Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 178/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Opocznie z dnia 22 grudnia 2020 roku w sprawie sygn. akt. II K 631/18.

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☒ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.1.1.1

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

2.1.2.1

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Zarzuty zawarte w apelacji oskarżonego wskazujące na obrazę przepisów prawa procesowego - z uwagi na ich powiązanie - zostaną omówione łącznie i tak:

- naruszenie przepisów art. 4 k.p.k., art. 7 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k. i art. 424 § 1 k.p.k. przez dowolną ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego, w tym nagrania z monitoringu marketu K. i bezzasadne wywiedzenie z tego nagrania, w sposób przy tym sprzeczny z jego treścią, okoliczności dotyczących strony podmiotowej zachowania oskarżonego, mimo, że dowód ten, ani żaden inny z przeprowadzonych w tej sprawie, nie wskazywał, że oskarżony dokonał zaboru torby celowo z chęcią uzyskania korzyści majątkowej, a tym samym nie podważył wyjaśnień oskarżonego, wskazujących na brak świadomości w zakresie realizacji znamion zarzucanych mu czynów zabronionych,

- naruszenie przepisu art. 7 k.p.k. poprzez rozstrzygnięcie wątpliwości drogą odwołania się do zasad prawidłowego rozumowania i doświadczenia życiowego, podczas gdy ustawa (art. 5 § 2 k.p.k.) nakazuje usnąć wątpliwości na drodze dowodowej, to jest w sposób wskazany w art. 193 § 1 k.k., a wątpliwości nie dające się w taki sposób wyeliminować, nakazuje rozstrzygnąć na korzyść oskarżonego,

- naruszenie przepisu art. 7 k.p.k., które miało wpływ na treść orzeczenia, a polegające na tym, że Sąd orzekający wydając zaskarżony wyrok ocenił zgromadzony w sprawie materiał dowodowy dowolnie z pominięciem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego, a w szczególności Sąd wybiórczo ocenił dowody z wyjaśnień oskarżonego i powołał się na nie w znikomym zakresie tylko we fragmentach służących uzasadnieniu tezy o winie i sprawstwie oskarżonego,

- naruszenie art. 406 k.p.k. poprzez odebranie prawa oskarżonemu do ostatniego głosu,

- obrazę przepisu art. 424 k.p.k. poprzez nie wskazanie znamion strony podmiotowej odnoszących się do zamiarów, motywów, postaw i innych kategorii podmiotowych, charakteryzujących stany i procesy psychiczne oskarżonego będących przedmiotem procesu, a także zaniechanie podania przyczyn dania wiary tym dowodom, na których oparte zostały ustalenia faktyczne oraz zaniechanie podania uzasadnienia dlaczego nie uznano dowodów przeciwnych,

- obrazę art. 5 § 2 k.p.k., art. 4 k.p.k. poprzez stronniczą ocenę dowodów naruszając zasadę zakazu rozstrzygania wątpliwości na niekorzyść oskarżonego,

- naruszenie prawa do rzetelnego procesu, gwarantowanego w art. 45 ust. 1 Konstytucji RP, art. 6 ust. 3 lit. c EKPCz oraz w art. 14 ust. 3 lit d MPPOiP.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Podniesione przez skarżącego zarzuty obrazy przepisów postępowania generalnie sprowadzające się do zanegowania oceny materiału dowodowego przeprowadzonej przez Sąd Rejonowy okazały się niezasadne.

Podzielić należy konsekwentne poglądy orzecznictwa, że przekonanie Sądu o wiarygodności jednych dowodów i jej braku w przypadku innych, pozostaje pod ochroną przepisu art. 7 k.p.k., jeżeli zostało poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy, rozważeniem okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego, pozostaje zgodne ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego oraz zostało wyczerpująco i logicznie uargumentowane w uzasadnieniu wyroku (tak np. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11.04.2018 r., IV KK 104/18, opubl. Legalis). Przypomnienia też wymaga (w kontekście zarzutów wyartykułowanych w uzasadnieniu apelacji oskarżonego), że w świetle ugruntowa­nego orzecznictwa sądów nie można zarzucać obrazy art. 5 § 2 k.p.k. na tej podstawie, że strona zgłasza wątpliwości co do ustaleń faktycznych. Dla oceny, czy został naruszony zakaz in dubio pro reo nie są istotne wątpliwości strony procesowej, ale to jedynie, czy orzekający sąd takie wątpliwości powziął i rozstrzygnął je na niekorzyść oskarżonego, albo czy w realiach sprawy wątpliwości takie powinien był powziąć. Gdy ustalenia faktyczne zależą od dania wiary tej lub innej grupie dowodów, nie można mówić o naruszeniu reguły in dubio pro reo, bo jedną z podstawowych prerogatyw sądu orzekającego jest swobodna ocena dowodów (art. 7 k.p.k.). Tymczasem w sprawie nie występują tego rodzaju wątpliwości, które niweczyłyby prawidłową ocenę dowodów i trafne ustalenia faktyczne. Wyrażona w art. 5 § 2 k.p.k. zasada, nie nakłada na sąd obowiązku przyjęcia wersji najkorzystniejszej dla oskarżonego, lecz zakaz czynienia niekorzystnych domniemań w sytuacji, gdy stan dowodów nie pozwala na ustalenie faktów. Nie budzi bowiem zastrzeżeń okoliczność, że tego rodzaju wątpliwości, o których mowa w art. 5 § 2 k.p.k. winien mieć Sąd, a nie strona postępowania.

Zważywszy na powyższe apelacja oskarżonego nie wykazała w skuteczny sposób, aby rozumowanie Sądu meriti, przy ocenie zgromadzonych w sprawie dowodów było wadliwe, bądź nielogiczne. Zarzuty przedstawione w apelacji - po ich gruntownej analizie i zestawieniu z zebranymi w sprawie dowodami - mają w istocie charakter polemiczny i opierają się wyłącznie na wybiórczej oraz subiektywnej ocenie zebranych w sprawie dowodów. Nie można w żaden sposób podzielić twierdzenia skarżącego, jakoby Sąd Rejonowy dokonał stronniczej i dowolnej oceny wiarygodności zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, a w szczególności osobowych źródeł dowodowych, ale też i zgromadzonych dowodów rzeczowych. W aspekcie powyższego, twierdzenia skarżącego koncentrujące się na wykazaniu naruszenia przepisów postępowania art. 7 k.p.k., art. 410 k.p.k. (wskazujące na rzekomą wadliwość procedowania), nie przedstawiają jakichkolwiek przekonujących argumentów, podważających prawidłowość i słuszność rozumowania Sądu I instancji. Tym samym, Sąd Rejonowy w sposób prawidłowy dokonał wartościowania zarówno osobowych, jak i nieosobowych źródeł dowodowych zebranych na gruncie analizowanej sprawy, a następnie poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne w tym zakresie. Dokonane zaś przez Sąd Rejonowy ustalenia w pełni odpowiadają zebranym w sprawie dowodom, a nade wszystko są wynikiem wszechstronnej ich analizy. Zważyć trzeba, iż przekonanie Sądu meriti o możliwości przypisania oskarżonemu zrealizowania znamion czynu mu przypisanego, pozostaje pod ochroną prawa procesowego, jako że nie wykracza poza ramy zasady swobodnej oceny dowodów wyrażone w treści art. 7 k.p.k. Jednocześnie zaś konkluzje Sądu Rejonowego stanowią wynik rozważenia co do zasady wszystkich dowodów zgodnie z art. 410 k.p.k., przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego (art. 4 k.p.k.), a nade wszystko zostały rzeczowo – z uwzględnieniem wskazań wiedzy, doświadczenia życiowego i prawidłowego rozumowania – uzasadnione w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku (nie doszło tym samym do naruszenia przepisu art. 424 k.p.k.). Sąd odwoławczy, w pełni zgadza się z przeprowadzoną przez Sąd I instancji oceną przeprowadzonych w sprawie dowodów.

Odnosząc się do szczegółów, wbrew stanowisku zaprezentowanemu przez skarżącego, stwierdzić należy, iż Sąd Rejonowy w rozważaniach swych nie pominął żadnego z przeprowadzonych w toku postępowania dowodów, każdy z nich w sposób zwięzły omówił i w uzasadnieniu orzeczenia wskazał, które z tych dowodów i dlaczego uznał za wiarygodne, a którym i dlaczego przymiotu wiarygodności odmówił i tym samym nie uczynił tego z pogwałceniem reguł wynikających z art. 7 k.p.k. W tym kontekście zważyć należy, iż sąd odwoławczy nie podzielił tezy skarżącego, jakoby błędnie Sąd I instancji wyraził przekonanie, że o sprawstwie oskarżonego dowodzą między innymi zeznania świadków A. W. (pokrzywdzonego), K. C. i P. R. (funkcjonariuszy policji) oraz Z. K. (emerytowanego policjanta i pracownika firmy (...)) i B. S. (pracownika ochrony w markecie K.). I tak z relacji pokrzywdzonego, który pomimo swej niepełnosprawności intelektualnej jasno i wiarygodnie podał, jakie przedmioty znajdowały się w pozostawionej przez niego przy bankomacie torbie, a nadto, wyraźnie wskazał, że przy jego torbie nie było innych toreb. Nie budzi też wątpliwości, iż przedmiotowa torba po otworzeniu szafki, w której umieścił ją oskarżony, została zwrócona A. W. wraz ze znajdującymi się w niej rzeczami pokrzywdzonego. Wymieniona szafka depozytowa została otworzona pod nadzorem funkcjonariuszy policji zapasowym kluczami. Istotne jest również to, że po wyjęciu torby należącej do pokrzywdzonego w szafce już nic nie pozostało (na co klarownie wskazywał świadek B. S. uczestniczący w tych czynnościach), a pokrzywdzony zidentyfikował swoje rzeczy, które zostały mu oddane za oświadczeniem. W związku z tym, nie zasługują na wiarę - i tak też zostały ocenione przez Sąd meriti - wyjaśnienia oskarżonego, w których co do zasady zanegował swoje sprawstwo. Bowiem oskarżony twierdził, że torba, którą włożył do szafki była porzucona (pozostawiona przez ludzi sprzedających butelki) i tak naprawdę, jakoby włożył ją do szafki depozytowej wraz ze swoją torbą. Ewidentnie zatem relacje oskarżonego cechuje brak elementarnej spójności i rozbieżność z dowodami, którym przyznano walor wiarygodności.

W aspekcie powyższego - w ocenie sądu odwoławczego - Sąd Rejonowy dokonał rzetelnej, logicznej i trafnej oceny zebranych w sprawie dowodów, a następnie prawidłowo ustalił stan faktyczny, a skoro ocena dowodów i wnioski z niej wypływające były prawidłowe, to zarzut ten jest całkowicie bezpodstawny.

W odniesieniu do zarzutu naruszenia art. 406 k.p.k. wskazać przede wszystkim należy, iż przepis ten ma na celu zapewnienie oskarżonemu prawa ostatniego głosu (zasada favor defensionis), a stanowi to ważną gwarancję prawa oskarżonego do obrony. Dzięki temu ustawowemu zastrzeżeniu, jako ostatnie utrwalają się w pamięci sędziów wypowiedzi obrońcy oskarżonego oraz samego oskarżonego i związane z nimi wrażenia. W orzecznictwie oraz doktrynie panuje ugruntowany pogląd, że prawo do ostatniego głosu stanowi jedną z istotnych gwarancji jego prawa do obrony. Nie jest zatem dopuszczalne ani pozbawianie go tego prawa, ani jego ograniczanie. Za niedopuszczalne zwłaszcza uznać należy ograniczenie wypowiedzi oskarżonego do odpowiedzi na pytanie, czy "podtrzymuje argumentację swojego obrońcy i wnosi tak jak obrońca", "o co oskarżony wnosi", "jakiego wyroku oczekuje" lub "jakiego oczekuje wymiaru kary".

Przenosząc powyższe na grunt analizowanej sprawy podkreślić należy, iż jakkolwiek zapis protokołu rozprawy w sposób skrótowy określa stanowisko oskarżonego wyartykułowane przez niego po zamknięciu przewodu sądowego, niemniej jednak nie ma żadnych podstaw do uznania, jakoby doszło do nieudzielenie głosu oskarżonemu, a tym samym uniemożliwienie mu przedstawienia własnych racji procesowych, w tym odniesienia się do przeprowadzonego postępowania i zebranych materiałów dowodowych. Owszem oskarżony twierdzi, że został jedynie zapytany "o co wnosi", niemniej jednak wcale nie dowodzi to temu, by oskarżonemu odebrano prawo do ostatniego głosu. Bowiem nic nie wskazuje na to, aby oskarżony nie mógł się wypowiedzieć i przedstawić swe stanowisko w sprawie. Tym bardziej, że biorąc pod uwagę prezentowaną przez oskarżonego aktywną postawę w trakcie trwającego postępowania nie sposób uznać, jakoby - gdyby rzeczywiście chciał się wypowiedzieć po zamknięciu przewodu sądowego - nie mógł wypowiedzieć się w sposób swobodny i asertywny.

Na zakończenie należy odnieść się do sugerowanego przez oskarżonego naruszenia w trakcie przedmiotowego postępowania przepisów art. 45 ust. 1 Konstytucji RP, art. 6 ust. 3 lit. c EKPCz oraz w art. 14 ust. 3 lit d MPPOiP, które skarżący wywodzi z powodu braku nagrania z przebiegu rozprawy mającej miejsce w dniu 09 grudnia 2020 roku.

Otóż zgodnie z treścią art. 45 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 02 kwietnia 1997 roku (Dz. U. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.) każdy ma prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki przez właściwy, niezależny, bezstronny i niezawisły sąd. W myśl zaś art. 6 ust. 3 lit. c Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności z dnia 4 listopada 1950 r. (Dz. U. z 1993 r., Nr 61, poz. 284 z późn. zm.) każdy oskarżony o popełnienie czynu zagrożonego karą ma co najmniej prawo do bronienia się osobiście lub przez ustanowionego przez siebie obrońcę, a jeśli nie ma wystarczających środków na pokrycie kosztów obrony - do bezpłatnego korzystania z pomocy obrońcy wyznaczonego z urzędu, gdy wymaga tego dobro wymiaru sprawiedliwości. Natomiast zgodnie z brzmieniem art. 14 ust. 3 lit. d Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych z dnia 19 grudnia 1966 r. (Dz. U. z 1977 r., Nr 38, poz. 167) każda osoba oskarżona o popełnienie przestępstwa ma prawo, na zasadach pełnej równości, co najmniej do następujących gwarancji obecności na rozprawie, bronienia się osobiście lub przez obrońcę przez siebie wybranego; do otrzymania informacji, jeżeli nie posiada obrońcy, o istnieniu powyższego prawa oraz posiadania obrońcy wyznaczonego dla niej w każdym przypadku, kiedy interesy sprawiedliwości tego wymagają, bez ponoszenia kosztów obrony w przypadkach, kiedy oskarżony nie posiada dostatecznych środków na ich pokrycie.

W aspekcie powyższego stwierdzić należy, iż oskarżony A. N. miał możliwość osobistego uczestnictwa w postępowaniu sądowym przed Sądem I instancji na wszystkich jego etapach i brał udział w rozprawach sądowych w dniach 24.10.2019 r., 19.12.2019 r., 25.02.2020 r. - kiedy sprawa toczyła się z udziałem innego sędziego referenta - a następnie, po jego wyłączeniu, w rozprawach w dniach 07.09.2020 r., 26.10.2020 r. i 09.12.2020 r. Jednocześnie jak wynika z analizy akt sprawy aktywnie uczestniczył we wszystkich czynnościach procesowych, występował o wgląd do akt sprawy i sporządzenie z nich kserokopii określonych dokumentów, a nadto, składał samodzielnie różnego rodzaju wnioski, w tym wnioski dowodowe oraz miał możliwość zadawania pytań osobom przesłuchiwanym. Znamienne jest i to, że oskarżony zarówno w postępowaniu przygotowawczym, ani sądowym nie wnioskował o wyznaczenie mu obrońcy z urzędu, ani też nie ustanowił sobie obrońcy z wyboru. Okoliczności zaś przedmiotowej sprawy nie wskazują, jakoby istniały jakiekolwiek przyczyny ograniczające oskarżonemu zdolność do samodzielnego bronienia się i zadbania o własne interesy.

Reasumując nie ma żadnych powodów do uznania, że oskarżony nie miał rozeznania co do przysługujących mu na kanwie tej sprawy uprawnień, jak również obowiązków, a przede wszystkim, brak podstaw do kwestionowania przeprowadzonych z jego udziałem czynności procesowych na każdym z etapów postępowania. Odnosząc się zaś stricte do zarzutu - poza przytoczonymi powyżej normami prawnymi z aktów prawa krajowego i międzynarodowego wyartykułowanymi w apelacji oskarżonego - niemożności zapoznania się z zapisem z nagrania rozprawy w dniu 09.12.2020 r. podnieść należy, iż takowe rzeczywiście nie zostało dokonane. Stosownie zaś do treści art. 147 § 2 b k.p.k. przebieg rozprawy utrwala się za pomocą urządzenia rejestrującego dźwięk albo obraz i dźwięk, chyba że jest to niemożliwe ze względów technicznych. Z powyższego przepisu jednakowoż wynika, iż utrwalenie przebiegu rozprawy za pomocą stosownego urządzenia nie ma charakteru bezwzględnie obligatoryjnego, gdyż jest ono warunkowane względami technicznymi. Ponadto, jak już wskazano wyżej, aby zarzut obrazy prawa procesowego mógł być uznany za skuteczny, autor apelacji musi wykazać nie tylko rzeczywiste naruszenie przez sąd meriti określonego przepisu prawa procesowego, ale także wpływ obrazy danego przepisu prawa procesowego na treść wyroku. A zatem, jakkolwiek nie z tego powodu nie została zarejestrowana rozprawa w dniu 09 grudnia 2020 r. lecz co wynika z zapisu protokołu rozprawy "z uwagi na zagrożenie epidemiologiczne i brak możliwości odkażania mikrofonów, z których korzystanie jest niezbędne do nagrywania rejestracji zapisu dźwięku" to sądowi odwoławczemu znana jest z urzędu praktyka tego rodzaju, mająca w założeniu unikanie korzystania przez osoby wypowiadające się na sali rozpraw z mikrofonów (zbliżania do nich twarzy), aby uniknąć przenoszenia za ich pomocą wirusów. Nawet zakładając, iż ta zdroworozsądkowa praktyka, podyktowana nadzwyczajną sytuacją epidemiczną, nie ma dostatecznego umocowania w przepisie, to nie było to uchybienie mogące mieć wpływ na treść wyroku. Skarżący nie wykazał bowiem, by treść protokołu rozprawy nie odzwierciedlała rzeczywistego jej przebiegu.

Wniosek

Wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego A. N. od przypisanych mu czynów, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek jest niezasadny, albowiem kontrola odwoławcza nie wykazała błędów w rozumowaniu Sądu I instancji lub też ocen kłócących się z zasadami doświadczenia życiowego, czy wskazaniami wiedzy. Nadto, Sąd Rejonowy w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku przedstawił w sposób wyczerpujący i trafny zarówno proces związany z oceną dowodów, jak i przesłanki, które doprowadziły go do uznania oskarżonego za winnego przypisanych mu czynów. Argumentacja zaprezentowana w uzasadnieniu nie budzi zastrzeżeń i w związku z tym, Sąd odwoławczy podziela zapatrywania Sądu Rejonowego oraz poczynione przezeń ustalenia faktyczne.

3.2.

Błąd w ustaleniach faktycznych, mający wpływ na treść wydanego rozstrzygnięcia, a polegający na błędnym uznaniu, iż oskarżony popełnił zarzucane mu czyny zabronione podczas gdy brak jest wystarczających i jednoznacznych dowodów świadczących o winie oskarżonego, co w konsekwencji doprowadziło do jego bezpodstawnego skazania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Przede wszystkim, odnosząc się do powyższego zarzutu - w ocenie sądu odwoławczego niezasadnych - na wstępie dla jasności konkluzji, nakreślić trzeba, że zarzut odwoławczy błędu w ustaleniach faktycznych nie może polegać wyłącznie na polemice z ustaleniami faktycznymi poczynionymi przez sąd, wyrażonymi w uzasadnieniu wyroku, lecz do wykazania, jakich mianowicie konkretnie uchybień w zakresie zasad logicznego rozumowania dopuścił się sąd w ocenie zebranego materiału dowodowego, a co więcej, wskazywać musi na merytoryczną niesłuszność wniosków sądu I instancji wyprowadzonych z określonego materiału dowodowego (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 17 .09.2019 r., I DO 39/19, opubl. Legalis). Skarżący nie może więc ograniczyć się do wskazania rozbieżności pomiędzy stanem faktycznym ustalonym przez sąd a postulowanym przez niego, ale powinien wykazać, na czym polega błąd w ustaleniu stanu faktycznego. Może być on słuszny tylko wówczas, gdy zasadność ocen i wniosków, wyprowadzonych przez sąd orzekający z okoliczności ujawnionych w toku przewodu sądowego, nie odpowiada prawidłowości logicznego rozumowania. Zarzut ten nie jest uzasadniony, gdy (jak w tym wypadku) sprowadza się do zakwestionowania stanowiska sądu czy do polemiki z jego ustaleniami. Sama możliwość przeciwstawienia ustaleniom sądu odmiennego poglądu nie wystarcza do wniosku o popełnieniu przez sąd istotnego błędu ustaleń. Zarzut taki powinien wskazywać nieprawidłowości w rozumowaniu sądu w zakresie istotnych ustaleń, czego skarżący skutecznie nie czyni (tak też w wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie, z dnia 14.11.2019 r., II AKa 143/19, Legalis; podobnie w wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie, z dnia 07.11.2019 r., II AKa 173/19, Legalis). A zatem, zestawiając powyższe postulaty z wywodami apelanta nie można zgodzić się z sugestią, jakoby Sąd Rejonowy poczynił błędne ustalenia faktyczne - w opisanym w skardze apelacyjnej zakresie - które rzekomo miały wpływ na treść zaskarżonego rozstrzygnięcia.

Sąd Okręgowy nie dostrzegł w zarzutach tych żadnych rzeczowych i celnych argumentów, które dyskwalifikowałyby stanowisko Sądu I instancji w zakresie ustalonych faktów. Poza tym, analiza materiału dowodowego sprawy nie stwarza w żadnej mierze podstaw do uznania, że sąd miałby dokonać błędnych ustaleń faktycznych w zakresie przewidzianym w zarzutach. Sąd Rejonowy przeprowadził postępowanie dowodowe w sposób prawidłowy, a także w sposób trafny i syntetyczny ocenił zgromadzone w sprawie dowody, rozważył wszystkie ustalone na ich podstawie okoliczności przemawiające zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego, a swoje przekonanie co do ich wiarygodności - w sensie pozytywnym i negatywnym - logicznie i wyczerpująco umotywował w pisemnych motywach orzeczenia, przy czym uczynił to z uwzględnieniem wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego. Następnie na podstawie tychże dowodów, poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne co do sprawstwa i winy oskarżonego w zakresie przypisanych mu czynów. Sąd Okręgowy w pełni podziela ocenę materiału dowodowego dokonaną przez Sąd Rejonowy, jak i odtworzony na podstawie tego materiału stan faktyczny. Kontrola odwoławcza wykazała bowiem, że Sąd Rejonowy dokonując ustaleń faktycznych działał zgodnie z zasadą swobodnej oceny dowodów, w ramach i na podstawie obowiązującego prawa oraz zasad doświadczenia życiowego.

Nie powielając argumentacji, którą sąd odwoławczy przedstawił w punkcie 3.1 zważyć dodatkowo należy, iż sposób działania oskarżonego w sposób jednoznaczny wskazuje na intencjonalne działanie A. N. w czasie objętym zarzutem ukierunkowane na bezprawne przywłaszczenie torby wraz z jej zawartością - po uprzedniej obserwacji otoczenia - należących do pokrzywdzonego A. W.. Na powyższe zaś wskazuje analiza klarownych, spójnych i konsekwentnych relacji świadków K. C., P. R., Z. K. i B. S. korelujących w szczególności z nagraniem z monitoringu pochodzącym ze sklepu (...).

A zatem, odnosząc się do wyartykułowanych przez skarżącego zarzutów - koncentrujących się na wykazaniu błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, mającego wpływ na jego treść - w realiach niniejszej sprawy postępowanie dowodowe i przyjęte w jego wyniku przez Sąd Rejonowy ustalenia faktyczne jednoznacznie wskazują, że oskarżony A. N. dopuścił się popełnienia przypisanego mu przestępstwa stypizowanego w art. 278 § 1 i 5 k.k. i art.275 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.

Reasumując oskarżony, wdając się w polemikę z ustaleniami faktycznymi poczynionymi przez Sąd I instancji, podjął nieskuteczną próbę wyjaśnienia, dlaczego poczynione przez ten sąd ustalenia miałyby naruszać zasady prawidłowego rozumowania, wskazania wiedzy lub doświadczenia życiowego. Akta sprawy pozwalają na dokonanie oceny, iż Sąd I instancji, ustalając stan faktyczny, wziął pod uwagę wszystkie dowody ujawnione w postępowaniu, a także prawidłowo je ocenił. Orzekając na podstawie tych dowodów, sąd wziął pod uwagę wynikające z nich fakty (okoliczności) istotne w sprawie. Powyższe nakazuje zarzuty skarżącego ocenić jako niezasadne.

Wniosek

Wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego A. N. od przypisanych mu czynów, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek niezasadny z przyczyn wskazanych szczegółowo powyżej.

3.3.

Obraza przepisu art. 115 § 2 k.k. poprzez przyjęcie, że skarżący działał z niskich pobudek z motywacją zasługującą na szczególne potępienie.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zgodnie z brzmieniem art. 115 § 2 k.k. przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości czynu sąd bierze pod uwagę rodzaj i charakter naruszonego dobra, rozmiary wyrządzonej lub grożącej szkody, sposób i okoliczności popełnienia czynu, wagę naruszonych przez sprawcę obowiązków, jak również postać zamiaru, motywację sprawcy, rodzaj naruszonych reguł ostrożności i stopień ich naruszenia.

Sąd Okręgowy nie dostrzegł w zarzucie żadnych rzeczowych i celnych argumentów, które dyskwalifikowałyby stanowisko Sądu I instancji w zakresie ustalonych faktów. Poza tym, analiza materiału dowodowego sprawy nie stwarza w żadnej mierze podstaw do uznania, że sąd miałby dokonać błędnych ustaleń faktycznych w zakresie przewidzianym w zarzucie. Tym samym, ustalenia Sądu Rejonowego w zakresie stopnia społecznej szkodliwości czynu zarzucanego oskarżonemu spotkały się z pełną akceptacją Sądu Okręgowego. Analiza wszystkich okoliczności niniejszej sprawy wskazuje, że można przyjąć, iż stopień społecznej szkodliwości czynu mu przypisanego był znaczny. Wszak społeczna szkodliwość (art. 115 § 2 k.k.) jest to cecha czynu, wyrażająca się w tym, że jest on „szkodzący komuś”, konkretnej osobie lub szerszej społeczności. Społeczna szkodliwość może występować w różnym stopniu, może być ona wysoka, znaczna, nieznaczna, niekiedy znikoma. Warunkiem odpowiedzialności karnej jest, aby czyn charakteryzował się szkodliwością społeczną więcej niż znikomą. Czyn, którego społeczna szkodliwość jest znikoma nie stanowi przestępstwa. Przy ocenie zaś stopnia społecznej szkodliwości Sąd bierze pod uwagę zarówno okoliczności przedmiotowe, jak i podmiotowe. Do okoliczności przedmiotowych, mających wpływ na ocenę społecznej szkodliwości, należy zaliczyć rodzaj i charakter naruszonego dobra (im cenniejsze dobro tym wyższa szkodliwość), rozmiaru wyrządzonej lub grożącej szkody (im większa szkoda tym wyższa szkodliwość), wagę naruszonych przez sprawcę obowiązków, czy rodzaj naruszonych reguł ostrożności (im ważniejsze społecznie są te reguły, tym wyższa szkodliwość). Do okoliczności podmiotowych również ważnych dla oceny społecznej szkodliwości czynu, zaliczyć należy w szczególności zamiar (zamiar bezpośredni, a zwłaszcza przemyślany, znamionuje wyższą szkodliwość, zaś zamiar ewentualny, niekiedy powstały przypadkowo pod wpływem emocji czy impulsu, wskazuje na szkodliwość niższą - nadto motywację, a więc im motywy czynu są bardziej naganne, niskie, godne potępienia, tym wyższa szkodliwość. I przeciwnie – czyn wypływający z motywacji zasługującej na uwzględnienie, z jakichś szlachetnych pobudek wskazuje na mniejszą społeczną szkodliwość). Na stopień społecznej szkodliwości przestępstwa nie mają wpływu właściwości i warunki osobiste sprawcy, środowiskowa opinia o nim, jego wiek, dotychczasowy i obecny tryb jego życia (w tym uprzednia niekaralność sprawcy), a także okoliczności, które pojawiły się po popełnieniu czynu, a mianowicie takie jak przyznanie się sprawcy do winy, a nawet dobrowolne naprawienie przez sprawcę szkody wyrządzonej przestępstwem (rekompensata), wyrażona przez niego skrucha, czy też ewentualne pogodzenie się z pokrzywdzonym. Są to bowiem okoliczności mające pierwszoplanowe znaczenie przy ustaleniu ewentualnego wymiaru kary oraz przy badaniu podstaw pozytywnej prognozy kryminologicznej ( postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 25 czerwca 2008 roku, V KK 1/08, Legalis 107488).

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy zauważyć należy, że oskarżony A. N. swoim zachowaniem naruszył podstawowe dobra chronione przez przepisy prawa, a mianowicie prawa majątkowe związane z kartą uprawniającą do podjęcia pieniędzy z bankomatu i prawo do dysponowania dokumentem stwierdzającym tożsamość innej osoby (A. W.), co stanowiło asumpt do uznania, że wyłącznie jego skazanie i wymierzenie mu kary będzie prawidłową reakcją karną. W analizowanym przypadku bowiem należało uwzględnić, iż zdarzenie będące przedmiotem osądu mające miejsce w dniu 06 lipca 2018 roku jakkolwiek miało charakter nagły (w tym sensie, że brak dowodów na to, by oskarżony je wcześniej uprzednio zaplanował, nie ma przesłanek ku takiemu stwierdzeniu), zdarzenie miało charakter incydentalny (był to jednorazowy wybryk), aczkolwiek niewątpliwie impulsem do niego był nadarzająca się okazja (bezrefleksyjne pozostawienie - nie porzucenie jak usiłował imputować oskarżony - torby z wartościowymi przedmiotami przez pokrzywdzonego) oraz w istocie oskarżony wykorzystując zaistniałą sytuację - na co wskazuje nagranie z monitoringu - działał w sposób rozmyślny i z niskich pobudek (a zatem dopuścił się inkryminowanego mu czynu dążąc do wzbogacenia się bez względu na krzywdę drugiej osoby).

Oczywiście sposób postępowania oskarżonego - istotnie sąd odwoławczy to dostrzega - jest godny potępienia. Wyeksponować jednakowoż należy, iż oskarżony nie był dotychczas osobą karaną, prowadzi ustabilizowany tryb życia (jego postawa jest co do zasady pozytywna), a więc przedmiotowe postępowania będzie dla niego z całą pewnością przestrogą na przyszłość. W tym kontekście chodzi wszak z jednej strony również o moralne napiętnowanie występku oskarżonego.

W aspekcie powyższego, twierdzenia skarżącego sprowadzające się do zanegowania prawidłowych ustaleń faktycznych (w zakresie społecznej szkodliwości przypisanego mu czynu), nie przedstawiają jakichkolwiek przekonujących argumentów, podważających prawidłowość i słuszność rozumowania Sądu I instancji. Sąd meriti prawidłowo wyważył okoliczności przedmiotowe i podmiotowe sprawy przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości czynu.

Wniosek

Wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego A. N. od przypisanych mu czynów, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek niezasadny z przyczyn wskazanych szczegółowo powyżej.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Utrzymanie w mocy wszystkich rozstrzygnięć zawartych w wyroku.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Sąd Rejonowy przeprowadził w przedmiotowej sprawie postępowanie dowodowe w zakresie czynu inkryminowanego oskarżonemu w sposób wszechstronny i wyczerpujący, a następnie zgromadzony materiał dowodowy poddał rzetelnej analizie i na tej podstawie wyprowadził słuszne wnioski zarówno co do winy oskarżonego w zakresie popełnienia przypisanego mu przestępstwa, subsumcji prawnej jego zachowania pod wskazane przepisy prawne, jak i w konsekwencji orzeczonej kary. Przedmiotem rozważań zaprezentowanych przez Sąd Rejonowy w pisemnym uzasadnieniu zaskarżonego wyroku były nie tylko dowody obciążające oskarżonego, ale i dowody przeciwne, ocenione w zgodzie z zasadami logicznego rozumowania, wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego.

W aspekcie powyższego, Sąd pierwszej instancji, również kształtując orzeczenie o karze wobec oskarżonego nie naruszył zasad wymiaru kary. Zważyć należy, iż ustawowe założenie, że kara wymierzona sprawcy ma go wychowywać nie jest tożsame z pobłażaniem mu i koniecznością wymierzenia kary najłagodniejszej rodzajowo, gdyż w określonych sytuacjach to właśnie kara rodzajowo dolegliwsza spełnia nie tylko rolę odwetu za popełnione przestępstwo, ale jest też czynnikiem wychowawczym, pozwalającym na uzmysłowienie sprawcy nie tylko faktu nieopłacalności łamania prawa, ale i związanych z tym konsekwencji.

Tym samym, wprawdzie A. N. jest sprawcą dotychczas niekaranym, to jednakowoż nie oznacza, że wymierzona kara ograniczenia wolności w rozmiarze 3 miesięcy polegająca na wykonywaniu nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 godzin w stosunku miesięcznym jest nadmiernie surowa. Nie może wszak ujść uwadze fakt, iż oskarżony dopuścił się zaboru torby wraz z jej zawartością w postaci karty bankomatowej i dowodu osobistego na szkodę A. W. (w torbie znajdowały się również portfel o wartości 10 złotych, pieniądze w kwocie 5 złotych, artykuły spożywcze o wartości 10 złotych, tablet L. o wartości 200 złotych i słuchawki o wartości 15 złotych - za których przywłaszczenie został ukarany prawomocnym wyrokiem nakazowym Sądu Rejonowego w Opocznie z dnia 14.12.2018 r. w sprawie II W 365/18) i nie działał także w anormalnej sytuacji motywacyjnej. Miał pełną świadomość tego, że są to rzeczy nie należące do niego. Jednak wykorzystywał możliwość ich zabrania w wyniku pozostawienia przez pokrzywdzonego w miejscu ogólnodostępnym, co nie zmienia faktu, że oskarżony nie miał prawa ich zabierać. Działał zatem w pełni umyślnie, świadomie łamiąc obowiązujący porządek prawny (bowiem nie zachodziły żadne okoliczności, które wyłączałyby bądź ograniczały jego zdolność do rozumienia znaczenia swych czynów oraz pokierowania swym postępowaniem).

W tych okolicznościach, zważając na okoliczności przedmiotowej sprawy, orzeczenie kary w postaci określonej przez Sąd Rejonowy będzie stanowiła dla oskarżonego wymierną i odczuwalną dolegliwość wpływającą na zmianę jego postawy i skłaniającą go do przestrzegania w przyszłości społecznie akceptowanych norm zachowania, a jednocześnie zaspokoi społeczne potrzeby poczucia sprawiedliwości – w szczególności uwidoczni, iż lekceważenie norm prawnych zawsze będzie wiązało się z odpowiednio dostosowaną do wagi tego czynu reakcją karną.

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2

Sąd Okręgowy na podstawie art. 636 § 1 k.p.k. i art. 8 w zw. z art. 2 ust 1 pkt 1 i ust. 2 ustawy o opłatach w sprawach karnych (Dz. U. z 2013r. poz. 1247), § 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 czerwca 2003 r. w sprawie wysokości i sposobu obliczania wydatków Skarbu Państwa w postępowaniu karnym (Dz.U. 2013.663 j.t.) zasądził od oskarżonego A. N. na rzecz Skarbu Państwa kwotę 60 złotych tytułem opłaty za drugą instancję i kwotę 20 złotych tytułem zwrotu wydatków (to jest tytułem zryczałtowanych kosztów doręczeń) związanych z postępowaniem odwoławczym. Bowiem oskarżony nie ma nikogo na utrzymaniu, z zawodu jest inżynierem elektrykiem (a zatem ma wykształcenie, które umożliwia mu zarobkowanie) i pomimo utrzymywania się z oszczędności (jak oświadczył przed Sądem Rejonowym) przy wykazaniu minimum dobrej woli oraz chęci będzie w stanie uiścić należności na rzecz Skarbu Państwa (tym bardziej, że istnieje możliwość uregulowania kosztów sądowych w formie ratalnej). Zatem obciążenia na poziomie ukształtowanym orzeczeniem sądu odwoławczego będą współmierne do wagi czynu mu przypisanego i będą stanowiły dla niego dolegliwość, lecz nie przekraczającą stopnia zawinienia i społecznej szkodliwości jego czynu, jak i jego możliwości finansowych.

7.  PODPIS

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Oskarżony A. N..

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Rejonowego w Opocznie z dnia 22 grudnia 2020 roku w sprawie sygn. akt. II K 631/18.

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana