Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

K., dnia 09 grudnia 2019r.

Sąd Rejonowy w Kaliszu, V Wydział Gospodarczy w składzie:

Przewodniczący: sędzia Katarzyna Górna-Szuława

Protokolant: sekr. sąd. Anna Zakrzewska

po rozpoznaniu w dniu 02 grudnia 2019r. w Kaliszu

na rozprawie

sprawy z powództwa: G. J. i D. L.

przeciwko: L. S.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego L. S. na rzecz powodów G. J. i D. L. kwotę 4.145,47 zł (cztery tysiące sto czterdzieści pięć złotych 47/100),

2.  oddala powództwo w pozostałym zakresie,

3.  zasądza od pozwanego L. S. na rzecz powodów G. J. i D. L. kwotę 1.017,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 917,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

sędzia Katarzyna Górna-Szuława

Sygn. akt V GC 1434/19

UZASADNIENIE

Dnia 28 grudnia 2018 r. (data wpływu) powodowie G. J. i D. L. reprezentowani przez profesjonalnego pełnomocnika wystąpili przeciwko L. S. z pozwem w postępowaniu upominawczym o solidarną zapłatę na ich rzecz kwoty 4.145,47 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. Nadto zażądali zasądzenia od pozwanego solidarnie na ich rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych.

W uzasadnieniu powodowie wskazali, że w dniu 21 lipca 2010 r. strony zawarły umowę o stałej współpracy, na mocy której powód D. L. zobowiązał się do świadczenia usług na rzecz pozwanego za wynagrodzeniem w wysokości 500,00 zł netto miesięcznie plus VAT. W związku z prowadzonym doradztwem prawnym powodowie wystawili pozwanemu faktury VAT, których pozwany nie kwestionował, a za które zapłacił po umownych terminach płatności z nich wynikających. Powodowie podnieśli, że zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 08 marca 2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych wobec opóźnień
w płatnościach przysługuje im od pozwanego rekompensata w wysokości równowartości 40 euro przeliczonej na złote wg średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP ostatniego dnia roboczego poprzedzającego miesiąc, w którym świadczenie pieniężne stało się wymagalne.
Z tego względu wystawili pozwanemu notę księgową z tytułu tejże rekompensaty na łączną kwotę 4.991,51 zł, zaś w przedmiotowej sprawie dochodzą części tej kwoty w wysokości określonej w pozwie. Powodowie wskazali, że pismem z dnia 26 lipca 2018 r. G. J. wezwał pozwanego do zapłaty dochodzonej należności, jednakże bezskutecznie.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 28 lutego 2019 r. w sprawie sygn. akt V GNc 6904/18 Referendarz Sądowy nakazał pozwanemu, aby zapłacił na rzecz powodów kwotę dochodzoną pozwem wraz z żądanymi odsetkami i kosztami procesu.

Z przedmiotowym rozstrzygnięciem nie zgodził się pozwany i w dniu 02 kwietnia
2019 r. złożył sprzeciw. Wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie solidarnie od powodów na jego rzecz kosztów procesu wg norm przepisanych.

W uzasadnieniu sprzeciwu pozwany przyznał, że zawarł z powodami umowę o stałej współpracy z dnia 21 lipca 2010 r. Zakwestionował podstawę prawną dochodzonego przez nich roszczenia wskazując, iż na datę zawarcia łączącej strony umowy ona nie istniała, gdyż możliwość dochodzenia żądanej rekompensaty wprowadziła dopiero ustawa z dnia 08 marca 2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych. Nie kwestionował natomiast faktu, że za świadczone przez powodów usługi płacił z opóźnieniem, ani wysokości dochodzonego roszczenia.

W odpowiedzi na sprzeciw z dnia 12 września 2019 r. (data wpływu) pełnomocnik powodów podtrzymał ich dotychczasowe stanowisko w sprawie. Wskazał, że powodowie dochodzą rekompensaty za opóźnienia w płatności, które zaistniały począwszy od stycznia 2016 r., zatem na podstawie przepisów obowiązujących w dacie ich zaistnienia.

Na rozprawie w dniu 02 grudnia 2019 r. stawił się pełnomocnik pozwanego. Wniósł
o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powodów na rzecz pozwanego kosztów procesu. Podtrzymał dotychczasowe stanowisko pozwanego w sprawie. Wskazał, że brak jest podstaw do zasądzenia dochodzonego roszczenia solidarnie na rzecz powodów a także, że powodowie nie wykazali, by ponieśli jakiekolwiek koszty związane z dochodzeniem należności. Podniósł również, że domaganie się zapłaty przez powodów w przedmiotowej sprawie stanowi naruszenie art. 5 kc.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powodowie G. J. i D. L. prowadzą działalność gospodarczą
w formie spółki cywilnej pod firmą (...) s.c. w K. w oparciu o wpis do (...). Pozwany L. S. prowadzi zaś działalność gospodarczą pod firmą Zakład (...) w (...) w oparciu o wpis do (...).

Okoliczności bezsporne.

W dniu 21 lipca 2010 r. pozwany zawarł z powodem D. L. umowę
o stałej współpracy. Przedmiotem umowy było świadczenie przez powoda na rzecz pozwanego usług w zakresie doradztwa związanego z prowadzeniem działalności gospodarczej, windykacji należności, obrotu wierzytelnościami, oceny zdolności płatniczej kontrahentów pozwanego, pośredniczenia w zawieraniu umów, zapewnienia obsługi prawnej, podatkowo-rachunkowej i ubezpieczeniowej a także reprezentowanie pozwanego. Strony ustaliły miesięczne wynagrodzenie za świadczone usługi na kwotę 500,00 zł netto plus VAT.

Okoliczności bezsporne, a nadto: umowa o stałej współpracy k. 11.

Dnia 15 grudnia 2010 r. powodowie G. J. i D. L. zawarli umowę spółki cywilnej. W jej ramach wspólnicy zobowiązali się wnieść wkład niepieniężny
w postaci zorganizowanego przedsiębiorstwa będącego współwłasnością wspólników po ½. Szczegółowa specyfikacja składników majątku wraz z ich wartością została określona
w załączniku do umowy.

Okoliczności bezsporne, a nadto: umowa spółki cywilnej k. 12-13.

W dniu 31 grudnia 2015 r. powodowie wystawili pozwanemu fakturę VAT (...) tytułem opłaty miesięcznej za grudzień 2015 r. wynikającej z umowy o stałej współpracy na kwotę 500,00 zł netto, tj. 615,00 zł brutto z terminem płatności określonym na dzień 07 stycznia 2016 r. (7 dni). Pozwany zapłacił tą należność w dniu 28 stycznia 2016 r., tj. 21 dni po terminie wskazanym w fakturze.

Okoliczności bezsporne, a nadto: faktura VAT k. 14, wyciąg bankowy k. 38.

Dnia 31 stycznia 2016 r. powodowie wystawili pozwanemu fakturę VAT (...) tytułem opłaty miesięcznej za styczeń 2016 r. wynikającej z umowy o stałej współpracy na kwotę 500,00 zł netto, tj. 615,00 zł brutto z terminem płatności określonym na dzień 07 lutego 2016 r. (7 dni). Pozwany zapłacił tą należność w dniu 10 marca 2016 r., tj. 32 dni po terminie wskazanym w fakturze.

Okoliczności bezsporne, a nadto: faktura VAT k. 15, wyciąg bankowy k. 39.

W dniu 29 lutego 2016 r. powodowie wystawili pozwanemu fakturę VAT (...) tytułem opłaty miesięcznej za luty 2016 r. wynikającej z umowy o stałej współpracy na kwotę 500,00 zł netto, tj. 615,00 zł brutto z terminem płatności określonym na dzień 07 marca 2016 r. (7 dni). Pozwany zapłacił tą należność w dniu 22 marca 2016 r., tj. 15 dni po terminie wskazanym w fakturze.

Okoliczności bezsporne, a nadto: faktura VAT k. 16, wyciąg bankowy k. 40.

Dnia 31 marca 2016 r. powodowie wystawili pozwanemu fakturę VAT (...)
z tytułu usługi windykacji należności głównej, prowizja 8% od kwoty 5.000,00 zł na kwotę 400,00 zł netto, tj. 492,00 zł brutto z terminem płatności określonym na dzień 07 kwietnia 2016 r. (7 dni). Pozwany zapłacił tą należność w dniu 01 czerwca 2016 r., tj. 55 dni po terminie wskazanym w fakturze.

Okoliczności bezsporne, a nadto: faktura VAT k. 17, wyciąg bankowy k. 41.

Również w dniu 31 marca 2016 r. powodowie wystawili pozwanemu fakturę VAT (...) tytułem opłaty miesięcznej za marzec 2016 r. wynikającej z umowy o stałej współpracy na kwotę 500,00 zł netto, tj. 615,00 zł brutto z terminem płatności określonym na dzień 07 kwietnia 2016 r. (7 dni). Pozwany zapłacił tą należność w dniu 01 czerwca 2016 r., tj. 55 dni po terminie wskazanym w fakturze.

Okoliczności bezsporne, a nadto: faktura VAT k. 18, wyciąg bankowy k. 41.

W dniu 30 kwietnia 2016 r. powodowie wystawili pozwanemu fakturę VAT (...) tytułem opłaty miesięcznej za kwiecień 2016 r. wynikającej z umowy o stałej współpracy na kwotę 500,00 zł netto, tj. 615,00 zł brutto z terminem płatności określonym na dzień 07 maja 2016 r. (7 dni). Pozwany zapłacił tą należność w dniu 01 czerwca 2016 r., tj. 25 dni po terminie wskazanym w fakturze.

Okoliczności bezsporne, a nadto: faktura VAT k. 19, wyciąg bankowy k. 41.

Dnia 31 maja 2016 r. powodowie wystawili pozwanemu fakturę VAT (...) tytułem opłaty miesięcznej za maj 2016 r. wynikającej z umowy o stałej współpracy na kwotę 500,00 zł netto, tj. 615,00 zł brutto z terminem płatności określonym na dzień 07 czerwca
2016 r. (7 dni). Pozwany zapłacił tą należność w dniu 14 września 2016 r., tj. 99 dni po terminie wskazanym w fakturze.

Okoliczności bezsporne, a nadto: faktura VAT k. 20, wyciąg bankowy k. 42.

W dniu 30 czerwca 2016 r. powodowie wystawili pozwanemu fakturę VAT (...) tytułem opłaty miesięcznej za czerwiec 2016 r. wynikającej z umowy o stałej współpracy na kwotę 500,00 zł netto, tj. 615,00 zł brutto z terminem płatności określonym na dzień 07 lipca 2016 r. (7 dni). Pozwany zapłacił tą należność w dniu 14 września 2016 r., tj. 79 dni po terminie wskazanym w fakturze.

Okoliczności bezsporne, a nadto: faktura VAT k. 21, wyciąg bankowy k. 42.

Dnia 31 lipca 2016 r. powodowie wystawili pozwanemu fakturę VAT (...) tytułem opłaty miesięcznej za lipiec 2016 r. wynikającej z umowy o stałej współpracy na kwotę 500,00 zł netto, tj. 615,00 zł brutto z terminem płatności określonym na dzień 07 sierpnia
2016 r. (7 dni). Pozwany zapłacił tą należność w dniu 14 września 2016 r., tj. 38 dni po terminie wskazanym w fakturze.

Okoliczności bezsporne, a nadto: faktura VAT k. 22, wyciąg bankowy k. 42.

W dniu 09 sierpnia 2016 r. powodowie wystawili pozwanemu fakturę VAT (...)
z tytułu usługi windykacji należności głównej, prowizja 8% + VAT od kwoty 60.000,00 zł na kwotę 4.800,00 zł netto, tj. 5.904,00 zł brutto z terminem płatności określonym na dzień 16 sierpnia 2016 r. (7 dni). Pozwany zapłacił tą należność w dniu 05 października 2016 r., tj. 50 dni po terminie wskazanym w fakturze.

Okoliczności bezsporne, a nadto: faktura VAT k. 23, wyciąg bankowy k. 43.

Dnia 31 sierpnia 2016 r. powodowie wystawili pozwanemu fakturę VAT (...) tytułem opłaty miesięcznej za sierpień 2016 r. wynikającej z umowy o stałej współpracy na kwotę 500,00 zł netto, tj. 615,00 zł brutto z terminem płatności określonym na dzień 07 września 2016 r. (7 dni). Pozwany zapłacił tą należność w dniu 13 lutego 2017 r., tj. 146 dni po terminie wskazanym w fakturze.

Okoliczności bezsporne, a nadto: faktura VAT k. 24, wyciąg bankowy k. 44.

W dniu 20 września 2016 r. powodowie wystawili pozwanemu fakturę VAT (...) z tytułu usługi windykacji należności głównej, prowizja 8% + VAT od kwoty 4.937,80 zł na kwotę 395,02 zł netto, tj. 485,87 zł brutto z terminem płatności określonym na dzień 27 września 2016 r. (7 dni). Pozwany zapłacił tą należność w dniu 03 marca 2017 r., tj. 187 dni po terminie wskazanym w fakturze.

Okoliczności bezsporne, a nadto: faktura VAT k. 25, wyciąg bankowy k. 45.

Dnia 30 września 2016 r. powodowie wystawili pozwanemu fakturę VAT (...) tytułem opłaty miesięcznej za wrzesień 2016 r. wynikającej z umowy o stałej współpracy na kwotę 500,00 zł netto, tj. 615,00 zł brutto z terminem płatności określonym na dzień 07 października 2016 r. (7 dni). Pozwany zapłacił tą należność w dniu 31 lipca 2018 r., tj. 662 dni po terminie wskazanym w fakturze.

Okoliczności bezsporne, a nadto: faktura VAT k. 26, wyciąg bankowy k. 46.

W dniu 31 października 2016 r. powodowie wystawili pozwanemu fakturę VAT (...) tytułem opłaty miesięcznej za październik 2016 r. wynikającej z umowy o stałej współpracy na kwotę 500,00 zł netto, tj. 615,00 zł brutto z terminem płatności określonym na dzień 07 listopada 2016 r. (7 dni). Pozwany zapłacił tą należność w dniu 31 lipca 2018 r., tj. 631 dni po terminie wskazanym w fakturze.

Okoliczności bezsporne, a nadto: faktura VAT k. 27, wyciąg bankowy k. 46.

Dnia 30 listopada 2016 r. powodowie wystawili pozwanemu fakturę VAT (...) tytułem opłaty miesięcznej za listopad 2016 r. wynikającej z umowy o stałej współpracy na kwotę 500,00 zł netto, tj. 615,00 zł brutto z terminem płatności określonym na dzień 07 grudnia 2016 r. (7 dni). Pozwany zapłacił tą należność w dniu 31 lipca 2018 r., tj. 601 dni po terminie wskazanym w fakturze.

Okoliczności bezsporne, a nadto: faktura VAT k. 28, wyciąg bankowy k. 46.

W dniu 31 grudnia 2016 r. powodowie wystawili pozwanemu fakturę VAT (...) tytułem opłaty miesięcznej za grudzień 2016 r. wynikającej z umowy o stałej współpracy na kwotę 500,00 zł netto, tj. 615,00 zł brutto z terminem płatności określonym na dzień 07 stycznia 2017 r. (7 dni). Pozwany zapłacił tą należność w dniu 31 lipca 2018 r., tj. 570 dni po terminie wskazanym w fakturze.

Okoliczności bezsporne, a nadto: faktura VAT k. 29, wyciąg bankowy k. 46.

Dnia 31 stycznia 2017 r. powodowie wystawili pozwanemu fakturę VAT (...) tytułem opłaty miesięcznej za styczeń 2017 r. wynikającej z umowy o stałej współpracy na kwotę 500,00 zł netto, tj. 615,00 zł brutto z terminem płatności określonym na dzień 07 lutego 2017 r. (7 dni). Pozwany nie uregulował należności w terminie.

Okoliczności bezsporne, a nadto: faktura VAT k. 30.

W dniu 28 lutego 2017 r. powodowie wystawili pozwanemu fakturę VAT (...) tytułem opłaty miesięcznej za luty 2017 r. wynikającej z umowy o stałej współpracy na kwotę 500,00 zł netto, tj. 615,00 zł brutto z terminem płatności określonym na dzień 07 marca 2017 r. (7 dni). Pozwany zapłacił tą należność w dniu 31 lipca 2018 r., tj. 511 dni po terminie wskazanym w fakturze.

Okoliczności bezsporne, a nadto: faktura VAT k. 31, wyciąg bankowy k. 46.

Dnia 31 marca 2017 r. powodowie wystawili pozwanemu fakturę VAT (...) tytułem opłaty miesięcznej za marzec 2017 r. wynikającej z umowy o stałej współpracy na kwotę 500,00 zł netto, tj. 615,00 zł brutto z terminem płatności określonym na dzień 07 kwietnia 2017 r. (7 dni). Pozwany zapłacił tą należność w dniu 31 lipca 2018 r., tj. 480 dni po terminie wskazanym w fakturze.

Okoliczności bezsporne, a nadto: faktura VAT k. 32, wyciąg bankowy k. 46.

W dniu 30 kwietnia 2017 r. powodowie wystawili pozwanemu fakturę VAT (...) tytułem opłaty miesięcznej za kwiecień 2017 r. wynikającej z umowy o stałej współpracy na kwotę 500,00 zł netto, tj. 615,00 zł brutto z terminem płatności określonym na dzień 07 maja 2017 r. (7 dni). Pozwany zapłacił tą należność w dniu 31 lipca 2018 r., tj. 450 dni po terminie wskazanym w fakturze.

Okoliczności bezsporne, a nadto: faktura VAT k. 33, wyciąg bankowy k. 46.

Dnia 31 maja 2017 r. powodowie wystawili pozwanemu fakturę VAT (...) tytułem opłaty miesięcznej za maj 2017 r. wynikającej z umowy o stałej współpracy na kwotę 500,00 zł netto, tj. 615,00 zł brutto z terminem płatności określonym na dzień 07 czerwca
2017 r. (7 dni). Pozwany zapłacił tą należność w dniu 31 lipca 2018 r., tj. 419 dni po terminie wskazanym w fakturze.

Okoliczności bezsporne, a nadto: faktura VAT k. 34, wyciąg bankowy k. 46.

W dniu 14 grudnia 2017 r. powodowie wystawili pozwanemu fakturę VAT (...)
z tytułu kosztów zastępstwa procesowego na kwotę 1.391,70 zł netto, tj. 1.711,79 zł brutto
z terminem płatności określonym na dzień 21 grudnia 2017 r. (7 dni). Pozwany zapłacił tą należność w dniu 31 lipca 2018 r., tj. 222 dni po terminie wskazanym w fakturze.

Okoliczności bezsporne, a nadto: faktura VAT k. 35, wyciąg bankowy k. 46.

Również dnia 14 grudnia 2017 r. powodowie wystawili pozwanemu fakturę VAT (...) z tytułu kosztów zastępstwa procesowego oraz kosztów postepowania klauzulowego na łączną kwotę 607,35 zł netto, tj. 747,04 zł brutto z terminem płatności określonym na dzień 21 grudnia 2017 r. (7 dni). Pozwany zapłacił tą należność w dniu 31 lipca 2018 r., tj. 222 dni po terminie wskazanym w fakturze.

Okoliczności bezsporne, a nadto faktura VAT k. 36, wyciąg bankowy k. 46.

W dniu 14 grudnia 2017 r. powodowie wystawili pozwanemu fakturę VAT (...)
z tytułu kosztów zastępstwa procesowego oraz kosztów postepowania klauzulowego na łączną kwotę 2.018,70 zł netto, tj. 2.483,00 zł brutto z terminem płatności określonym na dzień 21 grudnia 2017 r. (7 dni). Pozwany zapłacił tą należność w dniu 31 lipca 2018 r., tj. 222 dni po terminie wskazanym w fakturze.

Okoliczności bezsporne, a nadto: faktura VAT k. 37, wyciąg bankowy k. 46.

Dnia 26 lipca 2018 r. powód G. J. reprezentujący obu wspólników wystawił notę księgową nr (...), na podstawie której obciążył pozwanego kwotą 4.991,51 zł
z tytułu zryczałtowanej rekompensaty za koszty odzyskiwania wierzytelności w wysokości 40 euro zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych od faktur VAT wskazanych w treści noty. Jednocześnie wezwał pozwanego do zapłaty tej kwoty na wskazany rachunek bankowy w terminie 1 dni. Pismo zostało wysłane na adres pozwanego za pośrednictwem Poczty Polskiej w dniu 27 lipca 2018 r.

Pismem z tego samego dnia powód G. J. wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 14.469,69 zł, w tym kwoty 4.991,51 zł wynikającej z noty księgowej (...)
w terminie 1 dnia na wskazane konto bankowe pod rygorem skierowania sprawy na drogę postepowania sądowego. Wezwanie zostało nadane na adres pozwanego za pośrednictwem Poczty Polskiej w dniu 27 lipca 2018 r.

Okoliczności bezsporne, a nadto: nota księgowa k. 47, potwierdzenie nadania przesyłki pocztowej
k. 48, 50, wezwanie do zapłaty k. 49.

Żądane należności nie zostały uregulowane przez pozwanego.

Okoliczność bezsporna.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów przedłożonych do akt przez powodów, których wiarygodność i rzetelność sporządzenia nie budziła jego wątpliwości i nie była kwestionowana przez pozwanego.

Sąd pominął dowód z przesłuchania stron, albowiem prawidłowo wezwane do osobistego stawiennictwa pod rygorem pominięcia dowodu z ich przesłuchania i skutków
z art. 6 kc nie stawiły się na rozprawie w dniu 02 grudnia 2019 r.

Stan faktyczny w przedmiotowej sprawie był bezsporny. Spór między stronami sprowadzał się zaś do ustalenia, czy powodom przysługuje uprawnienie do żądania od pozwanego rekompensaty za koszty odzyskiwania należności w oparciu o treść art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 08 marca 2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych.

Sąd zważył, co następuje:

W rozpoznawanej sprawie pozwany przyznał, że zawarł umowę o stałej współpracy
z powodem G. J., którego następcą prawnym są G. J. i D. L. prowadzący działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej pod firmą (...) s.c. w K.. Nie zakwestionował noty odsetkowej ani wezwania do zapłaty załączonych przez powodów do akt sprawy.
W szczególności pozwany nie zaprzeczył, że powodowie świadczyli na jego rzecz usługi doradcze objęte fakturami załączonymi do pozwu. Pozwany nie zaprzeczył, a tym bardziej nie wykazał, zgodnie z treścią art. 6 kc i 232 kpc, by terminy opóźnienia wskazane w nocie odsetkowej i wezwaniu do zapłaty były niezgodne z rzeczywistym stanem rzeczy.
W szczególności nie przedłożył dowodów wskazujących na opłacenie tych faktur wcześniej niż wynika to z treści dokumentów załączonych do pozwu. Pozwany mimo spełnienia świadczenia przez powodów nie opłacił faktur zgodnie z terminami płatności, a opóźnienie w zapłacie równe jest terminom wskazanym przez powodów, czego pozwany nie kwestionował.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany podniósł brak podstawy prawnej dochodzonego przez powodów roszczenia wskazując, iż na datę zawarcia łączącej strony umowy ona nie istniała, gdyż możliwość dochodzenia żądanej rekompensaty wprowadziła dopiero ustawa z dnia 08 marca 2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych.

Wobec powyższego w przedmiotowej sprawie należało ustalić, czy powodowie byli uprawnieni do naliczenia rekompensaty stanowiącej równowartość 40 euro od każdej
z faktury objętej pozwem. Przy czym pozwany nie kwestionował wysokości wyliczonej rekompensaty.

Na wstępie należy wskazać, że celem nadrzędnym wprowadzenia unormowań związanych ze zwrotem kosztów windykacji jest ochrona wierzyciela, który w razie opóźnienia wykonania zobowiązania przez dłużnika ma prawo sięgnąć po działania windykacyjne wierzytelności, bez dokonywania innych czynności, a w szczególności bez potrzeby wykazywania szkody (art. 361 kc). Odwołać się tutaj należy do Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/7/UE z dnia 16 lutego 2011 r. w sprawie zwalczania opóźnień w płatnościach w transakcjach handlowych (Dz. U. UE L z dnia 23 lutego 2011 r.), której zasady implementowano do ustawy z dnia 08 marca 2013 r. o terminach zapłaty
w transakcjach handlowych. Potrzebę zwrotu kosztów windykacji uzasadniano w niej tym, że konieczna jest uczciwa rekompensata za ponoszone przez wierzycieli koszty odzyskiwania należności w związku z opóźnieniami w płatnościach, aby zniechęcić dłużników do tych opóźnień.

Stosownie do treści art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o terminach zapłaty
w transakcjach handlowych (Dz. U. z 2013 r. Nr 403 ze zm.) w brzmieniu znajdującym zastosowanie w niniejszej sprawie i obowiązującym do dnia 31 grudnia 2015 r. (zgodnie
z treścią art. 56 ustawy z dnia 09 października 2015 r. o zmianie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 r., poz. 1830) wierzycielowi, od dnia nabycia uprawnienia do odsetek, o którym mowa w art. 7 ust. 1 lub art. 8 ust. 1, bez wezwania, przysługuje od dłużnika z tytułu rekompensaty za koszty odzyskiwania należności równowartość kwoty 40 euro przeliczonych na złote według średniego kursu euro ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski ostatniego dnia roboczego miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym świadczenie pieniężne stało się wymagalne. Zaś zgodnie z treścią powołanej regulacji w brzmieniu obowiązującym od dnia 01 stycznia 2016 r. wierzycielowi, od dnia nabycia uprawnienia do odsetek, o których mowa w art. 7 ust. 1 lub art. 8 ust. 1, przysługuje od dłużnika, bez wezwania, równowartość kwoty 40 euro przeliczonej na złote według średniego kursu euro ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski ostatniego dnia roboczego miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym świadczenie pieniężne stało się wymagalne, stanowiącej rekompensatę za koszty odzyskiwania należności. Zgodnie zaś z art. 7 ust. 1 w transakcjach handlowych - z wyłączeniem transakcji, w których dłużnikiem jest podmiot publiczny - wierzycielowi, bez wezwania, przysługują odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych, chyba że strony uzgodniły wyższe odsetki, za okres od dnia wymagalności świadczenia pieniężnego do dnia zapłaty, jeżeli są spełnione łącznie następujące warunki: 1) wierzyciel spełnił swoje świadczenie; 2) wierzyciel nie otrzymał zapłaty w terminie określonym w umowie. W myśl art. 10 ust. 3 uprawnienie do kwoty, o której mowa w ust. 1, przysługuje od transakcji handlowej. Natomiast w myśl art. 11 ust. 2 ustawy jeżeli strony transakcji handlowej ustaliły w umowie, że świadczenie będzie spełniane w częściach, uprawnienie do kwoty rekompensaty wskazanej w ust. 1 przysługuje od każdej niezapłaconej części.

Zgodnie z treścią art. 15 ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych do transakcji handlowych zawartych przed dniem wejścia w życie ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe. W przypadku umów o współpracy przez transakcję handlową należy rozumieć każdą transakcję wykonawczą w ramach umowy.

Z ustalonego w sprawie stanu faktycznego jednoznacznie wynika, iż żądanie powodów oparte było na transakcjach handlowych, które miały miejsce w grudniu 2015, 2016 i 2017 r., zaś termin płatności wszystkich faktur objętych pozwem przypadał po dniu 01 stycznia
2016 r., zaś ustawa o terminach zapłaty w transakcjach handlowych z dnia 08 marca 2013 r. weszła w życie w dniu 07 kwietnia 2013 r. Tym samym, wbrew twierdzeniom strony pozwanej, roszczenie powodów znajduje oparcie w art. 10 ust. 1 powołanej regulacji.

Z ustalonego przez Sąd stanu faktycznego jednoznacznie wynika, iż każda z kwot wyszczególnionych w fakturach objętych pozwem była zapłacona po ustalonym terminie płatności. Wobec powyższego w ocenie Sądu powodowie byli uprawnienie do domagania się od pozwanego kwoty stanowiącej równowartość 40 euro, jako rekompensaty za koszty odzyskiwania należności.

Jednocześnie w ocenie Sądu nie może być wątpliwości, że powodowie mieli prawo naliczyć rekompensatę od każdej faktury. Podkreślić należy, iż roszczenie o stałą kwotę rekompensaty kosztów odzyskania należności przysługuje wierzycielowi od każdej dokonywanej transakcji handlowej. Jak już wyżej wspomniano, w przypadku umów
o współpracy przez transakcję handlową należy rozumieć każdą transakcję wykonawczą
w ramach umowy. Taka wykładnia jest zgodna z celem wprowadzenia ustawy, którym było dyscyplinowanie niesumiennego dłużnika oraz zwrot kosztów związanych z dochodzeniem należności z tytułu transakcji handlowych. W dalszej perspektywie ustawa ma zapobiegać opóźnieniom w transakcjach handlowych. Taki cel ustawy nakazuje łączyć prawo naliczania rekompensaty z każdą transakcja handlową, a nie jedynie z umową ramową, czy też
z umową o współpracy. W rozstrzyganej sprawie transakcje handlowe należy zatem utożsamiać z poszczególnymi fakturami. Jak wynika z materiału dowodowego poszczególne faktury w dotyczyły zarówno opłat miesięcznych, jak i konkretnych usług prawnych świadczonych na rzecz pozwanego, miały różne terminy płatności, były wystawiane
w różnych okresach i odzwierciedlały konkretne usługi świadczone na rzecz pozwanego. Każda z faktur dokumentowała wiec odrębną transakcje handlową. Nie ma faktury zbiorczej dokumentującej całość stosunków handlowych między stronami. Z akt sprawy nie wynika również, aby strony umówiły się na zapłatę wynagrodzenia w inny sposób aniżeli wynikający z faktur VAT. Co istotne, pozwany nie wskazał, a tym bardziej nie udowodnił okoliczności przeciwnych. Nadto, w umowie o współpracy strony jako okres rozliczeniowy przyjęły miesiąc kalendarzowy i ustaliły, że umówione wynagrodzenie będzie płatne miesięcznie.

Na rozprawie w dniu 02 grudnia 2019 r. pełnomocnik pozwanego podniósł, iż powodowie nie wykazali, aby ponieśli jakiekolwiek koszty związane z odzyskiwaniem od niego należności.

Podkreślić należy, iż w cytowanej wyżej regulacji ustawodawca przewidział dla wierzyciela swoisty ryczałt będący rekompensatą za koszty starań w celu odzyskania należności w wysokości równowartości 40 euro. Ta stała rekompensata przysługuje od dłużnika, przy czym wierzyciel nie jest zobligowany do wykazania poniesienia w tej wysokości wydatków. Naliczanie zaś tej opłaty jest możliwe już od pierwszego dnia po upływie terminu zapłaty. Opłata ta w praktyce może być żądana od każdego niezapłaconego w terminie rachunku lub faktury, niezależnie od wysokości wynikającego z nich roszczenia (por. uchwała SN z dnia 11 grudnia 2015 r., III CZP 94/15).

Na rozprawie w dniu 02 grudnia 2019 r. pełnomocnik pozwanego podniósł również, że występując z powództwem powodowie naruszyli art. 5 kc.

Powołany przepis przewiduje, że nie można czynić ze swego prawa użytku, który byłby sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub z zasadami współżycia społecznego. Takie działanie lub zaniechanie przez uprawnionego nie jest uważane za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony. Jak podkreślił Sąd Najwyższy
w wyroku z dnia 25 sierpnia 2011 r., sygn. akt II CSK 640/10 istotą prawa cywilnego jest strzeżenie praw podmiotowych, a zatem wszelkie rozstrzygnięcia prowadzące do redukcji bądź unicestwienia tych praw mają charakter wyjątkowy. Odmowa udzielenia ochrony prawnej na podstawie art. 5 kc musi być zatem uzasadniona istnieniem okoliczności rażących i nieakceptowanych w świetle powszechnie uznawanych w społeczeństwie wartości. Przy czym jako zasady współżycia społecznego rozumie się jako normy moralne odnoszące się do stosunków międzyludzkich, których przestrzeganie spotyka się pozytywną oceną społeczną a naruszanie z dezaprobatą.

Zdaniem Sądu nie można uznać dążenia powodów do skorzystania z uprawnienia, które przecież co do zasady powstaje dopiero z chwilą opóźnienia w zapłacie, za nadużycie prawa, jako sprzeczne z jego społeczno-gospodarczym przeznaczeniem. Działanie pozwanego stanowiło nie zasługujące na akceptację kredytowanie własnej działalności kosztem powodów. Na klauzulę generalną przewidzianą w przepisie art. 5 kc nie może zaś skutecznie powoływać się strona, która sama narusza w stosunku do przeciwnika procesowego zasady współżycia społecznego (wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 07 grudnia 2016 r., sygn. akt I ACa 1929/15), a tak niewątpliwie było w przypadku pozwanego, który świadomie dopuścił się opóźnień w zapłacie faktur sięgających od 15 dni do 662 dni.

Podkreślić również należy, iż w przedmiotowej sprawie rekompensata w wysokości 40 euro należna na podstawie art. 10 ust. 1 ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych mogła być dochodzona przez powodów w stosunku do kontrahenta, który opóźniał się z zapłatą należności. Właśnie likwidacja zatorów płatniczych w transakcjach handlowych, legła u podstaw wydania Dyrektywy 211/7/UE, wprowadzonej do prawa polskiego. W niniejszej sprawie, jak wykazali powodowie, a co nie było kwestionowane przez pozwanego, pozwany opóźnił się z zapłatą, co powoduje, że domaganie się przez powodów rekompensaty w wysokości równowartości 40 euro, szczegółowo obliczonej w pozwie, było zgodne ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa, opartego na regulacji zawartej w art. 10 ust. 1 powołanej wyżej ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych.

Kwota żądana pozwem została ustalona zgodnie z treścią art. 10 ust. 1 ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych i stanowi równowartość kwoty 40 euro przeliczonych na złote według średniego kursu euro ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski ostatniego dnia roboczego miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym świadczenie pieniężne stało się wymagalne i została pomnożona przez ilość faktur, z których świadczenie było wymagalne w danym okresie. Wysokość żądanej rekompensaty nie była przez pozwanego kwestionowana na etapie przedsądowym ani w toku procesu.

Na rozprawie w dniu 02 grudnia 2019 r. pełnomocnik pozwanego podniósł również brak podstaw do domagania się poprzez pozwanych solidarnej zapłaty na ich rzecz kwoty dochodzonej pozwem.

Odnosząc się zatem do kwestii solidarności czynnej (powodowie jako wspólnicy spółki cywilnej domagali się w pozwie, ażeby świadczenie zostało na ich rzecz zasądzone solidarnie) należy wskazać, że podstawę stosunku solidarności stanowi art. 369 kc, zgodnie z którym zobowiązanie jest solidarne, jeżeli to wynika z ustawy lub z czynności prawnej.
W przypadku solidarności czynnej brak jest w kodeksie cywilnym przepisu, który solidarność taką by ex lege statuował w danym stosunku prawnym. Błędem jest przyjmowanie, iż solidarność czynna występuje w przypadku roszczeń przysługujących wspólnikom spółki cywilnej, nie ma bowiem tu mowy o solidarności wierzycieli – brak jest dla niej szczególnego źródła, którego wymaga art. 369 kc, ani też nie dochodzi do podziału zobowiązania (dopóki trwa stosunek spółki cywilnej). Wierzytelności te przysługują wierzycielom łącznie,
w związku z występującą między nimi współwłasnością (wspólnością) łączną (por. wyrok SN z dnia 19 marca 2004 r., sygn. IV CK 172/03 oraz Komentarz do art. 369 kc (w:) red. Edward Gniewek, Kodeks cywilny. Komentarz, Warszawa 2018).

Podstawę zasądzenia solidarnego, stosownie do art. 369 kc, mogłaby również stanowić czynność prawna, w toku procesu nie wykazano jednak, że solidarność po stronie powodów jako wspólników spółki cywilnej jako wierzycieli została zastrzeżona w łączącej ich
z pozwanym umowie.

Dlatego też Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powodów kwotę dochodzoną pozwem, oddalając żądanie w zakresie żądania zasądzenia solidarnego, o czym orzekł w pkt 1 i 2 sentencji wyroku.

Powodowie domagali się w przedmiotowej sprawie również zasądzenie odsetek ustawowych za opóźnienie od dochodzonej kwoty, od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty.

Wskazać w tym miejscu należy, iż kwota stanowiąca równowartość 40 euro ma zbliżony charakter do kosztów sądowych, co do których przesądzono w orzecznictwie niedopuszczalność naliczania odsetek (por. uchwała SN z dnia 20 maja 2011 r., III CZP 16/11). Obowiązek zapłaty odsetek stanowi dla dłużnika swoistą sankcję za niewykonanie świadczenia w terminie. Dopuszczenie możliwości naliczania odsetek od kosztów odzyskiwania należności, które realizują się właśnie na skutek nieterminowego uregulowania zobowiązania, prowadziłoby do nadmiernego obciążenia dłużnika i powstania piramidy roszczeń związanych z nieterminowym uregulowaniem zobowiązań. Dlatego też Sąd oddalił roszczenie odsetkowe w tym zakresie, o czym orzekł w pkt 2 sentencji wyroku.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 98§1 i 2 kpc, zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu.

Na koszty te w rozpoznawanej sprawie złożyła się opłata sądowa od pozwu w kwocie 100,00 zł obliczona zgodnie z art. 28 ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. tj. z 2016 r., poz. 623 ze zm.), koszty zastępstwa procesowego stron w kwocie po 900,00 zł obliczone zgodnie z §6 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015 r., poz. 1804 ze zm.) oraz kwota po 17,00 zł tytułem opłaty od pełnomocnictwa wynikająca z art. 1 ust. 1 pkt 2 z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (Dz.U. Nr 225, poz. 1635 ze zm.).

Pozwany przegrał proces w całości, winien więc w całości ponieść jego koszty. Dlatego też Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powodów kwotę 1.017,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 917,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, o czym orzekł w pkt 3 sentencji wyroku.

sędzia Katarzyna Górna-Szuława