Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VIII Ns 425/16

POSTANOWIENIE

Dnia 3 marca 2021 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi-Widzewa w Łodzi VIII Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Anna Bielecka-Gąszcz

Protokolant: staż. Katarzyna Górniak

po rozpoznaniu w dniu 26 lutego 2021 roku w Łodzi

na rozprawie

sprawy w wniosku A. D. (1)

z udziałem P. D.

o podział majątku wspólnego

postanawia:

I.  ustalić, że w skład majątku wspólnego byłych małżonków P. D. i A. D. (2) z domu P., którego wspólność ustawowa ustała na skutek orzeczenia rozwodu z dniem 1 lipca 2015 roku, wchodzi wierzytelność pieniężna wynikająca z prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 26 stycznia 2000 roku wydanego w sprawie o sygn. I C 153/99 (aktualnie objęta postępowaniem egzekucyjnym prowadzonym przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Łodzi-Widzewa w Łodzi K. S. w sprawie Km 11414/13), a ponadto ruchomości obejmujące przedmioty urządzenia domowego oraz pojazdy, którymi to ruchomościami byli małżonkowie podzieli się w toku niniejszego postępowania;

II.  ustalić, że udziały P. D. i A. D. (1) w majątku wspólnym są równe;

III.  dokonać podziału majątku wspólnego byłych małżonków P. D. i A. D. (1) obejmującego wierzytelność pieniężną szczegółowo opisaną w punkcie I niniejszego postanowienia, przyznając tenże składnik majątkowy na wyłączną własność wnioskodawczyni A. D. (1), a pozostałe składniki majątkowe w postaci ruchomości pozostawić małżonkom według stanu ich dotychczasowego posiadania, bez żadnych spłat i dopłat;

IV.  ustalić, że wnioskodawczyni i uczestnik ponoszą koszty postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie.

Sygn. akt VIII Ns 425/16

UZASADNIENIE

W dniu 16 grudnia 2016 roku A. D. (1), reprezentowana przez zawodowego pełnomocnika, złożyła wniosek o dokonanie podziału majątku wspólnego. Wnioskodawczyni wniosła o ustalenie, że w skład majątku wspólnego byłych małżonków A. D. (1) i P. D., wchodzą:

a)  prawo własności ruchomości – samochodu marki B. o nr rej. (...), rok produkcji 2000, o wartości 7.000 zł,

b)  środki finansowe w wysokości 100.000 zł zgromadzone na rachunkach bankowych,

c)  przedsiębiorstwo PPHU (...) P. D. ul. (...), A., o wartości 50.000 zł.

Wnioskodawczyni wniosła o przyznanie wyłącznego prawa własności pojazdu wnioskodawczyni, wyłącznego prawa do przedsiębiorstwa uczestnikowi oraz o zasądzenie od uczestnika na jej rzecz spłaty w wysokości 71.500 zł, stanowiącej kwotę po potrąceniu o równowartość udziału w prawie własności pojazdu.

W uzasadnieniu wnioskodawczyni wyjaśniła, że w dniu 25 listopada 1989 roku zawarła z uczestnikiem związek małżeński, który następnie został rozwiązany przez rozwód wyrokiem Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 6 maja 2015 roku. W trakcie trwania wspólności majątkowej nabyli przedmiotowy samochód, użytkowany przez nią, a także zgromadzili środki finansowe na rachunku bankowym, które na datę ustania małżeństwa wynosiły co najmniej 100.000 zł. Wskazała, że w czasie trwania małżeństwa uczestnik pozostawał w zażyłych relacjach z A. G., z którą w 2011 roku zawarł umowę pożyczki na kwotę 76.000 zł i w ten sposób samodzielnie rozporządził majątkiem wspólnym. (wniosek k. 4-8)

W odpowiedzi na wniosek uczestnik P. D., reprezentowany przez zawodowego pełnomocnika, wniósł o ustalenie, że w skład majątku wspólnego wchodzi: a) samochód marki B. o nr rej. (...) o wartości 25.000 zł, b) telewizor LG o wartości 2.800 zł, c) telewizor z sypialni o wartości 800 zł, d) sprzęt Hi-Fi o wartości 3.000 zł, e) wypoczynek o wartości 2.800 zł, f) stół z krzesłami o wartości 4.000 zł, g) lodówka o wartości 2.000 zł, h) szafki kuchenne o wartości 8.000 zł, i) zmywarka o wartości 1.200 zł, j) płyta grzewcza o wartości 2.000 zł, k) piec centralnego ogrzewania o wartości 58.000 zł, l) piec gazowy 1 o wartości 5.000 zł, m) piec gazowy 2 o wartości 5.000 zł, n) stół krojczy o wartości 1.600 zł, o) instalacja satelitarna o wartości 800 zł, p) agregat prądotwórczy H. o wartości 3.800 zł, q) odśnieżarka o wartości 4.000 zł, r) stoisko mieszczące się w hali (...) w Ptaku o wartości 50.000 zł, tj. ruchomości o łącznej wartości 179.800 zł. Uczestnik wniósł o ustalenie równych udziałów w majątku wspólnym oraz o dokonanie podziału tego majątku poprzez przyznanie na rzecz wnioskodawczyni składników z pkt a) – r) z obowiązkiem spłaty na rzecz uczestnika kwoty 89.900 zł.

W uzasadnieniu uczestnik wyjaśnił, że wyprowadził się z domu praktycznie nic z niego nie zabierając. Wskazał, iż w trakcie trwania wspólności majątkowej wnioskodawczyni posiadała samochód marki H. (...), którego losów nie zna. Odnośnie prowadzonej przez siebie działalności podniósł, że została ona zamknięta w marcu 2016 roku ze stratą. Ponadto uczestnik zaprzeczył, aby kiedykolwiek zawierał umowę pożyczki z A. G. akcentując, iż podpis pod umową pożyczki jest podrobiony. (odpowiedź na wniosek k. 42-45)

Replikując na powyższe pełnomocnik wnioskodawczyni przyznał, że składniki wymienione przez uczestnika wchodziły w skład majątku małżonków, zakwestionował jednak ich wartość, która w ocenie wnioskodawczyni wyraża się łączną kwotą 3.900 zł (nie obejmuje odśnieżarki oraz boksu handlowego). Odnośnie odśnieżarki podał, że znajduje się ona we władaniu uczestnika. Ponadto wniósł o ustalenie, że w skład majątku podlegającego podziałowi wchodzą ruchomości pozostające w posiadaniu uczestnika w postaci: sprężarki powietrza (1.000 zł), nawigacji samochodowej M. (300 zł), 3 lodówek przenośnych (800 zł), laptopów i tabletów (1.000 zł), o dokonanie podziału majątku wspólnego w ten sposób, że ruchomości wymienione przez uczestnika – bez odśnieżarki – zostaną przyznane na rzecz wnioskodawczyni, pozostałe ruchomości zostaną przyznane na własność uczestnika, o zasądzenie od uczestnika na rzecz wnioskodawczyni spłaty w wysokości 3.200 zł. Odnośnie boksu handlowego pełnomocnik wyjaśnił, że małżonkowie byli właścicielami dwóch tego typu stoisk, którymi podzielili się między sobą bez dodatkowych spłat. (pismo przygotowawcze k. 69-71)

Na rozprawie w dniu 29 listopada 2017 roku pełnomocnicy wnioskodawczyni i uczestnika podtrzymali dotychczasowe stanowiska w sprawie. Pełnomocnik uczestnika zaprzeczył, aby w skład majątku wspólnego wchodziły dodatkowe ruchomości wymienione przez wnioskodawczynię. (protokół rozprawy k. 73-74)

W toku postępowania uczestnicy podtrzymali stanowiska w sprawie. Wnioskodawczyni dodatkowo wskazała, że poza samochodem marki B. w skład majątku wspólnego wchodził również pojazd marki D.. Uczestnik oświadczył, że drugi z w/w pojazdów został sprzedany przed rozwodem, ponadto wniósł o ustalenie, że w skład majątku wspólnego wchodzą również stębnówka i owerlok o łącznej wartości 4.500 zł. Ponadto strony zgodnie przyznały, że w skład majątku wspólnego wchodzi wierzytelność wynikająca z wyroku w sprawie I C 153/99, która jest przymusowa egzekwowana, przy czym pełnomocnik uczestnika wskazał, że kwoty wyegzekwowane przez komornika wpływają na rachunek wnioskodawczyni.

W dalszych pismach przygotowawczych oraz na rozprawach strony modyfikowały stanowiska w zakresie zgłoszonych do podziału ruchomości. Ostatecznie, na rozprawie w dniu 15 stycznia 2021 roku pełnomocnicy stron zgodnie oświadczyli, że w odniesieniu do drobnych ruchomości oraz pojazdów byli małżonkowie dokonali podziału pomiędzy sobą, zatem nie wnoszą o objęcie tych składników podziałem i nie żądają z tego tytułu żadnych spłat czy dopłat. Przyznali, że wierzytelność egzekwowana w sprawie KM 11414/13 została zaspokojona w zakresie kwot wynikających ze złożonej historii rachunku (k. 394-397) w okresie od marca 2015 roku do września 2020 roku i obecnie wynosi tyle, ile wynika z zaświadczenia wystawionego przez komornika w dniu 7 października 2020 roku. Odnośnie wierzytelności z tytułu pożyczki na kwotę 76.000 zł oraz wartości przedsiębiorstwa zgłoszonego do podziału stanowiska stron pozostały sprzeczne. Wreszcie pełnomocnicy stron wnieśli o nieobejmowanie podziałem środków, które w dacie rozwodu pojawiały się na rachunkach byłych małżonków.

Na rozprawie poprzedzającej wydanie postanowienia kończącego postępowanie w sprawie pełnomocnik wnioskodawczyni wniósł, aby składnik majątku w postaci wierzytelności egzekwowanej przez komornika przyznać na rzecz wnioskodawczyni. (protokół rozprawy k. 127-137, k. 270-279, k. 285-286, k. 390-392, k. 401-402, k. 404-405v, k. 450, pismo przygotowawcze k. 139-140, k. 280-281)

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

A. D. (1) i P. D. zawarli związek małżeński w dniu 25 listopada 1989 roku. Związek ten został następnie rozwiązany przez rozwód z winy męża wyrokiem Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 6 maja 2015 roku, wydanym w sprawie o sygn. XII C 1279/14, prawomocnym od dnia 1 lipca 2015 roku. W trakcie trwania małżeństwa małżonkom urodziło się troje dzieci. (dowód z przesłuchania wnioskodawczyni 00:12:21-01:42:34 elektronicznego protokołu rozprawy z dnia 26 stycznia 2018 roku, kserokopia wyroku k. 9-9v, okoliczności bezsporne)

W czasie małżeństwa strony zakupiły szereg ruchomości w postaci: wyposażenia domu, sprzętu RTV i AGD, laptopów, narzędzi, pieców grzewczych itp., którymi po rozwodzie zgodnie się podzielili.

Małżonkowie nabyli ponadto ze środków wspólnych samochód marki B. rocznik 2000 o nr rej. (...), który użytkuje wnioskodawczyni oraz samochód marki D. o nr rej. (...), który został przez uczestnika sprowadzony w stanie uszkodzonym z USA. Drugi z wymienionych pojazdów P. D. sprzedał przed orzeczeniem rozwodu za kwotę 20.000 zł. A. D. (1) przeprowadziła w B. remont silnika oraz turbiny, ponosząc z tego tytułu łączny wydatek w wysokości ok. 4.000 zł. Na styczeń 2018 roku pojazd ten miał przebieg 270.000 km.

Wnioskodawczyni posiadała także samochód marki F. (...), który został zezłomowany w 2001 roku po tym, jak uczestniczyła nim w wypadku drogowym.

P. D. posiadał dwa stoiska handlowe w Centrum Handlowym (...) w R., w których sprzedawał towar w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Po rozwiązaniu małżeństwa uczestnik wyraził zgodę, aby jedno z tych stoisk mieszczące się w hali (...) zostało przepisane na firmę PPHU (...). W związku z przepisaniem stoiska uczestnik otrzymał zwrot kaucji w wysokości 4.800 zł.

Wszelkie nieruchomości wchodzące w skład majątku wspólnego byli małżonkowie zgodnie przepisali na swoje dzieci przed orzeczeniem rozwodu. (dowód z przesłuchania wnioskodawczyni 00:12:21-01:42:34 elektronicznego protokołu rozprawy z dnia 26 stycznia 2018 roku, dowód z przesłuchania uczestnika 01:44:18-02:24:48 elektronicznego protokołu rozprawy z dnia 26 stycznia 2018 roku, zeznania świadka K. D. 01:35:29-02:02:17 elektronicznego protokołu rozprawy z dnia 25 kwietnia 2018 roku, pismo k. 48, k. 88, zestaw danych z (...) k. 91-92, k. 124-125126v., okoliczności bezsporne)

W chwili zawarcia związku małżeńskiego A. D. (1) pozostawała na utrzymaniu męża i zajmowała się wychowaniem dzieci, które urodziły się w (...) i 1993 roku. Gdy uczestnik otworzył działalność gospodarczą wnioskodawczyni pomagała mu w jej prowadzeniu.

W 2005 roku wnioskodawczyni po otrzymaniu dotacji otworzyła działalność gospodarczą, w ramach której zajmowała się krawiectwem. Zakupiła wówczas stebnówkę i owerlok. Z uwagi na brak środków na zakup materiałów działalność została zamknięta. Wnioskodawczyni przez około pół roku była wówczas bezrobotna, a następnie została zatrudniona w zakładzie prowadzonym przez jej teściów, którzy wspierali ją materialnie.

W 2014 roku A. D. (1) otworzyła działalność pod firmą (...), w ramach której produkuje odzież.

P. D. w chwili zawarcia związku małżeńskiego był zatrudniony w firmie swojego ojca. Później przez pewien okres był bezrobotny do czasu, kiedy otworzył działalność gospodarczą.

Do marca 2016 roku uczestnik prowadził działalność gospodarczą pod firmą PPHU (...), w ramach której handlował sprzętem elektronicznym, montował anteny satelitarne, systemy alarmowe. W czasie trwania małżeństwa wnioskodawczyni pomagała mężowi w sprzedaży sprzętu elektronicznego.

W 2014 roku dochód uczestnika z innych źródeł po odliczeniach wyniósł 7.483,06 zł, zaś z tytułu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej uczestnik odnotował stratę w wysokości 5.580,48 zł.

W 2015 roku dochód uczestnika z innych źródeł po odliczeniach wyniósł 13.474,65 zł, zaś z tytułu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej uczestnik odnotował stratę w wysokości 64.028,67 zł.

W 2016 roku dochód uczestnika z innych źródeł po odliczeniach wyniósł 5.282,50 zł, zaś z tytułu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej uczestnik odnotował stratę w wysokości 2.728,29 zł.

Wnioskodawczyni nie miała wiedzy na temat uzyskiwanych przez męża dochodów i wierzyła mężowi we wszystkie informacje, jakie jej przekazywał w tym zakresie.

Po zamknięciu działalności P. D. wykonuje „na czarno” instalacje anten itp. Jeśli z tego tytułu klient żąda faktury, wnioskodawca prosi o jej wystawienie A. G., która prowadzi działalność pod firmą (...). Zasądzone na rzecz dzieci alimenty uczestnik stara się uiszczać na bieżąco, co nie zawsze mu się udaje. Wtedy płaci mniejsze kwoty.

W czasie trwania małżeństwa, jak i po jego rozwiązaniu, uczestnik pożyczał pieniądze od swoich przyjaciół. Zdarzało się, że uczestnik nocował u przyjaciół, pożyczał od nich samochody.

Małżonkowie mieli odrębne rachunki bankowe i osobno gospodarowali uzyskiwanymi przez siebie dochodami. Wnioskodawczyni nie miała wglądu w konta męża. Do 2012 roku P. D. utrzymywał dom z uzyskiwanych dochodów. W tym roku strony ze wspólnego majątku poniosły koszt naprawy dwóch samochodów należących do ich córek, które uczestniczyły w wypadkach drogowych. (dowód z przesłuchania wnioskodawczyni 00:12:21-01:42:34 elektronicznego protokołu rozprawy z dnia 26 stycznia 2018 roku, dowód z przesłuchania uczestnika 01:44:18-02:24:48 elektronicznego protokołu rozprawy z dnia 26 stycznia 2018 roku, zeznania świadka G. N. 00:32:24-00:45:44 elektronicznego protokołu rozprawy z dnia 25 kwietnia 2018 roku, zeznania świadka A. G. 00:47:12-01:35:00 elektronicznego protokołu rozprawy z dnia 25 kwietnia 2018 roku, zeznania świadka K. D. 01:35:29-02:02:17 elektronicznego protokołu rozprawy z dnia 25 kwietnia 2018 roku, zeznanie podatkowe k. 141-148, k. 149-156, k. 157-164)

W czasie trwania małżeństwa na rzecz P. D. została zasądzona w procesie cywilnym kwota 54.074 zł wraz z należnymi odsetkami. Powód wystąpił z powództwem przeciwko osobom, które brały udział w kradzieży, do jakiej doszło w domu stron w 1996 roku. Po opatrzeniu tytułu wykonawczego klauzulą wykonalności wierzyciel wszczął na jego podstawie egzekucję komorniczą (Km 11414/13). W okresie od stycznia 2015 roku do września 2020 roku komornik wyegzekwował kwotę 3.214,29 zł, która została przelana na rachunek córki stron. Łącznie na dzień 20 stycznia 2021 roku została wyegzekwowana kwota 8.932,35 zł. Na tę datę zadłużenie dłużników wynosiło 54.074 zł należności głównej oraz 142.696,46 zł odsetek.

Na dzień 15 lipca 2015 roku wnioskodawczyni posiadała na swoim rachunku bankowym w A. Bank kwotę 2.889,81 zł. Na tę datę saldo na rachunku uczestnika w (...) Bank (...) było ujemne i wynosiło minus 24,51 zł (dowód z przesłuchania wnioskodawczyni 00:12:21-01:42:34 elektronicznego protokołu rozprawy z dnia 26 stycznia 2018 roku, odpis wyroku z uzasadnieniem k. 322-327, historia rachunku k. 200-211v, 213-258, k. 394-397, wezwanie do zapłaty należności k. 318, k. 319, zaświadczenie o dokonanych wpłatach k. 416-418)

P. D. wyprowadził się z domu w grudniu 2013 roku. Obecnie mieszka wraz ze swoją partnerką A. G.. (dowód z przesłuchania wnioskodawczyni 00:12:21-01:42:34 elektronicznego protokołu rozprawy z dnia 26 stycznia 2018 roku, zeznania świadka A. G. 00:47:12-01:35:00 elektronicznego protokołu rozprawy z dnia 25 kwietnia 2018 roku, zeznania świadka K. D. 01:35:29-02:02:17 elektronicznego protokołu rozprawy z dnia 25 kwietnia 2018 roku)

W styczniu 2011 roku P. D. sporządził projekt umowy pożyczki, na mocy której A. G. miała zostać pożyczona kwota 76.000 zł. Pod projektem uczestnik złożył swój podpis, a następnie przedstawił go A. G., która jednak odmówiła sygnowania umowy. W nieustalonej dacie oraz okolicznościach pod pozycją „pożyczkobiorca” nieustalona osoba złożyła podpis o brzmieniu (...). Kserokopię tak podpisanej umowy wnioskodawczyni znalazła podczas robienia porządków w domu.

W dniu 18 lipca 2017 roku A. G. złożyła w Prokuraturze Rejonowej Ł. zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa z art. 270 § 1 k.k. polegającego na przedstawieniu w toku sprawy VIII Ns 425/16 umowy pożyczki podpisanej przez nią, której to umowy nigdy nie podpisywała. W toku prowadzonego dochodzenia biegły z zakresu badania pisma ręcznego ustalił, że sporny podpis pod umową nie poddaje się identyfikacji, w następstwie czego dochodzenie to zostało umorzone z uwagi na brak danych dostatecznie uzasadniających podejrzenie popełnienia przestępstwa. (dowód z przesłuchania uczestnika 01:44:18-02:24:48 elektronicznego protokołu rozprawy z dnia 26 stycznia 2018 roku, zeznania świadka A. G. 00:47:12-01:35:00 elektronicznego protokołu rozprawy z dnia 25 kwietnia 2018 roku, umowa pożyczki k. 13-14, materiały ze sprawy 2 Ds. (...).2017 k. 413-413v, k. 426-445)

Wartość przedsiębiorstwa PPHU (...) wchodzącego w skład majątku wspólnego stron na dzień wydania opinii przez biegłego sądowego, na dzień 17 marca 2016 roku (dzień zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej) oraz na dzień 15 lipca 2015 roku (data ustania wspólności) wynosi 0 zł. W przypadku przedmiotowego przedsiębiorstwa nie można mówić o jakiejkolwiek prognozie rozwoju, wobec zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej. (pisemna opinia biegłego sądowego k. 341-342v, pisemna uzupełniająca opinia biegłego sądowego k. 354-355)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił bądź jako bezsporny, bądź na podstawie dowodów z dokumentów znajdujących się w aktach sprawy, które nie budziły wątpliwości, co do prawidłowości i rzetelności ich sporządzenia, nie były także kwestionowane przez uczestników postępowania. Za podstawę ustaleń faktycznych Sąd przyjął ponadto dowód z przesłuchania uczestników oraz zeznania świadków. Sąd oparł się również na opinii biegłego sądowego P. B.. Oceniając opinię biegłego Sąd nie znalazł podstaw do kwestionowania zawartych w jej treści wniosków, opinia ta była bowiem rzetelna, jasna, logiczna oraz w sposób wyczerpujący objaśniająca budzące wątpliwości kwestie. Wydając opinie biegły uwzględnił całokształt zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego. W opinii podstawowej biegły wyjaśnił, iż przedstawione w toku postępowania dokumenty nie pozwalają na przyjęcie innego wnioski, aniżeli, że przedsiębiorstwo powoda na datę ustania wspólności majątkowej nie posiadało żadnej wartości. W opinii uzupełniającej biegły wskazał z kolei, że nie sposób ustalić środków trwałych oraz towarów handlowych, jakie uczestnik posiadał na dzień 15 lipca 2015 roku, a także ich wartości. Opinia biegłego – po jej uzupełnieniu, nie była kwestionowana przez strony.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Przedmiotem rozpoznawanej sprawy był podział majątku wspólnego małżonków D.. Z chwilą prawomocnego rozwiązania małżeństwa przez rozwód, tj. z dniem 1 lipca 2015 roku ustała wspólność majątkowa małżeńska A. D. (1) i P. D..

Odnośnie podziału majątku wspólnego małżonków zastosowanie znajdą przepisy ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy w brzmieniu obowiązującym po nowelizacji dokonanej ustawą z dnia 17 czerwca 2004 roku o zmianie ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2004r, Nr 162, poz.1691), która weszła w życie z dniem 20 stycznia 2005 roku. Stosownie bowiem do przepisu art. 5. ust.1 powoływanej ustawy dnia 17 czerwca 2004 roku, przepisy ustawy stosuje się do stosunków w niej unormowanych, chociażby powstały przed jej wejściem w życie, chyba że przepisy ust. 2-7 stanowią inaczej. Zgodnie zaś z ust. 2 jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy stosunki majątkowe małżonków podlegały wspólności ustawowej, składniki majątków istniejące w tym dniu zalicza się do majątku wspólnego albo do majątków osobistych, stosownie do przepisów ustawy. Ustęp 5 pkt 3 stanowi, że dotychczasowe przepisy stosuje się do podziału majątku wspólnego małżonków i do zwrotu wydatków i nakładów dokonanych z majątku wspólnego na majątek osobisty lub z majątku osobistego na majątek wspólny, jeżeli wspólność majątkowa małżeńska ustała przed wejściem ustawy w życie.

W rozpoznawanej sprawie wspólność majątkowa małżonków D. ustała wskutek orzeczenia rozwodu z dniem 1 lipca 2015 roku, a zatem po wejściu w życie cytowanej wyżej ustawy z dnia 17 czerwca 2004 roku.

Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków (art. 31 k.r.o.).

Przepisy art. 46 k.r.o. oraz art. 567 § 3 k.p.c. stanowią, że do podziału majątku objętego wspólnością ustawową w kwestiach nie unormowanych stosuje się przepisy o dziale spadku od art.680 - 689 k.p.c. Te ostatnie zaś (art. 688 k.p.c.) odsyłają do odpowiedniego stosowania przepisów o zniesieniu współwłasności. W świetle art. 210 k.c., każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności.

Jak wynika z powołanych powyżej przepisów normujących postępowanie o podział majątku wspólnego, w postępowaniu tym Sąd w pierwszej kolejności ustala skład i wartość majątku wspólnego. Zgodnie z ogólnie przyjętą zasadą, Sąd ustalił skład i stan majątku wspólnego na dzień ustania wspólności ustawowej małżeńskiej, zaś według cen obowiązujących w chwili orzekania (tak np. SN w uchwale z dnia 15 grudnia 1969 roku, III CZP 12/69, OSNCP 1970, poz.39).

W niniejszej sprawie skład majątku byłych małżonków oraz jego wartość w przeważającej części nie były sporne. W szczególności bezsporne było, że w czasie trwania małżeństwa małżonkowie nabyli szereg ruchomości w postaci m.in. przedmiotów urządzenia domowego, a także pojazdów, którymi to ruchomościami byli małżonkowie podzieli się w toku niniejszego postępowania i nie wnosili o dokonywanie ich podziału. Wątpliwości nie budziło także, że jeszcze przed ustaniem wspólności majątkowej uczestnicy przepisali wszystkie nieruchomości, których byli właścicielami na swoje dzieci, że w dacie ustania tej wspólności posiadane przez wnioskodawczynię środki pieniężne nie były znaczne, zaś rachunek uczestnika wykazywał saldo ujemne, przy czym odnośnie wszelkich środków pieniężnych uczestnicy wnosili o niedokonywanie ich podziału. Poza sporem pozostawała także kwestia stoiska handlowego w CH Ptak - boksu, który ostatecznie wnioskodawca po rozwodzie przepisał na byłą małżonkę. Wreszcie strony zgodnie przyznały, że w skład ich majątku wchodzi wierzytelność pieniężna wynikająca z prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 26 stycznia 2000 roku wydanego w sprawie o sygn. I C 153/99 (aktualnie objęta postępowaniem egzekucyjnym prowadzonym przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Łodzi-Widzewa w Łodzi K. S. w sprawie Km 11414/13).

Spór między stronami dotyczył w istocie tego, czy uczestnik pożyczył A. G. kwotę 76.000 zł, a także, czy posiadane przez niego przedsiębiorstwo, zlikwidowane w 2016 roku, miało jakiekolwiek wartościowe składniki na datę ustania wspólności majątkowej.

Odnośnie umowy pożyczki ze stycznia 2011 roku Sąd uznał, że wnioskodawczyni nie wykazała (art. 6 k.c., art. 232 k.p.c.), iż została ona zawarta i wykonana przez uczestnika. P. D. i A. G. wprawdzie przyznali, że projekt umowy został sporządzony i przedstawiony pożyczkobiorcy do zapoznania się z jego treścią, a ponadto podpisany przez uczestnika, to jednocześnie zgodnie wskazali, że ostatecznie umowa nie została podpisana przez A. G.. Przesłuchana w charakterze świadka A. G. zeznała, że nie zgodziła się na zawarcie umowy m.in. z uwagi na proponowany w niej sposób zabezpieczenia. Po tym fakcie kwestia pożyczki nie była już dyskutowana przez nią i uczestnika. Przypomnienia wymaga w tym miejscu, że w dniu 18 lipca 2017 roku A. G. złożyła w Prokuraturze Rejonowej Ł. zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa z art. 270 § 1 k.k., polegającego na podrobieniu jej podpisu na umowie pożyczki, w celu użycia jej jako autentycznej i przedłożenia w Sądzie Rejonowym dla Łodzi-Widzewa w Łodzi w toku sprawy VIII Ns 425/16. W postępowaniu przygotowawczym przesłuchano zawiadamiającą oraz P. i A. D. (1), dopuszczono ponadto dowód z opinii biegłego z zakresu identyfikacyjnych badań rękopisów. W wydanej opinii biegły stwierdził, że sporny podpis nie nadaje się do badań identyfikacyjnych - podpis przypomina tzw. pismo szkolne (nawet infantylne), pozbawione istotnego rysu indywidualnego i monotonne w manierze kaligraficznej nadmiernej staranności – jawi się jako sztuczne. W świetle zgromadzonego materiału dowodowego dochodzenie w sprawie złożonego przez A. G. zawiadomienia zostało umorzone, wobec braku danych dostatecznie uzasadniających podejrzenie popełnienia przestępstwa. Mając powyższe na uwadze, wobec braku innych nowych okoliczności faktycznych w tym zakresie, Sąd doszedł do wniosku, iż brak jest dostatecznych dowodów na to, że A. G. podpisała się pod umową i zaciągnęła u uczestnika rzeczoną pożyczkę. Uwypuklenia wymaga, że przekonanie o takim właśnie przebiegu wypadków wnioskodawczyni wywodziła wyłącznie z kserokopii umowy pożyczki, jaką znalazła w czasie robienia porządków. Żadnych innych dowodów wnioskodawczyni na sporną okoliczność nie przedstawiła, co w kontekście logicznych i spójnych zeznań A. G. oraz korespondującej z nimi relacji uczestnika, które nie zostały skutecznie podważone, a także materiału zgromadzonego w toku prowadzonego przez prokuraturę dochodzenia, nie może prowadzić do innych wniosków, aniżeli wysnutych wyżej.

W ocenie Sądu brak było ponadto podstaw do przyjęcia, iż w chwili ustania wspólności majątkowej prowadzone przez uczestnika przedsiębiorstwo posiadało jakąkolwiek wartość. Powyższemu wprost przeczy treść opinii biegłego sądowego. Wprawdzie biegły dopuścił możliwość, że załączone w poczet materiału dowodowego dokumenty w postaci m.in. zeznań podatkowych, mogą nie oddawać rzeczywistego stanu rzeczy, niemniej jednak fakt ten nie został przez wnioskodawczynię dowiedziony. W szczególności brak jest dowodu, czy też twierdzeń na to, że wnioskodawczyni zainicjowała kontrolę skarbową, która mogłaby wykazać nieprawidłowości z rozliczeniach uczestnika w urzędem skarbowym. Istotne jest przy tym, że jak wyjaśnił biegły, P. D. z uwagi na przedmiot i rozmiar prowadzonej działalności nie był zobowiązany do prowadzenia ksiąg zgodnie z ustawą o rachunkowości, wobec czego dokumentacja księgowa dotycząca spornego przedsiębiorstwa była niezwykle uboga. Przypomnienia wymaga w tym miejscu, że uczestnik podnosił w toku przesłuchania, iż pożyczał pieniądze od przyjaciół, które to twierdzenie zostało następnie potwierdzone przez G. N.. Należy zatem dopuścić możliwość, że zasilenia rachunku bankowego, które wzbudziły poważne wątpliwości biegłego sądowego w kontekście wykazywanych przez uczestnika strat, stanowią w istocie środki, jakie pozyskał on właśnie w wyniku udzielonych mu pożyczek. Oczywiście na takiej samej zasadzie można suponować, że uczestnik uzyskiwał jednak dochód powyżej wykazywanego w zeznaniach podatkowych i dokonywane przez niego na rachunek bankowy wpłaty stanowią dowód tego właśnie dochodu. W realiach zaoferowanego przez strony materiału dowodowego powstałe wątpliwości nie poddają się jednak jednoznacznemu rozstrzygnięciu. W tożsamy sposób ocenić należy kwestię nabywania przez uczestnika ruchomości. Wobec braku przedłożenia wydruku rejestru środków trwałych oraz stanów magazynowych na lipiec 2015 roku nie można była ustalić, czy środki te, bądź też towary nabyte w ramach przedsiębiorstwa istniały, a jeśli tak, jaką przedstawiały wartość. W ocenie wnioskodawczyni wartość towaru handlowego przedsiębiorstwa uczestnika wynosiła w chwili orzeczenia rozwodu 80.000 zł, rzecz jednak w tym, iż jest to jedynie twierdzenie nie poparte jakimikolwiek dowodami. Skoro więc kwestia ta nie mogła zostać rozstrzygnięta, a biegły sądowy wycenił przedsiębiorstwo uczestnika na kwotę zerową, to Sąd nie miał innego wyjścia jak tylko uznać, że przedsiębiorstwo to nie wchodziło na datę ustania wspólności majątkowej w skład majątku wspólnego uczestników jako jego wartościowy składnik.

W myśl przepisu art. 43 § 1 k.r.o., oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym. W razie ustania wspólności, udziały małżonków są równe, chyba że umowa majątkowa małżeńska stanowi inaczej. Przepis ten nie wyłącza zastosowania art. 43 § 2 i 3 k.r.o. (art. 50 1 k.r.o.).

W przedmiotowej sprawie wnioskodawczyni ani uczestnik nie wskazywali na to, aby umową majątkową małżeńską ustalono nierówne udziały małżonków w majątku wspólnym, w razie ustania wspólności. Dlatego też Sąd ustalił, że udziały P. D. i A. D. (1) w majątku wspólnym są równe.

W świetle dotychczasowych rozważań należało uznać, że jedynym składnikiem majątkowym, który poddawał się podziałowi sądowemu, poza podzielonymi przez byłych małżonków ruchomościami, była opisana wyżej wierzytelność pieniężna wynikająca z prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 26 stycznia 2000 roku, odnośnie której wnioskodawczyni wniosła o przyznanie na jej rzecz. W tym zakresie poczynić należy szereg uwag. Po pierwsze w toku całego postępowania uczestnik w istocie nie przejawiał zainteresowania tym składnikiem majątku, czego zresztą dał wyraz w toku pertraktacji ugodowych, godząc się na przyznanie tego składnika wnioskodawczyni. Po drugie, wszelkie wyegzekwowane z tego tytułu od stycznia 2015 roku sumy pieniężne zostały przekazane na rachunek bankowy córki uczestników, co wprost wynika z historii rachunku bankowego (k. 394-397) i nie było podważane przez P. D., co świadczy o pewnym konsensusie byłych małżonków w tym zakresie. Wreszcie, w kontekście omawianej wierzytelności trudno w ogóle mówić o składniku majątkowym, który poddaje się jakiejkolwiek wycenie. Nie wiadomo przecież i jest to nie do ustalenia, czy, a jeśli tak, jakie dalsze kwoty zostaną wyegzekwowane od dłużników w przyszłości. Na dzień 20 stycznia 2021 roku została wyegzekwowana jedynie kwota 8.932,35 zł, przy całości zadłużenia oscylującego wokół sumy blisko 200.000 zł. Mając powyższe na uwadze, przyjmując, że intencją uczestników po rozwodzie był nie tylko podział majątku wspólnego, ale również chęć dbania o dobro ich dzieci, na co wskazuje choćby fakt przepisania na nie nieruchomości, zaś egzekwowane od stycznia 2015 roku sumy wpływają na konto jednego z tych dzieci, Sąd dokonał podziału majątku wspólnego byłych małżonków P. D. i A. D. (1) obejmującego wierzytelność pieniężną szczegółowo opisaną w punkcie I postanowienia, przyznając tenże składnik majątkowy na wyłączną własność wnioskodawczyni A. D. (1), a pozostałe składniki majątkowe w postaci ruchomości pozostawił małżonkom według stanu ich dotychczasowego posiadania, bez żadnych spłat i dopłat.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie przepisu art. 520 § 1 k.p.c., ustalając, że każdy z uczestników postępowania ponosi koszty związane ze swoim udziałem w sprawie, co stanowi zasadę w postępowaniu nieprocesowym.