Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

wyroku uzupełniającego z dnia 28 lipca 2021 roku

Decyzją z 29.01.2021 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł., po rozpatrzeniu wniosku z 19.10.2020 r., przyznał K. Z. emeryturę od 1.10.2020r., tj. od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek. Wysokość emerytury została obliczona zgodnie z zasadami z art. 26 ustawy emerytalnej w kwocie 3894,45 zł. Zakład wyjaśnił, że zgodnie z art. 95 ust. 2 ustawy emerytalnej w razie zbiegu prawa do emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych z prawem do emerytury z zaopatrzenia emerytalnego służb mundurowych, wypłaca się jedno świadczenie - wyższe lub wybrane, z wyjątkiem przypadku, gdy emerytura wojskowa (art. 2 ust. 2 ustawy emerytalnej) została obliczona według zasad określonych w art. 15a albo art. 18e ustawy z 10.12.1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin. W konkluzji ZUS wskazał, że ubezpieczony ma prawo do pobierania jednej emerytury – wyższej lub wybranej. Zakład podał, że Wojskowe Biuro Emerytalne nie udzieliło Zakładowi odpowiedzi na podstawie jakiego artykułu ustawy z 10.12.1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin została wnioskodawcy obliczona emerytura wojskowa oraz w jakiej wysokości jest wypłacana. W związku z tym, ZUS zawiesił wypłatę emerytury wnioskodawcy i podał, że jej podjęcie może nastąpić po uzupełnieniu brakujących danych, lub złożeniu, przez wnioskodawcę ,dyspozycji odnośnie wypłaty emerytury z FUS.

(decyzja - k. 21 akt ZUS)

Odwołanie od w/w decyzji złożył ubezpieczony, zaskarżając ją w części, dotyczącej zawieszenia emerytury i wnosząc o zmianę przedmiotowej decyzji poprzez podjęcie wypłaty zawieszonego świadczenia emerytalnego wraz z odsetkami od uchybienia terminowi płatności, Uzasadniając swoje żądanie, ubezpieczony argumentował, że jest uprawniony do wypłaty zarówno emerytury wojskowej, jak i emerytury z FUS.

( odwołanie- k. 3-4)

W odpowiedzi na odwołanie, organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując dotychczasowe stanowisko.

( odpowiedź na odwołanie - k. 11)

Wyrokiem z dnia 14 czerwca 2021 roku wydanym w niniejszej sprawie tutejszy sąd po rozpoznaniu w dniu 14 czerwca 2021 roku w Łodzi na posiedzeniu niejawnym sprawy K. Z. od decyzji ZUS z dnia 29 stycznia 2021 roku o prawo do emerytury zmienił zaskarżoną decyzję, w ten sposób że przyznał K. Z. prawo do wypłaty świadczenia obliczonego z uwzględnieniem cywilnego stażu ubezpieczeniowego.

(wyrok – k. 19)

We wniosku z dnia 23 lipca 2021 roku wnioskodawca wniósł między innymi o uzupełnienie w/w wyroku o rozstrzygnięcie o odsetkach oraz o stwierdzenie odpowiedzialności ZUS za nieustalenie w terminie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji o podjęciu wypłaty emerytury cywilnej niezależnie od pobieranej emerytury wojskowej powołując się na art. 118 ust. 1a ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

(wniosek – k. 34)

Wyrokiem uzupełniającym z dnia 28 lipca 2021 roku tutejszy sąd, po rozpoznaniu w dniu 28 lipca 2021 roku, na posiedzeniu niejawnym sprawy K. Z. od decyzji ZUS z dnia 29 stycznia 2021 roku o prawo do emerytury w przedmiocie wniosku K. Z. z dnia 23 lipca 2021 roku o uzupełnienie wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 14 czerwca 2021 roku o rozstrzygnięcie o odsetkach i stwierdzenie odpowiedzialności ZUS za nieustalenie w terminie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji o podjęciu wypłaty emerytury cywilnej niezależnie od pobieranej emerytury wojskowej, oddalił odwołanie w tym zakresie na podstawie art. 351 § 3 k.p.c., w oparciu o art. 118 ust. 1a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z FUS.

(wyrok – k. 37)

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 118 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U.2021.0.291 t.j.) organ rentowy wydaje decyzję w sprawie prawa do świadczenia lub ustalenia jego wysokości po raz pierwszy w ciągu 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania tej decyzji, z uwzględnieniem ust. 2 i 3 oraz art. 120. W razie ustalenia prawa do świadczenia lub jego wysokości orzeczeniem organu odwoławczego za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji uważa się również dzień wpływu prawomocnego orzeczenia organu odwoławczego, jeżeli organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Organ odwoławczy, wydając orzeczenie, stwierdza odpowiedzialność organu rentowego (ust. 1a wskazanej ustawy).

Zgodnie z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 11 września 2007 r. (P. 11/2007 OTK ZU, 2007/8A poz. 97), art. 118 ust. 1a ustawy o emeryturach i rentach z FUS, rozumiany w ten sposób, że za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji uznaje się dzień wpływu prawomocnego orzeczenia tylko w sytuacji, gdy za nieustalenie tych okoliczności nie ponosi odpowiedzialności organ rentowy, jest zgodny z art. 32 ust. 1 Konstytucji oraz nie jest niezgodny z art. 45 ust. 1 Konstytucji.

W uzasadnieniu powołanego wyroku, Trybunał Konstytucyjny wywiódł w szczególności, że przez pojęcie „wyjaśnienie ostatniej niezbędnej okoliczności” z art. 118 ust. 1a ustawy o emeryturach i rentach z FUS trzeba rozumieć wyjaśnienie ostatniej okoliczności koniecznej do ustalenia samego istnienia prawa wnioskodawcy do świadczenia. Stąd też 30 dniowy termin na wydanie decyzji w sprawie świadczenia i jego wypłaty w razie, gdy prawo do świadczenia zostało ustalone przez Sąd, powinien być liczony od dnia doręczenia wyroku Sądu tylko wtedy, gdy ustalenie prawa do świadczenia dopiero w postępowaniu sądowym nie było następstwem okoliczności, za które ponosi odpowiedzialność organ rentowy. W przeciwnym wypadku, gdy opóźnienie w ustaleniu prawa do świadczenia było spowodowane okolicznościami, za które odpowiada organ rentowy (np. błędna interpretacja przepisów, zaniechanie podjęcia określonych działań z urzędu), termin ten będzie liczony od dnia, w którym organ rentowy, gdyby działał prawidłowo, powinien był ustalić prawo do świadczenia.

Jeżeli, więc, odpowiedzialność taka jest po stronie organu rentowego, ubezpieczony ma prawo do odsetek. Omawiany przepis może, więc, dotyczyć wyłącznie takiej sytuacji, której dla wykazania okoliczności, która miałaby wpływ na prawo do świadczenia lub na jego wysokość, dopiero w postępowaniu sądowym zostałby przedstawione odpowiednie dowody, z których strona mogłaby skorzystać już w postępowaniu przed organem rentowym, lecz tego nie uczyniła (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 26 września 2006 r. III AUa 1126/2005). Organ rentowy ma, bowiem, obowiązek znać i prawidłowo stosować prawo materialne i, w tym zakresie, ponosi pełną odpowiedzialność. Jedynie wówczas, gdy brak możliwości wydania prawidłowej decyzji był podyktowany niezależnymi od organu rentowego, brakami w ustaleniach faktycznych, możliwe jest przyjęcie, że organ nie ponosi odpowiedzialności przewidzianej w art. 118 ust. 1a ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Należy przy tym zauważyć, że użyty w tym przepisie termin „ustalenie okoliczności” dotyczy wyłącznie sfery faktów, a nie prawa, bowiem przy wykładni prawa nie dochodzi do żadnych „ustaleń okoliczności”.

Stosownie do dyspozycji, zawartej przez ustawodawcę, w treści normy prawnej wyrażonej w przepisie art. 85 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U.2021.0.423 t.j.), jeżeli Zakład Ubezpieczeń Społecznych – w terminach przewidzianych w przepisach określających zasady przyznawania i wypłacania świadczeń pieniężnych z ubezpieczeń społecznych lub świadczeń zleconych do wypłaty na mocy odrębnych przepisów albo umów międzynarodowych - nie ustalił prawa do świadczenia lub nie wypłacił tego świadczenia, jest obowiązany do wypłaty odsetek od tego świadczenia w wysokości odsetek ustawowych określonych przepisami prawa cywilnego. Nie dotyczy to przypadku, gdy opóźnienie w przyznaniu lub wypłaceniu świadczenia, jest następstwem okoliczności, za które Zakład nie ponosi odpowiedzialności.

Przepis § 2 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 lutego 1999 roku w sprawie szczegółowych zasad wypłacania odsetek za opóźnienie w ustaleniu lub wypłacie świadczeń z ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 1999 roku, nr 12, poz. 104), wydanego na podstawie art. 85 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, stanowi, że odsetki wypłaca się za okres , od dnia następującego po upływie terminu na ustalenie prawa do świadczeń lub ich wypłaty, przewidzianego w przepisach określających zasady przyznawania i wypłacania świadczeń - do dnia wypłaty świadczeń. Zaś okres opóźnienia w ustaleniu prawa do świadczeń i ich wypłacie, dla których przepisy określające zasady ich przyznawania i wypłacania przewidują termin na wydanie decyzji, liczy się od dnia następującego po upływie terminu na wydanie decyzji.

W rozpoznawanej sprawie, skarżący w odwołaniu, podniósł, iż wnosi o zmianę zaskarżonej decyzji ZUS z dnia 29 stycznia 2021 roku, podjęcie wypłaty świadczenia przyznanego mu wskazaną decyzją wraz z odsetkami od uchybienia terminowi płatności.

W ocenie tutejszego sądu, ostatnia okoliczność, umożliwiająca przyznanie wnioskodawcy prawa do wypłaty świadczenia, z uwzględnieniem cywilnego stażu ubezpieczeniowego, została wykazana dopiero przed Sądem w niniejszym postępowaniu, wobec czego brak podstaw do przypisania odpowiedzialności organowi rentowemu i, w efekcie ,do zasądzenia odsetek.

Tym samym, mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy w oparciu o treść art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., orzekł jak w sentencji wyroku uzupełniającego.

ZARZĄDZENIE

odpis uzasadnienia doręczyć wnioskodawcy (pouczenie k. 37 odwr. )