Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 17 maja 2018 r. (znak: 210500/72/2018-SE-809695-E1) Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł., na podstawie art. 114 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2016 r., poz. 1383), po rozpatrzeniu wniosku z dnia 17 kwietnia 2018 r., odmówił L. W. ponownego rozpatrzenia sprawy w przedmiocie ustalenia prawa do emerytury wskazując, że ubezpieczony nie przedłożył żadnych nowych dokumentów, które miałyby wpływ na uprawnienia do emerytury.

(decyzja k. 25 plik I akt ZUS).

W dniu 2 lipca 2018 r. L. W. złożył odwołanie od powyższej decyzji, wnosząc o jej zmianę. Podniósł, że jego zdaniem wyliczona wysokość emerytury jest niezgodna z rzeczywistym okresem zatrudnienia. Wnioskodawca do złożonego odwołania nie przedłożył żadnych dokumentów wskazując, że zostaną one przedłożone w toku rozprawy.

(odwołanie k. 3-4)

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 17 lipca 2018 r. organ rentowy wniósł o jego oddalenie. ZUS wskazał w uzasadnieniu, że decyzją z dnia 17 maja 2018 r. odmówił wnioskodawcy prawa do emerytury ponieważ nie przedstawił nowych dowodów czy okoliczność mających wpływ na wysokość świadczenia.

(odpowiedź na odwołanie k. 6)

Pismem procesowym z dnia 17 grudnia 2018 r. pełnomocnik wnioskodawcy poparł wniesione odwołanie. Wniósł o dopuszczenie dowodów z zeznań świadków na okoliczność ustalenia wysokości wynagrodzenia ubezpieczonego za okresy nie udokumentowane, charakteru wykonywanej pracy, wymiaru czasu pracy i innych składników wynagrodzenia.

(pismo k. 15)

Na rozprawie w dniu 23 lipca 2019 r. bezpośrednio poprzedzającej wydanie wyroku pełnomocnik wnioskodawcy poparł odwołanie, zaś pełnomocnik ZUS wniósł o jego oddalenie.

(stanowisko stron: e-protokół z dnia 23 lipca 2019 r. 00:02:33-00:02:40 płyta CD k. 39).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

L. W. urodził się w dniu (...) (okoliczność bezsporna).

L. W. ma przyznane prawo do emerytury poczynając od 6 stycznia 2006 roku na postawie decyzji ZUS z dnia 5 maja 2006 roku (decyzja k.24 plik II akt ZUS).

Do ustalenia podstawy wymiaru świadczenia przyjęto wynagrodzenie stanowiące podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z 10 lat kalendarzowych tj. od stycznia 1986 roku do grudnia 1995 roku. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wynosi 38%.

Odwołanie od powyższej decyzji złożył ubezpieczony. Wyrokiem z dnia 22 listopada 2006 roku w sprawie o sygn. akt. IX U 1082/06 zmienił zaskarżoną decyzję i zobowiązał organ rentowy do przeliczenia emerytury wnioskodawcy przy przyjęciu wskaźnika wysokości podstawy wymiaru 57,29 % poczynając od 6 stycznia 2006 roku (wyrok k. 56-60 plik II akt ZUS).

Apelację zarówno ubezpieczonego jak i organu rentowego od powyższego wyroku zostały oddalone wyrokiem z dnia 23 stycznia 2008 roku w sprawie o sygn. akt. III AUa 199/07. Jednocześnie Sąd Apelacyjny przekazał organowi rentowemu wniosek zawarty w apelacji o przeliczenie podstawy wymiaru emerytury z 20 lat wybranych z całego okresu ubezpieczenie z uwzględnieniem angaży za lata 1973-1980 (wyrok k. 98 plik II akt ZUS)

Wykonując zobowiązanie Sądu Okręgowego organ rentowy w dniu 27 lutego 2008 roku wydał decyzję w której przeliczył emeryturę ubezpieczonego od 6 stycznia 2006 roku (decyzja k. 104 plik II akt ZUS).

Decyzją z dnia 27 lutego 2008 roku organ rentowy odmówił ubezpieczonemu prawa do ponownego przeliczenia podstawy z uwzględnieniem przekazanych angaży (decyzja k. 110 plik II akt ZUS).

Odwołanie od powyższej decyzji złożył ubezpieczony. Wyrokiem z dnia 21 kwietnia 2009 roku w sprawie o sygn. akt. IX U 1060/08 zobowiązał organ rentowy do przeliczenia emerytury wnioskodawcy z 20 lat kalendarzowych przy przyjęciu wskaźnika podstawy wymiaru wysokości 61,06% (wyrok k. 163-171 plik II akt ZUS)

Wykonując zobowiązanie Sądu Okręgowego organ rentowy w dniu 20 maja 2009 roku wydał decyzję w której przeliczył emeryturę ubezpieczonego od 1 sierpnia 2007 roku. (decyzja k. 170 plik II akt ZUS)

Decyzjami z dnia 8 lipca 2009 roku,18 lutego 2011 roku, 20 lipca 2011 roku organ rentowy dokonał przeliczenia emerytury wnioskodawcy (decyzja k.188, 200,207 plik II akt ZUS).

W dniu 5 marca 2012 roku ubezpieczony złożył ponowny wniosek o emeryturę. Do wniosku dołączył świadectwo pracy w (...): W. M. z okresu od 1 marca 2011 roku do 29 lutego 2012 roku (wniosek k. 1-3,świadectwo k.7 plik I akt ZUS).

Decyzją z dnia 23 kwietnia 2012 roku organ rentowy odmówił ubezpieczonemu prawa do ponownego przeliczenia podstawy wskazując, że nie jest możliwe ustalenie emerytury na podstawie art. 55 ustawy o emeryturach i rentach z FUS gdyż ubezpieczony ma już ustalone prawo do emerytury (decyzja k. 15 plik I akt ZUS).

Decyzja z dnia 6 kwietnia 2012 roku organ rentowy przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury od 1 marca 2012 roku. W decyzji wskazano, że doliczono do stażu pracy okres od 1 marca 2011 roku do 29 lutego 2012 roku (decyzja k. 17 plik I akt ZUS).

W dniu 27 listopada 2012 roku ubezpieczony złożył wniosek o ponowne przeliczenie emerytury z uwzględnieniem wszystkich okresów zatrudnienia (wniosek k.19 plik I akt ZUS).

Decyzją z dnia 13 grudnia 2012 roku organ rentowy odmówił ubezpieczonemu prawa do ponownego przeliczenia świadczenie wskutek nie przedłożenia nowych dowodów oraz nie ujawnienia nowych okoliczności mających wpływ na wysokość świadczenia (decyzja k. 20 plik II akt ZUS).

W dniu 17 kwietnia 2018 roku pełnomocnik ubezpieczonego złożył wniosek o ponowne obliczenie emerytury. Do wniosku nie zostały załączone żadne dokumenty ani nie wskazano jakichkolwiek okoliczności, które miałyby zostać uwzględnione przy rozpoznaniu wniosku (wniosek k. 23 plik I akt ZUS).

W toku postępowania złożone zostały dokumenty z (...) spółki z o.o. w P. oraz Ochrona (...) w W., jednak nie wpłynęły na wysokość wskaźnika podstawy wymiaru, który nadal wynosi 61,06%. Wyliczeń tych nie zakwestionował pełnomocnik wnioskodawcy (okoliczność bezsporna).

Przy ustalaniu stanu faktycznego Sąd oddalił wniosek pełnomocnika wnioskodawcy o dopuszczenie dowodów z zeznań świadków: J. C. i O. L. na okoliczność ustalenia wysokości wynagrodzenia ubezpieczonego za okresy nie udokumentowane, charakteru wykonywanej pracy, wymiaru czasu pracy i innych składników wynagrodzenia.

W pierwszej kolejności wskazać należy, iż postępowanie sądowe zapoczątkowane odwołaniem od decyzji organu rentowego sprowadza się do weryfikacji prawidłowości zaskarżonej decyzji. Już z tego powodu wniosek dowodowy zgłoszony w toku postepowania nie mógł zostać uwzględniony, bowiem podstawę wydanej decyzji stanowi art. 114 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, który wymaga załączenia do wniosku nowych dowodów lub wskazania nowych okoliczności. Pamiętać należy, iż organ rentowy odmówił przeliczenia emerytury nie ze względów merytorycznych ale z uwagi na niespełnienie warunków formalnych dopuszczalności wniosku, a mianowicie nie wskazanie nowych dowodów czy okoliczności. Fakt ten nie jest sporny, a zatem zważywszy na kontrolny charakter postępowania sądowego późniejsze zgłoszenie dowodów uznać należy za spóźnione. W takiej sytuacji winien zostać złożony nowy wniosek do ZUS wraz z powołaniem się na nowe dowody.

Niezależnie jednak od powyższych argumentów podkreślić należy, iż gdyby nawet dopuszczenie takich dowodów było celowe w toku postepowania to i tak wniosek pełnomocnika podlegałby oddaleniu. Dowody w sprawie dopuszczane są bowiem jedynie na okoliczności sporne i istotne dla rozstrzygnięcia sporu. Aby zatem sąd mógł ocenić, czy dany wniosek dowodowy zmierza do wykazania takich właśnie okoliczności musi on zostać prawidłowo sformułowany. Teza dowodowa winna zatem wskazywać konkretne okoliczności, które mają zostać udowodnione i to na tyle precyzyjnie aby ustalić czy są one nadal sporne oraz istotne w sprawie. Obowiązek ten dotyczy każdej strony procesu a w szczególności reprezentowanej przez profesjonalnego pełnomocnika. Tymczasem teza dowodowa wskazana przez pełnomocnika wnioskodawcy była na tyle ogólnikowa, że nie pozwalała na ustalenie jakie konkretnie okoliczności chce wykazać pełnomocnik – które okresy, w jakim zakładzie pracy itp., a co za tym idzie nie było możliwe ustalenie czy dotyczy okoliczności spornych i istotnych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie jako niezasadne podlega oddaleniu.

Na podstawie art. 114 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U z 2016 r. poz. 887 z późn. zm.) prawo do świadczeń (emerytalno – rentowych) lub ich wysokość ulega ponownemu ustaleniu na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji w sprawie świadczeń zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ prawo do świadczeń lub na ich wysokość.

Z cytowanego przepisu wynika, iż warunkiem ponownego ustalenia prawa do świadczeń jest uzyskanie nowych dowodów lub ujawnienie okoliczności, które istniały przed wydaniem decyzji, a nie były znane organowi w chwili orzekania i mają wpływ na prawo do tych świadczeń lub ich wysokość /por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 sierpnia 1999 r., II UKN 231/99 - OSNAPiUS 2000 nr 19 poz. 734; uchwała Sądu Najwyższego z dnia 5 czerwca 2003 r. III UZP 5/03 - OSNAPiUS rok 2003, Nr 18, poz. 442/.

Zwrot "przedłożenie nowych dowodów" oznacza zgłoszenie każdego prawnie dopuszczalnego środka dowodowego, stanowiącego potwierdzenie okoliczności faktycznych istniejących przed wydaniem decyzji, a mających wpływ na powstanie prawa do świadczenia lub jego wysokość. Natomiast użyte w art. 114 ust. 1 ustawy emerytalnej pojęcie "ujawnienie okoliczności" oznacza powołanie się na fakty dotyczące ogółu wymagań formalnych i materialnych związanych z ustaleniem przez organ rentowy prawa do świadczenia lub wysokości świadczenia. Są to określone w przepisach prawa materialnego fakty warunkujące powstanie prawa do świadczenia lub jego wysokości np. staż pracy, wiek, niezdolność do pracy, ale także uchybienia przez organ rentowy normom prawa procesowego lub materialnego, wpływające potencjalnie na dokonanie ustaleń w sposób niezgodny z ukształtowaną z mocy prawa sytuacją prawną osoby zainteresowanej (tak m.in. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 3 lutego 2014 r., I UK 322/13, LEX nr 1444596 oraz Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z dnia 11 grudnia 2015 r., III AUa 1087/15, LEX nr 1979499).

Mając powyższe na uwadze należy podkreślić, że skoro przedmiotowe postępowanie zostało wszczęte w oparciu o wniosek z art. 114 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, to obowiązkiem organu rentowego a następnie Sądu orzekającego, była w pierwszej kolejności ocena, czy wystąpiły określone w tym przepisie przesłanki umożliwiające merytoryczne rozpoznanie wniosku. Należało zatem ustalić i ocenić, czy wnioskodawca przedłożył nowe dowody mogące mieć wpływ na zmianę poprzedniej decyzji odmawiającej mu prawa ponownego ustalenia wysokości świadczenia, ewentualnie, czy ujawniły się takie okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mogły rzutować na prawo do ponownego ustalenia wysokości emerytury. Ocena, że przesłanki te nie były spełnione powinna prowadzić do odmowy ponownego ustalenia świadczenia przez organ rentowy oraz oddalenia odwołania przez Sąd, bez potrzeby merytorycznego zbadania wysokości świadczenia przysługującego ubezpieczonemu. Bez spełnienia przesłanek formalnych wniosku z art. 114 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, prowadzenie postępowania dotyczącego merytorycznej oceny wysokości świadczenia, jest bezcelowe i bezprzedmiotowe.

Dokonując wszechstronnej analizy zgromadzonego w sprawie materiału procesowego Sąd Okręgowy doszedł do przekonania, że skarżący L. W. w toku postępowania przed organem rentowym wywołanym ponownym złożeniem wniosku z dnia 17 kwietnia 2018 r. o ustalenie prawa do emerytury, nie spełnił przesłanki wniosku o ponowne ustalenie prawa do emerytury na zasadach określonych w art. 114 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Pełnomocnik skarżącego w przedmiotowym postępowaniu przedstawił dokumenty tj. zaświadczenie o zatrudnieniu, zaświadczenie Rp-7, karty wynagrodzeń pracowników (k.23-25) z okresu zatrudnienia w Ochrona (...) Sp. z o.o. w W. oraz (...) Sp. z .o.o. w W.. Dodatkowo pełnomocnik ubezpieczonego przedstawił dokument z biura rachunkowego świadczący o zatrudnieniu wnioskodawcy w okresie od marca 2011 roku do lutego 2012 roku w (...). (k.29) Jednak należy wskazać, że organ rentowy na skutek zobowiązania Sądu Okręgowego odniósł się do wskazanych dokumentów. Zakład podkreślił, że wskazane wynagrodzenie wnioskodawcy pozostaje bez wpływu na wysokość emerytury. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury z 20 najkorzystniejszych lat nie zmienił się i wynosi 61,06%, natomiast okresy zatrudnienia w wymienionych zakładach zostały zaliczone do stażu wcześniejszymi decyzjami. Ponadto okres zatrudnienia w (...) również został uwzględniony w wysokości emerytury. Wobec powyższego należy uznać, że ubezpieczony przytacza dowody i okoliczności już znane organowi lub nie mające wpływu na wysokość świadczenia.

Reasumując, w ocenie Sądu Okręgowego, w toku postępowania przed organem rentowym, wywołanego wnioskiem z dnia z dnia 17 kwietnia 2018 r., nie zostało ujawnione nic nowego, co dawałoby Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych podstawę do ponownego przeanalizowania sytuacji prawnej wnioskodawcy. Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie ma podstaw do ponownego ustalenia emerytury, jeśli zainteresowany nie przedstawi dokumentów lub okoliczności zmieniających jego sytuację (por. wyrok. Sądu Najwyższego z dnia 15 maja 2014 r., III UK 150/13, LEX nr 1458793). W konsekwencji decyzję organu rentowego z dnia 11 czerwca 2018 r. uznać należy za prawidłową bowiem w chwili jej wydawania nie zachodziły przesłanki z art. 114 ust. 1 ustawy emerytalnej.

Mając powyższe na uwadze odwołanie, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., podlegało oddaleniu.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi wnioskodawcy.

1 VIII 2019 roku.