Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 8.04.2019 r Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. odmówił K. B. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że została ona wydana w oparciu o orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 5.04.2019 r., która stwierdziła, że wnioskodawczyni nie jest niezdolna do pracy. Organ rentowy ustalił staż sumaryczny w wysokości 6 lat, 3 miesięcy i 5 dni.

/decyzja w aktach ZUS/

Odwołanie od powyższej decyzji złożyła ubezpieczona wnosząc o jej zmianę i przyznanie prawa do renty od 17.02.2019 r.

/odwołanie k.3 /

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując dotychczasowe stanowisko w sprawie.

/odpowiedź na odwołanie k. 175/

W piśmie z dnia 31.11.2020 r wnioskodawczyni wniosła o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

/pismo – k. 369/

Na rozprawie w dniu 12.02.21 r pełnomocnik ZUS oświadczył, że poza kwestią niezdolności do pracy nie kwestionuje innych przesłanek prawa do renty.

/e – prot. z dnia 12.02.21 00:00:39/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni K. B. urodziła się (...), z zawodu jest technikiem konfekcji skórzanej. Pracowała jako referent, pracownik ochrony.

/okoliczności bezsporne/

W okresie 24.08.2017 r do 21.02.2018 r pobierała zasiłek chorobowy a w okresie 22.02.2018 do 16.02.2019 r świadczenie rehabilitacyjne.

W dniu 31.01.2019 r. złożyła wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy.

/wniosek k.1 akt ZUS/

Lekarz orzecznik ZUS orzeczeniem z dnia 6.03.2019 r stwierdził, że wnioskodawczyni nie jest niezdolna do pracy.

/ orzeczenie k. akt ZUS/

Wnioskodawczyni złożyła sprzeciw o powyższego orzeczenia lekarza orzecznika ZUS.

/okoliczność bezsporna//

Komisja Lekarska ZUS stwierdziła, że wnioskodawczyni nie jest niezdolna do pracy.

/ orzeczenie k.7 akt ZUS/

Powyższe orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS legło u podstaw wydania przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych zaskarżonej decyzji

/decyzja k. 17 akt ZUS/

U wnioskodawczyni w sądowym badaniu neurologicznym rozpoznano: zmiany zwyrodnieniowo – dyskopatyczne odcinka szyjnego i lędźwiowo krzyżowego kręgosłupa bez istotnych deficytów neurologicznych, przebytą operację dyskopatii L5/S1 w 2002 roku. Z tego powodu nie stwierdzono znacznego stopnia naruszenia sprawności organizmu, który powodowałby długotrwałą niezdolność do pracy. Okresowo wymaga rehabilitacji, ma orzeczony stopień niepełnosprawności z przyczyn psychiatrycznych i z układu ruchu.

/opinia biegłego sądowego neurologa k.187 – 189, opinia uzupełniająca – k. 352, k. 419, 426/

Przeprowadzonym badaniem sądowo pulmonologicznym stwierdzono u wnioskodawczyni: astmę oskrzelową o łagodnym przebiegu klinicznym, z dobrą reakcją na stosowane leczenie, bez upośledzenia sprawności wentylacyjnej płuc w badaniach spirometrycznych, bez zaostrzeń wymagających intensyfikacji leczenia ambulatoryjnego czy hospitalizacji. Z tego powodu nie jest niezdolna do pracy, przeciwskazana jest praca w narażeniu na czynniki drażniące drogi oddechowe, zwłaszcza środki czystości.

/opinia biegłego sądowego pulmonologa k.211-213/

U wnioskodawczyni w sądowym badaniu okulistycznym rozpoznano krótkowzroczność małego stopnia obu oczu, starczowzroczność, zwyrodnienie obwodu siatkówki obu oczu zabezpieczone laseroterapią. Istniejąca parametry widzenia – małego stopnia krótkowzroczność skorygowane okularami do pełnej ostrości wzroku do dali i bliży, zachowane widzenie obuoczne, prawidłowe ciśnienie śródoczne, pole widzenia bez ubytków obwodowych, nie uzasadniają niezdolności do pracy z powodu stanu narządu wzroku. Istniejące zwyrodnienie obu siatkówek zabezpieczone laseroterapią stanowi przeciwskazanie do pracy wymagającej wzmożonego wysiłku fizycznego.

/opinia biegłego okulisty k. 235 - 239/

U wnioskodawczyni w badaniu gastroentorologicznym stwierdzono zespół jelita nadwrażliwego , refluksowe zapalenie przełyku. Z tego powodu nie jest niezdolna do pracy. Aktualnie stan ogólny jest dobry, nie stwierdza się istotnych odchyleń od normy w zakresie jamy brzusznej, schorzenia mają charakter przewlekły, przebiegający bez powikłań, stan odżywienia nie jest upośledzony, nie wymagała hospitalizacji.

/pisemna opinia biegłego gastroenterologa – k. 257 – 259/

U wnioskodawczyni w sądowym badaniu psychologicznym stwierdzono: cechy osobowości histronicznej z tendencjami do reakcji lękowo – depresyjnych, stwierdzone w badaniu osłabienie procesów poznawczych ma głównie podłoże emocjonalne (co nie jest stwierdzeniem jednoznacznie określającym podłoże emocjonalne stwierdzonych zaburzeń, czynniki w postaci kilku urazów głowy, nadciśnienie tętnicze i wiek spowodowały zmiany w strukturach mózgu), aktualnie stwierdzone zmiany w funkcjonowaniu emocjonalnym w znacznym stopniu zakłócają codzienne funkcjonowanie, zaznaczone tendencje agrawacyjne w badaniu. Aktualny stan emocjonalny oraz deficyty poznawcze (także powstałe na skutek zmian organicznych) znacznie zakłócają codzienne funkcjonowanie i w znacznym stopniu ograniczają podjęcie jakiejkolwiek aktywności zawodowej.

/opinia biegłego neuropsychologa k. 215 – 216, opinia uzupełniająca – k. 429 – 430//

Z punktu widzenia psychiatry rozpoznano u wnioskodawczyni zaburzenia osobowości i nastroju. Najprawdopodobniej w wyniku licznych urazów głowy doszło do powstania wtórnych organicznych zmian w (...), które manifestują się klinicznie w postaci organicznych zaburzeń osobowości i nastroju. Trudno stwierdzić, że te zmiany odpowiadają średniej populacyjnej, gdyby tak było w szpitalu nie rozpoznano by zaburzeń organicznych, ponieważ badania uwzględniają średnie populacyjne i pokazują właśnie odchylenie od nich jako patologię. Możliwe, że u badanej już wcześniej występowały nieprawidłowe cechy osobowości, co jednak obecnie jest trudne do oceny, a powstałe zmiany w (...) skutecznie uniemożliwiają diagnostykę w tym kierunku (nie jest to zresztą istotne dla sprawy). Jeśli u badanej występowały zaburzenia osobowości, epizody depresyjne i lękowe, a następnie w wyniku zmian w mózgu zmieniono rozpoznanie na zaburzenia organiczne, to nie oznacza to całkowitej zmiany jednostki chorobowej. Obraz zaburzeń depresyjnych, lękowych, czy osobowości z i bez tła organicznego różni się w szczegółach, ale nadal są lękiem i depresją. Zasadniczo zmienia się natomiast rokowanie, a proces organiczny przewleka całą chorobę, czasem też pogłębia. Tendencja do agrawowania i pewnej teatralności są dość powszechne u osób z zaburzeniami osobowości, nie jest tożsama z symulacją i nie oznacza automatycznie, że nie występują objawy w nasileniu powodującym niezdolność do pracy. Można agrawować objawy i być teatralnym, a jednocześnie mieć objawy , które w swym nasileniu powodują niezdolność do pracy.

Obecny stan psychiczny jest zły, a nasilenie objawów dość znaczne. Leczenie prowadzone jest systematycznie, jednak nie przynosi oczekiwanych efektów w zakresie poprawy nastroju. Sytuacji w ostatnim czasie nie poprawiła również hospitalizacja na oddziale dziennym – uzyskano tylko nieznaczną poprawę. Badana praktycznie przez cały czas jest w istotnie obniżonym nastroju, a nieprawidłowe cechy osobowości powodują zmienione chorobowo postrzeganie swojej sytuacji, co jeszcze dodatkowo pogarsza samopoczucie. Te obserwacje są potwierdzane przez lekarza prowadzącego leczenie, ale też lekarzy z oddziału dziennego oraz biegłych psychologów. Wszystko to powoduje, że wpływ zaburzeń na funkcjonowanie życiowe w tym zawodowe jest dość znaczne.

Zaburzenia istniejące u badanej w swym charakterze i stopniu nasilenia powodują, że jest ona obecnie osobą całkowicie niezdolną do pracy z przyczyn psychiatrycznych. Występuje takie nasilenie zaburzeń depresyjnych i lękowych, które uniemożliwiają pracę, w tym również proste prace fizyczne. Niezdolność ta sięga dnia 17.02.2019 r i od tej daty powinna orzekana. Pomimo nieuleczalnego charakteru i obecnie dość istotnego nasilenia zaburzeń, niezdolność do pracy powinna być okresowa, ponieważ jest możliwa poprawa stanu psychicznego. Całkowita niezdolność do pracy powinna być orzeczona na okres pół roku od dnia wydania niniejszej opinii. (data opinii (...).10.2020 r). Okres taki jest wystarczający na leczenie szpitalne i kontynuację ambulatoryjną.

/pisemna opinia biegłego psychiatry – k. 290 – 296/

Powyższy stan faktyczny został ustalony na podstawie dowodów z dokumentów w postaci orzeczenia Lekarza Orzecznika i Komisji Lekarskiej ZUS, wniosku o przyznanie renty oraz opinii lekarskich, a także opinii biegłych neurologa, pulmonologa, okulisty, gastroenterologa, psychiatry i psychologa.

Biegli wydali opinie po przeprowadzeniu stosownych badań i analizie dostępnej dokumentacji lekarskiej wnioskodawczyni. Określili schorzenia występujące u wnioskodawczyni oraz ocenili ich znaczenie dla jej zdolności do pracy, odnosząc swą ocenę do kwalifikacji zawodowych.

Wskazać należy, że o ile ze złożonej przez biegłego neurologa, pulmonologa, okulisty, gastroenterologa, wynikało, że schorzenia występujące u wnioskodawczyni nie powodują stwierdzenia u niej istnienia niezdolności do pracy, o tyle psychiatra uznał jednoznacznie, że rozpoznane schorzenia u wnioskodawczyni stanowią podstawę do stwierdzenia istnienia u wnioskodawczyni całkowitej okresowej niezdolności do pracy. W oparciu zatem o powyższe stwierdzić należy, że z przyczyn psychiatrycznych wnioskodawczyni jest okresowo całkowicie niezdolna do pracy. Sąd Okręgowy uznał w pełni wartość dowodową opinii w/w biegłego oraz podzielił jako przekonywujące, wnioski wypływające z ich treści. Opinie podstawowa i uzupełniająca - są wyczerpujące, sporządzone zgodnie z wymaganiami fachowości i niezbędną wiedzą w zakresie stanowiącym ich przedmiot.

Organ rentowy zgłosił zastrzeżenia do opinii biegłego psychiatry, który ustosunkował się do zarzutów, wyjaśniając z jakich przyczyn orzekł o całkowitej niezdolności do pracy, wskazując na konkretną dokumentację medyczną i objawy chorobowe i czas ich powstania (biegły wskazuje na narastanie dolegliwości, których nie poprawiła hospitalizacja), wyjaśnił na jakiej podstawie stwierdził uszkodzenie (...) i że data tego powstania pozostaje bez znaczenia, wobec podkreślenia, że o niezdolności do pracy nie przesądza rozpoznanie choroby tylko stan opiniowanej i jego wpływ na zdolność do wykonywania pracy, ustosunkował się też do tendencji do agrawowania. Jego rozstrzygnięcie zostało ostatecznie potwierdzone przez biegłego psychologa, który wskazał, że stwierdzone w badaniu osłabienie procesów poznawczych ma co prawda głównie podłoże emocjonalne, co nie jest jednak stwierdzeniem jednoznacznie określającym podłoże emocjonalne stwierdzonych zaburzeń a czynniki w postaci kilku urazów głowy, nadciśnienie tętnicze i wiek spowodowały zmiany w strukturach mózgu, a aktualny stan emocjonalny oraz deficyty poznawcze (także powstałe na skutek zmian organicznych) znacznie zakłócają codzienne funkcjonowanie i w znacznym stopniu ograniczają podjęcie jakiejkolwiek aktywności zawodowej.

Okoliczność, iż pozostali biegli, w tym neurolog nie stwierdzili niezdolności do pracy, pozostaje bez wpływu na rozstrzygnięcie, albowiem każdy z biegłych ocenia stopień niezdolności do pracy z punktu widzenia własnej specjalności.

Przy czym także opinia biegłego neurologa podlegała uzupełnieniu na wniosek ubezpieczonej, która ostatecznie w tym zakresie nie zgłaszała dalszych wniosków dowodowych.

Fakt, że wydana w sprawie opinia biegłych nie ma treści, odpowiadającej skarżącemu, nie może mieć w tym wypadku znaczenia. Odmienne stanowisko oznaczałoby bowiem przyjęcie, że należy przeprowadzić dowód z wszelkich możliwych biegłych, by się upewnić, czy niektórzy z nich nie byliby takiego zdania, jak strona. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem SN potrzeba powołania innego biegłego powinna wynikać z okoliczności sprawy, a nie z samego niezadowolenia strony z dotychczas złożonej opinii. Niezadowolenie strony z opinii biegłego nie uzasadnia powołania innego biegłego ( wyrok SN z dnia 5 czerwca 2002 roku I CR 562/74 LEX nr 7607; wyrok SN z dnia 4 sierpnia 1999 roku I PKN 20/99 OSNP 2000/22/807). W ocenie Sądu złożone opinie biegłych, są w pełni fachowe, odpowiadają zakreślonej tezie dowodowej i nie zawierają żadnych braków. Wobec powyższego brak było podstaw do kontynuowania postępowania dowodowego, a wniosek organu rentowego o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego psychiatry podlegał pominięciu, jako zmierzający do przedłużenia postępowania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie jest zasadne i skutkuje zmianą zaskarżonej decyzji.

Zgodnie z treścią art.57 ust.1 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2020 roku, poz.53) renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełni łącznie następujące warunki:

1)  jest niezdolny do pracy,

2)  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy,

3)  niezdolność powstała w okresach wymienionych w cytowanym przepisie, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Brak choćby jednego z warunków wymienionych w art.57 ww. ustawy powoduje brak prawa do świadczenia.

W niniejszej sprawie spór między stronami ograniczał się do oceny stanu zdrowia ubezpieczonej pod kątem niezdolności do pracy.

Zgodnie z treścią art.12 ww. ustawy niezdolną do pracy w rozumieniu ustawy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, a częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

Przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy oraz rokowania co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się:

1)stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji;

2)możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne (art.13 ust.1 ww. ustawy).

W definicji niezdolności do pracy ustawodawca dał wyraz powiązaniu prawa do renty z rzeczywistą znaczną utratą zdolności do pracy zarobkowej jako takiej, a częściową niezdolność do pracy powiązał z niezdolnością do pracy w ramach posiadanych kwalifikacji, przy uwzględnieniu możliwości i sprawności niezbędnych do dalszego zaangażowania w procesie pracy, zaakcentował istnienie potencjalnej przydatności do pracy. Chodzi zatem o zdolność do pracy zarobkowej nie tylko jako zdolność do wykonywania dotychczasowej pracy, ale zdolność do podjęcia pracy w ogóle, z uwzględnieniem rodzaju i charakteru dotychczas wykonywanej pracy, poziomu wykształcenia, wieku, predyspozycji psychofizycznych.

Niezdolność do wykonywania dotychczasowej pracy nie jest kryterium niezdolności do pracy w rozumieniu art.12 ww. ustawy. Brak możliwości wykonywania dotychczasowej pracy nie jest wystarczający do stwierdzenia częściowej niezdolności do pracy, gdy jest możliwe podjęcie innej pracy (w swoim zawodzie, bez przekwalifikowania lub gdy rokowanie co do przekwalifikowania jest pozytywne). Niezdolność do wykonywania dotychczasowej pracy jest warunkiem koniecznym do ustalenia prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, ale nie jest warunkiem wystarczającym jeżeli wiek, poziom wykształcenia, predyspozycje psychofizyczne dają podstawy do uznania, że jest możliwe podjęcie pracy w zawodzie albo po przekwalifikowaniu. W wyroku z dnia 8 września 2014 r. (I UK 431/14, Legalis nr 1330112) Sąd Najwyższy wskazał, iż „doniosłe znaczenie w konstrukcji częściowej niezdolności do pracy (której definicję zawiera art.12 ust.3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych) ma podkreślenie, że chodzi o ocenę zachowania zdolności do wykonywania nie jakiejkolwiek pracy, lecz pracy „zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji”. R. legis wyodrębnienia tej przesłanki stanowi wyeliminowanie sytuacji, w których ubezpieczeni o wyższych kwalifikacjach po utracie zdolności do ich zarobkowego wykorzystania zmuszeni byliby podjąć pracę niżej kwalifikowaną, do której zachowali zdolność, wobec braku środków do życia.

O częściowej niezdolności do pracy nie decyduje sam fakt występowania schorzeń, ale ocena czy i w jakim zakresie wpływają one na utratę zdolności do pracy zgodnie z kwalifikacjami.

Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika wprawdzie, że występujące u wnioskodawczyni schorzenia z punktu widzenia neurologa, pulmonologa, okulisty i gastroenterologa nie wpływają zasadniczo na ocenę jej zdolności do pracy i może ona podejmować pracę , to jednak schorzenia stwierdzone przez biegłego sądowego psychiatrę uzasadniają orzeczenie okresowej całkowitej niezdolności do pracy. Kluczową okazała się opinia biegłego psychiatry, który jednoznacznie stwierdził, że rozpoznane przez niego schorzenia wnioskodawczyni skutkują uznaniem całkowitej niezdolności do pracy od 17.02.2019 r. do 31.03.2021 r.

Z punktu widzenia psychiatry rozpoznano u wnioskodawczyni zaburzenia osobowości i nastroju. Najprawdopodobniej w wyniku licznych urazów głowy doszło do powstania wtórnych organicznych zmian w (...), które manifestują się klinicznie w postaci organicznych zaburzeń osobowości i nastroju. Trudno stwierdzić, że te zmiany odpowiadają średniej populacyjnej, gdyby tak było w szpitalu nie rozpoznano by zaburzeń organicznych, ponieważ badania uwzględniają średnie populacyjne i pokazują właśnie odchylenie od nich jako patologię. Możliwe, że u badanej już wcześniej występowały nieprawidłowe cechy osobowości, co jednak obecnie jest trudne do oceny, a powstałe zmiany w (...) skutecznie uniemożliwiają diagnostykę w tym kierunku (nie jest to zresztą istotne dla sprawy). Jeśli u badanej występowały zaburzenia osobowości, epizody depresyjne i lękowe, a następnie w wyniku zmian w mózgu zmieniono rozpoznanie na zaburzenia organiczne, to nie oznacza to całkowitej zmiany jednostki chorobowej. Obecny stan psychiczny jest zły, a nasilenie objawów dość znaczne. Leczenie prowadzone jest systematycznie, jednak nie przynosi oczekiwanych efektów w zakresie poprawy nastroju.. Sytuacji w ostatnim czasie nie poprawiła również hospitalizacja na oddziale dziennym – uzyskano tylko nieznaczną poprawę. Badana praktycznie przez cały czas jest w istotnie obniżonym nastroju, a nieprawidłowe cechy osobowości powodują zmienione chorobowo postrzeganie swojej sytuacji, co jeszcze dodatkowo pogarsza samopoczucie. Te obserwacje są potwierdzane przez lekarza prowadzącego leczenie, ale też lekarzy z oddziału dziennego oraz biegłych psychologów. Wszystko to powoduje, że wpływ zaburzeń na funkcjonowanie życiowe w tym zawodowe jest dość znaczne.

Zaburzenia istniejące u badanej w swym charakterze i stopniu nasilenia powodują, że jest ona obecnie osobą całkowicie niezdolną do pracy z przyczyn psychiatrycznych. Występuje takie nasilenie zaburzeń depresyjnych i lękowych, które uniemożliwiają pracę, w tym również proste prace fizyczne. Niezdolność ta sięga dnia 17.02.2019 r i od tej daty powinna orzekana. Pomimo nieuleczalnego charakteru i obecnie dość istotnego nasilenia zaburzeń, niezdolność do pracy powinna być okresowa, ponieważ jest możliwa poprawa stanu psychicznego. Całkowita niezdolność do pracy powinna być orzeczona na okres pół roku od dnia wydania niniejszej opinii. (data opinii (...).10.2020 r). Okres taki jest wystarczający na leczenie szpitalne i kontynuację ambulatoryjną. Także z opinii biegłego psychologa wynika, iż u wnioskodawczyni stwierdzone w badaniu osłabienie procesów poznawczych ma głównie podłoże emocjonalne (co nie jest stwierdzeniem jednoznacznie określającym podłoże emocjonalne stwierdzonych zaburzeń, czynniki w postaci kilku urazów głowy, nadciśnienie tętnicze i wiek spowodowały zmiany w strukturach mózgu),a aktualny stan emocjonalny oraz deficyty poznawcze (także powstałe na skutek zmian organicznych) znacznie zakłócają codzienne funkcjonowanie i w znacznym stopniu ograniczają podjęcie jakiejkolwiek aktywności zawodowej.

Zaznaczyć w tym miejscu należy, że sposób motywowania oraz stopień stanowczości wniosków wyrażonych w opinii biegłych jest jednym z podstawowych kryteriów oceny dokonywanej przez Sąd, niezależnie od kryteriów zgodności z zasadami wiedzy powszechnej, poziomu wiedzy biegłego oraz podstaw teoretycznych opinii (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 27 listopada 2000 r., I CKN 1170/98, OSNC 2001 nr 4 poz. 84, Legalis nr 49256). Przy ocenie biegłych lekarzy Sąd nie może zająć stanowiska odmiennego, niż wyrażone w tej opinii, na podstawie własnej oceny stanu faktycznego (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 października 1987 r., II URN 228/87, (...)). Stąd też sąd podzielił w całości opinię biegłego psychiatry.

Wobec powyższego Sąd na podstawie art.477 ¹⁴§2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał wnioskodawczyni prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy od 17.02.2019 r. do 31.03.2021 r.

O kosztach zastępstwa procesowego Sąd orzekł na podstawie art. 98 kpc w zw. z § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2018 r., poz.265) .

Brak było podstaw do uchylenia zaskarżonej decyzji i umorzenia postępowania na podstawie art. 477 ¹⁴ § 4 k.p.c.

Zgodnie z art. 477 ¹⁴ § 4 k.p.c. w sprawie o świadczenie z ubezpieczeń społecznych, do którego prawo jest uzależnione od stwierdzenia niezdolności do pracy lub niezdolności do samodzielnej egzystencji, a podstawę do wydania decyzji stanowi orzeczenie lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych lub orzeczenie komisji lekarskiej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i odwołanie od decyzji opiera się wyłącznie na zarzutach dotyczących tego orzeczenia, sąd nie orzeka co do istoty sprawy na podstawie nowych okoliczności dotyczących stwierdzenia niezdolności do pracy lub niezdolności do samodzielnej egzystencji, które powstały po dniu złożenia odwołania od tej decyzji. W tym przypadku sąd uchyla decyzję, przekazuje sprawę do rozpoznania organowi rentowemu i umarza postępowanie.

W odniesieniu do przedmiotowej sprawy na wstępie należy zauważyć, iż decyzje organu rentowego w sprawach dotyczących świadczeń z ubezpieczeń społecznych mają charakter deklaratoryjny. Organ rentowy stwierdza jedynie, czy zostały spełnione ustawowe warunki nabycia prawa do wnioskowanego świadczenia. Postępowanie sądowe w sprawach dotyczących ubezpieczeń społecznych wszczynane jest w wyniku wniesienia przez ubezpieczonego odwołania od decyzji organu rentowego. Jego przedmiotem jest ocena zgodności z prawem - w aspekcie formalnym i materialnym - decyzji wydanej przez organ rentowy. Badanie legalności decyzji i orzekanie o niej jest możliwe tylko przy uwzględnieniu stanu faktycznego i prawnego istniejącego w chwili wydawania decyzji. Inaczej mówiąc - o zasadności przyznania lub odmowy przyznania świadczenia decydują okoliczności istniejące w chwili ustalania do niego prawa. Postępowanie dowodowe przed sądem jest bowiem postępowaniem sprawdzającym, weryfikującym ustalenia dokonane przez organ rentowy. Biegli sądowi nie zastępują lekarza orzecznika ZUS lub komisji lekarskiej ZUS, a jedynie zgodnie z posiadaną wiedzą specjalistyczną poddają ocenie merytorycznej trafność wydanego orzeczenia o zdolności wnioskodawcy do pracy lub jej braku. Dlatego też późniejsza zmiana stanu zdrowia ubezpieczonego nie może stanowić - co do zasady - podstawy do uznania decyzji za wadliwą i jej zmiany przez sąd ( por. wyrok Sądu Najwyższego z 5 kwietnia 2007 roku, sygn. akt I UK 316/06, opubl: MoPr rok 2007, Nr 11).

Wynikające z treści art. 477 ¹⁴ § 4 k.p.c. możliwości załatwienia sprawy (tj. uchylenie decyzji i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania organowi rentowemu przy jednoczesnym umorzeniu postępowania) wiąże się z występowaniem w sprawie "nowych okoliczności" dotyczących niezdolności do pracy (względnie niezdolności do samodzielnej egzystencji), powstałych po dniu złożenia odwołania od wydanej przez organ rentowy decyzji. Przepis ten stanowi wyjątek od zasady oceny wydanej przez organ rentowy decyzji, przez sąd I instancji, według stanu rzeczy istniejącego w dniu jej wydawania. Wyjątek ten jednak wymaga "cech nowości", które mogą dotyczyć stanu zdrowia osoby ubiegającej się o świadczenie rentowe przed wydaniem decyzji (wówczas będą to nowości w rozumieniu art. 477 ⁹ § 2 ¹ k.p.c., które będą obligować organ rentowy do podjęcia działań wynikających z tego przepisu) lub też mogą dotyczyć okoliczności związanych ze stanem zdrowia takiej osoby, które powstały po dniu złożenia przez nią odwołania i wtedy będą to nowości w rozumieniu art. 477 ¹⁴ § 4 k.p.c. (zob. wyrok SA w Rzeszowie z dnia 12 czerwca 2013 r., III AUa 242/13, LEX nr 1342365).

Z powyższego wynika, że w sytuacji, gdy powołani w sprawie biegli wyraźnie wskażą, że ubezpieczony był niezdolny do pracy już w dniu złożenia wniosku, a nadto badanie biegłych nie ujawni nowych schorzeń, a jedynie rzuci nowe światło na dolegliwości istniejące już na etapie postępowania przed organem rentowym, to w związku z tym należy uznać, że lekarze orzecznicy ZUS i komisja lekarska ZUS mieli możliwość dokonania dokładnej analizy stanu zdrowia ubezpieczonego, a wówczas przepis art. 477 ¹⁴ § 4 k.p.c. nie znajdzie zastosowania./wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 31 stycznia 2017 r. III AUa 573/16, LEX nr 2265712/

"Nowe okoliczności" to schorzenia istniejące przed wydaniem decyzji, lecz wykazane przez ubezpieczonego dopiero po wniesieniu odwołania do sądu albo ujawnione na podstawie badań lekarskich w trakcie postępowania sądowego i których nie oceniał ani lekarz orzecznik, ani komisja lekarska organu rentowego./wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 18 października 2016 r. III AUa 957/15 ,LEX nr 2157858/

W rozpoznawanej sprawie biegły psychiatra wskazał, że ubezpieczona była niezdolna do pracy w czasie badania przez lekarza orzecznika ZUS i komisję lekarską, a nadto badanie biegłego nie ujawniło nowych schorzeń, a jedynie rzuciło nowe światło na dolegliwości istniejące już na etapie postępowania przed organem rentowym, to w związku z tym należy uznać, że lekarze orzecznicy ZUS i komisja lekarska ZUS mieli możliwość dokonania dokładnej analizy stanu zdrowia ubezpieczonej. Należy też zwrócić uwagę, że ubezpieczona przed orzeczoną datą niezdolności do pracy wykorzystała pełny okres zasiłkowy i okres świadczenia rehabilitacyjnego, a następnie nieprzerwanie kontynuowała leczenie, w tym na oddziałach szpitalnych.