Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z 29.01.2021 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. odmówił D. B. prawa do wcześniejszej emerytury po rozpatrzeniu wniosku z 30.12.2020 r. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, iż wnioskodawca do dnia 1 stycznia 1999 roku nie udokumentował wymaganego 25-letniego ogólnego stażu pracy. Ubezpieczony posiada natomiast wymagany co najmniej 15-letni okres pracy w szczególnych warunkach, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, tj. 17 lat, 3 miesiące i 11 dni.

/decyzja – akta ZUS/

Od powyższej decyzji D. B. złożył w dniu 10.02.2021 r. złożył odwołanie, wnosząc o jej zmianę. Podniósł, że udowodnił wymagany 25-letni ogólny staż pracy bowiem pracę podjął od 1.09.1976 r. i pracuje do dnia dzisiejszego. Nadto wniósł o uwzględnienie do stażu pracy w warunkach szczególnych okresu odbywania zasadniczej służby wojskowej od 21.04.1982 r. do 19.10.1983 r. Podał także, że po dniu 1 stycznia 1999 roku nadal pracował w warunkach szczególnych.

/odwołanie k. 3-4/

Decyzją z 3.03.2021 r. po rozpatrzeniu wniosku z 10.02.2021 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. zmienił decyzję z 29.01.2021 r. w zakresie udokumentowanych okresów zatrudnienia w szczególnych warunkach i ponownie odmówił D. B. prawa do wcześniejszej emerytury. W uzasadnieniu organ rentowy wywodził jak w uzasadnieniu decyzji z 29.01.2021 r. i ponownie wskazał, iż wnioskodawca do dnia 1 stycznia 1999 roku nie udokumentował wymaganego 25-letniego ogólnego stażu pracy. Ubezpieczony posiada natomiast wymagany co najmniej 15-letni okres pracy w szczególnych warunkach, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Do stażu pracy w warunkach szczególnych organ rentowy uwzględnił dodatkowo okres odbywania ćwiczeń wojskowych od 2.05.1987 r. do 26.05.1987 r.

/decyzja – akta ZUS/

W odpowiedzi na odwołanie z 9.03.2021 r. od decyzji z 29.01.2021 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. wniósł o jego oddalenie. W uzasadnieniu organ rentowy podniósł argumentację zawartą w decyzji z 9.03.2021 r. Nadto wskazał, że aby udowodnić 25-letni okres składkowy i nieskładkowy, wnioskodawca, urodzony (...), musiałby rozpocząć pracę zawodową mając zaledwie 13 lat. Ponadto podniósł, iż wnioskodawca nie przedłożył innej dokumentacji (poza świadectwem pracy potwierdzającym zatrudnienie od 1.09.1976 r. do 31.03.2003 r.), na której podstawie na dzień 1 stycznia 1999 roku udowodniłby ogółem co najmniej 25-letni okres podlegania ubezpieczeniu.

/odpowiedź na odwołanie k. 5-5v/

Na rozprawie z 28.06.2021 r. wnioskodawca poparł odwołanie. Oświadczył, że nie został poinformowany jakiej emerytury ma dotyczyć złożony przez niego wniosek. Pełnomocnik ZUS wniósł o oddalenie odwołania.

/stanowiska 00:02:15, 00:15:53 – płyta CD k. 22/

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca D. B. urodził się w dniu (...)

/bezsporne, wniosek - akta ZUS/

Ubezpieczony ma przyznane świadczenie przedemerytalne od 14.11.2018 r. do dnia poprzedzającego dzień osiągnięcia wieku 65 lat.

/bezsporne/

Wnioskodawca złożył wniosek o emeryturę w dniu 30.12.2020 r. Wnioskodawca nie jest członkiem Otwartego Funduszu Emerytalnego.

/wniosek - akta ZUS/

W okresie od 1.09.1976 r. do 31.03.2003 r. wnioskodawca był zatrudniony w (...) S.A.

/bezsporne, świadectwo pracy - akta ZUS/

D. B. udokumentował na dzień 1 stycznia 1999 roku ogólny staż pracy w wymiarze nieprzekraczającym 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych. Organ rentowy zaliczył wnioskodawcy do ogólnego stażu pracy wyżej wymieniony okres.

/bezsporne, decyzje, karta przebiegu zatrudnienia – akta ZUS/

Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Odział w Ł. zaliczył wnioskodawcy do stażu pracy w warunkach szczególnych co najmniej 15 lat przypadających na okres zatrudnienia w (...) S.A. w tym okres odbywania ćwiczeń wojskowych od 2.05.1987 r. do 26.05.1987 r.

/ bezsporne, decyzje – akta ZUS/

Powyższych ustaleń Sąd Okręgowy dokonał przede wszystkim na podstawie zgromadzonych w aktach rentowych i w aktach sprawy dokumentów. Powołane wyżej dokumenty nie były kwestionowane w toku postępowania przez żadną ze stron, a Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw, ażeby z urzędu zakwestionować ich wartość dowodową
w sprawie. Stan faktyczny był w całości bezsporny pomiędzy stronami, albowiem wnioskodawca udowodnił wymagany 15-letni okres pracy w warunkach szczególnych (w tym z uwzględnieniem także ćwiczeń wojskowych, których uwzględnienie pozostało bez wpływu na fakt już uprzedniego spełnienia przez wnioskodawcę przesłanki wymaganego 15-letniego okresu pracy w warunkach szczególnych). Nadto wnioskodawca nie kwestionował, że na dzień 1 stycznia 1999 roku nie udokumentował wymaganego 25-letniego ogólnego stażu pracy. Twierdził jedynie, że na przestrzeni całego okresu zatrudnienia na dzień wyrokowania posiada 25 lat ogólnego stażu pracy.

Sąd postanowił pominąć dowód z zeznań świadków na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 2 k.p.c., albowiem okoliczności dotyczące wymaganego 15-letniego okresu pracy w warunkach szczególnych na dzień 1 stycznia 1999 roku (w tym z uwzględnieniem także ćwiczeń wojskowych), zostały udowodnione i de facto nie były sporne między stronami. Nadto w sprawie nie wykazano wymaganych 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje :

W świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

W myśl art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2021 r., poz. 291, z późn. zm.), ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy tj. w dniu 1 stycznia 1999 roku (art. 196 ustawy) osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat – dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz,

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Zaś ust. 2 w/w przepisu stanowi, że emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Zgodnie z art. 27 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 roku przysługuje emerytura, jeżeli spełnili łącznie następujące warunki: osiągnęli wiek emerytalny wynoszący co najmniej 65 lat (dla mężczyzn), oraz mają okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 25 lat (dla mężczyzn).

Stosownie do treści art. 32 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 roku, będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2 – 3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1.

Według treści § 3 i 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku
w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43, z późn. zm.) za okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury, zwany dalej „wymaganym okresem zatrudniania” uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi do okresów zatrudnienia. Pracownik, który wykonywał prace
w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1)  osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn;

2)  ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Powołany wykaz wskazuje wszystkie te prace w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego.

W przedmiotowym stanie faktycznym nie budzi wątpliwości fakt, iż wnioskodawca spełnia przesłanki ustawowe: co do wieku – wnioskodawca ukończył 60 lat w dniu (...) oraz nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego. Bezspornym było także,
że odwołujący posiada co najmniej 15-letni okres pracy w warunkach szczególnych.

Zdaniem Sądu Okręgowego wnioskodawca nie wykazał jednak minimalnego wymiaru okresów składkowych i nieskładkowych, które uprawniałyby go do świadczenia emerytalnego. Organ rentowy uznał, że D. B. do dnia 1 stycznia 1999 roku nie udokumentował wymaganego 25-letniego ogólnego stażu pracy.

Zgodnie z art. 6 k.c. to na wnioskodawcy spoczywał ciężar dowodowy w niniejszej sprawie. Oparcie polskiej procedury cywilnej na zasadzie kontradyktoryjności jedynie
w wyjątkowych przypadkach dozwala Sądowi na podjęcie czynności mających na celu pobudzenie inicjatywy stron, a zasadą w tym zakresie jest samodzielne dążenie uczestników postępowania do wykazania prawdziwości podnoszonych twierdzeń. Jeżeli twierdzenie istotne dla rozstrzygnięcia nie zostanie udowodnione, to o merytorycznym rozstrzygnięciu sprawy decyduje rozkład ciężaru dowodu. Zatem strona, na której spoczywa ciężar dowodu, ponosi ryzyko ujemnych skutków niedopełnienia swoich obowiązków w tym zakresie. Sąd Okręgowy uznał również, zgodnie z poglądem wyrażonym przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia
17 grudnia 1996 roku, iż nie jest zarówno zobowiązany, jak i uprawniony do przeprowadzenia dochodzenia w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie ani też do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 232 k.p.c.). Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 k.p.c.),
a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (patrz wyrok SN
z dnia 17 grudnia 1996 roku, I CKU 45/96, OSNC 1997/6-7/76).

Tymczasem wnioskodawca w toku postępowania sądowego nie tylko nie zgłaszał wniosków dowodowych na sporną okoliczność, ale nawet nie kwestionował, iż na dzień
1 stycznia 1999 roku nie posiada wymaganych 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych.

W oparciu o poczynione ustalenia i obowiązujące przepisy prawa Sąd Okręgowy uznał, że skarżący nie spełnił wszystkich warunków do nabycia prawa do emerytury, gdyż nie legitymuje się minimalnym 25-letnim stażem pracy okresów składkowych i nieskładkowych.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., oddalił odwołanie od zaskarżonej decyzji, o czym orzekł jak w sentencji.

Zarządzenie: odpis wyroku z uzasadnieniem

doręczyć wnioskodawcy.

K.W.