęcie, że pokrzywdzonym była również Gmina R.. Wprawdzie dotacji na pokrycie kosztów funkcjonowania Biblioteki udziela Gmina R., jednakże z racji samodzielności Biblioteki w zakresie dysponowania posiadanymi na własnym rachunku bankowym środkami pieniężnymi (decyzje w zakresie ich wydatkowania podejmuje wyłącznie kierownik), to właśnie Gminna Biblioteka Publiczna w R. jest instytucją, której dobro prawne zostało bezpośrednio naruszone przestępstwem oskarżonej. Swoim zachowaniem A. D. dopuściła się zatem przestępstwa z art. 278 § 1 kk w zw. z art. 12 kk.

Za przypisane oskarżonej przestępstwo Sąd Okręgowy wymierzył karę 1 roku pozbawienia wolności, która jest adekwatna do stopnia winy i społecznej szkodliwości czynu, które są znaczne. A. D. działając z chęci zysku wyrządziła bowiem znaczną szkodę w mieniu pokrzywdzonej Biblioteki. Ponadto nadużyła zaufania koniecznego w pracy wiążącej się z dostępem do środków publicznych pochodzących z dotacji przekazywanych przez jednostkę samorządu terytorialnego. Podkreślenia wymaga przy tym długi czasokres bezprawnej działalności oskarżonej. Z tych względów – ważąc również okoliczności łagodzące, tj. przyznanie się oskarżonej do popełnienia czynu, wyrażoną skruchę oraz naprawienie w całości wyrządzonej szkody – Sąd Okręgowy doszedł do przekonania, że jedynie kara pozbawienia wolności w orzeczonym wymiarze przy uwzględnieniu dotychczasowego trybu życia i niekaralności oskarżonej oraz postawionej przez Sąd Rejonowy pozytywnej prognozie kryminologicznej wyrażającej się w warunkowym zawieszeniu wykonania kary, którą Sąd Okręgowy podziela, będzie w stanie spełnić swoje funkcje w stosunku do oskarżonej i powstrzyma oskarżoną przed ewentualnym ponownym wejściem w konflikt z prawem.

Wbrew twierdzeniom zawartym w apelacji obrońcy, waga popełnionego przestępstwa skutkującego uszczupleniem środków Biblioteki na kwotę 31.529,69 zł, a także wskazany powyżej podstępny sposób działania oskarżonej i długi okres, w którym oskarżona podejmowała niezgodne z prawem zachowania, nie uzasadniają uznania przestępstwa popełnionego przez A. D. za wypadek mniejszej wagi w rozumieniu art. 278 § 3 kk. Znaczny stopień winy i społecznej szkodliwości czynu stoją na przeszkodzie zastosowaniu instytucji warunkowego umorzenia postępowania karnego również w oparciu o przepis art. 66 § 3 kk. Przyznanie się oskarżonej do winy, wyrażona skrucha, czy wreszcie naprawienie wyrządzonej szkody nie mogą wpływać na odmienną ocenę poważnego ciężaru gatunkowego popełnionego przestępstwa.

W ocenie Sądu Okręgowego nie jest konieczne orzekanie wobec oskarżonej kary grzywny, czego w swojej apelacji domagał się oskarżyciel posiłkowy. Oczywistym jest wprawdzie, że A. D. dopuściła się przypisanego czynu w celu osiągnięcia korzyści majątkowej i korzyść taką osiągnęła. W myśl art. 33 § 2 kk orzeczenie grzywny w takiej sytuacji ma jednak charakter fakultatywny. Co istotne, oskarżona zwróciła pokrzywdzonemu kwotę 31.529,61 zł w 3 ratach w okresie od maja do lipca 2011 r., a zatem w początkowym etapie postępowania, doprowadzając w ten sposób do naprawienia w całości wyrządzonej szkody. Dobrowolnie zwróciła zatem osiągniętą korzyść majątkową. W tej sytuacji orzeczona wobec oskarżonej kara pozbawienia wolności jest karą wystarczająco dolegliwą.

Mając na uwadze okoliczności popełnienia przestępstwa, tj. trwające długi okres czasu wykorzystywanie przez oskarżoną dla zaspokojenia własnych potrzeb finansowych dostępu do środków pieniężnych przeznaczonych na działalność instytucji służącej zaspokajaniu potrzeb kulturalnych mieszkańców gminy oraz uwzględniając fakt, że skutkowało to znacznym uszczupleniem zasobów Biblioteki, Sąd Okręgowy uznał za celowe orzeczenie środka karnego podania wyroku do publicznej wiadomości na podstawie art. 50 kk. Zamieszczenie treści wyroku na tablicy ogłoszeń Gminnej Biblioteki Publicznej w R. przez okres 1 miesiąca winno uczynić zadość poczuciu sprawiedliwości społeczności lokalnej, która korzysta z usług (...) i wykazuje zainteresowanie jej działalnością.

Na podstawie art. 636 § 1 kpk obciążono oskarżoną A. D. kosztami procesu za postępowanie odwoławcze Oskarżona posiada stałe źródło dochodu z tytułu wykonywanej pracy zarobkowej. Brak zatem podstaw do zwolnienia oskarżonej od ich ponoszenia. Na zasadzone koszty składa się kwota 20 zł za doręczenie korespondencji w postępowaniu odwoławczym zgodnie z § 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 czerwca 2003 r. w sprawie wysokości i sposobu obliczania wydatków Skarbu Państwa w postępowaniu karnym (j.t. Dz. U. z 2013 r. poz. 663) oraz – z uwagi na zmianę wyroku i wymierzenie oskarżonej kary za przestępstwo przypisane w wyniku przeprowadzonego postępowania odwoławczego – opłata od wymierzonej kary pozbawienia wolności w kwocie 180 zł za obie instancje. Wysokość opłaty jest zgodna z art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (j.t. Dz. U. z 1983 r. Nr 49, poz. 223 z późn. zm.).