Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 maja 2021 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział I Cywilny w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 12 maja 2021 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa A. S. (1)

przeciwko (...) S.A. w W.

o zadośćuczynienie i odszkodowanie

1.  zasądza od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz powódki A. S. (1) kwotę 250.000,00 (dwieście pięćdziesiąt tysięcy 00/100) złotych tytułem zadośćuczynienia z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 18 marca 20217 roku do dnia zapłaty ;

2.  zasądza od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz powódki A. S. (1) kwotę 3.600,00 (trzy tysiące sześćset 00/100) złotych tytułem skapitalizowanej renty za zwiększone potrzeby z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 18 marca 20217 roku do dnia zapłaty ;

3.  ustala, że pozwany Powszechny Zakład Ubezpieczeń Społecznych S.A. w W. ponosi odpowiedzialność na przyszłość za ewentualne skutki na zdrowiu powódki w związku z wypadkiem z dnia 26 września 2016 roku;

4.  zasądza od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz powódki A. S. (1) kwotę 10.817,00 (dziesięć tysięcy osiemset siedemnaście 00/100) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

5.  nakazuje ściągnąć od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz Skarbu Państwa- Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim kwotę 17.096,82 (siedemnaście tysięcy dziewięćdziesiąt sześć 82/100) złotych tytułem kosztów sądowych.

Sędzia SO Alina Gąsior

Sygn. akt I C 1603/17

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 27 listopada 2017 r. powódka A. S. (1), reprezentowana przez pełnomocnika, wniosła o zasądzenie od pozwanego (...) S.A. w W. kwoty 250.000 złotych tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę wraz ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 18.03.2017 r. do dnia zapłaty oraz kwoty 3.600 zł tytułem skapitalizowanej renty w związku ze zwiększeniem potrzeb obejmujących koszty opieki osób trzecich wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 18.03.2017 r. do dnia zapłaty, ponadto zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych oraz opłaty skarbowej od udzielonych pełnomocnictw.

W uzasadnieniu pozwu powódka podała, że w dniu 26 września 2016 r. uczestniczyła w wypadku komunikacyjnym, odnosząc obrażenia, które skutkowały cierpieniem i ograniczeniami w życiu, natomiast kierowca pojazdu posiadał ubezpieczenie wykupione w pozwanym zakładzie ubezpieczeń. Powódka wskazała, iż była pasażerką pojazdu marki O. (...) o nr rej. (...), a do wypadku doszło na skutek utraty panowania nad pojazdem przez kierującego, który usiłował strącić owada ze swojego zamienia. W toku postępowania likwidacyjnego pozwany przyznał na rzecz powódki kwotę w wysokości 103.000 zł tytułem zadośćuczynienia, która w jej odczuciu jest nieadekwatna do doznanej krzywdy. W zakresie żądania odszkodowania powódka podniosła, że doznane obrażenia spowodowały konieczność sprawowania nad nią opieki przez osoby trzecie w wymiarze 6 godz. dziennie przez 60 dni przy przyjęciu stawki godzinowej w wysokości 10 zł, wyliczonej na podstawie wynagrodzenia minimalnego w roku 2013 (1.680,00 zł brutto : 168 godz.). Powódka wskazała, iż domaga się odsetek od kwoty zadośćuczynienia i odszkodowania od dnia następnego po 37-ym dniu od zgłoszenia szkody pozwanemu, uwzględniając dodatkowy 7-dniowy termin na doręczenie pozwanemu korespondencji.

W odpowiedzi na pozew z dnia 2 lutego 2018 r. pozwany, reprezentowany przez pełnomocnika, wniósł o oddalenie powództwa oraz zasądzenie kosztów postępowania sądowego, w tym kosztów zastępstwa radcowskiego, według norm przepisanych. Pozwany podniósł zarzut przyczynienia się powódki do powstania szkody w wysokości 90%, wskazując, iż powódka wystraszyła się owada i chwyciła kierującego za prawą rękę i na skutek tego utracił on panowanie nad pojazdem. Pozwany przyznał, że w toku postępowania likwidacyjnego nie podniósł zarzutu przyczynienia, jednakże wskazał, że w niniejszej sprawie nie jest związany ustaleniami z tego postępowania. Pozwany wskazał, iż wypłacone dotychczas zadośćuczynienie jest adekwatne do poniesionej przez powódkę krzywdy. Ponadto pozwany podniósł zarzut nieudowodnienia roszczenia w zakresie skapitalizowanej renty z tytułu kosztów opieki osób trzecich. Pozwany podał, iż łącznie wypłacił powódce kwotę 103.000 zł tytułem zadośćuczynienia, 356,10 zł tytułem kosztów leczenia oraz 3.300 zł tytułem kosztów przejazdu.

Pismem z dnia 12 sierpnia 2020 r. powódka rozszerzyła żądanie i wniosła o ustalenie odpowiedzialności pozwanego na przyszłość w stosunku do powódki w związku z konsekwencjami uszkodzenia ciała i rozstroju zdrowia oraz związanymi z tym kosztami mogącymi powstać w przyszłości, a pozostającymi w adekwatnym związku przyczynowym z przedmiotowym zdarzenie. Pełnomocnik powódki wskazał, iż proces leczenia powódki nie zakończył się.

W toku postępowania strony podtrzymały swoje stanowiska.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 26 września 2016 r. na drodze wojewódzkiej (...) km 7,1 gm. S. kierujący samochodem osobowym marki O. (...) o nr rej. (...) Ł. W. zjechał prawym kołem pojazdu na pobocze gruntowe drogi, wskutek czego utracił całkowicie panowanie nad pojazdem i uderzył w drzewo, w wyniku czego A. S. (1) doznała obrażeń, które spowodowały ciężki uszczerbek na zdrowiu w postaci choroby realnie zagrażającej życiu w rozumieniu art. 156 kk.

Wyrokiem Sądu Rejonowego w Piotrkowie Tryb. z dnia 16 listopada 2017 roku w spawie VII K 57/17 Ł. W. został uznany za winnego popełnienia czynu z art. 177 § 2 kk. Sąd przyjął, iż Ł. W. nieumyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym, w ten sposób, że nie dostosował taktyki i techniki jazdy, a zwłaszcza toru jazdy kierowanego pojazdu do bieżących warunków na drodze w stopniu powodującym utratę panowania nad pojazdem.

Powódka A. S. (1) była pasażerką pojazdu. W chwili zdarzenia temperatura powietrza oraz temperatura przy gruncie wynosiły 5 st. Niebo było całkowicie zachmurzone oraz panowała mgła. Jezdnia była sucha, nie posiadała nierówności. Wzdłuż jezdni były pobocza gruntowe oraz rowy melioracyjne.

/dowód: akta karne Sądu Rejonowego w Piotrkowie Tryb. VII K 57/17: notatka urzędowa k.1, protokół oględzin miejsca wypadku k.2-3, wyrok k.83/

Tuż przed zjechaniem pojazdu na pobocze powódka zauważyła dużego owada na prawym ramieniu kierowcy i zaczęła krzyczeć. Kierujący spojrzał na ramię i strącił owada na ziemię. Nie patrzył wtedy na drogę. W tym momencie auto zjechało na pobocze. Powódka nie chwyciła kierującego za rękę.

/dowód: zeznania świadka Ł. W. protokół k. (...)-353/

W toku postępowania karnego przeprowadzono opinię z zakresu ruchu drogowego, zgodnie z którą przed miejscem pojawienia się początku śladu 1 (początku śladu znoszenia prawych kół na poboczu) na jezdni nie znajdowały się ślady świadczące o przekroczeniu sił przyczepności w czasie hamowania lub wykonania gwałtownego skrętu w prawo (tzw. ślady znoszenia). Zdaniem biegłego oznaczało to, że przed miejscem pojawienia się śladu nr 1 na prawym poboczu nie został wykonany samochodem O. (...) gwałtowny skręt w prawo. W konsekwencji ingerencja w kierowanie ze strony pasażerki - w postaci pociągnięcia lewą ręką za prawe przedramię kierowcy - jest nieprawdopodobna w stopniu bardzo zbliżonym do wykluczenia. Jako taka nie mogła wystąpić w rzeczywistości, czyli nie może być praktycznie brana pod uwagę przy analizie przebiegu wypadku. Natomiast mogło dojść do sytuacji, że kierujący samochodem O. (...) podczas strząsania wielkiego robaka z prawego ramienia - nie zachował prostego kierunku jazdy i zjechał stycznie na prawe pobocze, z następstwami.

/ dowód: akta karne Sądu Rejonowego w Piotrkowie Tryb. VII K 57/17: opinia biegłego z zakresu ruchu drogowego k.29-37/

W przedmiotowym zdarzeniu drogowym doszło do zjechania samochodu marki O. (...) o numerze rejestracyjnym (...), kierowanego przez Ł. W. z jezdni na prawe pobocze a następnie do przydrożnego rowu i uderzenia prawą stroną samochodu w drzewo. W chwili zjechania samochodu O. (...) na prawe pobocze drogi prędkość samochodu wynosiła około: 90-94 km/h.

Taktyka i technika jazdy kierującego samochodem marki O. (...) Ł. W. była nieprawidłowa, ponieważ zareagował na krzyk pasażerki w sposób paniczny i strącając owada z prawego ramienia stracił kontrolę nad kierunkiem przemieszczania się samochodu, co skutkowało zjechaniem samochodu z jezdni i co pozostawało w bezpośrednim związku przyczynowym z zaistniałym wypadkiem drogowym.

Kierujący samochodem O. (...) naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym wynikające z art. 3 ust. l oraz z art. 19 ust. l ustawy Prawo o ruchu drogowym z dnia 20 czerwca 1997 r.

Powódka - pasażerka samochodu O. (...), reagując krzykiem na obecność owada w samochodzie, nie naruszyła zasad bezpieczeństwa w ruchu drogowym, lecz takie jej zachowanie mogło mieć wpływ na zachowanie kierującego samochodem.

/dowód: opinia biegłego z zakresu ruchu drogowego k.359-367/

Bezpośrednio po wypadku powódka została przewieziona do (...) Szpitala Wojewódzkiego im. (...) w P., gdzie rozpoznano u niej: wieloodłamowe złamanie kości twarzoczaszki, złamanie przedniej ściany zatok czołowych, złamanie przyśrodkowych i bocznych ścian oczodołów, wieloodłamowe złamanie ścian zatok szczękowych z wypukleniem się odłamów kostnych do światła zatok, złamanie skrzydeł większych kości klinowych, złamanie przedniej ściany zatok klinowych, wieloodłamowe złamanie przegrody, wieloodłamowe złamanie kości nosa, wieloodłamowe złamanie kości sitowej, złamanie trzonu kości szczękowej, złamanie wyrostka podniebiennego kości szczękowej, złamanie trzonów kości jarzmowych, rozejście szwów jarzmowo-skroniowych, złamanie wyrostków jarzmowych, złamanie wyrostków skroniowych, uraz klatki piersiowej, skośne złamanie mostka bez przemieszczenia odłamów. Powódkę zaintubowano, podłączono do respiratora i przyjęto do Oddziału Anestezjologii i Intensywnej Terapii.

W dniu 28 września 2016 r. powódkę przetransportowano do Oddziału Klinicznego Anestezjologii i Intensywnej Terapii (...) Szpitala (...) w Ł.. W dniu 29 września 2016r. wykonano tracheostomię. W dniu 6 października 2016 r . na Oddziale Klinicznym (...) Szczękowo-Twarzowej wykonano u powódki osteosyntezę górnego masywu twarzy. Po zabiegu ponownie była leczona na (...). W dniu 14 października 2016 powódkę odłączono od respiratora, powódka oddychała przez rurkę tracheotomijną. W dniu 17 października 2016 r. powódkę przeniesiono na Oddział Kliniczny (...) Szczękowo-Twarzowej, gdzie jej stan ogólny uległ poprawie. W dniu 31 października 2016 r. powódka została wypisana do domu w stanie ogólnym dobrym.

Powódka kontynuowała leczenie w przyszpitalnej Poradni (...) Szczękowo-Twarzowej, Poradni Okulistycznej, Poradni otolaryngologicznej i (...) Plastycznej., (...).

W dniach 6-12 grudnia 2016r. na Oddziale Klinicznym (...) Szczękowo-Twarzowej (...) Szpitala (...) w Ł. powódce wykonano zabieg usunięcia zmian zapalnych oraz odłamków kostnych z lewej zatoki szczękowej. W dniach 1 - 9 lutego 2017 r. powódka przeszła tam zabieg rekonstrukcji lewego oczodołu z użyciem siatki tytanowej.

W dniach 20-22 lipca 2017r. na Oddziale Klinicznym Okulistyki (...) Szpitala (...) w Ł. przeszła zabieg rewizji i cofnięcia mięśnia prostego przyśrodkowego lewego oka.

W dniach 12-15 listopada 2017r w Klinice (...) w Ł. wykonano u powódki przeszczep chrząstki na grzbiet nosa oraz plastykę skrzydeł nosa sposobem W..

W dniu 30 lipca 2018r. powódka była leczona operacyjnie w Centrum Mikrochirurgii Oka (...) w W. z powodu zeza.

/dowód: karta informacyjna z leczenia szpitalnego (...) Szpitala Wojewódzkiego im. (...) w P. k.67-68, karta informacyjna z leczenia szpitalnego (...) Szpitala (...) w Ł. k.74-75, k.90-92, k.99-100, k.107, k.113-114, k.117, k.456 historia choroby poradni k.101, k.104, k.106, k.112-116, k.192-194, karta informacyjna z leczenia szpitalnego Centrum Mikrochirurgii Oka (...) w W. k.392/

Po wypadku powódka nie była w stanie chodzić ani mówić. Do końca października 2016 r. w czasie pobytu w szpitalu w codziennych czynnościach pomagała jej matka, która codziennie ją odwiedzała. W szpitalu powódka na nowo uczyła się chodzić i pisać. Była objęta rehabilitacją.

Po wyjściu ze szpitala przez miesiąc powódka wymagała pomocy przy ogólnej pielęgnacji, przy spożywaniu posiłków i napojów oraz poruszaniu się. Powódka miała wówczas sondę do karmienia i szyny na zębach. Przyjmowane przez nią jedzenie musiało być zblendowane. Powódka nosiła szynę 6 tygodni. Opiekę nad powódką sprawowała jej matka oraz chłopak.

Powódka z matką często jeździły do poradni przyszpitalnych w Ł. ze względu na nawracający u powódki stan zapalny zatok, ból oka, ściąganie szyn i szwów, a także umówione konsultacje. Zdarzało się, że wizyty te odbywały się z częstotliwością co 2-3 dni. Później wizyty stały się rzadsze, co dwa tygodnie.

Powódka przy każdej operacji była hospitalizowana. Łącznie powódka posiada ponad 30 płytek tytanowych w czaszce. Ruchomość oka powódki nadal jest ograniczona. Utrzymuje się u niej podwójne widzenie, gdy patrzy na boki. Powódka jest nadal pod stałą opieką okulisty. Przed wypadkiem miała wadę wzroku - krótkowzroczność, teraz wada ta jest znacznie pogłębiona.

/dowód: zeznania powódki protokół k.568-568v, w tym protokół k.342-343v, zeznania świadka A. S. (2) protokół k.252v- (...)

Powódka przed wypadkiem była aktywna fizycznie, chodziła na siłownię, jeździła na rolkach, pływała. Teraz spaceruje, czasem chodzi na basen dla osób niepełnosprawnych. Przed wypadkiem wyrobiła prawo jazdy, jednak od wypadku nie prowadziła samochodu.

Na skutek wypadku powódka stała się wycofana, nie chciała uczestniczyć w spotkaniach rodzinnych ani wychodzić z domu. Wstydziła się tego, jak wygląda. Obecnie nadal niechętnie wychodzi z domu. Skupia się na nauce na studiach. Powódka ma teraz dłuższe włosy, które zakrywają jej blizny na głowie.

Po wypadku powódka straciła węch, ma ograniczoną mimikę twarzy, zmienił się jej sposób mówienia oraz rysy twarzy. Ma problemu z poruszaniem się na uczelni, zdarza się, że prosi o pomoc innych. Z uwagi na nawracające bóle głowy, powódka często zażywa leki przeciwbólowe. Bóle pojawiają się zwłaszcza przy zmianie pogody. Unika wysiłku fizycznego.

W dniu zdarzenia powódka była uczennicą klasy maturalnej w I liceum ogólnokształcącym w P. Po wyjściu ze szpitala miała nauczanie indywidualne, do szkoły wróciła w lutym 2017 r. Maturę zdała w terminie przewidzianym dla swojego rocznika. Obecnie uczy się na Politechnice (...), gdzie studiuje architekturę. Odczuwa trudności w związku z podwójnym widzeniem, nie może też pracować zbyt długo przed komputerem. Po każdej operacji powódka jest osłabiona i ma problemy z koncentracją. Obecnie mieszka w wynajmowanym mieszkaniu ze swoim chłopakiem, który jej pomaga.

/dowód: zeznania powódki protokół k.568-568v, w tym protokół k.342-343v, zeznania świadka A. S. (2) protokół k.k.252v-252a, zeznania świadka Ł. W. protokół k. (...)-353/

Z punktu widzenia chirurgii szczękowej trwały uszczerbek na zdrowiu powódki wynosi 10%, z czego 6% za złamanie kości oczodołu i zatoki szczękowej lewej wygojonego przemieszczeniem odłamów kostnych, podwójnym widzeniem i uszkodzeniem prawego stawu skroniowo żuchwowego (B 24 b) oraz 4% za blizny skóry twarzy.

Cierpienia fizyczne powódki były mocno nasilone i trwały do 21 dni. Powódka nadal ma i będzie miała problemy związane z przemieszczeniem odłamów kości szczęki po stronie lewej i uszkodzenia prawego stawu skroniowo żuchwowego, co niekorzystnie wpływa na aktywność życiową i społeczną. Nie przewiduje się powstania nowych negatywnych konsekwencji w przyszłości. Konieczne jest dalsze leczenie usprawniające skutki podwójnego widzenia.

/dowód: opinia biegłego chirurga szczękowego k.387-388/

W zakresie neurologii następstwem doznanych przez powódkę obrażeń są pourazowe bóle głowy oraz zaburzenia czucia w obrębie I i II gałęzi nerwu trójdzielnego lewego.

Uszczerbek na zdrowiu w zakresie neurologii wynosi u powódki:

-

pourazowe bóle głowy - 5% poz. 10a (zaburzenia adaptacyjne będące następstwem urazów i wypadków, w których nie doszło do trwałych uszkodzeń (...). a/ utrwalone nerwice związane z urazem czaszkowo -mózgowym 5-10%)

-

zaburzenia czucia powierzchownego w zakresie I i II gałązki nerwu trójdzielnego lewego - 5% per analogiam do poz. 14 (uszkodzenie częściowe lub całkowite nerwu trójdzielnego - zależności od stopnia uszkodzenia 10 - 20%). Deficyt neurologiczny dotyczy tylko I i II gałęzi i manifestuje się jedynie zaburzeniami czucia powierzchownego, bez zniesienia odruchów, zaburzeń ruchowych i zaburzeń wegetatywnych. Uszczerbek w wysokości 5% jest adekwatny do stwier­dzanego deficytu neurologicznego.

Razem uszczerbek na zdrowiu w zakresie neurologii wynosi 10% w oparciu Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 18.12.2002r.

Pourazowe bóle głowy będące następstwem przebytego wstrząśnienia mózgu jak i licznych złamań twarzo­czaszki mogą utrzymywać się przewlekle. Dolegliwości te niewątpliwie ograniczają aktywność życiowa i spo­łeczną powódki.

Rokowanie co do ustąpienia zaburzeń czucia na twarzy jest niepewne. Wskazane jest leczenie neurologiczne i fizykoterapia uwzględniająca metalowe zespolenia w obrębie twarzoczaszki powódki.

Uraz głowy ze wstrząśnieniem mózgu spowodował cierpienia fizyczne umiarkowanego stopnia (4 /10 w skali (...)) przez okres do 2 tyg. (okres pokryty analgosedacją). W późniejszym okresie i obecnie pourazowe bóle głowy powodowały i powodują cierpienia fizyczne od niewielkich do średnich.

W zakresie neurologii nie należy spodziewać się innych późnych następstw doznanych obrażeń.

Pourazowe częste bóle głowy jak i zaburzenia czucia w obrębie liII gałęzi nerwu trójdzielnego lewego są wskazaniem do podjęcia leczenia neurologicznego (farmakoterapii oraz fizykoterapii).

/dowód: opinia biegłego neurologa k.413-416/

Z punktu widzenia laryngologii powódka doznała uszczerbku:

-

pourazowe uszkodzenie nosa z zaburzeniami oddychania i powonienia u powódki spowodowało trwały uszczerbek na zdrowiu - 15% wg poz. 20c. tabeli zawartej w rozporządzeniu MP i PS z dnia 18.12.2002r. U powódki doszło do wieloodłamowego złamania kości nosowej, przegrody nosa i blaszki sitowej z powikłaniami w postaci utraty węchu, upośledzenia drożności nosa wymagającej operacyjnej rekonstrukcji zniekształceń nosa

-

łamanie zatok szczękowych z przemieszczeniem odłamów do światła zatoki szczękowej lewej spowodowało długotrwały uszczerbek na zdrowiu - 5%wg poz. 24 a tabeli uszczerbkowej. W. złamanie zatok szczękowych z wgłębieniem odłamków kostnych do światła lewej zatoki szczękowej skutkowało przewlekłym stanem zapalnym tej zatoki i koniecznością wykonania operacji usunięcia zmian zapalnych oraz odłamków kostnych (operacja- C.- L.). 

-

uszkodzenie szyi, konieczność wykonania tracheostomii i stosowania rurki do tchawicy- skutkowało długotrwałym uszczerbkiem na zdrowiu - 5% wg poz. 50 E. W związku z doznanymi obrażeniami i niewydolnością oddechową w zakresie górnych dróg oddechowych w przebiegu leczenia powypadkowego konieczne było wykonanie tracheostomii i założenie rurki dotchawiczej oraz oddychanie zastępcze z ominięciem górnego odcinka dróg oddechowych. Po tego typu zabiegach zwykle pozostaje trwałe zwężenie tchawicy w tym odcinku. Po zabiegu u powódki wówczas 18 letniej pozostała trwała szpecąca blizna na szyi.

Łącznie w zakresie laryngologicznym u powódki wystąpił uszczerbek na zdrowiu w wysokości: 25%.

U powódki nie doszło do pourazowych zaburzeń funkcji ucha wewnętrznego, w tym części słuchowej i statycznej. Zawroty głowy u powódki należy uznać za pochodzenia ośrodkowego układu nerowego.

/dowód: opinia biegłego laryngologa k.443-451, uzupełniająca opinia biegłego laryngologa k.483-484/

Z punktu widzenia chirurgii plastycznej w wyniku urazów odniesionych w wypadku doszło do powstania blizn pourazowych policzka i kolana. W następstwie koniecznego leczenia operacyjnego powstały dodatkowe blizny pooperacyjne. Istniejące u powódki blizny powodują trwałe, średniego stopnia oszpecenie powódki.

Powódka posiada blizny:

a.  głowa: w skórze owłosionej głowy od jednego do drugiego górnego bieguna małżowiny usznej (na granicy okolicy czołowej i potylicznej - wzdłuż szwu wieńcowego) blizna pooperacyjna o długości 25 cm i szerokości 4-5mm; blizna linijna, w poziomie otaczającej skóry, pozbawiona włosów

b.  twarz: na lewym policzku blizna pourazowa w kształcie krzyżyka o ramieniu długości l cm; blizna jaśniejsza od otaczającej skóry;

c.  na powiece dolnej oka lewego blizna pooperacyjna przebiegającą równolegle wzdłuż całej długości brzegu rzęsowego powieki, około 2mm poniżej niego; blizna mało widoczna, linijna, jaśniejsza od otaczającej skóry;

d.  u podstawy prawego i lewego skrzydła nosa stwierdza się blizny pooperacyjne o długości około l cm; blizny mało widoczne, linijne, jaśniejsza od otaczającej skóry;

e.  na tylnej powierzchni prawej małżowiny usznej stwierdza się przebiegającą pionowo bliznę pooperacyjną o długości 3,5cm i szerokości l-2mm; blizna mało widoczna, Unijna, jaśniejsza od otaczającej skóry.

f.  szyja: na szyi, nad wcięciem mostka blizna po tracheostomii; blizna ułożona poziomo o wymiarach 3 cm x 2 cm, wciągnięta poniżej poziomu otaczającej skóry, jaśniejsza od otaczającej skóry, zaciągająca się przy połykaniu.

g.  kolano prawe: na przedniej powierzchni prawego kolana się blizna pourazowa o długości l,5cm i szerokości 2-3mm; blizna wypukła powyżej poziomu otaczającej skóry, w kolorze skóry zdrowej.

U powódki wystąpił uszczerbek:

-

pooperacyjna blizna w skórze owłosionej głowy - stały uszczerbek na zdrowiu będący wynikiem istniejących zniekształceń bliznowatych skóry owłosionej głowy w wysokości 3% - pkt 1A- znaczne uszkodzenie powłok czaszki, rozległe ściągające blizny w zależności od rozmiaru (5- 10%) - w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 2002 r. Uszczerbek ten jest mniejszy niż w dolna granica dla punktu 1 A, ponieważ blizna nie powoduje „znacznego uszkodzenia powłok czaszki”, a jedynie umiarkowany defekt estetyczny,

-

pourazowe i pooperacyjne blizny twarzy - stały uszczerbek na zdrowiu będący wynikiem istniejących zniekształceń bliznowatych twarzy w wysokości 5% - pkt 19A - uszkodzenie powłok twarzy (blizny i ubytki) - oszpecenie bez zaburzeń funkcji w zależności od rozmiarów blizn i ubytków w powłokach twarzy (1-10 %) w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 2002 r.

-

pooperacyjna blizna szyi (po tracheostomii) - stały uszczerbek na zdrowiu będący wynikiem istniejących zniekształceń bliznowatych szyi w wysokości 3% - pkt 55 - uszkodzenia tkanek miękkich (skóry i mięśni) szyi z ograniczeniem ruchomości szyi - w zależności od stopnia uszkodzenia i ustawienia głowy - 10-30% w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 2002 r. Uszczerbek jest niższy niż dolna granica dla punktu 55 ponieważ blizna nie powoduje ograniczenia ruchomości szyi a jedynie defekt estetyczny (blizna mała ale w miejscu mocno eksponowanym),

-

pourazowa blizna prawego kolana - stały uszczerbek na zdrowiu będący wynikiem istniejących zniekształceń bliznowatych kolana w wysokości 1% - pkt 156 - inne następstwa uszkodzeń kolana: skrócenie kończyny, zaburzenia osi, stawu (koślawość, szpotawość, ruchomość patologiczna), dolegliwości przewlekłe zapalne, zapalenia ropne, ciała obce, przetoki itp. - w zależności od stopnia - 1-20% w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 2002 r.

Nie jest możliwe całkowite usunięcie istniejących blizn ani w drodze operacji plastycznej ani poprzez leczenie zachowawcze. Obraz blizn nie zmieni się z upływem czasu. W przypadku powódki ani leczenie chirurgiczne czy zachowawcze nie przyniosą istotnej poprawy wyglądu blizny, gdyż w większości są to delikatne, linijne (wąskie), w poziomie otaczającej skóry i w kolorze nieznacznie jaśniejszym od skóry zdrowej blizny pooperacyjne. Do ewentualnej korekty kwalifikuje się tylko blizna na policzku i na kolanie.

/dowód: opinia biegłego chirurga plastycznego k.494-497/

U powódki występuje wysoka sprawność intelektualna oraz podwyższony poziom objawów neurotycznych i skłonność do wycofywania się z relacji interpersonalnych w osobowościowym funkcjonowaniu.

Powódka A. S. (1) nie wymagała specjalistycznego leczenia psychiatrycznego lub pomocy psychologicznej/psychoterapeutycznej w związku z wypadkiem, poza jedną standardową konsultacją psychologiczną, która miała miejsce podczas hospitalizacji w dn. 17.10.2016r.

W wyniku wypadku nie doszło u powódki do trwałego uszkodzenia (...). Czynności psychiczne, tj. głównie sprawność intelektualna i procesy poznawcze - przebiegają u powódki na poziomie wysokim.

Obecnie w sferze funkcjonowania psychicznego dominuje dyskomfort spowodowany utrwalonymi problemami okulistycznymi oraz bliznami pourazowymi, które obniżają samoocenę i poczucie własnej wartości, wpływają na skłonność do wycofywania się z relacji interpersonalnych i niepodejmowania różnego typu aktywności społecznych, nasilają lękliwość. Cechy takiego funkcjonowania mogą się utrzymywać przez wiele lat po wypadku.

/dowód: opinia łączna biegłych psychologa i psychiatry k.522-525/

Z punktu widzenia okulistyki zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 2002 r. powódka doznała trwałego uszczerbku w wysokości: 12.5%, na który składa się:

-

P. 27a-ocena ostrości wzroku-12.5%

-

P.13c)-porażenie nerwu odwodzącego/gałka oczna ustawiona pionowo, całkowite zaburzenie odwodzenia, dwojenie największe przy spojrzeń u w lewo w kierunku porażonego nerwu odwodzącego lewego- 15%

-

P.32-zawężenie pola widzenia oka lewego w granicach 15-22 stopni-20%

Razem uszczerbek wynosi 47.5% Ponieważ ogólny procent stałego uszczerbku na zdrowiu nie może wynosić więcej niż 35% za jedno oko - spowodowany stanem narządu wzroku wynosi 35%

Z powodu stanu narządu wzroku po przebytym urazie wystąpiło pogorszenie funkcji oka lewego tj. pogorszenie widzenia, zaburzenie odwodzenia lewej gałki ocznej z powodu porażenia nerwu odwodzącego oraz zawężenie pola widzenia. Po przebytym złamaniu oczodołu lewa gałka oczna nieco zapadnięta, zniekształcony również dolny brzeg oczodołu lewego. Ponadto występuje opadnięcie górnej powieki oka lewego (defekt kosmetyczny). Występuje również dwojenie obrazów przy spojrzeniu na boki, najwięcej w stronę lewą w kierunku porażonego nerwu odwodzącego.

Nie występuje dwojenie przy patrzeniu na wprost.

Ponieważ oko prawe ma pełną ostrość wzroku i pole widzenia w normie z powodu stanu narządu wzroku należy uznać, iż będzie zdolna do pracy po ukończeniu studiów. P. jest prowadzenie samochodu z powodu występującego dwojenia.

Zmiany o charakterze trwałym, nie rokują odzyskania pełnej sprawności ze strony narządu wzroku. Dolegliwości bólowe występowały po każdym zabiegu operacyjnym średnio2-3 tygodnie.

W zakresie narządu wzroku zmiany należy uznać za trwałe, raczej bez dalszych następstw.

/dowód: opinia biegłego okulisty k.541-543/

Powódka podjęła leczenie ortodontyczne polegające na uszeregowaniu i niwelizacji zębów w górnym łuku zębowym, wyrównaniu linii pośrodkowej w górnym łuku, uszeregowanie i niwelizacja zębów w łuku dolnym oraz uzyskanie triad czynnościowych.

/dowód: plan leczenia ortodontycznego k.565-566, rachunki k.559, zeznania powódki protokół k.568v/

Sprawca zdarzenia w chwili wypadku objęty był ochroną ubezpieczeniową z tytułu odpowiedzialności cywilnej w pozwanym towarzystwie ubezpieczeniowym.

/dowód: odpowiedź na zapytanie (...) k.33/

Pismem z dnia 08 lutego 2017 r. powódka zgłosiła pozwanemu szkodę, domagając się kwoty 300.000 zł tytułem zadośćuczynienia, kwoty 4.860 zł tytułem refundacji kosztów opieki oraz 8.715,72 zł tytułem refundacji kosztów dojazdu. Decyzją z dnia 07 marca 2017 r. pozwany przyznał na rzecz powódki kwotę w wysokości 86.000 zł tytułem zadośćuczynienia oraz 3.300 zł tytułem kosztów przejazdu. Po odwołaniu powódki, decyzją z dnia 12 kwietnia 2017 r. pozwany potrzymał stanowisko. Na skutek kolejnego pisma powódki wraz z nowym żądaniem przyznania kwoty 356,10 zł tytułem zwrotu wydatków poniesionych na leczenie, decyzją z dnia 17 października 2017 r. pozwany przyznał powódce łącznie kwotę 103.000 zł tytułem zadośćuczynienia, 356,10 tytułem kosztów leczenia oraz 3.300 zł tytułem kosztów przejazdu.

/dowód: zgłoszenie szkody k.48-49, decyzja z 07.03.2017 r. k.50, odwołanie powódki k.51-52, decyzja z 12.04.2017 r. k.53, pismo powódki z dodatkowym roszczeniem k.54-, decyzja z 17.10.2017 r. k.55/

Sąd ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie wskazanych dowodów. Dokonując ustaleń faktycznych, Sąd miał na uwadze opinię sporządzoną przez biegłego sądowego z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych. Opinia ta jest jasna i kompletna, w pełni odnosi się do zagadnień będących jej przedmiotem, wnioski końcowe nie budzą wątpliwości w świetle zasad logiki, wiedzy oraz doświadczenia życiowego. Wnioski opinii pokrywają się z wnioskami opinii przeprowadzonej w sprawie karnej. Sąd nie dopatrzył się natomiast sprzeczności we wnioskach opinii, na jakie wskazywał pełnomocnik pozwanego, jak też brak było uzasadnienia dla ustalania prawidłowości zachowania uczestników zdarzenia w wariancie przedstawionym przez sprawcę zdarzenia w sprawie karnej zgodnie z jego zeznaniami z dnia 8 listopada 2016 r. (k.377), bowiem wersja ta nie ostała się ani w sprawie karnej, ani w niniejszej sprawie. W konsekwencji zdaniem Sądu brak było podstaw do odmowy przydatności opinii podstawowej, wobec czego Sąd uznał wniosek strony pozwanej o uzupełnienie opinii biegłego do spraw rekonstrukcji wypadków za zbędny i zmierzający jedynie do przedłużenia postepowania. W ocenie Sądu pozwany zmierzał swoim wnioskiem jedynie do uzyskania opinii najbardziej korzystnej dla swojego stanowiska, jednocześnie bez przedstawienia merytorycznej argumentacji przemawiającej za tą wersją (w szczególności nie odniósł się do braku śladów na samej jezdni świadczących o gwałtownym manewrze w przypadku ewentualnego pociągnięcia za rękę kierującego pojazdem).

Sąd ustalając stan faktyczny, dał w pełni wiarę świadkowi Ł. W., którego zeznania pokrywają się z zeznaniami złożonymi w toku postępowania prowadzonego przez Prokuraturę Rejonową w Piotrkowie Tryb. w dniu 23 stycznia 2017 r., jak też znajdują potwierdzenie w wydanej tam opinii biegłego z zakresu ruchu drogowego. Zebrany w niniejszej sprawie materiał dowodowy nie wykluczał wersji przez niego przedstawionej. W swoich zeznaniach świadek ten logicznie wyjaśnił zmianę przedstawianej przez siebie wersji w sprawie karnej. W konsekwencji Sąd nie znalazł podstaw do odmowy wiary jego zeznaniom.

Sąd nie uwzględnił wniosków zawartych w opinii biegłego laryngologa S. D., którą to opinię obie strony skutecznie zakwestionowały, a z uwagi na stan zdrowia biegły nie był w stanie wydać w sprawie opinii uzupełniającej. W konsekwencji Sąd dopuścił dowód z opinii innego biegłego laryngologa.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługuje na uwzględnienie w całości.

Stosownie do treści art. 822 k.c. w zw. z art. 34 ust. 1, art. 35 i art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia. Ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych jest objęta odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym w okresie trwania odpowiedzialności ubezpieczeniowej, wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu. Odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym, najwyżej jednak do ustalonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej.

Odpowiedzialność posiadacza samochodu Ł. W. w stosunku do powódki opiera się na zasadzie winy. Wyrokiem Sądu Rejonowego w Piotrkowie Tryb. z dnia 16 listopada 2017 roku w spawie sygn. akt VII K 57/17 Ł. W. został uznany za winnego popełnienia czynu z art. 177 § 2 kk, w wyniku którego powódka doznała obrażeń zagrażających życiu. Sąd cywilny , w oparciu o art. 11 zd.1 k.p.c. jest związany ustaleniami wydanego w postępowaniu karnym prawomocnego wyroku skazującego co do popełnienia przestępstwa. Odpowiedzialność Ł. W. za skutki wypadku w tym procesie jako odpowiedzialność na zasadzie winy w oparciu o art. 415 k.c. jest więc przesądzona.

Pozwany nie kwestionował zasady swojej odpowiedzialności w niniejszej sprawie.

Podstawą prawną żądania zadośćuczynienia przez powódkę jest art. 445 § 1 k.c,, stosownie do treści którego Sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę w wypadku uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia.

Zgodnie z treścią przepisu art. 361 §1 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła.

Celem zadośćuczynienia jest zrekompensowanie osobie poszkodowanego krzywdy doznanej wskutek cierpień fizycznych (bólu i innych dolegliwości) oraz cierpień psychicznych (ujemnych uczuć przeżywanych w związku z doznanymi cierpieniami fizycznymi lub następstwami uszkodzenia ciała albo rozstroju zdrowia). Pojęcie „sumy odpowiedniej” użyte w art. 445 § 1 k.c. w istocie ma charakter niedookreślony, niemniej jednak w judykaturze wskazany przez kryteria, którymi należy się kierować przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia. Zadośćuczynienie ma przede wszystkim mieć walor kompensacyjny, a więc jego wysokość nie może być symboliczna, lecz musi mieć jakąś wartość ekonomicznie odczuwalną, ale przy uwzględnieniu rozmiaru krzywdy musi wysokość zadośćuczynienia być utrzymana w rozsądnych granicach, odpowiadających aktualnym warunkom i przeciętej stopie życiowej społeczeństwa (por. wyrok Sądu Najwyższego z 28 września 2001 roku, III CKN 427/00, Lex nr 52766). Zadośćuczynienie ponadto powinno być stosowne do doznanej krzywdy oraz uwzględniać wszystkie zachodzące okoliczności, w szczególności winne być wzięte pod uwagę takie okoliczności jak nasilenie cierpień, długotrwałość choroby, rozmiar kalectwa, trwałe następstwa zdarzenia (por. wyrok Sądu Najwyższego z 15 lipca 1977 r., IV CR 266/77).

Sąd, oceniając krzywdę, bierze pod uwagę wszelkie ujemne następstwa uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia w sferze cierpień fizycznych jak i psychicznych. Nie tylko trwałe, lecz także przemijające zaburzenia w funkcjonowaniu organizmu polegające na znoszeniu cierpień psychicznych mogą usprawiedliwiać przyznanie zadośćuczynienia pieniężnego na podstawie art. 445 § 1 k.c. (por. wyrok SN z dnia 20 marca 2002 r., V CKN 909/00).

Ustalając uszczerbek na zdrowiu, Sąd oparł się na załączonych do akt sprawy dokumentach, zeznaniach powódki, świadków oraz opiniach biegłych z zakresu chirurgii plastycznej, chirurgii szczękowej, laryngologa, okulisty, neurologa oraz psychologa i psychiatry. Powódka doznała obrażeń przede wszystkim w obrębie twarzoczaszki na pograniczu wielu specjalności. Sąd dostrzega za opinią laryngologa, iż w sprawie nie poddano ocenie wszystkich przebytych przez powódkę złamań (przedniej ściany zatok czołowych, dna oczodołu, przyśrodkowej i bocznej jego ściany, przedniej ściany zatoki klinowej i skrzydeł większych kości klinowej oraz złamania trzonu kości jarzmowych).

Mając jednak na uwadze opinię biegłego laryngologa Sąd uznał, że oprócz obrażeń ocenionych przez biegłych wydających w sprawie opinie, powódka doznała jeszcze innych obrażeń - złamań, które niewątpliwie wpłynęły na jej stan zdrowia, konieczność licznych zabiegów operacyjnych, rehabilitacji i dalszego leczenia, a uszczerbek na zdrowiu powódki jest większy, niż to wynika z dotychczas przeprowadzonych opinii.

Sąd podziela wnioski z opinii biegłych wydane w niniejszej sprawie, poza pierwszą opinią laryngologa, która zastała skutecznie zakwestionowana przez obie strony. Opinie te są pełne, jasne i logiczne, a żadna ze stron nie wnosiła do nich zastrzeżeń. Biegli ustalili wysokość uszczerbku w zakresie swoich dziedzin w oparciu o załącznik rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 18 grudnia 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania przy ustalaniu tego uszczerbku oraz postępowania o wypłatę jednorazowego odszkodowania Zgodnie z wydanymi opiniami powódka doznała trwałego lub długotrwałego uszczerbku: opinia biegłego chirurga szczękowego: 10% - poz. B 24 b (6% złamanie kości oczodołu i zatoki szczękowej lewej wygojonego przemieszczeniem odłamów kostnych, podwójnym widzeniem i uszkodzeniem prawego stawu skroniowo żuchwowego + 4% blizny skóry twarzy); opinia biegłego neurologa: 5% - poz. 10a (pourazowe bóle głowy) 5% - per analogiam do poz. 14 zaburzenia czucia powierzchownego w zakresie l i II gałązki nerwu trójdzielnego lewego); opinia biegłego laryngologa: 15% - poz. 20c (pourazowe uszkodzenie nosa z zaburzeniami oddychania i powonienia), 5% - poz. 24 a (złamanie zatok szczękowych z przemieszczeniem odłamów do światła zatoki szczękowej lewej), 5% - poz. 50 E (uszkodzenie szyi, konieczność wykonania tracheostomii i stosowania rurki do tchawicy); opinia biegłego chirurga plastycznego: 3% - poz. 1A (pooperacyjna bliznę w skórze owłosionej głowy), 5% - poz. 19A (pourazowe i pooperacyjne blizny twarzy), 3% - poz. 55 (pooperacyjna blizna szyi po tracheostomii), 1% - poz. 156 (pourazowa blizna prawego kolana); opinia biegłych psychologa i psychiatry: 5% - poz. 10a (utrwalone nerwice związane z urazem czaszkowo-mózgowym) za opinią neurologa, opinia biegłego okulisty: 35% (P.27a - ocena ostrości wzroku, P.13c - porażenie nerwu odwodzącego, P.32 - zawężenie pola widzenia), przy czym z opinii biegłego okulisty wynika, że faktyczny uszczerbek na zdrowiu powódki jest większy ( 47,5%), natomiast biegły przyznał 35 % uszczerbku, ponieważ ogólny procent stałego uszczerbku na zdrowiu nie może wynosić więcej niż 35% za jedno oko.

Sąd miał na uwadze, iż uszczerbek związany z bliznami twarzy stwierdzony przez biegłego chirurga szczękowego pokrywa się z uszczerbkiem wskazanym w tym zakresie przez biegłego chirurga plastycznego, na co wskazał również pozwany. Ponadto zgodnie z opinią biegłych psychologa i psychiatry ocena dokonana przez biegłą neurolog odnosi się także do następstw związanych ze sferą psychicznego funkcjonowania i jest adekwatna do stopnia cierpień psychicznych, jakich doświadczyła powódka, zatem w tym zakresie również opinie te się pokrywają. W konsekwencji łączny uszczerbek na zdrowiu powódki wyniósł 87%.

W niniejszej sprawie przy ocenie wysokości należnego powódce zadośćuczynienia Sąd miał na uwadze wszystkie okoliczności sprawy, mające wpływ na jego wysokość, a więc nie tylko procentowy rozmiar uszkodzeń ciała, ale również wiek poszkodowanej, nasilenie i długotrwałość cierpień oraz następstwa zdarzenia w sferze życiowej. Sąd miał w szczególności na uwadze, iż w chwili wypadku powód była osobą zdrową i aktywną, u progu dorosłego życia. Na skutek wypadku powódka doznała znacznego cierpienia. Zgodnie z opiniami biegłych cierpienia fizyczne powódki były mocno nasilone i trwały do 21 dni (biegły chirurg szczękowy), dolegliwości bólowe występowały także po każdym zabiegu operacyjnym średnio 2-3 tygodnie (biegły laryngolog), w późniejszym okresie i obecnie pourazowe bóle głowy powodowały i powodują cierpienia fizyczne od niewielkich do średnich (biegły neurolog). Dolegliwości i ograniczenia towarzyszą powódce do dziś. Zgodnie z opinią chirurga szczękowego powódka nadal ma i będzie miała problemy związane z przemieszczeniem odłamów kości szczęki po stronie lewej i uszkodzenia prawego stawu skroniowo żuchwowego, co niekorzystnie wpływa na aktywność życiową i społeczną. Ponadto zgodnie z opinią biegłego okulisty w zakresie narządu wzroku zmiany są trwałe. Powódka w ostatnim czasie przeszła zabieg leczenia zeza oraz korekcje nosa, nadal leczy się okulistycznie oraz aktualnie podjęła także leczenie ortodontyczne. Zgodnie z opinią biegłego neurologa wskazane u powódki jest jeszcze leczenie neurologiczne i fizykoterapia. Nadal doraźnie zażywa środki przeciwbólowe, ma trudności w nauce i w codziennym funkcjonowaniu. Życie powódki nigdy nie wróci do stanu sprzed wypadku.

W świetle materiału dowodowego zebranego w sprawie, uwzględniając przy tym kwotę wypłaconą przez pozwanego w toku postępowania likwidacyjnego w wysokości 103.000 zł, Sąd uznał, że kwota 250.000 zł dochodzona tytułem dalszego zadośćuczynienia jest odpowiednia. Zadośćuczynienie w łącznej wysokości 353.000 zł w ocenie Sądu nie jest wygórowane, zwłaszcza wobec tak rozległych obrażeń twarzoczaszki, a jednocześnie jest świadczeniem na tyle wymiernym ekonomicznie, aby zrekompensować powódce krzywdę, której doznała w wyniku wypadku.

Pozwany podniósł zarzut przyczynienia się powódki do powstania szkody na poziomie 90%.

Zgodnie z art. 362 k.c, jeżeli poszkodowany przyczynił się do powstania lub zwiększenia szkody, obowiązek jej naprawienia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie do okoliczności, a zwłaszcza do stopnia winy obu stron.

Naruszenia przepisów ruchu drogowego dopuścił się wyłącznie kierujący pojazdem Ł. W., który zgodnie z ustaleniami sądu karnego nie dostosował taktyki i techniki jazdy, a zwłaszcza toru jazdy kierowanego pojazdu do bieżących warunków na drodze. Zgodnie zaś z opinią biegłego z zakresu ruchu drogowego przeprowadzoną w niniejszej sprawie taktyka i technika jazdy kierującego samochodem 1P90 Ł. W. była nieprawidłowa, ponieważ zareagował on na krzyk pasażerki w sposób paniczny i strącając owada z prawego ramienia, stracił kontrolę nad kierunkiem przemieszczania się samochodu, co skutkowało zjechaniem samochodu z jezdni i co pozostawało w bezpośrednim związku przyczynowym z zaistniałym wypadkiem drogowym. Kierujący samochodem O. (...) naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym wynikające z art. 3 ust. l oraz z art. 19 ust. l ustawy Prawo o ruchu drogowym z dnia 20 czerwca 1997 r. Ciężar naruszonych przez sprawcę obowiązków i stopień ich naruszenia był znaczny. Natomiast zgodnie z tą opinią powódka reagując krzykiem na obecność owada w samochodzie, nie naruszyła zasad bezpieczeństwa w ruchu drogowym. W ocenie Sądu w okolicznościach sprawy nie ma mowy o przyczynieniu się powódki do powstania szkody, gdyż nie była ona kierującym pojazdem, a ponadto z ustalonego stanu faktycznego wynika, że od powódki nie zależał ruch samochodu, jak i zachowanie kierującego, który był sprawcą wypadku, bowiem zmiana toru ruchu pojazdu nastąpiła na skutek reakcji kierującego na owada (spojrzenie na ramię i próba strzepnięcia), a nie na sam krzyk powódki. Bezpośrednią przyczyną wypadku było zachowanie kierującego, który podjął nieadekwatne do sytuacji na drodze zachowanie.

Sąd dostrzega także, iż kierujący przez cały przebieg zdarzenia nie zmienił gwałtownie toru jazdy, jak też nie podjął próby hamowania, co pozostaje w związku logicznym z twierdzeniem, iż zjechanie z drogi i uderzenie w drzewo wynikała jedynie z zaprzestania przez niego obserwacji drogi. Tym samym brak jest w sprawie podstaw do jakiegokolwiek zrównywania, a tym bardziej do przewyższenia odpowiedzialności pasażera względem kierującego (90%), jak domagał się tego pozwany ubezpieczyciel, jest to bowiem nie do pogodzenia z zasadą odpowiedzialności kierującego, stopniem jego winy oraz obiektywną oceną samej przyczyny wyrządzającej szkodę.

Mając na uwadze powyższe, Sąd orzekł jak w punkcie pierwszym wyroku. Sąd od zasądzonej kwoty zadośćuczynienia na podstawie art. 481 k.c. zasądził ustawowe odsetki za opóźnienie, zgodnie z żądaniem pozwu od 18 marca 2017 r. do dnia zapłaty. Sąd przy zasądzaniu odsetek miał na uwadze, iż odsetki należą się, zgodnie z art. 481 k.c. za samo opóźnienie w spełnieniu świadczenia, choćby więc wierzyciel nie poniósł żadnej szkody i choćby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik nie ponosi odpowiedzialności. Stanowią one zatem opartą na uproszczonych zasadach rekompensatę typowego uszczerbku majątkowego doznanego przez wierzyciela wskutek pozbawienia go możliwości czerpania korzyści z należnego mu świadczenia pieniężnego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 lutego 2000 r., II CKN 725/98).

Zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o Ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie. W niniejszej sprawie powód dodatkowo doliczył 7 dni na doręczenie zgłoszenia szkody. W ocenie Sądu wszystkie istotne okoliczności sprawy były znane pozwanemu na etapie postepowania likwidacyjnego.

Powódka wniosła również o zasądzenie skapitalizowanej renty z tytułu zwiększonych potrzeb.

Zgodnie z art. 444 § 2 k.c. jeżeli poszkodowany utracił całkowicie lub zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość, może on żądać od zobowiązanego do naprawienia odpowiedniej renty.

Zwiększenie się potrzeb poszkodowanego stanowi szkodę przyszłą, wyrażając się w stale powtarzających się wydatkach na ich zaspokojenie np. konieczność stałych zabiegów, rehabilitacji, specjalnego odżywania. Przyznanie renty z tytułu zwiększonych potrzeb na podstawie art. 444 § 2 k.c. nie jest uzależnione od wykazania, że poszkodowany te potrzeby faktycznie zaspokaja i ponosi związane z tym wydatki. Do przyznania renty z tego tytułu wystarcza samo istnienie zwiększonych potrzeb jako następstwa czynu niedozwolonego (por. wyrok SN z 11 marca 1976 r., IV CR 50/76, OSNCP 1977, nr 1, poz. 11). Prawo poszkodowanego do żądania renty z tytułu zwiększonych potrzeb, polegających na korzystaniu z opieki osoby trzeciej, nie jest uzależnione od wykazania, że poszkodowany efektywnie wydał odpowiednie kwoty na koszty opieki. Nie pozbawia go tego prawa również okoliczność, że opiekę nad poszkodowanym sprawowali jego domownicy (por. wyrok SN z 4 marca 1969 r. I PR 28/69, OSNCP 1969, nr 12, poz. 229).

Z ustalonego przez Sąd stanu faktycznego wynika, iż powódka korzystała z pomocy matki w szpitalu oraz po wyjściu z niego. Powódka początkowo była osoba leżącą, a po wyjściu ze szpitala nadal wymagała pomocy przy sporządzaniu i spożywaniu posiłków, higienie oraz poruszaniu się. Nie bez znaczenia jest również, iż często odbywała ona przejazdy do placówek medycznych celem dalszego leczenia, co również wymagało obecności osoby trzeciej. Powódka nie mogła samodzielnie prowadzić samochodu, miała i nadal ma problem ze wzrokiem, dlatego też pomoc innej osoby była powódce niezbędna. Dlatego też za zasadne Sąd uznał uwzględnienie żądania powódki co do skapitalizowanej renty. Przy obliczeniu renty Sąd wziął pod uwagę wyliczenia powódki, zgodnie z którymi powódka wymagała pomocy przez 60 dni po opuszczeniu placówek medycznych w wymiarze 6 godz. dziennie. Powódka zastosowała przy tym stawkę opieki w wysokości 10 zł poprzez podzielenie obowiązującego w 2013 r. wynagrodzenia minimalnego (1.680,00 zł brutto) przez 168 godzin pracy w miesiącu. Sąd uwzględnił zaproponowaną przez powódkę stawkę opieki w wysokości 10 zł za godzinę, bowiem nie przekracza ona stawek za usługi opiekuńcze świadczone przez pracowników placówek MOPS i odpowiada stawkom obowiązującym na lokalnym rynku.

W konsekwencji Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powódki skapitalizowaną rentę w wysokości 3.600 zł (60 dni x 6 h x 10 zł). O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481 k.c. zgodnie z żądaniem pozwu.

Ponadto powódka zażądała ustalenia odpowiedzialności pozwanego na przyszłość za skutki wypadku z dnia 26 września 2016 r.

W sprawie o naprawienie szkody wynikłej z uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia zasądzenie określonego świadczenia nie wyłącza jednoczesnego ustalenia w sentencji wyroku odpowiedzialności pozwanego za szkody mogące powstać w przyszłości z tego samego zdarzenia.

Szkody na osobie nie zawsze powstają jednocześnie ze zdarzeniem, które wywołało uszkodzenie ciała. Są one z istoty swej rozwojowe. Poszkodowany z reguły nie może w chwili wszczęcia procesu dochodzić wszystkich roszczeń, jakie mogą mu przysługiwać z określonego stosunku prawnego. Następstwa bowiem uszkodzenia ciała są z reguły wielorakie i zwłaszcza w wypadkach cięższych uszkodzeń wywołują niekiedy skutki, których dokładnie nie można określić ani przewidzieć, gdyż są one zależne od indywidualnych właściwości organizmu, osobniczej wrażliwości, przebiegu leczenia i rehabilitacji oraz wielu innych czynników. Przy uszkodzeniu ciała lub doznaniu rozstroju zdrowia poszkodowany może określić podstawę żądanego odszkodowania jedynie w zakresie tych skutków, które już wystąpiły, natomiast nie może określić dalszych skutków jeszcze nie ujawnionych, których jednak wystąpienie jest prawdopodobne. Często bowiem nie da się przewidzieć wszystkich następstw rozstroju zdrowia, chociaż nie można wyłączyć wystąpienia w przyszłości dalszych następstw uszkodzenia ciała obok tych, które się już ujawniły. Art. 189 k.p.c. nie stoi zatem na przeszkodzie jednoczesnemu wytoczeniu powództw o świadczenie i o ustalenie w sytuacji, gdy ze zdarzenia wyrządzającego szkodę w postaci uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia przysługują już poszkodowanemu określone świadczenia, ale z tego samego zdarzenia mogą się ujawnić w przyszłości inne jeszcze szkody, których dochodzenie nie jest na razie możliwe. Interesu poszkodowanego w żądaniu ustalenia odpowiedzialności pozwanego za szkody mogące powstać w przyszłości upatrywać trzeba w złagodzeniu trudności dowodowych w ewentualnym przyszłym procesie, a spowodowanych upływem czasu między wystąpieniem zdarzenia wywołującego szkodę, a dochodzeniem jej naprawienia (tak. m.in. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 12 grudnia 2014 r., I ACa 858/14, L.).

Powódka nadal kontynuuje leczenie w zakresie okulistycznym, a ponadto w ostatnim czasie podjęła leczenie ortodontyczne, zalecane jest również podjęcie przez nią leczenia neurologicznego. W ocenie Sądu w przyszłości mogą ujawnić się w tym zakresie dalsze następstwa rozstroju zdrowia powódki, a zatem istnieje podstawa do uznania, że pozwany ponosi odpowiedzialność na przyszłość za ewentualne skutki wypadku z dnia 16 września 2016 roku.

W konsekwencji Sąd orzekł jak w punkcie trzecim.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c., zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. Powódka wygrała sprawę w całości, zatem pozwany obowiązany jest zwrócić jej poniesione przez nią koszty postępowania. Dlatego też Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 10.817 zł, na co składa się wynagrodzenie pełnomocnika 10.800 zł oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł.

Na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w zw. z art. 98 k.p.c., Sąd nakazał ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa- Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim kwotę 17.096,82 złotych tytułem kosztów sądowych, na co składa się kwota 12.680 zł tytułem opłaty od pozwu, od uiszczenia której powódka była zwolniona oraz kwota 4.416,82 zł tytułem wydatków na opinie biegłych.

SSO Alina Gąsior

z/ odpis doręczyć pełnomocnikowi pozwanego