Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 778/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

3

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Miliczu z dnia 31 marca 2021 r. w sprawie II K 287/19 dotyczący I. J..

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☒ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Obrońca oskarżonego I. J. orzeczeniu zarzucił obrazę przepisów postępowania, która mogła mieć wpływ na jego treść, tj.

a)naruszenie art. 389 § 1 k.p.k., polegające na wykorzystaniu - wbrew bezwzględnemu zakazowi dowodowemu - zeznań złożonych przez oskarżonego w charakterze świadka, przejawiające się w uczynieniu podstawą ustaleń faktycznych dowodu z uzupełniającej opinii biegłego, który oparł się na tych zeznaniach przygotowując opinię podstawową (uzupełnianą), w związku z czym nie sposób było ocenić, czy zbieżność pomiędzy wnioskami zawartymi w obu opiniach rzeczywiście opierała się na przesłankach merytorycznych, czy też wynikała jedynie z naturalnego dążenia biegłego do obrony wyrażonej już raz oceny badanego zdarzenia,

b) naruszenie art. 201 k.p.k., polegające na wykorzystaniu dowodu z opinii biegłego z zakresu rekonstrukcji wypadków, opartej wyłącznie na wersji wydarzeń prezentowanej przez S. G., podczas gdy z uwagi na sprzeczność jej zeznań w zakresie sposobu, w jaki rowerzyści mieli się poruszać po drodze, z zeznaniami samych rowerzystów, powodującą konieczność uwzględnienia przez biegłego wszystkich prawdopodobnych wariantów przebiegu analizowanego wypadku, opinię tę należało uznać za niepełną,

c) naruszenie art. 170 § 1 pkt 2 in principio k.p.k. , polegające na oddaleniu wniosku dowodowego obrońcy Oskarżonego o zobowiązanie uczestniczących w zdarzeniu rowerzystów do przedłożenia kart rowerowych z uwagi na rzekomy brak znaczenia kwestii posiadania przez nich takich kart dla rozstrzygnięcia sprawy, podczas gdy wyrobienie i posiadanie przy sobie takiego dokumentu jest obowiązkowe w przypadku kierujących pojazdami, którzy nie ukończyli 18 lat, w związku z czym rozstrzygnięcie czy poszczególni rowerzyści posiadali uprawnienia do kierowania swoimi pojazdami miało istotne znaczenie dla ustalenia najbardziej

prawdopodobnego przebiegu zdarzenia,

d) naruszenie art. 7 k.p.k., polegające na zaniechaniu przeprowadzenia swobodnej oceny znacznej części dowodów i ograniczenie się do gołosłownego stwierdzenia, że nie ma podstaw do kwestionowania ich wiarygodności, podczas gdy okoliczność ta nie zwalnia organu procesowego z obowiązku ich całościowej oceny,

e) naruszenie art. 7 k.p.k., polegające na uznaniu za wiarygodne zeznań S. G. i przyjęciu, że „dobrze widziała jadących rowerzystów", mimo że treść zeznań tego świadka pozostawała w sprzeczności m.in. ze zgodnymi zeznaniami wszystkich zeznających uczestników zdarzenia, tj. D. M., B. O. i J. W. (1), a równocześnie sama S. G. przyznała, że w czasie wypadku prowadziła rozmowę telefoniczną i nie widziała dokładnie całego zdarzenia, co doprowadziło do przyjęcia, że znajdujący się przed oskarżonym rowerzyści poruszali się po drodze „na przemian", tj. obok siebie, a nie - jak twierdzą sami rowerzyści oraz oskarżony - jeden za drugim, podczas gdy prawidłowe rozstrzygnięcie tej kwestii prowadziłoby do wniosku, że oskarżony zachował w czasie manewru wyprzedzania bezpieczny odstęp boczny co najmniej 1 metra względem jadącej jeden za drugim grupy rowerzystów,

f) naruszenie art. 410 k.p.k., polegające na pominięciu oświadczenia złożonego przez oskarżonego w ramach głosów końcowych, mimo że w jego ramach oskarżony szczegółowo opisał przebieg zdarzenia z 12 maja 2018 r., co doprowadziło do bezzasadnego wykluczenia, że w rzeczywistości zdarzenie to mogło przebiegać inaczej niż wynika to z opinii biegłego z zakresu rekonstrukcji wypadków,

g) naruszenie art. 410 k.p.k., polegające na pominięciu dowodów z:

- zeznań S. G. i J. W. (2), w zakresie, w jakim świadkowie ci zeznali, że w chwili zdarzenia pokrzywdzony miał na sobie czarne ubranie i klapki, w związku z czym należało przyjąć, że z uwagi na późną porę pokrzywdzony nie był dostatecznie widoczny na drodze, a jednocześnie miał na sobie obuwie nieprzeznaczone do kierowania rowerem, co mogło skutkować wykonaniem przez niego niespodziewanego ruchu,

- zeznań D. M., w zakresie, w jakim świadek ten zeznał, że pokrzywdzony nie miał zapalonych lamp w rowerze oraz że nie jest pewny, czy w czasie jazdy rowerzyści nie korzystali z telefonów komórkowych, w związku z czym należało przyjąć, że z uwagi na późną porę pokrzywdzony nie był dostatecznie widoczny na drodze, a jednocześnie mógł w czasie jazdy skupiać swój wzrok na swoim telefonie komórkowym,

- zeznań świadka B. O., w zakresie, w jakim świadek ten zeznał, że rowerzyści mogli w czasie jazdy słuchać muzyki odtwarzanej z ich telefonów komórkowych, w związku z czym należałoby przyjąć, że rowerzyści mogli nie zachować należytej ostrożności w czasie wyprzedzania ich przez oskarżonego;

h) naruszenie art. 5 § 2 k.p.k., polegające na przyjęciu, że nie ma możliwości ustalenia, czy przed zdarzeniem rower pokrzywdzonego był wyposażony w sprawną instalację elektryczną oraz czy na jego tylnym błotniku i bagażniku mogła być zamontowana lampa oświetleniowa, podczas gdy w myśl reguły in dubio pro reo należało przyjąć, że w chwili zdarzenia rower pokrzywdzonego nie był wyposażony w sprawną instalację elektryczną, zaś na jego tylnym błotniku i bagażniku nie było zamontowanej lampy oświetleniowej, w związku z czym nie spełniał warunków technicznych, o których mowa w rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz. U. z 2016 r., poz. 2022 z późn. zm.), co z uwagi na późną porę zdarzenia świadczyłoby o zdecydowanie słabszej widoczności ostatniego z jadących przed oskarżonym rowerzystów, a w konsekwencji wpływałoby m.in. na ustalenia dotyczące dokładności, z jaką oskarżony powinien był obserwować przedpole jazdy, jak również wagi rzekomo naruszonych przez niego reguł ostrożności.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Na wstępie podnieść należy, iż Sąd Rejonowy w Miliczu przeprowadził w niniejszej sprawie wyczerpujące postępowanie dowodowe, na co wskazuje nie tylko zawartość akt niniejszej sprawy, ale przede wszystkim dowody przeanalizowane przez ten Sąd w pisemnym uzasadnieniu zaskarżonego wyroku. Sąd Okręgowy z kolei, przeprowadzając kontrolę instancyjną zaskarżonego orzeczenia, nie stwierdził konieczności przeprowadzenia dalszych, innych dowodów, które miałyby wpływ na ustalenie przebiegu przedmiotowego zdarzenia, gdyż dotychczas zebrany w sprawie materiał dowodowy wskazuje jednoznacznie na to, iż oskarżony I. J. popełnił zarzucane mu przestępstwo z art. 177 § 2 k.k.

Całkowicie niezasadne okazały się zarzuty obrońcy oskarżonego, jakoby Sąd meriti procedując w niniejszej sprawie naruszył przepisy postępowania karnego.

Odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 389 § 1 k.p.k. wskazać autorowi apelacji należy, iż polska procedura karna wyłącza możliwość odczytywania zeznań złożonych w charakterze świadka przez osobę, która następnie uzyskała status oskarżonego. Wprawdzie sąd może za zgodą stron odczytać na rozprawie głównej wszelkie protokoły przesłuchania świadków i oskarżonych, sporządzone w postępowaniu przygotowawczym, albo w innym postępowaniu przewidzianym przez ustawę, jednakże nie dotyczy to sytuacji, w której nastąpiła zmiana roli procesowej ze świadka na oskarżonego, o czym stanowi art. 389 § 1 k.p.k. zezwalając w takiej sytuacji jedynie na odczytywanie i to w odpowiednim zakresie, protokołów wyjaśnień, złożonych przez oskarżonego (podejrzanego). Zgodzić się zatem należy z apelującym, iż wypowiedzi oskarżonego I. J., których udzielił on będąc przesłuchiwany w charakterze świadka, nie posiadając jeszcze statusu podejrzanego czy oskarżonego, nie mogą w żaden sposób zostać następnie wykorzystane jako materiał dowodowy w danej sprawie. Jednakże w realiach niniejszej sprawy sytuacja taka nie miała miejsca, albowiem wcześniejsze depozycje oskarżonego przed postawieniem mu zarzutu nie stały się elementem materiału dowodowego i nie zostały przez Sąd wykorzystane przy ustalaniu stanu faktycznego. Przypomnieć należy, iż zespołowa opinia uzupełniająca biegłych (k. 472-474) sporządzona została po wyeliminowaniu zeznań oskarżonego I. J. złożonych przed postawieniem mu zarzutu w dniu 14 czerwca 2019 r. Z jej treści jednoznacznie wynika, iż biegli w pełni podtrzymali wnioski z poprzedniej swojej opinii, wskazując, iż sytuację wypadkową wytworzył oskarżony. Reasumując, nie jest zatem prawdą, iż podstawą ustaleń faktycznych w sprawie jest opinia biegłych sporządzona na podstawie zeznań oskarżonego złożonych w postępowaniu przygotowawczym jeszcze w charakterze świadka. Zarówno pierwsza zespołowa opinia uzupełniająca, jak i druga z dnia 17 lutego 2021 r. nie zostały sporządzone w oparciu o objęty zakazem dowodowym materiał dowodowy i są w pełni miarodajne.

Nie zasługuje również na uwzględnienie zarzut apelującego jakoby Sąd orzekający naruszył dyspozycję art. 201 k.p.k. poprzez oparcie opinii biegłych wyłącznie na wersji wydarzeń prezentowanych przez świadka S. G.. Po pierwsze zauważyć należy, iż wbrew przekonaniu obrońcy oskarżonego opinia jest „niepełna”, jeżeli nie udziela odpowiedzi na wszystkie postawione biegłemu pytania, na które zgodnie z zakresem wiadomości specjalistycznych i udostępnionych mu materiałów dowodowych może oraz powinien udzielić odpowiedzi lub jeżeli nie uwzględnia wszystkich istotnych dla rozstrzygnięcia konkretnej kwestii okoliczności, albo też nie zawiera uzasadnienia wyrażonych w niej ocen i poglądów. Natomiast opinia „niejasna” to taka, której sformułowanie nie pozwala na zrozumienie wyrażonych w niej ocen i poglądów, a także sposobu dochodzenia do nich, lub też zawierająca wewnętrzne sprzeczności, posługująca się nielogicznymi argumentami (por. wyrok SN z 07.10.2009 III KK 122/09). Podkreślić przy tym należy, że w kwestii uznania opinii za jasną i pełną w rozumieniu art. 201 k.p.k. decydujące znaczenie ma ocena sądu, a nie stron (LEX nr 84462).

W niniejszej sprawie biegli sporządzili opinię nie tylko na podstawie zeznań bezpośredniego świadka zdarzenia z dnia 12 maja 2019 r. S. G., lecz również na podstawie analizy uszkodzeń obu pojazdów, zabezpieczonych śladów występujących nie tylko na rowerze, ale również na przodzie samochodu marki S.. Znamiennym jest również, iż przeprowadzone przez biegłych analizy dowodów materialnych, w szczególności śladów uszkodzeń i obrażeń doznanych przez pokrzywdzonego, pozwoliły na dokładne określenie usytuowania roweru i jadącego nim rowerzysty względem przodu pojazdu prowadzonego przez oskarżonego oraz kierunków działania sił zdarzeniowych. Wbrew twierdzeniom apelującego, nie było konieczności uwzględniania przez biegłych wszystkich prawdopodobnych wariantów analizowanego wypadku, albowiem zarówno charakter, jak i i lokalizacja obrażeń wskazują jednoznacznie, że M. W. potrącony został przez samochód od strony tylnej, gdy był usytułowany tyłem w stosunku do przodu samochodu S. (...). Zauważyć również należy, iż z materiału dowodowego zebranego w sprawie jasno wynika, iż żaden z rowerzystów jadących z pokrzywdzonym nie widział momentu uderzenia samochodu w rower, albowiem jechali oni przed pokrzywdzonym. Jednocześnie podkreślenia wymaga fakt, iż biegli wykluczyli możliwość przyczynienia się rowerzysty do zaistnienia przedmiotowego zdarzenia i swoje stanowisko w tym zakresie logicznie i przekonująco uzasadnili.

Zaakcentować należy, iż wątpliwości obrońcy oskarżonego co do opinii niekorzystnej dla niego, nie powodują konieczności przeprowadzenia kolejnych opinii, wszak – co już podniesiono na wstępie - przesłanką powołania kolejnego biegłego czy dopuszczenia opinii instytutu są wątpliwości organu orzekającego co do wiarygodności, rzetelności dotychczasowych opinii sądowych. Wątpliwości strony natomiast, o ile nie zostały podzielone przez Sąd, nie stanowią podstawy do przeprowadzenia kolejnych opinii sądowych, a już przeprowadzona pozostaje pod ochroną art.7 k.p.k. Z analizy materiału dowodowego wynika niewątpliwie, iż biegli A. D. oraz L. K. wyczerpująco, wnikliwie, wręcz drobiazgowo odpowiedzieli na wszystkie pytania Sądu I Instancji, jak również wątpliwości i zastrzeżenia obrońcy zawarte w piśmie na kartach 684-687.

Zarzut wyartykułowany w punkcie 1c wynika prawdopodobnie z nieznajomości przez autora apelacji akt sprawy. Wskazać bowiem należy, iż na karcie 544 znajduje się kopia karty rowerowej M. W., zaś na karcie 644 znajduje się kopia karty rowerowej D. M.. Ponadto z zeznań świadka D. M. złożonych na rozprawie główniej w dniu 27 lipca 2020 r. wynika jednoznacznie, że wszyscy rowerzyści zdawali egzamin na kartę rowerową, nie miał on jedynie wiedzy: „ kiedy koledzy odebrali karty, raczej każdy chciał jak najszybciej” (k.630). Niezależnie zaś od powyższego należy stwierdzić, że Sąd Rejonowy całkowicie trafnie oddalił wniosek obrońcy oskarżonego o zobowiązanie uczestników zdarzenia do przedłożenia dokumentów w postaci kart rowerowych, albowiem ich posiadanie nie miało żadnego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy.

Nie zasługiwał również na uwzględnienie zarzut obrońcy oskarżonego, jakoby Sąd I Instancji naruszył art. 7 k.p.k. Wbrew twierdzeniom autora apelacji ocena dowodów dokonana przez Sąd I instancji nie przekracza granic swobodnej oceny dowodów wyznaczonych treścią art. 7 k.p.k. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Sądu Najwyższego, przekonanie Sądu o wiarygodności jednych dowodów i niewiarygodności innych pozostaje pod ochroną przepisu art. 7 k.p.k., jeśli tylko:

- jest poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy,

- stanowi wyraz rozważenia wszystkich okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego,

- jest zgodne ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego, a nadto zostało wyczerpująco i logicznie uargumentowane w uzasadnieniu wyroku.

Obrońca oskarżonego I. J. nie wykazał, aby którykolwiek z powyższych warunków nie został dotrzymany.

W tym miejscu wskazać należy na polemiczny charakter apelacji obrońcy oskarżonego, w której de facto podnoszone są kwestie i hipotezy, które nie są poparte faktami lub dotyczą okoliczności nie mających żadnego znaczenia dla rozstrzygnięcia. Nie sposób zaakceptować również nieudolnych prób przerzucenia odpowiedzialności za zaistniały wypadek na pokrzywdzonego rowerzystę. W swojej apelacji obrońca oskarżonego próbuje zaprezentować zupełnie hipotetyczne wersje, nie znajdujące żadnego oparcia w materiale dowodowym. Mnożenie możliwych – według apelującego - wersji zdarzenia, nie zmienia jednakże ustalonych w sprawie faktów, w szczególności relacji bezpośredniego świadka zdarzenia S. G., która to już podczas pierwszego przesłuchania w postępowaniu przygotowawczym (k.22) wskazywała, iż oskarżony wyprzedzając rowerzystów nie zjechał na lewy pas, trzymał się ich zbyt blisko, przez co uderzył w ostatniego z nich, tj. pokrzywdzonego M. W.. Również podczas rozprawy głównej w dniu 15 stycznia 2021 r. ów świadek wskazała: „ ja tam od razu widziałam rowerzystów, ja ich widziałam zanim doszło do zdarzenia, ten kierowca przede mną nie mógł ich nie widzieć” (k.676). Znamiennym jest również, co wskazała świadek G., iż do zdarzenia doszło na prostym odcinku drogi, „oskarżony nie mógł być zaskoczony pojawieniem się rowerzystów na drodze, bo jak mówiłam ja ich wcześniej widziałam” (k.678). Co więcej, zeznania S. G., wbrew dywagacjom autora apelacji, są zgodnie z relacją pozostałych rowerzystów, tj. D. M., J. W. (2) czy też B. O.. Wszyscy trzej rowerzyści wskazali jednoznacznie, iż w chwili uderzenia w rower jadącego na końcu M. W. jechali oni gęsiego, „na samym początku jechał B., potem D., K., a na końcu M.”. Naoczny świadek S. G. konsekwentnie i stanowczo podawała, iż rowerzysta został „zahaczony” przez S. prawą przednią stroną, a powodem było nieprawidłowe wyprzedzanie (zbyt blisko rowerzystów). Jest zatem logicznym, iż gdyby oskarżony zachował wymagany przy wyprzedzaniu rowerzystów 1- metrowy odstęp, do tragicznego zdarzenia by nie doszło. Brak jest jakichkolwiek podstaw go zakwestionowania wiarygodności zeznań ww. bezpośredniego świadka – osoby całkowicie obcej dla oskarżonego i pokrzywdzonego.

Reasumując, wbrew twierdzeniom autora apelacji, w realiach niniejszej sprawy zaistniały podstawy do przyznania prymatu wiarygodności zeznaniom świadka S. G.. Próba zdyskredytowania jej relacji okazała się być nieudolna. Z analizy akt sprawy wynika dobitnie, iż jej opis zdarzenia od samego początku był konsekwentny, logiczny i rzeczowy. Ponadto tak właśnie relacjonowała ona zdarzenie od razu na miejscu wypadku m.in. świadkowi R. W. (k.27-28).

Również zarzuty naruszenia art. 410 k.p.k. zgłaszane przez apelującego nie zasługiwały na uwzględnienie. Zważyć należy, iż art. 410 k.p.k. stanowi, że podstawę wyroku ma stanowić całokształt okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej. Okoliczności nieistotnych nie ma potrzeby ujawniać, skoro nie przeprowadza się dowodu na okoliczność niemającą znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy. Jeżeli nawet takie okoliczności zostały ujawnione, to dowody, z których one wynikają, nie powinny być przedmiotem oceny. Skoro nie wymagają one oceny, to są bez znaczenia dla prawidłowego wyrokowania. Takie dowody sąd powinien po prostu pominąć. Wbrew twierdzeniom obrońcy nie jest jednak tak, że Sąd Rejonowy w ogóle nie odniósł się do takich kwestii jak to: czy pokrzywdzony miał na sobie ciemne ubranie i klapki, czy miał zapaloną tylnią lampę w rowerze, czy rowerzyści słuchali muzyki odtwarzanej z ich telefonów w trakcie jazdy. W uzasadnieniu zaskarżonego wyroku stwierdzono bowiem, iż fakty te pozbawione są istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia kwestii głównej. Podkreślić należy, iż w uzupełniającej opinii biegłych z dnia 17 lutego 2021r. biegli jednoznacznie wskazali i faktu tego nie kwestionował sam oskarżony, iż – w chwili zdarzenia widoczność była dobra, co oznacza, że : „ ewentualny brak oświetlenia roweru (...) nie byłby w związku przyczynowym z zaistnieniem tego wypadku” (k.707). Odnosząc się do ubioru pokrzywdzonego i bieżnika jego opon wskazano natomiast: „ materiał dowodowy zgromadzony w sprawie nie zawiera żadnych informacji, ani dowodów osobowych lub rzeczowych, które mogłyby wskazywać, iż zużycie bieżnika opon roweru (...) lub rodzaj obuwia, w jakie ubrany był rowerzysta mogłyby mieć związek przyczynowo – skutkowy z zaistnieniem tego wypadku, nie ma więc podstaw do prowadzenia jakichkolwiek analiz techniczno –medycznych w tym zakresie” (k.708). Twierdzenia zatem autora apelacji jakoby z uwagi na późną porę pokrzywdzony nie był dostatecznie widziany na drodze, a jednocześnie miał obuwie nie przeznaczone do kierowania rowerem są absurdalne. Jak już wskazywano powyżej do wypadku doszło w maju, przed zachodem słońca, a ponadto jak wynika z zeznań świadka S. G. rowerzyści byli dobrze widoczni: „ ja ich zauważyłam jadąc za tym S., czyli byli widoczni” (k.22). Irrelewantne znaczenie dla ustaleń faktycznych poczynionych w sprawie miała również okoliczność czy chłopcy, jadąc rowerami słuchali , czy też nie muzyki odtwarzanej z telefonu komórkowego.

Nie można się również zgodzić z apelującym, iż Sąd orzekający pominął pisemne oświadczenie oskarżonego złożone w ramach głosów końcowych. Przypomnieć należy, iż oskarżony zrezygnował z wyjaśnień zarówno w takcie postepowania przygotowawczego (k.431), jak również podczas rozprawy głównej w dniu 14 stycznia 2020 r. (k. 566). W toku procesu oskarżony nie złożył zatem żadnych wyjaśnień, które potraktować by można jako oświadczenia dowodowe, złożył natomiast i to po zamknięciu przewodu sądowego pisemne oświadczenie wiedzy, które wyjaśnieniami nie było i nie można go tak było potraktować.

Nie można zgodzić się również z apelującym, iż Sąd Rejonowy naruszył art. 5 § 2 k.p.k. Jak wielokrotnie podnoszono w orzecznictwie istota domniemania niewinności, określona w art. 5 § 1 k.p.k., sprowadza się do tego, że oskarżony jest w procesie karnym niewinny, a twierdzenie „przeciwne” musi mu być udowodnione, przy czym związana ściśle z domniemaniem niewinności zasada in dubio pro reo z art. 5 § 2 k.p.k. nakazuje rozstrzygnąć nie dające się usunąć wątpliwości na korzyść oskarżonego. Oznacza to, że udowodnienie winy oskarżonemu musi być: całkowite, pewne i wolne od wątpliwości. Zastosowanie zatem art. 5 § 2 k.p.k. wchodzi w grę dopiero wówczas, gdy wątpliwości powzięte przez organ procesowy co do sposobu rozstrzygnięcia określonej kwestii faktycznej lub prawnej nie dadzą się usunąć, pomimo podjęcia wszelkich dostępnych działań zmierzających do dokonania jednoznacznych ustaleń faktycznych, względnie jedynie trafnej wykładni przepisów prawa. Natomiast nie są miarodajne wątpliwości w tej mierze podnoszone przez strony czy obrońcę. Dlatego dla oceny, czy został naruszony zakaz wynikający z art. 5 § 2 k.p.k., nie są istotne wątpliwości tego rodzaju zgłaszane w apelacji, ale wyłącznie to, czy Sąd meriti rzeczywiście powziął wątpliwość co do treści ustaleń faktycznych lub wykładni prawa i wobec braku możliwości jej usunięcia rozstrzygnął ją na niekorzyść oskarżonego, albo też czy w świetle materiału dowodowego danej sprawy wątpliwość taką powinien powziąć (vide: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 20 grudnia 2006 r., sygn. akt IV KK 235/06, OSNwSK 2006, Nr 1, poz. 2532). Skoro zatem Sąd Rejonowy nie powziął żadnych wątpliwości m.in. odnośnie ustalenia czy rower był wyposażony w sprawną instalację eklektyczną to zarzut skarżącego jest bezprzedmiotowy.

Mając nadto na uwadze zarzuty apelującego w zakresie rzekomej obrazy prawa procesowego, w tym zarówno art. 7 k.p.k., jak i art. 5 § 2 k.p.k., wypada końcowo przypomnieć, iż zgodnie z utrwaloną linią orzecznictwa Sądu Najwyższego i sądów powszechnych - zarzut obrazy art. 5 § 2 k.p.k. nie może być podnoszony jednocześnie z zarzutem naruszenia art. 7 k.p.k. Zarzut naruszenia zasady in dubio pro reo może być skutecznie podnoszony jedynie w sytuacji, w której nie jest kwestionowana ocena materiału dowodowego (vide m.in.: postanowienie SN z 9.04.2021r., IV KK 415/20; postanowienie SN z 27.01.2021r., IV KK 565/20).

Konkludując, w ocenie Sądu Odwoławczego apelacja obrońcy oskarżonego, odmiennie interpretująca zgromadzony materiał dowodowy, podejmująca próby prezentowania zupełnie hipotetycznych wersji zdarzenia, mnożąca nieistotne własne wątpliwości, sprowadza się w istocie wyłącznie do polemiki z prawidłową oceną dowodów dokonaną przez Sąd Orzekający i jako taką, uznać należy ją za oczywiście bezzasadną.

Wniosek

uniewinnienie ewentualnie uchylenie zaskarżonego orzeczenia w całości

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec niepotwierdzenia zasadności zarzutów stawianych zaskarżonemu wyrokowi w apelacji, z powodów wskazanych powyżej i jednocześnie niestwierdzenia okoliczności podlegających uwzględnieniu z urzędu, o których mowa w art. 439 k.p.k. i 440 k.p.k., nie było podstaw do zmiany zaskarżonego wyroku zgodnie z wnioskiem apelacji

3.2.

Ponadto obrońca oskarżonego zarzucił rażącą niewspółmierność kary, przejawiającą się w:

a) naruszeniu art. 115 § 2 k.k. , polegającym na uznaniu, że na rodzaj i wymiar orzeczonej wobec oskarżonego kary miało wpływ także to, że „realia codziennego życia dostarczają licznych przykładów skutków braku rozwagi kierowców, prowadzących często, jak w rozpatrywanym przypadku, do tragedii o skutkach niemożliwych do odwrócenia", podczas gdy nie jest dopuszczalne uzależnianie oceny stopnia społecznej szkodliwości badanego czynu od czynników bezpośrednio z nim niezwiązanych, które w dodatku wystąpiły przed lub dopiero po jego popełnieniu,

b) naruszeniu art. 115 § 2 k.k. , polegającym na uznaniu, że na rodzaj i wymiar orzeczonej wobec oskarżonego kary miał wpływ także młody wiek pokrzywdzonego, podczas gdyż uwagi na nieumyślny charakter zarzuconego oskarżonemu przestępstwa - w dodatku popełnionego na skutek nieumyślnego naruszenia zasad bezpieczeństwa w ruchu lądowym - okoliczność wieku pokrzywdzonego, jak również fakt, że był on jedynym dzieckiem swoich rodziców, były od oskarżonego w pełni niezależne i nie powinny przemawiać za zaostrzeniem zastosowanej względem niego reakcji karnej;

3) niesłuszne zastosowanie środka karnego w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 2 lat, polegające na bezzasadnym przyjęciu, że dalsze prowadzenie przez oskarżonego pojazdów mechanicznych - w dodatku każdego rodzaju - zagraża bezpieczeństwu w komunikacji;

4) niesłuszne niezastosowanie środka probacyjnego w postaci warunkowego zawieszenia wykonania orzeczonej kary pozbawienia wolności, mimo że z uwagi na:

a) nieumyślny charakter zarzuconego Oskarżonemu przestępstwa,

b) naruszenie przez oskarżonego zasad bezpieczeństwa w ruchu lądowym w sposób nieumyślny,

c) orzeczenie wobec oskarżonego również środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych, środka kompensacyjnego w postaci obowiązku zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, nałożenie na niego obowiązku zwrotu kosztów sądowych na rzecz Skarbu Państwa i zwrotu wydatków na rzecz oskarżyciela posiłkowego, jak również wymierzenie mu opłaty,

d) stygmatyzujący charakter samego faktu bycia uznanym za winnego popełnienia przestępstwa skutkującego śmiercią innego człowieka,

e) uprzednią niekaralność oskarżonego,

f) brak podstaw do podejrzewania, że po upływie okresu obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych Oskarżony w dalszym ciągu będzie naruszał zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym,

g) wnioskowanie o zastosowanie warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności również przez oskarżyciela publicznego, a przede wszystkim przez rodzinę pokrzywdzonego,

- należało przyjąć, że warunkowe zawieszenie wykonania orzeczonej kary pozbawienia wolności będzie wystarczające dla osiągnięcia wobec oskarżonego celów kary.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Odnosząc się do powyższych zarzutów apelacji należy w pierwszej kolejności podnieść, iż skoro skarżący kwestionuje całkowicie sprawstwo i winę oskarżonego, to naturalnym jest wniosek, że wedle niego kary w ogóle nie powinno być, z czym kłóci się zarzut, iż kara ta jest zbyt surowa. Niezależnie jednak od tego, przyjmując, iż jest to zarzut postawiony „z ostrożności procesowej” stwierdzić trzeba, że owszem, w niniejszej sprawie zachodziła rażąca niewspółmierność kary, ale jeśli chodzi o jej zbyt łagodny, nie zaś zbyt surowy charakter. Złożona apelacja pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego stanowiła przyczynek do zmiany wysokości kary pozbawienia wolności poprzez jej podwyższenie do 2 lat, o czym będzie jeszcze mowa w dalszej części uzasadnienia. W ocenie Sądu Odwoławczego nie ulega wątpliwości, iż przypisany oskarżonemu czyn cechuje się wysokim stopniem społecznej szkodliwości oraz winy. Oskarżony naruszył bowiem w sposób rażący zasady ruchu drogowego, nie zachowując szczególnej ostrożności i bezpiecznego odstępu od wyprzedzanego roweru. Trzeba wziąć także pod uwagę i to, że w wyniku zdarzenia śmierć poniósł rowerzysta, będący jeszcze dzieckiem. Zważyć też należy i na to, że oskarżony poruszał się pojazdem przy dobrych warunkach drogowych, a pokrzywdzony, w którego oskarżony uderzył, w żaden sposób nie przyczynił się do zaistnienia zdarzenia. Odpowiedzialność oskarżonego za spowodowanie wypadku jest więc ewidentna. W żadnej mierze nie można odnieść wrażenia, że kara wymierzona oskarżonemu może być uznana za rażąco niewspółmiernie surową, przeciwnie – jest stosunkowo łagodna, zważywszy na całokształt okoliczności niniejszej sprawy.

Również wymiar środka karnego nie okazał się być rażąco surowy. Za oczywiste uznać należy, że przy orzekaniu w przedmiocie środków karnych sąd powinien mieć na uwadze przede wszystkim ich funkcję prewencyjną, odpowiadającą intencjom ustawodawcy. Przepis art. 42 § 1 k.k. czyni z zakazu prowadzenia pojazdów instytucję fakultatywną. Oznacza to, że Sąd Orzekający może go zastosować w okolicznościach tam wskazanych i zależy to od okoliczności sprawy. Zdaniem Sądu Okręgowego koniecznym i uzasadnionym było w niniejszej sprawie orzeczenie zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych. Jest to środek realnie dolegliwy dla sprawcy, niewątpliwie utrudnia codzienne funkcjonowanie, jednakże ta właśnie dolegliwość ma również skłonić oskarżonego do krytycznej oceny zdarzenia i przestrzec przed ponownym naruszeniem przepisów. Przede wszystkim jednak ma za zadanie wyeliminować sprawcę rażąco naruszającego zasady ruchu drogowego z tegoż ruchu, kierując się potrzebą ochrony innych uczestników ruchu drogowego. Zważyć bowiem należy, iż oskarżony jako kierowca wykazał się krytycznego dnia całkowitą nieodpowiedzialnością. To przez jego brak ostrożności i niezachowanie bezpiecznej odległości doszło do wytworzenia sytuacji na drodze, w efekcie której śmierć poniósł kierujący rowerem, w którego uderzył oskarżony. Oskarżony pokazał w ten sposób, że jest osobą, której udział w ruchu stanowi zagrożenie, a co za tym idzie orzeczenie wobec niego środka karnego było w pełni zasadne. Pamiętać należy, że celem orzekania środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów poza wyeliminowaniem z uczestnictwa w ruchu jest również pozytywne oddziaływanie na sprawcę mające razem z karą wpłynąć na zmianę jego postawy i stosunku do przestrzegania prawa. Tak orzeczony zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych zabezpieczy innych użytkowników dróg przed niebezpieczeństwem ze strony sprawcy, stanowiąc jednocześnie, w połączeniu z wymierzoną karą, czynnik wychowawczego oddziaływania na oskarżonego. Jakkolwiek niewątpliwym jest, że zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych będzie stanowić dla oskarżonego uciążliwość, to jest on właściwą konsekwencją jego zachowania, z którym to winien się liczyć. Przerwa w kierowaniu pojazdami mechanicznymi winna skłonić oskarżonego do refleksji nad swoim nagannym postępowaniem w tym obszarze, tak by po jej upływie mógł spokojnie i bezpiecznie powrócić do kierowania pojazdami w ruchu lądowym i by rzeczywiście rozpatrywane zachowanie było incydentalne.

Sąd Okręgowy nie podzielił także stanowiska zawartego w apelacji, jakoby I. J. zasługiwał na dobrodziejstwo warunkowego zawieszenia wykonania orzeczonej kary pozbawienia wolności. Mając na uwadze zasadność apelacji pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego i w konsekwencji podwyższenie kary, argumenty obrońcy oskarżonego w tym zakresie okazały się być niezasadne.

Wniosek

a) wymierzenie oskarżonemu kary 6 miesięcy pozbawienia wolności,

b) uchylenie środka karnego w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 2 lat,

c) warunkowe zawieszenie wykonania orzeczonej kary pozbawienia wolności na okres 1 roku próby

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec niepotwierdzenia zasadności zarzutu stawianego zaskarżonemu wyrokowi w apelacji, z powodów wskazanych powyżej i jednocześnie niestwierdzenia okoliczności podlegających uwzględnieniu z urzędu, o których mowa w art. 439 k.p.k. i 440 k.p.k., nie było podstaw do zmiany zaskarżonego wyroku zgodnie z wnioskiem apelacji.

3.3.

Pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego P. W., orzeczeniu zarzucił:

rażącą niewspółmierność – łagodność kary, poprzez uznanie, że wskazana kara w stosunku do oskarżonego uwzględnia w sposób pełny okoliczności popełnienia czynu, stopień winy oskarżonego oraz zasady i stopień społecznej szkodliwości, podczas gdy wszechstronna analiza wszystkich wymienionych okoliczności prowadzi do odmiennego wniosku.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut niewspółmierności kary, jako zarzut z kategorii ocen, można zasadnie podnosić wówczas, gdy kara, jakkolwiek mieści się w granicach ustawowego zagrożenia, nie uwzględnia w sposób właściwy zarówno okoliczności popełnienia przestępstwa, jak i osobowości sprawcy, innymi słowy – gdy w społecznym odczuciu jest karą niesprawiedliwą ( vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 kwietnia 1985 r., sygn. akt V KRN 178/85, OSNKW 7-8/1985, poz. 60). Rażąca niewspółmierność kary, o jakiej mowa w art. 438 pkt 4 k.p.k., zachodzić może zatem wówczas, gdy na podstawie ujawnionych okoliczności, które powinny mieć zasadniczy wpływ na wymiar kary, można było przyjąć, iż zachodziłaby wyraźna różnica pomiędzy karą wymierzoną przez Sąd I instancji, a karą jaką należałoby wymierzyć w instancji odwoławczej w następstwie prawidłowego zastosowania w sprawie dyrektyw wymiaru kary przewidzianych w art. 53 k.k. oraz zasad ukształtowanych przez orzecznictwo Sądu Najwyższego. Na gruncie art. 438 pkt 4 k.p.k. nie chodzi więc o każdą ewentualną różnicę w ocenach co do wymiaru kary, ale o różnicę ocen tak zasadniczej natury, iż karę dotychczas wymierzoną nazwać można byłoby – również w potocznym znaczeniu tego słowa – „rażąco" niewspółmierną, to jest niewspółmierną w stopniu nie nadającym się wręcz do zaakceptowania.

Stanowisko apelującego odnośnie tego, że wymierzona oskarżonemu I. J. kara pozbawienia wolności w wymiarze roku pozbawienia wolności razi swą łagodnością w stopniu niewspółmiernym do stopnia szkodliwości społecznej przypisanego mu czynu, a także stopnia jego zawinienia, jest zasadne. Wymiar tejże kary w świetle całokształtu ujawnionych okoliczności, winien być bowiem wyższy. Trafnie w uzasadnieniu wywiedzionego środka odwoławczego pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego podkreślił, że oskarżony swoim zachowaniem naruszył kluczowe zasady ruchu drogowego. Wymiar orzeczonej wobec oskarżonego kary pozbawienia wolności nie odzwierciedlał w sposób należyty stopnia winy i społecznej szkodliwości popełnionego czynu, a także nie uwzględniał w sposób dostateczny społecznego oddziaływania oraz celów zapobiegawczych i wychowawczych orzeczonej kary. Uznać bowiem trzeba, że kara roku, a więc w zasadzie zbliżona do dolnych granic przewidzianych przez ustawodawcę za czyn z art. 177§2 k.k. analizowana przez pryzmat przesłanek wymiaru kary z art. 53 k.k., w okolicznościach niniejszej sprawy jest nazbyt łagodna. Uzasadnienie zaskarżonego rozstrzygnięcia wskazuje przesłanki, którymi kierował się Sąd meriti ferując rozstrzygnięcie w zakresie kary, tym niemniej nie wynika z nich, by taki wymiar kary pozbawienia wolności jawił się jako słuszny i sprawiedliwy. Również wymiar orzeczonego środka karnego w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych był zbyt łagodny. Należy zauważyć, że wymierzone sankcje karne mają spełniać między innymi funkcję wychowawczą, powstrzymującą sprawcę od dopuszczania się w przyszłości zachowań sprzecznych z prawem. Aby jednak odnieść taki skutek konieczne jest sięgnięcie po odpowiedni poziom dolegliwości sankcji. Rodzi się tym samym potrzeba podjęcia takiej formy reakcji prawno - karnej na zachowanie oskarżonego, aby odczuł on naganność własnego postępowania, a jednocześnie by miała ona właściwe oddziaływanie ogólnoprewencyjne. Kara pozbawienia wolności w wymiarze roku nie wywoła należytego efektu wychowawczego, nie spełni też swojego zadania w zakresie prewencji szczególnej, jak i ogólnej. Zmieniając orzeczenie Sądu I instancji Sąd Odwoławczy uznał, iż kara 2 lat pozbawienia wolności spełni swoje cele zarówno ogólnoprewencyjne jak i w stosunku do sprawcy, wdrażając go do poszanowania norm społeczno – prawnych, poczucia odpowiedzialności za swój czyn oraz uświadamiając mu stopień jego społecznej szkodliwości. W ocenie Sądu Odwoławczego taka kara jest adekwatna do stopnia społecznej szkodliwości popełnionego czynu, a jej dolegliwość nie przekracza stopnia winy. Tego rodzaju kara jest nie tylko sprawiedliwą odpłatą za popełniony czyn, ale będzie także oddziaływaniem wychowawczym wobec oskarżonego. Ponadto spełnia ona wymogi w zakresie prewencji ogólnej.

Wniosek

- zmiana zaskarżonego wyroku w punkcie I, poprzez orzeczenie wobec oskarżonego kary 3 lat pozbawienia wolności,

- zmiana zaskarżonego wyroku w punkcie II, poprzez orzeczenie wobec oskarżonego środka karnego w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 4 lat

- zasądzenie na rzecz oskarżyciela posiłkowego kosztów zastępstwa adwokackiego w postępowaniu apelacyjnym w wysokości 840 zł.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek częściowo zasadny, o czym szerzej w pkt. 5.2

Lp.

Zarzut

3.4.

w swojej osobistej apelacji oskarżony I. J. nie formułując żadnych zarzutów wniósł o uniewinnienie.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Wobec braku wskazania zarzutów w osobistej apelacji oskarżonego raz jeszcze wskazać należy, iż przeprowadzona przez Sąd Okręgowy analiza przedmiotowej sprawy wraz z pisemnym uzasadnieniem orzeczenia potwierdziła prawidłowość sposobu procedowania Sądu I instancji i słuszność wniosków w zakresie sprawstwa i zawinienia oskarżonego. Sąd Rejonowy w sposób prawidłowy przeprowadził przewód sądowy, zebrał w jego toku kompletny materiał dowodowy niezbędny do rozstrzygnięcia sprawy, następnie poddał go wszechstronnej, kompleksowej i swobodnej ocenie zgodnie z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego i wyciągnął na jego podstawie właściwe wnioski co do oceny zachowania oskarżonego I. J. pod kątem postawionego mu przez oskarżyciela publicznego zarzutu. Dokonana przez Sąd Rejonowy analiza materiału dowodowego w żaden sposób nie może być uznana za dowolną czy jednostronną bądź też przeprowadzaną dla wykazania z góry założonej tezy. Ocena prawo-karna działania oskarżonego jest w pełni prawidłowa, poprzedzona została trafną analizą odzwierciedlającą dokonane prawidłowo ustalenia faktyczne.

Wniosek

Uniewinnienie

Wobec nieuwzględnienia zarzutu wniosek uznać należało za niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

4.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok Sądu Rejonowego w Miliczu z dnia 31 marca 2021 r. w sprawie II K 287/19 w zakresie ustalenie winy i sprawstwa oskarżonego I. J.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd I instancji są prawidłowe, a ocena dowodów została dokonana zgodnie z treścią art. 7 k.p.k. Ocena całokształtu materiału dowodowego oraz konfrontacja treści poszczególnych dowodów doprowadziła Sąd Rejonowy do trafnego przekonania o sprawstwie i winie oskarżonego.

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Wyrok Sądu Rejonowego w Miliczu z dnia 31 marca 2021 r. w sprawi II K 287/19 w zakresie kary i orzeczonego środka karnego.

Zwięźle o powodach zmiany

Wyrok Sądu I instancji musiał ulec zmianie w zakresie podwyższenia orzeczonej kary pozbawienia wolności do lat 2. O przyczynach zmiany wysokości kary pozbawienia wolności była już mowa przy okazji rozpoznania zarzutu pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego dotyczącego rażącej niewspółmierności kary. W tym miejscu należy jedynie dodać, iż podczas całego procesu oskarżony I. J. prezentował postawę „głębokiego przekonania o swojej niewinności”. Wobec oczywistych faktów, przeprowadzonych dowodów, wniosków biegłych, relacji świadków nie wykazał on nawet cienia refleksji nad swoim zachowaniem. Do stawianego zarzutu konsekwentnie się nie przyznawał, do czego miał oczywiście prawo w ramach swego prawa do obrony, jednakże nie sposób zaprzeczyć, iż nie przyznanie się - nie jest okolicznością obciążającą, co oczywiste, ale przyznanie się – jest okolicznością łagodzącą, której w realiach niniejszej sprawy oskarżony się pozbawił. Jak wielokrotnie wskazywał Sąd Najwyższy w swoich judykatach - zdolność przeżywania winy uważa się za dobry prognostyk przebiegu resocjalizacji skazanego. Przyznanie się do winy jest ewidentnie okolicznością świadczącą o osiągnięciu celów postępowania jeszcze przed ostatecznym wyrokiem. Oskarżony, który żałuje swego czynu, przyznając się, wykazuje postawę, która powinna być oceniona przy wymiarze kary. W realiach niniejszej sprawy oskarżony na żadnym etapie postępowania nie przejawiał najmniejszej refleksji odnośnie naganności swojego zachowania. Obrana przez niego linia obrony polegała nie tylko na negowaniu swojego sprawstwa, lecz również na próbie przerzucenia wszelkimi sposobami odpowiedzialności na zmarłego pokrzywdzonego (insynuowanie: niewłaściwej jazdy pokrzywdzonego, braku karty rowerowej, używania telefonu komórkowego, ubrania niewłaściwego obuwia oraz ciemnej odzieży, zużycia bieżnika na oponach roweru aż po sugerowanie braku sprawdzenia trzeźwości małoletniego rowerzysty). Taka postawa procesowa wskazuje na szeroką potrzebę oddziaływania w zakresie prewencji indywidulanej.

W tym stanie rzeczy orzeczona przez Sąd Odwoławczy kara 2 lat pozbawienia wolności ma postać sankcji sprawiedliwej i adekwatnej względem popełnionego przez I. J. przestępstwa. Uwzględnia ona wszystkie dyrektywy z art. 53 k.k. i nie przekracza stopnia winy.

Trafne okazały się również argumenty pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego, dotyczące zbyt krótkiego określenia czasu trwania środka karnego w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych. Sąd powinien kierować się społeczną szkodliwością popełnionego czynu, stopniem winy sprawcy oraz względami prewencji szczególnej i ogólnej. Wynika to wyraźnie z regulacji art. 56 k.k., nakazującego uwzględnianie przy orzekaniu środków karnych tych samych zasad i dyrektyw, które obowiązują przy wymiarze kary (art. 53 k.k.). Za oczywiste uznać również należy, że przy orzekaniu w przedmiocie środków karnych sąd winien mieć na uwadze przede wszystkim ich funkcję prewencyjną, odpowiadającą intencjom ustawodawcy (por. wyrok SN z 2 lutego 2007 r., V KK 423/06, OSNwSK 2007/1/359).

Sąd Odwoławczy podziela stanowisko apelującego, iż czyn oskarżonego cechował się bardzo wysokim stopniem wytworzonego przez niego zagrożenia bezpieczeństwa w ruchu drogowym.

Oskarżony przed rozpoczęciem wyprzedania roweru zobowiązany był do zachowania szczególnej ostrożności. Wyprzedając rower winien – zgodnie z art., 24 ust 2 ustawy prawo o ruchu drogowym – zachować min. 1 metr odstępu. Jest to przepis nagminnie ignorowany przez kierujących pojazdami mechanicznymi. Znamiennym jest, iż w 2020 r. według danych KGP-nieprawidłowe wyprzedzanie rowerzystów było przyczyną 278 wypadków, w których zginęło 41 osób. Sytuacja powyższa w kontekście nagminności tego rodzaju przestępstw w skali całego kraju czyni zasadnym zarzut apelacyjny w zakresie orzeczonego środka karnego.

Sąd Odwoławczy doszedł do przekonania, iż dopiero trzyletni okres zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych wykształci u I. J. zdecydowanie krytyczny stosunek do popełnionego czynu, zmobilizuje go do przestrzegania zasad prawnych, szczególnie związanych z bezpieczeństwem ruchu drogowego, w tym innych uczestników ruchu, a także spełni przesłanki prewencji ogólnej Z uwagi na powyższe konstatacje, Sąd Okręgowy zmienił zaskarżony wyrok w zakresie okresu na jaki orzeczony został środek karny zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych.

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

5.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III

Z uwagi na treść wyroku oraz fakt, że oskarżyciel posiłkowy korzystał z pomocy pełnomocnika z wyboru, na podstawie § 11 ust. 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. poz. 1800) Sąd Okręgowy zasądził na jego rzecz od oskarżonego kwotę 840 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym.

IV

Orzeczenie o kosztach sądowych za postępowanie odwoławcze wydano w oparciu o przepisy art.636 § 1 k.p.k. oraz art.n2 ust.1 pkt 4 w zw. z art.8 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych.

6.  PODPIS

SSO Dorota Nowińska (spr.) SSO Małgorzata Szyszko SSO Krzysztof Głowacki

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Rejonowego w Miliczu z dnia 31 marca 2021 r. w sprawie II K 287/19

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

1.12.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

Pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego P. W.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Rejonowego w Miliczu z dnia 31 marca 2021 r. w sprawie II K 287/19

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

1.13.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

3

Podmiot wnoszący apelację

Oskarżony I. J.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Rejonowego w Miliczu z dnia 31 marca 2021 r. w sprawie II K 287/19

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana