Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 września 2018 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Monika Rosłan - Karasińska

Protokolant: protokolant sądowy Marta Jachacy

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 13 września 2018 r. w Warszawie

sprawy z powództwa J. D. (1)

przeciwko (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W.

o wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych i ryczałt za noclegi

1.  Umarza postępowanie w zakresie żądania ryczałtu za noclegi;

2.  W pozostałym zakresie powództwo oddala;

3.  Zasądza od powoda J. D. (1) na rzecz strony pozwanej (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. kwotę 2.700, 00 złotych (słownie: dwa tysiące siedemset złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

4.  Nakazuje pobrać od powoda J. D. (1) na rzecz Skarbu Państwa – kasy Sądu Okręgowego Warszawa- Praga w Warszawie kwotę 3.677, 56 złotych (słownie: trzy tysiące sześćset siedemdziesiąt siedem złotych i 56/100) tytułem zwrotu wydatków poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa związanych ze sporządzonymi opiniami przez biegłego sądowego w sprawie.

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 14 października 2014 roku (data nadania w placówce pocztowej) skierowanym przeciwko (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W., powód J. D. (1) wniósł o:

- zasądzenie kwoty 88.560,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 28 sierpnia 2014 roku do dnia zapłaty, tytułem ryczałtów za noclegi podczas zagranicznej podróży służbowej w okresie od 15 lipca 2011 roku do 31 lipca 2014 roku,

- zasądzenie kwoty 25.434,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 28 sierpnia 2014 roku do dnia zapłaty tytułem wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych w okresie od 15 lipca 2011 roku do 31 lipca 2014 roku.

W uzasadnieniu powód wskazał, że był zatrudniony w pozwanej spółce od dnia 15 czerwca 2005 roku, na podstawie kolejno zawieranych umów o pracę na czas określony, a od dnia 01 października 2008 roku na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony na stanowisku kierowcy w transporcie krajowym i międzynarodowym. Wynagrodzenie miesięczne brutto ustalono wówczas na kwotę 2 000,00 zł. Stosunek pracy ustał z dniem 31 lipca 2014 roku w wyniku rozwiązania umowy o pracę za porozumieniem stron. Zasady wypłacania wynagrodzenia i innych świadczeń związanych z pracą określał regulamin wynagradzania obowiązujący w pozwanej spółce. W dniu 20 września 2010 roku strony zawarły porozumienie w sprawie zmiany warunków pracy i płacy, w związku ze zmianą treści Regulaminu wynagradzania, dokonaną uchwałą zarządu (...) Sp. z o.o. z dnia 31 sierpnia 2010 roku oraz Regulaminu pracy (...) Sp. z o.o., na mocy uchwały zarządu (...) Sp. z o.o. z dnia 31 sierpnia 2010 roku. Strony ustaliły, że powód zatrudniony będzie na stanowisku kierowca na trasach międzynarodowych. Miejscem wykonywania pracy będzie siedziba pracodawcy oraz inne miejsca prowadzenia działalności przez pracodawcę tj. filie, przedstawicielstwa, oddziały i bazy transportowe. Pkt 1 ppkt 4 umowy o pracę z dnia 30 września 2010 roku otrzymał brzmienie: „Wynagrodzenie pracownika składa się z następujących składników:

a.wynagrodzenie zasadnicze wynikające z odpowiedniej stawki zaszeregowania pracownika w uchwale Zarządu z dnia 31 sierpnia 2010 roku w sprawie zmian do Regulaminu Wynagradzania (...) Sp. z o.o., tj. 2 000,00 "zł brutto,

b.dodatki do wynagrodzenia zasadniczego przewidziane w Uchwale Zarządu z dnia 31 sierpnia 2010 roku w sprawie zmian do Regulaminu Wynagradzania (...) Sp. z o.o.: ryczałt za dyżury oraz pracę w godzinach nadliczbowych i nocnych w wysokości 800,00 zł brutto,

c.premie zgodnie z Regulaminem Wynagradzania.

Pracownik uprawniony jest do otrzymania świadczeń pieniężnych z tytułu krajowej i zagranicznej podróży służbowej, określonych w Regulaminie wynagradzania (...) Sp. z o. o. ze zmianami z dnia 31 sierpnia 2010 roku.”

W dniu 28 czerwca 2013 roku strony zawarły kolejne porozumienie zmieniające umowę o pracę z dnia 30 września 2010 roku, w którym inkorporowały do istniejącego stosunku pracy zmiany opisane w pkt II Preambuły tegoż porozumienia, tj. m.in. „ Dla pracowników zatrudnionych na stanowisku kierowcy - zatrudnienie w ramach równoważnego systemu czasu pracy, w przyjętym 3-miesiecznym okresie rozliczeniowym. Czas pracy pracowników zatrudnionych stanowisku kierowcy, z uwzględnieniem pracy w godzinach nadliczbowych, nie może przekroczyć przeciętnie 48 godzin tygodniowo w przyjętym okresie rozliczeniowym". Ponadto zgodnie z art. 11 § 1 pkt 3 Regulaminu Pracy „W rozkładach czasu pracy obowiązujących pracowników zatrudnionych na stanowisku kierowcy dopuszczalne jest przedłużenie wymiaru czasu pracy do 12 godzin na dobę w ramach systemu równoważnego czasu pracy". Powód w okresie zatrudnienia wykonywał podróże służbowe poza granicami kraju, pozwany przez cały okres sporny nie zapewnił mu żadnych noclegów poza granicami kraju oraz nie wypłacił ryczałtów za noclegi w tymże okresie.

W ocenie powoda słusznym jest roszczenie o wypłatę wynagrodzenia za godziny nadliczbowe zgodnie z treścią art. 151 § 1 k.p. wysokość wynagrodzenia zryczałtowanego ma odpowiadać przewidywanemu wymiarowi pracy w godzinach nadliczbowych. Niewątpliwie w niniejszej sprawie strony określiły w umowie o pracę ryczałtowe wynagrodzenie za prace w godzinach nadliczbowych w kwocie 800 zł. Jednakże kwota ta nie odpowiada wynagrodzeniu, które winien otrzymać powód z tytułu rzeczywiście przepracowanych godzin nadliczbowych. Dlatego też powodowi służy roszczenie o „uzupełnienie" tego wynagrodzenia do rzeczywiście przepracowanego poza godzinami stanowiącymi podstawę obliczenia ryczałtu. (pozew – k. 2 – 7 a.s.)

W odpowiedzi na pozew z dnia 24 listopada 2014 roku (data nadania w placówce pocztowej) (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu spółka podniosła bezzasadność roszczenia powoda o zapłatę ryczałtu za nocleg z uwagi na fakt, że przepisy rozporządzeń dotyczących należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju lub na obszarze kraju nie miały zastosowania do pracowników pozwanej spółki w okresie zatrudnienia powoda. Pozwana zaznaczyła, że zgodnie z art. 7 § 3 każdego z regulaminów obowiązujących w okresie zatrudnienia powoda, kierowcom zatrudnionym w transporcie międzynarodowym, poza wynagrodzeniem zasadniczym, przysługują dodatkowe składniki i inne świadczenia szczegółowo określone w Załączniku Nr 1 do tego regulaminu. A zatem kierowcom przysługiwał nie zwrot kosztów noclegu odbywanego w podróży służbowej. Stosownie do art. 38 Regulaminu Pracy, obowiązującego u pozwanej przez cały okres zatrudnienia powoda „pojazdy wyposażone są w miejsca do spania, kierowcy mają obowiązek parkować pojazdy na odpoczynki (noclegi) na strzeżonych lub monitorowanych parkingach, wyposażonych w zaplecze socjalne (natryski, toalety) – w związku z tym pracownikom zatrudnionym na stanowisku kierowcy nie przysługuje ryczałt za noclegi w podróży służbowej”. Zgoda na odbywanie noclegów w takiej formie została przez powoda wyrażona poprzez zaakceptowanie przez niego treści Regulaminu Pracy, a także poprzez brak jakiegokolwiek sprzeciwu co do odbywania noclegów w kabinie pojazdu w całym okresie zatrudnienia. Od 2006 roku wszystkie pojazdy używane przez pozwaną posiadają część sypialnianą, stanowiącą wydzieloną od szoferki część kabiny. W ocenie pozwanej bezzasadne jest również roszczenie o zapłatę wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych, z uwagi na fakt, że powód wykonywał pracę w równoważnym systemie czasu pracy, w przyjętym 3 – miesięcznym okresie rozliczeniowym, w trakcie zatrudnienia powód otrzymywał świadczenie w postaci łącznego ryczałtu za dyżury oraz pracę w godzinach nadliczbowych i nocnych. Zgodnie z pkt 8 Załącznika Nr 1 do Regulaminu Wynagradzania obowiązującego w pozwanej spółce w okresie zatrudnienia powoda, pracodawca dokonuje w stosunku do pracowników zatrudnionych na stanowisku kierowcy weryfikacji kalkulacji składników o charakterze ryczałtowym z faktycznym czasem pracy w godzinach nadliczbowych i w porze nocnej oraz czasem dyżuru, na podstawie danych z tachografów cyfrowych oraz dokumentów załadunkowych i przewozowych za dany okres rozliczeniowy. Pozwana zaprzeczyła, aby powód świadczył pracę w godzinach nadliczbowych w takiej wysokości, jaką wskazał w pozwie, która uprawniałaby go do żądania uzupełnienia wynagrodzenia za godziny nadliczbowe ponad ryczałt wypłacany mu zgodnie z obowiązującymi regulaminami wynagradzania. Ponadto pozwana podniosła zarzut przedawnienia roszczeń za okres od 15 lipca 2011 roku do 30 września 2011 roku. (odpowiedź na pozew k. 16 - 46 a.s.)

Pismem procesowym z dnia 24 stycznia 2015 roku (data nadania w placówce pocztowej) pełnomocnik powoda zmodyfikował żądanie pozwu i cofnął powództwo co do kwoty 2 230,40 zł tytułem ryczałtów za 17 noclegów i zrzekł się roszczenia w tym zakresie i sprecyzował datę początkową naliczania odsetek w ten sposób, że wniósł o:

- zasądzenie kwoty 86.329,60 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 11 września 2014 roku do dnia zapłaty, tytułem ryczałtów za noclegi podczas zagranicznej podróży służbowej w okresie od 15 lipca 2011 roku do 31 lipca 2014 roku,

- zasądzenie kwoty 25.434,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 11 września 2014 roku do dnia zapłaty tytułem wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych w okresie od 15 lipca 2011 roku do 31 lipca 2014 roku. (pismo procesowe z dnia 24 stycznia 2015 roku – k . 153 – 173 a.s.)

Pismem procesowym z dnia 20 maja 2015 roku (data nadania w placówce pocztowej) pełnomocnik J. D. (1) doprecyzował powództwo, w ten sposób, ze cofnął roszczenie co do kwoty 950,04 zł tytułem wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych i zrzekł się roszczenia w tym zakresie, jednocześnie rozszerzył powództwo o kwotę 18.440,84 zł z tytułu ryczałtów za noclegi i żądał zasądzenia łącznie kwoty 104 770,44 zł tytułem ryczałtów za noclegi. (pismo procesowe z dnia 20 maja 2015 roku – k. 498 – 534 a.s.)

Postanowieniem z dnia 9 czerwca 2015 roku Sąd Okręgowy Warszawa – Praga w Warszawie ustalił wartość przedmiotu sporu na kwotę 129 254,40 zł. (postanowienie z dnia 9 czerwca 2015 roku – k. 537 a.s.)

Pismem procesowym z dnia 6 grudnia 2016 roku powód cofnął roszczenie co do kwoty 104 770,44 zł tytułem ryczałtów za noclegi podczas zagranicznej podróży służbowej z odsetkami ustawowymi i wniósł o nieobciążanie go kosztami postępowania.(pismo procesowe z dnia 6 grudnia 2016 roku k. 746 -747 a.s.)

Na rozprawie w dniu 6 grudnia 2016 roku pełnomocnik powoda podtrzymał powództwo co do kwoty 24 483,96 zł, stanowiącą odpowiednik 1 360 godzin nadliczbowych i pracę w godzinach nocnych.

Pełnomocnik pozwanego wyraził zgodę na cofnięcie powództwa z tytułu ryczałtów za noclegi i wniósł o zasądzenie w tym zakresie kosztów zastępstwa procesowego. (protokół z rozprawy z dnia 6 grudnia 2016 roku – k. 750 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Powód J. D. (1) był zatrudniony w (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. w okresie od 15 czerwca 2005 roku do 30 września 2010 roku na stanowisku kierowcy, natomiast od 1 października 2010 roku do 31 lipca 2014 roku na stanowisku kierowcy na trasach międzynarodowych w wymiarze pełnego etatu. (świadectwo pracy – akta osobowe)

Strony podpisały porozumienie w sprawie zmiany warunków pracy i płacy zgodnie z którym zmianie uległ pkt 1 ppkt 4 umowy o pracę z dnia 30 września 2008 roku i otrzymał brzmienie, „Wynagrodzenie pracownika składa się z następujących składników:

a.wynagrodzenie zasadnicze wynikające z odpowiedniej stawki zaszeregowania pracownika w uchwale Zarządu z dnia 31 sierpnia 2010 roku w sprawie zmian do Regulaminu Wynagradzania (...) Sp. z o.o., tj. 2 000,00 zł brutto,

b.dodatki do wynagrodzenia zasadniczego przewidziane w Uchwale Zarządu z dnia 31 sierpnia 2010 roku w sprawie zmian do Regulaminu Wynagradzania (...) Sp. z o.o.: ryczałt za dyżury oraz pracę w godzinach nadliczbowych i nocnych w wysokości 800,00 zł brutto,

- premie zgodnie z Regulaminem Wynagradzania.

Pracownik uprawniony jest do otrzymania świadczeń pieniężnych z tytułu krajowej i zagranicznej podróży służbowej, określonych w Regulaminie Wynagradzania (...) Sp. z ze zmianami z dnia 31 sierpnia 2010 roku.” Pozostałe postanowienia umowy o pracę pozostały bez zmian. (porozumienie w sprawie zmiany warunków pracy i płacy z dnia 20 września 2010 roku – akta osobowe)

Zgodnie z obowiązującymi u pozwanej, od dnia 24 listopada 2010 roku, regulaminami Pracy:

- dla pracowników zatrudnionych na stanowisku kierowcy - zatrudnienie w ramach równoważnego systemu czasu pracy, w przyjętym 3 – miesięcznym okresie rozliczeniowym, czas pracy kierowców z uwzględnieniem pracy w godzinach nadliczbowych, nie może przekroczyć przeciętnie 48 godzin tygodniowo ( art. 11 § 1 pkt 2);

- praca wykonywana ponad normy czasu pracy, ustalone zgodnie z przepisami kodeksu pracy, stanowi pracę w godzinach nadliczbowych. Praca taka jest dopuszczalna tylko w razie konieczności prowadzenia akcji ratowniczej dla ochrony życia lub zdrowia ludzkiego albo dla ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii, bądź szczególnych potrzeb pracodawcy ( art. 13);

- liczba godzin nadliczbowych przepracowanych w związku z okolicznościami określonymi w art. 13 pkt 2 nie może przekroczyć dla poszczególnego pracownika 376 godzin w roku kalendarzowym, tygodniowy pracy łącznie z godzinami nadliczbowymi nie może przekraczać przeciętnie 48 godzin w przyjętym okresie rozliczeniowym (art. 14); (Regulamin Pracy z dnia 9 listopada 2010 roku – k. 55 – 69 a.s., Regulamin Pracy z dnia 11 maja 2012 roku – k. 70 – 86 a.s., Regulamin Pracy z dnia 14 grudnia 2012 roku – k. 87 – 101 a.s., Regulamin Pracy z dnia 17 czerwca 2013 roku – k. 102 – 117 a.s.)

Pojazdy wyposażone są w miejsca do spania, kierowcy mają obowiązek parkować pojazdy na odpoczynki (noclegi) na strzeżonych lub monitorowanych parkingach, wyposażonych w zaplecze socjalne (natryski, toalety) – w związku z tym pracownikom zatrudnionym na stanowisku kierowcy nie przysługuje ryczałt za noclegi w podróży służbowej. (art. 38 Regulaminu Pracy – k. 109 a.s.)

Kierowcom zatrudnionym w transporcie międzynarodowym poza wynagrodzeniem zasadniczym, uzależnionym od stażu pracy przysługują dodatkowe składniki wynagrodzenia oraz inne świadczenia między innymi:

- dieta z tytułu zagranicznej podróży służbowej w wysokości 40 EUR za pełną dobę (24h) pobytu za granicą, a w przypadku niepełnej doby obliczana na podstawie liczby pełnych godzin pobytu za granicą i stawki 1,667 EUR, naliczanie diety rozpoczyna się w momencie wyjazdu z Polski, a kończy w momencie wjazdu przekraczając granicę Polski;

- ze względu na stałe wykonywanie pracy poza siedzibą pracodawcy kierowcy przysługują ryczałt z tytułu: godzin nadliczbowych, pracy w porze nocnej i dyżuru w rozumieniu art. 26 § 1 i § 2 oraz art. 30 § 3 Regulaminu Pracy oraz ustawy o czasie pracy kierowców;

- zgodnie z załącznikiem nr 1 do regulaminu wynagradzania wynagrodzenie brutto dla pracowników zatrudnionych na stanowisku kierowcy na trasach międzynarodowych uzależnione jest od stażu pracy w firmie i jest ustalane według grup zaszeregowania, składa się na nie wynagrodzenie zasadnicze oraz łączny ryczałt za dyżury oraz pracę w godzinach nadliczbowych i nocnych. (Regulamin Wynagradzania z dnia 17 grudnia 2010 roku – k. 119 – 125 a.s., Regulamin Wynagradzania z dnia 17 stycznia 2012 roku – k.126 – 133 a.s., Regulamin Wynagradzania z dnia 17 marca 2012 – k. 134 – 141 a.s., Regulamin Wynagradzania z dnia 17 lipca 2012 roku – k. 142 – 149 a.s., Regulamin Wynagradzania z dnia 17 grudnia 2012 roku – k. 150 – 157 a.s., Regulamin Wynagradzania z dnia 17 czerwca 2013 roku – k. 158 – 172 a.s., Regulamin Wynagradzania z dnia 17 grudnia 2013 roku – k. 173 – 179 a.s.)

Powód pracował w (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W., jako kierowca międzynarodowy, jeździł samochodami ciężarowymi marki I., były to samochody maksymalnie 3 letnie, wyposażone w 2 leżanki z materacem o wymiarach szerokość 70 cm i długość 2 metrów, klimatyzację, zasłony, stolik wysuwany z dolnej leżanki, lodówkę, schowki, gniazdka, GPS służący do monitorowania pozycji pojazdu. Leżanki były przystosowane do ruchu dalekobieżnego i umożliwiały kierowcy odpoczynek w pojeździe. Pozwana spółka nie posiadała baz noclegowych, a powód nocował w kabinie samochodu podobnie jak pozostali kierowcy. Powód nigdy nie zgłaszał pracodawcy, że chce spać w hotelu. Od 2009 roku powód jeździł samochodami wyposażonymi w tachograf cyfrowy, wtedy wypełniał też kartę kierowcy. Kierowca otrzymywał na konto zaliczkę w wysokości 1 000,00 zł na wydatki typu opłaty za mosty, parkingi, winiety, prom. Po powrocie z trasy kierowca rozliczał się z karty kierowcy oraz z udzielonej zaliczki na wydatki poprzez rozliczenie rachunków za paliwo, za parkingi w formie druku zestawienia kosztów i wydatków. Po każdym powrocie z delegacji zaliczka w wysokości 1 000,00 zł była uzupełniana. Kierowcy otrzymywali także karty paliwowe, którymi płacili za paliwo. Powód wyjeżdżał głównie do Wielkiej Brytanii. W trakcie przeprawy promem kierowca w cenie biletu otrzymywał posiłek i miejsce w kabinie. (wykaz pojazdów, którymi kierowca J. D. (2) wykonywał przewozy – k. 181 a.s., wykaz wyposażenia samochodu ciężarowego I. – k. 183 a.s., fotografie wyposażenia samochodu ciężarowego I. – k. 185 – 195 a.s., wytyczne dotyczące leżanek w kabinach kierowcy i pomieszczeniach do odpoczynku w pojazdach oraz w topsleeperach – k. 197 – 204 a.s., zeznania powoda J. D. (1) –k. 476-480 a.s. oraz k. 727 – 728 a.s., zeznania świadka M. C. – k. 615 – 617 a.s., zeznania świadka T. Z. k. 618 a.s., zeznania świadka W. N. – k. 656-658 a.s., zeznania świadka K. I. k. 658 – 659 a.s., zeznania świadka M. K. k. 659 – 661 a.s., faktury za przeprawy promowe – k. 665 a.s., zeznania pozwanego P. M. – k. 749 – 750 a.s.)

J. D. (1) otrzymywał wynagrodzenie zasadnicze w wysokości 2 000 zł brutto oraz 800,00 zł brutto tytułem ryczałtu za godziny nadliczbowe, nocne i dyżur. Powód otrzymywał także przelewem na rachunek bankowy diety za pobyt za granicą w wysokości 40 EUR za dobę, których równowartość była przeliczana na złotówki. Czas pracy powoda był równoważny, tj. dopuszczał możliwość dłuższego dziennego czasu pracy. Okres rozliczeniowy wynosił trzy miesiące. Czas pracy był rozliczany na podstawie danych z tarczek tachografów i kart kierowcy. Tachograf znajdował się w każdym aucie, u powoda również i jeśli powód przestrzegał czasu pracy i czasu na odpoczynek, to nie miał godzin nadliczbowych. Nawet jeżeli kierowca nie przekraczał swojej dobowej lub tygodniowej normy czasu pracy, to także otrzymywał dodatek w wysokości 800,00 zł brutto i nie był on pomniejszany, podobnie w trakcie urlopu. Koordynator kontrolował czas pracy kierowców tak, aby w 3 miesięcznym okresie rozliczeniowym kierowcy nie przekraczali ilości godzin nadliczbowych zapewnionych dodatkiem, w razie zagrożenia przekroczenia ilości godzin nadliczbowych kierowca po zakończeniu podróży, wracał do domu i miał czas wolny. M. C. kontrolował czas pracy kierowców po zakończeniu przez nich podróży i przekazywał koordynatorom informacje o ewentualnych nadgodzinach przekraczających ryczałt, koordynator w takim przypadku udzielał kierowcom odpowiednią ilość dni wolnych w ramach tych nadgodzin przekraczających limit zapewniony ryczałtem. Dzienny czas pracy kierowcy także był monitorowany. Czas załadunku i rozładunku jest tzw. dyżurem, kierowca wtedy pozostaje w gotowości do pracy. Dyżur nie jest wliczany do czasu pracy. (zeznania powoda J. D. (1) –k. 476-480 a.s., karty wynagrodzeń 446 – 453 a.s., zeznania powoda J. D. (1) –k.615 a.s. oraz k. 727 – 728 a.s, zeznania świadka M. C. – k. 615 – 617 a.s., zeznania świadka W. N. – k. 656 - 658 a.s., zeznania świadka K. I. k. 658 – 659 a.s., zeznania świadka M. K. k. 659 – 661 a.s., zeznania pozwanego P. M. – k. 749 – 750 a.s.)

J. D. (1) łącznie w okresie zatrudnienia w pozwanej spółce otrzymał tytułem ryczałtu za godziny nadliczbowe, nocne i dyżur kwotę 27 200,00 zł, która odpowiada ryczałtowi w wysokości 800,00 zł miesięcznie i jest to całkowita należność z tego tytułu. (karty wynagrodzeń – k. 446 – 453 a.s.)

Sąd ustalił stan faktyczny na podstawie dokumentów załączonych do akt sprawy, akt osobowych powoda, a także w oparciu o zeznania powoda, pozwanego oraz świadków M. C., T. Z., W. N., K. I., M. K..

Zeznaniom świadka M. C. Sąd dał wiarę w całości, ponieważ były logiczne i odzwierciedlały faktyczny system rozliczania czasu pracy kierowców, który był spójny z regulaminem pracy i regulaminem wynagradzania obowiązującym u pracodawcy, ponadto jego zeznania były rzeczowe i spójne z zeznaniami pozostałych świadków K. I. i M. K..

Za wiarygodne Sąd uznał również zeznania świadka T. Z., który szczegółowo opisał wyposażenie samochodu ciężarowego, którym jeździł powód, zeznania te korespondowały z dowodami w postaci zdjęć wyposażenia samochodów I., ponadto uzupełniały się z zeznaniami pozostałych świadków.

Zeznaniom świadka W. N. Sąd dał wiarę w zakresie jakim twierdził, że kierowcy sami pilnowali czasu pracy, otrzymywali stały ryczałt w wysokości 800,00 zł za pracę w godzinach nadliczbowych i nocnych bez względu na to czy kierowca pracował, czy przebywał na urlopie, kierowcy zapoznawali się z regulaminem pracy i wynagradzania obowiązującym u pracodawcy. Świadek także potwierdził fakt, że kierowcy otrzymywali 40 EUR za dobę tytułem diety, kierowcy nocowali na parkingach w kabinie samochodu, korzystali tam z natrysków, toalety, samochody którymi jeździli były w pełni wyposażone.

Sąd oparł się także na zeznaniach pozwanego P. M. ponieważ były one spójne z zeznaniami świadków M. C., K. I. i M. K., T. Z. i W. N., wzajemnie się uzupełniały i korespondowały ze sobą oraz nie budziły wątpliwości co do ich wiarygodności.

Zeznania J. D. (1) Sąd uznał za wiarygodne w zakresie jakim zeznał, że otrzymywał dodatek 800 zł za godziny nadliczbowe, spał w kabinie samochodu którym jeździł, nie zgłaszał, że chce nocować w hotelu, otrzymywał diety w wysokości 40 EUR za dobę, rozliczał się z zaliczek po powrocie z każdej podróży służbowej, jego czas pracy był rozliczany na podstawie danych z tachografów. W pozostałym zakresie zeznania powoda nie posłużyły ustaleniu stanu faktycznego, ponieważ wzajemnie sobie zaprzeczały, w istocie powód nie wiedział ile godzin tygodniowo pracował, ile miał wolnego, ponadto powód zeznał, że liczył swój czas pracy od momentu rozpoczęcia do zakończenia podróży danego dnia, nie uwzględniał on pauzy i postoju, które były na tachografach.

Materiał dowodowy przedstawiony przez J. D. (1) w postaci kalendarzy nie stanowił wiarygodnego źródła dotyczącego ustalenia faktycznego czasu pracy powoda, ponieważ przedmiotowe kalendarze nie zawierały kompletnych danych dotyczących każdego dnia w spornym okresie w szczególności godzin rozpoczęcia pracy, przerw, pauzy oraz godzin zakończenia pracy. Na podstawie kalendarzy nie było także możliwości ustalenia faktycznego czasu pracy w porze nocnej.

Sąd w celu zbadania faktycznej ilości przepracowanych przez powoda godzin nadliczbowych w tym również godzin nocnych w systemie równoważnym dopuścił dowód z opinii biegłego specjalisty z zakresu rachunkowości i finansów. Sąd zmuszony był pominąć opinie biegłego sądowego z zakresu księgowości A. G., ponieważ czas pracy zawarty w kalendarzach przedstawionych przez powoda nie jest miarodajny z uwagi na nie uwzględnione w nich pauzy i postoje, dane te jedynie odzwierciedlają faktyczną ilości dni pobytu w delegacji, wątpliwy jest natomiast wymiar dzienny przepracowanych godzin i nie możliwe było rozliczenie przez biegłego norm szczególnych czasu pracy dla kierowcy. Ponadto nawet gdyby przyjąć wyliczoną przez biegłego kwotę z tytułu przepracowanych godzin nadliczbowych i w porze nocnej, obliczonych na podstawie kalendarzy przedłożonych do akt przez powoda to kwota stanowiąca nadwyżkę pomiędzy wypłaconym ryczałtem, a tym należnym wyniosłaby 12 624,35 zł i stanowiłaby jedynie połowę zawnioskowanej przez powoda kwoty z tego tytułu 24 483,96 zł. Ponieważ dane znajdujące się w kalendarzach powoda są niedokładne i niedoprecyzowane z powyższych względów, nie stanowią wiarygodnego materiału dowodowego służącego ustaleniu stanu faktycznego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

W punkcie 1 wyroku Sąd na podstawie art. 355 § 1 k.p.c. umorzył postępowanie w zakresie żądania ryczałtu za noclegi. Należy wskazać, że w piśmie procesowym z dnia 6 grudnia 2016 roku powód w całości wycofał roszczenie w zakresie w jakim dochodził należności z tytułu ryczałtów za noclegi. Na rozprawie w dniu 6 grudnia 2016 roku pełnomocnik pozwanego wyraził zgodę na cofnięcie powództwa w tym zakresie i wniósł o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego. Cofnięcie pozwu było więc w świetle art. 203 § 1 k.p.c. skuteczne, a nadto w ocenie Sądu nie było sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego, nie zmierzało do obejścia prawa ani nie naruszało słusznego interesu pracownika, co w świetle art. 203 § 4 k.p.c. i art. 469 k.p.c. powodowałoby jego niedopuszczalność. Zgodnie z art. 355 § 1 k.p.c., jeżeli powód cofnął ze skutkiem prawnym pozew, wydanie postanowienia o umorzeniu postępowania jest obligatoryjne.

W punkcie 2 wyroku Sąd oddalił powództwo w pozostałym zakresie tj. co do wypłaty wynagrodzenia za pracę godzinach nadliczbowych w okresie od 15 lipca 2011 roku do 31 lipca 2014 roku.

Nie ulega wątpliwości, że w całym spornym okresie powód wykonywał obowiązki pracownicze kierowcy samochodów ciężarowych w transporcie krajowym i międzynarodowym, a jego wynagrodzenie składało się z wynagrodzenia zasadniczego, oraz ryczałtu w wysokości 800,00 zł miesięcznie z tytułu pracy w godzinach nadliczbowych, w porze nocnej oraz dyżuru, otrzymywał także diety z tytułu podróży służbowych w wysokości 40 EUR za dobę. W całym spornym okresie wnioskodawca wykonywał obowiązki w systemie równoważnego czasu pracy, a pracodawca ewidencjonował i rozliczał jego czas pracy łącznie z nadgodzinami w trzymiesięcznym okresie rozliczeniowym.

Podkreślić należy, że system równoważnego czasu pracy jest określony w art. 135 k.p. który stanowi, że jeżeli jest to uzasadnione rodzajem pracy lub jej organizacją, może być stosowany system równoważnego czasu pracy, w którym jest dopuszczalne przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy, nie więcej jednak niż do 12 godzin. Przedłużony dobowy wymiar czasu pracy jest równoważony krótszym dobowym wymiarem czasu pracy w niektórych dniach lub dniami wolnymi od pracy. Istotą równoważnego systemu czasu pracy jest zatem przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy – maksymalnie do 12 godzin na dobę, ale przedłużenie to następuje kosztem skróconego lub wolnego dnia pracy w innym dniu.

Wskazać należy, ze zgodnie z treścią art.15 ust.1 ustawy z 16 kwietnia 2004 r. o czasie pracy kierowców (t. j. Dz. U. z 2012 r. , poz. 1155 z późn. zm.) do kierowców wykonujących przewóz drogowy mogą być stosowane rozkłady czasu pracy, w których jest dopuszczalne przedłużenie wymiaru czasu pracy do 12 godzin na dobę (do dnia 31 grudnia 2011 r. było to 10 godzin na dobę) - w ramach systemu równoważnego czasu pracy. W systemie równoważnego czasu pracy wymiar czasu pracy przedłużony w poszczególnych dniach jest równoważony skróconym czasem pracy w innych dniach lub dniami wolnymi od pracy. Okres rozliczeniowy nie może być dłuższy niż 1 miesiąc. W szczególnie uzasadnionych przypadkach okres rozliczeniowy może być przedłużony, nie więcej jednak niż do 3 miesięcy.

Stosownie do treści art.6 ust.1 i 2 ww. ustawy do czasu pracy kierowcy wlicza się czas od rozpoczęcia do zakończenia pracy, która obejmuje wszystkie czynności związane z wykonywaniem przewozu drogowego, w szczególności: prowadzenie pojazdu, załadowywanie i rozładowywanie oraz nadzór nad załadunkiem i wyładunkiem, czynności spedycyjne, obsługę codzienną pojazdów i przyczep, niezbędne formalności administracyjne, utrzymanie pojazdu w czystości. Czasem pracy kierowcy jest również czas poza przyjętym rozkładem czasu pracy, w którym kierowca pozostaje na stanowisku pracy kierowcy w gotowości do wykonywania pracy, w szczególności podczas oczekiwania na załadunek lub rozładunek, których przewidywany czas trwania nie jest znany kierowcy przed wyjazdem albo przed rozpoczęciem danego okresu. Do czasu pracy kierowców nie wlicza się czasu dyżuru, jeżeli podczas dyżuru kierowca nie wykonywał pracy, nieusprawiedliwionych postojów w czasie prowadzenia pojazdu, dobowego nieprzerwanego odpoczynku, przerwy w pracy, o której mowa w art. 16 ust. 1 (art.7 ww. ustawy).

Sąd pragnie zaznaczyć, że w toku procesu w którym pracownik dochodzi wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych, może on powoływać wszelkie dowody na wykazanie zasadności swego roszczenia, w tym na przykład dowody osobowe, z których może wynikać liczba przepracowanych godzin nadliczbowych. Jeżeli sąd (po swobodnej ocenie dowodów) dojdzie do wniosku, że powód przy pomocy takich dowodów wykazał swoje twierdzenia, to na pracodawcy, który nie prowadził prawidłowej ewidencji czasu pracy, spoczywa ciężar udowodnienia, że pracownik rzeczywiście nie pracował w tym czasie. W niniejszej sprawie pozwany prowadził ewidencję czasu pracy, zatem na powodzie spoczywał ciężar wykazania zasadności roszczenia, czego powód w ocenie Sądu nie uczynił.

Sąd Okręgowy uznał, że ewidencja czasu pracy J. D. (1) oraz zeznania świadków, a także samego powoda wskazują, że wykonywał on obowiązki pracownicze w systemie równoważnego czasu pracy, a co istotne jego praca w nadgodzinach była równoważona dniami wolnymi od pracy oraz dodatkiem do wynagrodzenia w postaci ryczałtu w wysokości 800,00 zł miesięcznie z tytułu pracy w godzinach nadliczbowych, w porze nocnej oraz dyżuru. Koordynator kontrolował, aby kierowcy nie przekraczali limitu godzin nadliczbowych zapewnionych ryczałtem w okresie trzymiesięcznym, w razie zagrożenia przekroczenia tego limitu kierowcy otrzymywali dni wolne po powrocie z podróży aby zrównoważyć pracę w nadgodzinach. Zeznający w sprawie świadkowie, także potwierdzili, że za przepracowane nadgodziny oraz pracę w porze nocnej kierowcy otrzymywali ryczałt w wysokości 800,00 zł miesięcznie i otrzymywali go również w okresie urlopu, a także wówczas gdy nie świadczyli pracy w godzinach nadliczbowych. Kierowca sam również kontrolował swój czas pracy na tachografie, który posiadał w kabinie samochodu i widział, regułą było przestrzeganie czasu pracy przez kierowców. Nie sposób było uznać za wiarygodny materiał dowodowy w postaci kalendarzy powoda, z uwagi na zawarte w nich niekompletne dane. Przedmiotowe kalendarze nie zawierały zaznaczenia czasu dyżurów, postojów, przerw w pracy oraz dobowego nieprzerwanego odpoczynku, niekiedy również czasu rozpoczęcia i kończenia pracy. Biegły z zakresu księgowości nie był w stanie na podstawie kalendarzy wyliczyć rzeczywistej pracy w godzinach nadliczbowych i nocnych, tym samym Sąd zmuszony był pominąć jego opinie.

Zgodnie z ogólną regułą dowodzenia, ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne (art. 6 k.c.). Strony są natomiast obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne (art. 232 k.p.c.). Ciężar dowodu określa wynik merytoryczny sporu (sprawy) w sytuacji krytycznej, gdy strona nie udowodni faktów istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy. Tak więc przepis art. 6 k.c. jest w istocie normą decyzyjną w tym znaczeniu, że przesądza on w określonych sytuacjach o sposobie wyrokowania sądu w postaci oddalenia powództwa.

Podobne stanowisko zajął Sąd Apelacyjny we Wrocławiu w wyroku z dnia 18 stycznia 2012 roku (sygn. akt I ACa 1320/11, LEX nr 1108777) wskazując, że jeżeli materiał dowodowy zgromadzony w sprawie nie daje podstaw do dokonania odpowiednich ustaleń faktycznych w myśl twierdzeń jednej ze stron Sąd musi wyciągnąć ujemne konsekwencje z braku udowodnienia faktów przytoczonych na uzasadnienie żądań lub zarzutów. Zdaniem Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu należy to rozumieć w ten sposób, iż strona, która nie przytoczyła wystarczających dowodów na poparcie swoich twierdzeń ponosi ryzyko niekorzystnego dla siebie rozstrzygnięcia, o ile ciężar dowodu, co do tych okoliczności na niej spoczywał.

W ocenie Sądu Okręgowego, w przedmiotowej sprawie nie ulega wątpliwości, że ciężar dowodowy, zgodnie z regułą wyrażoną w art. 6 k.c., wykazania przesłanki będącej warunkiem sine qua non nabycia prawa do wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych – spoczywał na powodzie.

Zwrócić należy również uwagę, że powód w czasie zatrudnienia, nigdy nie zwrócił się do swojego pracodawcy o wypłatę rzekomo należnego mu wynagrodzenia za godziny nadliczbowe. Sprawa godzin nadliczbowych pojawiła się dopiero gdy strony rozwiązały umowę o pracę. Z tych wszystkich względów, zdaniem Sądu, roszczenie powoda dotyczące zasądzenia na jego rzecz wynagrodzenia za godziny nadliczbowe we wskazanych przez niego okresach czasu było subiektywne, gołosłowne i bezzasadne, albowiem powód w żaden sposób nie wykazał miarodajnie i przekonywująco świadczenia pracy w godzinach nadliczbowych ponad te, za które otrzymywał od pracodawcy ryczałt w wysokości 800,00 zł miesięcznie.

Pozwany wbrew twierdzeniom powoda wykazał, że dokonywał stosownych rozliczeń z tytułu wynagrodzenia za godziny nadliczbowe z kierowcami na podstawie zasad przyjętych w pozwanej spółce zawartych w regulaminach pracy oraz regulaminach wynagradzania tj. na podstawie kart kierowcy i tarczek tachografów. Zasady rozliczania przepracowanych nadgodzin były znane powodowi, potwierdził on w swych zeznaniach, że otrzymywał 800,00 zł miesięcznie tytułem ryczałtu za przepracowane godziny nadliczbowe oraz w porze nocnej, niezależnie od tego czy pracował w nadgodzinach, czy przebywał na urlopie.

Reasumując Sąd Okręgowy ocenił, że pracodawca w całości rozliczył się z J. D. (1) z należności tytułem pracy w godzinach nadliczbowych w spornym okresie w łącznej wysokości 27 200,00 zł. Nie ma zatem podstaw do uznania roszczenia i Sąd oddalił żądanie powoda w tym zakresie.

Orzeczenie w przedmiocie kosztów procesu Sąd oparł na przepisie art. 98 k.p.c. w zw. z § 12 ust.1 pkt. 2 w zw. z § 6 pkt. 6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (tekst. jedn. Dz. U. z 2013 r. poz. 461), zasądzając w pkt. 3 wyroku od powoda J. D. (1) na rzecz pozwanej (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. kwotę 2.700,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Zdaniem Sądu Okręgowego w przedmiotowej sprawie nie zachodziły przesłanki do zastosowania art. 102 k.p.c. i odstąpienia od obciążania powoda kosztami procesu, w tym kosztami zastępstwa procesowego strony pozwanej w części cofniętego roszczenia tj. o kwotę 104 770,44 zł z tytułu ryczałtów za noclegi podczas zagranicznej podróży służbowej (k. 746-747 a.s.).

Odpowiedzialności za wynik procesu jest podstawową regułą wyznaczającą stronę, ponoszącą obciążenia finansowe wynikające z prowadzenia sporu sądowego. Wyjątki od tej reguły wprowadzone zostały w celu złagodzenia jej bezwzględności w wypadkach, w których jej stosowanie naruszałoby poczucie sprawiedliwości. Świadom tego, że nie do przewidzenia są wszystkie wypadki, w których względy słuszności sprzeciwiać się będą mechanicznemu dostosowaniu rozstrzygnięcia o kosztach do wyniku procesu, ustawodawca w art. 102 k.p.c. przyznał sądowi prawo do przeprowadzenia oceny, czy w konkretnych okolicznościach danej sprawy nie zachodzą inne szczególne przyczyny przemawiające za częściowym lub nawet całkowitym odstąpieniem od obciążania strony przegrywającej kosztami.

Przepis art. 102 k.p.c. ma charakter wyjątkowy, co akcentuje zawarte w nim ograniczenie możliwości jego wykorzystania do wypadków szczególnie uzasadnionych. W orzecznictwie wykształciły się pewne kryteria ocenne, odwołujące się do okoliczności podmiotowych, wynikających z trudnego położenia materialnego strony, jej sytuacji życiowej, ale także nawiązujące do przebiegu procesu, charakteru sprawy (w szczególności kiedy cel prawny może być osiągnięty wyłącznie na drodze sądowej). Nie jest to jednak zestaw zamknięty, podstawowym punktem odniesienia pozostaje bowiem sędziowskie poczucie słuszności oparte na obowiązujących w społeczeństwie przesłankach etycznych (np. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 9 lutego 2011 r., V CZ 98/10; z dnia 11 lutego 2011 r., I CZ 38/10 czy z dnia 22 lutego 2011 r., II PZ 1/11, wszystkie nie publ.).

W rozpatrywanej sprawie, zdaniem strony powodowej, przyczyną uzasadniającą zastosowanie art. 102 k.p.c. powinny być wątpliwości związane z merytoryczną zasadnością roszczenia powoda przejawiające się w rozbieżnym orzecznictwie sądowym, a przede wszystkim wydanie wyroku w trakcie trwania postępowania przez Trybunał Konstytucyjny, który eliminuje z obrotu prawnego normę prawną, o którą powód oparł powództwo. W konsekwencji stwierdzenie, że okoliczność ta stanowi szczególnie uzasadniony przypadek.

Zdaniem Sądu Okręgowego niejednolitość poglądów prawnych, także wówczas, kiedy znajduje odbicie w odmiennych rozstrzygnięciach o analogicznych roszczeniach w bliźniaczych okolicznościach faktycznych, nie świadczy o występowaniu szczególnie uzasadnionego wypadku, jest bowiem naturalną, choć niekorzystną z punktu widzenia pewności prawa, konsekwencją niejednoznaczności przepisów, umożliwiającej ich różną wykładnię. Powstające wątpliwości, zwłaszcza jeśli ujawniły się także w orzecznictwie, muszą być uwzględniane przez stronę występującą z roszczeniem w ramach oceny ryzyka związanego z wytoczeniem sprawy na drogę sądową. W kategoriach szczególnego wypadku, którego dotyczyć mógłby art. 102 k.p.c., oceniać byłoby można ewentualnie wytoczenie powództwa w oparciu o utrwaloną, stabilną i jednoznaczną interpretację przepisów stanowiących jego podstawę, od której następnie odstąpiono. Jednak także w tym wypadku konieczna byłaby każdorazowo ocena konkretnych, indywidualnych okoliczności danej sprawy, aby stwierdzić czy można uznać, że zawiedzione oczekiwania strony uzasadniają jej szczególne potraktowanie w zakresie kosztów procesu. Wypadek ten jednak nie zachodzi w rozpatrywanej sprawie.

Powód reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika wystąpił z roszczeniem o zwrot z tytułu ryczałtów za noclegi podczas krajowych i zagranicznych podróży służbowych, w sytuacji kiedy kwestia zasadności roszczeń z tytułu ryczałtów budziła duże wątpliwości z uwagi na rozbieżności w orzecznictwie Sądu Najwyższego (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 19 marca 2008 r., I PK 230/07, OSNP 2009 nr 13-14, poz. 176; z dnia 1 kwietnia 2011 r., II PK 234/10, OSNP 2012 nr 9-10, poz. 119 oraz z dnia 10 września 2013 r., I PK 71/13, LEX nr 1427710 oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 czerwca 2013 r., II PK 296/12 (Monitor Prawa Pracy 2013 nr 11, s. 598), oraz uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 12 czerwca 2014 r. II PZP 1/14).

Tak więc powód reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika świadomie i na własną odpowiedzialności zdecydował się wnieść powództwo o zapłatę z ww. tytułu. Nie zasługuje na uwzględnienie, zdaniem Sądu Okręgowego, argument, że stan prawny w jakim wytaczane było powództwo dawał wszelkie podstawy do zakładania jego słuszności i korzystania z domniemania konstytucyjności przepisów. Wskazać należy, iż pozew w sprawie został złożony w dniu 14 października 2014 r. (data stempla pocztowego), wniosek do Trybunału Konstytucyjnego został skierowany w dniu 10 lutego 2015 r., przedmiotowy wyrok Trybunału Konstytucyjnego zapadł w dniu 24 listopada 2016 r. (k 11/15). W ocenie Sądu Okręgowego powód miał więc możliwość przewidzenia, a przynajmniej kalkulacji ryzyka związanego z ewentualnym niekorzystnym rozstrzygnięciem co do zgodności z Konstytucją RP przepisów będących podstawą jego roszczeń. Podkreślenia wymaga, że mimo wydania wspomnianego wyroku przez Trybunał Konstytucyjny powód zdecydował się prowadzić postępowanie jeszcze przez kilkanaście miesięcy, co naraziło pozwaną spółkę na dodatkowe koszty. Powód będąc reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika winien mieć pełną świadomość, jakie są konsekwencje wytoczenia powództwa o zapłatę, a także jakie są skutki jego cofnięcia.

Ponadto w toku procesu Skarb Państwa poniósł tymczasowo wydatki w łącznej wysokości 3 677,56 zł (wynagrodzenie biegłego k. 815 i 853). Zgodnie zaś z treścią przepisu art. 83 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie, sąd orzeka o poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa wydatkach, stosując odpowiednio przepisy art. 113 wskazanej ustawy. Sąd obciążył tymi kosztami powoda stosownie do wyniku procesu (pkt. 4 wyroku).

Biorąc pod uwagę powyższe Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.

SSO Monika Rosłan - Karasińska

(...)

(...)