Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem 4 sierpnia 2020 r. (data nadania w placówce pocztowej) powód L. Sp. z o.o. z siedzibą we W., działając przez profesjonalnego pełnomocnika, wniósł o zasądzenie od pozwanego B. M. S.A. z siedzibą w W. kwoty w wysokości 1 501,17 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwoty 723,26 zł 3 lata wstecz od dnia wniesienia powództwa do dnia zapłaty, od kwoty 186,41 zł od dnia 16 maja 2018 r. do dnia zapłaty oraz od kwoty 591,50 zł od dnia 25 maja 2019 r. do dnia zapłaty. Jednocześnie strona powodowa wniosła o zasądzenie na jej rzecz od pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że 24 stycznia 2017 r., 31 sierpnia 2017 r., oraz 20 września 2018 r. pozwany zawarł z K. D. umowy pożyczki (kredytu konsumenckiego) odpowiednio o numerach (...), (...) i (...). Kwota udzielonego kredytu konsumenckiego nr (...) wynosiła 7 000,00 zł i w związku z tą umową pozwany pobrał tytułem prowizji kwotę 769,30 zł. Okres kredytowania wynosił 84 miesiące. Kwota kredytu nr (...) wynosiła z kolei 2 000,00 zł i tytułem prowizji pobrana została suma rzędu 219,80 zł. Umowa ta zawarta była na okres 40 miesięcy. Kwota zaś kredytu nr (...) wynosiła 5 000,00 zł a pobrana prowizja wynosiła 649,50 zł. W przypadku tej umowy okres kredytowania trwał 84 miesiące. Wszystkie z w/w prowizji zostały sfinansowane w ten sposób, że pozwany pożyczył konsumentowi środki na ich zapłatę.

Kolejno powód wskazał, że konsument dokonał wcześniejszej całkowitej spłaty kredytów konsumenckich. Kredyt konsumencki nr (...) został spłacony 27 czerwca 2017 r., kredyt nr (...) został spłacony 30 kwietnia 2018 r., z kredyt nr (...) został spłacony 9 maja 2019 r. W związku z powyższym zgodnie z art. 52 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (dalej: u.k.k.) Bank był zobowiązany w terminie 14 dni od dnia dokonania wcześniejszej spłaty rozliczyć z konsumentem sporną kwotę.

W dalszej części uzasadnienia powód wskazał, że pomiędzy nim a K. D. zawarte zostały umowy przelewu wierzytelności pieniężnych, które przysługiwały konsumentowi od pozwanego w związku z w/w umowami kredytu. Strona powodowa wskazała, iż zawiadomiła o niniejszym fakcie pozwanego, przesyłając mu jednocześnie oryginał oświadczenia konsumenta o zwolnieniu banku z tajemnicy bankowej w zakresie przedmiotowych umów oraz wzywając do dobrowolnej spłaty spornej kwoty w terminie 3 dni od dnia doręczenia wezwania.

Jako materialnoprawną podstawę dochodzonego roszczenia wskazano art. 49 ust. 1 u.k.k. Z daleko idącej ostrożności procesowej podniesiono, że podstawę dochodzonego roszczenia może stanowić również art. 385 ¹ § 1 k.c. oraz art. 58 § 1 k.c. w zw. z art. 410 § 2 k.c.

(pozew k. 3-5)

19 października 2020 r. (data nadania w placówce pocztowej) pełnomocnik strony pozwanej złożył odpowiedź na pozew, w której wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Uzasadniając swoje stanowisko pozwany wskazał, że powództwo jest bezzasadne i nie zasługuje na uwzględnienie. Zaprzeczył by istniała podstawa do zwrotu na rzecz powoda części prowizji z tytułu udzielenia pożyczki nr (...) z dnia 24 stycznia 2017 r., pożyczki nr (...) z dnia 31 sierpnia 2017 r., oraz pożyczki nr (...) z dnia 20 września 2019 r. W jego ocenie pobrane od kredytobiorcy prowizje stanowiły tę część wynagrodzenia pozwanego, która związana była jedynie z przedkontraktowymi czynnościami i kosztami pozwanego, obejmującymi swym zakresem wyłącznie świadczenia w postaci jednorazowych czynności dotyczących rozpatrzenia wniosku kredytowego oraz udzielenia kredytu. Wysokość prowizji w żaden sposób nie była uzależniona od okresu trwania umów, czy też od okresu kredytowania i jako takie nie powinny podlegać proporcjonalnemu zwrotowi na podstawie art. 49 u.k.k.

Pozwany podniósł również, iż powód nie wykazał by faktycznie doszło do wcześniejszych spłat pożyczek, a okoliczność ta nie jest okolicznością niekwestionowaną i bezsporną.

Jako całkowicie nietrafione pozwany uznał także zarzutu co do abuzywności postanowień dotyczących prowizji i jej wysokości czy też obejścia przepisów dot. odsetek maksymalnych. Podkreślono, że podstawa do pobierania prowizji wynika bezpośrednio w z przepisów prawa i jest jednym z podstawowych uprawnień banków przy udzielaniu kredytów i pożyczek.

Mając na uwadze, iż powód powołał się na wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: TSUE) z dnia 11 września 2019 r. wydany w sprawie C-383/18, pozwany wskazał, iż TSUE dokonał interpretacji dyrektywy a nie ustawy o kredycie konsumenckim, której art. 49 u.k.k jest w ocenie banku jasny i powinien być interpretowany zgodnie z zasadami wykładni językowej. Zaznaczono także, że dokonana w w/w wyroku interpretacja Dyrektywy o kredycie konsumenckim (...) nie jest wiążąca dla pozwanego banku i wywołuje tylko skutki bezpośrednie wobec państw członkowskich UE co do obowiązku jej implementacji. Pozwany stał również na stanowisku, iż wyrok TSUE nie jest wiążący dla Sądu rozpoznającego niniejszą sprawę, gdyż wywołuje on jedynie skutki wobec Sądu, który zwrócił się do TSUE z pytaniem prejudycjalnym. Ponadto nadmieniono, iż TSUE dokonał wykładni jedynie na podstawie angielskiej i niemieckiej wersji językowej, zaś wersja polska ma inne brzmienie. Nawet zaś w przypadku uznania, że wyrok TSUE wiąże sądy, pozwany wskazał, że skutki wyroku należy rozpatrywać jedynie na przyszłość, tj. od 11 września 2019 r., kiedy to TSUE dokonało wykładni art. 49 u.k.k.

W dalszej części bank zaznaczył, że wykładnia zaprezentowana przez TSUE jest uzasadniona celami ochrony konsumentów i nie powinna odnosić się wobec cesjonariusza, będącego przedsiębiorcą. Wskazał, że dochodzenie przez przedsiębiorcę roszczeń należy oceniać w kategorii nadużycia prawa podmiotowego, tj. art. 5 k.c.

(odpowiedź na pozew k. 55-63)

W toku postępowania strony podtrzymały swoje stanowiska w sprawie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

24 stycznia 2017 r. K. D. zawarła z B. M.S.A. z siedzibą w W. umowę pożyczki gotówkowej nr (...). Całkowita kwota kredytu wynosiła 7 000,00 zł, zaś kwotę do wypłaty na podstawie umowy (podstawę do obliczania oprocentowania) określono na 9 727,16 zł (§ 5 ust. 1 i 2). Okres spłaty pożyczki wynosił 84 miesiące (§ 5 ust. 3), zaś zgodnie z § 5 ust. 5 datę płatności raty ustalono na 10 dzień każdego miesiąca. W § 6 ust. 2 wskazano, że prowizja wynosi 769,30 zł i jest liczona od całkowitej kwoty pożyczki. Pobierana była przez doliczenie jej do kwoty pożyczki, zwiększając tym samym wysokość kwoty pożyczki do spłaty a następnie poprzez potrącenie jej od wypłacanej kwoty z rachunku wskazanego w umowie.

Pożyczkobiorca mógł dokonać spłaty części lub całości udzielonej pożyczki przed terminem określonym w umowie (§ 11 ust. 2). W tym celu pożyczkobiorca musiał zapewnić na rachunku środki pieniężne wystarczające na wnioskowaną spłatę poprzez wpłatę gotówki w kasie banku lub dokonanie przelewu na rachunek oraz złożyć dyspozycję odnośnie wcześniejszej spłaty.

(okoliczności bezsporne, ponadto: kserokopia umowy pożyczki gotówkowej nr (...) k. 12-15)

27 czerwca 2017 r. K. D. dokonała wcześniejszej całkowitej spłaty zadłużenia, wynikającego z w/w umowy pożyczki gotówkowej.

(dowody: wydruk raportu BIK k. 16, oświadczenie o dokonaniu całkowitej spłaty kredytu konsumenckiego k. 31)

31 sierpnia 2017 r. K. D. zawarła zawarła z B. M.S.A. z siedzibą w W. umowę pożyczki gotówkowej nr (...). Całkowita kwota kredytu wynosiła 2 000,00 zł, zaś kwotę do wypłaty na podstawie umowy (podstawę do obliczania oprocentowania) określono na 2 486,18 zł (§ 5 ust. 1 i 2). Okres spłaty pożyczki wynosił 40 miesiące (§ 5 ust. 3), zaś zgodnie z § 5 ust. 5 datę płatności raty ustalono na 10 dzień każdego miesiąca. Prowizja wynosiła 219,80 zł i była liczona od całkowitej kwoty pożyczki. Zgodnie z § 6 ust. 2 prowizja pobierana była przez doliczenie jej do kwoty pożyczki, zwiększając tym samym wysokość kwoty pożyczki do spłaty a następnie poprzez potrącenie jej od wypłacanej kwoty z rachunku wskazanego w umowie.

Pożyczkobiorca mógł dokonać spłaty części lub całości udzielonej pożyczki przed terminem określonym w umowie (§ 11 ust. 2). W tym celu pożyczkobiorca musiał zapewnić na rachunku środki pieniężne wystarczające na wnioskowaną spłatę poprzez wpłatę gotówki w kasie banku lub dokonanie przelewu na rachunek oraz złożyć dyspozycję odnośnie wcześniejszej spłaty.

(okoliczności bezsporne, ponadto: kserokopia umowy pożyczki gotówkowej nr (...) k. 17-20)

Dnia 30 kwietnia 2018 r. K. D. dokonała wcześniejszej całkowitej spłaty zadłużenia, wynikającego z w/w umowy pożyczki gotówkowej.

(dowody: wydruk raportu BIK k. 21, oświadczenie o dokonaniu całkowitej spłaty kredytu konsumenckiego k. 32)

Dnia 20 września 2018 r. K. D. zawarła z pozwanym bankiem umowę pożyczki gotówkowej nr (...). Całkowita kwota kredytu wynosiła 5 000,00 zł, zaś kwotę do wypłaty na podstawie umowy (podstawę do obliczania oprocentowania) określono na 5 649,50 zł (§ 5 ust. 1 i 2). Okres spłaty pożyczki wynosił 84 miesiące (§ 5 ust. 3), zaś zgodnie z § 5 ust. 5 datę płatności raty ustalono na 20 dzień każdego miesiąca. Prowizja wynosiła 649,50 zł i była pobierana przez doliczenie jej do kwoty pożyczki, zwiększając tym samym wysokość kwoty pożyczki do spłaty a następnie poprzez potrącenie jej od wypłacanej kwoty z rachunku wskazanego w umowie.

Pożyczkobiorca mógł dokonać spłaty części lub całości udzielonej pożyczki przed terminem określonym w umowie (§ 11 ust. 2). W tym celu pożyczkobiorca musiał zapewnić na rachunku środki pieniężne wystarczające na wnioskowaną spłatę poprzez wpłatę gotówki w kasie banku lub dokonanie przelewu na rachunek oraz złożyć dyspozycję odnośnie wcześniejszej spłaty.

(okoliczności bezsporne, ponadto: kserokopia umowy pożyczki gotówkowej nr (...) k. 22-26)

9 maja 2019 r. K. D. dokonała wcześniejszej całkowitej spłaty zadłużenia, wynikającego z w/w umowy pożyczki gotówkowej.

(dowody: wydruk raportu BIK k. 27, oświadczenie o dokonaniu całkowitej spłaty kredytu konsumenckiego k. 33)

K. D. zawarł z powodem trzy umowy cesji wierzytelności, odpowiednio o numerach (...), (...) oraz (...). Przedmiotami umów były wierzytelności pieniężne wynikająca z umów pożyczek nr (...), przysługujące cedentowi w stosunku do pozwanego banku, obejmujące w szczególności wierzytelność o zwrot wszelkich nienależnie pobranych opłat i kosztów oraz o zwrot kosztów w związku z wcześniejszą spłatą w/w umów pożyczek oraz ze wszystkimi związanymi z tymi wierzytelnościami prawami.

(dowody: umowa cesji nr (...) k. 34, umowa cesji nr (...) k. 36, umowa cesji nr (...) k. 38, karty podpisów k. 35, 37, 39)

Pismami datowanym na 21 lipca 2020 r. strona powodowa zawiadomiła pozwany bank o dokonanych przez pożyczkobiorczynię przelewach wierzytelności, a także o wyrażeniu przez nią zgody na uchylenie tajemnicy bankowej na rzecz powoda. Jednocześnie powód wezwał pozwanego do zapłaty spornych kwoty w terminie 3 dni od dnia doręczenia wezwania.

(dowody: oświadczenia o zwolnieniu z tajemnicy bankowej k. 28-30, przedsądowe wezwania do zapłaty k. 40-42, potwierdzenie nadania k. 43-44)

Stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o okoliczności między stronami bezsporne oraz o wyżej powołane dokumenty i kopie dokumentów, które uznał w całości za wiarygodne. W ocenie Sądu dowody te, w zakresie w jakim stanowiły podstawę poczynionych w niniejszej sprawie ustaleń faktycznych, tworzą spójny oraz niebudzący wątpliwości w świetle wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego, a przez to zasługujący na wiarę, materiał dowodowy.

Sąd odstąpił od zobowiązywania pozwanego do dołączenia do akt sprawy dokumentacji kredytowej dotyczącej umów pożyczek nr (...) albowiem fakt zawarcia przedmiotowych umów, jak i ich treść były bezsporne między stronami. Sąd uznał, iż zawarty w aktach sprawy materiał dowodowy jest wystarczający do rozpoznania przedmiotowej sprawy.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości.

Powód domagał się zasądzenia od pozwanego kwoty w łącznej wysokości 1 501,17 zł, w tym kwoty 723,26 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od daty 3 lata wstecz od dnia wniesienia powództwa do dnia zapłaty, kwoty 186,41 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 16 maja 2018 r. do dnia zapłaty oraz kwoty 591,50 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 25 maja 2019 r. do dnia zapłaty. Przedmiotem dochodzonych roszczeń był zwrot części prowizji.

W przedmiotowym sporze między stronami bezspornym było zawarcie między K. D. a pozwanym bankiem trzech umów pożyczek gotówkowych o numerach (...), (...) oraz (...). Spór między stronami dotyczył zasadności dochodzenia zwrotu części prowizji we wskazanej przez powoda wysokości, jak również sporny był fakt wcześniejszych spłat w/w umów kredytów konsumenckich.

Podstawą dochodzonego roszczenia był art. 49 ust. 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 r., o kredycie konsumenckim (tekst jedn. Dz. U. z 2019 r., poz. 1083 ze zm., dalej jako: u.k.k.), zgodnie z którym w przypadku spłaty całości kredytu przed terminem określonym w umowie, całkowity koszt kredytu ulega obniżeniu o te koszty, które dotyczą okresu, o który skrócono czas obowiązywania umowy, chociażby konsument poniósł je przed tą spłatą. Art. 49 i 48 ustawy o kredycie konsumenckim stanowi efekt implementacji art. 16 Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/48/WE z dnia 23 kwietnia 2008 r. w sprawie umów o kredyt konsumencki oraz uchylającej Dyrektywę 87/102/EWG (dalej: Dyrektywa 2008/48/WE).

Definicja legalna terminu „całkowity koszt kredytu” znajduje się w art. 5 pkt 6 u.k.k. Zgodnie z powyższą definicją całkowity koszt kredytu to wszelkie koszty, które konsument jest zobowiązany ponieść w związku z umową o kredyt, w szczególności są to odsetki, opłaty, prowizje, podatki i marże, jeżeli są znane kredytodawcy (lit. a), a także koszty usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń, w przypadku gdy ich poniesienie jest niezbędne do uzyskania kredytu lub do uzyskania go na oferowanych warunkach (lit. b). Wyjątkiem są koszty opłat notarialnych ponoszone przez konsumenta, które nie stanowią całkowitego kosztu kredytu.

Przywołany przepis art. 49 u.k.k. przewiduje zatem mechanizm obniżenia kosztów kredytobiorcy z tytułu umowy o kredyt konsumencki albo kosztów związanych z taką umową, ustanawiając zasadę proporcjonalnej redukcji tych kosztów. Jak wskazano w literaturze, w sytuacji gdy konsument dokona spłaty kredytu przed terminem określonym w umowie, proporcjonalnemu obniżeniu powinny ulec wszelkie koszty składające się na całkowity koszt kredytu w rozumieniu art. 5 pkt 6 u.k.k., włącznie z kosztami, których wysokość nie zależy od okresu obowiązywania umowy, czyli takimi jak opłaty i prowizje z tytułu wykonania przez bank czynności jednorazowych (Ł. Obzejta, Koszty związane z kredytem konsumenckim w związku z wyrokiem L. , LEX/el. 2019.). Podobne stanowisko zajął również K. Osajda wskazując, że koszty od których ponoszenia konsument zostaje zwolniony na podstawie art. 49 u.k.k., obejmują wszelkie świadczenia na rzecz kredytodawcy, które przekraczają wysokość kapitału. Zakres tych kosztów pozostaje szerszy od całkowitego kosztu kredytu w rozumieniu art. 5 pkt 6 u.k.k., może bowiem obejmować również roszczenia powstałe już po zawarciu umowy i niemożliwe do przewidzenia przez kredytodawcę w chwili jej zawarcia (K. Osajda (red.) Komentarz do art. 49 ustawy o kredycie konsumenckim, Legalis 2019).

Wskazać należy, że ostatnia część zdania art. 49 ust. 1 u.k.k. wyraźnie stanowi, iż obniżeniu podlegają również te z kosztów, które zostały poniesione przez konsumenta przed spłatą kredytu. W związku z powyższym uznać należy, że intencją ustawodawcy było nieróżnicowanie obniżenia kosztu kredytu od tego jaki charakter ma dany koszt i kiedy (w jakim czasie) został poniesiony. Przepis ten należy interpretować zgodnie z istotą i celem ustawy o kredycie konsumenckim. Bez wątpienia bowiem ratio legis tego przepisu jest zmniejszenie ciężarów finansowych konsumenta kredytobiorcy.

Zaprezentowane stanowisko znajduje potwierdzenie w judykaturze. Uchwałą z dnia 12 grudnia 2019 r., sygn. akt III CZP 45/19, Sąd Najwyższy stwierdził, że uprawnienie konsumenta do obniżenia całkowitego kosztu kredytu w przypadku jego spłaty w całości przed terminem określonym w umowie obejmuje także prowizję za udzielenie kredytu. Przywołać należy również stanowisko Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej zawarte w wyroku z dnia 11 września 2019 r. w sprawie C-383/18 L.sp. z o.o. przeciwko (...) im. (...),S. B.S.A. oraz m. (...) S.A. W niniejszym wyroku TSUE dokonał wykładni art. 16 ust. 1 Dyrektywy 2008/48/WE, zgodnie z którą przepis ten należy interpretować w ten sposób, że prawo konsumenta do obniżenia całkowitego kosztu kredytu w przypadku wcześniejszej spłaty kredytu obejmuje wszystkie koszty, które zostały nałożone na konsumenta. Uzasadniając swoje stanowisko TSUE podniósł, że art. 3 lit. g Dyrektywy 2008/48/WE, który definiuje pojęcie „całkowitego kosztu kredytu”, nie zawiera żadnego ograniczenia, które dotyczyłoby okresu obowiązywania danej umowy o kredyt. Podkreślono również, że przy dokonywaniu wykładni art. 16 przedmiotowej Dyrektywy wzięto pod uwagę nie tylko brzmienie przepisu w różnych wersjach językowych, ale również kontekst oraz cele regulacji. Skuteczność prawa konsumenta do obniżki całkowitego kosztu kredytu byłaby osłabiona, gdyby przyjąć, że obniżenie kredytu ogranicza się do uwzględnienia jedynie kosztów przedstawionych przez kredytodawcę jako zależnych od okresu obowiązywania umowy. Tym samym na uwzględnienie nie zasługuje zarzut pozwanego podważający wykładnię zaproponowaną przez TSUE z uwagi na jej oparcie wyłącznie na dwóch wersjach językowych dyrektywy, z których żadna nie jest wersją polską. Skuteczność takiego zarzutu wymagałaby wskazania istotnych rozbieżności językowo-semantycznych między polską a innymi wersjami językowymi dyrektywy, gdyż oczywiście każda z tych wersji ma w prawie unijnym równą skuteczność. Zaznaczyć należy, że także z samych umów wynika, że prowizja stanowi część całkowitego kosztu kredytu. Była ona bowiem kredytowana przez bank i wchodziła w skład całkowitego kosztu pożyczki.

Pozwany podnosił również, że przywołany przez powoda wyrok TSUE nie będzie miał zastosowania w przedmiotowej sprawie, gdyż wyrokiem tym związany jest jedynie sąd zadający pytanie prejudycjalne. Tutejszy Sąd w pełni podziela stanowisko Sądu Najwyższego zawarte w uchwale z dnia 12 grudnia 2019 r., sygn. akt III CZP 45/19. Wskazać należy na art. 267 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (Dz.U.2004.90.864/2 z dnia 2004.04.30), zgodnie z którym TSUE jest właściwy do orzekania w trybie prejudycjalnym o wykładni Traktatów oraz o ważności i wykładni aktów przyjętych przez instytucje, organy lub jednostki organizacyjne Unii. W związku z powyższym TSUE jest również uprawniony do dokonania wykładni Dyrektywy 2008/48/WE i wykładnia ta ma charakter wiążący. W sytuacji, gdy TSUE dokonał interpretacji przepisu prawa unijnego, to taki sam sposób interpretacji winny też przyjmować sądy krajowe w swoich wyrokach.W doktrynie wpływ dokonanej przez TSUE wykładni dyrektywy na orzecznictwo oraz praktykę sądów krajowych nie budzi wątpliwości. Przywołać można Ł. Obzejta, który stwierdził, że dla przyjęcia takiego rozwiązania nie ma znaczenia to, że odpowiedź na pytanie prejudycjalne wiąże jedynie sąd krajowy, zadający pytanie prejudycjalne w sprawie, w ramach której pytanie to zostało zawarte, jak również nie ma znaczenia to, że sądy krajowe stosują prawo wewnętrzne (art. 49 ust. 1 u.k.k.), a nie unijne (art. 16 ust. 1 dyrektywy 2008/48/WE). Polska zobowiązana była do pełnej implementacji art. 16 ust. 1 dyrektywy 2008/48/WE do wewnętrznego porządku prawnego, a następnie (sądy) do zapewnienia stosowania przepisu prawa wewnętrznego implementującego art. 16 ust. 1 dyrektywy 2008/48/WE (art. 49 ust. 1 u.k.k.) – aby cel wyznaczony w art. 16 ust. 1 dyrektywy 2008/48/WE został w pełni osiągnięty. Dlatego też, jak podnosi autor, wpływ wyroku C-383/18, L., na praktykę i orzecznictwo nie powinien budzić wątpliwości (Ł. Obzejta, Koszty związane z kredytem konsumenckim w związku z wyrokiem L. , LEX/el. 2019.).

Kolejno pozwany zaprzeczał temu, że doszło do wcześniejszych całkowitych spłaty pożyczek przez pożyczkobiorczynię. W ocenie Sądu teza ta nie znalazła odzwierciedlenia w zgromadzonym materiale dowodowy. Wskazać należy, że pozwany jako bank i strona przedmiotowych umów kredytu konsumenckiego mógł bez żadnych przeszkód uzyskać i przedstawić dowody, wskazujące na brak wcześniejszych całkowitych spłat w/w pożyczek przez konsumenta. Pozwany nie przeprowadził jednakże takiego przeciwdowodu. Powód na wykazanie niniejszej okoliczności przedstawił zaś zarówno oświadczenia pożyczkobiorczyni, jak i raporty z Biura (...). W ocenie Sądu dowody te nie budziły wątpliwości.

Jako bezzasadny Sąd uznał także zarzut pozwanego wystąpienia przez powoda z roszczeniem, korzystając z motywów wyroku TSUE, który dotyczy konsumenta. Na mocy umowy cesji dochodzi do pochodnego nabycia wierzytelności. Jak wynika z samej właściwości umowy przelewu wierzytelności, cesjonariusz nabywa wierzytelność dokładnie w takim kształcie i stanie w jakim przysługiwała ona cedentowi. Wierzytelność nabyta przez cesjonariusza jest identyczna do tej zbytej przez cedenta. Nowy wierzyciel może żądać od dłużnika spełnienia świadczenia na takich samych zasadach na jakich był do tego uprawniony zbywca. Co więcej, z punktu widzenia konsumenta umowa cesji może być korzystną formą dochodzenia roszczenia, gdyż pozwala mu uzyskać korzyści z roszczenia, które musi być dochodzone na drodze sądowej – z pominięciem trudności z tym związanych. W ocenie Sądu działalności takiej nie można co do zasady uznać za sprzeczną z zasadami współżycia społecznego.

Brak było również podstaw by przyjąć, że zawarte pomiędzy powodem a pożyczkobiorczynią umowy przelewu wierzytelności były nieważne, sprzeczne z ustawą, zasadami współżycia społecznego albo zmierzały do obejścia prawa. Nie było również podstaw by przyjąć, że którykolwiek z przelewów wierzytelności sprzeciwiał się ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Z umów cesji wprost wynikało, że ich przedmiotem są wierzytelności przysługujące kredytobiorcy wobec pozwanego banku z tytułu zwrotu wszelkich nienależnie pobranych opłat i kosztów oraz o zwrot kosztów w związku z przedterminową spłatą pożyczek.

W świetle powyższych rozważań dotyczących art. 49 ustawy o kredycie konsumenckim za bezpodstawne uznać należy stanowisko strony pozwanej, jakoby wierzytelności będące przedmiotem przelewów nie istniały. Przepis ten obejmuje bowiem wszelkie koszty niezależnie od tego jaki mają charakter i w jakim czasie zostały poniesione. Żądanie zasądzenia zwrotu proporcjonalnie wyliczonej części kosztów w związku z przedterminową spłatą pożyczki uznać zatem należało za zasadne.

Na uwzględnienie nie zasługuje także podnoszony w odpowiedzi na pozew zarzut naruszenia przez powoda zasad współżycia społecznego. Przepis art. 5 k.c. jest klauzulą generalną i jedynie w wyjątkowych sytuacjach może stanowić podstawę oddalenia powództwa. Odmowa udzielenia ochrony prawnej na podstawie art. 5 k.c. z uwagi na jego wyjątkowy charakter musi być uzasadniona istnieniem okoliczności rażących i nieakceptowanych w świetle powszechnie uznawanych w społeczeństwie wartości. Zasadniczą podstawę stwierdzenia o wystąpieniu nadużycia prawa stanowić powinna analiza zachowania uprawnionego. Jego negatywna ocena może wynikać m.in. z faktu, że zajście zostało przez niego sprowokowane albo też z faktu wykorzystania położenia drugiej strony (uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z 9 grudnia 2009 r., IV CSK 290/09, Lex nr 560607). W okolicznościach niniejszej sprawy samo wykonywanie przez powoda prawa do żądania zapłaty proporcjonalnie wyliczonej części prowizji w związku z przedterminową spłatą kredytu przez poprzednika prawnego powoda będącego konsumentem, nie daje podstaw do stwierdzenia, że wykonywanie tego prawa jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego lub społeczno–gospodarczym przeznaczeniem tego prawa. O nadużyciu prawa przez powoda nie świadczy również okoliczność, że powód jest przedsiębiorcą i nabywa wierzytelności przysługujące konsumentom wobec banków.

Na marginesie wskazać należy, iż, wobec uznania, że część prowizji podlega zwrotowi na podstawie wyżej powołanego art. 49 ustawy o kredycie konsumenckim, zbędne było odnoszenie się do zarzutów abuzywności i nieważności postanowień samej umowy pożyczki w zakresie prowizji.

Ustawodawca nie wskazał wprost szczegółowego sposobu obliczenia kosztów kredytu podlegających zwrotowi na rzecz konsumenta. Art. 49 u.k.k. nakazuje jednakże przyjąć, iż koszty te ulegają proporcjonalnemu obniżeniu w stosunku do czasu trwania zobowiązania. Nadmienić należy także, że w toku postępowania wyliczenia te nie były kwestionowane przez stronę pozwaną.

W odniesieniu do umowy pożyczki gotówkowej nr (...) strony określiły okres spłaty na 84 miesiące. Kredyt uruchomiony został 24 stycznia 2017 r. a data spłaty ostatniej raty według harmonogramu przypadałaby na dzień 10 lutego 2024 r. Pożyczkobiorczyni dokonała całkowitej spłaty pożyczki w dniu 27 czerwca 2017 r. Faktyczny okres kredytowania trwał zatem 154 dni i tylko za ten okres należy się pozwanemu prowizja. Kwota kosztów należnych za 1 dzień wynosi 0,2989895 zł (769,30 zł : 2 573 dni = 0,2989895 zł). Kwota należna pożyczkodawcy wynosi zatem 46,04 zł (0,2989895 zł x 154 ≈ 46,04 zł). Do zwrotu na rzecz powoda pozostaje kwota 723,26 zł (769,30 zł – 46,04 zł = 723,26 zł) i to tę kwotę należało zasądzić od pozwanego na rzecz powoda.

W odniesieniu do umowy pożyczki gotówkowej nr (...) strony określiły okres spłaty na 40 miesięcy. Kredyt uruchomiony został 31 sierpnia 2017 r. Data płatności raty przypadała na 10 dzień miesiąca. Uznać należy zatem, że data końca umowy została ustalona na 10 stycznia 2020 r., okres kredytowania wynosił zatem 1 228 dni. Pożyczkobiorca dokonał całkowitej spłaty pożyczki 30 kwietnia 2018 r. Faktyczny okres kredytowania trwał zatem 242 dni i tylko za ten okres należy się pozwanemu prowizja.

W odniesieniu do umowy pożyczki nr (...) strony określiły okres spłaty na 84 miesiące. Kredyt uruchomiony został zaś w dniu 20 września 2018 r. a data płatności raty przypadała na 20 dzień miesiąca. Data końca umowy przypadała zatem na dzień 20 października 2025 r. Pożyczkobiorczyni dokonała całkowitej spłaty pożyczki w dniu 9 maja 2019 r. Faktyczny okres kredytowania trwał zatem 231 dni i tylko za ten okres należy się pozwanemu prowizja. Kwota kosztów należnych za 1 dzień wynosi 0,251063 zł (649,50 zł : 2 587 dni = 0,251063 zł, zaś kwota należna pożyczkodawcy wynosi 58,00 zł (0,251063 zł x 231 ≈ 58,00 zł). Do zwrotu na rzecz powoda pozostaje zatem kwota 591,50 zł (649,50 zł – 58,00 zł = 591,50 zł) i to tę kwotę należało zasądzić od pozwanego na rzecz powoda.

Łączna kwota roszczenia wynosi 1 501,17 zł.

Sąd zasądził odsetki ustawowe za opóźnienie zgodnie z art. 481 k.c. tj.od kwoty 723,26 powód dochodził odsetek ustawowych za opóźnienie od daty 3 lata wstecz od dnia złożenia pozwu. Pozew nadano w placówce pocztowej w dniu 4 sierpnia 2020 r., w związku z czym zasadnym było zasądzenie odsetek ustawowych za opóźnienie od dnia 4 sierpnia 2017 r.od kwoty 186,41 zł Sąd zasądził odsetki ustawowe za opóźnienie od dnia 16 maja 2018 r. do dnia zapłaty. Całkowita spłata pożyczki nr (...) nastąpiła w dniu 30 kwietnia 2018 r. Zgodnie z art. 52 u.k.k. kredytodawca jest zobowiązany do rozliczenia z konsumentem kredytu w terminie 14 dni od dnia dokonania wcześniejszej spłaty kredytu w całości. Czternastodniowy termin na rozliczenie kredytu zgodnie z wyżej powołanym przepisem upływał zatem z dniem 14 maja 2018 r. Od dnia następnego po tym dniu pozwany pozostawał zatem w opóźnieniu wobec kredytobiorcy. Zgodnie z art. 321 k.p.c. Sąd nie może wyrokować co do przedmiotu, który nie był objęty żądaniem, ani zasądzać ponad żądanie, w związku z czym zasadnym było zasądzenie odsetek zgodnie z żądaniem pozwu. Od kwoty 591,50 zł Sąd zasądził odsetki ustawowe za opóźnienie od dnia 25 maja 2019 r. do dnia zapłaty. Całkowita spłata pożyczki nr (...) nastąpiła w dniu 9 maja 2019 r. Czternastodniowy termin na rozliczenie kredytu zgodnie z wyżej powołanym art. 52 u.k.k. upływał zatem z dniem 23 maja 2018 r. Od dnia następnego po tym dniu pozwany pozostawał zatem w opóźnieniu wobec kredytobiorcy. Zgodnie z art. 321 k.p.c. Sąd nie może wyrokować co do przedmiotu, który nie był objęty żądaniem, ani zasądzać ponad żądanie, w związku z czym zasadnym było zasądzenie odsetek zgodnie z żądaniem pozwu.

W punkcie II wyroku orzeczono o kosztach procesu na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik postępowania pozwny przegrał proces w całości zatem na koszty zasądzone na rzecz powoda złożyła się opłata sądowa od pozwu w kwocie 200 zł oraz wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości 900 zł ustalone na podstawie § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz 17 zł tytułem opłaty skarbowej od dokumentu pełnomocnictwa.

Mając na uwadze powyższe, orzeczono jak w sentencji.

sędzia Małgorzata Wert

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku proszę doręczyć pełnomocnikowi pozwanego (bez pouczenia).

sędzia Małgorzata Wert