Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 26 czerwca 2017 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. ponownie ustalił M. S. wysokość emerytury od dnia 1 czerwca 2017 r. to jest od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek.

Emerytura M. S. została obliczona w następujący sposób:

1)  zgodnie z art.53 ustawy emerytalnej przyjęto przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu ubezpieczenia od 1980 r. do 2001 r. oraz okresy składkowe w wymiarze 29 lat 10 miesięcy i 18 dni (358 miesięcy) i nieskładkowe w wymiarze 10 miesięcy i 9 dni (10 miesięcy); wysokość emerytury została obliczona w następujący sposób: 24% x 2 716,71 = 652,01 zł, (358 x 1,3 %)/12 x 2 051,39 zł = 795,53 zł, (9 x 0,7%)/12 x 2 051,39 zł = 10,87 zł. Wyliczona kwota emerytury wyniosła 1 458,41 zł;

2)  zgodnie z art.26 ustawy emerytalnej kwota składek zaewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji wyniosła 25.601,47 zł, kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego wyniosła 313.261,86 zł, średnie dalsze trwanie życia wyniosło 247,50 miesięcy; wyliczona kwota emerytury wyniosła 1 369,14 zł [(25 601,47 + 313 261,86) / 247,50 ]

Organ rentowy wskazał, iż wobec osiągnięcia wieku uprawniającego do emerytury w 2010 r. wysokość emerytury od 30 czerwca 2010 r. wyniosła 70 % emerytury obliczonej na podstawie art.53 ustawy emerytalnej to jest 1.020,89 zł oraz 30% emerytury obliczonej na podstawie art.26 ustawy emerytalnej to jest 410,74 zł, co dało łącznie 1 431,63 zł.

Od 1 czerwca 2017 r. (po waloryzacjach) emerytura wyniosła 1 984,64 zł.

(decyzja k.125 - 126 odwrót plik II akt ZUS)

W dniu 27 lipca 2017 r. do organu rentowego wpłynęło odwołanie M. S. od ww. decyzji. W treści odwołania M. S. wskazał, że do ustalenia wysokości należnego mu kapitału początkowego zostały przyjęte jedynie wynagrodzenia wskazane w druku Rp – 7 z dnia 4 lipca 1996 r. wydanym przez zakład (...) na podstawie zarobków z Zakładu (...), które wykazały podstawę zarobków z pominięciem wynagrodzenia jakie osiągał w związku ze świadczeniem pracy w godzinach nadliczbowych. M. S. wniósł o uwzględnienie i dodanie do uwzględnionych zarobków, wynagrodzenia jakie otrzymał w związku ze świadczeniem pracy w godzinach nadliczbowyc , a wykazanego w druku Rp – 7 z dnia 5 stycznia 2001 r. wydanym przez likwidatora zakładu (...). Wnioskodawca podkreślił, że w Zakładzie (...) pracował od 1977 r., a obowiązki pracownicze wykonywał w brygadzie montażu maszyn do wykańczania dzianin i barwiarni. W ocenie wnioskodawcy, osiągane przez niego wynagrodzenie zasadnicze zostało wykazane na druku z dnia 4 lipca 1996 r., a wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych zostało wykazane na druku z dnia 5 stycznia 2001 r. Tym samym zdaniem wnioskodawcy do ustalenia kwoty należnej mu emerytury powinna zostać wzięta kwota stanowiąca sumę kwot wykazanych w ww. zaświadczeniach.

(odwołanie k.2)

W odpowiedzi na odwołanie, pełnomocnik organu rentowego wniósł o jego odrzucenie na podstawie art. 199 § 1 kpc.

Pełnomocnik organu rentowego wskazał, że w zakresie prawidłowości przyjęcia zarobków za wskazane przez wnioskodawcę okresy zostało przeprowadzone postępowanie przed Sądem Okręgowym, a wyrokiem z dnia 8 listopada 2010 r. odwołanie wnioskodawcy od decyzji z dnia 12 sierpnia 2009 r. zostało oddalone. Wobec prawomocnego osądzenia zgłoszonego przez wnioskodawcę roszczenia, zasadnym jest odrzucenie złożonego w niniejszej sprawie odwołania.

(odpowiedź na odwołanie k.3 – 3 odwrót)

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca M. S. urodził się (...)

Decyzją z dnia 22 lipca 2010 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. ustalił M. S. kapitał początkowy, którego wartość na dzień 1 stycznia 1999 r. wyniosła 118.668,11 zł. Do ustalenia wartości kapitału początkowego Zakład Ubezpieczeń Społecznych przyjął: podstawę wymiaru kapitału początkowego w kwocie 958,76 zł (pomnożono wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wynoszący 78,53% - wyliczony z przeciętnej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 10 lat kalendarzowych od 1980 r. do 1989 r. przez kwotę bazową to jest 1.220,89 zł; okresy składkowe (26 lat 1 miesiąc i 15 dni – 313 miesięcy); współczynnik proporcjonalny do osiągniętego do 31 grudnia 1998 r. wieku oraz okresu składkowego i nieskładkowego w wysokości 82,82 %; średnie dalsze trwanie życia wyrażone w miesiącach dla osób w wieku 62 lat to jest 209 miesięcy (komunikat Prezesa GUS z dnia 25 marca 1999 r. w sprawie tablicy średniego dalszego trwania życia kobiet i mężczyzn).

(decyzja k.10 – 10 odwrót plik I akt ZUS)

Do obliczenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego przyjęto wynagrodzenia ubezpieczonego w następującej wysokości:

-

za rok 1980 – 67.920 zł, co przy kwocie rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok kalendarzowy wynoszącej 72.480 zł dało stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia o wartości 93,72 %,

-

za rok 1981 – 74.866 zł, co przy kwocie rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok kalendarzowy wynoszącej 92.268 zł dało stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia o wartości 81,14 %,

-

za rok 1982 – 99.103 zł, co przy kwocie rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok kalendarzowy wynoszącej 139.572 zł dało stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia o wartości 71 %,

-

za rok 1983 – 107.902 zł, co przy kwocie rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok kalendarzowy wynoszącej 173.700 zł dało stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia o wartości 62,12 %,

-

za rok 1984 – 171.488 zł, co przy kwocie rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok kalendarzowy wynoszącej 202.056 zł dało stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia o wartości 84,87 %,

-

za rok 1985 – 188.386 zł, co przy kwocie rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok kalendarzowy wynoszącej 240.060 zł dało stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia o wartości 78,47 %,

-

za rok 1986 – 230.534 zł, co przy kwocie rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok kalendarzowy wynoszącej 289.140 zł dało stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia o wartości 79,73 %,

-

za rok 1987 – 286.902 zł, co przy kwocie rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok kalendarzowy wynoszącej 350.028 zł dało stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia o wartości 81,92 %,

-

za rok 1988 – 521.513 zł, co przy kwocie rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok kalendarzowy wynoszącej 637.080 zł dało stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia o wartości 81,86 %,

-

za rok 1989 – 1.747.705 zł, co przy kwocie rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok kalendarzowy wynoszącej 2.481.096 zł dało stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia o wartości 70,44 %,

Wyliczony na podstawie powyższych danych wskaźnik wyniósł 78,53 %.

(obliczenie wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego k.11 plik II akt ZUS)

Decyzją z dnia 10 września 2010 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. ponownie ustalił M. S. kapitał początkowy i ustalił jego wartość na dzień 1 stycznia 1999 r. w wysokości 131.690,90 zł. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wskazał ,że wartość kapitału początkowego uległa przeliczeniu poprzez dodanie do okresów składkowych okresu równego różnicy pomiędzy wiekiem emerytalnym, a faktycznym wiekiem przejścia na emeryturę to jest 5 lat – 60 miesięcy.

(decyzja k.14 plik I akt ZUS)

Decyzją z dnia 6 października 2010 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. przyznał M. S. emeryturę od 30 czerwca 2010 r. (to jest od osiągnięcia wieku emerytalnego), która została obliczona w następujący sposób:

1)  zgodnie z art.53 ustawy emerytalnej przyjęto przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu ubezpieczenia od 1980 r. do 2001 r. oraz wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wynoszący 75,51% oraz okresy składkowe w wymiarze 29 lat, 10 miesięcy i 18 dni (358 miesięcy) i nieskładkowe w wymiarze 10 miesięcy i 9 dni (10 miesięcy); podstawa wymiaru została obliczona przez pomnożenie wskaźnika wysokości podstawy wymiaru 75,51 % przez kwotę bazową 2.716,71 zł, co dało kwotę 2.051,39 zł oraz doprowadziło do obliczenia wysokości emerytury w następujący sposób: 24% x 2 716,71 = 652,01 zł, (358 x 1,3 %)/12 x 2 051,39 zł = 795,53 zł, (9 x 0,7%)/12 x 2 051,39 zł = 10,87 zł, razem 1.458,41 zł.

2)  zgodnie z art.26 ustawy emerytalnej kwota składek zaewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji wyniosła 25.601,47 zł, kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego wyniosła 312.968,81 zł, średnie dalsze trwanie życia wyniosło 247,50 miesięcy; wyliczona kwota emerytury wyniosła 1.367,96 zł [(25 601,47 + 312 968,81) / 247,50 ].

Organ rentowy wskazał, iż wobec osiągnięcia wieku uprawniającego do emerytury w 2010 r. wysokość emerytury od 30 czerwca 2010 r. wyniosła 70 % emerytury obliczonej na podstawie art.53 ustawy emerytalnej to jest 1.020,89 zł oraz 30% emerytury obliczonej na podstawie art.26 ustawy emerytalnej to jest 410,39 zł, co dało łącznie 1 431,28 zł.

(decyzja k.99 - 102 odwrót plik II akt ZUS)

W dniu 5 czerwca 2017 r. M. S. złożył wniosek o sprawdzenie prawidłowości wyliczenia wartości kapitału początkowego.

(wniosek k.15 plik I akt ZUS)

Decyzją z dnia 23 czerwca 2017 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. ponownie ustalił M. S. kapitał początkowy i ustalił jego wartość na dzień 1 stycznia 1999 r. w wysokości 131.814,21 zł. Do ustalenia wartości kapitału początkowego Zakład Ubezpieczeń Społecznych przyjął: podstawę wymiaru kapitału początkowego w kwocie 958,76 zł, okresy składkowe (26 lat 1 miesiąc i 15 dni – 313 miesięcy), okres dodany (5 lat – 60 miesięcy), współczynnik proporcjonalny do osiągniętego do 31 grudnia 1998 r. wieku oraz okresu składkowego i nieskładkowego w wysokości 83,02 %; średnie dalsze trwanie życia wyrażone w miesiącach dla osób w wieku 62 lat – 209 miesięcy (komunikat Prezesa GUS z dnia 25 marca 1999 r. w sprawie tablicy średniego dalszego trwania życia kobiet i mężczyzn).

(decyzja k.21 – 22 plik I akt ZUS)

Zaskarżoną decyzją z dnia 26 czerwca 2017 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. ponownie ustalił M. S. wysokość emerytury od dnia 1 czerwca 2017 r., od miesiąca w którym zgłoszono wniosek.

(decyzja k.125 - 126 odwrót plik II akt ZUS)

W okresie od 8 lipca 1977 r. do 31 sierpnia 1985 r. i od 20 września 1985 r. do 30 czerwca 1991 r. M. S. był zatrudniony w Zakładach (...) w Ł. (do dnia 30 marca 1990 r. M. S. był pracownikiem Zakładów (...)).

(świadectwo pracy k.13 plik II akt ZUS, zeznania wnioskodawcy min.00:06:33 – 00:25:27 rozprawy z dnia 8 maja 2018 r. , płyta CD k.160)

Pomimo zmiany nazwy zakładu pracy, wnioskodawca pracował w tym samym miejscu, stale wykonując obowiązki ślusarza – spawacza. W przypadku konieczności montażu maszyn, wnioskodawca pracował także w nadgodzinach.

(zeznania świadków: J. B. min. 00:03:59 – 00:10:45 protokół rozprawy z dnia 5 lutego 2018 r., płyta CD k.28, J. P. min.00:24:37 – 00:35:45 protokół rozprawy z dnia 5 grudnia 2018 r., płyta CD k.94, zeznania wnioskodawcy min.00:06:33 – 00:25:27 protokół rozprawy z dnia 8 maja 2018 r., płyta CD k.160)

Wynagrodzenie wnioskodawcy składało się ze stawki godzinowej oraz premii. Wnioskodawca otrzymywał także wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych.

(zeznania świadków: J. B. min. 00:03:59 – 00:10:45 protokół rozprawy z dnia 5 lutego 2018 r., płyta CD k.28, J. P. min.00:24:37 – 00:35:45 protokół rozprawy z dnia 5 grudnia 2018 r., płyta CD k.94 , zeznania wnioskodawcy min.00:06:33 – 00:25:27 protokół rozprawy z dnia 8 maja 2018 r., płyta CD k.160)

Podczas zatrudnienia w ww. zakładzie pracy wynagrodzenie wnioskodawcy kształtowało się następująco:

-

od dnia 8 lipca 1977 r. - 16,50 zł za godzinę pracy plus premia w wysokości 10%,

-

od dnia 1 września 1977 r. - 19,00 zł za godzinę pracy plus premia w wysokości 10 %,

-

od dnia 1 października 1980 r. – 24 zł za godzinę pracy plus premia w wysokości 10 25 %,

-

od dnia 1 września 1982 r. – 30 zł za godzinę pracy plus premia w wysokości 35 %,

-

od 15 do 30 lipca 1983 r. dodatek brygadzistowski w wysokości 15 % stawki osobistego zaszeregowania,

-

od dnia 1 sierpnia 1983 r. – 36 zł za godzinę pracy plus premia regulaminowa,

-

od 14 do 30 listopada 1983 r. dodatek brygadzistowski w wysokości 15 % stawki osobistego zaszeregowania,

-

od dnia 1 stycznia 1984 r. – 38 zł za godzinę pracy plus premia regulaminowa,

-

od dnia 1 sierpnia 1984 r. – 40 zł za godzinę pracy plus premia regulaminowa,

-

od dnia 1 lipca 1985 r. – 80 zł za godzinę pracy plus premia w wysokości do 20 %,

-

od dnia 1 maja 1986 r. – 85 zł za godzinę pracy plus premia w wysokości do 20 %,

-

od dnia 1 listopada 1986 r. – 94 zł za godzinę pracy plus premia w wysokości do 20 %,

-

od dnia 1 lipca 1987 r. – 110 zł za godzinę pracy plus premia regulaminowa,

-

od dnia 1 maja 1990 r. - 3 100 zł za godzinę pracy plus premia regulaminowa,

-

od dnia 1 czerwca 1990 r. – 3 300 zł za godzinę pracy plus premia regulaminowa,

-

od 23 lipca 1990 r. do 10 sierpnia 1990 r. dodatek brygadzistowski w wysokości 20 000 zł miesięcznie.

Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru świadczenia obliczonego z 20 najkorzystniejszych lat pracy przy przyjęciu ww. wynagrodzeń wynosi 69,45%.

(angaże k.45 – 58 odwrót plik II akt ZUS, wyliczenie – k.19 akt VIII U 2297/09)

Obliczaniem wynagrodzeń pracowników (...) zajmował się dział rachuby.

(zeznania świadków: T. P. min.00:05:27 – 00:16:17 protokół rozprawy z dnia 23 stycznia 2019 r., płyta CD k.104, L. B. min.00:06:03 – 00:10:51 protokół rozprawy z dnia 27 marca 2019 r., płyta CD k.149)

Dział rachuby rozliczał osobno godziny nadliczbowe pracowników, ale karta wynagrodzeń pracownika zawierała jedną łączną kwotę brutto.

(zeznania świadków: L. B. min.00:06:03 – 00:10:51, A. S. min.00:10:51 – 00:17:03, I. B. min.00:17:03 – 00:29:34 protokół rozprawy z dnia 27 marca 2019 r., płyta CD k.149)

W dniu 1 kwietnia 1990 r. Zakłady (...) uległy podziałowi, w wyniku podziału wydzieliły się zakłady (...) produkujące przędzę i zakłady (...) produkujące dzianiny). Część dotychczasowych pracowników Zakładów (...) (w tym wnioskodawca) stała się pracownikami Zakładów (...).

(zeznania świadka E. K. min. 00:07:11 – 00:16:38 protokół rozprawy z dnia 25 lipca 2018 r. , płyta CD k.69)

Zakłady (...) przestały istnieć w 1991 r., przy czym wszelkimi sprawami pracowniczymi (m.in. w zakresie wystawiania zaświadczeń) zarówno pracowników (...) jak i (...) zajmował się powołany w tym celu zespół likwidacyjny, który istniał do 1996 r.

(zeznania świadków: E. K. min. 00:07:11 – 00:16:38 protokół rozprawy z dnia 25 lipca 2018 r., płyta CD k.69, J. O. min. 00:05:22 – 00:24:37, J. P. min.00:24:37 – 00:35:45 protokół rozprawy z dnia 5 grudnia 2018 r., płyta CD k.94, I. B. min.00:17:03 – 00:29:34 protokół rozprawy z dnia 27 marca 2019 r., płyta CD k.149)

W okresie zatrudnienia w Zakładach (...) oraz Zakładach (...) wnioskodawca osiągnął następujące wynagrodzenie:

-

1980 r. – 67.925 zł,

-

1981 r. – 74.866 zł,

-

1982 r. – 99.103 zł,

-

1983 r. – 107.902 zł,

-

1984 r. – 171.488 zł,

-

1985 r. – 185.836 zł,

-

1986 r. – 230.534 zł,

-

1987 r. – 286.902 zł,

-

1988 r. – 521.513 zł,

-

1989 r. – 1.747.705 zł,

-

1990 r. – 9.667.359 zł,

-

1991 r. – 8.935.820 zł.

(zaświadczenie Rp – 7 z dnia 4 lipca 1996 r. wystawione przez pełnomocnika likwidatora Zakładów (...) k.18 – 19 plik IV akt ZUS)

Dane do wypełnienia druku Rp – 7 pobierano z kart wynagrodzeń oraz list płac.

(zeznania świadka L. B. min.00:06:03 – 00:10:51 protokół rozprawy z dnia 27 marca 2019 r. , płyta CD k.149)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentacji zawartej w aktach organu rentowego oraz aktach sprawy, a także w oparciu o zeznania świadków, a jedynie częściowo w oparciu o zeznania wnioskodawcy. Sąd nie znalazł bowiem podstaw do uznania za wiarygodne twierdzeń wnioskodawcy w zakresie w jakim wskazywał on, że wysokość zarobków wykazanych na zaświadczeniu Rp – 7 z dnia 5 stycznia 2001 r. dotyczyła wyłącznie przepracowanych przez niego godzin nadliczbowych w latach 1980 – 1985 i powinna zostać doliczona do kwot osiągniętych przez niego zarobków wykazanych na zaświadczeniu Rp – 7 z dnia 4 lipca 1996 r. Przeciwko takim twierdzeniom wnioskodawcy świadczą w szczególności zeznania świadków: L. B., I. B. to jest osób które w spornym okresie świadczenia przez wnioskodawcę pracy zajmowały się kwestiami pracowniczymi, w tym związanymi z rozliczaniem wynagrodzeń pracowników. Świadkowie ci wskazali wprost, że zaświadczenie Rp – 7 odnosiło się do łącznej sumy osiąganych przez pracownika zarobków, a nie zaś do poszczególnych składników wynagrodzenia np. do nadgodzin.

W ocenie Sądu jedynym zatem dokumentem, który wprost wskazuje na faktyczną wysokość osiąganych przez wnioskodawcę zarobków w okresie zatrudnienia w Zakładach (...) , a następnie w Zakładach (...) jest zaświadczenie Rp – 7 z dnia 4 lipca 1996 r. i to na tej podstawie możliwym jest ustalanie wysokości świadczenia emerytalnego wnioskodawcy. Nie ulega bowiem wątpliwości, że wskazany dokument, w przeciwieństwie do zaświadczenia Rp – 7 z dnia 5 stycznia 2001 r. odnosi się do całego okresu zatrudnienia wnioskodawcy w Zakładach (...) oraz w Zakładach (...), a nie zaś do części zatrudnienia wnioskodawcy (nie jest zrozumiałym dlaczego zaświadczenie Rp – 7 z dnia 5 stycznia 2001 r. odnosi się jedynie do okresu 1980 – 1985, podczas gdy wnioskodawca był pracownikiem (...) do 30 marca 1990 r.). Co również istotne, dodatkowym argumentem wskazującym na wiarygodność danych zawartych w zaświadczeniu Rp – 7 z dnia 4 lipca 1996 r. jest fakt, iż zostało wystawione w okresie, gdy działał zespół likwidacyjny, którego jednym z celów było właśnie wydawanie byłym pracownikom Zakładów (...) oraz (...) zaświadczeń odnoszących się do świadczonej przez nich pracy.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie jest niezasadne i podlega oddaleniu.

Zgodnie z treścią art.114 ust.1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2018 r., poz.1270), prawo do świadczeń lub ich wysokość ulega ponownemu ustaleniu na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji w sprawie świadczeń zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na prawo do świadczeń lub na ich wysokość.

Możliwość wzruszenia decyzji rentowych polega przede wszystkim na niwelowaniu tzw. wad materialnoprawnych, czyli uchybień organu rentowego w zakresie rozstrzygania o faktach warunkujących nabycie prawa do emerytur i rent albo zaniedbań samych ubezpieczonych wywołanych nieporadnością w dokumentowaniu prawa do świadczeń lub niedostateczną znajomością warunków, od których spełnienia zależy przyznanie uprawnień ubezpieczeniowych.

Niezbędnym warunkiem ponownego ustalenia prawa do świadczeń jest powołanie nowych dowodów lub wskazanie okoliczności istniejących przed wydaniem decyzji rentowej, które mogą mieć wpływ na istnienie tego prawa. Prawo do świadczenia należy ustalić ponownie (na wniosek zainteresowanego albo z urzędu), jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji zostaną przedłożone nowe dowody albo ujawnione okoliczności wskazujące na błędność decyzji. Zwrot „nowy dowód” obejmuje zarówno przypadki ujawnienia dowodów istniejących przed wydaniem decyzji, jak i sytuacje zgłoszenia dowodów uzyskanych po wydaniu decyzji, pod warunkiem że wynikają z nich fakty powstałe przed tym momentem. Zwrot „ujawnione okoliczności” oznacza zarówno okoliczności faktyczne, jak i okoliczności sprawy, czyli nie tylko fakty, których ustalenie warunkuje wydanie decyzji, lecz także wszelkie zachowania uczestników postępowania w sprawie ustalania prawa. Należy więc przyjąć, że „ujawnione okoliczności” to określane w przepisach prawa materialnego fakty warunkujące powstanie uprawnień ubezpieczeniowych oraz uchybienia normom prawa materialnego lub/i procesowego wpływające na dokonanie ustaleń w sposób niezgodny z ukształtowaną ex lege sytuacją prawną zainteresowanego (Jankowska Karina, Jędrasik-Jankowska Inetta, Komentarz do ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, (w:) Prawo do emerytury. Komentarz do ustaw z orzecznictwem, komentarz do art.114).

Zgodnie z art. 183 ust. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych , emerytura przyznana na wniosek osoby ubezpieczonej, o której mowa w ust. 1, która osiągnęła wiek uprawniający do emerytury w roku kalendarzowym 2010, wynosi:

1) 70 % emerytury obliczonej na podstawie art. 53 oraz

2) 30 % emerytury obliczonej na podstawie art. 26.

Odnośnie pierwszej części emerytury wskazać należy na treść przepisu art. 53 ust. 1 powyższej ustawy zgodnie, z którym emerytura obliczana według tego przepisu (na tzw. „starych zasadach”) stanowi sumę trzech składników:

1) 24 % kwoty bazowej, o której mowa w art. 19, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4, oraz

2) po 1,3 % podstawy jej wymiaru za każdy rok okresów składkowych,

3) po 0,7 % podstawy jej wymiaru za każdy rok okresów nieskładkowych

W myśl art. 15 powyższej ustawy podstawę wymiaru emerytury i renty stanowi ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 tego samego przepisu przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe lub na ubezpieczenie społeczne na podstawie przepisów prawa polskiego w okresie kolejnych 10 lat kalendarzowych, wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym złożono wniosek o emeryturę lub rentę. Z kolei ust. 6 tego samego przepisu stanowi, że na wniosek ubezpieczonego podstawę wymiaru emerytury lub renty może stanowić ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe w okresie 20 lat kalendarzowych przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku, wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu. Stosownie dostępu 2a jeżeli nie można ustalić podstawy wymiaru składek w okresie pozostawania w stosunku pracy wskazanym do ustalenia podstawy wymiaru emerytury i renty, za podstawę wymiaru składek przyjmuje się kwotę obowiązującego w tym okresie minimalnego wynagrodzenia pracowników, proporcjonalnie do okresu podlegania ubezpieczeniu i wymiaru czasu pracy.

Następnie w celu ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty:

1)  oblicza się sumę kwot podstaw wymiaru składek i kwot, o których mowa w ust. 3, w okresie każdego roku z wybranych przez zainteresowanego lat kalendarzowych,

2)  oblicza się stosunek każdej z tych sum kwot do rocznej kwoty przeciętnego wynagrodzenia, ogłoszonej za dany rok kalendarzowy, wyrażając go w procentach, z zaokrągleniem do setnych części procentu,

3)  oblicza się średnią arytmetyczną tych procentów, która, z zastrzeżeniem ust. 5, stanowi wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury lub renty,

oraz mnoży się przez ten wskaźnik kwotę bazową, o której mowa w art. 19, przy czym wskaźnik wysokości podstawy wymiaru nie może być wyższy niż 250%.

Zasady obliczania drugiej części emerytury mieszanej przewiduje art. 26 ust. 1 ustawy w myśl, którego emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia ustalonej w sposób określony w art. 25 przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego, z uwzględnieniem ust. 5 i art. 183.

Postępowanie w niniejszej sprawie sprowadziło się zatem do ustalenia, czy możliwym jest przyjęcie innych wynagrodzeń wnioskodawcy z okresu jego zatrudnienia w Zakładach (...), a następnie w Zakładach (...).

Nie ulegało bowiem wątpliwości, że przyjęcie wyższych wartości wynagrodzenia wnioskodawcy niż przyjęte przez organ rentowy przełoży się bezpośrednio na wysokość należnej mu emerytury.

Zgodnie z treścią § 21 ust.1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 roku sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz.U. nr 237, poz.1412) środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu oraz uposażenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty są zaświadczenia pracodawcy lub innego płatnika składek, legitymacja ubezpieczeniowa lub inny dokument, na podstawie którego można ustalić wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu lub uposażenia.

Wskazana regulacja §21 ust.1 powołanego rozporządzenia stanowiąca odpowiednik obowiązującego do dnia 23 listopada 2011 roku §20 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno - rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz.U. nr 10, poz.49) wyznacza kierunek postępowania dowodowego, nie oznacza to jednak aby wysokość uzyskiwanego uposażenia nie mogła być wskazana i w inny sposób, tak przy pomocy pisemnych środków dowodowych pochodzących od pracodawcy, czy też nawet dowodów pośrednich, nie wyłączając zeznań świadków - aczkolwiek wskazujących wprost na wysokość wynagrodzenia danego zainteresowanego (tak stanowi m. in. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 25 lipca 1997 roku - II UKN 186/97, a także wyroki: Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 4 marca 1997 roku - III AUa 105/97, Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z dnia 27 czerwca 1995 roku - III AUr 177/95, czy Sądu Apelacyjnego Białymstoku - III AUr 294/93).

Do ustalenia podstawy wymiaru świadczeń emerytalno-rentowych może być uwzględnione tylko wynagrodzenie faktycznie uzyskane przez ubezpieczonego w danym okresie, a nie zaś wynagrodzenie ustalone na podstawie przypuszczeń czy też uśrednień. Jedynie wynagrodzenie ubezpieczonego ustalone w sposób niewątpliwy, wobec którego nie istnieje wątpliwość, iż zostało ono zawyżone, może być podstawą do ustalenia współczynnika wysokości podstawy wymiaru.

Wskazać należy, że w niniejszej sprawie nie zgromadzono dowodów, które w jakikolwiek sposób pozwoliłyby zakwestionować ustalenia poczynione przez organ rentowy. Wprawdzie zarówno zaświadczenie Rp – 7 dnia 4 lipca 1996 r., jak i zaświadczenie Rp – 7 z dnia 5 stycznia 2001 r. odnosi się do okresu zatrudnienia wnioskodawcy w latach 1980 – 1985, to jednak całość zgromadzonego w niniejszej sprawie materiału dowodowego nie pozwala przyjąć, że zarobki wykazane na zaświadczeniu Rp – 7 z dnia 5 stycznia 2001 r. stanowią wynagrodzenie wnioskodawcy za pracę w nadgodzinach (wówczas należałoby je zsumować z wynagrodzeniem wskazanym w zaświadczeniu z dnia 4 lipca 1996 r.), czy też mogą być przyjęte, w analogicznym okresie, zamiast kwot wykazanych na zaświadczeniu Rp – 7 dnia 4 lipca 1996 r.

Podkreślić w tym miejscu należy, że wnioskodawca na poparcie swojego stanowiska nie przedstawił innej dokumentacji pracowniczej (np. stosownych wpisów w legitymacji ubezpieczeniowej) wskazującej wprost na wysokość osiąganego wynagrodzenia, a tym bardziej nie było możliwym ustalenie rzeczywistej wysokości osiąganego przez wnioskodawcę wynagrodzenia na podstawie zeznań świadków, którzy w tym zakresie nie posiadali stosownej wiedzy.

W toku postępowania ubezpieczony przedstawił dokumenty z których wynika wysokość stawki godzinowej (umowy o pracę i angaże), dokumenty te nie mają jednak wpływu na treść wydanej decyzji, gdyż w postępowaniu w sprawie VIII U 2297/09 Zakład Ubezpieczeń Społecznych dokonał hipotetycznego wyliczenia wysokości świadczenia przy przyjęciu tych danych. Wskaźnik podstawy wymiaru z 20 najkorzystniejszych lat kalendarzowych wynosi 69,45% i jest niższy niż określony decyzją.

Reasumując, Sąd przy ustalenia podstawy wymiaru świadczeń emerytalno-rentowych musi dysponować dowodami niebudzącymi wątpliwości i nie może opierać się na przypuszczeniach czy też określonych założeniach, a taka sytuacja miałaby z pewnością miejsce, gdyby Sąd przyjął za wiarygodne twierdzenia wnioskodawcy.

Na marginesie dodać należy, że nie jest rzeczą sądu zarządzenie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie, ani też sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 232 k.p.c.). Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (art. 6 k.c.) (wyrok Sądu Najwyższego z 17 grudnia 1996 r., I CKU 45/96; wyrok Sądu Najwyższego z 7 października 1998 r., II UKN 244/98).

Ponieważ wnioskodawca nie udowodnił okoliczności leżących u podstaw odwołania, na podstawie art. 477 ¹⁴§ 1 kpc, Sąd Okręgowy odwołanie oddalił.

S.B.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi ubezpieczonego.

3 czerwca 2019 roku