Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 7 marca 2014r

Sąd Okręgowy we Wrocławiu II Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie następującym:

Przewodniczący - Sędzia SO Beata Stachowiak (spr)

Sędzia SO Monika Kuźniar

Sędzia SR del. Iwona Popiołek - Sikora

Protokolant: Katarzyna Dudejcz

po rozpoznaniu w dniu 7 marca 2014r. we Wrocławiu

na rozprawie

sprawy z wniosku H. K.

przy udziale W. K.

o zasiedzenie

na skutek apelacji wnioskodawcy

od postanowienia Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Fabrycznej we Wrocławiu

z dnia 22 sierpnia 2013 r.

sygn. akt XI Ns 101/12

postanawia:

I.  oddalić apelację;

II.  zasądzić od wnioskodawcy na rzecz uczestnika postępowania kwotę 150 zł kosztów postępowania apelacyjnego.

Sygn. akt II Ca 17/14

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Rejonowy oddalił wniosek H. K. przy udziale W. K. o stwierdzenie nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie oraz zasądził od wnioskodawcy na rzecz uczestnika kwotę 2 417 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Podstawę rozstrzygnięcia Sądu Rejonowego stanowiły następujące ustalenia faktyczne:

Wnioskodawca H. K. zamieszkuje w nieruchomości położonej we W. przy ul. (...) od 1959r. do chwili obecnej, zajmując lokal nr (...) położony na parterze. Początkowo zajmował go z rodzicami – M. K. (1) i M. K. (2) oraz i bratem R. K.. M. K. (1) zmarła w dniu 25 października 1981r. Od 1985r. wnioskodawca zajmował lokal nr (...) z żoną, dziećmi i ojcem, który zmarł w dniu 28 lipca 1989r. Spadek po M. K. (1) na podstawie ustawy nabył mąż M. K. (2) oraz synowie R. i H. K. po 1/3 części każdy z nich, spadek po M. K. (2) na podstawie ustawy nabyli synowie R. i H. K. po 1/2 części każdy z nich.

Rodzice wnioskodawcy zajmowali nieruchomość – lokal na parterze i lewą część ogrodu od 1945r. W dniu 26 marca 1958r. pomiędzy A. S. ( właścicielką nieruchomości zabudowanej przy ul. (...) we W., składającej się wówczas z parcel gruntowych nr (...) i (...)) a M. i M. K. (1) zawarta została umowa dzierżawy. Na mocy decyzji Prezydium Rady Narodowej we W. z dnia 22 października 1963r. nr (...) nieruchomość zabudowana przy ul. (...) we W., składająca się z parcel gruntowych nr (...) i (...) wraz z zabudowaniami, przeszła na własność Skarbu Państwa z mocy prawa z dniem 31 lipca 1962r. Skarb Państwa do czasu rozwiązania umowy dzierżawy z dnia 26 marca 1958r. wstąpił w prawa A. S. a M. i M. K. (1) byli uprawnieni do użytkowania nieruchomości na warunkach określonych w tej umowie. Na mocy decyzji (...) P. z dnia 8 listopada 1966r. dokonano w dniu 1 grudnia 1966r. podziału ogrodu przynależnego do nieruchomości przy ul. (...) we W., przydzielono i wprowadzono M. K. (1) na wybraną przez nią lewa część ogrodu patrząc od strony ulicy. W wyniku podziału ogrodu przydomowego przydzielono do bezpłatnego użytkowania M. K. (1) lewą cześć ogrodu i pas ziemi z lewej strony budynku, prawą część kwietnika - łącznie 418m ^{( 2)}; B. S., zajmującej lokal nr (...) na piętrze budynku, prawą część ogrodu, pas ziemi po prawej stronie budynku i lewą część kwietnika przez budynkiem - łącznie 368m ^{( 2)}. Zobowiązano w/w do podpisania umowy dzierżawy ogrodów. Podział ten został utrzymany częściowo, przy czym ostatecznie przydzielono M. K. (1) i B. S. do użytkowania po 234m ^{( 2)} ogrodu; teren przed budynkiem potraktowano jako trawnik i przyznano do użytkowania obydwu lokatorkom. W dniu 26 kwietnia 1968r. założona została księga wieczysta dla nieruchomości położonej we W., przy ul. (...), działka nr (...) zabudowana budynkiem z podwórzem, ogrodem. Jako właściciela ujawniono Skarb Państwa. Na mocy decyzji nr (...) Prezydium Dzielnicowej Rady Narodowej W. Wydział Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej z dnia 27 maja 1968r. orzeczono o ustanowieniu prawa wieczystego użytkowania terenu państwowego, stanowiącego działkę przydomową oraz o sprzedaży budynku stanowiącego mały dom mieszkalny, położonego we W. przy ul. (...). Na podstawie umowy z dnia 23 września 1968r. zawartej pomiędzy J. K. J. działającym w imieniu Skarbu Państwa a M. K. (2), M. K. (1) i B. S. zawarta została umowa użytkowania wieczystego i sprzedaży budynku i lokali. Na mocy tej umowy pełnomocnik działający w imieniu Skarbu Państwa oddał w użytkowanie wieczyste małżonkom M. i M. K. (2) – w udziale wynoszącym ½ nieruchomość położoną we W. przy ul. (...), zawierającą działkę nr (...) o powierzchni 845m ^{( 2)}, na której wybudowany jest dom mieszkalny. Na podstawie tej samej umowy pełnomocnik działający w imieniu Skarbu Państwa sprzedał małżonkom M. i M. K. (2) na odrębną własność lokal mieszkalny nr (...) położony n parterze budynku mieszkalnego , składający się z trzech pokoi i kuchni o łącznej powierzchni użytkowej 93,5m ^{( 2)} oraz przedpokoju, spiżarni, werandy, wejścia do piwnicy wraz z udziałem (...) w częściach wspólnych budynku, do których zaliczona została m.in. piwnica i poddasze. Na podstawie tej samej umowy użytkownikiem wieczystym opisanej działki w udziale wynoszącym ½ i właścicielem lokalu nr (...) z udziałem wynoszącym (...) w częściach wspólnych budynku stała się B. S.. Małżonkowie K. nabycia dokonali z majątku dorobkowego. Ustalono w umowie, że zarząd nieruchomością wspólną będzie należał do właścicieli lokali nr (...) wspólnie. Na mocy opisanej umowy ustalono opłatę za użytkowanie wieczyste. W dniu 25 listopada 1985r. pomiędzy M. K. (2) a B. S. zawarta została umowa, na mocy której M. K. (2) i B. S., w związku z nieporozumieniami, jaki wystąpiły na tle wspólnego korzystania z pomieszczeń piwnicznych w budynku przy ul. (...) we W., uzgodnili, że B. S. przejmuje do użytkowania piwnicę pod werandą budynku a M. K. (2) przejmuje do użytkowania pozostałe pomieszczenia piwniczne wraz z korytarzami piwnicznymi, zapewniając B. S. dostęp do liczników gazowych. Ustalono termin przejęcia piwnic do użytkowania na 15 grudnia 1985r. Od tego momentu B. S. korzystała z jednego pomieszczenia piwnicznego po prawej stronie budynku od strony ulicy. Wejście do piwnic znajdowało się na zewnątrz budynku, do piwnic prowadziło też bezpośrednie wejście z lokalu nr (...). B. S. nie korzystała z tych wejść, wchodziła rzez okno, pozostali mieszkańcy nie mieli dostępu do tego pomieszczenia, gdyż drzwi były zamknięte. Z kolei ze strychu korzystała wyłącznie B. S., z możliwością dostępu właściciela lokalu nr (...) w przypadku wizyty kominiarza. Do momentu zawarcia opisanej umowy właściciele lokali korzystali wspólnie z piwnicy. Pozostałe części wspólne budynku pozostały do wspólnego korzystania. Taki sposób korzystania z budynku miał miejsce do śmierci B. S., co nastąpiło w dniu 16 marca 1986r W roku 1990 właścicielami lokalu nr (...) oraz współużytkownikami wieczystymi gruntu w udziale wynoszącym ½ staje się D. D. (obecnie J.) oraz R. D.. Po nabyciu lokalu zostało ustnie ustalone pomiędzy nowymi właścicielami lokalu nr (...) i wnioskodawcą, że strych pozostaje do wyłącznej dyspozycji właściciela lokalu nr (...) a piwnica do dyspozycji właściciela lokalu nr (...). Taki sposób korzystania pozostawał bezsporny do momentu, kiedy D. D. oraz P. D. (1) sprzedała lokal w roku 2000 W. K.. R. D. zmarł w dniu 12 grudnia 1992r. i spadek po nim nabyli żona D. D. oraz synowie P. D. (1) i P. D. (2) w 1/3 części każdy z nich. W wyniku spadkobrania w dniu 8 września 1999r. w dziale II księgi wieczystej (...) dokonano wpisu D. D. w 4/6 częściach, P. D. (1) w 1/6 części i P. D. (2) w 1/6 części. W odniesieniu do działki gruntu od momentu podziału ogrodu przynależnego do nieruchomości przy ul. (...) we W. i wprowadzeniu M. K. (1) na wybraną przez nią lewą część ogrodu patrząc od strony ulicy i przydzieleniu do bezpłatnego użytkowania M. K. (1) lewej cześć ogrodu i pasa ziemi z lewej strony budynku a B. S. prawej część ogrodu i pasa ziemi po prawej stronie budynku, tak ustalony sposób korzystania miał miejsce do śmierci B. S. i pozostawał bezsporny. Od frontowej ściany budynku do granicy działki od strony ul. (...) oraz od tylnej ściany budynku do przeciwległej granicy działki od co najmniej 1959r. przebiegało ogrodzenie, dzielące działkę, na której stoi budynek, na dwie części zgodnie z opisanym wyżej sposobem korzystania. M. K. (2) na używanej przez siebie części działki postawił szklarnię, reszta działki była użytkowana jako ogród warzywny a część od frontu budynku była użytkowana jako klomb z kwiatami. Szklarnie rozebrał H. K. a po zakupie samochodu na jej miejscu zrobił podjazd wylany betonem a także bramę wjazdową z własnych środków. H. K. nie pytał się o zgodę na te czynności właściciela lokalu nr (...). B. S. nie uprawiała ogrodu, jej część pozostawała zarośnięta. Na mocy decyzji Wojewody (...) z dnia 22 września 1992r.stwierdzono nabycie z mocy prawa przez Gminę W. nieodpłatnie własności nieruchomości będących w użytkowaniu wieczystym, m.in. działki nr (...) o powierzchni 843m ^{( 2)} położonej we W. przy ul. (...). Zmiana powierzchni działki i numeru nastąpiła w wyniku nowego pomiaru bez zmiany granic nieruchomości. Na mocy decyzji Prezydenta W. z dnia 29 kwietnia 1999r. zatwierdzony został podział nieruchomości położonej we W. przy ul. (...) , oznaczonej w operacie ewidencji gruntów jako działka nr (...) obręb K., będącej własnością Gminy W. a pozostającej w użytkowaniu wieczystym A. K. w ¼ części, H. K. w ¼ części, D. D. w 4/12 części, P. D. (2) w 1/12 części i P. D. (1) w 1/12 części ; w wyniku podziału działka nr (...) podzielona została na dwie odrębne działki o numerach (...) o powierzchni 260m ^{( 2)} i 15/2 o powierzchni 583m ^{( 2)} – zabudowanej budynkiem mieszkalnym jednorodzinnym wolnostojącym. Na mocy decyzji Prezydenta W. z dnia 13 grudnia 1999r., po rozpatrzeniu wniosków współużytkowników wieczystych H. K. i A. K. z dnia 20 kwietnia 1999r. oraz D. D., P. D. (1) i P. D. (2) z dnia 11 października 1999r. dokonano przekształcenia prawa współużytkowania wieczystego przysługującego do nieruchomości położonej we W. przy ul. (...) o powierzchni i 843m ^{( 2)}, oznaczonej geodezyjnie jako działki nr (...), związane z prawem własności lokali nr (...) w budynku przy ul. (...) we W., w prawo współwłasności, przy czym wielkość udziałów w prawie własności gruntu odpowiada wysokości udziałów w przekształconym prawie. W dniu 22 września 2000r. A. K. i H. K. dokonali nieodpłatnego zniesienia współwłasności lokalu mieszkalnego nr (...), którego byli współwłaścicielami – w wyniku spadkobrania po zmarłych rodzicach M. i M. K. (2) - w udziałach po ½ części, z która to własnością łączy się udział w wysokości ½ w częściach wspólnych budynku oraz własności działek nr (...). W wyniku zniesienia współwłasności cały lokal z przynależnymi udziałami nabył wnioskodawca H. K.. W dniu 14 listopada 2000r. dokonano nieodpłatnie zniesienia współwłasności działki nr (...) w ten sposób, że wyłączną właścicielką działki nr (...) została D. D.. W związku z powyższym z księgi wieczystej (...) odłączono cześć nieruchomości o obszarze 260m2 , dla której w dniu 25 maja 2004r. założono księgę wieczysta nr (...) i w dziale II nowo założone księgo wpisano jako właściciela D. D.. W dniu 16 listopada 2000r. pomiędzy D. D., działającą także w imieniu syna P. D. (1) i P. D. (2) a W. K. zwarta została umowa, na mocy której D. D. i P. D. (2) sprzedali W. K. udziały w lokalu mieszkalnym nr (...) położonym we W. przy ul. (...), z którymi to udziałami związany był udział w wysokości (...) we wspólnych częściach budynku oraz udział w wysokości ½ we własności działki nr (...), objętej kw nr (...). Po zakupie nieruchomości W. K. rozpoczął remont dachu. Wnioskodawca nie partycypował w remoncie dachu stwierdzając, że nie ma w tym interesu, gdyż z dachu woda przecieka do lokalu uczestnika a nie wnioskodawcy. Uczestnik, rozpoczynając remont, zaczął zwozić materiały i wnioskodawca udostępnił uczestnikowi część piwnicy, po prawej stronie budynku, od ulicy. W okresie roku 2000-2001r. H. K. podjął decyzję o zaadoptowaniu piwnic pod budynkiem na pomieszczenia mieszkalne. W roku 2001 H. K. o W. K. poczynili ustalenia odnośnie korzystania z części wspólnych budynku. Ustalenia takie były czynione wstępnie jeszcze przed zakupem nieruchomości przez W. K.. Ustnie zostało ustalone, że najkorzystniej dla obu stron będzie, jeżeli wnioskodawca będzie korzystał wyłącznie z piwnicy a uczestnik wyłącznie z poddasza. Obie strony przystąpiły do remontów pomieszczeń; wnioskodawca piwnicy, uczestnik - strychu. Wnioskodawca zaadoptował pomieszczenia piwniczne na mieszkalne – są tam pokoje zajmowane przez dzieci wnioskodawcy i jedno pomieszczenie gospodarcze. Uczestnik zamierzał strych przebudować na mieszkanie; doprowadził tam wodę i energię elektryczną, wyremontował cały dach i kominy. Pomagał równocześnie wnioskodawcy, np. pomógł przy doprowadzeniu energii elektrycznej do piwnic. Po ustaleniach odnośnie korzystania z części wspólnych wnioskodawca wybił osobne wejście do piwnicy od tyłu budynku, zamurował istniejące dotychczas. Uczestnik został poinformowany przez wnioskodawcę o tych pracach i się nie sprzeciwił; podobnie wnioskodawca nie sprzeciwiał się działaniom podejmowanym przez uczestnika w odniesieniu do strychu. Na strych można wejść wyłącznie z lokalu nr (...). W dacie kupna lokalu nr (...) przez W. K. D. D. poinformowała nowego nabywcę o sposobie korzystania z działki; powiedziała, że część działki po prawej stronie od strony ulicy, oddzielona płotem od lewej części, była przez nią użytkowana a prawa część przez wnioskodawcę. Wskazała, że co do uczestnika to winien poczynić osobne ustalenia w tym przedmiocie z wnioskodawcą. Uczestnik, po zakupie nieruchomości, nie czynił z wnioskodawcą żadnych ustaleń odnośnie korzystania z działki. Podczas remontów korzystał – składował materiały budowlane – na skrawku gruntu po prawej stronie budynku patrząc od ulicy, bliżej ulicy. Po zakończeniu remontów uczestnik próbował dokonać ustaleń z wnioskodawca odnośnie korzystania z działki, jednakże wnioskodawca, w odpowiedzią na propozycje uczestnika, który chciał korzystać z niej w zakresie odpowiadającym udziałowi, odpowiadał agresją i sprzeciwem. W konsekwencji uczestnik nie wchodził na część działki z której korzystał wnioskodawca - po lewej stronie budynku patrząc od strony ulicy, chociaż fizycznie istniała taka możliwość, gdyż około roku 2005r. strony zgodnie postanowiły o likwidacji ogrodzenia przebiegającego od ściany frontowej budynku do granic działki z ul. (...) ze względów estetycznych. W dni 21 stycznia 2011r. uczestnik złożył wniosek o zniesienie współwłasności działki. W dniu 19 maja 2004r. pomiędzy H. K. a W. K. zawarta została umowa, na mocy której strony zmieniły wysokość udziałów w częściach wspólnych budynku położonego we W. przy ul. (...) dostosowując je do wielkości udziałów w prawie współwłasności gruntu zgodnie z przepisami ustawy z dnia 24 czerwca 1994r. o własności lokali w ten sposób, że z własnością lokalu nr (...) związany będzie udział wynoszący ½ części a z własnością lokalu nr (...) związany będzie udział wynoszący ½ części we wspólnych częściach budynku i prawie współwłasności gruntu. Wnioskodawca dobudował wiatę do budynku po jego lewej stronie, położył puzzle na podjeździe. Uczestnik wiedział o tych pracach ale wnioskodawca nie pytał się uczestnika o zgodę na ich wykonanie. Strony wspólnie sfinansowały obłożenie schodów wejściowych gresem a także elewacje budynku – każdy do wysokości swojego piętra. Uczestnik wykonał główny pion wodny i kanalizacyjny, jednakże każda ze stron bezpośrednio do mieszkań samodzielnie wykonała przyłączenie. Obecnie z własnością lokalu nr (...), dla którego Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Krzyków prowadzi księgę wieczystą (...), znajdującego się w budynku mieszkalnym usytuowanym na działce nr (...) we W. przy ul. (...) związany jest udział w wysokości ½ części w nieruchomości wspólnej, która stanowi grunt oraz części budynku i urządzenia nie służące wyłącznie do użytku właścicieli lokali, z własnością lokalu nr (...), dla którego Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Krzyków prowadzi księgę wieczystą (...), znajdującego się w budynku mieszkalnym usytuowanym na działce nr (...) we W. przy ul. (...) związany jest udział w wysokości ½ części w nieruchomości wspólnej, która stanowi grunt oraz części budynku i urządzenia nie służące wyłącznie do użytku właścicieli lokali.

Na podstawie powyższych ustaleń faktycznych Sąd Rejonowy uznał, iż wniosek nie zasługiwał na uwzględnienie. Dokonując ustaleń stanu faktycznego Sąd oparł się na dowodach z dokumentów oferowanych przez obie strony a także na dokumentach ksiąg wieczystych nr (...), a także na zeznaniach świadków i stron, które to zeznania były zgodne w zasadniczych kwestiach. Wnioskodawca domagał się stwierdzenia nabycia prawa własności w drodze zasiedzenia z dniem 2 października 2000r. nieruchomości o powierzchni 421 m ^{( 2)} położonej we W. przy ul. (...), opisanej w księdze wieczystej KW nr (...) (lewa strona patrząc od ulicy); udziału we współwłasności budynku położonego we W. przy ul. (...) o powierzchni 97m ^{( 2)} - piwnicy, opisanego w KW nr (...). W odniesieniu do działki gruntu w przedmiotowej sprawie posiadaniu wnioskodawcy nie można przypisać charakteru posiadania samoistnego a to głównie przez pryzmat zdarzenia stanowiącego źródło nabycia posiadania. Zawarcie umowy najmu, dzierżawy, użyczenia itp. przesądza o nabyciu posiadania zależnego. Jak należy domyślać się ( gdyż z treści wniosku jednoznacznie w żaden sposób to nie wynika) wnioskodawca do okresu posiadania przez siebie, dolicza okres posiadania swoich poprzedników prawnych – M. i M. K. (1), chociaż wnioskodawca nie wskazał, jaki okres winien podlegać doliczeniu, więc trudno jest się do tego odnosić, jednakże nawet przy założeniu, że okres posiadania przez rodziców winien być zaliczony, to rodzicom wnioskodawcy nie sposób przypisać przymiotu posiadaczy samoistnych. Po pierwsze, jak wynika z ustaleń stanu faktycznego, w dniu 26 marca 1958r. pomiędzy A. S. ( właścicielką nieruchomości zabudowanej przy ul. (...) we W., składającej się wówczas z parcel gruntowych nr (...) i (...)) a M. i M. K. (1) zawarta została umowa dzierżawy. Na mocy decyzji Prezydium Rady Narodowej we W. z dnia 22 października 1963r. nr (...) nieruchomość zabudowana przy ul. (...) we W., składająca się z parcel gruntowych nr (...) i (...) wraz z zabudowaniami, przeszła na własność Skarbu Państwa z mocy prawa z dniem 31 lipca 1962r. Skarb Państwa do czasu rozwiązania umowy dzierżawy z dnia 26 marca 1958r. wstąpił w prawa A. S. a M. i M. K. (1) byli uprawnieni do użytkowania nieruchomości na warunkach określonych w tej umowie. Na mocy decyzji (...) P. z dnia 8 listopada 1966r. dokonano w dniu 1 grudnia 1966r. podziału ogrodu przynależnego do nieruchomości przy ul. (...) we W., przydzielono i wprowadzono M. K. (1) na wybraną przez nią lewą część ogrodu patrząc od strony ulicy. W wyniku podziału ogrodu przydomowego przydzielono do bezpłatnego użytkowania M. K. (1) lewą cześć ogrodu i pas ziemi z lewej strony budynku, prawą część kwietnika - łącznie 418m2, B. S., zajmującej lokal nr (...) na piętrze budynku, prawą część ogrodu, pas ziemi po prawej stronie budynku i lewą część kwietnika przez budynkiem - łącznie 368m2. Zobowiązano w/w do podpisania umowy dzierżawy ogrodów. Podział ten został utrzymany częściowo, przy czym ostatecznie przydzielono M. K. (1) i B. S. do użytkowania po 234m2 ogrodu; teren przed budynkiem potraktowano jako trawnik i przyznano do użytkowania obydwu lokatorkom. Z kolei na podstawie umowy z dnia 23 września 1968r. zawartej pomiędzy J. K. J. działającym w imieniu Skarbu Państwa a M. K. (2), M. K. (1) i B. S. zawarta została umowa użytkowania wieczystego i sprzedaży budynku i lokali. Na mocy tej umowy pełnomocnik działający w imieniu Skarbu Państwa oddał w użytkowanie wieczyste małżonkom M. i M. K. (2) – w udziale wynoszącym ½ nieruchomość położoną we W. przy ul. (...), zawierającą działkę nr (...) o powierzchni 845m2, na której wybudowany jest dom mieszkalny. Na podstawie tej samej umowy pełnomocnik działający w imieniu Skarbu Państwa sprzedał małżonkom M. i M. K. (2) na odrębną własność lokal mieszkalny nr (...) położony n parterze budynku mieszkalnego , składający się z trzech pokoi i kuchni o łącznej powierzchni użytkowej 93,5m2 oraz przedpokoju, spiżarni, werandy, wejścia do piwnicy wraz z udziałem (...) w częściach wspólnych budynku, do których zaliczona została m.in. piwnica i poddasze. Na podstawie tej samej umowy użytkownikiem wieczystym opisanej działki w udziale wynoszącym ½ i właścicielem lokalu nr (...) z udziałem wynoszącym (...) w częściach wspólnych budynku stała się B. S.. Wynika z powyższego, że rodzice wnioskodawcy a także B. S. byli użytkownikami wieczystymi działki gruntu w udziałach wyżej opisanych a więc nigdy nie byli jej posiadaczami samoistnymi. Słusznie wskazuje uczestnik, że wnioskodawca de facto żąda stwierdzenia zasiedzenia 421m ^{( 2)} powierzchni działki a biorąc pod uwagę okoliczność, że nieruchomość gruntowa ma powierzchnię 583m2, wnioskodawca żąda zasiedzenia własnego udziału, gdyż powierzchnia 583m2 odpowiada udziałowi w wysokości 72.2% . W ocenie uczestnika, biorąc pod uwagę sposób sformułowania wniosku, wnioskodawca mógłby żądać zasiedzenia gruntu o powierzchni 129,5m2. Niewątpliwie istnieje możliwość zasiedzenia w stosunku do innych współwłaścicieli i jeżeli są to współwłaściciele w częściach idealnych całej nieruchomości, w wyniku zasiedzenia wygasają udziały pozostałych współwłaścicieli co do części, które w wyniku zasiedzenia stały się odrębnymi nieruchomościami, jednakże zmiana charteru posiadania z zależnego na samoistne musi nastąpić w sposób widoczny dla pozostałych współwłaścicieli a w przedmiotowej sprawie posiadaniu wnioskodawcy nie można przypisać przymiotu posiadania samoistnego. Odnośnie charakteru posiadania przez poprzedników prawnych, wskazać należy na przedłożone przez samego wnioskodawcę decyzji Prezydium Rady Narodowej we W. z dnia 22 października 1963r. nr (...) oraz decyzji (...) P. z dnia 8 listopada 1966r., z których jednoznacznie wynika, że rodzicom wnioskodawcy, jeszcze przed ustanowieniem prawa użytkowania wieczystego w 1968r., część działki przyznana została do bezpłatnego korzystania a zatem w żaden sposób okresu posiadania przed ustanowieniem prawa użytkowania wieczystego nie można uważać za posiadanie samoistne. Słusznie wskazuje uczestnik na fakt, że w dniu 13 grudnia 1999r. Prezydent Miasta W. na mocy decyzji nr (...) przekształcił prawo użytkowania wieczystego gruntu w prawo własności. Dodać należy, że jak wynika z treści decyzji, nastąpiło to na wniosek współużytkowników wieczystych, m.in. H. K. i A. K. z dnia 20 kwietnia 1999r. Wnioskować należy, że składając wniosek o przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności H. K. i A. K. określili i potwierdzili charakter swojego posiadania jako użytkowników wieczystych działki gruntu w udziale, jaki wynikał z tej decyzji . Należy podzielić pogląd wyrażony w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 23 lipca 2008r. (...), że do okresu samoistnego posiadania prowadzącego do nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie nie dolicza się kresu posiadania rzeczy jak użytkownik wieczysty. Przyjmując hipotetycznie, że posiadanie wnioskodawcy miało charakter posiadania samoistnego, w dniu 13 grudnia 1999r. przerwany został bieg terminu zasiedzenia ale prawa użytkowania wieczystego a rozpoczął bieg termin zasiedzenia własności a zatem wymagany termin 30 lat do nieprzerwanego posiadania samoistnego czy to części fizycznej nieruchomości czy też udziału we współwłasności jeszcze nie upłynął. Wymagane dla zasiedzenia posiadanie samoistne musi trwać „nieprzerwanie" przez wymagany ustawą okres. Obowiązują przy tym wszelkie określone przepisami o posiadaniu reguły dotyczące ciągłości posiadania. Znajduje więc tu zastosowanie domniemanie ciągłości posiadania (art. 340 zd. 1 k.c.). W ocenie Sądu wnioskodawca nie zdołał wykazać, że jego posiadanie miało charakter samoistny w odniesieniu do działki gruntu, której stwierdzenia zasiedzenia domaga się wnioskodawca. Jak wynika z zeznań świadka D. J. (poprzednio D.), w momencie nabycia przez nią i męża własności lokalu i współużytkowania wieczystego gruntu, czyniła ona ustne ustalenia z wnioskodawcą odnośnie sposobu korzystania z działki, przystając na propozycję wnioskodawcy co do takiego korzystania, jaki istniał za życia B. S.. Wynika z powyższego, że dokonano podziału do korzystania z działki gruntu. Wskazać należy, że umowa o podział do korzystania quoad usum nie wymaga dla swej ważności żadnej szczególnej formy a konkludentne fakty dłuższego zgodnego rozdzielnego korzystania z oznaczonych części nieruchomości pozwalają na przyjęcie, że doszło do zawarcia takiej umowy. Wynika z powyższego, że wnioskodawca miał świadomość, że jest współwłaścicielem działki w ½ części udziału i że o sposobie korzystania z działki winien decydować także drugi współwłaściciel, czemu wnioskodawca dal wyraz uzgadniając sposób korzystania z działki w momencie pojawienia się nowego właściciela lokalu nr (...). Jak wynika z ustaleń stanu faktycznego, po zakupie nieruchomości przez uczestnika, nie były czynione przez strony żadne ustalenia co do sposobu korzystania z działki i był on taki jak w dacie kiedy współwłaścicielem pozostawała D. D. z synami; wnioskodawca wyraźnie nie życzył sobie aby uczestnik wchodził i korzystał z części, z której korzystał wnioskodawca. H. K. czynił także nakłady na część z której korzystał; postawił wiatę, wybrukował podjazd, zrobił osobne wejście do piwnic, nie pytając o zgodę uczestnika. W ocenie Sądu dopiero od momentu zakupu przez W. K. nieruchomości można mówić ewentualnie o samoistnym posiadaniu części działki przez uczestnika, ale z uwagi na brak upływu wymaganego terminu do zasiedzenia, wniosek nie podlega w tym zakresie uwzględnieniu. W przedmiotowej sprawie bezspornym pozostawało, że H. K., jako mający wiedzę i świadomość, że jest współwłaścicielem działki w ½ niewydzielonej części, pozostawał posiadaczem w złej wierze. O świadomości wnioskodawcy w tym przedmiocie świadczą okoliczności zniesienia współwłasności działki nr (...), zniesienia współwłasności z bratem, wreszcie umowa o wyrównane udziałów w częściach wspólnych z W. K.. Biorąc powyższe pod uwagę, nawet przy przyjęciu założenia, że był posiadaczem samoistnym w złej wierze, wymagany okres zasiedzenia w stosunku do wnioskodawcy nie upłynął na skutek zdarzeń, o których była mowa we wcześniejszych zważaniach. Biorąc powyższe pod uwagę wniosek w odniesieniu do działki gruntu podlegał oddaleniu. W odniesieniu do wniosku o stwierdzenie nabycia prawa własności w drodze zasiedzenia piwnicy to wniosek także nie zasługuje na uwzględnienie. Wobec okoliczności, że interesy wnioskodawcy i uczestnika pozostawały sprzeczne, o kosztach orzeczono na zasadzie przepisu art. 520§ 2 kpc, obciążając kosztami wnioskodawcę, co skutkowało przyznaniem solidarnie na rzecz uczestników zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. Wnioskodawca określił wartość przedmiotu sporu na kwotę 20.000 zł. a zatem na zasadzie przepisu §6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu , przyznano uczestnikowi na rzecz wnioskodawcy kwotę 2400 zł. tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego oraz kwotę 17 zł. tytułem zwrotu kosztów opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

Na powyższe rozstrzygnięcie apelację złożył wnioskodawca zaskarżając postanowienie w punkcie I w części oddalającej wniosek o stwierdzenie zasiedzenia udziału we współwłasności nieruchomości stanowiącego udział 11/50 tj. 129,5 m(2) powierzchni gruntu, w punkcie II w całości. Jednocześnie apelujący wniósł o zmianę postanowienia w zaskarżonym zakresie i uwzględnienie wniosku w części dotyczącej zasiedzenia udziału we współwłasności nieruchomości stanowiącego 11/50 udziału w gruncie, zasądzenie od uczestnika na rzecz wnioskodawcy kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Zaskarżonemu postanowieniu apelujący zarzucił naruszenie art. 336 k.c. w zw. z art. 172§ 2 k.c. przez błędną wykładnię przejawiającą się w nieprawidłowym rozumieniu pojęcia samoistnego posiadania polegającym na uznaniu, że zmiana charakteru posiadania z zaleznego na samoistne nie nastąpiła w sposób widoczny dla współwłaścicieli a wnioskodawcy nie można przypisać przymiotu posiadania samoistnego i w efekcie błędnym przyjęciu, że wnioskodawca pomimo upływu wymaganego łącznego okresu samoistnego posiadania przez niego i przez jego poprzednika prawnego nie nabył własności nieruchomości przez zasiedzenie; art. 339 k.c. przez jego niezastosowanie i w rezultacie uchylenie się od przyjęcia domniemania prawnego samoistnego posiadania, pomimo podstaw do jego wzruszenia.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja wnioskodawcy nie zasługiwała na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności wskazać należało, iż zgodnie z art. 383 k.p.c. w postępowaniu apelacyjnym nie można rozszerzyć żądania pozwu ani występować z nowymi roszczeniami.

Przedmiotem rozpoznania, a więc zbadania od strony faktycznej i prawnej, może być na szczeblu apelacyjnym tylko roszczenie uprzednio rozpoznane prze sąd pierwszej instancji

( por. wyrok SA w Łodzi z 7.02.2013 r, I ACa 1105/12, Lex nr 1311973)

Wymogi stawiane treści wniosku obejmują dokładne określenie żądania oraz przytoczenie okoliczności faktycznych, uzasadniających żądanie.

Wnioskodawca w toku procesu reprezentowany był przez profesjonalnego pełnomocnika.

Jak wynika z treści wniosku wnioskodawca wystąpił z wnioskiem o zasiedzenie w dniu 2.10.2000 r własności nieruchomości o powierzchni 421m (2) oraz zasiedzenie w dniu 2.10.2000 r udziału we współwłasności budynku o powierzchni 97 m(2) (piwnica), zaś w apelacji zmienił to żądanie i wniósł o zasiedzenie udziału we współwłasności nieruchomości stanowiącego 11/50 udziału w gruncie.

W związku z powyższym, iż nawet gdyby uznać, iż ocena materiału dowodowego dokonana przez Sąd Okręgowy byłaby inna niż dokonana przez Sąd Rejonowy, to i tak apelacja nie podlegałaby uwzględnieniu ze względu na sformułowanie wniosku w apelacji w sposób inny niż we wniosku pierwotnym.

Przechodząc jednak do oceny apelacji Sąd Okręgowy w pełni podziela ustalenia stanu faktycznego dokonane przez sąd pierwszej instancji, jak również zastosowaną przez ten sąd wykładnię prawa materialnego.

Zdaniem Sądu Okręgowego stanowisko Sądu Rejonowego w zakresie oceny posiadania samoistnego nieruchomości przez H. K. zostało przedstawione w sposób czytelny i opatrzone w trafny wywód prawny o braku spełnienia przez wnioskodawcę przesłanek do zasiedzenia nieruchomości.

Wskazać należało, iż poza sporem między stronami pozostawała kwestia, iż nieruchomość była przedmiotem współwłasności, a nadto, że zajęta część nieruchomości dokonana została przez wnioskodawcę tylko na podstawie podziału do korzystania.

Niewykonywanie prawa posiadania przez innych współwłaścicieli nie uprawnia do wniosku, że współwłaściciel posiadający przejmuje rzecz w samoistne posiadanie w zakresie ich uprawnień. Posiadanie właścicielskie całej rzeczy przez współwłaściciela wyłącznie dla siebie i z wolą odsunięcia od realizacji praw do tej rzeczy innych współwłaścicieli jest możliwe, jednak wymaga, żeby współwłaściciel żądający stwierdzenia zasiedzenia idealnego udziału innego współwłaściciela udowodnił, że zmienił (rozszerzył) zakres swego samoistnego posiadania ponad realizację uprawnienia z art. 206 k.c. i uzewnętrznił tę zmianę wobec współwłaścicieli. Zastosowanie w takim wypadku domniemania z art. 339 k.c. wymaga wykazania przez współwłaściciela, że posiada rzecz ponad swoje prawo wynikające ze współwłasności. Do takiej zmiany charakteru władztwa konieczne jest wyraźne zamanifestowanie woli władania cum animo rem sibi habendi, w sposób widoczny dla współwłaścicieli i dla otoczenia. Surowe wymagania wobec współwłaściciela zmieniającego zakres posiadania samoistnego uzasadnione jest bezpieczeństwem stosunków prawnych i ochroną własności, która narażona byłaby na uszczerbek, gdyby współwłaściciel - uprawniony do współposiadania całości - mógł łatwo doprowadzić do utraty praw pozostałych współwłaścicieli, powołując się na zmianę swojej woli, a więc elementu subiektywnego ( por. postanow. SN z dnia 29.06.2010 r. ,III CSK 300/09 ,Lex nr 852670 , postanow. SN z 2.03.2012 r .I CSK 249/11 ,Lex nr 1215425 ) .

Według unormowania zawartego w art. 206 k.c. współwłaściciel, bez względu na wielkość swego udziału, jest uprawniony do posiadania całej rzeczy tylko z tym ograniczeniem, że do takiego samego współposiadania jest uprawniony każdy inny jej współwłaściciel. Skoro, więc element „korpus” współwłaściciela rzeczy może nie różnić się od władztwa jedynego właściciela, to właśnie z tego unormowania wynika wniosek, że domniemanie ustanowione w art. 339 k.c. nie ma zastosowania w sprawie o zasiedzenie przez współwłaściciela nieruchomości udziału należącego do innego współwłaściciela (por. postanow. SN z 15.05.

2013 r., II CSK 263/12, Lex nr 1353203, postanow . SN z 24.05.2013 r., VCSK 269/12, Lex nr 1365760).

Jak już wcześniej wskazano ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego jednoznacznie wynikało, iż H. K. miał świadomość, iż nie jest wyłącznym właścicielem nieruchomości, że zajęte przez niego części nieruchomości dokonane zostały na podstawie podziału do korzystania. Tak więc przyjąć należało, iż posiadanie samoistne zostało uzyskane przez wnioskodawcę w złej wierze.

Skoro zatem posiadanie samoistne zostało uzyskanie przez wnioskodawcę w złej wierze obowiązuje dłuższy, trzydziestoletni termin zasiedzenia ( art. 172 k.c.) Jak wynika z akt sprawy wnioskodawca sam wskazał, iż nieruchomość objął w posiadanie samoistne, po śmierci ojca czyli w 1989 r., tak więc od tego czasu należało liczyć termin do zasiedzenia prawa własności ( 1989 r + 30 lat = 1019 r) . Termin ten jeszcze nie upłynął.

Nadto wskazać należało, iż kiedy w 1989 r wnioskodawca obejmował nieruchomość w samoistne posiadanie, grunt ten był oddany w użytkowanie wieczyste, następnie zaś dopiero decyzją Prezydenta Miasta W. z dnia 13.12.1999 r prawo użytkowania wieczystego gruntu zostało przekształcone w prawo własności.

Prawidłowo zatem Sąd Rejonowy wskazał, iż wnioskodawca mógł zasiedzieć jedynie prawo użytkowania wieczystego , jednak na skutek przekształcenia- decyzja z 13.12.1999 r, przerwany został bieg terminu zasiedzenia prawa użytkowania wieczystego, a rozpoczął bieg terminu zasiedzenia własności. Dla prawa własności termin ten jednak jeszcze nie upłynął.

Biorąc pod uwagę powyższe na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 13§2 k.p.c. orzeczono jak w punkcie I.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono zgodnie z art. 520§ 2 k.p.c. i § 6 pkt 3) w zw. z § 7 pkt 1 w zw. z § 12 ust. pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28.09.2002 r w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu ( Dz. U. Nr 163, poz.1349 ze zm.)