Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 lutego 2020 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie XXVII Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 20 lutego 2020r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. (poprzednio (...) S.A.)

przeciwko (...) S.A. z siedzibą w W.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy w Warszawie

z dnia 28 lutego 2019 r., sygn. akt I C 4648/18

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwotę 450 (czterysta pięćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w instancji odwoławczej.

Sygn. akt XXVII Ca 1236/19

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 26 października 2018 r. (...) S.A. z siedzibą w W. (poprzednio (...) S.A. z siedzibą w W.) wniósł o zasądzenie od (...) S.A. z siedzibą w W. kwoty 400 euro wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 13 września 2018 r. do dnia zapłaty oraz zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych.

W odpowiedzi na pozew pozwany domagał się oddalenia powództwa w całości i zasądzenia na jego rzecz zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych.

Wyrokiem z dnia 28 lutego 2019 r. Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie w sprawie I C 4648/18 zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 400 euro wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 26 października 2018 r. do dnia zapłaty, zaś w pozostałym zakresie powództwo oddalił, orzekając o kosztach procesu.

Od powyższego orzeczenia apelację złożył pozwany, zaskarżając rozstrzygnięcie w całości i zarzucając naruszenie:

1.  art. 233 § 1 k.p.c. poprzez brak wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego, w szczególności dokumentu zatytułowanego Umowa cesji wierzytelności, a w konsekwencji bezpodstawne przyjęcie, że powód nabył wierzytelność przysługującą B. K. na podstawie umowy cesji z dnia 29 czerwca 2018 r. nr (...), podczas gdy brak było jakichkolwiek podstaw do uznania, że w/w pasażer zawarł z (...) sp. z o.o. umowę cesji wierzytelności, co skutkowało błędnym przyjęciem, że powód przejął skutecznie wierzytelności przysługujące temu pasażerowi, a w konsekwencji, że jest on legitymowany czynnie do występowania w niniejszym sporze;

2.  art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 248 k.p.c. i art. 217 § 3 k.p.c. poprzez pominięcie wniosku dowodowego pozwanego polegającego na zobowiązaniu strony powodowej do przedstawienia oryginału dokumentu rzekomej umowy cesji wierzytelności z dnia 29 czerwca 2018 r. nr (...), na podstawie której nabyła wierzytelność przysługującą B. K.,

3.  art. 231 k.p.c. w zw. z art. 233 § 1 k.p.c. poprzez nieuzasadnione przyjęcie domniemania faktycznego, że: dalece bardziej prawdopodobne jest przyjęcie, że karta pokładowa oraz pozostałe dokumenty podróży przekazane zostały w związku z zawarciem umowy cesji.” podczas, gdy takich wniosków nie da się wprowadzić żadnych innych ustalonych faktów.

W związku z wymienionymi zarzutami, apelujący wniósł o zmianę wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości i o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych za postępowanie w obu instancjach.

Powód w odpowiedzi na apelację żądał jej oddalenia i zasądzenia na jego rzecz zwrotu kosztów postępowania odwoławczego, w tym kosztów zastępstwa procesowego. Nadto wniósł o rozpoznanie sprawy na rozprawie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie.

Niniejsza sprawa podlegała rozpoznaniu według przepisów o postępowaniu uproszczonym stosownie do art. 505 ¹³ § 2 k.p.c. Wobec tego uzasadnienie wyroku ograniczono do wyjaśnienia jego podstawy prawnej z przytoczeniem przepisów prawa.

Sąd Okręgowy podzielił w całości ustalenia faktyczne i wywody prawne zaprezentowane w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku. Rozważania Sądu Rejonowego na temat umowy cesji należy ocenić jako bardzo wnikliwe, skrupulatne i prawidłowe. Jednocześnie żaden z zarzutów apelacyjnych nie okazał się trafny i prowadzący do zmiany orzeczenia.

Jak stanowi przepis art. 233 § 1 k.p.c., sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, bazując na wszechstronnym rozważeniu materiału zebranego w sprawie. Z orzecznictwa Sądu Najwyższego wynikają wskazania, że ramy swobodnej oceny dowodów muszą być zakreślone wymaganiami prawa procesowego, doświadczenia życiowego, regułami logicznego myślenia oraz pewnego poziomu świadomości prawnej, według których Sąd w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny rozważa materiał dowodowy jako całość, dokonuje wyboru określonych środków dowodowych i waży ich moc oraz wiarygodność w odniesieniu do pozostałego materiału dowodowego (por. wyroki z dnia 16 maja 2000 r., sygn. akt IV CKN 1097/00, z dnia 19 czerwca 2001 r., sygn. akt II UKN 23/00, z dnia 14 marca 2002 r., sygn. akt IV CKN 859/00, LEX nr 53923).

Zgodnie z ugruntowaną linią orzeczniczą postawienie zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. nie może polegać jedynie na zaprezentowaniu przez skarżącego stanu faktycznego, ustalonego przez niego na podstawie własnej oceny dowodów (por. wyrok SN z dnia 7 stycznia 2005 r., sygn. akt IV CK 387/04). Jeżeli zatem z określonego materiału dowodowego sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena sądu nie narusza zasady swobodnej oceny dowodów i musi się ostać, choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne (por. wyrok SN z dnia 27 września 2002 r., sygn. akt II CKN 817/00). Ocena dowodów przeprowadzona w uzasadnieniu orzeczenia, może być skutecznie podważona na drodze postępowania odwoławczego jedynie w sytuacji stwierdzenia jej niepełności, wewnętrznych sprzeczności czy odnalezienia błędów logicznych.

W niniejszej sprawie wbrew zarzutom strony pozwanej Sąd Rejonowy ocenił wiarygodność zgromadzonego materiału dowodowego dokonując jego rozważenia w zgodzie z zasadami logiki i doświadczenia życiowego. Wyciągając trafne wnioski, dokonał precyzyjnego ustalenia stanu faktycznego. Tutejszy Sąd nie doszukał się żadnych uchybień w dziedzinie oceny materiału dowodowego. W istocie zaś zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. dotyczył kwestii związanych z umową cesji wierzytelności.

Należy podzielić stanowisko Sądu Rejonowego, korespondujące z poglądami przyjętymi w judykaturze, że umowa cesji dla swojej ważności nie wymaga formy pisemnej. Co do zasady rzeczona umowa może być zawarta w dowolnej formie, w tym nawet w sposób dorozumiany, tj. per facta concludentia (por. Ciszewski (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, WKP 2019; Kidyba (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Tom III. Zobowiązania - część ogólna, LEX 2014; wyrok SA w Warszawie z dnia 12 grudnia 2013 r., sygn. akt I ACa 806/13). Umowa jednak musi pozwalać na wyinterpretowanie z jej treści woli obu stron, a także winna wyraźnie oznaczać cesjonariusza i cedenta oraz zbywaną wierzytelność. W sytuacji, gdy obie strony zgodnie twierdzą, że doszło do przelewu wierzytelności z umowy i że obie strony miały taki zamiar i cel umowy na względzie - zbędne są rozważania i dokonywanie wykładni oświadczeń woli w tym przedmiocie. Dokonywanie takiej wykładni ma bowiem sens wówczas, gdy stanowiska stron umowy różnią się (por. wyrok SA w Katowicach z 8 marca 2005 r., I ACa 1516/04, Legalis nr 72077). Nie budzi wątpliwości Sądu, że umowa cesji, na podstawie której powód nabył dochodzone wierzytelności zawierała wszystkie niezbędne elementy (określone były strony umowy, wierzytelność, numer i data lotu oraz numer rezerwacji), a oświadczenia woli cedenta (zachowanie ujawnione poprzez posługiwanie się środkiem komunikacji elektronicznej) i cesjonariusza (podpis na dokumencie) były zgodne. Ponadto, fakt zawarcia umów cesji został potwierdzony przez dokładne określenie osoby cedenta poprzez wprowadzenie jego danych do formularza internetowego oraz poprzez złożenie podpisu elektronicznego przez cedenta, nadając tym samym niniejszej umowie formę dokumentową. W myśl ar. 77 ² k.c. do zachowania dokumentowej formy czynności prawnej wystarcza złożenie oświadczenia woli w postaci dokumentu, w sposób umożliwiający ustalenie osoby składającej oświadczenie. B. K. wyraził chęć zawarcia umowy cesji za pośrednictwem formularza internetowego znajdującego się na stronie internetowej powodowej spółki, gdzie wskazał swoje dane osobowe (w tym imię, nazwisko, adres poczty elektronicznej), a także za pośrednictwem tejże strony złożył podpis wykonany za pomocą myszki komputerowej. Oznaczenie cedenta w powyższy sposób jednoznacznie pozwala określić jego tożsamość. Ponadto B. K. przy zawarciu umowy z powódką, przekazał jej posiadane dokumenty, stanowiące podstawę dochodzenia zapłaty odszkodowania od (...) S.A. na podstawie rozporządzenia (WE) nr 261/2004, tj. fotografie karty pokładowej oraz rachunku stanowiącego potwierdzenie podróży, co dodatkowo świadczy o tym, iż wola zawarcia umowy cesji z powodem została rzeczywiście przez w/w pasażera wyrażona. Nie ulega zatem wątpliwości, że do zawarcia umowy cesji doszło, tym samym (...) S.A.(poprzednio (...) S.A.) posiada legitymację procesową czynną w niniejszej sprawie.

Wbrew twierdzeniom skarżącego, Sąd Okręgowy uznał słuszność przyjęcia przez Sąd Rejonowym domniemania faktycznego, iż do przekazania karty pokładowej oraz pozostałych dokumentów podróży doszło w wyniku zawarcia umowy cesji. Pozwany nie wykazał bowiem, iż do ich przekazania doszło w wyniku innej czynności. Z okoliczności niniejszej sprawy wynika zaś logicznie płynący wniosek, że B. K. przenosząc swoją wierzytelność, przekazał łącznie z nią wszystkie posiadane dokumenty ją stwierdzające, ażeby cesjonariusz mógł skutecznie dochodzić zaspokojenia nabywanego roszczenia przed sądem. Powyższe potwierdza także rodzaj działalności gospodarczej prowadzonej przez (...) S.A.

W ocenie Sądu Okręgowego, Sąd I instancji nie uchybił przepisom postępowania oddalając wniosek dowodowy pozwanego polegający na zobowiązaniu powódki do przedłożenia oryginału dokumentu umowy cesji, albowiem oryginał tego dokumentu w potocznym znaczeniu nie istnieje, umowa została bowiem zawarta w formie dokumentowej za pośrednictwem strony internetowej, zatem każdy jej wydruk stanowi jej „oryginał”. Wydruk komputerowy świadczy zaś o istnieniu zapisu komputerowego określonej treści w chwili dokonywania wydruku (SA w Warszawie z dn. 08.02.2013 r., I ACa 1399/12). Wobec powyższego przyjąć należy, że dokument wygenerowany elektronicznie jest tylko zapisem danych elektronicznych. Natomiast jego projekcja i wydruk są dokładnym odzwierciedleniem tego zapisu. Jakkolwiek podpis oraz poświadczenie zgodności z oryginałem nie są warunkami koniecznymi dopuszczenia dowodu z wydruku komputerowego (SA w Warszawie z dn. 12.01.2016 r., I ACa 823/15), to nie ma przeszkód aby takiego potwierdzenia dokonać (Misztal-Konecka, Komentarz do art. 243 § 1 k.p.c., t. I, pod red. Piaseckiego). Poświadczenie należy wówczas uznać za zgodność z zapisem komputerowym. W przedmiotowej sprawie dołączona do pozwu umowa przelewu wierzytelności (stanowiąca wydruk komputerowy umowy będącej zapisem danych elektronicznych zawartej w formie dokumentowej) została poświadczona za zgodność przez pełnomocnika powoda. Powyższe w ocenie Sądu Okręgowego stanowi wnioskowany przez pozwaną „oryginał umowy” zatem Sąd Rejonowy słusznie oddalił tenże wniosek dowodowy jako bezprzedmiotowy.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. apelację oddalił. O kosztach postępowania apelacyjnego rozstrzygnięto na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c., mając na uwadze jego wynik, obciążając pozwanego kosztami postępowania apelacyjnego w łącznej wysokości 450 zł, ustalonymi na podstawie § 10 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r w sprawie opłat za czynności adwokackie obowiązującego w dacie wniesienia apelacji.