Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 czerwca 2016 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. Wydział II Cywilny Odwoławczy w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 20 czerwca 2016 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie sprawy z powództwa A. Ś.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w S.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Piotrkowie Tryb.

z dnia 9 marca 2016 roku, sygn. akt I C 1004/13

1.  zmienia zaskarżony wyrok w punkcie pierwszym sentencji w ten tylko sposób, ze odsetki ustawowe od kwoty 2.278,00 złotych z tytułu odszkodowania zasądza od dnia 23 lipca 2013 roku do dnia zapłaty, a w pozostałej części powództwo i apelację oddala;

2.  zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w S. na rzecz powoda A. Ś. kwotę 600,00 (sześćset) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu za instancję odwoławczą.

SSA w SO Arkadiusz Lisiecki

SSO Paweł Lasoń SSR Mariusz Kubiczek

Sygn. akt II Ca 377/16

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 9 marca 2016 r. Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim po rozpoznaniu sprawy z powództwa A. Ś. przeciwko (...) S.A. w S. o zapłatę :

1.  zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 5 000,00 zł tytułem zadośćuczynienia z odsetkami ustawowymi od dnia 09.03.2016r. do dnia zapłaty oraz kwotę 2 278,00 zł (dwa tysiące dwieście siedemdziesiąt osiem złotych 00/100) tytułem odszkodowania z ustawowymi odsetkami od dnia 11.11.201l r. do dnia zapłaty;

2.  oddalił powództwo w pozostałej części;

3.  zniósł wzajemnie koszty procesu między stronami;

4.  nie obciążył stron kosztami nieuiszczonego wpisu sądowego od rozszerzonej części powództwa i poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa wydatków na opinie biegłych.

Podstawę powyższego rozstrzygnięcia stanowiły przytoczone poniżej ustalenia i zarazem rozważania Sądu Rejonowego:

W dniu (...) na drodze krajowej numer (...) pomiędzy P. a Ł. doszło do wypadku komunikacyjnego, polegającego na tym, że w tył samochodu powoda A. Ś. marki „(...)" uderzył pojazd marki (...), kierowany przez M. P.. Na skutek zderzenia powód stracił panowanie i kontrolę nad samochodem, wpadł do rowu i wielokrotnie dachował. Prokuratura Rejonowa w Piotrkowie Trybunalskim złożyła wniosek o warunkowe umorzenie postępowania przeciwko M. P. o czyn z art. 177 § 1 k.k.

Powód był hospitalizowany w (...) Szpitalu Wojewódzkim im. (...) w P. w okresie od dnia 17 sierpnia 2011 r. do dnia 19 sierpnia 2011 r. U powoda rozpoznano złamanie trzonu (...) kręgosłupa. Powodowi wskazano zakładanie (...)do siadania i chodzenia, dalsze leczenie i opiekę w warunkach ambulatoryjnych, kontrole w (...) za sześć tygodni lub wcześniej w razie wystąpienia dolegliwości. Wydano orzeczenie o niezdolności do pracy w okresie od dnia 17 sierpnia 2011 r. do dnia 30 września 2011 r.

Powód przebywał na zwolnieniu lekarskim od dnia 17 sierpnia 2011 r. do dnia 29 grudnia 2011 r.

Powód kontynuował leczenie u neurochirurga, ortopedy, korzystał z rehabilitacji. Powód zażywał leki przeciwbólowe.

Powód poniósł koszty leczenia w kwocie 540,00 zł.

Powód posiada gospodarstwo rolne. Przed wypadkiem z dnia 17 września 2011 r. hodował krowy w ilości dwunastu sztuk i odstawiał mleko. Ponadto uprawiał zboże, ziemniaki, kukurydzę. W pracy na gospodarstwie pomagał powodowi jego ojciec K. Ś. (1), po wypadku zakres jego pomocy dla powoda uległ zwiększeniu. Ojciec powoda jest na rencie, leczy się na zwyrodnienie stawów kolanowych. Po zdarzeniu z dnia 17 września 2011 r. powód musiał skorzystać z pomocy Spółdzielni Kółek Rolniczych, bo nie był w stanie wykonać samodzielnie pewnych prac. Koszt tej pomocy wyniósł kwotę 1.738,50 zł. Po wypadku powód nie mógł zajmować się gospodarstwem i zrezygnował z hodowli krów.

Wskutek urazu odniesionego w wypadku drogowym z dnia 17 sierpnia 2011 r. powód doznał złamania trzonu kręgu (...).

Powód doznał uszczerbku na zdrowiu w wysokości 5 % zgodnie z pozycją 94b według tabeli.

Znaczne dolegliwości bólowe utrzymywały się u powoda do trzech miesięcy po wypadku. W tym też okresie powód stosował unieruchomienie w gorsecie(...).

Doznane przez powoda złamanie trzonu kręgu (...) po wygojeniu (około 6-8 miesięcy) utrudniało, ale nie uniemożliwiało podjęcia pracy w charakterze kierowcy. Utrudnienia związane były z długotrwałą pozycją ciała podczas prowadzenia pojazdu.

Uraz odniesiony przez powoda w wypadku drogowym z dnia 17 sierpnia 2011 r. wpływa na szybkość zmian zwyrodnieniowych. U powoda wcześniej stwierdzono zmiany zwyrodnieniowe.

U powoda rozpoznano stan po urazie kręgosłupa piersiowego ze złamaniem trzonu kręgu (...) i (...) i (...) i urazie głowy ze wstrząśnieniem mózgu, zespół bólowo- dysfunkcyjny kręgosłupa piersiowego, pourazowe bóle i zawroty głowy.

Powód doznał długotrwałego uszczerbku na zdrowiu w wysokości 5 % zgodnie z pozycją 94b według tabeli.

Wskutek upływu czasu dolegliwości bólowe mogą, ale nie muszą się nasilać ze względu na przebyte złamania trzonów kręgów i zaburzenia statyczno-dynamiczne kręgosłupa z tym związane. Zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa nie są nasilone i zespół bólowy wiąże się głównie ze zmianami powypadkowymi. Na zwiększenie zmian zwyrodnieniowych w przyszłości może wpływać zarówno charakter pracy powoda, upływ lat, jak i przebycie przez niego urazu w wypadku drogowym z dnia 17 sierpnia 2011 r. Rokowania na przyszłość nie są poważne, bólowe zespoły kręgosłupa są dolegliwością powszechną w społeczeństwie począwszy od IV dekady życia i można je obecnie skutecznie leczyć i rehabilitować.

U powoda nie należy spodziewać się istotnego pogorszenia sprawności ruchowej. Na dzień sporządzenia pisemnej opinii uzupełniającej z dnia 08 kwietnia 2015 r. sprawność ruchowa powoda była zadawalająca.

Leczenie usprawniające po przebytym złamaniu trzonu (...) było uzasadnione i konieczne. W okresie unieruchomienia w gorsecie (...) wskazane były ćwiczenia kończyn górnych i dolnych przy ustabilizowanej pozycji kręgosłupa oraz zabiegi fizykoterapii przyspieszające zrost kostny. Po zdjęciu gorsetu - ćwiczenia poprawiające ruchomości kręgosłupa oraz fizykoterapia przeciwbólowa.

Po przebytym złamaniu dolegliwości bólowe kręgosłupa mogą utrzymywać się przewlekle, nasilając się przy zmianach pogody, po przeciążeniu. Można też spodziewać się szybszego narastania zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa na tym poziomie, powodujących dodatkowe dolegliwości bólowe.

Kinezyterapia powinna być prowadzona systematycznie - systematyczne ćwiczenia w warunkach domowych według wyuczonych wcześniej pod kierunkiem fizjoterapeuty schematów.

Okresowo (1-2 razy w roku) wskazana fizykoterapia, opóźniająca rozwój zmian zwyrodnieniowych.

W okresach nasilenia dolegliwości bólowych wskazana może być fizykoterapia przeciwbólowa.

W dacie zdarzenia z dnia (...). pojazd sprawcy wypadku drogowego miał zawartą z pozwanym (...) S.A.” z siedzibą w S. umowę obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych.

Powód zgłosił pozwanemu szkodę. W piśmie z dnia 29 września 2011 r. pozwany potwierdził przyjęcie w/w szkody.

Decyzją z dnia 18 października 2011 r. pozwany przyznał powodowi kwotę 10.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów złożonych przez strony (w tym akt szkody), których autentyczność nie była kwestionowana przez żadną ze stron. Ustalając stan faktyczny, Sąd wziął również pod uwagę zeznania złożone przez powoda A. Ś. i świadków K. Ś. (1) i K. Ś. (2).

Dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy istotne znaczenie miało ustalenie uszczerbku na zdrowiu odniesionego przez powoda na skutek wypadku z dnia (...)W tym też celu Sąd postanowił dopuścić dowód z opinii biegłego sądowego z zakresu neurologii M. K.. Ze względu na zastrzeżenia wniesione przez pełnomocnika pozwanego do przedmiotowej opinii (k. 93-95) został następnie dopuszczony dowód z pisemnej opinii uzupełniającej (k. 112) i ustnej opinii uzupełniającej (k. 165) w/w biegłego oraz dowód z opinii innego biegłego sądowego z zakresu neurologii - A. P.. W ocenie Sądu opinie biegłej sądowej A. P. były bardziej rzeczowe, spójne i lepiej umotywowane od opinii biegłego sądowego M. K., a ponadto korespondowały one z treścią opinii biegłego sądowego z zakresu ortopedii. W konsekwencji ustalając stan faktyczny w niniejszej sprawie, w zakresie dotyczącym wiadomości specjalnych z zakresu neurologii Sąd oparł się na opiniach biegłej sądowej A. P..

Sąd Rejonowy zważył, iż roszczenie powoda co do zasady zasługiwało na uwzględnienie.

Przedmiotem żądania pozwu była ostatecznie kwota 47.722,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 11 listopada 2011 r. do dnia zapłaty tytułem zadośćuczynienia, kwota 1.738,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 11 listopada 2011 r. do dnia zapłaty tytułem odszkodowania - kosztów uzyskania pomocy osób trzecich i kwota 540,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 11 listopada 2011 r. do dnia zapłaty tytułem odszkodowania - kosztów leczenia. Powód A. Ś. domagał się zasądzenia na swoją rzecz powyższych kwot od (...) S.A.” z siedzibą w S..

Podstawą odpowiedzialności pozwanego jest umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zawarta z posiadaczem samochodu kierowanego przez sprawcę wypadku oraz przepis art. 822 § 1 k.c., zgodnie z którym przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej /OC/ zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na której rzecz umowa została zawarta /ubezpieczony/. Odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń ma charakter akcesoryjny, gdyż jej powstanie i rozmiar zależą od istnienia okoliczności uzasadniających odpowiedzialność ubezpieczonego sprawcy szkody oraz rozmiaru tej odpowiedzialności. Istnienie więc odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu lub osoby kierującej pojazdem determinuje odpowiedzialność ubezpieczyciela.

Podstawą prawną żądania zadośćuczynienia przez powoda jest art. 445 § 1 k.c., stosownie do treści którego Sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę w wypadku uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia.

Zgodnie z treścią przepisu art. 361 § 1 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. Przepis ten jest wyrazem teorii zwanej w literaturze adekwatnym związkiem przyczynowym.

W orzecznictwie przyjmuje się, że „Celem zadośćuczynienia pieniężnego jest zrekompensowanie i złagodzenie doznanej krzywdy moralnej. Funkcja kompensacyjna nie wyczerpuje jednak celu, jaki łączy się z zasądzeniem zadośćuczynienia. Celem tym, obok funkcji kompensacyjnej, jest także udzielenie pokrzywdzonemu satysfakcji, gdy inne środki nie są wystarczające do usunięcia skutków naruszenia dobra osobistego” (vide: wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 07 listopada 2014 r„ sygn. akt I ACa 416/14). Z kolei w wyroku z 06 sierpnia 2014 r. (sygn. akt I ACa 184/14) Sąd Apelacyjny w Warszawie podniósł, że „Poziom stopy życiowej społeczeństwa może rzutować na wysokość zadośćuczynienia jedynie uzupełniająco, w aspekcie urzeczywistnienia zasady sprawiedliwości społecznej. Prezentowany we wcześniejszym orzecznictwie pogląd o utrzymywaniu zadośćuczynienia w rozsądnych granicach, odpowiadających aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa stracił znaczenie, z uwagi na znaczne rozwarstwienie społeczeństwa pod względem poziomu życia o zasobności majątkowej. Decydującym kryterium jest rozmiar krzywdy i ekonomicznie odczuwalna wartość, adekwatna do warunków gospodarki rynkowej”. Dla właściwego spełnienia swej funkcji kompensacyjnej zadośćuczynienie nie może być symboliczne (vide: wyrok Sqdu Apelacyjnego w Katowicach z 17 kwietnia 2014 r., sygn. akt I ACa 85/14).

Ustalenie, jaka kwota zadośćuczynienia w konkretnych okolicznościach jest „odpowiednia”, należy do sfery swobodnego uznania sędziowskiego (vide: wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z 14 sierpnia 2014 r„ sygn. akt I ACa 261/14). Swoboda ta nie oznacza jednak dowolności, przyznanie odpowiedniej sumy tytułem kompensacji krzywdy, jak i jej odmowa, muszą być osadzone w stanie faktycznym sprawy. Pojęcie „sumy odpowiedniej” użyte w art. 445 § 1 k.c. w istocie ma charakter niedookreślony, niemniej jednak w judykaturze wskazany przez kryteria, którymi należy się kierować przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia. Zadośćuczynienie winno być stosowne do doznanej krzywdy oraz uwzględniać wszystkie zachodzące okoliczności, w szczególności winne być wzięte pod uwagę takie okoliczności jak nasilenie cierpień, długotrwałość choroby, rozmiar kalectwa, trwałe następstwa zdarzenia (vide: wyrok Sqdu Najwyższego z 15 lipca 1977 r., IV CR 266/77). Nie tylko trwałe, lecz także przemijające zaburzenia w funkcjonowaniu organizmu polegające na znoszeniu cierpień psychicznych mogą usprawiedliwiać przyznanie zadośćuczynienia pieniężnego na podstawie art. 445 § 1 k.c. (por. wyrok SN z dnia 20 marca 2002 r. V CKN 909/00). Sąd, oceniając krzywdę, bierze pod uwagę wszelkie ujemne następstwa uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia w sferze cierpień fizycznych jak i psychicznych. Sąd obowiązany jest wziąć pod uwagę nasilenie cierpień, długotrwałość choroby, rozmiar kalectwa, trwałość następstw zdarzenia, wiek poszkodowanego oraz konsekwencje uszczerbku na zdrowiu w życiu osobistym i społecznym (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 czerwca 1999 r„ II UKN 681/98, OSNAP 2000/16/626).

Ustalając wysokość zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę przez powoda, Sąd miał na względzie przede wszystkim to, że u A. Ś. wskutek urazów odniesionych w wypadku drogowym z dnia 17 sierpnia 2011 r. stwierdzono 5 % długotrwałego uszczerbku na zdrowiu w oparciu o przepisy Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu... (Dz. U. z 2013 r„ poz. 954) - zgodnie z pozycją 94b według tabeli. Należy podkreślić, że biegła sądowa z zakresu neurologii A. P. i biegły sądowy z zakresu ortopedii-traumatologii J. B. ustalili u powoda uszczerbek na zdrowiu po 5 % każdy z nich, ale na podstawie tej samej pozycji, a więc uszczerbek ten pokrywał się ze sobą. Sąd miał przy tym na uwadze, iż procentowy rozmiar uszkodzeń ciała jest tylko jednym z kryteriów ustalania wysokości zadośćuczynienia i nie determinuje tej kwoty bez uwzględnienia innych okoliczności, a jedynie stanowi pomocniczy środek ustalania rozmiaru odpowiedniego odszkodowania /por. wyrok SN z dnia 5.10.2005 r., sygn. akt I PK 47/05, opubl. MPPR 2006/4/208/. Sąd wziął również pod uwagę fakt, że powód był do dnia 19 sierpnia 2011 r. hospitalizowany, a następnie kontynuował leczenie u neurochirurga i ortopedy, a także korzystał z rehabilitacji, która w ocenie biegłej sądowej z zakresu rehabilitacji medycznej B. S. była uzasadniona i konieczna (leczenie usprawniające). Należy podkreślić, że znaczne dolegliwości bólowe utrzymywały się u powoda do trzech miesięcy po wypadku. W tym też okresie powód stosował unieruchomienie w gorsecie (...). Ponadto, powód przebywał na zwolnieniu lekarskim od dnia 17 sierpnia 2011 r. do dnia 29 grudnia 2011 r.

Na tej podstawie Sąd ustalił, iż odpowiednią kwotą zadośćuczynienia stanowić będzie dla powoda kwota 15.000,00 zł, przy czym pozwany w toku postępowania likwidacyjnego wypłacił już kwotę 10.000,00 zł.

Wobec powyższego Sąd zasądził tytułem zadośćuczynienia od pozwanego na rzecz powoda dodatkowo kwotę 5.000,00 zł.

W pozostałej części roszczenie o zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę zostało oddalone jako nadmiernie wygórowane. Podkreślił, że uszczerbek na zdrowiu odniesiony przez powoda był w istocie stosunkowo niski. U powoda zostały stwierdzone zmiany zwyrodnieniowe występujące przed wypadkiem. Z punktu widzenia neurologicznego rokowania na przyszłość powoda nie są poważne, bólowe zespoły kręgosłupa są dolegliwością powszechną w społeczeństwie począwszy od IV dekady życia i można je obecnie skutecznie leczyć i rehabilitować. W ocenie Sądu, mając na uwadze zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, zasadnym jest stwierdzenie, że następstwa wypadku z dnia 17 września 2011 r. nie odbiegały od „typowych" dla tego typu zdarzeń.

Sąd oddalił również żądanie odsetek od dochodzonej kwoty tytułem zadośćuczynienia pieniężnego w pozostałym zakresie - co do odsetek od wcześniejszej daty niż data wyrokowania, uznając, że wysokość szkody ustala się na dzień wyrokowania, albowiem „w razie ustalenia wysokości zadośćuczynienia według stanu rzeczy istniejącego w chwili zamknięcia rozprawy uzasadnione jest przyznanie odsetek dopiero od chwili wyrokowania (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 października 2003 r. sygn. IV CK 130/02 LEX nr 82273).

Zgodnie z treścią art. 444 § 1 k.c. w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu. Obowiązek kompensaty kosztów obejmuje wszelkie koszty wywołane uszkodzeniem ciała lub rozstrojem zdrowia, a więc wszystkie niezbędne i celowe wydatki.

Obowiązek kompensaty kosztów obejmuje wszelkie koszty wywołane uszkodzeniem ciała lub rozstrojem zdrowia, a więc wszystkie niezbędne i celowe wydatki. Powód zakresie swojego żądania musi dowieść faktów tworzących jego prawo podmiotowe /art. 6 k.c./, czyli w ramach przesłanki „sumy potrzebnej na koszty leczenia" musi wykazać, że istnieje konieczność przeprowadzenia konkretnie oznaczonego leczenia operacyjnego oraz wysokość sumy potrzebnej na pokrycie kosztów tego leczenia. Dopiero wtedy pozwanego obciąża dowód, że nie jest to suma mu potrzebna na koszty leczenia, ponieważ mogą być one pokryte ze środków publicznych. Naprawienie szkody obejmuje w szczególności zwrot wszelkich wydatków poniesionych przez poszkodowanego zarówno w związku z samym leczeniem rehabilitacją (lekarstwa, konsultacje medyczne, protezy, kule, wózek inwalidzki itp.), jak i koszty opieki niezbędnej w czasie procesu leczenia oraz inne dodatkowe koszty związane z doznanym uszczerbkiem (np. przejazdów, wyżywienia). Uwzględniona też powinna być utrata części zarobków wynikająca z obniżenia wynagrodzenia za czas trwania choroby (por. K. Pietrzykowski - redaktor, Kodeks Cywilny. Tom I. Komentarz- Art. i-449 ^w, Wydawnictwo C.H. BECK, Warszawa 2013).

W ocenie Sądu, roszczenie powoda o odszkodowanie w łącznej kwocie 2.278,00 zł zostało przez niego udowodnione i jest uzasadnione. Powód w odpowiedni sposób udokumentował poniesione przez siebie wydatki (załączone do pozwu paragon, faktury VAT). Należy podkreślić, że powód prowadzi gospodarstwo rolne. Przed wypadkiem drogowym z dnia 17 sierpnia 2011 r. powód w znacznej mierze samodzielnie wykonywał wszelkie niezbędne prace na tym gospodarstwie, z pomocą swojego ojca K. Ś. (1). Po wypadku ojciec powoda pomagał mu w większym zakresie, lecz sam jest osobą w podeszłym wieku, na rencie, leczącą się. Powód ze względu na zalecone unikanie wysiłku fizycznego, stopień cierpień fizycznych musiał więc skorzystać z pomocy Spółdzielni (...). Praca na gospodarstwie rolnym nie pozwala bowiem na odłożenie pewnych robót na przyszłość.

Mając powyższe na uwadze, Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2.278,00 zł tytułem odszkodowania wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 11 listopada 2011 r. do dnia zapłaty. O roszczeniu odsetkowym orzeczono na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c. w zw. z art. 817 § 1 k.c. Uwzględniony został 30-dniowy termin od zgłoszenia szkody ubezpieczycielowi.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 100 k.p.c., znosząc je wzajemnie między stronami. Należy podkreślić, że roszczenie o zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę jest w istocie niezwykle trudne do arytmetycznego ustalenia, sprecyzowania, o czym świadczy rozbieżność w orzecznictwie polskich sądów w tym zakresie. Ujemnych skutków takiego stanu rzeczy nie może - w ocenie Sądu - ponosić powód, do którego to należało oznaczenie wartości przedmiotu sporu. Ponadto strony postępowania w podobnym zakresie procentowym wygrały proces i poniosły jego koszty.

Apelację od powyższego wyroku wniósł pozwany zaskarżając go w całości i zarzucając :

I.  naruszenie przepisu prawa procesowego które miało istotny wpływ na wynik sprawy, tj. art. 233 k.p.c. w zw. 278 k.p.c. przez dowolną, a nie swobodną ocenę materiału dowodowego, poprzez dokonanie ustaleń faktycznych w sposób sprzeczny z doświadczeniem życiowym oraz ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym, tym samym w oparciu o dowolną ocenę dowodów polegającą na wybiórczym potraktowaniu wniosków opinii biegłych lekarzy i wobec tego ustalenie rażąco zawyżonej i nieadekwatnej w stosunku do doznanej przez powoda krzywdy kwoty zadośćuczynienia, oraz przyznania odszkodowania w sytuacji gdy powód nie wykazał aby urazy doznane w wypadku spowodowały konieczności poniesienia wskazanych przez Sąd wydatków na leczenie i pomoc osób trzecich.

II.  naruszenie art. 98 k.p.c. poprzez zaniechanie stosunkowego rozdzielenia kosztów procesu

III.  naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 6 k.c. art. 444 § 1 k.c. i 445 § 1 k.c. polegające na błędnej wykładni przepisów polegającej na pominięciu kryteriów co do wysokości ustalenia zadośćuczynienia, w zakresie tego ,że kwota zadośćuczynienia winna mieścić się w rozsądnych rozmiarach , oraz nie być wygórowana ,a być kwotą odpowiednią do rozmiaru krzywdy powoda, a nie prowadzić do wzbogacenia powoda , oraz przyjęciu ,że powód wykazał aby pomiędzy wydatkami i kosztami objętymi fakturami a wypadkiem i jego stanem zdrowia był związek o którym mowa art. 444 § l k.c. przez co również naruszenie art. 6 k.c.

IV.  przepisu art. 481 k.c. w związku z przepisem art. 14 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych ( Dz. U. Nr 124 poz. 1152 z późn. zam. ) poprzez ustalenie, że datą wymagalności roszczenia powoda w zakresie odszkodowania jest 11.11.2011 w sytuacji gdy powód zmodyfikował powództwo w zakresie odszkodowania pismem doręczonym pozwanemu 18 września 2014 roku zatem wymagalność tego roszczenia nie mogła powstać wcześniej przed tą datą.

Wskazując na powyższe apelujący wnosił o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości oraz zmianę rozstrzygnięcia o kosztach procesu w zakresie stosowanym do dokonanej zmiany wyroku stosowanie do wyniku sprawy zgodnie z art. 98 k.p.c. oraz zasądzenie kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego za II instancję według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja odnosi skutek częściowy, a mianowicie w części dotyczącej przyjęcia przez Sąd Rejonowy daty rozpoczęcia biegu odsetek ustawowych od zasądzonej kwoty odszkodowania. Sąd meritii zasądził odsetki ustawowe od przyznanej w zaskarżonym orzeczeniu kwoty odszkodowania w wysokości 2.278,00 złotych od dnia 11 listopada 2011 roku, z uwzględnieniem terminu wynikającego z art. 817 § 1 k.c. w związku z art. 481 § 1 i 2 k.c.

Podziela Sąd Okręgowy stanowisko skarżącego, co do nieprawidłowości zasądzenia przez Sąd Rejonowy odsetek od uwzględnionego żądania odszkodowania od dnia wynikającego z upływu miesiąca od zgłoszenia żądania, tj. od dnia 11 listopada 2011 roku, zamiast prawidłowo od dnia następnego po dniu doręczenia odpisu pozwu pozwanemu, tj. od dnia 23 lipca 2013 roku/. Lektura akt sprawy oraz akt szkodowych wskazuje, że żądanie zapłaty określonej kwoty odszkodowania zgłoszone zostało dopiero w pozwie z dnia 27 maja 2013 roku, którego odpis strona pozwana otrzymała przed dniem 23 lipca 2015 roku.

Co do określenia chwili wymagalności odsetek od zasądzonego zadośćuczynienia za krzywdę, czy też odszkodowania prezentowane są w judykaturze aż trzy różne stanowiska. Pierwsze opiera się na założeniu, że odszkodowanie należne z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę jest wymagalne dopiero z datą wyrokowania. Zatem dopiero od daty wydania wyroku zobowiązany do zapłaty zadośćuczynienia pozostaje w zwłoce w zapłacie należnej kwoty. Od tej daty należą się uprawnionemu odsetki ustawowe / porusza; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 marca 1998 roku, II CKN 650)97- Lex nr 477665, wyrok SN z dnia 8 grudnia 1997 roku, I CKN 361)97 – Lex nr 477638, wyrok SN z dnia 30 października 2003 roku, IV CK 130)02 – Lex nr 82273/. Dodatkowo przyjmuje się także argumentację opartą na założeniu, że odsetki pełnią funkcję waloryzacyjną / porusza; wyrok SN z dnia 11 października 2002 roku, I CKN 1065/00 – Lex nr 332901/. Stąd ich zasądzenie za okres poprzedzający wyrokowanie przy równoczesnym ustaleniu wysokości zadośćuczynienia według cen z daty orzekania prowadziłby do nieuzasadnionego uprzywilejowania wierzyciela kosztem dłużnika /porusza; wyrok SN z dnia 18 kwietnia 2002 roku, II CKN 605)00 –Lex nr 484718, wyrok SN z dnia 18 listopada 2003 roku, II CK 235)02 –Lex nr 165658/.

Drugie stanowisko wskazuje, że wymagalność zadośćuczynienia za krzywdę, czy też odszkodowania i związany z nią obowiązek zapłaty odsetek za opóźnienie /art. 481 § 1 k.c./ przypadają na moment doręczenia dłużnikowi odpisu pozwu lub wezwania go do spełnienia świadczenia /porusza; wyrok SN z dnia 18 września 1970 roku, II PR 257)70 – OSNC 1971r., nr 6, poz. 103, wyrok SN z dnia 14 kwietnia 1997 roku, II CKN 110)97 –Lex nr 550931, wyrok SN z dnia 19 lutego 2002 roku, II UKN 202)01 –Lex nr 564470, wyrok SN z dnia 22 lutego 2007 roku, I CSK 433)06 –Lex nr 274209/.

Z kolei trzecie stanowisko głosi, że nie ma podstaw do przyjęcia, że odsetki za opóźnienie winny być zawsze zasądzane od daty wezwania do zapłaty lub od daty wyrokowania, bowiem kwestia ta winna być oceniana i rozstrzygana indywidualnie w każdym konkretnym przypadku. /porusza; wyrok SA w Katowicach z dnia 7 września 2007 roku, I ACa 458)07- Lex nr 337315/.

Pominięcie przez Sąd I instancji drugiego i trzeciego z wyżej wskazanych stanowisk, musi być potraktowane w kategorii błędu, gdyż powoduje nieuzasadnione powiększenie zasądzonego odszkodowania o wysokość odsetek i dlatego podlegało korekcie dokonanej przez Sąd Okręgowy.

Z tych wszystkich względów należało na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. zmienić zaskarżony wyrok w punkcie pierwszym poprzez zasądzenie na rzecz powoda odsetek ustawowych od zasądzonej kwoty odszkodowania od dnia 23 lipca 2013 roku.

W pozostałym zakresie apelacja jest bezzasadna, albowiem podniesione w niej zarzuty nie są trafne.

Sąd Okręgowy w pełni akceptuje stanowisko i poglądy Sadu Rejonowego zawarte w pisemnych motywach rozstrzygnięcia. Sąd ten w sposób prawidłowy i wyczerpujący uzasadnił wysokość przyznanego powodowi zadośćuczynienia, która została przez Sąd I instancji w sposób prawidłowy i wyczerpujący umotywowana. Oceniając stopień doznanego uszczerbku na zdrowiu powoda, Sąd posiłkował się dowodem z opinii biegłych lekarzy.

W podobny sposób Sąd I instancji umotywował zasadność i wysokość przyznanego powodowi odszkodowania.

Z przytoczonych wyżej względów Sąd Okręgowy uznał, że zaskarżony wyrok Sądu Rejonowego zawiera prawidłowe rozstrzygnięcie, a apelacja jako pozbawiona uzasadnionych podstaw podlega na podstawie art. 385 k.p.c. oddaleniu.

O kosztach procesu za instancję odwoławczą orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. w związku z art. 391 § 1 k.p.c.

SSA w SO Arkadiusz Lisiecki

SSO Paweł Lasoń SSR Mariusz Kubiczek