Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 20 sierpnia 2018 roku. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. odmówił G. K. prawa do emerytury. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że ubezpieczony na dzień 1 stycznia 1999 roku nie udowodnił 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Organ rentowy uznał za udowodnione jako praca w tych warunkach zatrudnienie w okresach od 23 marca 1981 roku do 29 sierpnia 1981 roku , od 6 maja 1991 roku do 30 listopada 1992 roku oraz od 2 czerwca 1997 roku do 31 grudnia 1998 roku (łącznie 3 lata, 7 miesięcy i 3 dni). Zakład Ubezpieczeń Społecznych wskazał, że nie zaliczył wnioskodawcy do stażu pracy w warunkach szczególnych okresów zatrudnienia w (...) od 1 marca 1976 roku do 31 lipca 1978 roku oraz od 1 sierpnia 1978 roku do 30 sierpnia 1978 roku r., ponieważ w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach pracodawca powołał się na przepisy rozporządzenia Rady Ministrów, a zakład pracy jest jednostką organizacyjną, która powstała w drodze przekształcenia przedsiębiorstwa państwowego w inne przedsiębiorstwo lub spółkę, w związku z czym w świadectwie o wykonywaniu pracy w szczególnych warunkach powinno być powołane zarządzenie resortowe właściwego ministra wraz zez wskazaniem działu, pozycji i punktu tego zarządzenia. /decyzja k.20 plik II akt ZUS/

W dniu 18 września 2018 roku G. K. odwołał się od powyższej decyzji, wnosząc o jej zmianę poprzez przyznanie mu prawa do emerytury. W uzasadnieniu skarżący wskazał, że stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę w warunkach szczególnych w następujących zakładach pracy: w okresie zatrudnienia w (...) spółce z o.o. - od 1 marca 1976 roku do 31 lipca 1978 roku przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym i od 1 sierpnia 1978 roku do 30 sierpnia 1980 roku na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony, zaś w okresie zatrudnienia w Fabryce (...) od 20 maja 1982 roku do 30 kwietnia 1991 roku - na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony. /odwołanie k. 3 - 4/

W odpowiedzi na odwołanie , pełnomocnik organu rentowego wniósł o jego oddalenie. /odpowiedź na odwołanie k.6 – 7/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

G. K. urodził się (...). /okoliczność bezsporna/

W okresie od 1 września 1972 roku do 30 sierpnia 1980 roku wnioskodawca zatrudniony był w (...) Zakładach (...) w G.. /świadectwo pracy k.4 – 4 odwrót plik I akt ZUS/

Początkowo ubezpieczony zajmował stanowisko ucznia w zawodzie mechanika pojazdów samochodowych, następnie od 16 czerwca 1975 roku – montera, od 1 marca 1976 roku - spawacza w wydziale ślusarni. W okresie od 21 października 1976 roku G. K. odbywał zasadniczą służbę wojskową, zaś po powrocie z wojska - od 1 czerwca 1978 roku dalej wykonywał pracę spawacza w wydziale ślusarni, zaś od 1 sierpnia 1978 roku był zatrudniony w tym zakładzie na stanowisku kierowcy samochodowego w dziale zbytu i ekspedycji. /dokumentacja osobowa wnioskodawcy k.43/

W okresie tego zatrudnienia - od 31 maja 1975 roku do 28 listopada 1975 roku wnioskodawca odbył przeszkolenie spawalnicze. /okoliczność bezsporna/

Po powierzeniu wnioskodawcy z dniem 1 marca 1976 roku obowiązków spawacza jego praca polegała na spawaniu kontenerów na spawalni. Po odbyciu zasadniczej służby wojskowej wnioskodawca powrócił do pracy we wskazanym zakładzie pracy, przy czym od 1 sierpnia 1978 roku powierzono mu obowiązki kierowcy transportu zewnętrznego. Wskazane prace wnioskodawca wykonywał w wymiarze 10 – 12 godzin dziennie, a sprowadzały się one do transportu do innych wojskowych zakładów motoryzacyjnych, za pomocą samochodu ciężarowego z przyczepą, materiałów m.in. takich jak koła, akumulatory, skrzynie. /zeznania świadków: W. T. min.00:35:57 – 00:48:08 , K. K. min.01:00:15 – 01:09:06 rozprawy z dnia 5 lutego 2019 r. , płyta CD k.28 oraz zeznania wnioskodawcy min.00:03:30 – 00:14:15 rozprawy z dnia 14 maja 2019 r. w związku z jego informacyjnymi wyjaśnieniami min.00:01:56 – 00:31:08 rozprawy z dnia 5 lutego 2019 r. , płyta CD k.28 , dokumentacja osobowa wnioskodawcy k.43/

(...) Zakłady (...) w G. (później (...) spółka z o.o.) wystawiły wnioskodawcy świadectwo wykonywania prac w warunkach szczególnych, z którego wynika, że w okresie od 1 marca 1976 roku do 31 lipca 1978 roku wnioskodawca stale i w pełnym wymiarze czasu wykonywał prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, a w okresie od 1 sierpnia 1978 roku do 30 sierpnia 1980 roku stale i w pełnym wymiarze czasu wykonywał prace kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony. /świadectwa wykonywania prac w warunkach szczególnych k.9 – 10 plik II akt ZUS/

W dniu 15 maja 1982 roku G. K. złożył do Dyrekcji Fabryki (...) w G. wniosek o przyjęcie do pracy w charakterze kierowcy. W związku z planem zatrudnienia w dziale transportu tej jednostki zaproponowano wnioskodawcy stanowisko mechanika. /podanie – w aktach osobowych – k 32/

W dniu 20 maja 1982 roku wnioskodawca został zatrudniony w Fabryce (...) - Zakładzie Nr (...) w G. (później (...)) na stanowisku mechanika samochodowego. /umowa o pracę – w aktach osobowych – k 32/

Podczas tego zatrudnienia - w dniu 6 stycznia 1983 roku wnioskodawca skierował pismo o przeniesienie go na stanowisko kierowcy, zaś dzień później pracodawca odmówił takiego przeniesienia. /dokumentacji osobowa wnioskodawcy k.32/

W okresie od 20 maja 1982 roku do 30 kwietnia 1991 roku G. K. zatrudniony był w Fabryce (...) w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku mechanika samochodowego. /świadectwo pracy w dokumentacji osobowej wnioskodawcy k.32/

W okresie tym ubezpieczonemu powierzano obowiązki mechanika samochodowego z jednoczesną obsługą samochodu (...) oraz autobusu (...). /dokumentacja osobowa wnioskodawcy k.32/

W ramach powierzonych prac wnioskodawca zajmował się wywozem złomu za pomocą samochodu ciężarowego - wywrotki, a w okresie od marca do września także przewozem osób autokarem (m.in. pracowników na wycieczki, wczasy, dzieci na wycieczki szkolne), co zajmowało mu 9 – 10 godzin dziennie przez 2 – 3 dni w tygodniu. W okresie prowadzenia autokaru wnioskodawca nie zajmował się wykonywaniem innych prac, ewentualnie przygotowywał autobus do jazdy w dniu następnym. W okresie zimowym, oprócz wywożenia złomu wnioskodawca zajmował się odśnieżaniem ulic za pomocą odśnieżarki tj. samochodu ciężarowego wyposażonego w pług śnieżny. Wnioskodawca odśnieżał ulice przez 5 – 6 godzin dziennie , a w pozostałym czasie pracy przygotowywał samochód do jazdy w dniu następnym ( m.in. pomagał zmienić olej). /zeznania świadków: W. T. min.00:35:57 – 00:48:08 , A. S. min.00:48:08 – 01:00:15 , K. K. min.01:00:15 – 01:09:06 , K. A. min. 01:09:06 – 01:17:30 rozprawy z dnia 5 lutego 2019 r. , płyta CD k.28 oraz zeznania wnioskodawcy min.00:03:30 – 00:14:15 rozprawy z dnia 14 maja 2019 r. w związku z jego informacyjnymi wyjaśnieniami min.00:01:56 – 00:31:08 rozprawy z dnia 5 lutego 2019 r. , płyta CD k.28 oraz zeznania wnioskodawcy min.00:03:30 – 00:14:15 rozprawy z dnia 14 maja 2019 r. w związku z jego informacyjnymi wyjaśnieniami min.00:01:56 – 00:31:08 rozprawy z dnia 5 lutego 2019 r. , płyta CD k.28/

W dniu 3 lipca 2018 r. ubezpieczony złożył wniosek o emeryturę. /wniosek k.1-4 odwrót plik II akt ZUS , decyzja k.20 plik II akt ZUS/

G. K. nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego. /okoliczność bezsporna/

Na dzień 1 stycznia 1999 roku ubezpieczony udokumentował 25 lat, 7 miesięcy i 29 dni ogólnego stażu pracy. /okoliczność bezsporna/

Zakład Ubezpieczeń Społecznych zaliczył wnioskodawcy do stażu pracy w warunkach szczególnych okres zatrudnienia w wymiarze 3 lat, 7 miesięcy i 3 dni ( od 23 marca 1981 roku do 29 sierpnia 1981 roku – pracę w F. Szlifierek (...), od 6 maja 1991 roku do 30 listopada 1992 roku – pracę w Przedsiębiorstwie Produkcyjno – Budowlanym (...) spółce z o.o. oraz od 2 czerwca 1997 roku do 31 grudnia 1998 roku – pracę w Przedsiębiorstwie (...) – Transportowym R. S.). /okoliczność bezsporna/

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zgromadzonych dowodów zarówno w postaci dokumentacji osobowo - płacowej ze spornych okresów zatrudnienia wnioskodawcy oraz w oparciu o zeznania świadków: W. T., A. S., K. K., K. A., a także na podstawie przesłuchania wnioskodawcy.

Zebrany w sprawie materiał dowodowy wskazuje, że wnioskodawca w okresach pracy w (...) Zakładach (...) w G. wykonywał obowiązki spawacza oraz kierowcy samochodu ciężarowego, a w okresie pracy w Fabryce (...) – także kierowcy samochodu ciężarowego i kierowcy autobusu, które to prace zaliczane są do prac wykonywanych w warunkach szczególnych.

Niemniej jednak, z materiału dowodowego odnoszącego się do okresu zatrudnienia wnioskodawcy w Fabryce (...) wynika, że oprócz prac kierowcy samochodu ciężarowego oraz kierowcy autobusu wykonywał on także prace mechanika i - wbrew jego twierdzeniom - nie sposób przyjąć, aby wykonywane przez niego obowiązki mechanika były czynnościami sporadycznymi czy tez incydentalnymi.

Przeciwko prawdziwości złożonego w tym zakresie przesłuchania pzremawia przede wszystkim załączona do akt niniejszej sprawy dokumentacja pracownicza wnioskodawcy z okresu jego zatrudnienia w Fabryce (...), z której wprost wynika, że G. K. był zatrudniony na stanowisku mechanika samochodowego z jednoczesnym powierzeniem obsługi samochodu (...) oraz autobusu (...), a zatem jego podstawowym obowiązkiem była praca mechanika, nie kierowcy.

Co więcej – jak wynika z dokumentacji osobowej załączonej do akt sprawy – wnioskodawca mimo wniosku do tego zakładu o przyjęcie go do pracy na stanowisko kierowcy, został – wobec braku potrzeb kadrowych w tym zakresie – zatrudniony na stanowisku mechanika samochodowego.

Z dokumentacji osobowej wynika nadto, że w trakcie tego zatrudnienia ubezpieczony wnosił o przeniesienie go na stanowisko kierowcy, ale prośba ta również nie została zaakceptowana przez pracodawcę.

Co nadto istotne - z zeznań świadka A. S. będącego bezpośrednim przełożonym wnioskodawcy wynika, że w praktyce nie zdarzało się, aby pracownikom zatrudnionym na stanowiskach kierowcy wystawiano angaże z określeniem stanowiska pracy jako kierowcy – mechanika.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje :

W świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art.184 ust.1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz.U. z 2018 r., poz.1270) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art.32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1)  okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymagany w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2)  okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Stosownie do treści art.184 ust.2 ww. ustawy, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2013 roku, emerytura, o której mowa w ust.1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Prawo do emerytury na podstawie art.184 ww. ustawy przysługuje ubezpieczonemu, który na dzień wejścia w życie ustawy (1 stycznia 1999 roku) spełnił określone w niej wymogi stażowe, a po tej dacie osiągnął wymagany wiek, niezależnie od tego czy w chwili osiągnięcia tego wieku wykonywał pracę w szczególnych warunkach, czy wykonywał inną pracę i czy pozostawał w zatrudnieniu.

Z treści przepisu art.32 ww. ustawy wynika, że możliwe jest wcześniejsze przejście na emeryturę przez pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Zgodnie art.32 ust.4 ww. ustawy wiek emerytalny, o którym mowa w ust.1 rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki na podstawie którym osobom wymienionym w ust.2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych. Za dotychczasowe przepisy (w rozumieniu art.32 ust.4 ww. ustawy) należy uważać przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. nr 8, poz.43), ale wyłącznie w zakresie regulowanym przez ww. ustawę o emeryturach i rentach, a więc co do wieku emerytalnego, rodzaju prac lub stanowisk oraz warunków, na jakich osobom wykonującym prace określone w ust.2 i ust.3 art. 32 tej ustawy przysługuje prawo do emerytury (uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 13 lutego 2002 roku, III ZP 30/01, OSNAP 2002/10/243 oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 września 2009 roku, II UK 31/09, Lex nr 559949).

Zgodnie z treścią § 3 i 4 powołanego rozporządzenia za okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczanymi do okresów zatrudnienia. Pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1)  osiągnął wiek emerytalny wynoszący 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2)  ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Powołany wykaz wskazuje wszystkie te prace w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego.

W wykazie tym do pracy w szczególnych warunkach zostały zaliczone są m.in. prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym i atomowodorowym ( Dział VIII poz. 12) , prace kierowców samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony , autobusów o liczbie miejsc powyżej15 (Dział VIII poz. 2).

Prawo do emerytury przewidziane w art.184 w związku z art.32 ustawy emerytalnej ma charakter wyjątkowy, jest odstępstwem od ogólnej reguły dotyczącej warunków przechodzenia na emeryturę, a zatem właściwe przepisy muszą być wykładane w sposób ścisły. Niedopuszczalna jest wykładnia rozszerzająca, prowadząca w konsekwencji do wypaczenia idei, że emerytura w wieku wcześniejszym jest wynikiem pracy w obciążających dla zdrowia warunkach. Wykonywanie pracy w szczególnych warunkach stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy oznacza, że pracownik nie ma powierzonych innych obowiązków jak tylko te, które dotyczą pracy w szczególnych warunkach. Istotnym warunkiem przyznania świadczenia z tytułu pracy wykonywanej w szczególnych warunkach jest stwierdzenie w ramach pełnego wymiaru czasu pracy oddziaływania szkodliwych warunków na organizm pracownika. R. legis instytucji przewidzianej w art.32 ww. ustawy o emeryturach i rentach z FUS opiera się na założeniu, że praca wykonywana w szczególnych warunkach przyczynia się do szybszego obniżenia wydolności organizmu, stąd też osoba wykonująca taką pracę ma prawo do emerytury wcześniej niż inni ubezpieczeni.

Stosownie zaś do treści §2 ust.1 ww. rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach w nim określonych są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Środkiem dowodowym stwierdzającym okresy zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest - w myśl §2 ust.2 - świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach wystawione według określonego wzoru lub świadectwo pracy, w którym zakład pracy stwierdza charakter i stanowisko pracy w poszczególnych okresach oraz inne okoliczności, od których jest uzależnione przyznanie emerytury z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach. Regulacja §2, statuująca ograniczenia dowodowe i obowiązująca w postępowaniu przed organem rentowym, nie ma zastosowania w postępowaniu odwoławczym przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych. W konsekwencji okoliczność i okresy zatrudnienia w szczególnych warunkach sąd uprawniony jest ustalać także innymi środkami dowodowymi niż dowód z zaświadczenia zakładu pracy, w tym nawet zeznaniami świadków (uchwała Sądu Najwyższego z 27 maja 1985 roku, III UZP 5/85, Lex 14635, uchwała Sądu Najwyższego z 10 marca 1984 roku III UZP 6/84, Lex 14625; wyrok Sądu Najwyższego z 30 marca 2000 r. II UKN 446/99, Lex 48778). Zaliczenie nieudokumentowanych okresów składkowych do uprawnień oraz wzrostu świadczeń emerytalno-rentowych wymaga dowodów niebudzących wątpliwości, spójnych i precyzyjnych (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 stycznia 1998 roku, II UKN 440/97, Lex 34199). W sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych wyłączone jest, stosownie do treści art.473§1 k.p.c., zastosowanie przepisów ograniczających dopuszczalność dowodów ze świadków i przesłuchania stron (art.246 i 247 k.p.c.). W sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych dopuszczalne jest wykazywanie wszelkimi dowodami okoliczności od których zależą uprawnienia do świadczeń, z ubezpieczenia społecznego, także gdy z dokumentów wynika co innego. W orzecznictwie (wyroki Sądów Apelacyjnych: w S. z dnia 20 września 2012 roku, III AUa 374/12 Lex 1223476, w Ł. z dnia 3 kwietnia 2013 roku, III AUa 1267/12 - Lex 1312036, w B. z dnia 17 kwietnia 2013 roku, III AUa 10430/12 - Lex 1314677) przyjmuje się, że „dowód tylko z zeznań świadków, z uwagi na szczególny i wyjątkowy charakter prawa do emerytury w obniżonym wieku, nie może przesądzać o wykonywaniu pracy w szczególnych warunkach, zwłaszcza, gdy fakty wynikające z zeznań świadków nie znajdują potwierdzenia w dokumentacji pracowniczej. Inaczej mówiąc moc dowodowa zeznań świadków, jest tak niska, że dowody z zeznań świadków nie spełniają wymogu dowodów pewnych, jednoznacznych i precyzyjnych. Z tej zatem przyczyny na takich dowodach nie można oprzeć orzeczenia pozytywnego dla strony.” W tej kategorii spraw podkreśla się, że same zeznania świadków czy ubezpieczonego, gdy nie znajdują potwierdzenia w dokumentach pracowniczych, nie stanowią miarodajnego dowodu pracy w szczególnych warunkach.

Praca w szczególnych warunkach to praca wykonywana stale (codziennie) i w pełnym wymiarze czasu pracy (przez 8 godzin dziennie, jeżeli pracownika obowiązuje taki wymiar czasu pracy) w warunkach pozwalających na uznanie jej za jeden z rodzajów pracy wymienionych w wykazie stanowiącym załącznik do ww. rozporządzenia (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 listopada 2001 roku, sygn. II UKN 598/00, Lex nr 79840, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 marca 2009 roku sygn. I PK 194/08, Lex nr 653420). Nie jest natomiast dopuszczalne uwzględnianie przy ustalaniu okresów pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze pracy wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, wymaganych do nabycia prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym, innych równocześnie wykonywanych prac w ramach dobowej miary czasu pracy, które nie oddziaływały szkodliwie na organizm pracownika, przez co tak zatrudniony nie spełniał koniecznego warunku dla uzyskania wcześniejszych uprawnień emerytalnych, jakim było stałe wykonywanie pracy szkodliwej w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na zajmowanym stanowisku pracy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 czerwca 2008 r. sygn. II UK 306/07 Lex 528599).

Należy również wskazać, że świadectwo pracy w warunkach szczególnych wydane pracownikowi przez pracodawcę z zachowaniem warunków przewidzianych normą § 2 powołanego rozporządzenia stanowi domniemanie i podstawę do przyjęcia, iż okres pracy w nim podany jest okresem pracy w warunkach szczególnych. Samo jednakże posiadanie świadectwa pracy potwierdzającego wykonywanie zatrudnienia w warunkach szczególnych nie wiąże organu rentowego i nie przesądza automatycznie o przyznaniu świadczenia emerytalnego na podstawie art.32 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach w postępowaniu sądowym traktuje się jako dokument prywatny w rozumieniu art.245 k.p.c., który stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. Dokument taki może być więc weryfikowany pod kątem prawdziwości wskazanych w nim faktów (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 4 listopada 2008 roku sygn. III AUa 3113/08, Lex nr 552003; wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 30 listopada 2006 roku sygn. III AUa 466/06, opubl: Orzecznictwo Sądu Apelacyjnego w Katowicach rok 2007, Nr 3, poz. 8; wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 24 września 2008 roku sygn. III AUa 795/08, opubl: Orzecznictwo Sądów Apelacji B. rok 2008, Nr 4, str. 60).

Postępowanie w niniejszej sprawie sprowadziło się do rozstrzygnięcia czy okres pracy wnioskodawcy w (...) Zakładach (...) w G. (później (...) spółce z o.o.) od 1 marca 1976 roku do 31 lipca 1978 roku i od 1 sierpnia 1978 roku do 30 sierpnia 1980 roku oraz okres zatrudnienia w Fabryce (...) od 20 maja 1982 roku do 30 kwietnia 1991 roku były okresami pracy w warunkach szczególnych. Zaliczenie bowiem łącznie wskazanych okresów skutkowałoby spełnieniem przez wnioskodawcę przesłanki co do legitymowania się wymaganym 15 – letnim stażem pracy w warunkach szczególnych.

Wskazać należy, że dla oceny, czy ubezpieczony pracował w szczególnych warunkach znaczenie ma rodzaj powierzanej mu pracy. Praca w szczególnych warunkach to praca wykonywana stale (codziennie) i w pełnym wymiarze czasu pracy (przez 8 godzin dziennie, jeżeli pracownika obowiązuje taki wymiar czasu pracy) w warunkach pozwalających na uznanie jej za jeden z rodzajów pracy wymienionych w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Takie stanowisko wielokrotnie zajmował także Sąd Najwyższy (wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 22 stycznia 2008 roku, sygn. akt I UK 210/07, OSNP 2009 nr 5-6, poz. 75; z dnia 6 grudnia 2007 roku, sygn. akt III UK 66/07, LEX nr 483283; z dnia 4 października 2007 roku, sygn. akt I UK 111/07; z dnia 19 września 2007 roku, sygn. akt III UK 38/07, OSNP 2008 nr 21-22, poz. 329; z dnia 14 września 2007 roku, sygn. akt III UK 27/07, OSNP 2008 nr 21-22, poz. 325).

Zebrany w sprawie materiał dowodowy wykazał, że wnioskodawca w spornych okresach zatrudnienia (...) Zakładach (...) w G. (później (...) spółce z o.o.) od 1 marca 1976 roku do 31 lipca 1978 roku i od 1 sierpnia 1978 roku do 30 sierpnia 1980 roku wykonywał obowiązki pracownicze w szczególnych warunkach.

Nie ulega bowiem wątpliwości, że w powyższych okresach wykonywał on stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązki pracownicze spawacza oraz kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony.

Co również istotne - okresy te zostały wykazane przez zakład pracy wnioskodawcy w w świadectwie wykonywania prac w warunkach szczególnych.

Nie ulega również wątpliwości, że z powyższego okresu nie sposób wyłączyć okresu odbywania przez wnioskodawcę zasadniczej służby wojskowej. Zgodnie bowiem z orzecznictwem Sądu Najwyższego okres zasadniczej służby wojskowej odbytej w czasie trwania stosunku pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze zalicza się do stażu pracy wymaganego do nabycia prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym (art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych), jeżeli pracownik w ustawowym terminie zgłosił swój powrót do tego zatrudnienia (por. wyrok SN z dnia 6 kwietnia 2006 r., sygn. akt III UK 5/06, OSNP 2007/7 – 8/108, M.P.Pr. (...)).

W odniesieniu zaś do okresu zatrudnienia wnioskodawcy w Fabryce (...) wskazać należy, że wnioskodawca - jakkolwiek zajmował się prowadzeniem samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony oraz autobusów powyżej 15 miejsc - to jednak nie można uznać, że obowiązki te wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Wnioskodawca oprócz prowadzenia samochodów ciężarowych oraz autobusów (które obsługiwał jedynie w okresie letnim) zajmował się czynnościami mechanika m.in. przygotowując samochód do jazdy w dniu następnym. Tym samym nie sposób przyjąć, by stale i w pełnym wymiarze w okresie tym zajmował się jedynie czynnościami zaliczonymi do prac wykonywanych w warunkach szczególnych.

Reasumując , z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, iż ubezpieczony nie spełnia wszystkich warunków do przyznania prawa do emerytury określonych w art.184 ust.1 ww. ustawy. Wprawdzie ukończył 60 lat, nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego, wykazał staż pracy na dzień 1 stycznia 1999 roku ponad 25 lat, jednak nie wykazał, że do 1 stycznia 1999 roku pracował co najmniej 15 lat w warunkach szczególnych.

Z tych względów Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie.

S.B.