Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 marca 2019r.

Sąd Rejonowy w Rybniku III Wydział Karny w składzie:

przy udziale Prokuratora: ---

po rozpoznaniu w dniu 26 marca 2019r. sprawy:

E. S. (S.), s. J. i S., ur. (...) w R.

oskarżonego o to, że:

w dniu 26.02.2018 roku w R. za pośrednictwem pisma z dnia 17.12.2018r, skierowanego do Ministerstwa Sprawiedliwości, znieważył sędziego Sądu Rejonowego w Raciborzu - I. Ś., poprzez użycie określeń powszechnie uważanych za wulgarne i obraźliwe, dopuścił się bezprawnego zamachu na jej osobę, podjętego z powodu wykonywanego przez nią zawodu sędziego,

tj. o czyn z art. 226 § l kk w zw. z art. 231a kk

1)  uznaje oskarżonego E. S. za winnego tego że, w dniu 26.02.2018 roku w R. za pośrednictwem pisma z dnia 17.12.2017r. skierowanego do Ministerstwa Sprawiedliwości, znieważył sędziego Sądu Rejonowego w Raciborzu - I. Ś., poprzez użycie określeń powszechnie uważanych za obraźliwe, dopuścił się bezprawnego zamachu na jej osobę, podjętego z powodu wykonywanego przez nią zawodu sędziego tj. za winnego przestępstwa z art. 226 § l kk w zw. z art. 231a kk i za to na mocy art. 226 § 1 kk wymierza mu karę grzywny w wysokości 50 (pięćdziesiąt) stawek dziennych przy przyjęciu, iż wysokość jednej stawki dziennej stanowi kwotę 20 zł (dwadzieścia złotych);

2)  na mocy art. 39 pkt 8 kk w zw. z art. 43b kk orzeka wobec oskarżonego środek karny w postaci podania wyroku do publicznej wiadomości poprzez wywieszenie treści wyroku na tablicy ogłoszeń Sądu Rejonowego w Raciborzu;

3)  na mocy art. 29 ustawy Prawo o adwokaturze i § 17 ust. 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adwokata P. M. kwotę 420 zł (czterysta dwadzieścia złotych) tytułem wynagrodzenia za nieopłaconą pomoc prawną świadczoną oskarżonemu z urzędu oraz kwotę 96,60 zł (dziewięćdziesiąt sześć złotych sześćdziesiąt groszy) tytułem 23% stawki podatku od towarów i usług;

4)  na mocy art. 624 § 1 kpk i art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 23/06/1973r. o opłatach w sprawach karnych zwalnia oskarżonego E. S. w całości od ponoszenia kosztów sądowych obciążając nimi Skarb Państwa.

Sędzia

Sygn. akt IIIK 2125/18

UZASADNIENIE

Oskarżony E. S. był stroną postępowań toczących się przed Sądem Rejonowym w Raciborzu pod sygn. III RC 154/15 i III NSm 390/17 prowadzonych przez sędziego Sądu Rejonowego w Raciborzu I. Ś.. W piśmie datowanym na dzień 17 grudnia 2017 roku skierowanym do Ministerstwa Sprawiedliwości określił sędziego I. Ś.jako sędziego nieudolnego, funkcjonariusza ograniczonego umysłowo, która nie należy do sędziów niezawisłych i niezależnych sugerując, że jej postępowanie w związku z wydanym postanowieniem w dniu 6 lipca 2017 roku w sprawie I. N. 390/17 jest niegodne. Pismo to wraz z załącznikami zostało przesłane do Sądu Okręgowego w Gliwicach w dniu 16 lutego 2018 roku, a w dniu 26 lutego 2018 roku przekazane sędziemu I. Ś..

W dniu 9 kwietnia 2018 roku pokrzywdzona złożyła zawiadomienie do Prokuratury Rejonowej w Raciborzu o możliwości popełnienia na jej szkodę przestępstwa przez E. S..

T. criminis oskarżony miał w pełni zachowaną zdolność rozpoznania znaczenia czynu i pokierowania swoim postępowaniem.

E. S. nie był dotychczas karany.

Powyższy stan faktyczny sąd ustalił w oparciu o zgromadzony w sprawie materiał dowodowy w postaci: częściowych wyjaśnień oskarżonego E. S. (k. 104), zeznań świadka I. Ś. (k. 105, 20, 23), zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa wraz z załącznikami (k. 1-14), opinii sądowo – psychiatrycznej (k. 37-38), danych o osobie oskarżonego (k. 43), karty karnej oskarżonego (k. 93).

Oskarżony E. S. nie przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu. Wyjaśnił, że pismo zostało skierowane do urzędu, a nie bezpośrednio do sędziego, gdyby chciał ją znieważyć to napisałby pismo bezpośrednio do biura podawczego. W piśmie nie ma żadnych obraźliwych rzeczy tylko zapytania i zarzuty dotyczące merytorycznego rozpoznania sprawy. Podniósł, że był rozgoryczony postępowaniem pani sędzi, a pismo było krytyką jej postępowania.

Wyjaśnienia oskarżonego sąd uznał za wiarygodne w zakresie, w jakim nie zaprzeczył, że jest autorem pisma datowanego na dzień 17 grudnia 2017 roku. Za niewiarygodne w świetle zasad doświadczenia życiowego i logiki sąd uznał natomiast twierdzenie oskarżonego o braku zamiaru znieważenia sędziego Sądu Rejonowego w Raciborzu I. Ś.. Tym wyjaśnieniom przeczy bowiem sama treść tego pisma i użyte w nim pejoratywne określenia przedstawiające sędziego jako osobę nieudolną, należącą do funkcjonariuszy ograniczonych umysłowo, która wydając postanowienie zachowała się niegodnie i nie należy do sędziów niezawisłych i niezależnych. Tak też potraktowała te słowa sama pokrzywdzona odbierając je jako zmierzające do poniżenia jej, obniżenia jej autorytetu i zaufania jako funkcjonariusza publicznego

Sąd dał wiarę zeznaniom I. Ś. jako konsekwentnym, logicznym, znajdującym potwierdzenie w dowodach z dokumentów w postaci pisma datowanego na 17 grudnia 2017 roku i pozostałych załączonych do zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa.

Sąd nie podzielił argumentacji oskarżonego, iż jego pismo zawierało zarzuty do merytorycznego rozpoznania sprawy i stanowiło krytykę postępowania sędziego prowadzącego tą sprawę. Te twierdzenia oskarżonego są całkowicie gołosłowne. Nie odbierając prawa do merytorycznej krytyki stronie postępowania sądowego stwierdzić należy, iż w piśmie z dnia 17 grudnia 2017 roku oskarżony nie zawarł ani jednego argumentu, który stanowiły merytoryczny zarzut, a wyłącznie swoją subiektywną ocenę ubraną w słowa zawierające zniewagi sędziego.

Nie ma również racji oskarżony wywodząc, że gdyby miał zamiar znieważyć sędziego to swoje pismo skierowałby bezpośrednio do biura podawczego Sądu Rejonowego w Raciborzu, a nie do Ministerstwa Sprawiedliwości. Należy bowiem zauważyć, że konstrukcja normatywna przepisu art. 226§1 kk w zw. z art. 231a kk jest inna, niż konstrukcja przestępstwa zniewagi określona w art. 216§1 kk. Przepis art. 226§1 kk dla realizacji jego znamion nie wymaga, w przeciwieństwie do czynu z art. 216§1 kk, by sprawca znieważył funkcjonariusza publicznego w jego obecności, a jeśli nie w jego obecności to publicznie lub w zamiarze, by zniewaga do niego dotarła. Prawnie irrelewantne dla realizacji znamion czynu zabronionego z art. 226§1 kk w zw. z art. 231akk jest zatem to, czy oskarżony treści znieważające funkcjonariusz publicznego zawarł w piśmie skierowanym bezpośrednio do niego, czy też do innego organu państwowego.

Sąd dał nadto wiarę zgromadzonym w sprawie dowodom z dokumentów, albowiem każdy z nich został sporządzony w zakresie kompetencji osób lub instytucji do tego uprawnionych, a ponadto ich prawdziwość nie była w żaden sposób kwestionowana przez strony postępowania, jak również sąd nie znalazł żadnych podstaw podważających ich wiarygodność.

Opinię psychiatryczną sporządzoną przez biegłych psychiatrów B. D. i A. W. sąd uznał za miarodajną jako fachową, rzeczową i zupełną, podzielając w całości wnioski w niej zawarte.

W świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego nie budzi wątpliwości, iż oskarżony E. S. swoim zachowaniem zrealizował znamiona występku z art. 226§1 kk w zw. z art. 231a kk. Określając w piśmie datowanym na dzień 17 grudnia 2017 roku, z którym pokrzywdzona zapoznała się 26 lutego 2018 roku, sędziego Sądu Rejonowego w Rybniku I. Ś. nieudolnym sędzią, ograniczonym umysłowo, która postępuje niegodne, nie jest sędzią niezawisłym i niezależnym niewątpliwie znieważył ją jako funkcjonariusza publicznego. Znieważenie polega bowiem na ubliżeniu innemu człowiekowi słowem, gestem, zachowaniu się wobec niego w sposób obraźliwy, który godzi w godność osobistą przysługującą każdemu człowiekowi z racji jego człowieczeństwa. Istotne znaczenie dla oceny, czy określone zachowanie stanowi zniewagę ma obiektywna ocena tego zachowania. Niewątpliwie poddanie pod wątpliwość zdolności intelektualnych sędziego, zaliczenie go do grupy osób ograniczonych umysłowo, nieudolnych, zaprzeczenie fundamentalnym przymiotom jakie konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej nadaje sędziom, a mianowicie niezawisłości i niezależności sędziego w powszechnym odbiorze społecznym ma charakter znieważający. Sformułowanie przez oskarżonego takich ocen w stosunku do pokrzywdzonej stanowiło bezprawny zamach na jej godność i cześć. Nie budzi również wątpliwości, że ów zamach został podjęty w związku z wykonywanym przez pokrzywdzoną zawodem sędziego i podjętą przez nią decyzją procesową, której oskarżony nie akceptował. W myśl unormowania z art. 231a kk z ochrony prawnej przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych podczas lub w związku z pełnieniem obowiązków służbowych funkcjonariusz publiczny korzysta również wtedy, jeżeli bezprawny zamach na jego osobę został podjęty z powodu wykonywanego przez niego zawodu lub zajmowanego stanowiska. Celem wprowadzenia tego przepisu do porządku prawnego było rozszerzenie ochrony prawnej przewidzianej dla funkcjonariusza publicznego o sytuacje, gdy bezprawny zamach na jego osobę został podjęty z powodu wykonywanego przez niego zawodu lub zajmowanego stanowiska ale niekonieczne podczas lub w związku z pełnieniem obowiązków służbowych (tak Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 22 listopada 2017 roku w sprawie V KK 300/17, LEX nr 2428825).

Należy zauważyć, że sędzia sądu powszechnego jako funkcjonariusz publiczny korzysta z ochrony prawnej także w zakresie dóbr osobistych. Stronie niezadowolonej z rozstrzygnięcia sędziego przysługują przewidziane przez prawo środki w postaci odwołania od orzeczeń, a nie pisma kierowane do organów państwowych zawierających inwektywy pod adresem sędziego. Na marginesie należy wskazać, że oskarżony miał prawo skierować skargę na postępowanie sędziego, celem przedstawienia swoich racji, lecz winien był to uczynić w odpowiedniej formie mieszczącej się w granicach prawa i zasad współżycia społecznego, a te granice oskarżony ewidentnie przekroczył.

Mając na uwadze powyższe rozważania, sąd uznał oskarżonego winnym przestępstwa z art. 226§1 kk w zw. z art. 231a kk. W ustalonym stanie faktycznym sąd nie znalazł okoliczności ograniczających czy wyłączających winę oskarżonego. Jest on osobą dorosłą, o odpowiednim rozwoju intelektualnym. Miał on możliwość rozpoznania bezprawności swojego zachowania i zachowania zgodnego z prawem, czego jednak nie uczynił. Z opinii sądowo – psychiatrycznej wynika, iż t empore criminis miał w pełni zachowaną zdolność rozpoznania znaczenia czynu i pokierowania swoim postępowaniem.

Wymierzając karę wobec oskarżonego sąd kierował się ogólnymi dyrektywami wymiaru kary wynikającymi z art. 53 k.k. Sąd baczył, by kara nie przekroczyła stopnia winy i stopnia społecznej szkodliwości przypisanego czynu, które sąd ocenił jako znaczne. Oskarżony działał bowiem umyślnie z zamiarem bezpośrednim. Świadczą o tym zarówno sposób jego działania jak i okoliczności sprawy. Dodatkowo sąd wziął pod uwagę cele zapobiegawcze i wychowawcze jakie kara ma spełniać. Zdaniem sądu orzeczona kara jest adekwatna do stopnia zawinienia oskarżonego oraz stopnia społecznej szkodliwości czynu. Orzekając karę sąd uwzględnił ponadto motywację oskarżonego, sposób jego zachowania. Przy wymiarze kary sąd wziął także pod uwagę właściwości i warunki osobiste sprawcy, jego zachowanie, a także sposób życia przed, jak i po popełnieniu przestępstwa. Za okoliczność łagodzącą mającą wpływ na wymiar kary sąd uznał dotychczasową niekaralność oskarżonego. Okoliczności obciążających sąd się nie dopatrzył. W ocenie sądu karą adekwatną jest kara grzywny w rozmiarze 50 stawek dziennych z ustaleniem wysokości jednej stawki dziennej na kwotę 20 złotych. Ustalając wymiar kary grzywny sąd miał na uwadze znaczny stopień czynu przypisanego oskarżonemu, natomiast określając wysokość stawki dziennej sad wziął pod uwagę sytuację materialną i osobistą oskarżonego.

Mając na uwadze cele wychowawcze kary, jak również wymogi prewencji ogólnej sąd orzekł wobec oskarżonego środek karny w postaci podania wyroku do publicznej wiadomości poprzez wywieszenie jego treści na tablicy ogłoszeń Sądu Rejonowego w Rybniku na podstawie art. 39 pkt 8 kk w zw. z art. 43b kk.

Na mocy art. 29 ust. 1 ustawy Prawo o adwokaturze i § 17 ust. 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu orzeczono o wynagrodzeniu dla adwokata P. M. za nieopłaconą pomoc prawną świadczoną z urzędu oskarżonemu.

W oparciu o art. 624§1 kpk sąd zwolnił oskarżonego w całości z obowiązku uiszczenia kosztów postępowania, którymi obciążył Skarb Państwa.

Sędzia