Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powód A. S. w pozwie z dnia 20 marca 2012 roku skierowanym przeciwko Skarbowi Państwa – Prezesowi Rady Ministrów, Szefowi Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, Szefowi Służby Cywilnej, Ministrowi Sprawiedliwości Naczelnemu Sądowi Administracyjnemu, Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w W., Prokuratorowi Generalnemu, Sądowi Okręgowemu w Warszawie wniósł o ustalenie konstytucyjnego prawa do sądu oraz o zatrudnienie (zakwalifikowanie i przeniesienie lub zawarcie umowy o pracę lub stwierdzenie istnienia lub nawiązania stosunku pracy).

W uzasadnieniu swojego żądania podał, iż stosując się do pouczeń centralnego organu – Szefa Służby Cywilnej w dniu 24 października 2001 roku wniósł do Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi VII Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych pozew przeciwko Szefowi Służby Cywilnej w przedmiocie trzech konkursów na wyższe stanowiska w korpusie służby cywilnej.

Pozew został przekazany do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego do rozpoznania. Wojewódzki Sąd Administracyjny w W. rozpatrywał pozew pod sygnaturą IV SA/Wa 1955/05, (...) SA/Wa (...) i (...) SA/Wa (...), a następnie Naczelny Sąd Administracyjny kasację pod sygnaturami I OSK 259/07, I OSK 258/07 i I OSK 260/07.

Wskazał, iż w dniu 21 maja 2010 roku wniósł do Sądu Rejonowego dla Warszawy Śródmieścia pozew o ustalenie i zatrudnienie w przedmiocie trzech konkursów. Postanowieniem z dnia 19 lipca 2010 roku w sprawie VIII P 497/10 Sąd Rejonowy odrzucił pozew, a Sąd Okręgowy w Warszawie w sprawie XXI Pz 432/10 oddalił zażalenie.

W ocenie powoda wydanie powyższych postanowień i rozpoznanie sprawy przez Sąd Rejonowy jako Sąd I instancji są dowodem celowego wprowadzenia powoda w błąd przez sądownictwo administracyjne i powszechne i poświadczenia nieprawdy w zakresie wyczerpania środków zaskarżenia, naruszenia konstytucyjnego prawa do sądu. Wskazał również, iż sądy administracyjne nie mogą rozpoznać skargi w przedmiocie konkursu na stanowisko dyrektora biura nadzoru inspekcyjnego w Głównym Inspektoracie Transportu Drogowego.

Wniósł o merytoryczne rozpoznanie kwestii ustalenia zatrudnienia i zatrudnienie powoda.

W piśmie procesowym z dnia 11 sierpnia 2014 roku powód wskazał, iż pozywa również Sąd Rejonowy dla Warszawy – Śródmieścia w Warszawie (k.204-206).

Reprezentująca pozwanych Prokuratoria Generalna Rzeczypospolitej Polskiej wniosła o odrzucenie pozwu w zakresie żądania ustalenia konstytucyjnego prawa do sądu oraz o oddalenie powództwa w pozostałym zakresie i zasądzenie kosztów procesu na rzecz pozwanego Skarbu Państwa, w tym kosztów zastępstwa procesowego na rzecz Skarbu Państwa Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej.

W punkcie drugim postanowienia z dnia 13 sierpnia 2015 roku (k.356-357 odwrót) Sąd Apelacyjny w Warszawie w sprawie III AUz 183/15 wyznaczył do rozpoznania sprawy Sąd Okręgowy w Łodzi.

W piśmie procesowym z dnia 9 kwietnia 2018 roku powód sprecyzował swoje żądanie i wniósł o zasądzenie od pozwanych kwoty 50.000.000 zł tytułem odszkodowania za doznane szkody i zadośćuczynienia za doznane krzywdy (k.638-639). W ocenie powoda pozwane Państwo Polskie jest odpowiedzialne za pozbawienie go środków egzystencji, pozbawienie konstytucyjnych praw podmiotowych, za przestępstwa popełnione na jego szkodę i krzywdę.

W piśmie procesowym z dnia 19 lipca 2018 roku radca Prokuratorii Generalnej RP wniósł o oddalenie powództwa o odszkodowanie podnosząc zarzut przedawnienia, w związku z upływem terminów określonych w art.442 k.c. i art.442 ¹§1 k.c. (k.717-718).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód A. S. przystąpił do konkursu na stanowisko:

1)  dyrektora Biura Drogownictwa w Ministerstwie Transportu i Gospodarki Morskiej (K/139/00) i otrzymał łącznie 80 punktów z testu analitycznego, zadania symulacyjnego i testu wiedzy,

2)  dyrektora Departamentu Kolejnictwa w Ministerstwie Transportu i (...) (K/138/00) i otrzymał łącznie 80 punktów z testu analitycznego, zadania symulacyjnego i testu wiedzy,

3)  dyrektora generalnego Głównego Inspektoratu Farmaceutycznego ( (...)) i otrzymał łącznie 90 punktów z testu analitycznego, zadania symulacyjnego i testu wiedzy na 120.

Powód uzyskał największą liczbę w punktów w tych konkursach spośród pozostałych kandydatów.

(wyniki konkursu – k.479, k.482, k.483)

Kolejnym etapem konkursu była rozmowa kwalifikacyjna.

(okoliczność bezsporna)

Powód nie został zatrudniony na żadne ze stanowisk, na które aplikował.

(okoliczność bezsporna)

Na stanowisko dyrektora Biura Drogownictwa w Ministerstwie Transportu i Gospodarki Morskiej została zatrudniona I. J..

(zawiadomienie – k.689)

Powód nie był pracownikiem pozwanych: Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, Szefa Służby Cywilnej, Ministra Sprawiedliwości, Naczelnego Sądu Administracyjnego, Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W., Prokuratora Generalnego, Sądu Okręgowego w Warszawie oraz Sądu Rejonowego dla Warszawy - Śródmieścia w Warszawie ani też nie aplikował na stanowiska w pozwanych urzędach i sądach.

(okoliczność bezsporna)

Powyższy stan faktyczny jest bezsporny między stronami. Istotne dla rozpoznania sprawy okoliczności zostały ustalone na podstawie dowodów z dokumentów, które nie były kwestionowane.

Sąd oddalił wnioski dowodowe powoda o dopuszczenie dowodu z zeznań świadków wskazanych przez powoda, uznając iż dowody te są nieprzydatne do rozpoznania sprawy, w świetle przedstawionych dowodów z dokumentów oraz twierdzenia powoda formułowanych w licznych pismach procesowych.

Sąd zważył, co następuje:

Definicja sprawy cywilnej została zawarta w art.1 kodeksu postępowania cywilnego (k.p.c.). Zgodnie z treścią tego przepisu sprawą cywilną są sprawy ze stosunków z zakresu prawa cywilnego, rodzinnego i opiekuńczego oraz prawa pracy, jak również w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych oraz w innych sprawach, do których przepisy tego kodeksu stosuje się z mocy ustaw szczególnych. Sprawy wymienione w art.1 k.p.c. z woli ustawodawcy zostały poddane reżimowi przepisów kodeksu postępowania cywilnego. Dla określenia spraw cywilnych ustawodawca przyjął mieszane kryteria: materialne i formalne. Według kryterium materialnego, do spraw cywilnych zalicza się sprawy, które ze swojej istoty do tej kategorii należą, a mianowicie: z zakresu prawa cywilnego, rodzinnego i opiekuńczego oraz prawa pracy. Natomiast stosując kryterium formalne, ustawodawca objął definicją spraw cywilnych takie sprawy, które nie są nimi ze swojej istoty (natury), a z woli ustawodawcy zostały poddane właściwości sądów powszechnych. Należą do nich sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych oraz inne, do których przepisy kodeksu postępowania cywilnego stosuje się z mocy ustaw szczególnych.

Reasumując, ocena danej sprawy jako sprawy cywilnej zależy przede wszystkim od przedmiotu procesu oraz wskazanego przez powoda stanu faktycznego. Te elementy konkretyzują bowiem stosunek prawny zachodzący między stronami, kształtują charakter sprawy i nadają jej lub odejmują przymiot sprawy cywilnej. Bez znaczenia jest natomiast kwestia, że żądanie przedstawione przez powoda może być postrzegane – w świetle przytoczonych okoliczności faktycznych – jako oczywiście bezzasadne, czy też uzależnione od zarzutów pozwanego lub zastosowanego przez niego sposobu obrony (uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z 25 marca 1985 roku III CZP 9/85; postanowienie Sądu Najwyższego z 6 maja 2003 roku V CK 435/02; postanowienie Sądu Najwyższego z 14 września 2004 roku III CK 566/03; postanowienie Sądu Najwyższego z 12 grudnia 2003 roku V CK 86/03). Pozostaje to w związku z dominującą w doktrynie i orzecznictwie teorią przedmiotu procesu cywilnego jako roszczenia procesowego, rozumianego jako twierdzenie powoda o istnieniu albo nieistnieniu określonej normy indywidualno-konkretnej (prawa podmiotowego), przedstawionej sądowi do wiążącego ustalenia tego istnienia albo nieistnienia (postanowienie Sądu Najwyższego z 22 kwietnia 1998 roku I CKN 1000/97; postanowienie Sądu Najwyższego z 10 marca 1999 roku II CKN 340/98 oraz uchwała Sądu Najwyższego z 12 mara 2003 roku III CZP 85/02).

Sprawa o ustalenie konstytucyjnego prawa do sądu nie jest sprawą cywilną i tym samym nie może być rozpoznana w procesie cywilnym, droga sądowa jest zatem niedopuszczalna i powództwo w tym zakresie podlega odrzuceniu na podstawie art.199§1 punkt 1 k.p.c. Prawo do sądu jest prawem gwarantowanym w art.45 ust.1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Z uwagi na zasadę bezpośredniego stosowania Konstytucji, każdy ma prawo domagać się drogi sądowej dla dochodzenia swoich roszczeń, co nie oznacza jednak, że sprawa będzie rozpoznana zgodnie z żądaniem strony.

Zgodnie z treścią art.461 ¹ k.p.c. do właściwości sądów rejonowych, bez względu na wartość przedmiotu sporu, należą sprawy z zakresu prawa pracy o ustalenie istnienia stosunku pracy, o uznanie bezskuteczności wypowiedzenia stosunku pracy, o przywrócenie do pracy i przywrócenie poprzednich warunków pracy lub płacy oraz łącznie z nimi dochodzone roszczenia i o odszkodowanie w przypadku nieuzasadnionego lub naruszającego przepisy wypowiedzenia oraz rozwiązania stosunku pracy. Zatem do rozpoznania żądania powoda o ustalenie stosunku pracy o zatrudnienie (zakwalifikowanie i przeniesienie lub zawarcie umowy o pracę lub stwierdzenie istnienia lub nawiązania stosunku pracy) właściwy jest sąd rejonowy jako sąd pierwszej instancji.

Wobec powyższego na podstawie art.200§1 k.p.c. Sąd przekazał do rozpoznania Sądowi Rejonowemu dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi jako właściwemu rzeczowo.

Sąd oddalił żądanie powoda zasądzenie odszkodowania wysokości 50.000.000 zł.

Stosownie do treści art.476§1 k.p.c. przez sprawy z zakresu prawa pracy rozumie się sprawy:

1)  o roszczenia ze stosunku pracy lub z nim związane;

2)  o ustalenie istnienia stosunku pracy, jeżeli łączący strony stosunek prawny, wbrew zawartej między nimi umowie, ma cechy stosunku pracy;

3)  o roszczenia z innych stosunków prawnych, do których z mocy odrębnych przepisów stosuje się przepisy prawa pracy;

4)  o odszkodowania dochodzone od zakładu pracy na podstawie przepisów o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.

Sprawami ze stosunku pracy są te, w których źródłem dochodzonego roszczenia jest stosunek pracy, niezależnie od tego, na jakiej podstawie powstał (umowa o pracę, powołanie, wybór, mianowanie lub spółdzielcza umowa o pracę – art.2 k.p.). Chodzi o stosunek pracy jeszcze istniejący, już zakończony (np. roszczenia wynikające z niezgodnego z prawem lub nieuzasadnionego rozwiązania stosunku pracy) albo mogący dopiero powstać (np. roszczenia wynikające z umowy przedwstępnej dotyczącej przyrzeczonej umowy o pracę albo roszczenia o odszkodowanie za naruszenie zakazu dyskryminacji w związku z odmową nawiązania stosunku pracy). Dla zakwalifikowania sprawy jako sprawy z zakresu prawa pracy nie ma znaczenia, po której stronie występują pracownik i pracodawca – w roli powoda czy pozwanego, chociaż niektóre sprawy ze względu na swój przedmiot mogą być wszczęte tylko przez pracownika (np. sprawy o przywrócenie do pracy, o świadczenia z tytułu wypadku przy pracy), a inne tylko przez pracodawcę (np. sprawy o odszkodowanie z tytułu naruszenia przez pracownika umownego zakazu konkurencji albo odpowiedzialności za mienie powierzone pracownikowi). Nie ma także znaczenia, czy sprawa zmierza do realizacji określonego roszczenia materialnoprawnego, czy ustalenia istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa (art. 189 k.p.c.). Podstawą dochodzenia roszczeń ze stosunku pracy jest niewykonanie lub nienależyte wykonanie przez jedną ze stron stosunku pracy wobec drugiej obowiązków ciążących na niej z mocy przepisów prawa pracy – Kodeksu pracy, innych ustaw i aktów wykonawczych, określających prawa i obowiązki pracowników i pracodawców, postanowień ponadzakładowego lub zakładowego układu zbiorowego pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów i statutów określających prawa i obowiązki stron stosunku pracy (art.9§1 k.p.), a także z mocy umowy o pracę (art.22§1 i art.29§1 k.p.), przyrzeczonej umowy o pracę, umowy o zakazie konkurencji, umowy o przyjęciu odpowiedzialności materialnej za mienie powierzone i innych umów prawa pracy.

Niewątpliwie powoda nie łączył z żadnym z pozwanych stosunek pracy, powód nie ubiegał się również o zatrudnienie w pozwanych urzędach czy sądach, tym samym pozwani nie mają, w ocenie Sądu legitymacji procesowej biernej. Skutkiem braku legitymacji w procesie jest oddalenie powództwa w tej części.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art.98§1 k.p.c. zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu.

Stronom reprezentowanym przez radcę prawnego, rzecznika patentowego lub Prokuratorię Generalną Rzeczypospolitej Polskiej zwraca się koszty w wysokości należnej według przepisów o wynagrodzeniu adwokata (art.99 k.p.c.).

Kosztem procesu w niniejszej sprawie jest wynagrodzenie radcy Prokuratorii Generalnej RP, którego wysokość należy ustalić w oparciu o przepis §6 punkt 7 w zw. z §12 ust.1 punkt 1 i 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa Kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (tekst jednolity Dz.U. z 2013 roku, poz.461) w zw. z §21 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2015 roku, poz.1800), mając na uwadze wartość dochodzonego roszczenia.

Koszty procesu zostały zasądzone na rzecz Skarbu Państwa Prokuratorii Generalnej RP, stosownie do treści art.32 ust.3 ustawy z dnia 15 grudnia 2016 roku o Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 2016 roku, poz.2261).

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem oraz pouczeniem o prawie, terminie i sposobie złożenia apelacji doręczyć powodowi.

4 kwietnia 2019 roku