Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 1 kwietnia 2021 roku

Sąd Okręgowy w Warszawie XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w składzie:

Przewodniczący:	SSO Maciej Kruszyński
Protokolant:	sekr. sądowy Magdalena Żabińska

po rozpoznaniu w dniu 26 marca 2021 roku w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Sp. z o. o. w W.

przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów

o stwierdzenie praktyk naruszających zborowe interesy konsumentów

na skutek odwołania od Decyzji Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 30 grudnia 2014 roku., nr (...)

1.  oddala odwołanie;

2.  zasądza od (...) Sp. z o. o. w W. na rzecz Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów kwotę 1 260 zł (jeden tysiąc dwieście sześćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Maciej Kruszyński

Wersja uzasadnienia nie zawierająca informacji objętych tajemnicą przedsiębiorstwa.

Sygn. akt XVII AmA 62/20

UZASADNIENIE

Prezes Ochrony Konkurencji i Konsumentów decyzją z dnia 30 grudnia 2014 r., nr (...):

I. na podstawie art. 27 ust. 1 i 2 w związku z art. 24 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. z 2007 r., Nr 50, poz. 331 ze zm.), po przeprowadzeniu postępowania w sprawie stosowania praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów, Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów uznał za praktyki naruszające zbiorowe interesy konsumentów działania (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W., polegające na:

1) niedostarczaniu konsumentom zawierającym umowę o świadczenie usług telekomunikacyjnych w formie pisemnej wraz z umową odpowiedniego dla daty zawarcia tej umowy regulaminu promocji „Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie promocji" od I do XX, co stanowi naruszenie art. 59 ust. 1 ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne (Dz. U. Nr 171, poz. 1800 ze zm.) oraz godzi w zbiorowe interesy konsumentów

i stwierdził zaniechanie jej stosowania z dniem 16 listopada 2012 r.;

2) niedoręczaniu konsumentom (abonentom będącym stroną umowy zawartej w formie pisemnej oraz abonentom niebędącym stroną umowy zawartej w formie pisemnej, którzy udostępnili swoje dane, o których mowa w art. 60a ust. 1 a ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne) treści proponowanych zmian warunków umowy określonych w regulaminach promocji „Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie promocji" od I do XX, co stanowi naruszenie art. 60a ust. 1 pkt 1 albo 2 ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne (Dz. U. Nr 171, poz.1800 ze zm.) oraz godzi w zbiorowe interesy konsumentów

i stwierdził zaniechanie jej stosowania z dniem 16 listopada 2012 r.

II. na podstawie art. 27 ust. 1 i 2 w związku z art. 24 ust. 1 i 2 pkt 3 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. z 2007 r., Nr 50, poz. 331 ze zm.), po przeprowadzeniu postępowania w sprawie stosowania praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów, Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów uznał za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów działanie (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W., polegające na nieinformowaniu konsumentów w komunikatach dotyczących zakończenia promocji „Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie promocji", o możliwości i sposobie wyłączenia usługi dostarczania rachunku szczegółowego standardowego, przy jednoczesnym informowaniu o możliwości uniknięcia tej opłaty poprzez aktywowanie usługi e-rachunek, co stanowi naruszenie art. 6 ust. 1 i 3 pkt 1 w zw. z art. 4 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym (Dz. U. nr 171, poz. 1206) oraz godzi w zbiorowe interesy konsumentów

i stwierdził zaniechanie jej stosowania z dniem 9 listopada 2012 r.

III. na podstawie art. 26 ust. 2 w zw. z art. 27 ust. 4 w zw. z art. 27 ust. 2 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. Nr 50, poz. 331 ze zm.), po przeprowadzeniu postępowania w sprawie stosowania praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów, Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów nałożył na (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. obowiązek publikacji niniejszej decyzji w całości, na koszt (...) sp. z o.o., na stronie internetowej tego przedsiębiorcy (w dacie wydania niniejszej decyzji jest to strona internetowa (...) w ciągu 30 (trzydziestu) dni od daty uprawomocnienia się przedmiotowej decyzji, w ten sposób, że odnośnik do treści decyzji powinien zostać umieszczony na stronie głównej oraz utrzymywania jej na przedmiotowej stronie internetowej przez okres 1 (jednego) miesiąca od daty opublikowania na stronie internetowej;

IV. na podstawie art. 106 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. Nr 50, poz. 331 ze zm.), Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów nałożył na (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W., płatną do budżetu państwa, karę pieniężną w wysokości 5.958.536 zł (słownie: pięć milionów dziewięćset pięćdziesiąt osiem tysięcy pięćset trzydzieści sześć złotych), z tytułu naruszenia zakazu, o jakim mowa w art. 24 ust. 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, w zakresie określonym w punktach I i II rozstrzygnięcia niniejszej decyzji;

V. na podstawie art. 77 ust. 1 w związku z art. 80 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. Nr 50, poz. 331 ze zm.) oraz na podstawie art. 263 § 1 i art. 264 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r., poz. 267) w związku z art. 83 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, obciążył (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. kosztami przeprowadzonego postępowania w sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów oraz zobowiązuje się tego przedsiębiorcę do zwrotu Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów kosztów postępowania w kwocie 103,20 złotych (słownie: sto trzy złote i dwadzieścia groszy) w terminie 14 dni od daty uprawomocnienia się niniejszej decyzji.

Powód - (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. wniósł odwołanie od ww. decyzji, zaskarżając ją w całości. Zaskarżonej decyzji zarzucił:

I.  naruszenie art. 27 ust. 1 i 2 w zw. z art. 24 ust. 1 i 2 uokik, art. 106 ust. 1 pkt 4) uokik, art. 26 ust. 2 w zw. z art. 27 ust. 4 w zw. z art. 27 ust. 2 uokik, art. 105 § 1 k.p.a. w zw. z art. 83 uokik poprzez niewłaściwe zastosowanie lub niezastosowanie skutkujące uznaniem praktyk opisanych w pkt. I.1), I.2) i II sentencji Decyzji za praktyk naruszające zbiorowe interesy konsumentów, pomimo nieprowadzenia przez (...) działań określonych jako ww. praktyki, w szczególności (...) nie prowadził promocji pn. „Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie promocji", o których mowa w sentencji Decyzji, a w konsekwencji nie mógł się dopuścić jakichkolwiek działań dotyczących tych promocji - (...) prowadził bowiem inne promocje pn.: „Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie (...)", „Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie (...)", „Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie usług (...)", „Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie (...)", „Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie usług (...)", „Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie usług (...)", „Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie usług (...)", „Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie usług (...)", „Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie usług (...)", „Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie usług (...)", „Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie usług (...)", „Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie usług (...)", „Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie usług (...)", „Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie usług (...)", „Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie usług (...)", „Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie usług (...)", „Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie usług (...)", „Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie usług (...)", „Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie usług (...)", „Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie usług (...)", których nie dotyczy pkt. I i II Decyzji, a w konsekwencji brak było podstaw do nakładania związanych z nimi sankcji.

Wskazał jednocześnie, że nawet w przypadku uznania, że takie oznaczenie promocji (odniesienie sentencji Decyzji do promocji nieistniejących) jest wynikiem pomyłki nie wpływającej na ważność Decyzji (ku czemu brak podstaw w postępowaniu o charakterze karnym) i Decyzja dotyczy promocji o nazwach podanych przez (...) powyżej, aktualne wobec Decyzji byłyby zgłoszone z ostrożności procesowej poniższe zarzuty sformułowane przy założeniu, że sentencja Decyzji (ku czemu brak podstaw) odnosi się do ww. istniejących promocji (...):

II.

1.  naruszenie art. 27 ust. 1 i 2, art. 26 ust. 2 oraz art. 106 ust. 1 pkt 4) w zw. z art. 105 uokik poprzez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie w zakresie dotyczącym uznania za praktyki naruszające zbiorowe interesy konsumentów działań (...), opisanych w pkt. I.1), I.2) i II sentencji Decyzji i nałożenie związanych z nimi sankcji w pkt. III i IV sentencji Decyzji, związanych z promocjami pn.: „Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie (...)", „Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie usług (...)", „Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie usług (...)", „Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie usług (...)", „Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie usług (...)", „Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie usług (...)", „Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie usług (...)", „Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie usług (...)", „Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie usług (...)", „Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie usług (...)", „Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie usług (...)", „Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie usług (...)", „Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie usług (...)", „Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie usług (...)", z których ostatnia zakończyła się z dniem 30 listopada 2011 r., a więc działań, które nie mogły stanowić przedmiotu postępowania przed Prezesem UOKiK, ponieważ postępowanie Prezesa UOKiK zostało wszczęte dopiero w dniu 5 listopada 2013 r., tj. po upływie okresu, w którym możliwe jest wszczęcie postępowania w odniesieniu do praktyk, których zaprzestano stosowania w 2011 r., zgodnie z powołanym przepisem - doszło do przedawniania w tym zakresie w odniesieniu do promocji oznaczonych numerami od I do XIV, a więc w odniesieniu do 70% kwestionowanych praktyk;

2.  naruszenie art. 27 ust. 1 i 2, art. 26 ust. 2 oraz art. 106 ust. 1 pkt 4) w zw. z art. 1 ust. 1 uokik poprzez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie polegające na wydaniu decyzji pomimo, iż w sprawie nie doszło do naruszenia interesu publicznego - kwestionowane praktyki dotyczyły bowiem promocji, dzięki którym konsumenci byli zwalniania przez (...) z opłat, do których ponoszenia się dobrowolnie zobowiązali i w przypadku nie objęcia ich przez (...) promocją zmuszeni byliby je ponosić, a w konsekwencji działania (...) polepszały pozycję konsumentów w stosunku do warunków umownych;

3.  naruszenie art. 27 ust. 1 i 2 uokik oraz błąd w ustaleniach faktycznych mający istotny wpływ na rozstrzygnięcie w zakresie pkt. I.1), I.2), II sentencji Decyzji, poprzez niewłaściwe zastosowanie i stwierdzenie zaniechania opisanych w tych punktach praktyk z dniem, odpowiednio, 16 i 9 listopada 2012 r., a więc daty zaniechania praktyk związanych z promocją pn. „Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie usług (...)", pomimo, iż działania w odniesieniu do pozostałych promocji zostały zakończone znacznie wcześniej, tj. praktyki dotyczące promocji: „Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie (...)" - z dniem 30 września 2009 r., „Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie usług (...)" - z dniem 30 listopada 2009 r., „Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie usług (...)" - z dniem 31 stycznia 2010 r., „Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie usług (...)" - z dniem 31 marca 2010 r., „Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie usług (...)" - z dniem 31 maja 2010 r., „Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie usług (...)" - z dniem 31 lipca 2010 r., „Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie usług (...)" - z dniem 30 września 2010 r., „Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie usług (...)" – z dniem 30 listopada 2010 r., „Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie usług (...)" - z dniem 31 stycznia 2011 r., „Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie usług (...)" - z dniem 31 marca 2011 r., „Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie usług (...)" - z dniem 31 maja 2011 r., „Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie usług (...)" – z dniem 31 lipca 2011 r., „Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie usług (...)" – z dniem 30 września 2011 r., „Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie usług (...)" - z dniem 30 listopada 2011 r., „Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie usług (...)" - z dniem 31 stycznia 2012 r., „Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie usług (...)" - z dniem 31 marca 2012 r., „Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie usług (...)" - z dniem 31 maja 2012 r., „Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie usług (...)" - z dniem 31 lipca 2012 r., „Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie usług (...)" - z dniem 31 października 2012 r., „Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie usług (...)" - z dniem 15 listopada 2012 r. (a w zakresie związanym z pkt. II - 9 listopada 2012 r.) i w takich datach powinno zostać stwierdzone zaniechanie kwestionowanych praktyk;

4.  naruszenie art. 27 ust. 1 i 2 w zw. z art. 24 ust. 1 i 2 uokik oraz art. 59 ust. 1 ustawy Prawo telekomunikacyjne (dalej: „Pt") poprzez błędną wykładnię i zastosowanie skutkujące uznaniem praktyki opisanej w pkt. I.1) sentencji Decyzji za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów, pomimo braku podstaw do takiej kwalifikacji;

5.  naruszenie art. 27 ust. 1 i 2 w zw. z art. 24 ust. 1 i 2 uokik oraz art. 60a ust. 1a Pt poprzez błędną wykładnię i zastosowanie skutkujące uznaniem praktyki opisanej w pkt. I.1) sentencji Decyzji za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów, pomimo braku podstaw do takiej kwalifikacji;

6.  naruszenie art. 27 ust. 1 i 2 w zw. z art. 24 ust. 1 i 2 pkt 3) uokik oraz art. 6 ust. 1 i 3 pkt 1) w zw. z art. 4 ust. 1 i 2 ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym (dalej: „upnpr") poprzez błędną wykładnię i zastosowanie skutkujące uznaniem praktyki opisanej w pkt. II sentencji Decyzji za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów, pomimo braku podstaw do takiej kwalifikacji;

7.  naruszenie art. 105 § 1 k.p.a. w zw. z art. 83 uokik poprzez niezastosowanie i nie umorzenie bezprzedmiotowego postępowania wobec nie stosowania przez (...) praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów;

8.  naruszenie art. 106 ust. 1 pkt 4) uokik poprzez jego zastosowanie i nałożenie kary pieniężnej pomimo nie stosowania przez (...) praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów;

9.  naruszenie art. 106 ust. 1 pkt 4) w zw. z art. 111 uokik poprzez jego zastosowanie i nałożenie kary pieniężnej pomimo, iż - nawet w przypadku uznania, że (...) stosował praktyki naruszające zbiorowe interesy konsumentów - Prezes UOKiK powinien odstąpić od nałożenia kary pieniężnej ze względu na brak negatywnych skutków kwestionowanych praktyk dla konsumentów (wprowadzenie przez (...) promocji polepszało sytuację konsumentów, ponieważ w efekcie promocji zostali oni zwolnienie z obowiązku poniesienia opłat, które bez promocji musieliby ponieść);

10.  naruszenie art. 111 w zw. z art. 106 ust. 1 pkt 4) uokik poprzez jego błędną wykładnię i nałożenie na (...) kar pieniężnych w wysokości nadmiernie wygórowanej, tzn. niewspółmiernych do zarzucanych praktyk, w szczególności oderwanej od ewentualnego wpływu tych praktyk na przedmiot ochrony prawnej zastosowanych przepisów, czyli na zbiorowe interesy konsumentów;

11.  naruszenie art. 111 w zw. z art. 106 ust. 1 pkt 4) uokik poprzez jego błędną wykładnię i zastosowanie poprzez nałożenie na (...) łącznej kary za trzy rodzaje rzekomych praktyk odnoszących się do 20 działań (...) (różnych promocji), a w konsekwencji nie ustalenie odpowiedniej wysokości kary - nie można ustalić jaka kara jest za każde z tych działań, co nie pozwala na dokonanie przez Sąd oceny prawidłowości zastosowania przepisów;

12.  naruszenie art. 26 ust. 2 w zw. z art. 27 ust. 4 w zw. z art. 27 ust. 2 uokik poprzez jego nieprawidłową wykładnię i zastosowanie skutkujące nałożeniem na (...) obowiązku publikacji Decyzji w całości i na koszt (...), pomimo iż brak było podstaw do nałożenia takiej sankcji;

13.  naruszenie art. 77 ust. 1 w zw. z art. 80 uokik i art. 263 § 1 i art. 264 § 1 k.p.c. w zw. z art. 83 uokik poprzez niewłaściwe zastosowanie i obciążenie (...) kosztami postępowania w sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów oraz zobowiązaniem do ich zwrotu Prezesowi UOKiK, zgodnie z pkt. V Decyzji, pomimo iż brak było podstaw do obciążenia (...) kosztami wobec niestosowania praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów, jak również wobec niewykazania przez Prezesa UOKiK, że rzeczywiście takie koszty zostały poniesione, w szczególności w decyzji brak precyzyjnego wyspecyfikowania kosztów, które składają się na kwotę wskazaną w pkt. V sentencji Decyzji, co uniemożliwia jej ocenę przez Sąd.

W konsekwencji podniesionych wyżej zarzutów odwołujący wniósł o:

I.  uchylenie w całości Decyzji na podstawie art. 479 ^31a § 3 k.p.c.;

II.  w przypadku uznania przez Sąd, że w sprawie nie zachodzą przesłanki do uchylenia zaskarżonej Decyzji, z ostrożności procesowej, wniósł o dokonanie przez Sąd zmiany Decyzji poprzez stwierdzenie nie stosowania przez (...) praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów, odpowiednio w odniesieniu do każdej z rzekomych praktyk opisanych w pkt. I-II skarżonej decyzji, i umorzenie postępowania administracyjnego jako bezprzedmiotowego, na podstawie art. 479 ^31a § 3 k.p.c. w zw. z art. 105 § 1 k.p.a. w zw. z art. 83 uokik, oraz uchylenie pkt. III-V skarżonej Decyzji, względnie dokonanie takiej zmiany w części - w odniesieniu do części praktyk (w pkt. I.1), I.2), II) i związanej z nimi kary pieniężnej (pkt IV), obowiązku publikacji (pkt III) i obciążenia kosztami postępowania (pkt V), o ile Sąd nie uwzględni wniosku o zmianę Decyzji w całości.

III.  w przypadku nie uwzględnienia powyższych wniosków – wniósł o uchylenie pkt. IV lub zmianę pkt. IV sentencji Decyzji poprzez obniżenie kar pieniężnych nałożonych na (...) do kwoty odzwierciedlającej ustawowe przesłanki wymiaru kar, w tym z uwzględnieniem przedawnienia znaczącej części (min. 70% kwestionowanych praktyk - działań związanych z 14 promocjami z 20 objętych Decyzją).

Powód wniósł również o zasądzenie od pozwanego na rzecz (...) kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według spisu przedłożonego na rozprawie lub też według norm przepisanych, o ile spis kosztów nie zostanie przedłożony.

Pozwany – Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w odpowiedzi na odwołanie wniósł o oddalenie odwołania w całości oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W piśmie z 18 sierpnia 2015 r. powód podtrzymał dotychczasowe stanowisko w sprawie.

Wyrokiem z 5 marca 2018 r. Sąd Okręgowy w Warszawie uchylił zaskarżoną decyzję w punkcie IV, oddalił odwołanie w pozostałej części, zasądził od Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów na rzecz (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. kwotę 250 zł oraz zniósł wzajemnie koszty zastępstwa sądowego między stronami.

Na skutek apelacji obu stron, Sąd Apelacyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 3 kwietnia 2020 r. uchylił zaskarżony wyrok w całości i przekazał sprawę Sądowi Okręgowemu w Warszawie – Sądowi Ochrony Konkurencji i Konsumentów do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego.

Sąd Apelacyjny polecił Sądowi Okręgowemu przy ponownym rozpoznaniu sprawy, poczynienie ustaleń faktycznych i sporządzenie w tym zakresie uzasadnienia umożliwiającego kontrolę przez Sąd odwoławczy, chroniąc jednocześnie tajemnicę przedsiębiorstwa, dokonanie subsumpcji ustalonego stanu faktycznego pod odpowiednie normy prawne, tym samym dokonanie oceny czy zachowanie powoda zawarte w pkt I.1. i I.2. zaskarżonej decyzji godzi w zbiorowe interesy konsumentów. W przypadku uznania, że powód dopuścił się zarzucanych mu praktyk – polecił odniesienie się do pozostałych zarzutów powoda dotyczących kary pieniężnej, obowiązku publikacji decyzji oraz kosztów postępowania administracyjnego.

Po ponownym rozpoznaniu, Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów oddalił odwołanie i zasądził od (...) sp. z o.o. w W. na rzecz Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów kwotę 1260 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny:

(...) sp. z o.o. z siedzibą w W. jest przedsiębiorcą wpisanym do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem KRS (...). Przedmiot działalności spółki stanowi m.in. działalność w zakresie usług telekomunikacyjnych, w tym świadczonych dla konsumentów. (...) figuruje w prowadzonym przez Prezesa Urzędu (...) Elektronicznej rejestrze przedsiębiorców telekomunikacyjnych pod nr 3.

Dowód: Informacja odpowiadająca odpisowi pełnemu z Rejestru Przedsiębiorców , k. 8-10, t. I akt adm.

W cenniku stosowanym przez spółkę, zawarta jest opłata za wystawienie rachunku szczegółowego standardowego. Cenniki stanowią integralną część zawieranych umów o świadczenie usług telekomunikacyjnych. Opłata ta wynosi 5,04 złotych brutto.

Dowód: pismo (...) z 18 grudnia 2012 r. i 12 lutego 2013 r., k. 11-14, k. 15-18v, k. 19-22, k. 23-26, k. 27- 30v, k. 31-34, k. 35-40v, k. 41-44v, k. 45-47v, k. 48-51, k. 52-55, k. 56-57, k. 58-62, t. I akt adm.

W okresie od dnia 1 lipca 2009 r. do dnia 15 listopada 2012 r. kolejno, obowiązywały po sobie promocje. Spółka nie pobierała od abonentów opłat za wystawienie rachunku standardowego szczegółowego. Promocje obowiązywały na podstawie regulaminów:

1.  Regulamin promocji: „ Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie usług" - obowiązujący od dnia 1 lipca 2009 r. do dnia 30 września 2009 r. (k. 68, t. I akt adm.)

2.  Regulamin promocji: „Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie usług (...)" - obowiązujący od dnia 1 października 2009 r. do dnia 30 listopada 2009 r. (k. 69, t. 1 akt adm.)

3.  Regulamin promocji: „ Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie usług (...)" -obowiązujący od dnia 1 grudnia 2009 r. do dnia 31 stycznia 2010 r. (k. 70, t. I akt adm.)

4.  Regulamin promocji: „Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie usług (...)" - obowiązujący od dnia 1 lutego 2010 r. do dnia 31 marca 2010 r. ( k. 71, t. I akt adm.)

5.  Regulamin promocji: „Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie usług (...)" -obowiązujący od dnia 1 kwietnia 2010 r. do dnia 31 maja 2010 r. (k. 72, t. I akt adm.)

6.  Regulamin promocji: „Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie usług (...)" -obowiązujący od dnia 1 czerwca 2010 r. do dnia 31 lipca 2010 r. (k. 73, t. I akt adm.)

7.  Regulamin promocji: „Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie usług (...)" - obowiązujący od dnia 1 sierpnia 2010 r. do dnia 30 września 2010 r. (k. 74, t. I akt adm.)

8.  Regulamin promocji: „Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie usług (...)" - obowiązujący od dnia 1 października 2010 r. do dnia 30 listopada 2010 r. (k. 75, t. I akt adm.)

9.  Regulamin promocji: „Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie usług (...)" - obowiązujący od dnia 1 grudnia 2010 r. do dnia 31 stycznia 2011 r. (k. 76, t. I akt adm.)

10.  Regulamin promocji: „Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie usług (...)" - obowiązujący od dnia 1 lutego 2011 r. do dnia 31 marca 2011 r. (k. 77, t. I akt adm.)

11.  Regulamin promocji: „Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie usług (...)" -obowiązujący od dnia 1 kwietnia 2011 r. do 31 marca 2011 r. (k. 78, t. I akt adm.)

12.  Regulamin promocji: „Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie usług (...)"- obowiązujący od dnia 1 czerwca 2011 r. do 31 lipca 2011 r. (k. 79, t. I akt adm.)

13.  Regulamin promocji: „Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie usług (...)" - obowiązujący od dnia 1 sierpnia 2011 r. do 30 września 2011 r. (k. 80, t. I akt adm.)

14.  Regulamin promocji: „Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie usług (...)" - obowiązujący od dnia 1 października 2011 r. do 30 listopada 2011 r. (k. 81, t. I akt adm.)

15.  Regulamin promocji: „Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie usług (...)" - obowiązujący od dnia 1 grudnia 2011 r. do 31 stycznia 2012 r. (k. 82, t. I akt adm.)

16.  Regulamin promocji: „Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie usług (...)" - obowiązujący od dnia 1 lutego 2012 r. do 31 marca 2012 r. (k. 83, t. I akt adm.)

17.  Regulamin promocji: „Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie usług (...)" - obowiązujący od dnia 1 kwietnia 2012 r. do 31 maja 2012 r. (k. 84, t. I akt adm.)

18.  Regulamin promocji: „Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie usług (...)" - obowiązujący od dnia 1 czerwca 2012 r. do 31 lipca 2012 r. (k. 85, t. I akt adm.)

19.  Regulamin promocji: „Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie usług (...)" - obowiązujący od dnia 1 sierpnia 2012 r. do 31 października 2012 r. (k. 86, t. I akt adm.)

20.  Regulamin promocji: „Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie usług (...)" - obowiązujący od dnia 1 listopada 2012 r. do 15 listopada 2012 r. (k. 87, t. I akt adm.)

Dowód: pismo (...) z dnia 22 stycznia 2013 r., k. 67, t. I akt adm.,

pismo z dnia 18 grudnia 2012 r., k. 89-90, t. I akt adm.

Ostatnim dniem promocji objętej regulaminami Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie usług I- (...) był dzień 15 listopada 2012 r.

Ww. regulaminy posiadały analogiczną treść, jednakże różniły je okresy ich obowiązywania. Określały istotę i warunki promocji polegającą na możliwości korzystania z usługi dodatkowej „rachunek szczegółowy - standardowy" bez ponoszenia dodatkowej opłaty, a także zasady i sposób włączania i wyłączania tej usługi.

Stosownie do pkt. 3 zd. 2 Regulaminów: „W ramach Usługi (...) otrzymuje szczegółowe informacje o dacie, godzinie, numerze telefonu i czasie i/lub typie wykonanych połączeń w określonym na fakturze VAT okresie rozliczeniowym z podziałem na poszczególne numery telefonów objęte kontem Abonenta".

Natomiast, stosownie do pkt. 5 Regulaminów: „W ramach (...) Abonent ma prawo włączać i/lub wyłączać Usługę w zależności od bieżących potrzeb Abonenta. Każdorazowe włączenie lub wyłączenie usługi odbywa się na podstawie dyspozycji skierowanej do Biura (...)".

Dowód: załącznik nr 1 - Regulaminy I-XX do pisma (...) z dnia 22 stycznia 2013 r. k. 67-87 t. I akt adm.,

pismo (...) z dnia 12 lutego 2013 r. k. 93, t. I akt adm.,

pismo (...) z dnia 26 marca 2013 r., k. 96-99, t. I akt adm.,

pismo (...) z dnia 25 lipca 2013 r., k. 128-130, k. 131-139, t. I akt adm.

Podczas obowiązywania dwudziestu edycji ww. promocji, objęto nimi [tajemnica przedsiębiorstwa], natomiast w trakcie trwania promocji [tajemnica przedsiębiorstwa]. Liczba klientów Spółki, którzy zostali objęci promocją: [tajemnica przedsiębiorstwa].

Dowód: pismo (...) z dnia 28 kwietnia 2014 r., k. 192-196, t. I akt adm.

Spółka podjęła działania informacyjne, zważywszy na upływ okresu obowiązywania promocji. Powodowało to naliczanie opłaty w kwocie 5,04 zł za rachunek szczegółowy ujętej w cenniku, stanowiącym załącznik do umowy abonenckiej.

Poniższe zestawienie zawiera daty rozpoczęcia/zakończenia działań spółki podejmowanych w celu poinformowania konsumentów o zakończeniu promocji „Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie usług" z wyszczególnieniem kolejnych edycji promocji oraz kanałów przekazywania tych informacji, jak również ich treść. Działania te podejmowane były w ramach [tajemnica przedsiębiorstwa] edycji promocji.

Mając na uwadze, że kolejne edycje następowały po sobie [tajemnica przedsiębiorstwa].

Dowód: pismo (...) z dnia 28 kwietnia 2014 r., k. 192-196, t. I akt adm.

Dzień [tajemnica przedsiębiorstwa] był ostatnim dniem SMS-owej kampanii informacyjnej dotyczącej zakończenia promocji objętej Regulaminami.

Liczba klientów, którym spółka przekazała komunikat o zakończeniu promocji „Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie usług" [tajemnica przedsiębiorstwa].

Spółka podejmowała działania informacyjne w ramach [tajemnica przedsiębiorstwa] edycji promocji. Biorąc pod uwagę, że kolejne edycje następowały po sobie, wysyłano komunikaty do tych samych klientów. Liczba łączna unikalnych klientów (abonentów) którym przekazano komunikaty o zakończeniu promocji „Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie usług" wyniosła [tajemnica przedsiębiorstwa].

Dowód: pismo (...) z dnia 28 kwietnia 2014 r., k. 192-196, t. I akt adm.

W roku rozliczeniowym poprzedzającym rok nałożenia przez Prezesa UOKiK kary (2013) spółka osiągnęła przychód w wysokości [tajemnica przedsiębiorstwa] zł.

Dowód: korekta zeznania podatkowego (...) za rok 2013 złożona pismem z dnia 8 maja 2014 r., k. 197-198, k. 199-218, t. I akt adm.

Powyższy stan faktyczny został ustalony w oparciu o dowody z dokumentów zgromadzonych w postępowaniu administracyjnym i sądowym oraz fakty powszechnie znane, które nie były przez żadną ze stron niniejszego postępowania kwestionowane.

Po ponownym rozpoznaniu sprawy, Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył co następuje:

Odwołanie podlegało oddaleniu.

Biorąc pod uwagę okoliczności faktyczne niniejszej sprawy, należało stwierdzić, jak to prawidłowo uczynił pozwany Prezes UOKiK, że doszło do naruszenia przez powoda zbiorowych interesów konsumentów.

Stosownie do treści art. 24 uokik do naruszenia zbiorowych interesów konsumentów dochodzi poprzez bezprawne działanie przedsiębiorcy godzące w interesy konsumentów, o ile to działanie wywołuje negatywne skutki w sferze praw i obowiązków konsumentów. Przy czym skutki te muszą dotykać szerszego kręgu konsumentów, czyli odnosić się do obecnych, przyszłych i potencjalnych konsumentów, a więc naruszać prawa nieograniczonej bliżej nieokreślonej liczby konsumentów. Interes prawny konsumentów rozumiany jest jako określone potrzeby konsumenta, które zostały uznane przez ustawodawcę za godne ochrony (tak SN w uzasadnieniu uchwały z 13 lipca 2006r III SZP 3/06, OSNP 2007, nr 1-2, poz.35).

Ustawodawca w art. 24 ust. 1 i 2 uokik jako bezprawne praktyki naruszające zbiorowe interesy konsumentów wprost wskazał: naruszanie obowiązku udzielania konsumentom rzetelnej, prawdziwej i pełnej informacji; nieuczciwe praktyki rynkowe lub czyny nieuczciwej konkurencji oraz proponowanie konsumentom nabycia usług finansowych, które nie odpowiadają potrzebom tych konsumentów, ustalonym z uwzględnieniem dostępnych przedsiębiorcy informacji w zakresie cech tych konsumentów lub proponowanie nabycia tych usług w sposób nieadekwatny do ich charakteru.

Nie budzi w sprawie niniejszej wątpliwości, że powód jest przedsiębiorcą i że podejmuje działania w obrocie z konsumentami. Pozostaje więc do rozstrzygnięcia kwestia czy działania i zaniechania opisane w stanie faktycznym sprawy są bezprawne i czy naruszają zbiorowe interesy konsumentów.

O bezprawności w rozumieniu cytowanego wyżej przepisu możemy mówić, gdy zachowanie przedsiębiorcy – czyli jego działanie jak również zaniechanie – jest sprzeczne z powszechnie obowiązującym porządkiem prawnym, a więc zarówno z normami prawnymi, jak również z zasadami współżycia społecznego i dobrymi obyczajami. Bezprawność jest przy tym obiektywnym czynnikiem, a więc niezależna jest od winy i jej stopnia, jak również bez znaczenia jest świadomość istnienia naruszeń. Bezprawność jest także niezależna od wystąpienia szkody.

Rozważenia przy ocenie bezprawności wymaga zatem kwestia, czy zachowanie przedsiębiorcy było zgodne, czy też niezgodne z obowiązującymi zasadami porządku prawnego.

Sąd Okręgowy w pełni aprobuje ocenę dokonaną przez Prezes UOKiK w zakresie praktyk zawartych w punkcie I i II zaskarżonej decyzji.

Odnosząc się do pierwszej z nich, tj pkt I.1., zdaniem Sądu, nie budzi wątpliwości, że niedostarczanie konsumentom zawierającym umowę o świadczenie usług telekomunikacyjnych w formie pisemnej wraz z umową, odpowiedniego dla daty zawarcia tej umowy regulaminu promocji „Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie promocji” od I do XX stanowi naruszenie art. 59 ust. 1 ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne (Dz. U. z Nr 171, poz. 1800 ze zm.) oraz godzi w zbiorowe interesy konsumentów. Jak ustalono, regulaminy zawierały postanowienia związane z możliwością włączenia oraz wyłączenie usługi doręczania rachunku szczegółowego standardowego, stanowiły zatem postanowienia w przedmiocie sposobu składania zamówień na pakiety taryfowe oraz dodatkowe opcje usługi, określone w przepisie art. 56 ust. 3 pkt 6 Pt.

W myśl art. 59 ust. 1 ustawy Pt, dostawca publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych określający w regulaminie świadczenia publiczne dostępnych usług telekomunikacyjnych dane, o których mowa w art. 56 ust. 3 pkt 6-8 lub 10-21 jest obowiązany podać ten regulamin do publicznej wiadomości poprzez publikację na swojej stronie internetowej i dostarczać nieodpłatnie abonentowi wraz z umową o świadczenie publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych, w tym zapewnienie przyłączenia do publicznej sieci telekomunikacyjnej, a także na każde jego żądanie, w formie pisemnej lub elektronicznej.

Wykładnia cytowanego przepisu zastosowana przez powoda, zgodnie z którą przepis ten dotyczy tylko takiego przypadku, gdy przedsiębiorca decyduje się na przeniesienie do regulaminu części ustaleń, które składają się na umowę o świadczenie usług telekomunikacyjnych, nie została przez Sąd uznana za słuszną.

Wobec powyższego, nie ulega wątpliwości Sądu, że zawierając w Regulaminie dane zawarte w przepisie 56 ust. 3 pkt 6 Pt, przedsiębiorca powinien dostarczyć konsumentowi zawierającemu umowę w formie pisemnej, odpowiedni dla daty zawarcia umowy regulamin promocji „Regulamin szczegółowy w pakiecie usług” od I do XX wraz z umową o świadczenie usług telekomunikacyjnych. Sąd zgodził się z pozwanym, że w sprawie doszło do bezprawności związanej z naruszeniem przez powoda art. 59 ust. 1 Pt, co czyni zarzut II.4 odwołania za bezzasadnym. Pozwany, słusznie również zwrócił uwagę, że czasowe obniżenie ceny na które powołuje się odwołujący nie zmienia faktu, że w związku z szeroko opisaną w decyzji wadliwością czynności informacyjnych, związanych z doręczaniem i obowiązywaniem przedmiotowych regulaminów, doszło lub co najmniej mogło dojść do zniekształcenia zachowania rynkowego konsumenta.

Przechodząc do praktyki zawartej w pkt I.2 Decyzji, polegającej na niedoręczaniu określonym grupom abonentów treści proponowanych zmian warunków umowy określonych w tych regulaminach, należy wskazać, iż stanowiła ona naruszenie art. 60a ust. 1 pkt 1 ustawy Pt oraz godzi w zbiorowe interesy konsumentów. Przepis ten stanowi, że dostawca publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych doręcza na piśmie abonentowi będącemu stroną umowy zawartej w formie pisemnej lub elektronicznej treść każdej zmiany warunków umowy, w tym określonych w regulaminie świadczenia publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych, chyba, że abonent złożył żądanie określone w ust. 1b. Natomiast, w myśl art. 60a ust. 1 pkt 2 Pt, dostawca publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych doręcza na piśmie abonentowi niebędącemu stroną umowy zawartej w formie pisemnej lub elektronicznej, który udostępnił swoje dane, o których mowa w ust. 1a, treść każdej proponowanej zmiany warunków umowy określonych w regulaminie świadczenia publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych, chyba że abonent złożył żądanie określone w ust. 1b.

Biorąc pod uwagę okoliczności niniejszej sprawy, należy uznać, że powód naruszył art. 60a ust. 1 pkt 1 albo 2 Pt, bowiem nie doręczał konsumentom każdorazowo obowiązujących regulaminów promocji, a obowiązek ten wynika wprost z cytowanych wyżej przepisów prawa telekomunikacyjnego. Następujące po sobie regulaminy promocji „Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie” przewidywał zmianę warunków umowy dotyczącą wydłużenia okresu obowiązywania promocji, która zwalniała konsumenta z opłaty za usługę rachunku szczegółowego standardowego. W tym stanie rzeczy, zarzut zawarty w pkt II.5. był bezzasadny.

Odnosząc się do praktyki określonej w pkt II rozstrzygnięcia decyzji, Sąd uznał za Prezesem UOKiK, iż stanowi praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów, bowiem powód uchybił obowiązkowi informacyjnemu w odniesieniu do promocji określonych w regulaminach o nazwie „Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie (...)” , „Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie usług (...)” oraz kolejnych do nr XX.

W myśl art. 6 ust. 1 i 3 pkt 1) ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym, za praktykę rynkową uznaje się za zaniechanie wprowadzające w błąd, jeżeli pomija istotne informacje potrzebne przeciętnemu konsumentowi do podjęcia decyzji dotyczącej umowy i tym samym powoduje lub może powodować podjęcie przez przeciętnego konsumenta decyzji dotyczącej umowy, której inaczej by nie podjął. Wprowadzającym w błąd zaniechaniem może być w szczególności zatajenie lub nieprzekazanie w sposób jasny, jednoznaczny lub we właściwym czasie istotnych informacji dotyczących produktu.

Nie budzi wątpliwości, że praktyka ta była bezprawna, gdyż nosiła znamiona nieuczciwej praktyki rynkowej określonej w art. 6 ust. 1 i 3 pkt 1 w zw. z art. 4 ust. 1 i 2 upnpr. Informacja o możliwości i sposobie wyłączenia usługi dostarczania rachunku szczegółowego standardowego jest istotna i potrzebna przeciętnemu konsumentowi do podjęcia decyzji dotyczącej umowy. W przeciwnym wypadku, może skutkować podjęciem przez przeciętnego konsumenta decyzji dotyczącej umowy, której inaczej by nie podjął.

W orzecznictwie podkreśla się, że przeciętny konsument jest osobą dojrzałą i krytyczną, która posiada określony zasób informacji o otaczającej go rzeczywistości i potrafi to wykorzystać dokonując analizy przekazów rynkowych. Jednakże poziom nasilenia powyższych cech u przeciętnego odbiorcy zależy od rynku, na którym stosowana jest dana praktyka. Konsument - nawet dobrze zorientowany i bardzo uważny - nie jest jednak profesjonalistą, a wiadomości które posiada nie obejmują wiedzy specjalistycznej. Nawet ostrożny, uważny konsument ma prawo do rzetelnej, transparentnej informacji, pozostającej w zgodzie z prawem, która nie będzie wprowadzać w błąd.

Praktyka spółki mogła wytworzyć w świadomości konsumenta mylny obraz rzeczywistości, który wypełnił przesłankę wpływu na decyzje rynkowe konsumentów. W niniejszej sprawie, uzasadnione wydaje się przyjęcie przez Prezesa UOKiK, że praktyka sformułowana w pkt II zaskarżonej decyzji jest sprzeczna z dobrymi obyczajami i w istotny sposób zniekształca lub może zniekształcać zachowanie rynkowe przeciętnego konsumenta. Wobec tego, wbrew twierdzeniom strony powodowej, praktyka opisana w pkt II decyzji stanowi praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów, co czyni zarzut II.6 odwołania za chybiony.

W oparciu o materiał zgromadzony w niniejszym postępowaniu Sąd stwierdził, że ustalone przez Prezesa UOKiK daty, kiedy spółka zaniechała opisywanych praktyk należało uznać za prawidłowe. Jeśli chodzi pierwszą z nich – 16 listopada 2012 r., tożsamą datę należało przyjąć w stosunku do praktyki zawartej w pkt I.2, zaś w stosunku do praktyki opisanej w pkt II – 9 listopada 2012 r. Rozstrzygnięcie w tym przedmiocie, należało uznać za trafne, zatem zarzut zawarty w pkt II.3 odwołania nie mógł zostać uwzględniony.

Sąd orzekający w niniejszym składzie nie podziela argumentacji powoda zmierzającej do uznania, iż w niniejszej sprawie doszło do przedawnienia. Praktyka powoda została ujęta jako jedno, ciągłe i powtarzalne działanie, które zakończyło się z ostatnim dniem promocji dotyczącej rachunku szczegółowego. Ujęcie takie jest trafne, bowiem działania spółki następujące po sobie, stanowiły funkcjonalną jedność, kontynuację tożsamej promocji, opartej na dwudziestu, obowiązujących po sobie regulaminach. Natomiast, zmiany regulaminu nie miały związku z upływem terminu zawartego w przepisie art. 105 uokik. W niniejszej sprawie kwestią zasadniczą było ustalenie początku biegu terminu – a zatem ustalenie „momentu zaprzestania stosowania praktyki”. Pojęcie to oznacza sytuację, w której ustaje stan bezprawności zachowania. W ocenie sądu nie ma wątpliwości, że w stanie faktycznym niniejszej sprawy doszło do tego z chwilą kiedy powód zrezygnował z promocji – a zatem ustał stan naruszenia. Nie sposób zatem przyznać racji stronie powodowej, tym samym należało uznać zarzut naruszenia przez Prezesa UOKiK art. 105 uokik za chybiony.

Przechodząc do podniesionej przez stronę powodową kwestii braku naruszenia interesu publicznego, należy wskazać, że istnienie interesu publicznego przejawia się w postaci zbiorowego interesu konsumentów. Definiując zbiorowy interes konsumentów należy odwołać się do treści art. 1 ust. 1 uokik. Jeśli działania przedsiębiorcy są powszechne i mogą dotknąć każdego potencjalnego konsumenta mogącego zostać kontrahentem przedsiębiorcy, wówczas występuje zbiorowy interes konsumentów.

Zgodnie ze stanowiskiem wyrażonym w uzasadnieniu wyroku Sądu Najwyższego z dnia 10 kwietnia 2008 r. w sprawie toczącej się pod sygn. akt III SK 27/07 (OSNP 2009/13-14/188) praktyką naruszającą zbiorowe interesy konsumentów jest takie zachowanie przedsiębiorcy, które jest podejmowane w warunkach wskazujących na powtarzalność zachowania w stosunku do indywidualnych konsumentów wchodzących w skład grupy, do której adresowane są zachowania przedsiębiorcy, w taki sposób, że potencjalnie ofiarą takiego zachowania może być każdy konsument będący klientem lub potencjalnym klientem przedsiębiorcy. W przedmiotowej sprawie chodzi o abonentów, korzystających z usług spółki. Interes tej grupy został naruszony przez stosowanie w stosunku do niej nieuczciwej praktyki. rynkowej. Zatem bez wątpienia powód swoim postępowaniem naruszył zbiorowe interesy konsumentów, co zostało zabronione w przepisie art. 24 ust. 1 uokik.

Ustawodawca w art. 107 § 1 k.p.a. zawarł elementy decyzji, do których należy: oznaczenie organu administracji publicznej, datę wydania, oznaczenie strony lub stron, powołanie podstawy prawnej, rozstrzygnięcie, uzasadnienie faktyczne i prawne, pouczenie, czy i w jakim trybie służy od niej odwołanie oraz o prawie do zrzeczenia się odwołania i skutkach zrzeczenia się odwołania, podpis z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego pracownika organu upoważnionego do wydania decyzji, a jeżeli decyzja wydana została w formie dokumentu elektronicznego - kwalifikowany podpis elektroniczny, w przypadku decyzji, w stosunku do której może być wniesione powództwo do sądu powszechnego, sprzeciw od decyzji lub skarga do sądu administracyjnego - pouczenie o dopuszczalności wniesienia powództwa, sprzeciwu od decyzji lub skargi oraz wysokości opłaty od powództwa lub wpisu od skargi lub sprzeciwu od decyzji, jeżeli mają one charakter stały, albo podstawie do wyliczenia opłaty lub wpisu o charakterze stosunkowym, a także możliwości ubiegania się przez stronę o zwolnienie od kosztów albo przyznanie prawa pomocy. Zgodnie z przepisem art. 107 § 2 w przepisach szczególnych mogą być określone także inne składniki, które powinna zawierać decyzja.

Biorąc powyższe pod uwagę, Sąd stanął na stanowisku, że decyzja Prezesa UOKiK jest prawidłowa i została wydana w oparciu o przepisy prawa. Prezes UOKiK dokonał prawidłowych ustaleń jeśli chodzi o stan faktyczny w sprawie, jak i jego ocenę prawną, którą Sąd aprobuje w pełnej rozciągłości. W treści decyzji, pozwany skorzystał z uogólnienia, odnosząc się do wszystkich promocji: „Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie (...)”, „Rachunek szczegółowy standardowy w pakiecie usług (...)” itd., ale nie można utożsamiać tego typu „zabiegów” z brakiem przedmiotu postępowania, co czyni pierwszy zarzut odwołania tj. I.1. bezzasadnym.

Warunkiem uwzględnienia zarzutu II.7. odwołania było zaistnienie w sprawie przesłanek zawartych w przepisie art. 105 k.p.a. skutkujących umorzeniem postępowania. Po pierwsze, zgodnie z treścią § 1 art. 105 k.p.a., gdy postępowanie z jakiejkolwiek przyczyny stało się bezprzedmiotowe (bezprzedmiotowe w całości albo bezprzedmiotowe jedynie w części), organ administracji publicznej wydaje decyzję o umorzeniu postępowania (odpowiednio w całości albo w części). Po drugie, zgodnie z § 2 art. 105 k.p.a., organ administracji publicznej może umorzyć postępowanie, jeżeli wystąpi o to strona, na której żądanie postępowanie zostało wszczęte, a nie sprzeciwiają się temu inne strony oraz gdy nie jest to sprzeczne z interesem społecznym. Jak wykazano w niniejszym postępowaniu, brak było podstaw do zastosowania przepisu art. 105 k.p.a.

Zarzuty sformułowane w pkt II.8.-II.10. koncentrują się zasadniczo na kwestii nałożenia na powoda kary pieniężnej. W myśl art. 106 ust 1 pkt. 4 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów karę można nałożyć na przedsiębiorcę w wysokości nie większej niż 10 % przychodu osiągniętego w roku rozliczeniowym poprzedzającym rok nałożenia kary. Przy ustalaniu wysokości kary należy zgodnie z art. 111 ust. 1 pkt 1 uokik uwzględnić w szczególności okoliczności naruszenia przepisów ustawy oraz uprzednie naruszenie przepisów ustawy, a także okres, stopień oraz skutki rynkowe naruszenia przepisów ustawy, przy czym stopień naruszenia Prezes Urzędu ocenia biorąc pod uwagę okoliczności dotyczące natury naruszenia, działalności przedsiębiorcy, która stanowiła przedmiot naruszenia. Ponadto Prezes Urzędu, ustalając wysokość kar pieniężnych, bierze również pod uwagę okoliczności łagodzące lub obciążające, które wystąpiły w sprawie (art. 111 ust. 2 uokik).

W ocenie Sądu, Prezes UOKiK prawidłowo określił okoliczności, które należało wziąć pod uwagę przy wymierzaniu kary. Orzeczenie o karze pieniężnej nałożonej na powoda znajduje uzasadnienie w przepisach prawa, a jej wysokość jest adekwatna do stopnia naruszenia zbiorowych interesów konsumentów. Kara w wymierzonej wysokości spełni funkcję prewencyjną. Wywrze skutek odstraszający, zarówno wobec ukaranego przedsiębiorcy (prewencja szczególna), ale też wobec innych podmiotów działających na rynku (prewencja ogólna).

Biorąc pod uwagę przychód spółki osiągnięty w 2013 r. w wysokości [tajemnica przedsiębiorstwa] zł, Sąd doszedł do przekonania, że kara w wysokości 5 958 536 zł jest adekwatna do ustalonego naruszenia. Wprawdzie kara w takiej wysokości jest wysoka, jednak należy uwzględnić skalę działalności powoda i stopnień naruszenia zbiorowych interesów konsumentów, co uzasadnia wymierzenie jej na takim właśnie poziomie.

Odnosząc się do kwestii prawidłowości nałożenia kary pieniężnej podniesionej przez powoda w pkt 11.II odwołania – kwestia ta była przedmiotem rozważań Sądu Apelacyjnego w niniejszej sprawie. Wskazał on, że co do zasady sposób nałożenia na powoda kary pieniężnej, zawarty w decyzji był prawidłowy. Prezes UOKiK zrelatywizował kryteria wymiaru kary pieniężnej do każdego zindywidualizowanego naruszania. Z decyzji wynika, że pozwany uwzględnił, że szkodliwość oby praktyk jest umiarkowana zaś obie praktyki prowadzą do wspólnego skutku dla konsumentów utożsamiającego się w dezinformacji, co do warunków świadczenia na warunkach promocyjnych usługi rachunku szczegółowego standardowego. W tym zakresie, przy ponownym rozpoznaniu sprawy, Sąd Okręgowy związany jest oceną prawną zaprezentowaną przez Sąd II instancji (art. 386 § 6 k.p.c.).

O kosztach postępowania administracyjnego Prezes UOKiK orzekł zgodnie z zasadą ponoszenia kosztów postępowania wyrażoną w art. 77 uokik, który stanowi, że jeżeli w wyniku postępowania stwierdzono naruszenie jej przepisów, przedsiębiorca, który dopuścił się tego naruszenia, jest obowiązany ponieść koszty postępowania.

Obowiązek publikacji decyzji wynika z art. 26 ust. 2 uokik zgodnie z którym, Prezes Urzędu może określić środki usunięcia trwających skutków naruszenia zbiorowych interesów konsumentów w celu zapewnienia wykonania nakazu, w szczególności zobowiązać przedsiębiorcę do złożenia jednokrotnego lub wielokrotnego oświadczenie o treści i w formie określonej w decyzji. Może również nakazać publikację decyzji w całości lub w części na koszt przedsiębiorcy. Stosownie do art. 27 ust. 4 uokik przepis art. 26 ust. 2 stosuje się odpowiednio w przypadku decyzji o których mowa w art. 27 ust. 2 uokik. Obowiązek publikacji ma na celu przekazanie możliwie najszerszemu kręgowi odbiorców informacji o działaniach spółki, uznanych za praktyki naruszające zbiorowe interesy konsumentów. Pełni on zarówno funkcję prewencyjną jak i edukacyjną, bez względu na pewną dezaktualizację warunków rynkowych. Środek ten jest adekwatny i stanowi pewnego rodzaju ostrzeżenie, że w przypadku braku dochowania przez przedsiębiorców wymaganych standardów i stosowania podobnych praktyk, powinni liczyć się z określonymi sankcjami. Warto dodać, że orzeczona publikacja na stronie internetowej nie będzie się wiązała z koniecznością poniesienia przez spółkę dodatkowych kosztów.

Wreszcie nie zasługiwał na uwzględnienie zarzut dotyczący obciążenia powodowa kosztami postępowania administracyjnego. Po pierwsze, Sąd podzielił stanowisko Prezesa UOKiK w zakresie zasadności uznania działań powoda za naruszające zbiorowe interesy konsumentów, po drugie powód nie dostarczył żadnej argumentacji, która chociażby uprawdopodobniłaby tezę, że wskazana w pkt V decyzji kwota nie znajduje pokrycia w rzeczywiście poniesionych przez organ kosztach.

Z tych względów Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów nie znajdując podstaw do uwzględnienia wniesionego przez powoda odwołania, oddalił je na podstawie art. 479 ^31a § 1 k.p.c.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony.

SSO Maciej Kruszyński