Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 14 maja 2018 roku

Pozwem z dnia 23 grudnia 2014 r. (data prezentaty) skierowanym do Sądu Rejonowego w Cieszynie przeciwko (...) Bank Spółce akcyjnej z siedzibą w W. B. Ż. wniosła o stwierdzenie nieważności umowy pożyczki gotówkowej z dnia 20 maja 2014 r. na kwotę 8.720,93 zawartej z (...) Bank Spółką akcyjną.

W uzasadnieniu powódka wskazała, że w dacie zawarcia umowy znajdowała się w stanie wyłączającym świadome powzięcie decyzji i wyrażenie woli z powodu choroby psychicznej. Podniosła, że ma 75 lat, leczy się psychiatrycznie z powodu przewlekłej depresji lękowej, zaawansowanej demencji starczej i nie jest w stanie reprezentować swoich interesów. Powódka wskazał, że w okresie od maja do czerwca 2014 r. została zmanipulowana przez swojego wnuka S. S., który po opuszczeniu zakładu karnego zabrał ją do kilku banków i namówił na podpisanie dokumentów, twierdząc, że w ten sposób powódka pomoże mu pokonać trudności życiowe (pozew - k. 2-3).

Postanowieniami z dnia 20 stycznia 2015 r. i 20 lutego 2015 r. Sąd Rejonowy w Cieszynie, I Wydział Cywilny ustanowił dla powódki B. Ż. pełnomocnika z urzędu oraz zwolnił powódkę od kosztów sądowych w całości (postanowienie z dnia 20 stycznia 2015 r. – k. 17, postanowienie z dnia 20 lutego 2015 r. – k. 23).

W odpowiedzi na pozew (...) Bank Spółka akcyjna z siedzibą w W. wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu pozwany podniósł zarzut niewłaściwości miejscowej Sądu Rejonowego w Cieszynie oraz zarzut niewykazania, że stan zdrowia psychicznego powódki nie pozwalał jej na złożenie oświadczenia woli o zawarciu umowy kredytu. Wskazał, że sam fakt występowania u powódki choroby psychicznej jest niewystarczający dla uznania jej oświadczenia woli za nieważne. Nadto, pozwany podniósł, że powódka nie ma interesu prawnego w żądaniu ustalenia nieważności umowy pożyczki, albowiem przysługuje jej obecnie dalej idący środek prawny, niż powództwo o ustalenie, a mianowicie możliwość wystąpienia z powództwem o zapłatę pobranych w związku z zawarta umową opłat i prowizji. Dodatkowo pozwany wskazał, że uwzględnienie powództwa o ustalenie nie spowoduje pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności, lecz będzie stanowić jedynie prejudykat w postępowaniu przeciwegzekucyjnym ( odpowiedź na pozew - k.28-32).

Postanowieniem z dnia 30 kwietnia 2015 r. Sąd Rejonowy w Cieszynie, I Wydział Cywilny stwierdził swoją niewłaściwość miejscową i przekazał sprawę do rozpoznania Sądowi Rejonowemu dla m.st. Warszawy (postanowienie z dnia 30 kwietnia 2015 r. – k. 64).

W toku postępowania strony podtrzymały dotychczasowe stanowiska w sprawie.

S ąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W 2014 r. S. S. zwrócił się do swojej babci B. Ż. z prośbą o zawarcie umowy pożyczki z bankiem, a następnie przekazanie mu otrzymanych z tego tytułu środków. Jednocześnie w/w zadeklarował, że znajdzie pracę i będzie spłacał zaciągnięte zobowiązanie. B. Ż. wyraziła zgodę na zawarcie umowy pożyczki, albowiem nie potrafiła odmówić pomocy wnukowi, którego zawsze wspomagała ( okoliczności niesporne, dowody: zeznania świadka E. S. (1) – k. 51 w aktach I Cps 148/16, częściowo zeznania powódki B. Ż. – k. 52 w aktach I Cps 148/16).

W dniu 20 maja 2014 r. powódka B. Ż. zawarła z pozwanym (...) Bank S.A. z siedzibą w W., umowę pożyczki gotówkowej nr (...). Na mocy tej umowy Bank udzielił B. Ż. pożyczkę w wysokości 8.720,93 zł, którą pożyczkobiorca zobowiązał się spłacić w 24 równych ratach kapitałowo – odsetkowych płatnych nie później niż do 20 dnia każdego miesiąca na zasadach i warunkach określonych w umowie (§ 1 ust. 1 umowy). Całkowita kwota do zapłaty przez pożyczkobiorcę na dzień zawarcia umowy wynosiła 11,998,63 zł (§ 5 ust. 2 umowy) (okoliczności niesporne; dowód: umowa pożyczki z załącznikami - k. 10 - 16).

Środki pochodzące z zawartej pożyczki B. Ż. przekazała swojemu wnukowi S. S. (okoliczność niesporna, dowód: zeznania świadka E. S. (1) – k. 51 w aktach I Cps 148/16, zeznania powódki B. Ż. – k.52 w aktach I Cps 148/16).

B. Ż. cierpi na zaburzenie lękowe, nadciśnienie tętnicze oraz początkowe zmiany organiczne o charakterze miażdżycowym. W przeszłości powódka okresowo leczyła się psychiatrycznie w (...) w C. z powodu nawracających zaburzeń depresyjnych, występujących w trudnych sytuacjach życiowych. B. Ż. w okresie od 13 marca 2014 r. do 11 kwietnia 2014 r. oraz od 13 lipca 2014 r do 8 sierpnia 2014 r. była dwukrotnie hospitalizowana na Oddziale Psychiatrycznym w C. z rozpoznaniem organicznych zaburzeń lekowych, otępienia mieszanego umiarkowanego stopnia i nadciśnienia tętniczego. Stwierdzone zaburzenia organiczne są początkowym procesem bez cech otępiennych nie zaburzają funkcjonowania powódki i pozostają bez wyraźnego wpływu na jej procesy decyzyjne. U B. Ż. nie stwierdzono zaburzeń o charakterze psychotycznym, ani upośledzenia umysłowego (okoliczności niesporne, dowody: dokumentacja medyczna B. Ż. – k. 137-157, pisemna opinia biegłego psychiatry – k. 200-203).

W dniu 10 maja 2014 r. B. Ż. była w stanie świadomie i swobodnie powziąć decyzję i wyrazić wolę co do zawarcia umowy pożyczki (dowody: pisemna opinia biegłego psychiatry – k. 200-203).

W dniu 2 stycznia 2015 r. (...) Bank S.A. z siedzibą w W. złożył do Sądu Rejonowego Lublin - Zachód w Lublinie, VI Wydziału Cywilnego pozew w elektronicznym postępowaniu upominawczym przeciwko B. Ż. o zapłatę kwoty 9.617,60 zł wraz z odsetkami ustawowymi z tytułu zawartej w dniu 20 maja 2014 r. umowy pożyczki. W dniu 7 stycznia 2015 r. Referendarz Sądowy w Sądzie Rejonowym Lublin - Zachód w Lublinie w VI Wydziale Cywilnym w sprawie o sygn. akt I Nc-e 22909/15 wydał nakaz zapłaty przeciwko pozwanej, a w dniu 23 lutego 2015 r. postanowienie o nadaniu klauzuli wykonalności nakazowi zapłaty z dnia 7 stycznia 2015 r. W dniu 7 marca 2015 r. (...) Bank S.A. z siedzibą w W. wystąpił do Komornika Sądowego z wnioskiem o wszczęcie egzekucji wobec B. Ż. na podstawie prawomocnego nakazu zapłaty wydanego w sprawie o sygn.. akt I Nc-e 22909/15 (okoliczności niesporne dowody: nakaz zapłaty wydany w sprawie I Nc-e (...) – k. 45, postanowienie o nadaniu klauzuli wykonalności – k. 45v, wniosek o wszczęcie egzekucji – k. 46).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów zawartych w aktach sprawy, których autentyczność nie była kwestionowana przez żadną ze stron postępowania, a Sąd nie znalazł podstaw do zanegowania ich mocy dowodowej z urzędu oraz twierdzeń stron przyznanych wprost i niezaprzeczonych przez stronę przeciwną, na podstawie art. 229 k.p.c. i 230 k.p.c.

W zakresie ustalenia stanu psychicznego powódki B. Ż. w chwili składania oświadczenia woli, Sąd oparł się przede wszystkim na miarodajnych w tym zakresie dowodach: tj. opinii osoby dysponującej wiadomościami specjalnymi - biegłego sądowego z zakresu psychiatrii, a także dokumentacji medycznej znajdującej się w aktach sprawy. W ocenie Sądu opinia biegłego została sporządzona w sposób fachowy, a poziom wiedzy i doświadczenie biegłego, sporządzającego od wielu lat opinie w sprawach tak cywilnych jak i karnych, oraz przedstawione podstawy teoretyczne opinii, pozwalają uznać ją za rzetelną. Wnioski zawarte w opinii, zostały przez biegłego sformułowane w sposób stanowczy oraz jasno i logicznie uzasadnione. Zaznaczyć również należy, że po złożeniu pisemnej opinii w sprawie strony nie zgłosiły żadnych zastrzeżeń co do wniosków sformułowanych przez biegłego, w tym nie złożyły wniosku o dopuszczenie dowodu z uzupełniającej opinii biegłego, ani wniosku o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego. Mając na uwadze powyższe, Sąd w oparciu o wnioski sformułowane przez biegłego dokonał ustaleń faktycznych we wskazanym zakresie.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadka E. S. (2) (k.51 w aktach I Cps 148/16) i zeznaniom powódki B. Ż. ( k. 52 w aktach I Cps 148/16), przeprowadzonym w drodze pomocy prawnej przez Sąd Rejonowy w Cieszynie, w zakresie tego, że strona powodowa była świadoma znaczenia i konsekwencji złożonego w dniu 20 maja 2014 r. oświadczenia woli i samodzielnie podjęła decyzję o zawarciu umowy pożyczki, bowiem nie potrafiła odmówić wnukowi pomocy. Sąd uznał wskazane zeznania za wiarygodne, spójne i rzetelne oraz korespondujące z całokształtem materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie. Podkreślenia natomiast wymaga, że Sąd nie wziął pod uwagę zeznań świadków w tej części, w jakiej dotyczyły one okoliczności, których ocena wymagała wiadomości specjalnych, a w szczególności stanu zdrowia pozwanej w chwili zawierania umowy pożyczki.

Jednocześnie, Sąd odmówił wiary zeznaniom powódki B. Ż. w części, w jakiej twierdziła, że decyzję o zawarciu umowy podjęła po groźbach ze strony wnuka, albowiem twierdzenia w tym zakresie nie korespondowały ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym, a ponadto były wewnętrznie sprzeczne, zwłaszcza że podczas badania w dniu 5 stycznia 2017 r. powódka wskazała, iż nie była w stanie odmówić pomocy wnukowi i nie powoływała się przy tym na jakikolwiek groźby z jego strony.

Sąd pominął dowód z przesłuchania w charakterze świadka W. S., wobec jego cofnięcia przez stronę powodową w toku postępowania oraz dowód z przesłuchania w charakterze świadka S. S. wobec niemożności ustalenia jego aktualnego adresu zamieszkania w kraju.

S ąd zważył co następuje:

Powódka B. Ż. w niniejszej sprawie domagała się stwierdzenia nieważności umowy pożyczki gotówkowej z dnia 20 maja 2014 r. zawartej z pozwanym (...) Bank Spółką akcyjną z siedzibą w W..

Oceny zasadności zgłoszonego powództwa należało dokonać w oparciu o art. 189 kodeksu postępowania cywilnego, zgodnie z którym powód może żądać ustalenia przez Sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa gdy ma w tym interes prawny.

Przedmiotem ustalenia w drodze powództwa przewidzianego w art. 189 k.p.c. mogą być prawa i stosunki prawne, dla ustalenia których właściwa jest droga procesu cywilnego (np. ustalenie nieważności umowy), a przesłanką merytoryczną takiego powództwa jest interes prawny, rozumiany jako potrzeba ochrony sfery prawnej powoda, którą może uzyskać przez samo ustalenie stosunku prawnego lub prawa ( por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 19 września 2012 r., I ACa 357/12, LEX nr 1223452). Interes prawny w rozumieniu art. 189 k.p.c. występuje wówczas, gdy istnieje niepewność stanu prawnego lub prawa; niepewność ta powinna być obiektywna tj. zachodzić według rozumnej oceny sytuacji, a nie tylko subiektywna, tj. według odczucia powoda. Interes ten należy rozumieć jako potrzebę wprowadzenia jasności co do konkretnego prawa lub stosunku prawnego – w celu ochrony przed grożącym naruszeniem sfery uprawnień powoda (zob. wyrok Sądu Najwyższego z 24 marca 1987 roku, III CRN 57/87, OSNPG 1987, Nr 7, poz.27). Skuteczne powołanie się na interes prawny wymaga wykazania, że oczekiwane rozstrzygnięcie wywoła takie skutki w stosunkach między stronami, w następstwie których ich sytuacja prawna zostanie określona jednoznacznie i tym samym wyeliminowane zostanie ryzyko naruszenia w przyszłości praw powoda.

W doktrynie i orzecznictwie przyjmuje się, że powód ma interes prawny w żądaniu ustalenia, jeżeli powództwo o ustalenie istnienia prawa jest jedynym możliwym środkiem jego ochrony. Takie rozumienie interesu prawnego, podlegającego badaniu na każdym etapie postępowania, wynika z prewencyjnego charakteru powództwa o ustalenie, które to cechy odpadają w razie możliwości podjęcia przez stronę akcji dalej idącej (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 14 września 1998 roku, I PKN 334/98, OSNAP z 1999 roku, nr 20, poz. 646). Podkreślenia wymaga, że Sąd obowiązany jest badać z urzędu występowanie wskazanej materialno - prawnej przesłanki powództwa o ustalenie, a stwierdzenie jej braku w realiach faktycznych ukształtowanych w rozpatrywanej sprawie skutkuje oddaleniem powództwa wprost bez analizy żądania powoda pod kątem merytorycznym. Interes prawny jako przesłanka dopuszczalności powództwa opartego na art. 189 k.p.c. musi istnieć przy tym zarówno w chwili wytoczenia powództwa, jak i w chwili wyrokowania.

Z ustalonego stanu faktycznego wynika, że pozwany (...) Bank S.A z siedzibą w W. w dniu 2 stycznia 2015 r. złożył do Sądu Rejonowego Lublin – Zachód w Lublinie, VI Wydziału Cywilnego pozew w elektronicznym postępowaniu upominawczym przeciwko powódce B. Ż. o zapłatę z tytułu zawartej między stronami w dniu 20 maja 2014 r. umowy kredytu, która to sprawa została zarejestrowana pod sygnaturą VI Nc-e 22909/15. W dniu 7 stycznia 2015 r. wydano nakaz zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym, zaś w dniu 23 lutego 2015 r. nadano klauzulę wykonalności wskazanemu nakazowi zapłaty.

W tej sytuacji nie ulega wątpliwości, że we wskazanej sprawie o sygn. akt I Nc-e 22909/15 B. Ż. mogła podnosić wszelkie zarzuty co do charakteru łączącej strony umowy oraz skuteczności składanych oświadczeń woli stron i w ten sposób mogła uzyskać pełniejszą ochronę prawną aniżeli w niniejszej sprawie. Tymczasem w toku niniejszego postępowania powódka nie wykazała, ani nawet nie powoływała z jakiej przyczyny nie podjęła obrony w sprawie toczącej się przeciwko niej z powództwa pozwanego banku i dlaczego nie wniosła sprzeciwu od wydanego nakazu zapłaty, pomimo tego, iż winna była w pierwszej kolejności podjąć działania zmierzające do wzruszenia wydanego w sprawie orzeczenia poprzez wniesienie sprzeciwu od wydanego nakazu zapłaty, czy też wniosku o przywrócenia terminu do jego wniesienia, w sytuacji uchybienia terminowi do jego wniesienia bez własnej winy. Nadto, strona powodowa nie podnosiła, by niniejsze rozstrzygnięcie było niezbędne do innych celów niż obrona przed powództwem pozwanego banku o zapłatę, ani też nie wskazała, że w chwili obecnej nie ma innej możliwości uzyskania ochrony prawnej.

Podkreślenia, natomiast wymaga że nie ma interesu prawnego w rozumieniu art. 198 k.p.c. ten, kto może poszukiwać ochrony prawnej w drodze innych, dalej idących powództw zmierzających bezpośrednio do osiągnięcia pożądanego przez niego skutku, co odnosi się także do roszczeń mających na celu ochronę przed przyszłymi albo istniejącymi już roszczeniami. I tak osoba, która kwestionuje istnienie długu ma wprost interes prawny w żądaniu ustalenia nieistnienia zobowiązania (w całości lub ponad pewną kwotę) natomiast nie ma interesu prawnego w zakresie ustalenia nieistnienia przesłanki, w oparciu o którą druga strona żąda od niej spełnienia świadczenia, bądź też zaistnienia przesłanki pozwalającej jej uchylić się od zobowiązania (np. prawa do odstąpienia od umowy). Samo ustalenie przesłanki w oparciu o którą może być formułowany zarzut nieistnienia długu nie zapewnia bowiem wprost ochrony prawnej, zapewnia jedynie argument w sporze, a nie jego rozwiązanie (zob. wyrok SN z dnia 22 listopada 2002 r., IV CKN 1519/00, Lex, nr 78333).

Ponadto, w judykaturze i doktrynie utrwalił się pogląd, zgodnie z którym powództwo o ustalenie nie może zmierzać do uzyskania dowodów, które miałyby zostać wykorzystane w innym postępowaniu (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 23.02.1999 r., I PKN 597/98, OSNAP 2000/8/301, z dnia 14.01.2000 r., II UKN 304/99, OSNAP 2001/10/355). Sąd orzekający w niniejszej sprawie podziela również stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w uchwale z dnia 12 kwietnia 2001 r., zgodnie z którym powództwo o ustalenie nie może prowadzić do samodzielnego ustalania uprawnień, jeżeli rozstrzygnięcie o nich jest nierozerwalnie związane z rozstrzyganiem określonych stosunków prawnych (zob. uchwała SN z dnia 12 kwietnia 2001 r., III CZP 8/2001, OSNC 2001/10 poz.146).

W konsekwencji roszczenie zgłoszone w toku niniejszego postępowania przez powódkę B. Ż. mogłoby zostać uwzględnione jedynie wówczas, gdyby sam skutek, jaki wywołałoby uprawomocnienie się wyroku ustalającego, zapewniłby powódce ochronę jej prawnie chronionych interesów, czyli definitywnie zakończyłoby istniejący spór. W ocenie Sądu rozstrzygniecie zapadłe w niniejszej sprawie nie zapewni powódce ochrony jej interesów, ani nie wyeliminuje definitywnie sporu między stronami, a wręcz przeciwnie może stanowić asumpt do wytaczania kolejnych powództw między tymi samymi stronami.

Zdaniem Sądu, wytoczenie przez pozwany Bank powództwa o zapłatę przeciwko stronie powodowej, sprawia, że powódce przysługiwała obrona w toczącym się postępowaniu i w tym postępowaniu mogła ona uzyskać pełną ochronę swoich interesów, wykazując, że nie jest zobowiązana do zapłaty dochodzonego zobowiązania i udowadniając zarzuty i okoliczności podnoszone w niniejszym pozwie.

Mając na względzie powyższe, wskazać należy, że w ocenie Sądu zgłoszone w niniejszej sprawie żądanie oparte na treści art. 189 k.p.c. może zapewnić powódce jedynie argument w sporze z pozwanym Bankiem. Nie doprowadzi natomiast do rozwiązania istniejącego sporu.

Bez znaczenia pozostaje również fakt, że interes prawny powódki istniał w chwili wytoczenia niniejszego powództwa, albowiem jak już zostało wskazane podlega on badaniu na każdym etapie postępowania i musi istnieć zarówno w chwili wytoczenia powództwa jak i wyrokowania, natomiast jego brak skutkuje zawsze oddaleniem powództwa bez merytorycznej analizy żądania powoda.

Niezależnie od powyższego, gdyby nawet przyjąć, że powódka miała interes prawny w wytoczeniu powództwa o ustalenie, to zgłoszone powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie wobec jego niewykazania.

Zgodnie z art. 82 k.c. nieważne jest oświadczenie woli złożone przez osobę, która z jakichkolwiek powodów znajdowała się w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli. Dotyczy to w szczególności choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego, chociażby nawet przemijającego, zaburzenia czynności psychicznych. Istota stanu wyłączającego świadomość o którym mowa w art. 82 k.c., przejawia się w braku rozeznania, niemożności rozumienia zachowań własnych i zachowań innych osób, niezdawania sobie sprawy ze znaczenia i skutków własnego postępowania. Stan taki musi przy tym wynikać z przyczyny wewnętrznej, a więc ze stanu, w jakim znajduje się osoba składająca oświadczenie woli, a nie z okoliczności zewnętrznych, w jakich osoba ta się znalazła ( wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 20 lutego 2013 r., I ACa 837/12, LEX 1344226).

Jak wynika z opinii biegłego sądowego, pozwana w chwili zawarcia umowy pożyczki w dniu 10 maja 2004 r. była w pełni świadoma swojego działania i działała z pełnym rozeznaniem. Wprawdzie u pozwanej występują pewne zaburzenia lękowe, stanowiące początek zmian organicznych bez cech otępiennych, to jednak nie zaburzają one funkcjonowania powódki i jej zaradności w życiu codziennym i pozostają bez wyraźnego wpływu na jej procesy decyzyjne. Dodatkowo, Sąd miał na względzie, iż zaburzenia towarzyszące pozwanej w dacie zawierania umowy nie przeszkadzały jej sformułowania celów pożyczki, ani procesie jej realizacji. Jak sama bowiem wskazała, podczas badania w dniu 5 stycznia 2017 r. środki pieniężne pozyskane z zawartej umowy pożyczki przekazała swemu najstarszemu wnukowi, któremu „ nie była w stanie niczego odmówić”. Podkreślenia również wymaga, że pozwana w chwili zawarcia umowy była świadoma powstania zobowiązania i konieczności wywiązania się z niego, wskazując, iż wnuk zapewnił ją, iż znajdzie pracę i będzie spłacał powstałe zobowiązanie. Ponadto, należy pamiętać, iż pozwana w dacie zawarcia przedmiotowej umowy nie była ubezwłasnowolniona, a z dokumentacji medycznej i opinii biegłego nie wynika, aby była upośledzona umysłowo bądź cierpiała na zaburzenia o charakterze psychotycznym.

Tym samym, powódka B. Ż. w chwili podpisywania umowy była w stanie świadomie powziąć decyzje i wyrazić wolę i miała świadomość znaczenia dokonywanych przez siebie czynności. Za przyjęciem takiego stanowiska przemawiają niekwestionowane przez strony wnioski z opinii biegłego sądowego z zakresu psychiatrii, które korespondowały z pozostałym materiałem dowodowym zgromadzonym w sprawie w postaci dokumentacji medycznej.

Zgodnie z art. 3 k.p.c. obowiązek przedstawienia dowodów ciąży na stronach. Natomiast według z art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktów mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, spoczywa na tej stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne. Obowiązek ten ma charakter procesowy, co oznacza, iż nie może być on od strony egzekwowany. Strona, która nie wykazuje inicjatywy dowodowej powinna się liczyć z mogącymi wystąpić ujemnymi sankcjami, nawet w postaci niekorzystnego dla tej strony wyniku procesu. Jeżeli materiał dowodowy zgromadzony w sprawie nie daje podstawy do dokonania odpowiednich ustaleń faktycznych w myśl twierdzeń jednej ze stron, Sąd musi wyciągnąć ujemne konsekwencje z braku udowodnienia faktów przytoczonych na uzasadnienie żądań lub zarzutów. Należy to rozumieć w ten sposób, że strona, która nie przytoczyła wystarczających dowodów na poparcie swych twierdzeń ponosi ryzyko niekorzystnego dla siebie rozstrzygnięcia, o ile ciężar dowodu, co do tych okoliczności na niej spoczywał ( wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 18 stycznia 2012 roku sygn. akt I ACa 1320/11). Natomiast gdy powód wykaże, że roszczenie to zarówno, co do zasady, jak i wysokości mu przysługuje, ciężar udowodnienia, że roszczenie to jest nienależne, bądź jego wysokość jest inna, zostaje przesunięty na pozwanego.

W niniejszej sprawie strona powodowa nie wywiązała się z tak zakreślonego obowiązku, bowiem nie wykazała zaistnienia okoliczności skutkujących nieważnością złożonego przez nią oświadczenia woli.

Kierując się przedstawioną argumentacją i przytoczonymi regulacjami prawnymi, Sąd orzekł o oddaleniu powództwa w całości (pkt 1 wyroku).

Sąd odstąpił w pkt 2 wyroku od obciążenia powódki obowiązkiem zwrotu kosztów postępowania stronie przeciwnej, na zasadzie art. 102 k.p.c. mając na uwadze trudną sytuację materialną powódki, jak również fakt, że wytaczając samodzielnie powództwo z art. 189 k.p.c. nie miała on rozeznania w przysługujących jej środkach ochrony prawnej .

O nieuiszczonych kosztach sądowych, Sąd orzekł w punkcie 3 sentencji wyroku na podstawie art. 113 ust. 4 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Mając na uwadze, że powódka przegrał sprawę w całości to ona powinna ponieść koszty procesu. Sąd uznał jednak z przyczyn wskazanych powyżej, że w niniejszej sprawie wystąpił wypadek szczególnie uzasadniony, a zatem odstąpił od obciążania powódki wydatkami i obciążył nimi Skarb Państwa.

Rozstrzygnięcie w przedmiocie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powodowi z urzędu, znajduje swą podstawę w treści § 19 pkt 1 w zw. z § 6 pkt 4 i § 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (tekst jedn.: Dz.U. z 2013 r.461 j.t.) (pkt 4 wyroku).

Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w sentencji wyroku.

SSR Magdalena Hemerling

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem proszę doręczyć pełnomocnikowi powódki.