Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 1 kwietnia 2014 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach

Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 18 marca 2014 r. w Katowicach

sprawy z odwołania A. M. (A. M. )

przeciwko Dyrektorowi Zakładu Emerytalno - Rentowego Ministerstwa

Spraw Wewnętrznych i Administracji

o wysokość świadczenia

na skutek apelacji ubezpieczonego A. M.

od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w Gliwicach z dnia 14 lutego 2013 r. sygn. akt VIII U 2471/12

oddala apelację.

/-/ SSA J. Ansion /-/ SSA M. Małek-Bujak /-/ SSA E. Piotrowska

Sędzia Przewodnicząca Sędzia

Sygn. akt III AUa 1352/13

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 2 listopada 2009 roku Dyrektor Zakładu Emerytalno-Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji ponownie ustalił wysokość policyjnej emerytury A. M.. Od 1 stycznia 2010 roku wysokość świadczenia na podstawie art. 15b ustawy z 18 lutego 1994 roku o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin określono na 1.856,49 zł. Na podstawie informacji sporządzonej przez Instytut Pamięci Narodowej z 12 czerwca 2009 roku organ rentowy ustalił, że odwołujący
w okresie od 8 marca 1982 roku do 31 lipca 1990 roku pełnił służbę
w organach bezpieczeństwa państwa. Emerytura wyniosła 0,7% podstawy wymiaru
za każdy rok służby w organach bezpieczeństwa państwa.

W odwołaniu od powyższej decyzji ubezpieczony domagał się jej zmiany
i przyznania mu nieobniżonej emerytury policyjnej naliczonej w wysokości 40% podstawy jej wymiaru za 15 lat służby i 2,6% podstawy wymiaru za każdy dalszy rok tej służby z uwzględnieniem okresów składkowych i nieskładkowych oraz przysługujących mu podwyższeń i dodatków, zasiłków i świadczeń pieniężnych. Według ubezpieczonego zaskarżona decyzja nie ma konstytucyjnej podstawy prawnej oraz błędnie zalicza okres służby od 8 marca 1982 roku do 31 lipca 1990 roku
w Komendzie Rejonowej Policji w R. do pracy w organach bezpieczeństwa państwa.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania
i podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko.

Sąd Okręgowy w Gliwicach wyrokiem z dnia 14 lutego 2013 roku
w sprawie o sygn. akt VIII U 2471/12 oddalił odwołanie.

Sąd Okręgowy na podstawie przeprowadzonego postępowania dowodowego,
w szczególności akt emerytalnych, akt osobowych z IPN, świadectwa pracy, świadectwa służby ubezpieczonego, ustalił następujący stan faktyczny:

A. M. został przyjęty do służby w Komendzie Miejskiej Milicji Obywatelskiej w R. dnia 1 grudnia 1976 roku. Wykonywał pracę w Wydziale (...) jako referent operacyjny do dnia 7 marca 1982 roku. Z dniem 8 marca 1982 roku został przeniesiony do SB. Przebieg służby był następujący:

-

od 8 marca 1982 roku do 31 marca 1983 roku - Komenda Wojewódzka Milicji

Obywatelskiej w K. - Wydział (...)w C. -

inspektor,

-

od 1 kwietnia 1983 roku do 31 października 1989 roku - Komenda Miejska Milicji Obywatelskiej w R. - (...)- inspektor w karcie ewidencyjnej SB,

-

od 1 listopada 1989 roku do 31 lipca 1990 roku - Miejski Urząd Spraw Wewnętrznych R. - inspektor - sekcja służby bezpieczeństwa.

Dnia 31 lipca 1990 roku został zwolniony w ramach weryfikacji. Następnie
1 sierpnia 1990 roku został przyjęty do Policji i służbę odbywał w Komisariacie (...) Policji w R.. Ubezpieczony służył w Policji do 31 grudnia 1992 roku.

W czasie zatrudnienia w Służbie Bezpieczeństwa odbył kurs doskonalenia zawodowego funkcjonariuszy MO przeniesionych służbowo do SB, Specjalny Kurs Operacyjny SB. Z akt osobowych (karta 37) wynika, że zabezpieczał operacyjnie Kopalnię (...). W związku z zaangażowaniem w pracę złożony został wniosek o nagrodę pieniężną.

Decyzją z 13 stycznia 1993 roku przyznano ubezpieczonemu prawo do emerytury policyjnej. Organ rentowy uwzględnił 16 lat i 1 miesiąc służby w Policji oraz 10 lat i 4 miesiące pracy cywilnej. Zaskarżoną decyzją organ rentowy ponownie ustalił wysokość świadczenia. Na podstawie informacji sporządzonej przez Instytut Pamięci Narodowej z 12 czerwca 2009 roku ustalił, że odwołujący w okresie od
8 marca 1982 roku do 31 lipca 1990 roku pełnił służbę w organach bezpieczeństwa państwa.

W ocenie Sądu Okręgowego na gruncie tak ustalonego stanu faktycznego, odwołanie ubezpieczonego nie zasługiwało na uwzględnienie.

Sąd I instancji wskazał, iż dnia 16 marca 2009 roku wszedł w życie przepis
art. 2 ust. 3 ustawy z dnia 23 stycznia 2009 roku o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin oraz ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U. z 2009r. Nr 24, poz. 145). Zmienił on ustawę z 18 lutego 1994 roku o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin
w ten sposób, że dodał art.15b w brzmieniu: w przypadku osoby, która pełniła służbę w organach bezpieczeństwa państwa, o których mowa w art. 2 ustawy
z 18 października 2006 roku o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów, i która pozostawała w służbie przed dniem 2 stycznia 1999 roku emerytura wynosi:

1)  0,7% podstawy jej wymiaru - za każdy rok służby w organach bezpieczeństwa państwa w latach 1944-1990,

2)  2,6% podstawy wymiaru - za każdy rok służby lub okresów równorzędnych ze służbą, o których mowa w art. 13 ust. 1 pkt 1, la oraz 2-4.

Sąd I instancji podniósł, iż zgodnie z powołanym wyżej przepisem art. 2 ustawy z dnia 18 października 2006r., organami bezpieczeństwa państwa, w rozumieniu ustawy, są:

instytucje centralne Służby Bezpieczeństwa Ministerstwa Spraw Wewnętrznych oraz podległe im jednostki terenowe w wojewódzkich, powiatowych i równorzędnych komendach Milicji Obywatelskiej oraz wojewódzkich, rejonowych i równorzędnych urzędach spraw wewnętrznych.

Zdaniem Sądu Okręgowego postępowanie dowodowe wykazało, że A. M. pełnił służbę w organach bezpieczeństwa państwa w okresie od 8 marca 1982 roku do 31 lipca 1990 roku ponieważ pełnił służbę:

-

od 8 marca 1982 roku do 31 marca 1983 roku w Komendzie Wojewódzkiej Milicji Obywatelskiej w K. - Wydział(...)SB, grupa operacyjna
w C. na stanowisku inspektora,

-

od 1 kwietnia 1983 roku do 31 października 1989 roku w Komendzie Miejskiej Milicji Obywatelskiej w R. - sekcja (...) na stanowisku inspektora
w karcie ewidencyjnej SB,

-

od 1 listopada 1989 roku do 31 lipca 1990 roku w Miejskim Urzędzie Spraw Wewnętrznych w R. na stanowisku inspektora - sekcja służby bezpieczeństwa.

W konsekwencji Sąd I instancji ustalił, że były podstawy do przeliczenia świadczenia i do zastosowania przelicznika 0,7% za każdy rok służby od 8 marca 1983 roku do 31 lipca 1990 roku. Zdaniem ustawodawcy system władzy komunistycznej opierał się głównie na rozległej sieci organów bezpieczeństwa państwa, spełniającej w istocie funkcje policji politycznej, stosującej bezprawne metody, naruszające podstawowe prawa człowieka, a funkcjonariusze organów bezpieczeństwa pełnili swoje funkcje bez ponoszenia ryzyka utraty zdrowia lub życia, korzystając przy tym z licznych przywilejów materialnych i prawnych w zamian
za utrwalanie nieludzkiego systemu władzy - co wynika z preambuły do ustawy
z 23 stycznia 2009 roku o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym (…).

Sąd I instancji wskazał, iż samo podjęcie i pełnienie służby w tych organach, niezależnie od zadań realizowanych przez danego funkcjonariusza w ramach tej służby i skutków jego osobistych działań powoduje, stosownie do treści przepisu
art. 15b ustawy zaopatrzeniowej, przeliczenie wysługi emerytalnej, a przez to obniżenie świadczenia. Przepis ten stanowi, że w przypadku osoby, która pełniła służbę w organach bezpieczeństwa państwa dokonuje się przeliczenia świadczenia, nie wymienia on kolejnych przesłanek. Takie stanowisko zajął także Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z 13 kwietnia 2012 roku, III AUa 1708/11. Organ rentowy oparł zaskarżoną decyzję na informacji o przebiegu służby z IPN z 12 czerwca 2009 roku. Informacja taka nie ma charakteru wiążącego dla Sądu i podlega ocenie. Z akt osobowych wynika, że potwierdza ona rzeczywisty okres służby ubezpieczonego
w organach bezpieczeństwa państwa. Okres służby w MO i Policji poza Służbą Bezpieczeństwa nie został zaliczony do służby w organach bezpieczeństwa państwa.

Zdaniem Sądu Okręgowego chybiony jest zarzut ubezpieczonego dotyczący niekonstytucyjności przepisów nakazujących przeliczenie świadczenia. Trybunał Konstytucyjny w pkt 4 wyroku z dnia 24 lutego 2010 r. (K 6/09) uznał, iż art. 15b
ust. 1 ustawy z dnia 18 lutego 1994r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U. Nr. 8, poz. 67 ze zm.) jest zgodny z art. 2, art. 10, art. 30, art. 32 i art. 67 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji oraz nie jest niezgodny z art. 42 Konstytucji.

W uzasadnieniu wyroku Trybunał Konstytucyjny podkreślił, iż z konstytucyjnej zasady zaufania do państwa i stanowionego przez niego prawa nie wynika w żaden sposób, że każdy, bez względu na cechujące go właściwości, może zakładać,
że unormowanie jego praw socjalnych nie ulegnie nigdy w przyszłości zmianie na jego niekorzyść. Ponadto utrwalone jest w orzecznictwie stanowisko, że za każdy rok pełnienia służby w latach 1944- 1990 w organach bezpieczeństwa państwa, o których mowa w art. 2 ustawy z 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów, emerytura wynosi 0,7% podstawy jej wymiaru (art. 15b ust. 1 pkt 1 ustawy z 1994r.) co oznacza, że wysokość emerytury wyliczanej wyłącznie za okresy pełnienia takiej służby może być niższa od 40% podstawy wymiaru tego świadczenia - uchwała SN z 3 marca 2011 roku, II UZP 2/11.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy oddalił odwołanie na podstawie
art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c.

Apelację od powyższego wyroku wniósł ubezpieczony.

Zaskarżając powyższy wyrok w całości, zarzucił mu naruszenie prawa materialnego, tj. art. 14 i 15 ustawy z dnia 18 lutego 1994 roku o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy w związku z art. 2 ust. 3 i art. 15b ustawy z dnia
21 stycznia 2009 roku (Dz. U. nr 24 z 2009) zmieniającego ustawę o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy, polegające na błędnej jego wykładni przez przyjęcie,
że należna dotychczasowa ubezpieczonemu emerytura, jako funkcjonariuszowi organów bezpieczeństwa państwa, powinna być od 1 stycznia 2010 roku obniżona do kwoty 1.856,49 zł przy zastosowaniu współczynnika podstawy jej wymiaru 0,7%
za każdy rok służby, chociaż powołane wyżej przepisy takiego naliczania emerytury ubezpieczonemu nie uzasadniają oraz niewyjaśnienie wszystkich istotnych okoliczności dla rozstrzygnięcia sprawy.

Zdaniem apelującego Sąd Okręgowy w sposób mechaniczny oparł się na przepisach ustawy z dnia 21 marca 2009 roku, nie dokonując należnej wykładni jej przepisów w stosunku do ustawy z dnia 18 lutego 1998 roku, regulującej świadczenia emerytalne funkcjonariuszy. Apelujący wywiódł, iż Trybunał Konstytucyjny
w sprawie o sygn. akt K 6/09 uznał przy 5 głosach odrębnych, że ustawa jest zgodna
z Konsytuacją, ale w uzasadnieniu swojego orzeczenia, dostrzegł, że ustawodawca obniżając podstawę emerytury funkcjonariuszy organów bezpieczeństwa państwa służących w latach 1944-1990 przewidział wyraźnie odpowiednie stosowanie art. 14
i 15 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy. Zdaniem Trybunału
w ustawie zmieniającej nakaz odpowiedniego stosowania art. 15 ustawy
o zaopatrzeniu emerytalnym oznacza, że organ emerytalny powinien brać pod uwagę przy naliczaniu wysokości świadczenia treść art. 15.1 stwierdzając, że emerytura dla funkcjonariusza, który pozostawał na służbie przed dniem 2 stycznia 1999 roku wynosi 40% podstawy wymiaru za 15 lat służby. W ocenie apelującego, z treści
art. 15b, który w ust. 2 stanowi, że emerytura funkcjonariusza, który pozostawał
w służbie przed dniem 2 stycznia 1999 roku wynosi 40% podstawy jej wymiaru, zaś wskaźnik 2,6% podstawy jej wymiaru dotyczy każdego kolejnego roku ponad 15 lat służby.

Ponadto apelujący zarzucił, iż Sąd Okręgowy rozpoznając odwołanie oparł swoje ustalenia jedynie o akta osobowe ubezpieczonego i akta IPN-u i na ich podstawie ustalił przebieg służby ubezpieczonego w organach bezpieczeństwa państwa w charakterze inspektora nie próbując ustalić i analizować przebiegu tej służby oraz sposobu jej wykonywania. Ponadto podniósł, iż Sąd Okręgowy nie ustalił czym ubezpieczony się zajmował w spornym okresie.

Apelujący wskazał, iż z dniem 1 sierpnia 1990 roku przyjęto go ponownie do policji w R., gdzie pracował do 1992 roku, kiedy to przeszedł na rentę inwalidzką w związku z chorobą. W ocenie ubezpieczonego dowodzi to faktu, że nie miał on „nic szkodliwego na sumieniu”.

Ubezpieczony podniósł, iż zgodnie z orzecznictwem SN z dnia 9 grudnia 2011 roku, informacje IPN-u nie wiążą Sądu Ubezpieczeń Społecznych, do którego należy ostateczna ocena co do zakwalifikowania określonych okresów służby emerytowanego funkcjonariusza, jako służby w organach bezpieczeństwa państwa.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja nie znajduje usprawiedliwionych podstaw i podlega oddaleniu.

Wbrew zarzutom apelacji, Sąd Okręgowy ferując zaskarżone orzeczenie nie naruszył prawa materialnego i nie zachodzi jakakolwiek podstawa do ingerencji Sądu drugiej instancji w podważenie trafności tego rozstrzygnięcia.

Należy przypomnieć, iż zgodnie z art. 15b ust. 1 ustawy z dnia 18 lutego 1994r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U. z 2004 , Nr 8, poz. 67, tekst jednolity, dalej jako ustawa o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy), w przypadku osoby, która pełniła służbę w organach bezpieczeństwa państwa, o których mowa w art. 2 ustawy z dnia 18 października 2006r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów, i która pozostawała w służbie przed dniem
2 stycznia 1999r., emerytura wynosi:

1) 0,7% podstawy wymiaru - za każdy rok służby w organach bezpieczeństwa państwa w latach 1944-1990;

2) 2,6% podstawy wymiaru - za każdy rok służby lub okresów równorzędnych ze służbą, o których mowa w art. 13 ust. 1 pkt 1, 1a oraz pkt 2-4.

Zatem warunkiem zastosowania w stosunku do ubezpieczonego powyższego przepisu było ustalenie, że w spornym okresie od dnia 8 marca 1982 roku do dnia
31 lipca 1990 roku pełnił służbę w organach bezpieczeństwa państwa, a nie ocena jej charakteru. Ustawodawca nie uzależnił zastosowania przelicznika 0,7% podstawy wymiaru od zakresu obowiązków i faktycznie wykonywanych działań na stanowisku pracownika służby w organach bezpieczeństwa państwa w latach 1944-1990, a jedynie od samego faktu zatrudnienia w organach bezpieczeństwa państwa.

Po myśli zaś art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 18 października 2006r.
o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów (jednolity tekst: Dz. U. z 2007r. Nr 63, poz. 425
z późn. zm., dalej jako ustawa o ujawnianiu informacji) organami bezpieczeństwa państwa w rozumieniu ustawy są instytucje centralne Służby Bezpieczeństwa Ministerstwa Spraw Wewnętrznych oraz podległe im jednostki terenowe
w wojewódzkich, powiatowych i równorzędnych komendach Milicji Obywatelskiej oraz w wojewódzkich, rejonowych i równorzędnych urzędach spraw wewnętrznych.

Sąd Apelacyjny w pełni podziela zastosowaną przez Sąd Okręgowy wykładnię art. 15b ustawy z dnia 18 lutego 1994r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji (j.t. Dz. U. z 2004r. Nr 8, poz. 67 z późn. zm.). Podkreślenia wymaga, że to wolą ustawodawcy zostały wprowadzone przepisy zmieniające zasady ustalania wysokości świadczeń emerytalnych funkcjonariuszy policji za okres ich służby
w organach bezpieczeństwa państwa ujęte w art. 15b ustawy z dnia 18 lutego 1994r.
o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji (j.t. Dz. U. z 2004r. Nr 8, poz. 67 z późn. zm.) i to ustawodawca określił w art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 18 października 2006r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 (...) (Dz. U. z 2007r. Nr 63, poz. 425 z późn. zm.), które organy zalicza do organów bezpieczeństwa państwa. Sąd Okręgowy przeanalizował w wystarczający dla kontroli instancyjnej jego motywów sposób zarzuty odwołującego dotyczące jego zdaniem sprzeczności przepisów ww. ustawy z normami i zasadami konstytucyjnymi. Odwołanie się w tym zakresie do stanowiska Trybunału Konstytucyjnego zawartego
w uzasadnieniu wyroku z dnia 24 lutego 2010r. wydanego w sprawie o sygn. akt K 6/09 (OTK-ZU 2012 Seria A 2010 Nr 2, poz. 15) jest nie tylko uprawnione, ale wręcz uzasadnione. W wyroku tym bowiem Trybunał Konstytucyjny potwierdził zgodność art. 15b ust. 1 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy z art. 2, art. 10,
art. 30, art. 32 i art. 67 ust. 1 w zw. z art. 31 ust. 3 Konstytucji oraz stwierdził,
że przepis ten nie jest niezgodny z art. 42 Konstytucji. Jednocześnie Trybunał Konstytucyjny poddał szczegółowej analizie zgodność objętej zarzutami regulacji
z Konwencją o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności na tle orzecznictwa Europejskiej Komisji Praw Człowieka i Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Z mocy art. 190 ust. 1 Konstytucji orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego mają moc bezwzględnie obowiązującą i wobec tego podważanie przywołanego wyżej rozstrzygnięcia Trybunału Konstytucyjnego nie jest dopuszczalne.

Odpowiadając na zarzut apelującego dotyczący naruszenia prawa materialnego, tj. art. 14,15 i 15b ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym (…), Sąd Apelacyjny w pełni podzielił pogląd prawny wyrażony przez Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia
24 czerwca 2013r., II UK 83/13, LEX nr 1335577, że nie ma żadnych podstaw ani uzasadnienia korygowanie zasady wyliczania emerytury mundurowej od innego wskaźnika procentowego niż 0,7% podstawy wymiaru tego świadczenia za każdy rok służby w organach bezpieczeństwa państwa, o których mowa w ustawie lustracyjno-dezubekizacyjnej, w drodze odpowiedniego stosowania art. 15 ust. 1 in principio ustawy z 1994r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, który przewiduje co najmniej 40% podstawę wymiaru tego świadczenia z tytułu pozostawania w służbie przed dniem 2 stycznia 1999r. Jeżeli służba była pełniona w latach 1944-1990
w organach bezpieczeństwa państwa totalitarnego, o której mowa w art. 2 ustawy lustracyjno-dezubekizacyjnej, to emerytura wynosi zawsze po 0,7% podstawy wymiaru tego świadczenia za każdy rok pełnienia takiej służby (art. 15b ust. 1 pkt 1 ustawy zaopatrzeniowej), z jedynym wyjątkiem uregulowanym w art. 15b ust. 3 i 4 (tak też Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 3 marca 2011r., II UZP 2/11, OSNP 2011/15-16/210; Sąd Apelacyjny w Lublinie w wyroku z dnia 28 maja 2013r., III AUa 369/13, LEX nr 1324724, Sąd Apelacyjny w Białymstoku z dnia 28 maja 2013r., III AUa 1160/12, LEX nr 1324648).

Natomiast dopuszczenie do dalszej służby już w warunkach demokratycznego państwa i porządku prawnego, po tzw. pozytywnym zweryfikowaniu przydatności do służby, nie zmienia oceny wcześniejszej służby w organach totalitarnej państwowej przemocy politycznej, która w warunkach demokratycznego państwa prawnego nie może być tytułem do dalszego utrzymywania lub korzystania z przywilejów uzyskanych z nielegalnej, niegodnej lub niegodziwej służby z natury rzeczy i z punktu widzenia podstawowych, bo przyrodzonych naturze ludzkiej standardów prawnych
i obywatelskich demokratycznego państwa prawnego, tj. przywilejów z tytułu służby w organach, które w istocie rzeczy były strukturami niebezpieczeństwa państwa totalitarnego, przeznaczonymi do zwalczania ruchów niepodległościowo-wolnościowych i demokratycznych dążeń oraz aspiracji do odzyskania lub przywrócenia podstawowych praw i wolności obywatelskich (Sąd Apelacyjny
w Lublinie w wyroku z dnia 22 maja 2013r., III AUa 327/13, LEX nr 1321980).

Niezależnie od powyższego, odnosząc się do zarzutu apelacyjnego dotyczącego związania także Sądu informacją o służbie ubezpieczonego uzyskaną z Instytutu Pamięci Narodowej, należy wskazać, że sąd powszechny (sąd ubezpieczeń społecznych), rozpoznający sprawę w wyniku wniesienia odwołania od decyzji organu emerytalnego (Dyrektora Zakładu Emerytalno-Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych w W.) w sprawie ponownego ustalenia (obniżenia) wysokości emerytury policyjnej byłego funkcjonariusza Służby Bezpieczeństwa, nie jest związany treścią takiej informacji zarówno co do faktów (ustalonego w tym zaświadczeniu przebiegu służby), jak i co do kwalifikacji prawnej tych faktów (zakwalifikowania określonego okresu służby jako służby w organach bezpieczeństwa państwa). Takie stanowisko zostało zaprezentowane w uchwale Sądu Najwyższego Izba Pracy, (...) i Spraw Publicznych z dnia 9 grudnia 2011r. (II UZP 10/2011, Lex Polonica nr 2802706, OSNP 2012/23-24 poz. 298).

Stanowisko to Sąd Apelacyjny w pełni akceptuje. Związanie informacją uzyskaną z Instytutu Pamięci Narodowej obejmuje jedynie organ rentowy, który przy wydawaniu decyzji musi kierować się danymi zawartymi w informacji o przebiegu służby. Ustalenia faktyczne i interpretacje prawne Instytutu Pamięci Narodowej nie mogą natomiast wiązać sądu - do którego wyłącznej kompetencji (kognicji) należy ustalenie podstawy faktycznej rozstrzygnięcia w przedmiocie prawa do emerytury policyjnej i jej wysokości oraz odpowiednia kwalifikacja prawna (subsumcja) ustalonych faktów. Taka argumentacja jest uzasadniona tym bardziej,
że w postępowaniu z zakresu ubezpieczeń społecznych nie obowiązują ograniczenia dowodowe wynikające z przepisów rozporządzenia, odmiennie niż w postępowaniu przed organem rentowym, a zastosowanie znajdują wyłącznie przepisy k.p.c., w tym także przepisy dotyczące postępowania dowodowego.

Powyższe, jak wskazał Sąd Najwyższy w powołanej uchwale, oznacza,
że ostatecznie ocena co do zakwalifikowania określonych okresów służby emerytowanego funkcjonariusza jako służby w organach bezpieczeństwa państwa należy do sądu ubezpieczeń społecznych. Tylko do sądu należy też interpretacja art. 15 i 15b ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy, w szczególności jej
art. 15b ust. 1 w związku z art. 2 ust. 1 i ust. 3 ustawy o ujawnianiu informacji.

W ocenie Sądu Apelacyjnego zasadnie Sąd pierwszej instancji, weryfikując informację IPN z dnia 12 czerwca 2009 roku na podstawie akt osobowych, stwierdził, iż odzwierciedla ona rzeczywisty przebieg służby ubezpieczonego w organach bezpieczeństwa. Należy mieć na uwadze, iż w aktach osobowych ubezpieczonego znajdują się dokumenty potwierdzającego jego aktywny udział w ramach Służby Bezpieczeństwa (k.31 zaświadczenie o ukończeniu kursu doskonalenia zawodowego funkcjonariuszy MO przeniesionych służbowo do Służby Bezpieczeństwa, k. 35 zaświadczenie o ukończeniu cyklu doskonalenia zawodowego i politycznego w latach 1983-1984, k. 37 wniosek o wyróżnieniu nagrodą pieniężna dla inspektora Sekcji (...) Służby Bezpieczeństwa za zabezpieczenie operacyjne Kopalni (...), poprzez wartościowe osobowe źródła informacji ulokowane w najbardziej zagrożonych miejscach (…). Poza tym warto podkreślić, że aktywny udział ubezpieczonego
w kursach i szkoleniach organizowanych przez Komendę Miejską Milicji Obywatelskiej, czy Miejski Urząd Spraw Wewnętrznych w R., niewątpliwie świadczy o jego zaangażowaniu w powierzone ówcześnie obowiązki.

Sąd Apelacyjny dokonując ponownej analizy zebranego materiału dowodowego, nie podzielił zarzutu ubezpieczonego, jakoby Sąd I instancji nie wyjaśnił wszystkich istotnych okoliczności dla rozstrzygnięcia sprawy. Jak już wyżej wskazano, podleganie powyższym przepisom wynika zaś z samego faktu pełnienia służby w charakterze funkcjonariusza w byłych organach bezpieczeństwa państwa.

Ubezpieczony nie wykazał, by w jego sytuacji miał zastosowanie wyjątek przewidziany art.15b ust.3 i 4 ustawy powołanej powyżej.

Mając na uwadze całokształt powyżej przytoczonych okoliczności Sąd Apelacyjny w całej rozciągłości podzielił stanowisko Sądu pierwszej instancji zarówno odnośnie ustalenia stanu faktycznego, jak również dokonanej oceny prawnej
i opierając się na treści art. 385 k.p.c. w pkt 1 oddalił apelację uznając ją
za bezzasadną.

/-/ SSA J. Ansion /-/ SSA M. Małek-Bujak /-/ SSA E. Piotrowska

Sędzia Przewodnicząca Sędzia

JM