Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 31 stycznia 2014 r.

Sąd Okręgowy w Krakowie Wydział II Cywilny Odwoławczy

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 23 stycznia 2014 r. w Krakowie

na rozprawie

sprawy z powództwa R. S.

przeciwko J. S. (1)

o ochronę własności

na skutek apelacji pozwanego od wyroku Sądu Rejonowego w Wadowicach VI Zamiejscowego Wydziału Cywilnego w Suchej Beskidzkiej z dnia 11 czerwca 2013 roku, sygnatura akt VI C 39/13

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 300 (trzysta) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego;

3.  przyznaje od Skarbu Państwa Sądu Rejonowego w Wadowicach na rzecz adwokat A. B. kwotę 369 zł (trzysta sześćdziesiąt dziewięć złotych) brutto tytułem wynagrodzenia za pomoc prawną udzieloną pozwanemu z urzędu w postępowaniu odwoławczym.

UZASADNIENIE
wyroku z dnia 31 stycznia 2014 roku

Powód R. S. domagał się przywrócenia przez pozwanego J. S. (1) stanu poprzedniego na działce nr (...) położonej w (...) poprzez usunięcie drzewek, które zostały przez niego posadzone i usunięcia szlabanu, który został przez niego postawiony na tej działce w terminie 14 dni od dnia uprawomocnienia się wyroku, a gdyby pozwany tego nie uczynił, to powód wniósł o zezwolenie mu na usunięcie tych drzewek i szlabanu oraz o zakazanie pozwanemu naruszenia powoda we własności przedmiotowej działki i zakazanie mu wykonywania jakichkolwiek aktów posiadania na tej działce. Domagał się także zasądzenia zwrotu kosztów procesu.

Pozwany J. S. (1) wniósł o oddalenie powództwa.

Zaskarżonym wyrokiem Sąd Rejonowy nakazał pozwanemu J. S. (1) przywrócenie działki nr (...) położonej w (...), dla której Sąd Rejonowy w (...)prowadzi księgę wieczystą nr (...) do stanu poprzedniego poprzez usunięcie drzewek, które zostały przez niego posadzone na tej działce i usunięcie szlabanu, który został przez niego na tej działce postawiony – w terminie 14 dni od dnia uprawomocnienia się tego wyroku, a w razie niewykonania tych czynności przez pozwanego w powyższym terminie – udzielił umocowania powodowi R. S. do wykonania tych czynności na koszt pozwanego (punkt 1), zakazał pozwanemu J. S. (1) naruszania powoda R. S. w prawie własności działki opisanej w punkcie 1 tego wyroku i zakazał mu wykonywania na tej działce jakichkolwiek aktów posiadania (punkt 2), zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 200 zł z tytułu opłaty, kwotę 100 zł z tytułu wydatków na biegłego oraz 617 zł z tytułu kosztów zastępstwa prawnego (punkt 3), nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Wadowicach kwotę 656,06 zł z tytułu wydatków wyłożonych ze Skarbu Państwa na opinię biegłego (punkt 4) oraz przyznał od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego na rzecz adwokata A. B. kwotę 738 zł, w tym podatek VAT, z tytułu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez nią z urzędu (punkt 5).

Wydając powyższe rozstrzygnięcie Sąd Rejonowy oparł się na następujących ustaleniach:

Przedmiotowa działka (...) stanowi własność powoda. Powstała ona z podziału działki nr (...) położonej w (...) na działki nr (...). J. S. (2) i G. S. są rodzicami pozwanego i jego brata M. S., którego żoną jest J. S. (3), zaś oni są rodzicami powoda. Nieformalną umową sprzedaży z dnia 11 stycznia 1980 roku M. i J. S. (4) kupili od D. S. cztery parcele, w tym działkę nr (...) za kwotę 130000 zł. Wszystkie zakupione działki zostały włączone do gospodarstwa (...), która na mocy aktu własności ziemi stała się właścicielem działki nr (...). Aktem notarialnym z dnia 27 lutego 1991 roku darowała ona działkę nr (...) pozwanemu J. S. (1). Aktem notarialnym z dnia 12 marca 1993 roku G. S. i J. S. (2) podarowali M. i J. S. (3) działkę nr (...), a następnie aktem notarialnym z dnia 30 czerwca 2011 roku darowali oni tę działkę powodowi. Od czasu zakupu działki nr (...) od D. S. pracowali na niej M. i J. S. (4), którzy mieli własne gospodarstwo rolne ale gospodarowali również wspólnie z rodzicami M.. Na działce tej siali zboże, sadzili ziemniaki, była tam również łąka. Po wydzieleniu działki nr (...) dla pozwanego, posiadanie M. i J. S. (3) ograniczało się do działki nr (...). Na działce tej pracowali oni do około 2007 – 2008 roku, a następnie oddali ją w dzierżawę M. C., która dzierżawiła ją do 2010 roku. Pozwany na działce nr (...) budował swój dom w latach 90 – tych, a wtedy jego posiadanie było ograniczone wyłącznie do tej działki. Pozwany dopiero około 2010 roku postawił szlaban prowadzący na działkę nr (...) oparty na dwóch słupkach, z których jeden jest położony na działce nr (...) a drugi na działce nr (...). Drzewka w ilości 26 sztuk pozwany posadził na tej działce w 2011 roku. Wcześniej na tej działce nie wykonywał on żadnych aktów posiadania.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy zważył, że pozwany nie udowodnił, że kiedykolwiek był samoistnym posiadaczem działki nr (...) a tym bardziej przez okres około 30 lat, gdyż w przypadku nabycia tej działki w drodze umowy nieformalnej byłby posiadaczem w złej wierze. W związku z powyższym ustaleniem stanął na stanowisku, że powód jako właściciel działki nr (...) mógł skutecznie domagać się ochrony swojej własności. Sąd Rejonowy uwzględnił zatem powództwo w całości powołując jako podstawę rozstrzygnięcia art. 222 k.c. w zw. z art. 320 k.p.c. i art. 1049 § 1 k.p.c. O kosztach procesu orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c., zaś o kosztach sądowych w oparciu o przepisy ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

Z powyższym rozstrzygnięciem nie zgodził się pozwany zaskarżając je w całości i zarzucając mu:

1. sprzeczność istotnych ustaleń sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego(art. 233 § 1 k.p.c.) polegającą na uznaniu, że:

- działkę nr (...) zakupił M. S. oraz J. S. (3) od D. S., a nie matka pozwanego G. S. za pieniądze otrzymane od pozwanego w jego imieniu i na jego rzecz;

- pozwany od dnia dokonania od D. S. zakupu działki nr (...) podzielonej następnie na działki nr (...) nie jest w samoistnym posiadaniu działki objętej pozwem;

2. naruszenie art. 172 k.c. poprzez jego niezastosowanie i uznanie, że pozwany nie nabył własności działki nr (...) przez zasiedzenie pomimo tego, że pozwany posiadał ją nieprzerwanie od lat 30 jako posiadacz samoistny;

3. naruszenie art. 233 k.p.c. poprzez naruszenie zasad swobodnej oceny dowodów i dokonanie oceny dowodowej sprzecznej z zasadami logiki i doświadczenia życiowego, a skutkiem tego uwzględnienie powództwa w całości;

4. naruszenie art. 101 ust. 3 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych poprzez zasądzenie od pozwanego kosztów postępowania ponad kwotę 500 zł pomimo tego, że postanowieniem z dnia 25 maja 2012 roku, sygn. akt I C 121/11 pozwany został zwolniony od kosztów sądowych w części ponad kwotę 500 zł.

Podnosząc powyższe zarzuty domagał się zmiany zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie na rzecz pełnomocnika pozwanego kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

Powód wniósł o oddalenie apelacji oraz zasądzenie na swoją rzecz kosztów sądowych za instancję odwoławczą, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Apelacja podlegała oddaleniu.

Na wstępie wskazać należy, że Sąd Okręgowy ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd Rejonowy akceptuje i przyjmuje za podstawę rozstrzygnięcia apelacyjnego. Zarzuty apelacji nie były zasadne, gdyż Sąd Rejonowy nie dopuścił się naruszenia art. 233 § 1 k.p.c., art. 172 k.c. ani też art. 101 ust. 3 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t.j. Dz. U. z 2010 roku, Nr 90, poz. 594 ze zm.). Odnosząc się do pierwszego ze wskazanych zarzutów przypomnieć należy, że zgodnie z jednolitym stanowiskiem judykatury zarzuty w zakresie naruszenia art. 233 k.p.c. dla ich uwzględnienia wymagają wykazania, że sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego. Tylko bowiem takie uchybienia w ocenie dowodów dokonanej przez Sąd Rejonowy mogą być skutecznie przeciwstawione uprawnieniu sądu do dokonywania swobodnej oceny dowodów. Nie jest natomiast wystarczające przekonanie skarżącego o innej niż przyjął sąd doniosłości poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie niż ta dokonana przez sąd pierwszej instancji. Wskazać należy, że do naruszenia przepisu art. 233 § 1 k.p.c. mogłoby dojść tylko wówczas, gdyby skarżący wykazał uchybienie podstawowym regułom służącym ocenie wiarygodności i mocy poszczególnych dowodów tj. regułom logicznego myślenia, zasadzie doświadczenia życiowego i właściwego kojarzenia faktów (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 2005 roku, III CK 314/05. niepubl. SIP LEX nr 172176). W ocenie Sądu Okręgowego pozwany nie zdołał podważyć ustaleń faktycznych poczynionych przez Sąd Rejonowy. Wprawdzie znajdują się w nich pewne nieścisłości, na które wskazuje apelacja, jednakże nie miały one żadnego znaczenia dla rozstrzygnięcia, gdyż stan faktyczny sprawy w zakresie ustaleń dotyczących prawa własności poszczególnych działek wynika z dokumentów zalegających w aktach sprawy. Tym samym uznać należy, że ocena dowodów dokonana przez Sąd pierwszej instancji jest oceną prawidłową, a relewantny dla rozstrzygnięcia stan faktyczny przedstawia się tak jak ustalił go Sąd Rejonowy. Nie był zasadny zarzut naruszenia art. 172 k.c. Zauważyć należy, że Sąd Rejonowy wyjaśnił, że przepis ten nie mógł znaleźć w sprawie zastosowania, gdyż pozwany nie zdołał wykazać, aby własność spornej działki (...) nabył w drodze zasiedzenia. Powyższe stanowisko Sąd Okręgowy akceptuje. Odnosząc się natomiast do zarzutu naruszenia art. 101 ust. 3 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t.j. Dz. U. z 2010 roku, Nr 90, poz. 594 ze zm.) stwierdzić należy, iż nie był on trafny. Pozwany postanowieniem z dnia 25 maja 2012 roku został zwolniony od kosztów sądowych w zakresie przekraczającym kwotę 500 zł. W świetle sentencji tego postanowienia pozwany miał w niniejszej sprawie ponieść obowiązek zapłaty kosztów sądowych w części nieprzekarczającej powyższej kwoty. Rzecz jednak w tym, że przyznane zwolnienie nie ma skutku wstecznego, a przed wydaniem postanowienia został dopuszczony i przeprowadzony dowód z opinii biegłego, w wyniku czego doszło do wygenerowania kosztów sądowych w wysokości 656,06 zł. Skoro pozwany przegrał ostatecznie sprawę w całości, to prawidłowo uznał Sąd Rejonowy, że kwota ta winna zostać ściągnięta na rzecz Skarbu Państwa od niego stosownie do art. 113 ust. 1 wskazanej ustawy w związku z art. 98 § 1 k.p.c.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację – punkt 1 sentencji.

O kosztach postępowania odwoławczego orzekł Sąd Okręgowy w oparciu o art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik postępowania. Na zasądzoną od pozwanego na rzecz powoda kwotę 300 zł złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika powoda ustalone na podstawie § 6 pkt 3 w zw. z § 13 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (t.j. Dz. U. z 2013 roku, poz. 461) – punkt 2 sentencji.

O kosztach nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej pozwanemu z urzędu w postępowaniu odwoławczym orzekł Sąd Okręgowy na podstawie art. 29 ustawy z dnia 26 maja 1982 roku Prawo o adwokaturze (t.j. Dz. U. 2009 roku, Nr 146, poz. 1188 ze zm) w zw. z § 6 pkt 3 w zw. z § 13 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (t.j. Dz. U. z 2013 roku, poz. 461) przyznając adwokatowi A. B. kwotę 369 zł, na którą złożyło się wynagrodzenie w wysokości 300 zł powiększone o podatek od towarów i usług w wysokości 69 zł – punkt 3 sentencji.