Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 lutego 2019 r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie VII Wydział Gospodarczy w składzie:

Przewodniczący: SSA Mariusz Łodko

Sędziowie:SA Maciej Dobrzyński (spr.)

SA Anna Rachocka

Protokolant:sekr. sądowy Katarzyna Mikiciuk

po rozpoznaniu w dniu 21 lutego 2019 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) w W.

przeciwko A. R. (1)

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie

z dnia 17 marca 2017 r., sygn. akt XX GC 850/15

I.  zmienia zaskarżony wyrok w punkcie trzecim w ten sposób, że kosztami postępowania obciąża powoda w 60%, a pozwanego A. R. (1) w 40% przy czym ustala, że pozwany A. R. (1) odpowiada z tego tytułu solidarnie z pozwaną B. P., wobec której zapadł prawomocny nakaz zapłaty w dniu 21 maja 2014 r. w sprawie XX GNc 408/14 Sądu Okręgowego w Warszawie;

II.  oddala apelację w pozostałym zakresie;

III.  zasądza od A. R. (1) na rzecz (...) w W. kwotę 4 050 zł (cztery tysiące pięćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu w postępowaniu apelacyjnym.

VII AGa (...)

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 9 maja 2014 r. (...) z siedzibą w W. wniosła o zasądzenie solidarnie od B. P. i A. R. (1) kwoty 287.668 zł z ustawowymi odsetkami od kwot: 37.901,41 zł od dnia 6 lipca 2013 r. do dnia zapłaty; 37.521,41 zł od dnia 16 października 2013 r. do dnia zapłaty; 37.521,41 zł od dnia 16 listopada 2013 r. do dnia zapłaty; 37.521,41 zł od dnia 16 grudnia 2013 r. do dnia zapłaty; 51.254,32 zł od dnia 19 września 2013 r. do dnia zapłaty; 51.254,32 zł od dnia 21 listopada 2013 r. do dnia zapłaty; 51.254,32 zł od dnia 17 stycznia 2013 r. do dnia zapłaty; 1.439,60 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. Nadto, strona powodowa wniosła o zasądzenie solidarnie od pozwanych kosztów postępowania wraz z kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu upominawczym w dniu 21 maja 2014 r. Sąd Okręgowy w Warszawie uwzględnił w całości żądanie powoda.

W ustawowymi terminie pozwani złożyli sprzeciw od powyższego nakaz zapłaty, w którym wnieśli o oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powoda na ich rzecz zwrotu kosztów procesu.

Postanowieniem z dnia 8 września 2015 r. Sąd Okręgowy w Warszawie odrzucił sprzeciw B. P..

Wyrokiem z dnia 17 marca 2017 r. Sąd Okręgowy w Warszawie zasądził od A. R. (1) solidarnie z B. P., wobec której zapadł prawomocny nakaz zapłaty w dniu 21 maja 2015 r. w sprawie XX GNc 408/14 Sądu Okręgowego w Warszawie na rzecz (...) z siedzibą w W. kwotę 114.782,89 zł wraz z odsetkami: od kwoty 37.901,41 zł a) ustawowymi od dnia 16 lipca 2013 r. do dnia 31 grudnia 2015 r., b) ustawowymi za opóźnienie obliczonymi zgodnie z art. 481 § 2 k.c. od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty; od kwoty 25.627,16 zł a) ustawowymi od dnia 16 października 2013 r. do dnia 31 grudnia 2015 r., b) ustawowymi za opóźnienie obliczonymi zgodnie z art. 481 § 2 k.c. od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty; od kwoty 25.627,16 zł a) ustawowymi od dnia 16 listopada 2013 r. do dnia 31 grudnia 2015 r., b) ustawowymi za opóźnienie obliczonymi zgodnie z art. 481 § 2 k.c. od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty; od kwoty 25.627,16 zł a) ustawowymi od dnia 16 grudnia 2013 r. do dnia 31 grudnia 2015 r., b) ustawowymi za opóźnienie obliczonymi zgodnie z art. 481 § 2 k.c. od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty (pkt I), w pozostałym zakresie powództwo oddalił (pkt II) oraz kosztami postępowania obciążył powoda w 40% a pozwanego A. R. (1) w 60%, przy czym ustalił, że pozwany A. R. (1) odpowiada z tego tytułu solidarnie z B. P., wobec której zapadł prawomocny nakaz zapłaty w dniu 21 maja 2015 r. w sprawie XX GNc 408/14 Sądu Okręgowego w Warszawie (pkt III), ostateczne rozliczenie kosztów postępowania pozostawił referendarzowi sądowemu (pkt IV).

Sąd I instancji oparł swoje rozstrzygnięcie na następujących ustaleniach faktycznych oraz rozważaniach prawnych:

W dniu 9 kwietnia 2013 r. pomiędzy Agencją Rezerw Materiałowych z siedzibą w W. (dalej jako (...) lub (...)) a A. R. (1) i B. P. działającymi pod firmą (...) s.c. została zawarta umowa nr (...), której przedmiotem było oddanie w najem od 2 kwietnia 2013 r. nieogrzewanej powierzchni magazynowej w magazynie (...) hali nr 3 o powierzchni 2081 m ² oraz od 1 maja 2013 r. nieogrzewanej powierzchni magazynowej w magazynie (...) hali nr 2 o powierzchni 792 m ². W § 1 ust. 3 ustalono, iż wynajmujący zapewnia możliwość korzystania z wszystkich dróg na terenie Składnicy do komunikacji. Parkowanie pojazdów będzie się odbywało w miejscach wcześniej uzgodnionych z Kierownikiem Składnicy. Zgodnie z § 1 ust. 5 tej umowy najemca zobowiązał się do wykorzystania najmowanej powierzchni magazynowej do prowadzenia odzysku i składowania towarów: surowce wtórne. Natomiast w ust. 7 najemca oświadczył, że jego sprzęt, towary oraz wykonywane przez niego działania nie będą miały szkodliwego oddziaływania na środowisko naturalne i na substancje budynków magazynowych oraz na substancje instalacji i innych obiektów budowlanych znajdujących się na terenie składnicy. W § 4 strony ustaliły, że najemca będzie zobowiązany do płacenia miesięcznego czynszu w wysokości: 1) 23.947,97 zł + VAT za najem powierzchni magazynowej w okresie od 2 kwietnia do 30 kwietnia 2013 r., 2) 31.627,16 zł + VAT za najem powierzchni magazynowej w okresie od 1 maja do 31 lipca 2013 r., 3) 25.627,16 zł + VAT za najem powierzchni magazynowej począwszy od 1 sierpnia 2013 r. Zgodnie z ust. 2 umowy najemca zobowiązał się płacić wynajmującemu dodatkowe wynagrodzenie za świadczenie usług rozładunkowych i załadunkowych w wysokości: 1) 207,40 zł + VAT za każdorazowe rozładowanie 1 samochodu, 2) 207,40 zł + VAT za każdorazowe załadowanie 1 samochodu. Ustalone wynagrodzenie miało być płatne na podstawie faktury VAT wystawionej przez wynajmującego na koniec miesiąca , w terminie 14 dni od daty otrzymania faktury. W świetle § 5 ust. 1, w przypadku gdy najemca dopuszcza się naruszenia postanowień niniejszej umowy, w tym zalega z regulowaniem należności za dwa pełne okresy płatności - wynajmujący ma prawo do rozwiązania umowy bez wypowiedzenia, po uprzednim pisemnym wezwaniu do zapłaty. W przypadku rozwiązania umowy, najemca zobowiązany jest opuścić przedmiot najmu w terminie wskazanym przez wynajmującego (ust. 3). Zgodnie z § 7 rozwiązanie umowy może nastąpić za trzymiesięcznym okresem wypowiedzenia dokonanym w formie pisemnej przez każdą ze stron ze skutkiem na koniec trzeciego miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano wypowiedzenia. W ust. 8 strony ustaliły, iż za zajmowanie powierzchni magazynowej po zakończeniu obowiązywania umowy najmu wynajmujący będzie obciążał najemcę obok należnego czynszu dodatkową opłata w wysokości 200% dotychczasowej stawki dziennej, za każdy dzień zwłoki w opuszczeniu zajmowanej powierzchni magazynowej.

Przedmiot najmu został oddany w użytkowanie 1 maja 2013 r. na podstawie protokołu zdawczo-odbiorczego sporządzonego 2 kwietnia 2013 r. Pismem z 20 maja 2013 r. powód na podstawie § 7 ust. 2 wypowiedział pozwanemu umowę najmu ze skutkiem na 31 sierpnia 2013 r.

W dniu 28 czerwca 2013 r. Starostwo Powiatowe w K. wydało decyzję odmawiającą przedsiębiorcom A. R. (2) i B. P. wydania zezwolenia na zbieranie odpadów w obiekcie magazynowym zlokalizowanym na terenie nieruchomości nr ew. 477/1, 478/1, 479/1 i 41/8 obręb K.. W uzasadnieniu wskazał m.in., że w piśmie z 18 czerwca 2013 r. organ administracyjny podkreślił, że ww. działki zlokalizowane są na terenie K., natomiast zgodnie z Uchwałą Sejmiku Województwa (...) nr (...) z dnia 27 kwietnia 2011 r. w sprawie K., na terenie P. zakazuje się realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko. Ponadto dokonanie przez inwestora zmiany sposobu użytkowania zajmowanego obiektu bez dostosowania budynku do rodzaju prowadzonej działalności może powodować zagrożenie pożarowe, a tym samym zagrożenie dla życia i zdrowia ludzi zatrudnionych przy zbieraniu odpadów.

Powód wystawił na rzecz pozwanego następujące faktury za czynsz najmu: 1) w dniu 30 czerwca 2013 r. fakturę VAT nr (...) na kwotę 38.901,41 zł brutto, 2) w dniu 30 września 2013 r. fakturę VAT nr (...) na kwotę 31.521,41 zł brutto, 3) w dniu 31 października 2013 r. fakturę VAT nr (...) na kwotę 31.521,41 zł brutto, 4) w dniu 30 listopada 2013 r. fakturę VAT nr (...) na kwotę 31.521,41 zł brutto.

Ponadto powód wystawił z tytułu bezumownego składowania towarów noty obciążeniowe: 1) nr (...) z dnia 30 września 2013 r. na kwotę 51.254,32 zł z terminem płatności do 18 września 2013 r., 2) (...) z dnia 31 października 2013 r. na kwotę 51.254,32 zł z terminem płatności do 20 listopada 2013 r., 3) nr (...) z dnia 30 listopada 2013 r. na kwotę 51.254,32 zł z terminem płatności 14 dni od daty otrzymania noty.

W dniu 3 października 2013 r. powód wystawił na rzecz pozwanych notę odsetkową nr 14/002/2013 na kwotę 1.439,60 zł z terminem płatności 5 dni od daty otrzymania wezwania.

Pismem z 19 listopada 2013 r. powód wezwał pozwanych do zapłaty należności wynikających z faktury nr (...) z 30 czerwca 2013 r. tj. kwoty 37.901,41 zł, natomiast pismem z 23 grudnia 2013 r. powód wezwał do zapłaty pozostałych wystawionych faktur oraz not obciążeniowych. Kolejno, 30 grudnia 2013 r. powód wezwał pozwanego do zapłaty należności wynikających z dokumentów: faktury VAT nr (...) z 30 listopada 2013 r. na kwotę 31.521,41 zł i noty obciążeniowej nr (...) z 30 listopada 2013 r. na kwotę 51.254,32 zł. W piśmie z 28 lutego 2014 r. skierowanym do powoda, pozwani zakwestionowali zasadność dochodzenia przez Agencję opłaty dodatkowej, o której mowa w § 7 ust. 8 umowy najmu, wskazując że dodatkowa opłata 200% dotychczasowej stawki dziennej obciąża najemcę obok należnego czynszu, a nie po zakończeniu stosunku najmu. Pozwani wskazali także, że (...) nie dopełniła obowiązku zamontowania własnym staraniem i na własny koszt bramy wjazdowej, co istotnie utrudniło najemcy wwóz i wywóz składowanych przez niego na wynajmowanych powierzchniach surowców. W odpowiedzi na powyższe, pismem z 14 marca 2014 r. powód podtrzymał swoje stanowisko w sprawie.

W dniu 13 listopada 2013 r. powód zażądał od pozwanych zapłaty solidarnie kwoty 70.422,82 zł z ustawowymi odsetkami z tytułu niezapłaconego czynszu najmu za miesiące lipiec i sierpień. Wyrokiem z dnia 23 grudnia 2014 r., sygn. akt II C 842/14, Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie oddalił powództwo w całości wskazując, że w związku z tym, iż zgodnie z postanowieniem (...) w K. powodowi wstrzymano użytkowanie przedmiotowych hal to nie mógł on oddać ich w użytkowanie pozwanym, a co za tym idzie pozwani mogli skutecznie powstrzymać się od zapłaty czynszu w okresie lipca i sierpnia 2013 r.

Sąd I instancji wskazał, że powyższych ustaleń faktycznych dokonał na podstawie złożonych przez strony kserokopii dokumentów, które ocenione zostały jako wiarygodne. Częściowo Sąd oparł się również na zeznaniach pozwanego. A. R. (1) zeznał, że podpisana przez strony 31 października 2012 r. umowa dotyczyła hali magazynowej, gdzie składowane miały być odpady pod postacią surowców wtórnych. Podał, że w drugiej części hali zamierzano stworzyć produkcję paliwa alternatywnego z tych odpadów. Tuż po zawarciu umowy pozwani zwrócili się do Starostwa Powiatowego w K. o zezwolenie na zbieranie tego typu odpadów. Strona powodowa była informowana o celu do jakiego miała służyć wynajęta powierzchnia. Umowę zawarto na zwiększony czynsz z uwagi na konieczność zrobienia bram wjazdowych. Dnia 18 czerwca 2013 r. (...) wydał decyzję wstrzymującą użytkowanie hal ze względu na to, że powód nie dostosował hal do celu użytkowania. Odnośnie opróżniania nieruchomości pozwany zeznał, że materiały zaczęto wywozić, ale były trudności z tym związane ze względu na brak odpowiedniej bramy wjazdowej, co wydłużyło wywóz surowców. Dziennie nie dało się przez to załadować więcej niż 2-3 samochody. Podał, że informowano powoda na bieżąco co się dzieje i że opróżnienie hal w trzy miesiące nie było fizycznie możliwe. Wskazał, że gdyby powód zamontował bramę, to wywiezienie surowców w umówionym terminie byłoby możliwe. Pozwany wskazał nadto, że za czerwiec nie został zapłacony czynsz, bowiem od 20 maja 2013 r. nie można było w pełni korzystać z hal i odpady gdzie indziej były kierowane. W ocenie Sądu zeznania strony pozwanej były wiarygodne, bowiem korespondowały z materiałem dowodowym zgromadzonym w sprawie, a powód nie zawnioskował żadnych przeciwdowodów, które mogłyby podważyć wiarygodność pozwanego.

Sąd Okręgowy wskazał, że powództwo zasługiwało na uwzględnienie w części.

Stan faktyczny w niniejszej sprawie był bezsporny w zakresie zawarcia 9 kwietnia 2013 r. umowy najmu pomiędzy stroną powodową a pozwaną, której przedmiotem był najem powierzchni magazynowej. Powództwo, jak wskazywał powód, dotyczyło zapłaty zaległego czynszu za miesiąc czerwiec w wysokości 37.901,41 zł oraz wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z rzeczy za okres wrzesień - listopad 2013 r., w wysokości 31.521,41 zł z VAT za każdy miesiąc. Ponadto powód żądał zapłaty dodatkowej opłaty w wysokości 200% dotychczasowej stawki dziennej, za każdy dzień zwłoki w opuszczeniu zajmowanej powierzchni magazynowej.

Zdaniem Sądu I instancji podstawą prawną roszczenia (...) był art. 680 k.c. w zw. z art. 659 § 1 k.c. Art. 659 § 1 k.c. stanowi, iż przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nie oznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz. Czynsz zaś może być oznaczony w pieniądzach lub w świadczeniach innego rodzaju (art. 659 § 2 k.c.). Stosunek prawny najmu ma charakter dwustronnie zobowiązujący. Ekwiwalentem świadczenia wynajmującego, które polega na oddaniu rzeczy do używania jest świadczenie najemcy, polegające na płaceniu umówionego czynszu. W związku z tym umowa najmu jest umową odpłatną.

W niniejszej sprawie umowa najmu została zawarta pomiędzy Agencją a pozwanymi 9 kwietnia 2013 r., zaś przedmiot najmu został oddany najemcy do używania na podstawie protokołu zdawczo-odbiorczego. Istotą umowy najmu jest możliwość używania rzeczy przez najemcę w okresie obowiązywania umowy, w tym również w okresie wypowiedzenia (art. 659 § 1 k.c.) i ma on obowiązek zwrócić rzecz wynajmującemu dopiero po zakończeniu najmu (art. 675 § 1 k.c.). W niniejszej sprawie powód wypowiedział stronie pozwanej umowę najmu 20 maja 2013 r. z zachowaniem 3-miesięcznego okresu wypowiedzenia, ze skutkiem na koniec trzeciego miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano wypowiedzenia, a więc umowa uległa rozwiązaniu 1 września 2013 r. W czasie trwania okresu wypowiedzenia najemca ma obowiązek zapłaty czynszu na rzecz wynajmującego, w sytuacji gdy w czasie trwania umowy strony zobowiązane były wzajemnie do świadczeń, zaś wynajmujący udostępniał najemcy wynajmowany lokal.

Sąd I instancji podkreślił, że skoro przedmiot najmu został pozwanemu wydany, to powód swoje zobowiązania wypełnił i tym samym pozwany miał obowiązek zapłaty zaległego czynszu. Niewątpliwie pozwany w okresie wypowiedzenia umowy najmu cały czas przebywał w najmowanej hali i składował odpady. Taki stan utrzymywał się aż do połowy listopada 2013 r. tj. do dnia kiedy nastąpił jego zwrot. W tym okresie powód był pozbawiony możliwości korzystania z hali i wynajęcia magazynów na inne cele. Sąd Okręgowy miał na uwadze, że w dniu 23 grudnia 2014 r. w sprawie II C 842/14 zapadł prawomocny wyrok Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy, jednakże mocą wiążącą jest to, co w związku z podstawą sporu stanowiło przedmiot rozstrzygnięcia. Moc wiążącą uzyskuje rozstrzygnięcie o żądaniu w powiązaniu z jego podstawą faktyczną i w kolejnym postępowaniu sąd ma obowiązek przyjąć, że istotna z punktu widzenia zasadności żądania kwestia kształtowała się tak, jak to zostało ustalone w prawomocnym wyroku. Konsekwencją jest niedopuszczalność ponownej oceny prawnej co do okoliczności objętych prawomocnym rozstrzygnięciem. Sąd I instancji podkreślił, że związanie sądów orzekających w innych sprawach polega na niedopuszczalności kwestionowania ustaleń stanowiących podstawę rozstrzygnięcia we wcześniejszej sprawie, nawet jeśli są one niewłaściwe i oparte na nietrafnej argumentacji prawnej. Wyrok Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy w sprawie II C 842/14 dotyczył lipca i sierpnia 2013 r. Stan faktyczny w danych okresach czasu się zmieniał. Okoliczność, że pozwany w lipcu i sierpniu 2013 r. wywoził odpady, jednocześnie pozbawiając powoda możliwości korzystania z hali, nie stanowił o tym, iż w czerwcu 2013 r. (tj. w okresie objętym niniejszym postępowaniem) stan faktyczny był taki sam. Ponadto przedmiotem rozpoznania sprawy ww. wyroku Sądu Rejonowego był nie tylko odmienny okres objęty żądaniem, ale i z innego stosunku prawnego, mianowicie stosunku najmu, a nie bezumownego korzystania z rzeczy, w związku z czym Sąd nie był w tym zakresie związany zapadłym orzeczeniem. Ze wskazanych przyczyn jako bezzasadny oceniony został zarzut naruszenia art. 316 k.p.c. w zw. z art. 365 k.p.c.

Odnosząc się kolejno do roszczenia o wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z rzeczy Sąd Okręgowy wskazał, że przysługuje ono właścicielowi wobec posiadacza samoistnego (art. 224 § 2 i art. 225 k.c.) lub zależnego (art. 230 k.c.). Jest to roszczenie uzupełniające do roszczenia właściciela o wydanie rzeczy. Roszczenie o wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy może przysługiwać właścicielowi tylko wobec posiadacza, który w danym okresie bez podstawy prawnej faktycznie władał rzeczą; był zatem w tym okresie biernie legitymowany w świetle art. 222 § 1 k.c. Przyjmuje się, że roszczenie o wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy wobec posiadacza samoistnego lub zależnego w złej wierze (art. 225 i art. 230 k.c.) oraz posiadacza samoistnego lub zależnego w dobrej wierze, który dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy (art. 224 § 2 k.c. i art. 230 k.c.) łączy w sobie pierwiastki roszczenia odszkodowawczego (może zmierzać do zwrócenia kosztów, jakie właściciel poniósł w związku z tym, że był zmuszony do korzystania z cudzej rzeczy, lub do kompensaty utraconych korzyści, jakie by uzyskał, gdyby rzecz np. wynajął lub wydzierżawił) i roszczenia o zwrot bezpodstawnego wzbogacenia (może zmierzać do wydania korzyści uzyskanych przez posiadacza w wyniku korzystania z cudzej rzeczy). Mimo pełnienia podobnych funkcji do realizowanych przez roszczenia o naprawienie szkody i roszczenia o zwrot bezpodstawnego wzbogacenia, jest ono jednak - podobnie jak inne roszczenia przewidziane w art. 224 § 2 i art. 225 k.c. - odrębnym roszczeniem, niezależnym od przesłanek roszczeń o naprawienie szkody i zwrot bezpodstawnego wzbogacenia. Okolicznością bezsporną był fakt, że w okresie objętym żądaniem powoda o wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z rzeczy pozwany korzystał z tej nieruchomości, nie mając do tego podstawy. Świadczył o tym materiał zgromadzony w niniejszym postępowaniu, a w szczególności przyznanie pozwanego w pismach procesowych oraz w czasie składania zeznań. Do kwoty 31.521,41 zł, stanowiącej wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z gruntu, powód wliczył podatek VAT. Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego zasądzenie w sprawie cywilnej kwoty równej podatkowi VAT jest aktualne wtedy, gdy przedmiotem żądania pozwu jest zapłata ceny lub wynagrodzenia obejmującego, zgodnie z przepisami o cenach (art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 5 lipca 2001 r. o cenach obowiązującej w okresie objętym pozwem uchylonej ustawą o informowaniu o cenach towarów i usług z dnia 9 maja 2014 r.) jako składnik kwotę należnego podatku VAT. Charakter roszczenia o wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z rzeczy wyklucza uznanie podatku VAT za składnik tego roszczenia. W świetle art. 2 ust. 1 i 4 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym, zmienionej w 2004 r., opodatkowaniu podlega sprzedaż towarów i usług na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, przy czym opodatkowanie to jest niezależne od tego, czy wymienione czynności zostały wykonane z zachowaniem warunków oraz form określonych przepisami prawa. Nie sposób uznać jednak wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z rzeczy za odpłatność z tytułu usługi. Biorąc powyższe pod uwagę Sąd Okręgowy wskazał, że powód niezasadnie żądał doliczenia do kwot stanowiących wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z gruntu podatku VAT. W związku z tym obliczając kwotę należną powodowi, od żądanej kwoty 31.521,41 zł odjęto wartość podatku VAT (23 %), co dało kwotę 25.627,16 zł.

Sąd I instancji wyjaśnił, że podzielił zapatrywania strony pozwanej co do tego, że wobec użycia w zapisie § 7 ust. 8 umowy terminu „zwłoka” istotne było wykazanie zawinionego działania strony pozwanej. Z dowodów w postaci dokumentów, czy przesłuchania strony pozwanej, jednoznacznie wynikało, że odpowiedzialność za drogi dojazdowe do najmowanej nieruchomości ponosiła strona powodowa. Stąd też, zdaniem Sądu Okręgowego, nie było podstaw do przyjęcia, że odpowiedzialnością za powstałą zwłokę obciążony powinien być pozwany. Zgodnie z § 1 ust. 3 umowy najmu, wynajmujący miał zapewnić możliwość korzystania ze wszystkich dróg na terenie Składnicy do komunikacji. Nadto, z zeznań strony wynikało, że wynajmujący był zobowiązany m.in. do poszerzenia wjazdu i zamontowania bramy wjazdowej, czego nie dokonał. Opóźnienie, którego dopuścił się pozwany, wynikało z niewykonania przez powoda § 1 ust. 3 umowy. Usuwanie składowanych przez pozwanego odpadów trwało dłużej, niż według powoda mogło trwać, jednakże był to wynik niedostatecznego dostosowania drogi dojazdowej przez powoda, stąd też kwoty o której mowa w § 7 ust. 8 umowy (opłata w wysokości 200% obok czynszu za każdy dzień zwłoki w opuszczeniu zajmowanej powierzchni magazynowej) Sąd I instancji nie uwzględnił w swoim orzeczeniu. Opłata ta - jak słusznie wskazała strona pozwana - należała się za kwalifikowaną postać opóźnienia, tj. za zwłokę, czyli opóźnienie zawinione przez pozwanego. W niniejszej sprawie strona powodowa takiego zawinienia nie udowodniła, a pozwany swymi zeznaniami wykazał brak swojego zawinienia.

Reasumując, Sąd Okręgowy uznał za zasadne żądanie co do kwoty 37.801,41 zł z tytułu czynszu (w tym czasie strona pozwana korzystała z przedmiotowej nieruchomości i składowała na niej odpady) oraz żądanie należności z tytułu bezumownego korzystania z nieruchomości za okres od września do listopada, jednakże wyrażone w kwocie netto (czyli trzy razy po 25.627,16 zł, zgodnie z § 4 pkt 3 w zw. z § 7 umowy). Za niezasadne uznane zostało żądanie dodatkowej należności opisanej w § 7 umowy z uwagi na to, że pozwany uwolnił się od domniemania zawinienia w wykonaniu zobowiązania w terminie (art. 471 k.c.). Niezasadne również było żądanie podatku VAT od kwot żądanych tytułem bezumownego korzystania z przedmiotowej nieruchomości. Niezasadnie również było żądanie skapitalizowanych odsetek (jak na k. 22 akt), bowiem powód nie wykazał istnienia roszczenia - nie przedłożył faktury za czerwiec oraz nie udowodnił dat spełnienia świadczenia z opóźnieniem. Pozwany zaprzeczył wszystkim okolicznościom podnoszonym przez powoda. Tym samym nie został udowodniony ani termin wymagalności wynikający z faktur wymienionych na k. 22, ani termin spełnienia tych świadczeń. O odsetkach orzeczono na podstawie art. 481 § 1 k.c., (w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2015 r.), zgodnie z którym jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. O odsetkach za okresy do dnia 31 grudnia 2015 r. Sąd Okręgowy orzekł zgodnie z żądaniem pozwu, natomiast w związku ze zmianą treści art. 481 k.c., która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2016 r., o odsetkach w pozostałym zakresie, tj. od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty orzeczono na postawie art. 481 § 2 k.c. który stanowi, że jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była oznaczona, należą się odsetki ustawowe za opóźnienie w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych. Jednakże, gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej stopy.

O kosztach procesu Sąd I instancji orzekł na podstawie art. 98 k.p.c., biorąc pod uwagę wynik sprawy. Powód wygrał proces w 40%, natomiast pozwany w 60 %. Jednocześnie, na podstawie art. 108 k.p.c., ostateczne rozliczenie kosztów procesu pozostawiono referendarzowi sądowemu.

Apelację od wyroku Sądu Okręgowego wniósł pozwany, zaskarżając go w części, tj. co do punktów I, III, IV ( vide k. 448). Orzeczeniu zarzucił:

1/ błędne ustalenie stanu faktycznego sprawy poprzez przyjęcie, że pozwany w spornym okresie „korzystał z nieruchomości", „strona pozwana korzystała z przedmiotowej nieruchomości i składowała w niej odpady" nie mając do tego podstawy i że była to „okoliczność pomiędzy stronami niesporna", podczas gdy pozwany w toku sprawy wielokrotnie podkreślał, że w przedmiotowym okresie pozwany nie miał jakiejkolwiek możliwości wykorzystywania nieruchomości magazynowych dla celów związanych z zawartą przez strony umową, powód nie wyrażał w tym czasie zgody na składowanie przez pozwanego odpadów, do magazynu nie były przywożone żadne nowe materiały, a jedyną aktywnością pozwanego na terenie nieruchomości było wywożenie odpadów z obiektów magazynowych, co było niezwykle utrudnione wobec niedostosowania przez powoda dróg dojazdowych do nieruchomości, nieposzerzenia przez niego wjazdu i niezamontowania bramy wjazdowej umożliwiającej załadunek odpadów zgodnie z umową, co jak Sąd Okręgowy sam w uzasadnieniu przyznał, było zawinione przez powoda,

2/ błędne przyjęcie, że powód w sprawie mógł żądać świadczenia wzajemnego od pozwanego wynikającego z umowy najmu i brak odniesienia się do tego, że pozwany miał prawo powstrzymać się ze spełnieniem świadczenia wobec niedostosowania przez stronę powodową stanowiącej przedmiot umowy najmu nieruchomości do stanu ustalonego postanowieniami umowy i naruszenia przez powoda zapisów umowy najmu, w szczególności poprzez niedostosowanie dróg dojazdowych oraz brak zamontowania bramy wjazdowej,

3/ błędne przyjęcie, że pomimo tego, że zgodnie z postanowieniem (...) w K. powodowi wstrzymano użytkowanie przedmiotowych hal, to mógł on oddać je w użytkowanie stronie pozwanej, co stało w sprzeczności z ustaleniami poczynionymi przez Sąd Okręgowy w Warszawie w sprawie sygn. akt XXVII Ca 367/16 w wyroku z dnia 4 marca 2016 r.,

4/ błędne ustalenie stanu faktycznego sprawy przez przyjęcie, że powód poniósł uszczerbek w swym majątku na skutek niezwrócenia mu przez pozwanego w zakreślonym terminie przedmiotu najmu oraz oparcie rozstrzygnięcia o normy dotyczące wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości, mimo iż powód w żaden sposób nie udowodnił wysokości rzekomo poniesionej przez niego szkody,

5/ błędne przyjęcie, że wszystkie wymienione powyżej i kwestionowane przez pozwanego okoliczności są okolicznościami między stronami niespornymi,

6/ naruszenie przepisów prawa materialnego, a mianowicie:

a/ art. 487 § 2 k.c. w zw. z art. 488 § 2 k.c. poprzez ich niezastosowanie i nie odniesienie się w żadnym zakresie do podnoszonych przez pozwanego w oparciu o przywołane przepisy zarzuty, podczas gdy pozwany w toku sprawy podnosił, że jeżeli świadczenia wzajemne powinny być spełnione jednocześnie, to każda ze stron może powstrzymać się ze spełnieniem świadczenia, dopóki druga strona nie zaofiaruje świadczenia wzajemnego i że w świetle okoliczności prawnych i faktycznych sprawy należało uznać, że skoro zgodnie z postanowieniem Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w K. powodowi wstrzymano użytkowanie przedmiotowych hal, to nie mógł on oddać ich w użytkowanie pozwanym, a co za tym idzie pozwani mogli skutecznie powstrzymać się od zapłaty czynszu oraz pozostałych żądanych przez powoda należności, a nadto strony w porozumieniu zawartym po wypowiedzeniu umowy wprost określiły swoje obowiązki; powyższe w swoich ustaleniach faktycznych potwierdził Sąd Okręgowy w Warszawie w sprawie sygn. akt XXVII Ca 367/16 w wyroku z dnia 4 marca 2016 r., które Sąd Okręgowy na mocy art. 365 k.p.c. w zw. z art. 316 k.p.c. powinien przyjąć jako swoje własne,

b/ art. 675 § 1 k.c. w zw. z art. 471 k.c. i art. 6 k.c. przez uznanie, iż powód poniósł na skutek niezwrócenia mu w terminie przedmiotu najmu uszczerbek w swym majątku,

7/ naruszenie przepisów postępowania, a mianowicie:

a/ art. 233 § 1 k.p.c. przez błędną ocenę materiału dowodowego polegającą w szczególności na uznaniu, że powód poniósł na skutek niezwrócenia mu w terminie nieruchomości uszczerbek w swym majątku, braku stwierdzenia, że w sprawie świadczenia wzajemne powinny być spełnione jednocześnie i braku odniesienia się do tego, że pozwany miał prawo powstrzymać się ze spełnieniem świadczenia, wobec niedostosowania nieruchomości do stanu ustalonego postanowieniami umowy i naruszenia przez powoda zapisów umowy w szczególności poprzez niedostosowanie dróg dojazdowych oraz brak zamontowania bramy wjazdowej, a także błędne przyjęcie, że mimo że zgodnie z postanowieniem (...) w K. powodowi wstrzymano użytkowanie przedmiotowych hal to mógł on oddać je w użytkowanie pozwanym, co stało w sprzeczności z ustaleniami poczynionymi przez Sąd Okręgowy w Warszawie w sprawie sygn. akt XXVII Ca 367/16 w wyroku z dnia 4 marca 2016 r.,

b/ art. 365 § 1 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie i zasądzenie na rzecz powoda kwoty 114.782,89 zł wraz z odsetkami, pomimo iż prawomocny wyrok wydany w dniu 4 marca 2016 r. przez Sąd Okręgowy w Warszawie XXVII Wydział Cywilny Odwoławczy w sprawie o sygn. akt XXVII Ca 367/16 pomiędzy tymi samymi stronami i dotyczący tej samej sprawy przesądził prejudycjalnie o braku odpowiedzialności pozwanego, a Sąd orzekający jest związany jego treścią; orzeczenie prawomocne wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy oraz inne organy państwowe i organy administracji publicznej, a w wypadkach w ustawie przewidzianych także inne osoby; moc wiążącą uzyskuje rozstrzygnięcie o żądaniu w powiązaniu z jego podstawą faktyczną i w kolejnym postępowaniu sąd ma obowiązek przyjąć, że istotna z punktu widzenia zasadności żądania kwestia kształtowała się tak, jak to zostało ustalone w prawomocnym wyroku; konsekwencją jest niedopuszczalność ponownej oceny prawnej co do okoliczności objętych prawomocnym rozstrzygnięciem,

c/ art. 328 § 2 k.p.c. poprzez brak należytego i wyczerpującego wyjaśnienia podstawy faktycznej oraz prawnej orzeczenia oraz ustosunkowania się do zarzutów podnoszonych przez pozwanego w toku postępowania, w szczególności dotyczących naruszenia art. 487 § 2 k.c. w zw. z art. 488 § 2 k.c., nie wskazania przyczyn, dla których Sąd Okręgowy nie rozstrzygnął sprawy w oparciu o art. 365 § 1 k.p.c. oraz dokonał ponownej oceny rozpatrywanej sprawy także co do okoliczności objętych prawomocnym rozstrzygnięciem,

d/ art. 98 k.p.c. przez obciążenie pozwanego obowiązkiem poniesienia kosztów postępowania w zakresie 60% i naruszenie art. 100 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie, pomimo iż powód wygrał sprawę tylko w zakresie mniej niż 40% i uległ co do kwoty obejmującej przeszło 60% dochodzonego roszczenia.

Wskazując na powyższe zarzuty pozwany wniósł o:

- zmianę wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości w stosunku do pozwanego;

- ewentualnie, uchylenie wyroku w całości i przekazanie niniejszej sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania;

- rozstrzygnięcie o kosztach procesu i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego radcy prawnego;

- zasądzenie od strony powodowej na rzecz pozwanego kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych.

W odpowiedzi na apelację z dnia 11 października 2017 r. powód wniósł o oddalenie apelacji oraz zasądzenie od pozwanego na swoją rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

apelacja zasługiwała na uwzględnienie jedynie w nieznacznej części.

Na obecnym etapie sprawy spór stron ograniczony został do roszczenia o zapłatę czynszu za czerwiec 2013 r. oraz do roszczenia o zapłatę należności za korzystanie z przedmiotu najmu od września do listopada 2013 r., tj. w okresie już po rozwiązaniu umowy z 9 kwietnia 2013 r., co bezspornie nastąpiło z upływem 31 sierpnia 2013 r. W pozostałym zakresie spór został już prawomocnie rozstrzygnięty wobec niezaskarżenia przez stronę powodową wyroku Sądu I instancji w części oddalającej powództwo.

Sąd Apelacyjny podziela co do zasady ustalenia poczynione w sprawie przez Sąd Okręgowy i przyjmuje za własne, czyniąc podstawą faktyczną rozstrzygnięcia. Opierały się one na prawidłowo zgromadzonym i ocenionym materiale dowodowym, przede wszystkim dokumentach, których wiarygodność nie była przez strony kwestionowana. Tym niemniej ustalenia te wymagały uzupełnienia, bowiem Sąd I instancji pominął niesporną w sprawie i wynikającą także z niekwestionowanego dokumentu okoliczność, że postanowieniem z 18 czerwca 2013 r. Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego ( (...)) w K., (...)/ZSz, wstrzymał (...) z siedzibą w W. użytkowanie budynku magazynowego - w części dotyczącej hali nr B3 i nr B2, usytuowanego na terenie działek nr (...) w K., gm. S., tj. w części stanowiącej przedmiot umowy najmu z 9 kwietnia 2013 r. oraz nałożył obowiązek przedstawienia w terminie do 30 września 2013 r. wskazanych dokumentów, stosownie do treści art. 71 ust. 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (dalej jako Pr. bud.). W uzasadnieniu (...) wskazał, że wszczął z urzędu postępowanie administracyjne w sprawie zmiany sposobu użytkowania budynków magazynowych na terenie ww. działek nr (...). Zmiana sposobu użytkowania budynku dotyczyła składowania w tym obiekcie odpadów. O zmianie takiej stanowi art. 71 ust. 1 pkt 2 Pr. bud. i w przypadku takiego przedsięwzięcia jak powyższe wymagane było dokonanie zgłoszenia Staroście (...) na podstawie art. 71 ust. 2 Pr. bud. Brak takiego zgłoszenia skutkował zastosowaniem art. 71a Pr. bud. W uzasadnieniu postanowienia wskazano także, że podczas przeprowadzonych 7 czerwca 2013 r. oględzin stwierdzono, że w części budynku magazynowego - w halach nr B2 i B3, wprowadzona została funkcja składowania odpadów, co stanowiło samowolną zmianę sposobu użytkowania tego obiektu, bowiem właściciel nie dokonał zgłoszenia właściwemu organowi. (...) wskazał, że jakkolwiek nie każda faktyczna zmiana sposobu użytkowania obiektu budowlanego będzie w rzeczywistości zmianą sposobu użytkowania w rozumieniu art. 71 ust. 1 Pr. bud., to jednak - w ocenie organu - w niniejszym przypadku ewidentnie doszło do zmiany warunków użytkowania obiektu budowlanego, zaś w sprawie samowolnej zmiany sposobu użytkowania budynku magazynowego z przeznaczeniem do składowania odpadów należało zastosować art. 71a ust. 1 Pr. bud. (k. 250-252 - postanowienie (...) w K. z 18 czerwca 2013 r.).

Wszystkie odpady przechowane w halach nr B2 i nr B3 budynku magazynowego usytuowanego na terenie działek nr (...) w K. zostały usunięte przez (...) s.c. do 28 listopada 2013 r., co potwierdzone przez (...) w K. podczas kontroli, która miała miejsce 18 grudnia 2013 r. Decyzją z 20 grudnia 2013 r. (...) w K. umorzył postępowanie administracyjne nr (...), wszczęte z urzędu, w sprawie zmiany sposobu użytkowania budynków magazynowych usytuowanych na terenie działek nr (...) w K., gm. S. (k. 247 - pismo (...) z 28 listopada 2013 r.; k. 243 - protokół z kontroli z 18 grudnia 2013 r.; k. 241-242 - decyzja z 20 grudnia 2013 r).

Jeszcze przed wydaniem ww. postanowienia z 18 czerwca 2013 r., 24 maja 2013 r. doszło do spotkania przedstawicieli (...) z przedstawicielami (...) s.c., w tym A. R. (1), w sprawie realizacji umowy najmu nr (...), podczas którego ustalono, że: 1) E. usunie surowce wtórne z magazynu (...) hala nr 2 w terminie do 15 lipca 2013 r., 2) E. usunie surowce wtórne z magazynu (...) hala nr 3 w terminie do 15 sierpnia 2013 r., 3) E. przywróci magazyn (...) hala nr 2 do stanu pierwotnego w terminie do 27 lipca 2013 r., 4) E. przywróci magazyn (...) hala nr 3 do stanu pierwotnego w terminie do 30 sierpnia 2013 r., 5) E. nie będzie już dostarczała żadnych surowców wtórnych do Składnicy w K. (k. 265 - ustalenia ze spotkania z 24 maja 2013 r.).

Wszystkie ww. dokumenty zostały dopuszczone jako dowody przez Sąd Okręgowy postanowieniem z dnia 15 marca 2017 r. ( vide k. 298) i powinny zostać uwzględnione przy ustalaniu stanu faktycznego sprawy. Dokumenty te nie były kwestionowane przez strony ani co do wiarygodności, ani co do mocy dowodowej i w związku z tym Sąd Apelacyjny oparł się na ich uzupełniając ustalenia faktyczne.

W pierwszym rzędzie odnieść należało się do roszczenia powoda o zapłatę czynszu za czerwiec 2013 r. Sąd I instancji stwierdził, że wydając pozwanemu przedmiot najmu powód wypełnił swoje zobowiązanie z umowy z 9 kwietnia 2013 r., a tym samym pozwany miał obowiązek zapłaty czynszu. Pozwany w okresie wypowiedzenia przebywał w wynajmowanej hali i składował odpady, który to stan utrzymywał się do listopada 2013 r. W tym okresie powód był pozbawiony możliwości korzystania z hali i wynajęcia magazynów na inne cele.

Kwestionując rozstrzygniecie wydane przez Sąd Okręgowy strona pozwana podniosła dwojakiego rodzaju zarzuty. W pierwszym rzędzie wskazała, że uwzględniając (w części) powództwo Sąd I instancji pominął wyrok wydany w dniu 4 marca 2016 r. przez Sąd Okręgowy w Warszawie w sprawie o sygn. akt XXVII Ca 367/16, który przesądził prejudycjalnie o braku odpowiedzialności pozwanego i którego treścią Sąd orzekający w przedmiotowej sprawie jest związany (art. 365 § 1 k.p.c.). Po drugie, zdaniem pozwanego, na podstawie przepisów o zasadach spełniania świadczeń wzajemnych był on uprawniony do powstrzymania się z zapłatą czynszu, a to z uwagi na wydanie przez (...) w K. postanowienia o wstrzymaniu powodowi użytkowania hal stanowiących przedmiot umowy najmu (art. 487 § 2 k.c. w zw. z art. 488 § 2 k.c.).

Odnosząc się w pierwszym rzędzie do sprawy mocy wiążącej wyroku z dnia 4 marca 2016 r. wskazać należy, że zgodnie z treścią art. 365 § 1 k.p.c. orzeczenie prawomocne wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy oraz inne organy państwowe i organy administracji publicznej, a w wypadkach w ustawie przewidzianych także inne osoby. Zgodnie z dominującym stanowiskiem orzecznictwa i piśmiennictwa powyższy przepis jest wyrazem pozytywnego aspektu prawomocności materialnej. Drugim aspektem prawomocności materialnej, ujmującym ją od strony negatywnej, jest powaga rzeczy osądzonej (art. 366 k.p.c.). Problem jak daleko sięgają granice mocy wiążącej prawomocnego wyroku należy do kwestii spornych. Chodzi przede wszystkim o to, czy moc wiążąca wyroku dotyczy związania sentencją, a tym samym obejmuje jedynie ostateczny wynik rozstrzygnięcia, czy też obejmuje przesłanki faktyczne i prawne przyjęte za podstawę rozstrzygnięcia, przedstawione w uzasadnieniu orzeczenia. Sąd Apelacyjny w niniejszym składzie stoi na stanowisku, iż zakresem prawomocności materialnej jest objęty tylko ostateczny wynik rozstrzygnięcia, a nie jego przesłanki, a zatem moc wiążąca wyroku dotyczy związania jego sentencją (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 stycznia 2015 r., IV CSK 181/14, LEX nr 1628952 i przywołane w nim orzecznictwo). Stanowisko wyrażone w przywoływanym przez apelującego wyroku Sądu Najwyższego z dnia 20 listopada 2014 r., V CSK 6/14, uznać należy za jednostkowe. Oczywiście, treść uzasadnienia może służyć sprecyzowaniu przedmiotu rozstrzygnięcia zawartego w sentencji i określeniu zakresu mocy wiążącej oraz powagi rzeczy osądzonej wyroku, gdy nie da się tego ustalić na podstawie samej sentencji, np. w przypadku oddalenia powództwa. Nie oznacza to jednak, aby moc wiążąca rozciągała się na ustalenia i oceny dotyczące stosunku prawnego stanowiącego podstawę żądania, o którym orzeczono. W szczególności mocą wiążącą nie są objęte rozstrzygnięcia o zasadności zarzutów podniesionych przez pozwanego. Z uzasadnienia wyroku zapadłego w sprawie o sygn. akt XXVII Ca 367/16 wynikało, że Sąd Okręgowy w Warszawie uznał, że pozwani B. P. i A. R. (1) mogli skutecznie powstrzymać się z zapłatą czynszu za lipiec i sierpień 2013 r., bowiem (...) z uwagi na wydane 18 czerwca 2013 r. postanowienie (...) w K. nie mogła spełnić świadczenia wzajemnego, tj. oddać pozwanym przedmiotu najmu w użytkowanie. W rzeczywistości zatem uznano za skutecznie podniesiony przez pozwanych zarzut oparty na art. 488 § 2 k.c. - exceptio non adimpleti contractus. Rozpoznanie tego zarzutu nie stanowiło jednak przedmiotu rozstrzygnięcia w ww. sprawie i nie było tym samym objęte mocą wiążącą, jak już wskazano na to powyżej.

Powyższych rozważań nie zmieniała okoliczność, że przedmiot rozstrzygnięcia zarówno w sprawie niniejszej, jak i w sprawie o sygn. akt XXVII Ca 367/16 stanowiły świadczenia okresowe przysługujące (...) na podstawie tego samego stosunku prawnego, tj. umowy najmu z 9 kwietnia 2013 r. - w sprawie niniejszej za czerwiec 2013 r., zaś w sprawie o sygn. akt XXVII Ca 367/16 - za lipiec i sierpień 2013 r. W tym kontekście wskazać należało na uchwałę z dnia 12 lipca 2018 r., III CZP 3/18, (OSNC 2019/5/53), w której Sąd Najwyższy stwierdził, że w procesie o świadczenie okresowe przysługujące powodowi na podstawie określonego stosunku prawnego za kolejny okres wymagalności, nie jest dopuszczalne ponowne badanie i ocenianie przez sąd zdarzeń prawnych, odnoszących się do zasady odpowiedzialności pozwanego, w takim zakresie, w jakim były one przedmiotem rozstrzygnięcia w prawomocnym wyroku wydanym w procesie między tymi samymi stronami o świadczenie należne za wcześniejsze okresy wymagalności. Jak wynika z uzasadnienia powyższej uchwały odpowiada ona na pytanie o granice powagi rzeczy osądzonej prawomocnego wyroku zasądzającego świadczenie okresowe, zatem odnosi się do sytuacji odmiennej niż w niniejszym przypadku. Przypomnieć należy, że w sprawie o sygn. akt XXVII Ca 367/16 (w I instancji o sygn. akt II C 842/14) doszło do prawomocnego oddalenia powództwa. Odnosząc się zaś do sprawy mocy wiążącej prawomocnego orzeczenia w procesie o świadczenie za kolejny okres, Sąd Najwyższy wskazał, że przedmiotem badania jest jedynie to z jakiego stosunku prawnego i za jaki okres zostało ono zasądzone, zaś inne aspekty związane z zasadą odpowiedzialności pozwanego najemcy, w tym mające znaczenie prejudycjalne w tamtym procesie, wymagają badania podstawy rozstrzygnięcia sporu, w ramach instytucji powagi rzeczy osądzonej (art. 366 k.p.c.).

Niezależnie od powyższych kwestii należało także zwrócić uwagę na odmienność stanu faktycznego w obu ww. sprawach. W sprawie o sygn. akt XXVII Ca 367/16 (...) dochodziła czynszu za miesiące następujące już po wydaniu postanowienia (...) w K., natomiast w sprawie niniejszej powód dochodzi czynszu za miesiąc, w którym doszło do wydania postanowienia wstrzymującego użytkowanie budynku magazynowego - w części dotyczącej hali nr B3 i nr B2. Ta odmienność stanu faktycznego także wykluczała proste odwołanie się do stanowiska wyrażonego przez Sąd Okręgowy w Warszawie w wyroku z dnia 4 marca 2016 r.

W świetle powyższego jako bezzasadny ocenić należało zarzut apelacji dotyczący naruszenia art. 365 § 1 k.p.c., nie było bowiem podstaw do uznania, że wyrok wydany w sprawie o sygn. akt XXVII Ca 367/16 przesądził prejudycjalnie o braku odpowiedzialności pozwanego i że Sądy orzekające w niniejszej sprawie były w tym zakresie związane jego treścią.

Za nieuzasadniony uznać także należało zarzut dotyczący naruszenia art. 487 § 2 k.c. w zw. z art. 488 § 2 k.c. Stosownie do treści art. 488 § 1 k.c. świadczenia wzajemne powinny być spełnione jednocześnie, chyba że z umowy, z ustawy albo z orzeczenia sądu lub decyzji innego właściwego organu wynika, że jedna ze stron obowiązana jest do wcześniejszego świadczenia. Podstawowym świadczeniem wynajmującego jest oddanie najemcy rzeczy do używania, a podstawowym świadczeniem najemcy jest płacenie wynajmującemu umówionego czynszu (art. 659 § 1 k.c.). Wbrew twierdzeniom podnoszonym przez pozwanego w toku postępowania przed Sądem I instancji, jak również apelacji, (...) spełniła swoje świadczenie i oddała hale magazynowe do używania najemcom - halę nr 2 dnia 2 kwietnia 2013 r., tj. jeszcze przed podpisaniem umowy, a halę nr 3 dnia 1 maja 2013 r. ( vide k. 13 - protokół zdawczo-odbiorczy). Z kolei najemca zobowiązał się do zapłaty czynszu w wysokości i terminach określonych w § 4 umowy z 9 kwietnia 2013 r. Świadczenie czynszowe ma charakter świadczenia okresowego i polega na przekazywaniu określonej kwoty pieniężnej w oznaczonych w umowie odstępach czasu. Z powyższego wynika, że nie mógł mieć w sprawie zastosowania art. 488 § 2 k.c., bowiem z postanowień umowy najmu wynikało, że świadczenia wzajemne nie miały być spełniane jednocześnie. Świadczenie powoda zostało spełnione wcześniej, natomiast obowiązek świadczenia po stronie pozwanego był rozłożony w czasie. Miał on obowiązek spełniać świadczenia powtarzające się przez czas trwania stosunku zobowiązaniowego.

Wbrew stanowisku apelującego samo postanowienie (...) w K. z 18 czerwca 2013 r. nie wpłynęło na uprawnienie pozwanego do korzystania z rzeczy. Postanowienie to wydane zostało w trybie administracyjnym, zaadresowane zostało do (...) i na nią nałożyło określone obowiązki. Z punktu widzenia strony pozwanej nie wpływało w żaden bezpośredni sposób na uprawnienie do korzystania z wynajmowanych hal, tym bardziej że podstawowym celem tego postępowania było doprowadzenie do zmiany sposobu użytkowania obiektu budowlanego w sposób zgody z obowiązującymi w tym zakresie przepisami prawa. Temu służyły obowiązki nałożone na powoda w pkt 2 postanowienia, z zakreślonym na 30 września 2013 r. terminem realizacji ( vide art. 71 i art. 71a Pr. bud.). To, że ostatecznie nastąpiło umorzenie tego postępowania było konsekwencją tego, że doszło do rozwiązania umowy najmu i przywrócenia poprzedniego sposobu użytkowania przedmiotowych hal magazynowych. Podkreślenia wymagało, że trafnie wskazał Sąd Okręgowy, że także po 18 czerwca 2013 r. pozwany korzystał z hal magazynowych i w dalszym ciągu składował w nich odpady. Taki stan rzeczy utrzymywał się do końca listopada 2013 r. W świetle powyższego, nie sposób w tym zakresie było zgodzić się z zarzutami apelacji dotyczącymi poczynienia błędnych ustaleń faktycznych, czy też błędnej oceny materiału dowodowego (art. 233 § 1 k.p.c.).

W celu pełniejszego zobrazowania stanu faktycznego sprawy przypomnieć należało, że powód 20 maja 2013 r. złożył pozwanym oświadczenie o wypowiedzeniu umowy najmu z zachowaniem przewidzianego umową terminu wypowiedzenia, tj. ze skutkiem na 31 sierpnia 2013 r. Zatem, w chwili wydawania przez (...) w K. postanowienia o wstrzymaniu użytkowania budynku magazynowego biegł już termin wypowiedzenia umowy najmu. Nadto, również wcześniej, bo jeszcze 24 maja 2013 r. strony umowy najmu uregulowały sposób postępowania (...) s.c. w okresie wypowiedzenia, tj. terminy usunięcia surowców z hal magazynowych oraz przywrócenia hal do stanu pierwotnego. Wbrew przy tym sugestiom strony pozwanej, ustalenia ze spotkania z 24 maja 2013 r. w żadnym zakresie nie zmieniły zasad płatności czynszu wynikających z umowy z 9 kwietnia 2013 r.

Wypowiedzenie przez stronę powodową umowy najmu nie było w niniejszej sprawie kwestionowane przez stronę pozwaną. W tym kontekście ustalenie na spotkaniu 24 maja 2013 r., iż (...) s.c. nie będzie już dostarczał do hal magazynowych nowych surowców wtórnych jawiło się jako w pełni zrozumiałe, najemca bowiem w biegnącym okresie wypowiedzenia miał zająć się usunięciem dotychczas zgromadzonych surowców oraz przywróceniem hal do stanu pierwotnego w terminie do 30 sierpnia 2013 r. Nie oznaczało to jednak, że po 24 maja 2013 r. najemca nie wykorzystywał przedmiotu najmu na potrzeby związane z prowadzoną działalnością gospodarczą.

W kontekście zarzutów podnoszonych przez pozwanego, a wskazujących na niedostosowanie przez powoda przedmiotu najmu do stanu ustalonego postanowieniami umowy, zauważyć należało, że jakkolwiek w § 1 ust. 5 umowy wskazano, że najemca będzie wykorzystywał najmowaną powierzchnię magazynową do prowadzenia odzysku i składowania towarów w postaci surowców wtórych, to jednocześnie oświadczył, że wykonywana przez niego działalność nie będzie miała szkodliwego oddziaływania na środowisko naturalne i na substancje budynków magazynowych oraz na substancje instalacji i innych obiektów budowlanych znajdujących się na terenie Składnicy (...) w K. (§ 1 ust. 7 umowy). Zapewnienie to okazało się nieprawdziwe i w związku z uciążliwościami dla otoczenia, które powodowała działalność (...) s.c., podjęte zostały interwencje przez właściwe organy ochrony środowiska (k. 254-255 - pismo Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony (...) w G. z 21 maja 2013 r.), a następnie (...) w K. wszczął z urzędu postępowanie administracyjne w sprawie zmiany sposobu użytkowania budynków magazynowych stanowiących przedmiot umowy najmu z 9 kwietnia 2013 r. Jeszcze inną kwestią było to, że najemca nie posiadał odpowiednich decyzji pozwalających mu na zbieranie odpadów w wynajmowanych obiektach magazynowych ( vide k. 51-55 - decyzja Starostwa Powiatowego w K. z 28 czerwca 2013 r. R.6220.9.2012.EZ).

W świetle powyższego, twierdzenia pozwanego o niedostosowaniu przez powoda przedmiotu najmu do stanu ustalonego postanowieniami umowy uznać należało za nieudowodnione, tym bardziej, że to na pozwanym spoczywał ciężar dowodu ( vide art. 675 § 3 k.c.). Strona pozwana nie wykazała jakich konkretnie wymagań nie spełniały oddanej jej w najem hale magazynowe, a jakie powinny spełniać stosownie do postanowień umownych. Wymaga podkreślenia, że to pozwany prowadzi działalność gospodarczą, której przedmiotem jest składowanie i odzysk surowców wtórych, powinien zatem mieć pełną świadomość wymagań, w tym administracyjnych, jakie musi spełniać, aby móc prowadzić ww. działalność zgodnie z obowiązującym prawem. Odnosi się to również do miejsca składowania surowców wtórnych. Od pozwanego należało zatem wymagać sprawdzenia, czy magazyny wskazane w umowie najmu z 9 kwietnia 2013 r. nadawał się do działalności, którą zamierzał prowadzić, w szczególności do składowania tego rodzaju odpadów, które miały być przechowywane w przedmiotowych halach magazynowych. Strona pozwana nie wykazała w sprawie, aby przedmiot najmu nie odpowiadał wymaganiom technicznym lub użytkowym, które powinien spełniać zgodnie z postanowieniami umowy.

Niezależnie od powyższego, należało wskazać, że gdyby nawet było tak, że najęta rzecz miała pewne wady, które ograniczały jej przydatność do umówionego użytku, to najemca miałby uprawnienie do żądania odpowiedniego obniżenia czynszu za czas trwania wad, nie zaś wstrzymania się w ogóle z zapłatą czynszu, ewentualnie wypowiedzenia umowy bez zachowania terminów wypowiedzenia ( vide art. 664 § 1 k.c.; por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 października 2011 r., II CSK 29/11, LEX nr 1043996). Na uprawnienie do obniżenia czynszu strona pozwana w niniejszej sprawie w ogóle się nie powoływała.

Mając powyższe na względzie, Sąd Apelacyjny nie podzielił żadnych zarzutów apelacji przeciwko rozstrzygnięciu w części zasądzającej od pozwanego na rzecz powoda kwotę czynszu najmu za czerwiec 2013 r. w wysokości 37.901,41 zł.

Kolejno należało odnieść się do roszczenia powoda o zapłatę wynagrodzenia za korzystanie z hal magazynowych po ustaniu stosunku najmu, tj. za okres od września do listopada 2013 r. Sama okoliczność, iż do zwrotu stronie powodowej hal magazynowych doszło dopiero z końcem listopada 2013 r. nie była w sprawie sporna, jednakże pozwany, tak jak w przypadku świadczenia czynszowego za czerwiec 2013 r., podnosił, że nie miał możliwości korzystania z tych hal w sposób określony umową najmu. Wskazywał również, że do opóźnienia w zwrocie przedmiotu najmu doszło z przyczyn leżących po stronie (...), przede wszystkim z powodu braku zainstalowania bramy wjazdowej.

Powód już w pozwie wskazał, że jest właścicielem magazynu, w którym usytuowane są hale stanowiące przedmiot umowy najmu z 9 kwietnia 2013 r. Podnosił również, że pomimo upływu okresu wypowiedzenia ww. umowy, strona pozwana nie zwróciła przedmiotu najmu, w związku z czym (...) naliczyła wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z rzeczy. Powyższe okoliczności naprowadzały na to, że podstawą prawną dochodzonych przez powoda roszczeń były przepisy art. 224 § 2 k.c. i art. 225 k.c. w zw. z art. 230 k.c. regulujące tzw. roszczenia uzupełniające właściciela wobec posiadacza, który bez podstawy prawnej naruszył jego władztwo nad rzeczą. Na takiej też podstawie prawnej uwzględnił Sąd Okręgowy powództwo w zakresie kwoty 76.881,48 zł (3 x 25.627,16 zł).

Stanowisko Sąd I instancji zasługiwało w pełni na podzielenie, jakkolwiek pewne kwestie wymagały doprecyzowania.

Niewątpliwie powodowi jako właścicielowi nieruchomości, na której znajdowały się stanowiące przedmiot najmu hale, a które nie zostały zwrócone przez stronę pozwaną pomimo zakończenia stosunku najmu, co do zasady przysługiwało prawo żądania wynagrodzenia za korzystanie z części nieruchomości na podstawie art. 230 k.c. w zw. z art. 225 k.c. w zw. z art. 224 § 2 k.c., bowiem od chwili upływu okresu wypowiedzenia i tym samym rozwiązania umowy najmu, dotychczasowi najemcy utracili tytuł prawny do dalszego władania przedmiotem najmu i stali się posiadaczami zależnymi w złej wierze w rozumieniu powyżej przywołanych przepisów. Ugruntowane jest w orzecznictwie i piśmiennictwie stanowisko, że przepisy regulujące roszczenia uzupełniające znajdują zastosowanie zarówno w sytuacji, gdy posiadanie jest od początku bezprawne, jak i w przypadku posiadania trwającego po utracie przez posiadacza uprawnienia do władania cudzą rzeczą. W niniejszej sprawie zachodziła druga z ww. sytuacji.

Roszczenie właściciela o wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z rzeczy ma swoje źródło w fakcie naruszenia jego prawa własności. Nie ma ono charakteru strice odszkodowawczego, nie jest zatem konieczne wykazywanie przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej, tj. przede wszystkim szkody i jej wysokości. Ugruntowane jest stanowisko, że dochodzenie powyższego roszczenia jest niezależne od tego, czy właściciel poniósł jakiś uszczerbek i czy posiadacz efektywnie z rzeczy korzystał. Również wysokość wynagrodzenia jest niezależna od rzeczywistych strat właściciela i rzeczywistych korzyści odniesionych przez posiadacza (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 kwietnia 2004 r., IV CK 273/03, LEX nr 183707). O wysokości należnego właścicielowi wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy stanowiącej jego własność decydują natomiast obiektywne kryteria, tj. możliwe do uzyskania na rynku stawki za korzystanie z rzeczy danego rodzaju (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 10 lipca 1984 r., III CZP 20/84, OSNC 1984/12/209; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 kwietnia 2000 r., IV CKN 5/00, LEX nr 52680; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 kwietnia 2004 r., IV CK 273/03, LEX nr 183707; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 września 2005 r., IV CK 105/05, LEX nr 346083).

Niezależnie od powyższego zauważyć należało, że przepisy regulujące zasady rozliczeń pomiędzy właścicielem a posiadaczem mają charakter norm dyspozytywnych, co oznacza, że same strony mogą w trybie umownym określić zasady i sposób wzajemnych rozliczeń, będąc jedynie ograniczone ogólnymi regulacjami określającymi granice swobody umów (art. 353 ¹ k.c.). Z treści § 7 ust. 8 umowy najmu wynika, że jej strony ustaliły, że w przypadku gdy po zakończeniu stosunku najmu pozwani będą w dalszym ciągu zajmować powierzchnię magazynową to zostaną w pierwszym rzędzie obciążeni kwotą w wysokości należnego czynszu. Tak też postąpiła strona powodowa i obciążyła pozwanych na okres od września do listopada 2013 r. kwotami stanowiącymi równowartość czynszu. Sąd Okręgowy trafnie zatem uznał, że kwoty te odpowiadały wynagrodzeniu za bezumowne korzystanie z rzeczy, również zasadnie przyjmując, że podlegały one zasądzeniu w kwocie netto, tj. bez podatku VAT, którego nie nalicza się w przypadku takiego wynagrodzenia.

Regulację umowną należało ocenić jako w pełni spójną z charakterem wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z rzeczy. Jak już powyżej była o tym mowa, o jego wysokości decydują kryteria obiektywne, tj. możliwe do uzyskania na rynku stawki za korzystanie z rzeczy danego rodzaju, Innymi słowy roszczenie o wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy powinno odpowiadać pod względem wartości temu, co właściciel uzyskałby, gdyby ją wynajął, wydzierżawił lub oddał do odpłatnego korzystania. Pozwany, ani w postępowaniu przed Sądem I instancji, ani w apelacji, nie kwestionował, aby ustalone w umowie stawki czynszu odbiegały od rynkowych i tym samym nie mogły stanowić podstawy do ustalenia wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z rzeczy. Ogólne zaprzeczenie okolicznościom faktycznym, poza tymi wyraźnie przyznanymi, zawarte w uzasadnieniu sprzeciwu od nakazu zapłaty, ocenić należało jako nieskuteczne procesowo, bowiem obowiązkiem każdej ze stron jest złożenie oświadczenia co do twierdzeń strony przeciwnej, dotyczących okoliczności faktycznych (art. 210 § 2 k.p.c.).

Omówiony powyżej charakter roszczenia o wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z rzeczy prowadził do wniosku, że wszelkie zarzuty apelacji wskazujące na brak uszczerbku po stronie powoda na skutek niezwrócenia przedmiotu najmu po rozwiązaniu umowy (zarzuty naruszenia art. 675 § 1 k.c. w zw. z art. 471 k.c. i art. 6 k.c., art. 233 § 1 k.p.c. oraz poczynienia błędnych ustaleń faktycznych), jak i wskazujące na brak możliwości korzystania z rzeczy zgodnie z umową (niezależnie od niezasadności tego zarzutu, o czym była mowa powyżej przy ocenie roszczenia o zapłatę czynszu za czerwiec 2013 r.), były z samej swojej istoty nietrafione i nie mogły podważyć zasadności zaskarżonego rozstrzygnięcia.

Nie zasługiwały na podzielenie zarzuty pozwanego, iż to na skutek zachowania powoda nie był on w stanie opuścić hal wynajętych na podstawie umowy najmu wraz z upływem okresu wypowiedzenia umowy, tj. do 31 sierpnia 2013 r. Zarzuty te nie znajdowały potwierdzenia w zgromadzonym materiale dowodowym i uznane zostały za gołosłowne. W pierwszym rzędzie zauważyć należało, że pozwany ani nie wyjaśnił na czym konkretnie miałoby polegać utrudnianie przez powoda korzystania z dróg dojazdowych na terenie Składnicy, ani nie zaoferował na te okoliczności żadnych dowodów. Z materiału dowodowego wynikało, że pozwani składowali surowce wtórne w obu halach, zatem musieli te surowce przetransportować, korzystając właśnie z dróg dojazdowych. Odnosząc się natomiast do sprawy bramy wjazdowej zauważyć należało, że rzeczywiście w § 3 ust. 12 umowy najmu wynajmujący zobowiązał się do zamontowania własnym staraniem i na własny koszt bramy wjazdowej o ustalonych parametrach w hali nr 3. Niespornie powód bramy takiej nie zainstalował, jednakże zauważyć należało, że strony nie ustaliły w umowie terminu, w jakim wynajmujący miał tę bramę zainstalować. Okoliczności tej nie wyjaśniła również strona pozwana. Zauważyć należało, że już 20 maja 2013 r., a więc po ok. półtora miesiąca od zawarcia umowy, (...) wypowiedziała umowę najmu za trzymiesięcznym okresem wypowiedzenia. Ustalenia co do dalszego postępowania stron zawarte zostały w notatce ze spotkania stron z 24 maja 2013 r., podczas którego pozwani zobowiązali się do 30 sierpnia 2013 r. usunąć surowce wtórne z obu hal i przywrócić je do stanu pierwotnego, co pozwoliłoby na zwrot przedmiotu najmu wraz z upływem terminu wypowiedzenia umowy. Na tę datę brama wjazdowa nie była zainstalowana i kwestia ta w ogóle nie została poruszona w ustaleniach ze spotkania z 24 maja 2013 r. Przede wszystkim jednak zauważyć należało, że pozwani zwozili odpady w okresie od 9 kwietnia do 24 maja 2013 r. w sytuacji, gdy bramy wjazdowej w hali nr 3 nie było. Na wywiezienie odpadów mieli ponad trzy miesiące, tj. do 30 sierpnia 2013 r. W tej sytuacji za całkowicie pozbawione pokrycia w materiale sprawy uznać należało twierdzenia pozwanego, że to przez brak bramy wjazdowej nie udało się wywieźć odpadów w okresie biegu terminu wypowiedzenia umowy najmu.

W świetle powyższego stwierdzić należało, że nie zostały wykazane twierdzenia pozwanego, aby to z przyczyn leżących po stronie (...) pozwani nie byli w stanie w terminie opuścić przedmiotu najmu.

Podsumowując, nie zasługiwały na podzielenie zarzuty apelacji wskazujące na poczynienie przez Sąd Okręgowy błędnych ustaleń faktycznych, dokonanie oceny dowodów z naruszeniem art. 233 § 1 k.p.c., naruszenie art. 365 § 1 k.p.c., jak również zarzuty naruszenia przepisów prawa materialnego.

Nieuzasadniony był także zarzut apelacji dotyczący naruszenia art. 328 § 2 k.p.c., który określa ustawowe wymagania, którym musi odpowiadać uzasadnienie wyroku. Uzasadnienie wyroku Sądu I instancji w pełni tym wymaganiom odpowiadało, zawiera zarówno ustalenia faktyczne, jak i ocenę dowodów, a także wyjaśnia podstawę prawną rozstrzygnięcia - umożliwia zatem kontrolę instancyjną zaskarżonego orzeczenia. Jak wskazuje się w orzecznictwie, zarzut naruszenia art. 328 § 2 k.p.c. może być uznany za zasadny tylko wyjątkowo - wówczas, gdy braki uzasadnienia są tego rodzaju, że uniemożliwiają ustalenie na jakiej podstawie faktycznej i w oparciu o jakie przepisy prawa sąd wydał zaskarżone rozstrzygnięcie, a tym samym uniemożliwiają zarówno stronom, jak i sądowi odwoławczemu ustalenie motywów, którymi kierował się sąd I instancji wydając wyrok. Taka sytuacja w niniejszym przypadku nie zachodziła.

Trafnie natomiast pozwany zarzucił naruszenie przepisów regulujących zasady zwrotu kosztów procesu. Strona powodowa wygrała sprawę w 40%, zatem przy zastosowaniu reguły stosunkowego rozdzielenia kosztów (art. 100 zdanie 1 k.p.c.) na powoda winien zostać nałożony obowiązek pokrycia 60% kosztów procesu, a na pozwanego 40% kosztów procesu. Obciążając strony w odwrotnej proporcji, Sąd I instancji niewątpliwie naruszył art. 108 § 1 zdanie 2 k.p.c. w zw. z art. 100 zdanie 1 k.p.c. W tym zakresie, na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. apelacja podlegała uwzględnieniu i prowadziła do zmiany zaskarżonego wyroku w punkcie trzecim.

W pozostałym zakresie, Sąd Apelacyjny oddalił apelację pozwanego jako bezzasadną na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania apelacyjnego - mając na względzie, iż powód uległ jedynie w nieznacznej części i to odnoszącej się do rozstrzygnięcia o kosztach procesu - orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3, art. 99, art. 100 zdanie 2, art. 108 § 1 k.p.c. oraz na podstawie § 2 pkt 6 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t. jedn. Dz. U. z 2018 r., poz. 265 ze zm.).

Anna Rachocka Mariusz Łodko Maciej Dobrzyński