Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

W pozwie z 7 stycznia 2015 r. A. W. wniosła o zasądzenie na jej rzecz od A. T. kwoty 37.155,53 zł z ustawowymi odsetkami od 20 czerwca 2014 r. oraz kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powódka wskazała, że zawiązała z pozwaną spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością (...) z kapitałem zakładowym w wysokości 50.000 zł, składającym się z 500 równych udziałów po 100 zł każdy, z których powódka objęła 300 udziałów, zaś pozwana 200. Powódka była prezesem zarządu spółki, a pozwana do 25 czerwca 2012 r. jej wiceprezesem. Prowadzona przez spółkę na etapie jej organizacji działalność gospodarcza przyniosła straty, w wyniku których powstało zadłużenie z tytułu czynszu najmu lokalu, w którym spółka prowadziła działalność, na kwotę 166.300,03 zł (na dzień 15 czerwca 2012 r.), na poczet którego powódka z własnych środków zapłaciła 27.716.70 zł. Z pozostałej do zapłaty kwoty zadłużenia wierzyciel zwolnił spółkę z długu do wysokości 65.172,13 zł, którą to kwotę zapłaciła również powódka z własnych środków. Zdaniem strony powodowej, biorąc pod uwagę treść art. 13 § 1 k.s.h. pozwana winna partycypować w zadłużeniu spółki wymagalnym na 15 czerwca 2012 r. co najmniej proporcjonalnie do wysokości jej udziałów, tj. do kwoty 37.155,53 zł, i kwotę tę powinna na podstawie art. 376 k.c., zwrócić powódce.

(pozew – k. 2-9)

23 lutego 2015 r. Sąd Rejonowy w Tychach w sprawie o sygn. akt VI GN 31/15/1 wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym zgodny z żądaniem pozwu.

(nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym – k. 114)

Pozwana złożyła sprzeciw od wydanego nakazu zapłaty wnosząc o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie na jej rzecz o powódki kosztów postępowania sądowego.

W uzasadnieniu swojego stanowiska pozwana wskazała, że zgodnie z treścią art. 13 § 2 k.s.h. może odpowiadać za zobowiązania spółki jedynie do wartości niewniesionego wkładu na pokrycie udziałów, który to wkład wniosła zwalniając spółkę z długu wynoszącego 32.115,30 zł wobec (...) S.A. z tytułu nierozliczonych faktur za towary. W wyniku trójstronnego porozumienia pozwana przejęła towar spółki (...) i w całości spłaciła jej zobowiązania wobec spółki (...) S.A. Powyższe potwierdziła powódka składając przed Sądem Rejestrowym oświadczenie o pokryciu w całości wkładów na kapitał zakładowy. Ponadto zdaniem pozwanej wierzytelność, której dochodzi od niej pozwana powstała w momencie, w którym nie zasiadała już w zarządzie spółki, bowiem powódka udzieliła spółce pożyczek, z których ta spłaciła swoje zadłużenie po 25 czerwca 2012 r. Tym samym dłużnikiem powódki jest spółka (...), a nie pozwana. Pozwana wskazała, że w toczącej się przed Sądem Rejonowym dla m.st. Warszawy w Warszawie sprawie (sygn. akt IX GC 1947/14), w której spółka (...) dochodzi od niej 11.490 zł tytułem niepokrytych przez pozwaną udziałów w kapitale zakładowym spółki, złożyła oświadczenie o potrąceniu ww. kwoty z kwotą 32.115,30 zł.

(sprzeciw od nakazu zapłaty – k. 120-127)

W piśmie procesowym datowanym 24 sierpnia 2015 r. powódka ograniczyła główne żądanie pozwu do kwoty 11.490 zł z ustawowymi odsetkami od daty doręczenia pozwu. Powódka przyznała, że udzieliła spółce (...) pożyczki w wysokości 112.698,19 zł, z której spółka spłaciła zadłużenie wobec swoich wierzycieli. Wskazała również, że 15 marca 2014 r. wypowiedziała spółce udzieloną pożyczkę i wezwała ją do zapłaty w terminie do 31 marca 2014 r., czego spółka nie uczyniła. Według powódki zadłużenie spółki (...) w stosunku do podmiotu wynajmującego jej lokal na cele związane z prowadzoną działalnością gospodarczą powstało w okresie pełnienia przez pozwaną funkcji wiceprezesa zarządu półki. Strona powodowa wskazała, że pozwana odpowiada wobec niej na zasadzie art. 13 § 2 k.s.h. do wysokości niepokrytego wkładu, tj. do kwoty 11.490 zł solidarnie ze spółką (...). Powódka zmieniła tym samym podstawę faktyczną roszczenia opierając go na umowie pożyczki. Jednocześnie zaprzeczyła twierdzeniom pozwanej, jakoby ta pokryła dług spółki (...) w stosunku do (...) S.A. w wysokości 32.115,30 zł.

(pismo procesowe powódki z 24 sierpnia 2015 r. – k. 171-177).

4 listopada 2015 r. Sąd umorzył postępowanie w części dotyczącej kwoty 22.665,53 zł.

(postanowienie – k. 217).

W piśmie procesowym datowanym 22 grudnia 2015 r., stanowiącym odpowiedź na pismo procesowe powódki z 24 sierpnia 2015 r., pozwana podniosła zarzut niedopuszczalności zmiany przez powódkę podstawy faktycznej powództwa. Według pozwanej powódka poprzez zmianę podstawy faktycznej powództwa próbuje pozwać ją o to samo co w sprawie toczącej się przed Sądem Rejonowym dla m.st. Warszawy w Warszawie (sygn. akt IX GC 1947/14).

(pismo procesowe pozwanej z 22 grudnia 2015 r. – k. 231-233)

Na rozprawie 27 lutego 2018 r. strony podtrzymały swoje dotychczasowe stanowiska w sprawie, a ponadto pełnomocnik powódki wniósł o zasądzenie kosztów procesu w wysokości 4.000 zł, na które składają się koszty przejazdu w kwocie 2.000 zł oraz wynagrodzenie w kwocie 2.000 zł, a także o zwrot uiszczonej opłaty od pozwu.

(protokół rozprawy z 27 lutego 2018 r. – k. 448)

Sąd uznał za ustalone następujące okoliczności:

8 grudnia 2010 r. A. T. i A. W. zawarły w formie aktu notarialnego umowę spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, która miała działać pod firmą (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (§ 1 ust. 1 i 2 umowy). Kapitał zakładowy spółki strony ustaliły na 50.000 zł. Składał się on z 500 równych i niepodzielnych udziałów o wartości nominalnej 100 zł każdy (§ 1 ust. 1 umowy). Wpłaty na kapitał zakładowy mogły być dokonywane przez wspólników wkładem pieniężnym lub wkładem niepieniężnym (§ 1 ust. 4 umowy). Wspólnicy objęli udziały w kapitale zakładowym spółki w następujący sposób: A. T. objęła 200 udziałów o łącznej wartości 20.000 zł, a A. W. objęła 300 udziałów o łącznej wartości 30.000 zł (§ 7 ust. 1 umowy). Do składania oświadczeń oraz reprezentowania spółki na zewnątrz zarówno w przypadku zarządu jednoosobowego jak i zarządu wieloosobowego uprawniony był samodzielnie każdy powołany członek zarządu (§ 20 umowy).

(umowa spółki z ograniczoną odpowiedzialnością – k. 11-15)

A. T. i A. W., jako (...) sp. z o.o. powołali pierwszy zarząd dwuosobowy w osobach: A. W. jako prezesa zarządu i A. T. jako wiceprezesa zarządu.

(akt notarialny – k. 15)

A. W. w całości wniosła wkład pieniężny w wysokości 30.000 zł na pokrycie kapitału zakładowego spółki (...). A. T. wniosła wkład na pokrycie kapitału zakładowego w kwocie 8.510 zł poprzez zwolnienie z długu spółki (...) obciążającego ją względem (...) S.A.

(okoliczności bezsporne)

A. T. nigdy nie pokryła brakującego wkładu na kapitał zakładowy spółki (...) wynoszącego 11.490 zł, co uwidocznione jest w bilansie spółki.

(zeznania świadka I. O. – protokół rozprawy z 19 kwietnia 2016 r. – k. 308-310, przesłuchanie A. W. w charakterze strony – protokół rozprawy z 27 lutego 2018 r. – k. 447).

10 grudnia 2010 r. (...) sp. z o.o. w organizacji wynajęła na pięć lat od (...) sp. z o.o. lokal w Centrum Handlowym (...) w R., w którym miała prowadzić działalność gospodarczą w postaci salonu odzieżowego z wiodącą marką B. (§ 1 lit. b i e, § 2 ust. 1 umowy najmu). Strony ustaliły czynsz na kwotę 35 euro + podatek VAT za 1m ² lokalu, którego powierzchnia wynosiła 80,30 m ² (§ 1 lit d i f umowy).

(umowa najmu – k. 19-47, przesłuchanie A. W. w charakterze strony – protokół rozprawy z 27 lutego 2018 r. – k. 447)

W wynajmowanym lokalu usługowym spółka (...) prowadziła salon odzieżowy, w którym sprzedawała m.in. towary nabywane od (...) S.A. Prowadzona przez spółkę (...) działalność gospodarcza od samego początku przynosiła straty, w związku z czym nie była ona w stanie uiszczać czynszu za najem lokalu usługowego, w którym prowadziła salon odzieżowy.

(przesłuchanie A. W. w charakterze strony – protokół rozprawy z 27 lutego 2018 r. – k. 447)

5 sierpnia 2011 r. (...) sp. z o.o. w organizacji złożyła wniosek o rejestrację spółki w rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego. Do wniosku dołączono m.in. oświadczenie wszystkich członków zarządu spółki z 23 grudnia 2010 r., że wkłady na pokrycie kapitału zakładowego zostały w całości wniesione (postanowienie – k. 18). Powyższe oświadczenie nie odpowiadało prawdzie, bowiem kapitał zakładowy spółki nigdy nie został pokryty w całości.

(zeznania świadka I. O. – protokół rozprawy z 19 kwietnia 2016 r. – k. 308-310, przesłuchanie A. W. w charakterze strony – protokół rozprawy z 27 lutego 2018 r. – k. 447).

29 sierpnia 2011 r. Sąd Rejonowy Katowice-Wschód w Katowicach, Wydział VIII Gospodarczy Krajowego Rejestru Karnego odmówił (...) sp. z o.o. wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego z uwagi na upływ sześciomiesięcznego terminu pomiędzy zawiązaniem spółki a złożeniem wniosku o jej wpis do ww. Rejestru.

(postanowienie – k. 18).

15 czerwca 2012 r. (...) sp. z o.o. oraz (...) sp. z o.o. w organizacji w likwidacji w drodze porozumienia rozwiązały umowę najmu z 10 grudnia 2010 r. z przyczyn leżących po stronie najemcy. Spółka (...) uznała istnienie zadłużenia z tytułu ww. umowy najmu w postaci zaległych czynszów na kwotę 166.300,03 zł, którą to kwotę zobowiązała się uregulować w miesięcznych ratach wynoszących 9.238,90 zł. Pierwsza rata miała być płatna do 31 lipca 2012 r. (§ 1 ust. 3 i 6, § 2 ust. 1 porozumienia).

(porozumienie z 15 czerwca 2012 r. – k. 48-51, zeznania świadka I. O. – protokół rozprawy z 19 kwietnia 2016 r. – k. 308-310, przesłuchanie A. W. w charakterze strony – protokół rozprawy z 27 lutego 2018 r. – k. 447)

Na poczet powyższego zadłużenia (...) sp. z o.o. w organizacji w likwidacji 25 lipca 2012 r., 30 sierpnia 2012 r. i 28 września 2012 r. zapłaciła na rzecz (...) sp. z o.o. kwoty po 9.238,90 zł.

(potwierdzenia przelewów – 52-54, zeznania świadka I. O. – protokół rozprawy z 19 kwietnia 2016 r. – k. 308-310).

25 czerwca 2012 r. A. T. złożyła oświadczenie o rezygnacji z pełnienia funkcji wiceprezesa zarządu spółki (...).

(oświadczanie – k. 64).

W posiadaniu spółki (...) pozostał niesprzedany przez nią towar pochodzący od (...) S.A., za który spółka (...) nie zapłaciła. Spółki te uzgodniły, że (...) S.A. odbierze od niej ww. towar pod warunkiem jego dalszej odsprzedaży A. T., która prowadziła działalność gospodarczą pod nazwą (...).

(pismo (...) S.A. – k. 81, zeznania świadka I. H. – protokół rozprawy z 31 sierpnia 2016 r. – k. 396-397, przesłuchanie A. W. w charakterze strony – protokół rozprawy z 27 lutego 2018 r. – k. 447)

30 czerwca 2012 r. (...) S.A. odebrała od spółki (...) ww. towar, wystawiając stosowne faktury korygujące i następnie 16 lipca 2012 r. sprzedała go A. T. za cenę 32.115,30 zł, którą kupująca uiściła 13 grudnia 2012 r.

(pismo (...) S.A. – k. 81, faktury korygujące – k. 82-109, zeznania świadka I. O. – protokół rozprawy z 19 kwietnia 2016 r. – k. 308-310, przesłuchanie A. W. w charakterze strony – protokół rozprawy z 27 lutego 2018 r. – k. 447)

6 sierpnia 2013 r. A. T. została wezwana przez zarząd spółki R. do zapłaty w terminie do 31 sierpnia 2013 r. kwoty 11.490 zł na pokrycie przysługujących jej udziałów w kapitale spółki.

(wezwanie wraz z potwierdzeniem odbioru – k. 137-138)

A. T. odmówiła zapłaty ww. kwoty.

(okoliczność bezsporna)

Powództwo spółki (...) przeciwko A. T. o zapłatę kwoty 11.490 zł tytułem niepokrytego przez nią wkładu do spółki, zostało oddalone wyrokiem Sądu Okręgowego w Warszawie z 17 października 2017 r. (sygn. akt XXIII Ga 1202/17).

23 stycznia 2014 r. (...) sp. z o.o. w organizacji w likwidacji przelała na rzecz kancelarii prawnej reprezentującej (...) sp. z o.o. kwotę 64.172,13 zł tytułem spłaty zadłużenia.

(potwierdzenie przelewu – k. 72, zeznania świadka I. O. – protokół rozprawy z 19 kwietnia 2016 r. – k. 308-310, przesłuchanie A. W. w charakterze strony – protokół rozprawy z 27 lutego 2018 r. – k. 447)

24 stycznia 2014 r. (...) sp. z o.o. oraz (...) sp. z o.o. w organizacji w likwidacji i A. W. (występująca w roli dłużnika solidarnego) zawarły porozumienie, w którym określiły aktualny stan zadłużenia spółki (...) na kwotę 130.344,25 zł. Jednocześnie na skutek jednorazowej spłaty należności w wysokości 64.172,13 zł, (...) sp. z o.o. zwolniła ww. dłużników z pozostałej części zadłużenia.

(porozumienie z 24 stycznia 2014 r. – k. 67-70, zeznania świadka I. O. – protokół rozprawy z 19 kwietnia 2016 r. – k. 308-310, przesłuchanie A. W. w charakterze strony – protokół rozprawy z 27 lutego 2018 r. – k. 447)

Środki pieniężne, które posłużyły do spłaty zadłużenia spółki (...) wobec (...) sp. z o.o. pochodziły z udzielonych począwszy od 11 lipca 2012 r. spółce (...) przez A. W. pożyczek.

(historia rachunku bankowego – k. 55-63, oświadczenia – k. 149-154, zeznania świadka I. O. – protokół rozprawy z 19 kwietnia 2016 r. – k. 308-310, przesłuchanie A. W. w charakterze strony – protokół rozprawy z 27 lutego 2018 r. – k. 447)

15 marca 2014 r. A. W. wypowiedziała spółce (...) udzielone jej pożyczki i wezwała ją do zwrotu pożyczonych kwot w terminie do 31 marca 2014 r.

(okoliczność bezsporna)

Pismem datowanym 17 listopada 2014 r. A. W. wezwała A. T. do zapłaty kwoty 37.155,53 zł w terminie do 30 listopada 2014 r. tytułem zadłużenia spółki (...), który pokryła, a w którym powinna partycypować A. T..

(wezwanie wraz z potwierdzeniem odbioru – k. 110-111)

A. T. odmówiła zapłaty ww. kwoty.

(okoliczność bezsporna)

Powyższe ustalenia zostały poczynione na podstawie ww. dowodów, które Sąd w uznał za wiarygodne i zdatne do ukształtowania podstawy faktycznej rozstrzygnięcia.

W ocenie Sądu za wiarygodny należy uznać materiał dowodowy w postaci przedstawionych przez strony dokumentów. Ich treść, z jednym wyjątkiem, nie była kwestionowana przez strony. Wyjątek ten dotyczył oświadczenia członków zarządu dołączonego do wniosku spółki (...) o jej wpis do rejestru przedsiębiorców, na które to oświadczenie powołał się w uzasadnieniu postanowienia z 29 sierpnia 2011 r. Sąd Rejonowy Katowice-Wschód w Katowicach. Z oświadczenia tego miałoby wynikać, że wkłady na pokrycie kapitału zakładowego spółki zostały w całości wniesione. Okoliczności tej, tj. pokrycia całości kapitału zakładowego, nie kwestionowała pozwana, natomiast zaprzeczyła jej powódka. Powyższa okoliczność była główną okolicznością sporną między stronami niniejszego postępowania. Bezspornym między stronami był natomiast fakt zawarcia przez nie umowy spółki, a następnie powstania po jej stronie zadłużenia związanego z zapłatą czynszu za najem lokalu, w którym prowadziła salon odzieżowy, które zostało spłacone ze środków pochodzących z pożyczki udzielonej spółce (...) przez powódkę.

Sąd dał wiarę twierdzeniom A. W., że pozwana nigdy nie pokryła brakującego wkładu na kapitał zakładowy spółki (...) wynoszącego 11.490 zł. Fakt przeciwny pozwana wywodziła z treści ww. oświadczenia dołączonego do wniosku o wpis przedmiotowej spółki do rejestru przedsiębiorców oraz z faktu pokrycia wkładu poprzez zwolnienie spółki z długu wynoszącego 32.115,30 zł, którą to kwotę spółka była dłużna (...) S.A. z tytułu nierozliczonych faktur za towary. Oświadczenie określone w art. 167 § 1 pkt 2 ksh jest oświadczeniem wiedzy, podlega zatem weryfikacji z punktu widzenia zgodności z rzeczywistością, która może być dowodzona lub obalana stosownymi dowodami. Już z samego faktu powoływania się przez pozwaną na okoliczność zwolnienia spółki (...) z długu wobec (...) S.A. na kwotę 32.115,30 zł, co miało nastąpić w połowie 2012 r., i w czym pozwana upatrywała pokrycia przypadającego na nią wkładu w kapitale zakładowym spółki, wynika, że treść oświadczenia z 23 grudnia 2010 r., o tym że wkłady na pokrycie kapitału zakładowego zostały w całości wniesione, które zostało dołączone do wniosku z 5 sierpnia 2011 r. o rejestrację spółki (...) w rejestrze przedsiębiorców, nie odpowiada prawdzie. Wynika to z porównania dat zajścia obu zdarzeń - przecież strony nie mogły oświadczyć, że pokrycie kapitału zakładowego nastąpiło wskutek zdarzenia, które jeszcze nie nastąpiło, i które, zakładając umiarkowane zaledwie powodzenie w działalności spółki, nie miało nastąpić. Gdyby natomiast wkład został wniesiony przed dniem 23 grudnia 2010 r., to zbytecznym byłoby powoływanie się przez pozwaną na inną, późniejszą okoliczność, z której wynikałoby również wniesienie przez nią wkładu na kapitał zakładowy. Co więcej w aktach sprawy nie znajduje się żaden dowód, w szczególności potwierdzenie przelewu, mogące udokumentować twierdzenie pozwanej, że przed 23 grudnia 2010 r. wniosła ww. wkład w wysokości 20.000 zł. Konkludując – poprzez powołanie się na okoliczność pokrycia objętych udziałów w spółce poprzez zwolnienie spółki z długu w 2012 r. pozwana sama potwierdziła, że udziałów tych nie pokryła pod koniec roku 2010 r., a co za tym idzie potwierdziła wersję powódki, że złożone w sądzie rejestrowym oświadczenie nie odpowiadało prawdzie. Nie sposób było również przyjąć, za pozwaną, że zwolniła ona z długu spółkę (...), bowiem w sprawie niniejszej do takiego przejęcia długu (w rozumieniu art. 519 § 1 k.c.) w rzeczywistości nie doszło, o czym w dalszej części uzasadnienia. Tym samym pozwana nie udowodniła okoliczności, które miały stanowić według niej podstawę do przyjęcia, że wniosła wkład na kapitał zakładowy, w brakującej kwocie 11.490 zł. Fakt niepokrycia przez pozwaną wkładu na kapitał zakładowy spółki (...) potwierdziła ponadto świadek I. O., która prowadziła księgi rachunkowe tej spółki i niewątpliwie miała rozeznanie w jej sytuacji majątkowej. Nadanie powiązania zwrotu towaru (...) S.A. i następczego jego nabycia przez pozwaną znaczenia czynności wniesienia wkładu do spółki (...) nie wynika również z zeznań świadka I. H.. Powiązanie zwrotu towaru przez spółkę z jej odkupieniem przez pozwaną nie oznacza, że pomiędzy powódką a pozwaną doszło do porozumienia, co do zaliczenia zapłaty przez tę ostatnią ceny za towar na poczet wkładu do spółki. Powódka myli się jedynie co do kwestii sposobu wniesienia wkładów na objęcie udziałów w kapitale zakładowym spółki, twierdząc że mogło to nastąpić jedynie w formie pieniężnej. Z § 1 ust. 4 umowy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością wynika natomiast, że wpłaty na kapitał zakładowy mogły być dokonywane przez wspólników wkładem pieniężnym lub wkładem niepieniężnym. Zatem pozwana miała możliwość objęcia swoich udziałów, poprzez wniesienie wkładu niepieniężnego, jakim mogło być zwolnienie spółki z długu, co też uczyniła w zakresie kwoty 8.510 zł.

Sąd w całości za wiarygodne uznał zeznania świadków w osobach I. O. i I. H.. W treści ich zeznań brak było nieścisłości, przeinaczeń w stosunku do przedłożonych dokumentów, treści ewidentnie irracjonalnych, sprzecznych z logiką i zdrowym rozsądkiem. Wręcz przeciwnie treść ich zeznań znalazła odzwierciedlenie w pozostałym materiale dowodowym zgromadzonym w sprawie, zarówno w dowodach z dokumentów, jak i przesłuchaniu powódki w charakterze strony.

Sąd zważył, co następuje:

Powódka dochodziła od pozwanej zwrotu pożyczki udzielonej spółce (...), której obie były wspólniczkami. Kwota jaką powódką żądała tytułem zwrotu pożyczki została przez nią ograniczona do wysokości niewniesionego przez pozwaną wkładu na pokrycie objętych przez nią udziałów, tj. 11.490 zł (art. 13 § 2 k.s.h.).

Istotą sporu było twierdzenie pozwanej, że w całości pokryła ona objęte przez nią udziały o wartości 20.000 zł. Przy czym strony nie pozostawały w sporze, co do faktu pokrycia udziałów o wartości 8.510 zł. Pozostała kwota 11.490 zł, której zapłaty powódka dochodziła w niniejszym postępowaniu, została według pozwanej wniesiona tytułem wkładu na pokrycie objętych przez nią udziałów w spółce poprzez zwolnienie tej spółki z długu wobec (...) S.A., co odbyło się poprzez zwrot niesprzedanego przez spółkę (...) towaru sprzedającemu, tj. (...) S.A., pod warunkiem jego dalszego odkupienia przez pozwaną. Ponadto powódka podniosła zarzuty natury procesowej: pierwszy dotyczący zawisłości sporu, a ostatecznie powagi rzeczy osądzonej z uwagi na toczące się przed Sądem Rejonowym dla m.st. Warszawy w Warszawie postępowanie w sprawie o sygn. akt IX GC 1947/14, w której spółka (...) dochodziła od niej 11.490 zł tytułem niepokrytych przez pozwaną udziałów w kapitale zakładowym spółki; drugi zarzut dotyczył niedopuszczalnej zmiany powództwa. Zarzuty natury procesowej należało rozważyć w pierwszej kolejności.

Odnosząc się do zarzutu niedopuszczalnej zmiany powództwa, wskazać należy, że zgodnie z treścią art. 193 § 1 k.p.c. zmiana powództwa jest dopuszczalna, jeżeli nie wpływa na właściwość sądu. Z treści powyższego artykułu nie wynika, aby zabraniał on czy to zmiany samego żądania, czy to jego podstawy faktycznej, czy też obu tych elementów. Zmianę powództwa wykluczać mogą ponadto przepisy szczególne (art. 495 § 1 k.p.c., art. 505 ⁴ § 1 k.p.c.), które nie znajdowały w sprawie zastosowania. Jedynym warunkiem dopuszczalności takiej zmiany jest, aby nie wpływała ona na właściwość sądu. Założeniem zmiany powództwa jest jednakże ciągłość postępowania, co wyklucza możliwość zmiany powództwa prowadzącej do zastąpienia dotychczasowego powództwa nowym, niemającym z nim żadnego związku i tym samym utratę przez dotychczas zgromadzony materiał dowodowy jakiegokolwiek znaczenia dla zmienionego powództwa (M. Manowska (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom I. Art. 1-505(38), wyd. III, WK 2015 r., komentarz do art. 192; M. Jedrzejewski, K. Weitz (w:) Ereciński Tadeusz (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom II. Postępowanie rozpoznawcze, wyd. V, WK 2016 r., komentarz do art. 192; wyrok SN z dnia 2 grudnia 2004 r., II CK 144,04, LEX nr 532154). Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy uznać należało, że powódka mogła zmienić powództwo poprzez określenie na nowo jego podstawy faktycznej, a co za tym idzie prawnej. Zmiana ta nie wpłynęła na właściwość Sądu. Zarówno nowe jak i pierwotne roszczenie powódki miały związek z działalnością spółki (...), a materiał dowodowy przedstawiony w celu wykazania odpowiedzialności pozwanej za zobowiązania spółki z tytułu jej działalności w imieniu spółki w organizacji oraz odpowiedzialności z tytułu niewniesionego wkładu był w zasadzie tożsamy. Druga ze wskazanych podstaw wręcz ograniczała zakres postępowania dowodowego, skoro powódka nie musiała wykazywać okoliczności dotyczących zawarcia porozumień z wierzycielami ograniczających odpowiedzialność spółki, z tytułu długów związanych z jej funkcjonowaniem.

Odnosząc się natomiast do zarzutu zawisłości sporu, a ostatecznie powagi rzeczy osądzonej, którego uwzględnienie musiałoby skutkować odrzuceniem pozwu na podstawie art. 199 § 1 pkt 2 k.p.c., wskazać należało, że w postępowaniu prowadzonym przez Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie sprawę w sprawie o sygn. akt IX GC 1947/14 (które zostało prawomocnie zakończone wyrokiem Sadu Okręgowego w Warszawie wydanym w sprawie o sygn. akt XXIII Ga 122/17), (...) sp. z o.o. w organizacji w likwidacji wnosiła o zasądzenie od A. T. kwoty 11.490 zł, roszczenie swoje wywodząc z faktu niepokrycia przez pozwaną udziałów w kapitale zakładowym spółki w łącznej wartości 11.490 zł. O tożsamości podmiotowej i przedmiotowej powództwa, może być mowa w sytuacji, gdy między tymi samymi stronami sprawa o to samo roszczenie jest w toku albo została prawomocnie osądzona (art. 199 § 1 pkt 2 k.p.c.). Już z samego faktu, że między ww. postępowaniem a postępowaniem toczącym się w niniejszej sprawie nie zachodzi tożsamość stron, należało wywieść bezzasadność zarzutu pozwanej. Ponadto różne są roszczenia w obu tych sprawach, zaś podobieństwo między nimi dotyczy jedynie wysokości dochodzonej kwoty, która w obu postępowaniach wynosi 11.490 zł. Trzeba jednakże zwrócić uwagę na fakt, że podobieństwo to wynika z tego, że odpowiedzialność pozwanej za zobowiązania spółki (...) ograniczona jest do wartości niewniesionego wkładu na pokrycie objętych przez nią udziałów (art. 13 § 2 k.s.h.).

Nie budziło wątpliwość, że do czasu rezygnacji pozwanej z funkcji wiceprezesa zarządu spółki (...) (tj. 25 czerwca 2012 r.), spółka ta była zadłużona na kwotę 166.300,03 zł, co jednoznacznie wynika z porozumienia z 15 czerwca 2012 r. zawartego z (...) sp. z o.o. Wskazać przy tym należy, że pozwana oprócz pełnienia funkcji wiceprezesa zarządu ww. spółki była jej wspólnikiem i objęła 200 udziałów o łącznej wartości 20.000 zł. Co do zasady wspólnik spółki z ograniczoną odpowiedzialności nie odpowiada za jej zobowiązania (art. 151 § 4 k.s.h.). To spółka odpowiada całym swoim majątkiem za swoje zobowiązania, a ryzyko wspólnika ograniczone jest do wysokości wniesionego przez niego wkładu, który składa się na majątek spółki. Wyjątek od powyższej zasady przewiduje art. 13 § 2 k.s.h., zgodnie z którym wspólnik spółki kapitałowej w organizacji odpowiada solidarnie z samą spółką oraz osobami, które działały w jej imieniu, za zobowiązania spółki do wartości niewniesionego wkładu na pokrycie objętych udziałów. Co prawda dług spółki (...) wobec (...) sp. z o.o. wygasł na skutek częściowego jego spłacenia oraz częściowego umorzenia, jednakże do spłacenia części zadłużenia w kwocie 91.888,83 zł doszło na skutek uzyskania środków finansowych w tej kwocie z pożyczki (art. 720 § 1 k.c.), którą powódka udzieliła spółce (...). Kwoty tej spółka (...) nigdy nie zwróciła powódce, pomimo wypowiedzenia umowy pożyczki. W związku z tym dług w ww. kwocie obciążał spółkę (...) względem powódki. I właśnie z niespłaconej przez spółkę (...) pożyczki powódka wywodziła swoje roszczenie w niniejszej sprawie. Do jej zwrotu była bowiem razem z ww. spółką zobowiązana solidarnie pozwana, jako wspólnik tej spółki, do wartości niewniesionego przez nią wkładu na pokrycie objętych udziałów (art. 13 § 2 k.s.h.).

Pozwana twierdziła, że zwolniła spółkę (...) z długu wobec jej kontrahenta (...) S.A., co miało stanowić jej wkład na objęcie pozostałych udziałów w spółce o wartości 11.490 zł. Z ustalonego stanu faktycznego wynika, że spółka (...) kupiła od swojego dostawcy (...) S.A. towar, za który nie uiściła ceny. Towar ten nie został przez nią następnie sprzedany. Na skutek trójstronnego porozumienia miedzy ww. spółkami oraz pozwaną, ustaliły one, że spółka (...) będzie mogła zwrócić towar sprzedawcy i zwolnić się z obowiązku zapłaty ceny, pod warunkiem, że zostanie on następnie kupiony od spółki (...) przez pozwaną. Powyższego działanie należało uznać nie za przejęcie długu spółki (...) przez pozwaną w rozumieniu art. 519 § 1 k.c. (jak chciała tego pozwana), ale za zmianę stron umowy sprzedaży. Co prawda prawu polskiemu nie jest znana jako instytucja normatywna umowna zmiana strony, ale zmiany całej strony zobowiązania wzajemnego można dokonać w drodze przelewu wierzytelności (art. 509 k.c.) i przejęcia długu (art. 519 k.c.). Jest przy tym obojętne, czy nastąpi to w ramach jednej złożonej czynności, czy sukcesywnie. Konieczne jest jedynie, aby czynności prawne stron zawierały elementy niezbędne dla obu tych instytucji (por. wyrok SN z dnia 17 maja 2012 r., I CSK 494/11, LEX nr 1228678). Do sytuacji takiej doszło w niniejszej sprawie. Pozwana w rzeczywistości weszła na miejsce spółki (...), jako strony umowy sprzedaży towarów od (...) S.A. Na podstawie porozumienia stron, doszło do przelewu wierzytelności ze spółki (...) na pozwaną w postaci uprawnienia do żądania od (...) S.A. wydania rzeczy oraz do przejęcia długu spółki (...) w postaci obowiązku zapłaty ceny za ten towar. Upraszczając sytuację, wcale nie musiało dojść do wydania przez spółkę (...) sprzedawcy ( (...) S.A.), ale mogła go przekazać bezpośrednio pozwanej. Stało się tak jednak, w celu wystawienia przez (...) S.A. faktur korygujących. Do zmiany stron umowy mogło dojść również już na etapie poprzedzającym wydanie towaru spółce (...) przez (...) S.A. W takiej sytuacji, na skutek porozumienia skutkującego zmianą strony umowy pozwana byłaby uprawniona do żądania wydania towaru oraz zobowiązana do zapłaty jego ceny. Konsekwencja wszystkich powyższych konfiguracji jest taka sama i jest nią właśnie umowna zmiana strony, nie zaś jedynie przejęcie długu. Do przejęcia długu, pozwalającego potraktować go jako wkład na pokrycie udziałów w kapitale zakładowym, doszłoby natomiast w sytuacji, gdy przedmiotowy towar pozostałby przy spółce (...), zaś cenę za niego zapłaciłaby pozwana. W przeciwnym wypadku pozwana stałaby się podwójnie wzbogacona: raz o wartość nabytego towaru, drugi raz o wartość udziałów w kapitale zakładowym spółki pokrytych poprzez zaliczenie na niego zwolnienia z długu. Nie można powiem mówić o przejęciu długu w sytuacji gdy za zwolnienie z długu otrzymuje się ekwiwalent (jakim w niniejszej sprawie był niesprzedany towar) odpowiadający wartością przejętemu długowi.

Z tym przyczyn zarzuty pozwanej dotyczące wniesienia wkładu na pokrycie całości objętych przez nią udziałów na kapitał zakładowy spółki okazały się bezzasadne, bowiem pozwanej nie przysługiwała względem spółki (...) żadna wierzytelność.

Ponadto pozwana nie mogła dokonać skutecznie potrącenia podnosząc taki zarzut w postępowaniu przed Sądem Rejonowym dla m.st. Warszawy w Warszawie w sprawie o sygn. akt IX GC 1947/14. Jak zostało to wyżej wskazane, pozwanej nie przysługiwała wierzytelność względem spółki (...), którą mogłaby potrącić z wierzytelnością spółki. Poza tym art. 14 § 4 k.s.h. zabrania wspólnikowi potrącania swoich wierzytelności wobec spółki kapitałowej z wierzytelnością spółki względem wspólnika z tytułu należnej wpłaty na poczet udziałów.

Dlatego też uznać należało, ż pozwana nie wniosła wkładu o wartości 11.490 zł na pokrycie kapitału zakładowego spółki (...).

W związku z tym pozwana będąc zobowiązana solidarnie wraz z ww. spółką do spłaty przedmiotowej pożyczki, winna zwrócić ją powódce, w kwocie odpowiadającej wysokością wartość niewniesionego przez pozwaną wkładu na pokrycie objętych udziałów, tj. 11.490 zł (art. 13 § 2 k.s.h.). Z tych też powodów powództwo (w zmienionym kształcie) okazało się uzasadnione.

O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 k..c. w zw. z art. 455 k.c. Skoro pozwana została wezwana przez powódkę do zapłaty w terminie do 30 listopada 2014 r. (k. 110), to biorąc pod uwagę fakt, że wezwanie to zostało pozwanej doręczona 5 grudnia 2014 r. oraz uwzględniając wymóg doliczenia terminu koniecznego na przygotowanie się do spełnienia świadczenia, żądanie odsetek od daty doręczenia pozwu, tj. 18 marca 2015 r. (k. 127), było zasadne.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c. rozdzielając je stosunkowo między stronami. W tym miejscu wskazać należy, że zmieniając powództwo powódka ograniczyła dochodzoną od pozwanej kwotę, a więc w tym zakresie należało ją uznać za przegrywającą sprawę. Powódka pierwotnie dochodziła od pozwanej kwoty 37.155,53 zł, zaś Sąd uznał za zasadne roszczenie powódki do kwoty 11.490 zł, zatem powódka utrzymała się ze swoim żądaniem w 31%, a pozwana w 69%. Powódka poniosła koszt związany z ustanowieniem pełnomocnika procesowego: 2.000 zł (wprawdzie stawka określona w § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, Dz. U. z 2002 r., Nr 163, poz. 1348 wynosi 2.400 zł ale pełnomocnik powódki zgłosił spis kosztów, zawarte w którym żądanie zasądzenia zwrotu kosztów wynagrodzenia pełnomocnika wiąże Sąd w zakresie górnej granicy tego żądania – tak słusznie A. Zieliński, Komentarz do art. 109 k.p.c., system informacji prawnej Legalis, rok 2017, uwaga 5. in fine) oraz opłatę sądową w kwocie 1.858 zł. Pozwana natomiast poniosła koszty ustanowienia pełnomocnika w kwocie 2.400 zł (stawka określona w § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu, Dz. U. z 2002 r., Nr 163, poz. 1349) oraz opłatę skarbową od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł. Łącznie koszty sięgnęły kwoty 6.275 zł, z czego powódka powinna ponieść 69% (4.339,75 zł), a pozwana 31% (1.945,25 zł). Skoro pozwana poniosła koszty w kwocie 2.417 zł, to do zwrotu na jej rzecz pozostawała kwota 471,75 zł (2.417 zł – 1.945,25 zł), którą Sąd zasądził od powódki na podstawie art. 100 k.p.c.

W związku z tym, że pełnomocnik powódki w żaden sposób nie wykazał, aby poniósł koszty związane z dojazdem do sądu w kwocie 2.000 zł, Sąd nie uwzględniał ich przy orzekaniu o kosztach procesu. Brak jest wiedzy co środka lokomocji, którym poruszali się powódka i jej pełnomocnik. Przyjmując, że żądania dotyczyło zwrotu kosztów wydatkowanych w związku z podróżą samochodem, należy zauważyć, że wysokość ryczałtu za 1 km jest uzależniona od pojemności skokowej silnika samochodu (zob. § 2 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 25 marca 2002 r. w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy). O ile więc wskazanie pojemności skokowej silnika samochodu oraz ilości kilometrów stanowi wystarczającą podstawę do zweryfikowania złożonego oświadczenia o zasądzenie kosztów stawiennictwa przed sądem i ustalenia poniesionych wydatków, o tyle nie ma to znaczenia w sytuacji, kiedy jedno z tych podstawowych danych nie było znane sądowi przed zamknięciem rozprawy, zaś kwestia, jakiej marki samochodem poruszał się pełnomocnik strony, nie jest wiedzą, która sąd mógł powziąć z urzędu (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 października 2011 r., II PZ 27/11). W konsekwencji należało przyjąć, że brak podstawowych danych dotyczących warunków podróży powódki i pełnomocnika uniemożliwiał uwzględnienie tego składnika jako kosztu procesu.

Ze względu na powyższe motywy orzeczono jak w sentencji.