Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 21 stycznia 2020 r., Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł., na podstawie art. 1 ust. 3 art. 2 i art. 4 ust. 3 ustawy o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji odmówił K. T. prawa do świadczenia uzupełniającego. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że Komisja Lekarska ZUS, w orzeczeniu z dnia 14 stycznia 2020 r., ustaliła, że K. T. nie jest osobą niezdolną do samodzielnej egzystencji.

/decyzja k.7 akt ZUS w przedmiocie prawa do świadczenia uzupełniającego/

Odwołanie od powyższej decyzji, w dniu 29 stycznia 2020 złożyła K. T., wnosząc o jej zmianę poprzez przyznanie jej prawa do świadczenia uzupełniającego.

W uzasadnieniu swego stanowiska, odwołująca podniosła, iż jej stan zdrowia uzasadnia zakwalifikowanie jej do osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji. Skarżąca podniosła, że ma problemy z chodzeniem jest po operacji kręgosłupa a następna grozi 80 % ryzykiem paraliżu. Ma różne powikłania niedowidzi ma problem z nietrzymaniem moczu i rwę kuszową obustronną nieustanną. W kręgosłupie ma kręgozmyki przepuklinę, nadto tłuszczaki, mięśniaki i skoliozę. Nie działają na nią leki przeciwbólowe, lekarz przepisał jej lecznicza marihuanę za 380 zł co starcza na 10 dni. Tym samym, decyzja ZUS jest oczywiście bezzasadna.

/ odwołanie k. 3-4/

W odpowiedzi na odwołanie, organ rentowy wniósł o jego oddalenie, wskazując argumentację, jak w zaskarżonej decyzji.

/odpowiedź na odwołanie k. 14/

Pismem procesowym z dnia 29 czerwca 2020 r., ustanowiony, w toku procesu, pełnomocnik z urzędu wnioskodawczyni, poparł odwołanie.

/ pismo k. 47/

Na rozprawie w dniu 24 lutego 2020 r. pełnomocnik wnioskodawczyni poparł odwołanie i wniósł o przyznanie kosztów pomocy prawne udzielonej z urzędu oświadczając iż nie zostały pokryte ani w całości ani w części.

/ stanowisko procesowe strony powodowej protokół z rozprawy z dnia 24 lutego 2021 00:02:59-00:04:13/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

K. T. urodziła się (...). Ma wykształcenie średnie ekonomiczne prowadziła działalność gospodarczą do 2012 r. Przepracowała 27 lat pracy, obecnie utrzymuje się z zasiłku MOPS.

/bezsporne/

Orzeczeniem z dnia 20 kwietnia 2018 r., Miejski Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności zaliczył wnioskodawczynię do znacznego stopnia niepełnosprawności do 30.04.2020 r. wskazując, iż daty niepełnosprawności nie da się ustalić, a ustalony stopień niepełnosprawności datuje się od 16.12.2016 r. Orzeczeniem uznano min. konieczność odpowiedniego zatrudnienia w warunkach pracy chronionej, zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze oraz pomoce techniczne, ułatwiające funkcjonowanie danej osoby, korzystania z systemu środowiskowego wsparcia w samodzielnej egzystencji przez co rozumie się korzystanie z usług socjalnych, opiekuńczych, terapeutycznych i rehabilitacyjnych świadczonych przez sieć instytucji pomocy społecznej organizacje pozarządowe oraz inne placówki, konieczność stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji.

/ orzeczenia k. 4 akt ZUS/

W dniu 29.10.2019 r. K. T. złożyła wniosek o świadczenie uzupełniające dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji.

/ wniosek k. 1 - 4 akt ZUS /

Lekarz Orzecznik ZUS, po przeprowadzeniu bezpośredniego badania, i dokonaniu analizy dokumentacji medycznej, rozpoznał, u wnioskodawczyni, zmiany zwyrodnieniowo dyskopatyczne kręgosłupa z kręgozmykiem L4 i L5 stan po operacji dyskopatii lędźwiowej skoliozę lędźwiową z zespołem bólowym 1-S. Wskazał, iż badana zgłasza bóle kręgosłupa , osłabienie lewej k. dolnej – chodzi przy pomocy 1 kuli, w 2016 r. operacja na poziomie14-S1. Ma problemy ze wzrokiem, Trzęsące się ręce – przez ucisk w odcinku szyjnym i problemy z moczem przez ucisk w odcinku lędźwiowym. Przedmiotowo osłabienie kończyn dolnych w gr. 4/5 4+/5 z przewagą strony lewej i korzeniowy zespół bólowy 1-S L>P. Nie wymaga stałej opieki i pomocy, przy zaspakajaniu podstawowych potrzeb życiowych. W skali B. - 80 punktów. Orzeczeniem z dnia 24 grudnia 2019 r. lekarz orzecznik ZUS stwierdził, że u wnioskodawczyni nie stwierdzono naruszenia sprawności organizmu w stopniu uzasadniającym orzeczenie niezdolności do samodzielnej egzystencji.

/opinia lekarska 40-42 dokumentacji medycznej ZUS , orzeczenie k. 5 akt ZUS /

W dniu 30.12.2019 r. wnioskodawczyni złożyła sprzeciw od orzeczenia Lekarza Orzecznika ZUS, domagając się rozpatrzenia sprawy przez Komisję Lekarską ZUS podnosząc, że jest niezdolna do samodzielnej egzystencji.

/sprzeciw – k. 44 dokumentacji medycznej ZUS/

Komisja Lekarska ZUS po przeprowadzeniu bezpośredniego badania wnioskodawcy i dokonaniu analizy dokumentacji medycznej rozpoznała u K. T. zmiany zwyrodnieniowo dyskopatyczne kręgosłupa przebyte leczenie operacyjne dyskopatii L4 i L5, niedowład lewostronny ? Wskazano, iż badana zgłasza bóle kręgosłupa , osłabienie siły lewej k. dolnej i górnej– chodzi przy pomocy 1 kuli, wysiłkowe nietrzymanie moczu w 2016 r. operowana na poziomie L4 i L5. Osłabienie wzroku, Trzęsące się ręce. Brak dokumentacji okulistycznej. Na badanie przyszła z 1 kulą i osoba towarzyszącą, otyłość , chód chwiejny. Powoli samodzielnie się ubiera i rozbiera. W czasie badania nie pozwala wykonać ruchu biernego lewą k. dolna z uwagi na ból. Nie unosi k. lewej od podłoża. Bez zaników mięśniowych. Drżenie kończyn górnych. Badanie b. trudne, nastawienie czynnościowe. Nie współpracuje. Zaburzenia czucia lewej goleni – osłabienie, odruchy AO żywe, nie podnosi lewej k dolnej, bez zaników mięśniowych. Prezentowany sposób chodu wskazuje na nastawienie agrawacyjne. W skali B. 70 punktów. W konsekwencji, orzeczeniem z dnia 14.01.2020 r. , Komisja Lekarska uznała , że wnioskująca nie jest osobą niezdolną do samodzielnej egzystencji.

/opinia lekarska k. 48-50 dokumentacji medycznej akt ZUS, orzeczenie k. 6 akt ZUS /

W wyniku powyższego orzeczenia Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 14.01.2020 r., organ rentowy wydał zaskarżoną decyzję.

/decyzja k.7 akt ZUS /

Sąd Okręgowy przeprowadził postępowanie dowodowe , dopuszczając dowód z opinii biegłych sądowych, powołanych, z uwagi na udokumentowane schorzenia wnioskodawczyni.

U K. T., w sądowym badaniu neurologicznym, rozpoznano zmiany zwyrodnieniowo-dyskopatyczne, odcinka lędźwiowo-krzyżowego i szyjnego kręgosłup. Przebytą 18.07.2016 operacja kręgosłupa LS polegająca na odbarczeniu kanału kręgowego i korzeni L4 do S1 po stronie lewej. Wnioskodawczyni od wielu lat odczuwa bóle całego kręgosłupa. Z powodu stenozy kanału kręgowego i dyskopatii oraz kręgozmyku L4/L5 była operowana 18.07.2016. O. u niej kanał kręgowy i korzenie od L4 do S1 po stronie lewej. Wnioskodawczyni nie zgłasza poprawy, skarży się na bóle całego kręgosłupa, po silnych lekach przeciwbólowych wymiotuje. Ma urojenia. Leczona jest lekiem D. 12 tab. na dobę. Jest pod opieką Poradni Neurochirurgicznej i Rehabilitacyjnej. Jest w stanie samodzielnie spożywać posiłki. Przemieszcza się samodzielnie z krzesła na leżankę i z powrotem. Jest niezależna przy utrzymaniu higieny osobistej i korzystaniu z toalety. Wymaga pomocy przy kąpieli całego ciała oraz przy wchodzeniu i schodzeniu po schodach. Po powierzchniach płaskich porusza się o kuli łokciowej prawej. Ubiera się i rozbiera samodzielnie. Kontroluje oddawanie stolca. Czasami popuszcza mocz (nietrzymanie wysiłkowe moczu). W badaniu neurologicznym występują objawy ubytkowe w przebiegu choroby zwyrodnieniowo-dyskopatycznej kręgosłupa. Wnioskodawczyni ma możliwość załatwiania spraw życia codziennego jak wizyty u lekarza, płacenie rachunków, odbieranie korespondencji na poczcie. Przy dźwiganiu i robieniu zakupów wymaga pomocy osoby trzeciej. Określając niezdolność do samodzielnej egzystencji należy określić, czy badana wymaga stałej lub długotrwałej opieki i pomocy osób drugich w zaspakajaniu podstawowych potrzeb. Aktywność ruchową określa się według skali B.. Wnioskodawczyni wymaga okresowej pomocy w niektórych czynnościach dnia codziennego, ale nie wymaga stałej pomocy i opieki. Wnioskodawczyni ma kończyny górne sprawne i ma możliwość samodzielnego przygotowywania posiłków. Wnioskodawczyni nadal jest leczona i rehabilitowana, zabiegi są po to stosowane, żeby miała możliwość sprawniejszego poruszania się. Na ocenę braku niezdolności do samodzielnej egzystencji nie miały wpływu pozytywne skutki przebytej rehabilitacji. Gdyby badana poruszała się przy pomocy dwóch kul łokciowych, nadal według skali B. byłaby w stanie samodzielnie spożywać posiłki, przemieszczałaby się samodzielnie z krzesła na leżankę i z powrotem. Byłaby niezależna przy utrzymaniu higieny osobistej i korzystaniu z toalety, wymagałaby pomocy przy kąpieli całego ciała oraz przy wchodzeniu i schodzeniu po schodach, po powierzchniach płaskich poruszałaby się o kuli łokciowej prawej, ubierałaby się i rozbierałaby się samodzielnie, kontrolowałaby oddawanie stolca, czasami popuszczałaby mocz. Zgłaszane przez badaną urojenia podlegają ocenie psychiatrycznej, a nie neurologicznej. Urojenia na ocenę układu ruchu nie mają wpływu, podlegają ocenie zaburzeń psychicznych. Stwierdzony stopień naruszenia sprawności organizmu nie powoduje całkowitej niezdolności do pracy oraz konieczności stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innej osoby w zaspakajaniu podstawowych potrzeb życiowych. Badana nie jest niezdolna do samodzielnej egzystencji.

/ pisemna opinia biegłego lekarza neurologa J. B. k. 49-51, pisemna opinia uzupełniająca k. 73-74/

U wnioskodawczyni z psychiatrycznego punktu widzenia rozpoznano zaburzenia osobowości ( homilopatycznych ) w przebiegu przewlekłych chorób fizycznych i uzależnienia mieszanego ( od opiatów i kanabinoli ). Nie stwierdzono u K. T. choroby psychicznej, upośledzenia umysłowego i organicznego uszkodzenia o.u.n. Stwierdzono natomiast zaburzenia osobowości o obrazie częściowo homilopatycznym, powstałe na podłożu przewlekłych chorób fizycznych, roszczeniowego nastawienia badanej oraz uzależnienia mieszanego od narkotyków ( opiatów i kanabinoli ). Zaburzenia psychiczne badanej są właściwie skutkiem jej choroby fizycznej - zmian dyskopatycznych kręgosłupa. Do 2012r. choroba kręgosłupa badanej nie powodowała żadnych istotnych problemów w jej życiowym funkcjonowaniu. Wówczas doszło do niepowodzeń w jej działalności gospodarczej i to stało się przyczyną „nagłego nasilenia objawów chorobowych”. Skutkiem tej sytuacji była też roszczeniowa postawa badanej, poczucie krzywdy, niesprawiedliwego potraktowania oraz poczucie, że nie otrzymała „należnych” jej świadczeń. Z biegiem czasu, gdy powódka nie otrzymywała oczekiwanych przez nią świadczeń, postawa roszczeniowa oraz poczucie bycia osobą bardzo chorą (jednak niedocenianą przez organy państwa) powodowało, że u badanej coraz bardziej ujawniały się nieprawidłowe cechy osobowości.

W przebiegu choroby fizycznej badana zaczęła nadużywać opiatowych leków przeciwbólowych, a później kanabinoli ( w postaci „marihuany leczniczej” ). Z biegiem czasu wytworzył się u K. T. zespół zależności od w/w substancji. Badana zażywała substancje psychoaktywne w dużych ilościach i niezgodnie z zaleceniami. Uzależnienie dodatkowo wpływało na pogłębienie nieprawidłowych cech osobowości badanej i pogłębiało jej wcześniejszą roszczeniową postawę. Schemat funkcjonowania badanej, mimo występujących nieprawidłowości psychicznych, nie powodował trwałej lub długotrwałej niezdolności do pracy badanej z punktu widzenia psychiatrycznego, a tym bardziej niezdolności do samodzielnej egzystencji. Należy jednak zwrócić uwagę, że nasilenie objawów uzależnienia i ilość przyjmowanych (...), wymagałoby, leczenia w warunkach najpierw detoksykacji szpitalnej, a później leczenia odwykowego w trybie stacjonarnym. U K. T. zaburzenia osobowości (o cechach homilopatycznych ) w przebiegu przewlekłych chorób fizycznych i uzależnienia mieszanego ( od opiatów i kanabinoli ), nie powoduje jej niezdolności do pracy zarobkowej ( czyli utraty zdolności do wykonywania jakiejkolwiek pracy ) z punktu widzenia psychiatrycznego, opiniowana nie wymaga stałej lub długotrwałej opieki oraz pomocy innej osoby w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych z punktu widzenia psychiatrycznego.

/ pisemna opinia biegłego psychiatry R. Ż. k. 81-86/

Powyższych ustaleń, Sąd dokonał, w oparciu o załączoną do akt organu rentowego, dokumentację, w tym dokumentację medyczną, oraz opinie biegłych sądowych : neurologa i psychiatry.

Sąd, oceniając, zgromadzony materiał dowodowy, uznał wartość dowodową, wydanych opinii biegłych neurologa (opinię główną i uzupełniającą ) i psychiatry oraz podzielił, jako przekonywujące, wnioski wypływające z ich treści. Opinie są rzetelne, sporządzone zgodnie z wymaganiami fachowości i niezbędną wiedzą w zakresie stanowiącym ich przedmiot. Do wydania opinii biegli dysponowali pełną dokumentacją lekarską wnioskodawczyni, a także przeprowadzili wywiad oraz dokonali szczegółowego badania przedmiotowego odwołującej w zakresach swych specjalności. W ocenie Sądu opinie te są wystarczająco szczegółowe i dają pełny obraz zmian zdrowotnych, a co do wniosków o braku niezdolności wnioskodawczyni do samodzielnej egzystencji są ze sobą zgodne. Ustalony stan zdrowia ubezpieczonej, wynika z obiektywnych danych, przede wszystkim z dokonanego osobiście badania fizykalnego wnioskodawczyni. Tak więc, zdaniem Sądu, opinie biegłych powołanych w tej sprawie są rzetelne, a wynikające z nich wnioski, logiczne i, prawidłowo merytorycznie, uzasadnione. Opinie te nie zawierają braków i wyjaśniają wszystkie okoliczności ,istotne dla rozstrzygnięcia sprawy.

W ocenie Sądu, wbrew zapatrywaniom wnioskodawczyni, brak jest podstaw by kwestionować opinie biegłej neurolog. Jeszcze raz podnieść należy, iż biegła w sposób przejrzysty i wyczerpujący, odpowiadając także na zastrzeżenia pełnomocnika odwołującej opisała stan zdrowia wnioskodawczyni w kontekście oceny jej zdolności do samodzielnej egzystencji, konieczności stałej lub długotrwałej opieki oraz pomocy innej osoby w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych a odnosząc się do zarzutów skrupulatnie uzasadniła ich bezzasadność. Natomiast, okoliczność iż wnioskodawczyni była uznana za osobę niepełnosprawną, w stopniu znacznym do 2020 r. i choćby za niezdolną do pracy do 2020 r. , na co brak dowodów, a na to powołuje się pełnomocnik wnioskodawczyni , sama w sobie, nie świadczy, jeszcze o tym iż była niezdolną do samodzielnej egzystencji. Pojęcia te, czego zdaje się nie zauważać strona odwołująca się, nie są, bowiem, tożsame. Ponadto zarówno fakt posiadania przez wnioskodawczynię znacznego stopnia niepełnosprawności jak i odniesienie do jej zdolności do pracy zostały dostrzeżone i ocenione w opinii biegłej. Wskazać zatem należy, iż dalsze kwestionowanie opinii biegłej neurolog tylko z tej przyczyny stanowi jedynie wyraz niezadowolenia strony z wniosków końcowych opinii i z tego powodu nie może wywrzeć spodziewanych przez stronę skutków procesowych. Mając powyższe na uwadze Sąd oddalił wniosek pełnomocnika strony odwołującej o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z opinii innego biegłego lekarza neurologa. Strona nie przedstawiła, bowiem, żadnych rzeczowych zarzutów ani merytorycznych okoliczności, które wskazywałyby na wady, już wydanej w sprawie, opinii.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

Odwołanie nie jest zasadne i podlega oddaleniu.

Zgodnie z art.1 ust. 3 Ustawy o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji z dnia 31 lipca 2019 r. ( tj. Dz.U. z 2020 r. poz. 1936) świadczenie uzupełniające przysługuje osobom zamieszkującym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli są:

1) obywatelami Rzeczypospolitej Polskiej lub

2) posiadającymi prawo pobytu lub prawo stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej obywatelami państw członkowskich Unii Europejskiej, państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej, lub

3) cudzoziemcami legalnie przebywającymi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

W myśl art. 2 ust. 1 i 2 ustawy świadczenie uzupełniające przysługuje osobom, które ukończyły 18 lat i których niezdolność do samodzielnej egzystencji została stwierdzona orzeczeniem o całkowitej niezdolności do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji albo orzeczeniem o niezdolności do samodzielnej egzystencji, albo orzeczeniem o całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym i niezdolności do samodzielnej egzystencji, albo orzeczeniem o całkowitej niezdolności do służby i niezdolności do samodzielnej egzystencji, zwanym dalej „osobami uprawnionymi”.

Świadczenie uzupełniające przysługuje osobom uprawnionym, które nie posiadają prawa do świadczeń pieniężnych finansowanych ze środków publicznych albo suma tych świadczeń o charakterze innym niż jednorazowe, wraz z kwotą wypłacaną przez zagraniczne instytucje właściwe do spraw emerytalno-rentowych, z wyłączeniem renty rodzinnej przyznanej w okolicznościach, o których mowa w art. 68 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2020 r. poz. 53, 252, 568, 1222 i 1578), zasiłku pielęgnacyjnego oraz innych dodatków i świadczeń wypłacanych wraz z tymi świadczeniami na podstawie odrębnych przepisów przed dokonaniem odliczeń, potrąceń i zmniejszeń, nie przekracza kwoty 1700 zł miesięcznie.

W myśl art. 4 ust. 1 -3 Świadczenie uzupełniające przysługuje osobie uprawnionej w wysokości nie wyższej niż 500 zł miesięcznie, przy czym łączna kwota świadczenia uzupełniającego i świadczeń, o których mowa w art. 2 ust. 2, nie może przekroczyć 1700 zł miesięcznie, z zastrzeżeniem wyłączeń, o których mowa w art. 2 ust. 2. W razie przyznania, ustania lub ponownego obliczenia wysokości świadczeń, o których mowa w art. 2 ust. 2, świadczenie uzupełniające podlega ponownemu obliczeniu z urzędu, w taki sposób, aby łączna kwota świadczeń, o których mowa w art. 2 ust. 2, wraz ze świadczeniem uzupełniającym, nie przekroczyła kwoty 1700 zł miesięcznie, z zastrzeżeniem wyłączeń, o których mowa w art. 2 ust. 2. Świadczenie uzupełniające nie przysługuje osobie uprawnionej, która jest tymczasowo aresztowana lub odbywa karę pozbawienia wolności, z wyjątkiem osoby uprawnionej, która odbywa karę pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego.

Przedmiotem sporu w niniejszej sprawie była okoliczność, czy istniejące u wnioskodawczyni naruszenie sprawności organizmu powoduje konieczność stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innej osoby w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych.

W przypadku stwierdzenia naruszenia sprawności organizmu w stopniu powodującym konieczność stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innej osoby w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych orzeka się niezdolność do samodzielnej egzystencji - art. 13 ust. 5 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz.U. z 2021 r. poz. 291 t.j.) stosowany na podstawie art. 7 ustawy o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji.

Niezdolność do pracy jak i niezdolność do samodzielnej egzystencji orzeka się na okres nie dłuższy niż 5 lat, natomiast jeżeli według wiedzy medycznej nie ma rokowań odzyskania zdolności do pracy lub niezdolności do samodzielnej egzystencji przed upływem 5. lat, niezdolność do pracy lub niezdolność do samodzielnej egzystencji orzeka się na okres dłuższy niż lat 5 (art. 13 ust. 2 i 3, cytowanej powyżej, ustawy).

Pojęcie niezdolności do samodzielnej egzystencji, ma, przy tym, szeroki zakres i obejmuje opiekę i pomoc, w załatwieniu elementarnych spraw życia codziennego. Jednak sam fakt, że osoba doznaje pewnych utrudnień, w realizacji potrzeb życia codziennego, czy też, że potrzebuje pomocy innych osób nie może przesądzać o uznaniu jej za niezdolną do samodzielnej egzystencji./ III AUa 62/17 - wyrok SA Lublin z dnia 30-08-2017/. Do czynności zabezpieczających samodzielną egzystencję nie należą wyłącznie czynności tzw. samoobsługi jak mycie się, ubieranie, samodzielne jedzenie. Niezdolna do samodzielnej egzystencji jest zarówno osoba, która ze względu na naruszenie sprawności organizmu wymaga stałej lub długotrwałej opieki innej osoby, jak i osoba, która ze względu na naruszenie sprawności organizmu wymaga stałej lub długotrwałej pomocy innej osoby. W ramach zakresu pojęcia ”niezdolności do samodzielnej egzystencji” należy odróżnić opiekę, oznaczającą pielęgnację (czyli zapewnienie ubezpieczonemu możliwości poruszania się, odżywiania, zaspokajania potrzeb fizjologicznych, utrzymywania higieny osobistej itp.) od pomocy w załatwianiu elementarnych spraw życia codziennego, takich jak robienie zakupów, uiszczanie opłat, składanie wizyt u lekarza; wszystkie powyższe czynniki łącznie wyczerpują treść terminu ”niezdolność do samodzielnej egzystencji”. /III AUa 322/12 - wyrok SA Katowice z dnia 07-11-2012 III AUa 269/17 - wyrok SA Szczecin z dnia 31-01-2019, III AUa 872/16 - wyrok SA Szczecin z dnia 19-10-2017/ Jeżeli stan zdrowia ubezpieczonego nie powoduje konieczności zapewnienia mu stałej ani długotrwałej opieki i pomocy innej osoby, by mogły zostać zaspokojone jego elementarne potrzeby życia codziennego i nie zostało wykazane aby nie radził sobie z obowiązkami domowymi, sama okoliczność, że, w związku z występującymi u ubezpieczonego, schorzeniami, doznaje on pewnych utrudnień, w realizacji potrzeb życia codziennego, a czasem też potrzebuje pomocy innych osób, nie może uzasadniać uznania go za osobę niezdolną do samodzielnej egzystencji / por odpowiednio III AUa 615/12 - wyrok SA Szczecin z dnia 19-12-2012/

W myśl ogólnych zasad postępowania cywilnego, na wnioskodawcy, spoczywa ciężar udowodnienia faktów uzasadniających jego roszczenie, a na stronie pozwanej obowiązek udowodnienia okoliczności, uzasadniających jej wniosek o oddalenie odwołania. Pewne odstępstwa od wskazanych reguł ciężaru dowodu zawierają przepisy kodeksu postępowania cywilnego, które określają fakty (okoliczności faktyczne) nie wymagające udowodnienia w przepisach art. 227k.p.c., 228 k.p.c., 229 k.p.c., 230 k.p.c., 231 k.p.c., 234 k.p.c.

Także z treści art. 232 k.p.c. wynika, że strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Powyższego nie zmienia możliwość prowadzenia przez Sąd postępowania dowodowego z urzędu.

Przekładając powyższe rozważania na grunt przedmiotowej sprawy Sąd uznał, iż ustalenia dokonane w toku postępowania sądowego nie uzasadniają zmiany zaskarżonej decyzji. Przeprowadzone postępowanie wykazało, bowiem, że wnioskodawczyni, pomimo posiadanych poważnych schorzeń, nie jest osobą niezdolną do samodzielnej egzystencji. Wynika to w sposób jednoznaczny opinii biegłego neurologa i biegłego lekarza psychiatry tj biegłych o specjalizacji lekarskiej, odpowiadającej charakterowi schorzeń, występujących u wnioskodawczyni., potwierdzających, tym samym, zasadność orzeczenia Komisji Lekarskiej ZUS i, w konsekwencji, prawidłowość, zaskarżonej decyzji, organu rentowego.

Stosownie do treści opinii ,zarówno biegłego neurologa, jak i biegłego psychiatry, uznać należy, że stopień naruszenia sprawności organizmu, spowodowany, stwierdzonymi u wnioskodawczyni, zmianami zwyrodnieniowo-dyskopatyczne odcinka lędźwiowo-krzyżowego i szyjnego kręgosłup. Przebytą 18.07.2016 operacja kręgosłupa LS polegająca na odbarczeniu kanału kręgowego i korzeni L4 do S1 po stronie lewej, nadto zaburzeniami osobowości (o cechach homilopatycznych ) w przebiegu przewlekłych chorób fizycznych i uzależnienia mieszanego ( od opiatów i kanabinoli ), nie powoduje u niej konieczności stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innej osoby w zaspokajaniu jego podstawowych potrzeb życiowych.

Brak jest przy tym, w ocenie Sądu, podstaw, aby kwestionować rzetelność i merytoryczną poprawność , wskazanych opinii. Wnioskodawczyni, nadal, nie zgadza się z opinią biegłej neurolog. Jednakże, zauważyć należy, iż dowód z opinii biegłego jest przeprowadzony prawidłowo, jeżeli sądy uzyskały od biegłych wiadomości specjalne niezbędne do merytorycznego i prawidłowego orzekania, a tylko brak w opinii fachowego uzasadnienia wniosków końcowych, uniemożliwia prawidłową ocenę jej mocy dowodowej (wyrok SN z 2000-06-30 II UKN 617/99 OSNAPiUS 2002/1/26). Polemika z opinią biegłego nie uzasadnia zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c.. Dla obalenia twierdzeń biegłego specjalisty nie wystarcza przeświadczenie strony, iż fakty wyglądają inaczej, lecz koniecznym jest również rzeczowe wykazanie, iż wystawiona przez biegłego opinia jest niespójna bądź merytorycznie błędna(wyrok SN z 2002-01-09 II UKN 708/00 L.). Podkreślić należy również, iż dostateczne wyjaśnienie okoliczności spornych w sprawie nie jest równoznaczne z uzyskaniem dowodu korzystnego dla strony niezadowolonej z faktów wynikających z dowodów dotychczas przeprowadzonych (wyrok SN z 28 lutego 2001 roku, II UKN 233/00 L.). ). Sąd nie jest obowiązany dążyć do sytuacji, aby opinia biegłego (biegłych) przekonała strony sporu. Wystarczy, że opinia jest przekonująca dla sądu, który wiążąco ocenia, czy biegły wyjaśnił wątpliwości zgłoszone przez stronę. Granicę obowiązku prowadzenia przez sąd postępowania dowodowego wyznacza podlegająca kontroli instancyjnej ocena, czy dostatecznie wyjaśniono sporne okoliczności sprawy (wyr. SN z 25.9.1997 r., II UKN 271/97, OSNP 1998, Nr 14, poz. 430).

Odwołująca nie kwestionowała opinii biegłego psychiatry a co do opinii biegłej neurolog nie zgłosiła żadnych przekonywujących wniosków dowodowych na poparcie swojego stanowiska, nie podważyła merytorycznej poprawności wniosków, w zakresie oceny jej zdolności do samodzielnej egzystencji, a tym samym, nie uczynił zadość wymogom, określonym w art. 6 kc, zgodnie z którym, ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która, z faktu tego , wywodzi skutki prawne. Strona, w toku procesu, winna dowodzić swoich racji, a nie, jedynie, przedstawiać subiektywne poglądy, dotyczące stanu zdrowia i własnej sprawności. W konsekwencji, żądanie odwołania zmiany zaskarżonej decyzji i przyznania wnioskodawczyni prawa doświadczenia uzupełniającego dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji , nie mogło zostać zaakceptowane.

Wnioskodawczyni stosownie do przywołanych opinii biegłych sądowych neurologa i psychiatry nie wymaga stałej lub długotrwałej opieki osób trzecich w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych, w związku z powyższym nie jest niezdolna do samodzielnej egzystencji

W tym stanie rzeczy, odwołanie wnioskodawczyni, jako niezasadne, podlegało oddaleniu, o czym Sąd Okręgowy orzekł na postawie art. 477 ¹⁴ §1 kpc w pkt. 1 sentencji wyroku.

O kosztach pomocy prawnej, udzielonej wnioskodawczyni, z urzędu Sąd orzekł , na podstawie § 15 ust. 2 w zw. z §4 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu z dnia 3 października 2016 r. (Dz. U. z 2016 r poz.1714), uwzględniając zwrot stawki podatku VAT.

J.L.