Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 kwietnia 2019r.

Sąd Rejonowy w Kaliszu w I Wydziale Cywilnym, w składzie:

Przewodniczący: SSR Michał Włodarek

Protokolant: st. sekr. sąd. Anna Dulas

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 26 kwietnia 2019r.

sprawy z powództwa (...) Bank S.A. z/s w W. (KRS (...))

przeciwko pozwanej A. S. (PESEL (...))

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanej A. S. na rzecz powoda (...) Bank S.A. z/s w W. kwotę 5.219,02zł (pięć tysięcy dwieście dziewiętnaście złotych 02/100),

2.  zasądza od pozwanej A. S. na rzecz powoda (...) Bank S.A. z/s w W. kwotę 1.618,70zł (jeden tysiąc sześćset osiemnaście złotych 70/100) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I C 2056/17

UZASADNIENIE

W dniu 13 grudnia 2016r. powód (...) Bank S.A. z/s w W. skierował do elektronicznego postępowania upominawczego żądanie zasądzenia od pozwanej A. S. kwoty 5.219,02zł oraz kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powód przytoczył okoliczności wskazujące na jego legitymację czynną oraz oznaczył źródło zobowiązania, jego wysokość oraz wymagalność podając, iż dochodzone roszczenie stanowi należność wynikającą z nienależycie wykonanej umowy o kartę kredytową łączącej pozwaną z powodem.

Nakazem zapłaty w sprawie o sygn. akt Nc – e (...) uwzględniono roszczenia powództwa. Orzeczenie to zostało uchylone postanowieniem z dnia 5 czerwca 2017r.

Zarządzeniem z dnia 28 czerwca 2018r. ustanowiono kuratora dla pozwanej.

W odpowiedzi na pozew kurator pozwanej wniosła o oddalanie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów procesu.

W uzasadnieniu tego kwalifikowanego pisma procesowego kurator pozwanej podniosła zarzut nieudowodnienia roszczenia co do zasady, wysokości, wymagalności i podstawy oraz zarzut nieprawidłowego wypowiedzenia łączącej strony umowy.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny.

(...) Bank S.A. z/s w W. jest następcą prawnym (...) Bank S.A. z/s w W..

W dniu 7 listopada 2007r. pozwana A. S. zawarła z (...) Bank S.A. z/s w W. umowę o kartę kredytową (...) Banku SA.

W ramach tego kontraktu powód przyznał pozwanej do korzystania limit pieniężny karty, który miał charakter odnawialny.

Strony ustaliły również wysokość oprocentowania i warunki jego zmiany, sposób zabezpieczenia spłaty oraz prowizje i opłaty.

Pozwana nie wykonała postanowień łączącego strony kontraktu, zaprzestając po dniu 7 maja 2014r. jakichkolwiek spłat na rzecz powoda i posiadała wobec powoda zaległości, co spowodowało wypowiedzenie przez powoda umowy o kartę kredytową w dniu 2 września 2014r.

Oświadczenie o wypowiedzenie poprzedzone było stosownym zawiadomieniem ze strony Banku.

Na dzień 1 grudnia 2016r. łączna wartość zaległości kontraktowych pozwanej wobec powoda wynosiła 5.219,02zł, i tak z tytułu kapitału w wysokości 4.916,45zł i z tytułu niespłaconych odsetek umownych naliczonych od dnia 26 maja 2014r. do dnia 28 listopada 2014r. w wysokości 302,57zł.

( wyciąg z ksiąg rachunkowych k. 38, wniosek o wydanie karty kredytowej z kredytem samochodowym k. 39, 108-109, 125v-126, 132-133, umowa o kartę kredytową k. 40-41, 110-112, 126v-127, 134-136, wezwanie do zapłaty k. 42-43, 128-129, oświadczenie o wypowiedzeniu umowy o kartę kredytową k. 44, 97-98, 138, zawiadomienie k. 44v-45, ostateczne wezwanie do zapłaty k. 46-47, 140, zestawienie należności i spłat kredytu k. 48-50, zestawienie k. 99, 131, 146-147, dane dla założenia karty kredytowej k. 114, 125)

Sąd Rejonowy zważył, co następuje.

Powództwo podlegało uwzględnieniu w całości.

Stosownie do treści art. 353 § 1 kc, podstawowym obowiązkiem dłużnika jest spełnienie świadczenia. Prowadzi ono do zaspokojenia interesu wierzyciela, wskutek czego zobowiązanie wygasa.

Artykuł 354 kc określa obowiązki dłużnika w ten sposób, że oprócz treści zobowiązania rozumianej jako nakazy wyrażone w czynności prawnej stanowiącej źródło zobowiązania oraz odnoszących się do tego zobowiązania normach prawnych jego zachowanie powinno odpowiadać trzem dalszym wzorcom postępowania - celowi społeczno-gospodarczemu, zasadom współżycia społecznego, a także ewentualnie ustalonym zwyczajom, natomiast art. 355 kc określa sposób, w jaki dłużnik powinien wykonywać zobowiązanie i w tym znaczeniu stanowi swoistą kontynuację uregulowań zawartych w art. 354 kc i jednocześnie przepis ten definiuje pojęcie należytej staranności oraz ustanawia obowiązek dokładania owej staranności.

Niedostosowanie się przez dłużnika do opisanych wyżej wymagań sprawia, że dojdzie do nienależytego wykonania zobowiązania lub niewykonania całkowitego (art. 471 kc). Każda bowiem rozbieżność pomiędzy prawidłowym spełnieniem świadczenia a rzeczywistym zachowaniem się dłużnika rodzi odpowiedzialność kontraktową. Nienależyte wykonanie zobowiązania ma bowiem miejsce wtedy, gdy zachowanie dłużnika zmierzało do spełnienia świadczenia, jednak osiągnięty przez niego wynik nie spełnia wymogów świadczenia, do którego dłużnik był zobowiązany. Wskazać jednak należy, że dłużnik zawsze, bez względu na rodzaj winy, odpowiada wobec wierzyciela za uchybienia obowiązkowi dołożenia należytej staranności (art. 355 kc).

Powoda oraz pozwanego wiązała ważna i skuteczna umowa kredytu w rozumieniu art. 720 i n. kc i art. 69 i n. ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. prawo bankowe (Dz. U. 2018.2187 – j.t. ze zm.).

Strony w ramach istniejącego kontraktu uzgodniły elementy przedmiotowo i podmiotowe istotne oraz w sposób jednoznaczny i indywidualny określiły prawa i obowiązki podmiotów zobowiązań.

Powód w sposób właściwy przekazał pozwanej umówione świadczenie, natomiast pozwana w sposób nienależyty wykonała zobowiązanie zachowując się wbrew treści umowy poprzez zaniechanie spłaty należności wynikających z istniejącego stosunku obligacyjnego. Zaniechanie po stronie pozwanej było zawinione albowiem nie ujawniły się żadne okoliczności ekskulpacyjne i egzoneracyjne.

Powyższe spowodowało odpowiedzialność kontraktową po stronie pozwanej i obowiązek naprawienia powstałej z tego tytułu szkody. Uchybiania obowiązkom pozwanej, która nie spełniła świadczenia spowodowało zasadność zachowania wierzyciela polegającego poszukiwaniu ochrony prawnej w postępowaniu przed sądem i na przymusowej realizacji świadczenia (por. art. 471 kc i art. 361 § 1 i 2 kc).

Szkoda powoda obejmuje zarówno nieuiszczone przez pozwaną umówione należności kapitału kredytu, ale również należności uboczne w postaci odsetek związanych z powstaniem zwłoki po stronie pozwanego i innych kosztów.

Ciężar gromadzenia materiału dowodowego spoczywa na stronach (art. 232 kpc., art. 3 kpc, art. 6 kc), czemu pozwana nie sprostała w zakreślonym powyżej obszarze, tym bardziej, iż poza samą negacją dochodzonego roszczenia i podniesieniem pisemnych zarzutów nie wskazała na żaden dowód, którego przeprowadzenie mogłoby zrewidować zakres i granice podstawy, zasadności i wysokości jej odpowiedzialności kontraktowej.

Istota ciężaru dowodowego sprowadza się do ryzyka poniesienia przez stronę ujemnych konsekwencji braku wywiązania się z powinności przedstawienia dowodów. Skutkiem braku wykazania przez stronę prawdziwości twierdzeń o faktach istotnych dla sprawy jest tylko to, że twierdzenia takie zasadniczo nie będą mogły leżeć u podstaw sądowego rozstrzygnięcia. Strona, która nie udowodni przytoczonych twierdzeń, utraci korzyści, jakie uzyskałaby aktywnym działaniem (por. wyrok s. apel w B. z dnia 28 sierpnia 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 286/14, opubl. LEX nr 1511625).

Wobec jednoznacznego brzmienia art. 95 ust. 1a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. prawo bankowe, dokument w postaci wyciągu z ksiąg bankowych w postępowaniu cywilnym nie ma mocy dokumentu urzędowego. Nie pozbawia to jednak tego dokumentu mocy dowodowej i wiarygodności, w szczególności przy uwzględnieniu pozostałych dostarczonych przez stroną powodową dowodów w postaci chociażby harmonogramów spłat, wyciągów i zestawień należności i spłat kredytu.

Zagadnienie mocy dowodowej dokumentów prywatnych jest przedmiotem jednolitego stanowiska judykatury, w myśl którego dowód z dokumentu prywatnego może być podstawą ustaleń faktycznych, jest samodzielnym środkiem dowodowym, którego moc sąd ocenia według zasad określonych w art. 233 § 1 kpc. Moc dowodowa dokumentu prywatnego nie ogranicza się do konsekwencji wynikających z domniemania przewidzianego w art. 245 kpc (tak m.in. SN w wyroku z dnia 27 lipca 2010 r. w sprawie II CSK 119/10; w wyroku z dnia 13 grudnia 2013 r. w sprawie III CSK 66/13; w wyroku z dnia 12 września 2014 r. w sprawie I CSK 634/13). U podstaw zasady swobodnej oceny dowodów leży bowiem brak formalnej hierarchii środków dowodowych – por. wyrok SA w Łodzi z dnia 9 czerwca 2016r. w sprawie o sygn. akt I ACa 1758/15, opubl. L..

Powyższe w powiązaniu z pozostałym dostarczonym przez powoda materiałem dowodowym pozwala na dokonanie jednoznacznych stwierdzeń w zakresie istnienia roszczenia, jego wysokości, wymagalności oraz podstawy żądania.

Niezasadny jest również zarzut strony pozwanej odnoszący się do braku skuteczności oświadczenia woli powoda o wypowiedzeniu pozwanej umowy o kartę kredytową.

Skuteczność wezwania przez bank kredytobiorcy do zapłaty zaległej raty kredytowej i wypowiedzenia umowy kredytowej uzależniona jest od dokonania czynności upominawczych i doręczenia tych oświadczeń na właściwy, ostatni i znany bankowi adres kredytobiorcy, co nastąpiło w realiach niniejszego postępowania.

W dniu 2 września 2014r. powód skierował do pozwanej pisemne oświadczenie o wypowiedzeniu umowy o kartę kredytową, gdzie w sposób jednoznaczny i konkretny zawarł komunikat, co do zakończenia łączącego strony stosunku prawnego.

Jednocześnie zawarł on tam zapis „ iż bank rozważy możliwość cofnięcia wypowiedzenia w przypadku uregulowania w okresie wypowiedzenia całości zaległych należności …”.

Tak skonstruowane sformułowanie pod względem językowym i gramatycznym nie pozostawia żądnych wątpliwości, iż intencją składającego oświadczenie było definitywne uregulowanie łączącego strony stosunku prawnego. Zakres skuteczności takiego oświadczenia był od razu oznaczony i stwarzał pewność po stronie pozwanej co do jej sytuacji prawnej.

Niezależnie od powyższego należy stwierdzić, iż przepis art. 89 kc nie wyklucza dopuszczalności zastrzeżenia warunku w jednostronnej czynności prawnej obejmującej wypowiedzenie umowy. Trwałość stosunku umowy kredytowej nie może w każdym przypadku przemawiać za uznaniem, że warunkowe wypowiedzenie takiej umowy jest sprzeczne z właściwością stosunku prawnego. Dopuszczalne jest wypowiedzenie umowy kredytu pod warunkiem rozwiązującym dotyczącym spłaty zadłużenia.

Dopuszczalne jest bowiem, co do zasady, dokonanie czynności prawnej zawierającej zastrzeżenie, że jej skutek zależy od skorzystania z uprawnienia lub woli wykonującego zobowiązanie, a zdarzenie zależne od zachowania strony może polegać na spełnieniu lub niespełnieniu świadczenia. Zastrzeżenie to podlega ocenie na podstawie art. 353 ¹ kc, z uwzględnieniem normatywnej konstrukcji warunku określonej w art. 89 kc. Nie została wyłączona dopuszczalność zastrzeżenia warunku także w jednostronnej czynności prawnej obejmującej wypowiedzenie umowy. Zaakceptowane zostało stanowisko, że warunkiem może być także spełnienie świadczenia, ponieważ zapłata nie zawsze jest zdarzeniem całkowicie uzależnionym od dłużnika – por. wyrok SA w Katowicach z dnia 23 stycznia 2018r. w sprawie o sygn. akt V Aga 49/18, opubl. L., wyrok SA w Katowicach z dnia 14 września 2017r. w sprawie o sygn. akt I ACa 329/17, opubl. L..

Przenosząc powyższe na grunt przedmiotowej sprawy, należy stwierdzić, iż nie ulega wątpliwości, iż pozwana nie wywiązywała się z zobowiązań, jakie nakładała na nią umowa o kartę kredytową, nie spłacała rat w wymaganej wysokości, doprowadziła do powstania zaległości, a następnie zaprzestała spłacania rat w terminie wynikającym z umowy.

Stworzenie pozwanej możliwości doprowadzenia do kontynuacji umowy przez zależne od jej woli działanie polegające na wpłacie w terminie wypowiedzenia oznaczonej kwoty pieniężnej i zniweczenie tym samym skutku wypowiedzenia nie może prowadzić do uznania nieważności dokonanego wypowiedzenia z powołaniem się na zakwalifikowanie tej możliwości jako warunku w rozumieniu art. 89 kc.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 108 § 1 kpc w zw. z art. 98 § 1 kpc

Z tych wszystkich względów orzeczono jak w sentencji wyroku.