Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 31 maja 2021 r.

Sąd Okręgowy w Kaliszu V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Romuald Kompanowski

Protokolant: sekr.sądowy Anna Sobańska

po rozpoznaniu w dniu 31 maja 2021 r. w Kaliszu

odwołania D. M.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

z dnia 16 lipca 2020 r. Nr (...) Znak (...)

w sprawie D. M.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

o ustalenie ubezpieczenia

1.  Zmienia zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. z dnia 16 lipca 2020 r., Nr (...), znak (...), w ten sposób, że stwierdza, że D. M., jako pracownik u płatnika składek (...) s.c., podlega od dnia 1 lutego 2020 roku obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu.

2.  Zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. a rzecz odwołującej D. M. kwotę 180,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt V U 1157/20

UZASADNIENIE

Decyzją z 16 lipca 2020 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. stwierdził, iż D. M. nie podlega od 1 lutego 2020 r. ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu, z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę w firmie (...) S.C. w K. wobec stwierdzenia, iż umowa o pracę została zawarta dla pozoru w celu uzyskania uprawnień do korzystania ze świadczeń z ubezpieczeń społecznych.

Od powyższej decyzji odwołanie wniosła D. M. wnosząc o jej zmianę i ustalenie, iż podlega ubezpieczeniu pracowniczemu od 1 lutego 2020 r.

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. wniósł o oddalenie odwołania.

Wezwani do sprawy w charakterze strony: G. W. i T. W. wspólnicy firmy (...) S.C. poparli odwołanie.

Sąd ustalił, co następuje:

T. W. i G. W. jako wspólnicy firmy pod nazwą (...) S.C. w K. prowadzą od wielu lat działalność gospodarczą zakresie usług gastronomicznych i cateringowych. Jednym z kontrahentów firmy w roku szkolnym 2019/2020 była (...) im. J. K. w K.. Firma dostarczała tam posiłki do znajdującej się w bursie stołówki. Posiłki przywożone były do kuchni a następnie były porcjowane w celu wydania osobom mieszkającym w bursie. Należało przygotować na każdy dzień trzy posiłki: śniadanie, obiad, kolację. Z chwilą rozpoczęcia roku szkolnego 2019/2020 firma zatrudniła do porcjowania przywiezionych posiłków i następnie ich wydania osobom korzystającym ze stołówki U. O.. W grudniu 2019 r. firma zatrudniła dodatkowo w ramach umowy cywilnoprawnej odwołującą D. M.. Od tego czasu podział zadań wyglądał tak, że jedna z tych osób przychodziła do pracy rano i pracowała do 14.30 a druga przychodziła do pracy na godzinę 13.30 i pracowała do 20.30. Taki harmonogram związany był z porą wydawania posiłków: śniadanie wydawane było od 6.30 do 9.00, obiad od 13.30 do 16.30 a po 16.30 gdy było indywidualne zamówienie, kolacja od 18.30 do 20.00. Po zakończeniu każdego z tych posiłków osoba obsługująca kuchnię na danej zmianie miała za zadanie posprzątać stołówkę, umyć naczynia, posprzątać kuchnię. Na luty 2020 r. firma przygotowała dla odwołującej umowę o pracę wskazując początkowo datę 10 lutego 2020 r. jako początek zatrudnienia. Wynikało to z terminu rozpoczęcia zajęć szkolnych po feriach. Bursa na czas ferii przyjęła uczestników (...) i konieczne było uruchomienie stołówki. W tych warunkach G. W. poprawił wskazaną w umowie datę 10 luty 2020 r. na 1 luty 2020 r. i tak poprawioną mowę przedstawił do podpisu odwołującej. Odwołująca wykonywała w ramach tej umowy pracę przez 8 godzin na pierwszej bądź drugiej zmianie zajmując się przygotowywaniem posiłków a następnie ich wydawaniem po czym przystępowała do sprzątania stołówki i kuchni. Odwołująca wykonywała taką pracę do 25 lutego 2020 r. Uległa wtedy wypadkowi komunikacyjnemu w wyniku czego powstała czasowa niezdolność do pracy. Na czas nieobecności odwołującej pracodawca do stołówki w bursie przeniósł inną osobę z drugiego punktu gastronomicznego prowadzonego przez G. W.

dowód: zeznania świadków: marka M., U. O. ,

zeznania odwołującej, zeznania G. W. ,

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 6 ust 1 pkt.1 i art. 13 pkt.1 ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. Nr 137 póz. 887 z późn. zm.). obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnym, rentowym, chorobowym i wypadkowym - podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami w okresie od nawiązania stosunku pracy do dnia jego ustania.

Stosownie zaś do treści art. 1 ust 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. Nr 60 póz. 636 z późn. zm.) osobom tym, w razie choroby lub macierzyństwa, przysługują świadczenia pieniężne na warunkach i w wysokości określonych ustawą.

Zgodnie z treścią art. 83 k.c. w związku z art.300 k.p. nieważne jest oświadczenie woli złożone drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru. Złożenie oświadczenia woli dla pozoru oznacza, że osoba oświadczająca wolę nie chce, aby powstały skutki prawne, jakie zwykle prawo łączy ze składanym przez nią oświadczeniem. Inaczej mówiąc strony niejako udają, że dokonują jakiejś czynności prawnej np. zawierają umowę o pracę.

Okoliczność, iż podmioty te sporządziły umowę o pracę, nie stoi na przeszkodzie uznania takiego działania w sytuacji gdy wiadomo było, iż zatrudniany w krótkim czasie będzie chciał korzystać ze świadczeń z ubezpieczenia społecznego, jako sprzecznego z zasadami współżycia społecznego. Nie można wyrazić akceptacji dla nagannych i szkodliwych społecznie zachowań, stanowiących przejaw szerszego zjawiska wyłudzania świadczeń z systemu ubezpieczeń społecznych, polegającego na zawieraniu umów na korzystnych warunkach na krótki okres przed zajściem zdarzenia rodzącego uprawnienie do świadczeń z ubezpieczenia społecznego i to w wysokości ustalonej od wygórowanego wynagrodzenia za pracę.

ZUS ma prawo ocenić sporządzoną umowę o pracę i uznać ją za pozorną, sprzeczną z prawem czy zasadami współżycia społecznego co ma skutki dla ubezpieczonego w zakresie istnienia podstawy ubezpieczenia (por. Wyrok SN, sygn. akt III UK 200/04, opublikowany w Rzeczpospolitej 2005 r., Nr 50, str. C-1). Podzielając ten pogląd dodać należy, iż rzeczą przedsiębiorcy jest zatrudnianie pracowników dla realizacji celów gospodarczych z tą działalnością związanych, lecz okoliczności te nie są obojętne dla organu rentowego, gdy ciężar utrzymania ubezpieczonego przerzucany jest na fundusze publiczne. Podobnie wypowiedział się Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 25.01.2005 r. II UKN 141/04 (OSNC 2005 Nr.15 /235). O pozorności umowy decydują okoliczności jej zawarcia, cel jaki strony chciały osiągnąć i charakter wykonywanych czynności.

Okoliczność, iż strony sporządziły dokumenty związane zwykle z nawiązaniem stosunku pracy, nie znaczy jeszcze, iż do nawiązania stosunku pracy doszło.

Celem zawarcia umowy o pracę jest nawiązanie stosunku pracy, a więc świadczenie przez pracownika pracy przez określony, dłuższy okres, w zamian za wynagrodzenie.

Pośrednim celem zatrudnienia jest także uzyskanie stażu emerytalnego czy ochrony ubezpieczeniowej na wypadek zajścia ryzyka choroby, wypadku, starości.

Podkreślić przy tym trzeba, że zarówno przepisy prawa pracy, prawa ubezpieczeń społecznych, jak i przepisy ustrojowe pozwalają tak kształtować elementy stosunku pracy, jaka jest wola stron. Jednakże przestaje powyższa kwestia być tylko sprawą stron nawiązujących stosunek pracy, gdy po uregulowaniu jedno - dwumiesięcznych składek przerzuca się ciężar wypłaty świadczeń na fundusz dysponujący publicznymi pieniędzmi, którymi zarządza ZUS. Nie może być tak, iż konstruuje się stosunek prawny pod istniejącą sytuację, nie dla realizacji celu jakiemu ten stosunek ma służyć a dla osiągnięcia innych celów, a więc uzyskania świadczeń, do których strony tego stosunku nie spełniały warunków.

W niniejszej sprawie, zgromadzony materiał dowodowy wskazuje iż strony sporządziły umowę o pracę i umowa ta była realizowana. Odwołująca udawała się do miejsca prowadzenia działalności przez pracodawcę i tam zajmowała się realizacją zadań wynikających z zakresu wskazanych jej przy zawieraniu umowy o pracę obowiązków pracowniczych. Za pracę wspólnicy wypłacali odwołującej wynagrodzenie. Odwołująca miała kwalifikacje i możliwość, aby pracę świadczyć, a wspólnicy mieli potrzebę i możliwość zatrudnienia pracownika. Okoliczności związane z wykonywaniem przez odwołującą pracy zostały przedstawione w sposób nie budzący wątpliwości przez bezstronne nie zainteresowane rozstrzygnięciem w sprawie w określonym kierunku osoby. Po przeprowadzeniu tego dowodu i po zapoznaniu się treścią zeznań świadków, organ rentowy nie wnioskował o przeprowadzenie kolejnych dowodów. Nie pojawiły się więc nowe okoliczności wymagające przeprowadzenia jeszcze nowych dowodów ponad to co wynikało z dotychczas przeprowadzonych w sprawie czynności dowodowych. Zatem stosując zasadę rozkładu ciężaru dowodowego przyjąć należało, iż strona odwołująca wykazała wszelkie okoliczności związane z prawidłowym nawiązaniem stosunku pracy i towarzyszące temu stosunkowi elementy rzeczowe w postaci wykonywania pracy zaś organ rentowy nie przedstawił poza podnoszonym w decyzji i w trakcie postępowania sądowego zarzutem o pozorności zawartej umowy o pracę jakichkolwiek dowodów na poparcie tej pozorności.

Z tych względów uznać należy, iż w niniejszej sprawie doszło do zawarcia umowy o pracę oraz jej realizacji i odwołująca podlegała ubezpieczeniu pracowniczemu w okresie od 1 lutego 2020 roku.

Stąd odwołanie jako zasadne podlegało uwzględnieniu, a decyzja zmianie w myśl art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c.

O kosztach orzec należało w oparciu o przepis art. 98 § 1 i 3 k.p.c. oraz § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie.

Romuald Kompanowski