Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 marca 2014 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSR del. Urszula Sipińska-Sęk

Protokolant st. sekr. sądowy Zofia Aleksandrowicz

po rozpoznaniu w dniu 20 lutego 2014 roku w Piotrkowie Trybunalskim na rozprawie

sprawy z wniosku M. F.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. M..

o emeryturę

na skutek odwołania M. F.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. M..

z dnia 22 października 2013 r. sygn. (...)

1.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje wnioskodawcy M. F. prawo do emerytury z dniem (...) roku,

2.  zasądza od Zakładu ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. M.. na rzecz wnioskodawcy M. F. kwotę 60 ( sześćdziesiąt ) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt V U 1595/13

UZASADNIENIE

Wnioskodawca M. F. w dniu 26 września 2013 r. złożył wniosek o przyznanie prawa do wcześniejszej emerytury przewidzianej dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach.

Decyzją z dnia 22 października 2013 r. organ rentowy odmówił wnioskodawcy prawa do emerytury, podnosząc w uzasadnieniu decyzji, iż wnioskodawca nie udowodnił wymaganych przepisami 15 lat pracy w warunkach szczególnych. Organ rentowy odmówił wnioskodawcy zaliczenia do pracy w warunkach szczególnych okresu od 8 marca 1976 roku do 30 czerwca 1980 roku w Przedsiębiorstwie (...) w O..

W odwołaniu wniesionym od powyższej decyzji w dniu 22 listopada 2013 r. M. F. wniósł o jej zmianę i przyznanie mu prawa do emerytury, podnosząc iż w trakcie zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) w O. w okresie od 8 marca 1976 roku do 30 czerwca 1980 roku pracował w szczególnych warunkach jako operator koparki.

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny :

M. F. urodził się w dniu (...) W dniu 26 września 2013r. złożył wniosek o przyznanie mu prawa do emerytury. Wnioskodawca nie jest członkiem Otwartego Funduszu Emerytalnego.

(dowód: wniosek o emeryturę k. 1-3akta ZUS)

Wnioskodawca na datę 1 stycznia 1999r. legitymował się okresem ubezpieczenia w łącznym wymiarze 25 lat, w tym stażem pracy w szczególnych warunkach wynoszącym 12 lat 1 miesiąc i 15 dni.

(dowód: decyzja z 22 października 2013r. – k . 120 akt ZUS)

Do stażu pracy w szczególnych warunkach organ rentowy zaliczył wnioskodawcy następujące okresy zatrudnienia w (...) Przedsiębiorstwie (...) w B. na stanowisku maszynisty ciężkich maszyn budowlanych:

- od 01.07.1980 r. do 24.10.1982 r., od 18.07.1986 r. do 8.05.1990r., 1.01. 1991r. do 2.04.1991r., od 17 lipca 1992r. do 30.09.1993r., od 18 lipca 1994r. do 22 grudnia 1997r., od 26 do 28.12.1997r., od 1 stycznia 1998r. do 31 grudnia 1998r., z wyłączeniem okresów zasiłków chorobowych w wymiarze 3 miesięcy i 28 dni.

(okoliczność bezsporna – odpowiedź na odwołanie – k. 5-6 akt, pismo organu rentowego z dnia 28 lutego 2014r. – k. 58 akt)

W spornym okresie od 8 marca 1976 roku do 30 czerwca 1980 roku wnioskodawca był zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...) w O..

( dowód: świadectwo pracy k.7 akt rentowych)

Przedsiębiorstwo świadczyło usługi wodno-melioracyjne .

W początkowym okresie zatrudnienia od dnia 8 marca 1976 roku do końca lipca 1977 roku wnioskodawca pracował jako pomocnik operatora koparki.

W pierwszej połowie 1977r. wnioskodawca został skierowany i ukończył kurs operatorów spycharek.

Po ukończeniu tego kursu od sierpnia 1977r. do 30 czerwca 1980r. wnioskodawca pracował jako operator sprzętu ciężkiego. Wnioskodawca był maszynistą koparki gąsienicowej (KM-251 o wadze ok. 8 ton) oraz spycharki gąsienicowej (DT-75 o wadze ok. 8 ton). Przy użyciu tego sprzętu ciężkiego zajmował się regulacją rzek tj. kopał rowy, wyrównywał brzegi rzek. Pracował w takim charakterze stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

( dowód: zeznania wnioskodawcy – protokół rozprawy z dnia 20 lutego 2014r. od minuty 25:00 do minuty 41: 00, skierowanie na kurs operatorów spycharek ze stycznia 1977r. – k. 43 akt, zobowiązanie wnioskodawcy ze stycznia 1977r. – k. 44 akt, zaświadczenie z 29.07.1977r. – k. 42 akt, zeznania świadka M. G. - protokół rozprawy z dnia 20 lutego 2014r. od minuty 05:01 do minuty 10: 24, zeznania świadka A. D. - protokół rozprawy z dnia 20 lutego 2014r. od minuty 10:24 do minuty 17: 06, zeznania świadka A. N. – protokół rozprawy z dnia 20 lutego 2014r. od minuty 20:27 do minuty 24: 47 )

Sąd Okręgowy dokonał oceny dowodów i zważył co następuje:

Odwołanie jest uzasadnione, co skutkuje zmianą zaskarżonej decyzji.

Zgodnie z treścią art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2013 r. poz. 1440 ze zm.) ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 roku, będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1 (tj. poniżej 65 lat dla mężczyzn). Ustęp 4 art. 32 stanowi zaś, że wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych.

Stosownie do art. 184 ust. 1 wskazanej wyżej ustawy ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (tj. w dniu 1 stycznia 1999 roku) osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat – dla kobiet i 65 lat – dla mężczyzn oraz

2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa (ust. 2).

W świetle powyższych regulacji żądanie wnioskodawcy należało zatem rozpoznać w aspekcie przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz. 43 z późn. zm.), zwanego dalej rozporządzeniem. Z treści § 4 tego rozporządzenia wynika, iż pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w Wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1.  osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2.  ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Ten „wymagany okres zatrudnienia” to okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi do okresów zatrudnienia (§ 3 rozporządzenia), natomiast pracą w warunkach szczególnych jest praca świadczona stale i w pełnym wymiarze na stanowiskach wskazanych w załączniku do tegoż aktu (§ 1 i § 2 rozporządzenia). Należy dodać, że warunek wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy jest spełniony tylko wówczas, gdy pracownik w ramach obowiązującego go pełnego wymiaru czasu pracy na określonym stanowisku pracy nie wykonuje czynności pracowniczych nie związanych z tym stanowiskiem pracy, ale stale wykonuje prace o jakich mowa w rozporządzeniu (tak też Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 15 listopada 2000 roku, II UKN 39/00, OSNAP 2002/11/272).

W przedmiotowej sprawie kwestią sporną między stronami było to, czy wnioskodawca posiada wymagany 15-letni okres zatrudnienia w szczególnych warunkach. Spełnienie pozostałych przesłanek nie było przedmiotem sporu, a jednocześnie nie budzi żadnych wątpliwości – wnioskodawca ma wymagany okres zatrudnienia, to jest 25 lat, ukończył 60 lat i nie jest członkiem OFE.

Za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia.

Prawidłowe rozumienie pojęcia pracy w szczególnych warunkach nie jest możliwe bez wnikliwej analizy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.).

Z zestawienia § 1 i 2 tegoż rozporządzenia wynika, że pracą w szczególnych warunkach jest praca świadczona stale i w pełnym wymiarze na stanowiskach wskazanych w załączniku do tego aktu. Warunek wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy jest spełniony tylko wówczas, gdy pracownik w ramach obowiązującego go pełnego wymiaru czasu pracy na określonym stanowisku pracy nie wykonuje czynności pracowniczych nie związanych z tym stanowiskiem pracy, ale stale, tj. ciągle wykonuje prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (tak też Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 15 listopada 2000 roku, II UKN 39/00, OSNAP 2002/11/272).

Odnośnie oceny dowodów zgromadzonych w postępowaniu zważyć należy, iż okresy pracy w warunkach szczególnych, stosownie do § 2 ust. 2 rozporządzenia, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia lub w świadectwie pracy.

Należy jednak wskazać, że z cytowanego wyżej § 2 rozporządzenia nie wynika, aby stwierdzenie zakładu pracy w przedmiocie wykonywania przez pracownika pracy w warunkach szczególnych miało charakter wiążący i nie podlegało kontroli organów przyznających świadczenia uzależnione od wykonywania pracy w szczególnych warunkach. Brak zatem takiego świadectwa lub jego zakwestionowanie przez organ rentowy, nie wyklucza dokonania ustalenia zatrudnienia w warunkach szczególnych innymi środkami dowodowymi w toku postępowania sądowego.

Podnoszona zatem przez organ rentowy okoliczność nie dysponowania przez skarżącego świadectwem pracy w szczególnych warunkach, nie przesądza jeszcze, że wnioskodawca takiej pracy nie wykonywał.

Stanowisko takie wielokrotnie zajmował również Sąd Najwyższy, który między innymi w wyroku z dnia 2 lutego 1996 roku, II URN 3/95, OSNAP 1996/16/239 stwierdził, że w postępowaniu przed sądami pracy i ubezpieczeń społecznych okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokości mogą być udowadniane wszelkimi środkami dowodowymi, przewidzianymi w kodeksie postępowania cywilnego. Ograniczenia dowodowe zawarte w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz. U. Nr 10, poz. 49 ze zm.) dotyczą wyłącznie postępowania przed tymi organami.

Sam fakt zatrudnienia wnioskodawcy w Przedsiębiorstwie (...) w O. od 8 marca 1976 roku do 30 czerwca 1980 roku był niesporny między stronami w świetle dokumentów znajdujących się w jego aktach ubezpieczeniowych.

Sporny pozostawał jedynie charakter wykonywanej przez wnioskodawcę pracy tj. czy była to praca wykonywana w szczególnych warunkach, czy też nie. W przedmiotowej sprawie wnioskodawca nie dysponował bowiem świadectwem pracy w warunkach szczególnych, a ze świadectwa pracy, którym dysponował wynika, że początkowo był on zatrudniony jako pomocnik maszynisty sprzętu ciężkiego, a dopiero później jako operator takiego sprzętu. Brak daty objęcia przez skarżącego stanowiska maszynisty sprzętu ciężkiego w połączeniu z brakiem świadectwa pracy w szczególnych warunkach, uniemożliwił organowi rentowemu ustalenie w jakim okresie skarżący wykonywał pracę maszynisty takiego sprzętu.

Wprawdzie brak świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach nie wyklucza możliwości dowodzenia tej okoliczności przy pomocy innych środków dowodowych, ale wówczas to na skarżącym spoczywa ciężar dowodu stosownie do treści art. 6 k.c.

Wnioskodawca sprostał temu obowiązkowi.

Dokonując ustaleń w zakresie rodzaju prac wykonywanych przez wnioskodawcę w spornym okresie od 8 marca 1976 roku do 30 czerwca 1980 roku w Przedsiębiorstwie (...) w O., Sąd oparł się na dokumentach zgromadzonych w aktach osobowych wnioskodawcy oraz na zeznaniach świadków: M. G., A. D. i A. N.. Świadkowie w spornym okresie pracowali razem z wnioskodawcą. Dodatkowo M. G. i A. D. pracowali tak samo jak wnioskodawca jako operatorzy sprzętu ciężkiego, a zatem dysponowali bezpośrednią i szczegółową wiedzą co do codziennych, stałych obowiązków zawodowych wnioskodawcy.

Dokonując oceny zeznań świadków i wnioskodawcy Sąd odmówił im wiary jedynie w tej części, w której zeznali, że wnioskodawca bez mała od początku, a co najwyżej po dwóch - czterech miesiącach od zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) w O. pracował w charakterze operatora koparki. Ich zeznania są sprzeczne z dokumentami zgromadzonymi w aktach osobowych skarżącego. I tak, ze świadectwa pracy wynika, że w początkowym okresie wnioskodawca pracował nie jako operator sprzętu ciężkiego, a li tylko jako pomocnik takiego operatora. Wynikało to z tego, że wnioskodawca dopiero w 1977r. nabył uprawnienia operatora spycharki, co potwierdza skierowanie na taki kurs ze stycznia 1977r. Nie mając kwalifikacji do obsługiwania ciężkich maszyn budowlanych lub drogowych w okresie wcześniejszym wnioskodawca mógł być li tylko pomocnikiem operatora tych maszyn. Pomocnikiem operatora jak wynika z zaświadczenia o ukończeniu kursu BHP wnioskodawca był jeszcze w dniu 29 lipca 1977r. Dlatego też Sąd przyjął po analizie dokumentów w konfrontacji z zeznaniami świadków i wnioskodawcy, że wnioskodawcy pracował jako maszynista koparki i spycharki dopiero od sierpnia 1977r. Przemawia za tym również fakt, że wnioskodawca zobowiązał się po ukończeniu kursu na operatora spycharek do pozostawania w zatrudnieniu ze swoim zakładem pracy przez okres trzech lat. Zważywszy, że wnioskodawca pozostawał w zatrudnieniu do 30 czerwca 1980r., to kurs operatora spycharek musiał ukończył nie później niż do dnia 30 czerwca 1977r. W późniejszym okresie wnioskodawca już tylko poszerzał swoje uprawnienia maszynisty ciężkich maszyn budowlanych. A Mianowice w grudniu 1988r. nabył uprawnienia trzeciej klasy na koparki i ładowarki jednonaczyniowe oraz spycharki (k. 46- uprawnienia).

Biorąc zatem pod uwagę, że najpóźniej do 30 czerwca 1977r. wnioskodawca nabył uprawnienia maszynisty spycharki, a w dacie 29 lipca 1977r. jak wynika z dokumentów był jeszcze pomocnikiem operatora, Sąd przyjął, że wnioskodawca pracował jako operator spycharki i koparki, dopiero od sierpnia 1977r. Od tego momentu, praca skarżącego - jak wynika z zeznań świadków oraz wnioskodawcy- polegała tylko i wyłącznie na obsłudze koparki i spycharki gąsienicowej o wadze ok. 8 ton. Wnioskodawca obsługując koparkę oraz spycharkę zajmował się regulacją rzek. We wcześniejszym natomiast okresie wnioskodawca był jedynie pomocnikiem maszynisty ciężkiego sprzętu budowlanego i drogowego.

Przedsiębiorstwo zatrudniające wnioskodawcę zajmowało się robotami wodno-melioracyjnymi, czyli pracami należącymi do branży budowlanej.

Koparka gąsienicowa oraz spycharka gąsienicowa o masie całkowitej ok. 8 ton mieści się w definicji ciężkich maszyn budowlanych lub drogowych. Ustawodawca uznał za pracę w szczególnych warunkach tylko pracę maszynistów ciężkich maszyn budowlanych lub drogowych ( wykaz A dział V poz. 3), a nie pracę pomocników takich maszynistów.

Okres pracy skarżącego w charakterze pomocnika maszynisty ciężkich maszyn budowlanych lub drogowych od 8 marca 1976r. do 31 lipca 1977r., jako nie wymieniony w wykazie A będącym załącznikiem do rozporządzenia Rady Ministrów, nie podlega zatem zaliczeniu do szczególnego stażu pracy.

Pracę w szczególnych warunkach wnioskodawca wykonywał natomiast w okresie pracy na stanowisku maszynisty koparki oraz spycharki gąsienicowej od 1 sierpnia 1977r. do 30 czerwca 1980r.

Można ewentualnie zastanawiać się także, czy pracy wnioskodawcy nie należałoby również zakwalifikować jako pracy kierowcy pojazdu gąsienicowego. Koparka oraz spycharka była bowiem pojazdem gąsienicowym, którym wnioskodawca musiał także poruszać się po drogach celem dotarcia na plac budowy. Praca kierowców pojazdów gąsienicowych jest także pracą w szczególnych warunkach zgodnie z wykazem A dział. VIII poz. 3.

W sytuacji wnioskodawcy nic to jednak nie zmienia, gdyż każdy rodzaj wykonywanej przez niego pracy w spornym okresie od 1 sierpnia 1977r. do 30 czerwca 1980r., czy to jako kierowcy pojazdu gąsienicowego (koparki oraz spycharki), czy też maszynisty ciężkiej maszyny budowlanej lub drogowej (koparki oraz spycharki), był pracą w szczególnych warunkach. Pracę tę wnioskodawca wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, co pozwala mu w/w okres zaliczyć do szczególnego stażu pracy ( 2 lata, 10 miesięcy i 29 dni).

Po doliczeniu tego okresu ( 2 lata, 10 miesięcy i 29 dni) do stażu w szczególnych warunkach uznanego przez organ rentowy w zaskarżonej decyzji w wymiarze 12 lat 1 miesiąca i 15 dni, wnioskodawca legitymuje się ponad 15-letnim stażem w szczególnych warunkach.

Dodatkowo należy podnieść, że organ rentowy niezasadnie odliczył wnioskodawcy z uznanego okresu pracy w szczególnych warunkach przypadające w trakcie wykonywania tej pracy po 14 listopada 1991r. okresy niewykonywania pracy, za które wnioskodawca otrzymał wynagrodzenie lub świadczenia z ubezpieczenia społecznego w wymiarze łącznym 3 miesięcy i 28 dni. Okres ten także podlega zaliczeniu do pracy w szczególnych warunkach.

Podstawą prawną przyznania wnioskodawcy prawa do emerytury jest bowiem art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, zgodnie z którym ubezpieczonemu przysługuje prawo do emerytury pod warunkiem spełnienia przesłanek do jej nabycia, za wyjątkiem wieku emerytalnego, w dniu 1 stycznia 1999r. Oznacza to, że do obliczenia stażu pracy w warunkach szczególnych stosuje się przepisy obowiązujące w dacie 1 stycznia 1999r. , co wprost wynika z treści art. 184 ustęp 1 pkt 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. W myśl bowiem tego przepisu ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948r. przysługuje emerytura, jeżeli w dniu 1 stycznia 1999r. osiągnęli okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 65 lat dla mężczyzn. O tym jakie okresy pracy zalicza się do pracy w szczególnych warunkach stanowi art. 32 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Brzmienie tego przepisu zmieniło się w dniu 1 lipca 2004r. Wówczas do art. 32 ustawy został dodany ustęp 1a, zgodnie z którym przy ustalaniu okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze nie uwzględnia się:

- okresów niewykonywania pracy, za które pracownik otrzymał po dniu 14 listopada 1991 r. wynagrodzenie lub świadczenia z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa,

- okresów, w których na mocy szczególnych przepisów pracownik został zwolniony ze świadczenia pracy, z wyjątkiem okresu urlopu wypoczynkowego.

Zmiana brzmienia art. 32 ustawy z dnia 1 lipca 2004r. nie dotyczy jednak sposobu obliczania stażu pracy osób ubiegających się o emeryturę na podstawie art. 184 ustawy. W stosunku bowiem do tych osób staż pracy w szczególnych warunkach ustala się na dzień 1 stycznia 1999r według przepisów dotychczasowych., a zatem w ich brzmieniu w dniu 1 stycznia 1999r. W tej dacie art. 32 ustawy nie zawierał zapisu o nie uwzględnianiu do okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach okresów niewykonywania pracy, za które pracownik otrzymał po dniu 14 listopada 1991 r. wynagrodzenie lub świadczenia z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Z tych względów okresy niewykonywania pracy, za które pracownik otrzymał wynagrodzenie lub świadczenia z ubezpieczenia społecznego przypadające w trakcie wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub charakterze, podlegają zaliczeniu do stażu pracy w warunkach szczególnych ubezpieczonym ubiegającym się o emeryturę na podstawie art. 184 ustawy także, gdy przypadają one po dniu 14 listopada 1991r.

Wzajemny stosunek art. 184 i 32 ust 1 a ustawy o emeryturach i rentach z FUS był wielokrotnie badany przez Sąd Najwyższy, który orzekł że wykazanie w dniu 1 stycznia 1999r. okresu wykonywania pracy w szczególnych warunkach określonego w art. 184 ustawy wyklucza ponowne ustalenie tego okresu po osiągnięciu wieku emerytalnego według zasad wynikających z art. 32 ust. 1a ustawy. Sąd Najwyższy uznał, że sytuacja osób wymienionych w art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS opisywana w doktrynie jako ekspektatywa prawa podmiotowego, polega właśnie na spełnieniu się tylko części stanu faktycznego koniecznego do nabycia prawa, które poprzedza i zabezpiecza przyszłe prawo podmiotowe. Uwzględniając, że ochrona ekspektatywy może wynikać z jej istoty, lecz także zyskiwać wzmocnienie w prawie , Sąd Najwyższy stwierdził, że funkcję takiego wzmocnienia spełnił art. 184 ustawy wobec pozostających w toku stosunków nabywania prawa do emerytury z tytułu wykonywania zatrudnienia w warunkach szczególnych przed 1 stycznia 1999r. W przepisie tym ustawodawca utrwalił sytuację osób, które w dniu wejścia w życie ustawy wypełniły warunki stażu szczególnego i ogólnego i zadeklarował ich przyszłe prawo do emerytury w wieku wcześniejszym; przez wydanie tego przepisu nastąpił stan związania, tj. zobowiązania się przez Państwo do powstrzymania się od jakiejkolwiek ingerencji w istniejące prawo tymczasowe. Wobec tego przewidziana w ustawie ekspektatywa prawa do emerytury nie mogła wygasnąć na skutek nowej regulacji ustalania stażu zatrudnienia. Gwarancji przyszłego prawa do emerytury złożonej wobec osób, o których mowa w art. 184 ustawy, ustawodawca nie mógł już naruszyć przez ustalenie innego sposobu wyliczenia ich stażu ubezpieczenia. Stąd ocena, że wykazanie w dniu 1 stycznia 1999 r. określonego w art. 184 ustawy okresu wykonywania pracy w szczególnych warunkach wyłącza ponowne ustalenie tego okresu po osiągnięciu wieku emerytalnego, według zasad wynikających z art. 32 ust. 1a pkt 1 obowiązujących po dniu 1 lipca 2004 r. Pogląd ten – zdaniem Sądu Najwyższego - wzmacnia treść art. 32 ust. 4 ustawy emerytalnej, odsyłająca w zakresie warunków emerytalnych do przepisów dotychczasowych (obowiązujących przed dniem 1 stycznia 1999 r.) (tak por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 kwietnia 2010r., II UK 313/09, OSNP 2011, nr 19-20 poz. 260, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 lipca 2011r. , I UK 12/11, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 9 marca 2012r. , I UK 367/11).

Biorąc pod uwagę, iż wnioskodawca spełnił wszystkie wymagane przepisami rozporządzenia warunki do uzyskania prawa do wcześniejszej emerytury, to jest ukończył 60 lat, jego łączny okres zatrudnienia składkowy i nieskładkowy wyniósł 25 lat, ma ponad 15 letni staż pracy w szczególnych warunkach, należy uznać, że wydana przez organ rentowy decyzja jest błędna, a żądanie wnioskodawcy zasługuje na uwzględnienie.

Sąd przyznał skarżącemu emeryturę z dniem osiągnięcia wieku emerytalnego tj. z dniem (...). Z tym bowiem dniem skarżący spełnił ostatni warunek, od którego zależało jego prawo do emerytury.

Dlatego też Sąd Okręgowy uznając wniesione odwołanie za zasadne na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c.