Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 stycznia 2022 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie – I Wydział Cywilny

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 10 stycznia 2022 r. w Krakowie na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego w W.

przeciwko S. S. (1)

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie

z dnia 9 grudnia 2019 r. sygn. akt IX GC 84/19

1.  oddala apelację;

2.  przyznaje od Skarbu Państwa- Sądu Okręgowego w Krakowie na rzecz adwokata D. D. kwotę 10.800 zł (dziesięć tysięcy osiemset złotych) brutto tytułem wynagrodzenia za pomoc prawną udzieloną pozwanemu z urzędu w postępowaniu apelacyjnym.

SSA Grzegorz Krężołek

Sygn. akt : I AGa 184/20

UZASADNIENIE

W pozwie skierowanym przeciwko S. S. (1) (...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty w W. domagał się zasądzenia od pozwanego kwoty 270.977,98 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu, tytułem zwrotu świadczenia wynikającego z umowy kredytowej zawartej przez pozwanego z poprzednikiem prawnym (...) Bankiem (...) SA we W. zawartej w dniu 11 lutego 2011r.

Podnosiła , iż wierzytelność tę nabyła na podstawie umowy cesji z wierzycielem pozwanego w dniu 30 listopada 2016 r.

S. S. (1) uznał swoje zobowiązanie wobec strony powodowej zawierając z nią w dniu 23 maja 2017r na podstawie której zobowiązał się do spłaty zaległego zobowiązania w ratach.

Fundusz twierdził , że dochodzi zapłaty należności głównej w kwocie 168.161,83 zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od kwoty należności głównej za okres od 30 listopada 2016 r. do dnia 23 lipca 2018 r. w kwocie 9.862,72 zł, odsetkami umownymi w kwocie 15.867,75 zł oraz odsetkami karnymi w kwocie 77.085,68 zł.

Sąd Okręgowy w K. w dniu 14 września 2018r wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym , którym uwzględnił powództwo w całości i obciążył pozwanego kosztami procesu.

W sprzeciwie od tego orzeczenia S. S. (1) zakwestionował je w całości , domagając się oddalenia powództwa.

W swoim stanowisku procesowym , nie kwestionując faktu zawarcia umowy kredytowej, faktu otrzymania środków finansowych na jej podstawie , a także warunków w jakich miał spłacać swoje zobowiązanie wobec banku podnosił , że zaciągnął zobowiązanie na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej.

W latach 2009 – 2011 prowadził inwestycję budowlaną , a środki z kredytu miały pozwolić mu ją zakończyć.

Późniejsze decyzje organów administracji budowlanej o nakazie rozbiórki powstałych obiektów, doprowadziły do niemożności spieniężenia zbudowanych lokali.

Pozwany argumentował , i ż bank kredytodawca wiedział na jaki cel mają być przeznaczone pożyczone pieniądze , a zatem przyjął także na siebie ryzyko niepowodzenia zamierzenia inwestycyjnego. Ryzyko to przejął później także nabywca wierzytelności.

S. S. (1) nie kwestionując faktu zawarcia umowy cesji pomiędzy kredytodawcą a Funduszem oraz ugody z cesjonariuszem ani jej warunków twierdził , że pracownicy strony powodowej nakłonili go do jej podpisania , wcześniej skłaniając go również do dokonywania wpłat chociażby niewielkich sum , w kwietniu i maju 2017r , na poczet realizowania nabytej wierzytelności.

Odnosząc się do tych argumentów strona powodowa zaprzeczyła ich trafności podnosząc w szczególności , że bank nie mógł odpowiadać za powodzenie inwestycji powoda , a przyczyną wydania decyzji administracyjnych nakazujących rozbiórkę wybudowanych obiektów było wzniesienie ich w sposób niezgodny z założeniami projektowymi.

Wyrokiem z dnia 9 grudnia 2019r Sąd Okręgowy w Krakowie :

-zasądził od pozwanego S. S. (1) na rzecz strony powodowej (...) Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego w W. kwotę 269.077,98 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie, liczonymi od dnia 25 lipca 2018 r. do dnia zapłaty[ pkt I ]

- w pozostałym zakresie powództwo oddalił [ pkt II ], oraz

- zasądził od pozwanego S. S. (1) na rzecz strony powodowej (...) Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego w W. kwotę 24.366 zł tytułem zwrotu kosztów procesu [ pkt III sentencji wyroku].

Sąd ustalił następujące fakty istotne dla rozstrzygnięcia :

Pozwany, prowadzący działalność gospodarczą, zawarł z Bankiem (...) S.A. umowę kredytu na kwotę 200.000 zł na cel związany z tą działalnością , w tym spłatę wcześniejszego kredytu oraz zakup dwóch maszyn.

Ostatnia rata miała zostać spłacona w dniu 10 lutego 2016 r. W paragrafie 3.04.2 umowy zastrzeżono wysokość odsetek umownych – stawka WIBOR na jednomiesięcznych depozytów międzybankowych, powiększona o 7 punktów procentowych. W paragrafie 3.05.2 strony oznaczyły stawkę odsetek od kredytu przeterminowanego – trzykrotność stopy kredytu lombardowego NBP.

Pismem z dnia 20 lipca 2012r Bank wypowiedział pozwanemu umowę kredytową powołując się na niedotrzymanie jej warunków w zakresie terminowej spłaty zobowiązania. Wypowiedzenie nastąpiło z zachowaniem 30–dniowego terminu wypowiedzenia. Pismo zawierające oświadczenie kredytodawcy zostało skutecznie doręczone pozwanemu w dniu 26 lipca 2012 r.

W dniu 30 listopada 2016 r. Bank (...) S.A. zawarł umowę cesji wierzytelności ze stroną powodową, na mocy której przelał na nią wierzytelność wobec pozwanego , dla której tytułem była wskazana wyżej umowa.

W dniu 23 maja 2017 r. pozwany zawarł z powodem ugodę.

W jej treści S. S. (1) uznał swoje zobowiązanie wynikające z przelanej wierzytelności, oświadczając że wierzytelność z tytułu przedmiotowego kredytu jest wymagalna i wynosi 266.860,43 zł, w tym: należność główna – 168.161,83 zł, odsetki umowne w kwocie 15.867,75 zł do dnia 23 maja 2017 r., odsetki karne, naliczone przez pierwotnego wierzyciela w kwocie 77.085,68 zł do dnia 23 maja 2017 r. oraz odsetki ustawowe naliczone przez wierzyciela w kwocie 5.279,28 zł.

Na poczet zawartej ugody pozwany zapłacił stronie powodowej w okresie od 20 kwietnia 2017 r. do 17 stycznia 2018 r., łącznie kwotę 1.900 zł.

Ponadto Sąd I instancji ustalił , że Starosta (...) udzielił pozwanemu trzech pozwoleń na budowę, a następnie (...) w W. nakazał pozwanemu dokonanie rozbiórek wybudowanych domów z powodu istotnych odstępstw od zatwierdzonego projektu budowlanego.

W części uzasadnienia poświęconej podjętym decyzjom procesowym , Sąd Okręgowy wskazał , iż nie zobowiązywał strony powodowej do przedłożenia nagrań z rozmów z pozwanym, bowiem, po pierwsze, rozmowy te nie zostały skonkretyzowane co do swojej daty, a ponadto, okoliczności zawarcia ugody nie miały znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy, ponieważ podstawą uwzględnienia żądania pozwu była umowa kredytu, której zawarcia pozwany nie kwestionował, nie podnosił też zarzutu spłaty zadłużenia ponad kwotę 1900 zł Nie podnosił także tego , iż uchylił się od skutków prawnych swojego oświadczenia woli zawartego w tej ugodzie, a w konsekwencji brak było podstaw do kwestionowania jej ważności /przy uwzględnieniu, że brak wpłat zgodnie z jej treścią powodował skutek niweczący, zgodnie z § 3 ust. 1 tej umowy./

Oddalając/ złożony przez stronę powodową / wniosek o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego , Sąd I instancji ocenił go jako zbędny dla dokonania ustaleń istotnych dla rozstrzygnięcia bowiem wykazanie wysokości zadłużenia z tytułu niespłaconego kredytu nie wymaga wiadomości specjalnych w rozumieniu art. 278 k.p.c., co dotyczy również obliczenia odsetek /Sąd ostatecznie dokonał samodzielnej weryfikacji wysokości tych odsetek, przy uwzględnieniu, że wysokość tego świadczenia została również uznana przez pozwanego w ugodzie i nie była przezeń kwestionowana/.

Ocenę prawną roszczenia Funduszu , które uznał za niemal w całości uzasadnione Sąd I instancji oparł na stwierdzeniach i wnioskach , które można podsumować w następujący sposób :

a/ zgodnie z art. 69 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz.U.2012.1376 j.t.) przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Zawarta przez S. S. (1) i Bank (...) SA umowa z dnia 11 lutego 2011r. spełniała te ustawowe wymagania , a kwota przyznanego kredytu została przez pozwanego wykorzystana.

Skoro umowa została wypowiedziana w związku z niedokonywaniem spłaty w terminach w niej , cała kwota kredytu stała się zadłużeniem przeterminowanym. Od całej tej kwoty od chwili upływu terminu zwrotu kredytu, bank mógł domagać się zapłaty odsetek od kapitału przeterminowanego, w wysokości trzykrotności stopy kredytu lombardowego (w chwili zamknięcia rozprawy 7,5% w skali roku, co nie przekraczało odsetek maksymalnych za opóźnienie), zgodnie z § 3.05.2 umowy.

Za okres do dnia zapadalności kwoty kredytu cedent mógł naliczyć odsetki kapitałowe umowne w wysokości określonej w § 3.04.2 umowy. Wysokości tych odsetek pozwany nie kwestionował.

S. S. (1) nie wykazał również aby dokonywał na poczet obciążającego go zobowiązania wyższych wpłat niż wskazane w załączniku do sprzeciwu / łącznie 1900 złotych / lub że dokonane wpłaty zostały błędnie zaliczone,

b/ Fundusz wskazał, że dochodzi zapłaty należności głównej w kwocie 168.161,83 zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od kwoty należności głównej za okres od 30 listopada 2016r . do dnia 23 lipca 2018 r. w kwocie 9.862,72 zł, odsetek umownych w kwocie 15.867,75 zł oraz odsetek karnych w kwocie 77.085,68 zł.

Mając na uwadze, że pozwany podnosił zarzut zapłaty jedynie w zakresie wskazanej wyżej sumy , nie kwestionując wysokości odsetek,/ ich wysokość została uznana w ugodzie przez pozwanego/ , Sąd Okręgowy uznał , że obliczenie nie przekraczało wysokości odsetek, wskazanych w § 3.04 ust. 2 umowy kredytowej przy uwzględnieniu czasu korzystania z kapitału w okresie od zawarcia umowy do upływu okresu wypowiedzenia tj. dnia 26 sierpnia 2012 r. (co dotyczy odsetek umownych, naliczonych do daty wypowiedzenia w kwocie 15.867,75 zł) oraz wysokości odsetek wskazanych w par. 3.05. ust. 2 umowy (w zakresie odsetek karnych, naliczanych od dnia wypowiedzenia do dnia 30 listopada 2016 r. od niespłaconego kapitału w wysokości 168.161,83 zł.).

Stawka odsetek karnych wynosiła: w okresie do 7 listopada 2012 – 3*6,25%, do 5 grudnia 2012 – 3*5,75%, do 9 stycznia 2013 – 3*5,5%, do 6 lutego 2013 – 3*5,25%, do 6 marca 2013 – 3*4,75%, do 8 maja 2013 – 3*4,5%, do 5 czerwca 2013 – 3*4,25%, do 3lipca 2013 – 3*4%, do 8 października 2014 – 3*3%, a następnie 3*2,5%).

Również dochodzona kwota odsetek w kwocie 9.862,72 zł nie przekraczała wysokości odsetek ustawowych za wskazany przez powoda okres po nabyciu wierzytelności, a odsetki te zostały obliczone do dnia 23 lipca 2018 r., a zatem powodowi przysługiwały również dalsze odsetki ustawowe za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu, na mocy art. 481 § 1 i 2 k.c. w zw. z art. 482 k.c.

W konsekwencji Sąd uznał za zasadne żądanie zwrotu kwoty kredytu wraz z odsetkami kapitałowymi i odsetkami za opóźnienie,

c/ powództwo zostało oddalone w zakresie dokonanej przez S. S. (1) zapłaty kwoty 1900 zł , którą to okoliczność Sąd I instancji uznał za niesporną pomiędzy stronami,

d/ jako niezasadny Sąd I instancji ocenił zarzut pozwanego wywodzony ze współodpowiedzialności Banku (...) za niepowodzenie inwestycji sfinansowanej ze smrodków udzielonego kredytu.

W tym zakresie argumentował , że umowa kredytu nie przewiduje współodpowiedzialności kredytobiorcy za powodzenie inwestycji, która ma być finansowana z pieniędzy przekazanych kredytobiorcy.

Ponadto kredyt został udzielony na inne cele niż finansowanie przedsięwzięcia budowlanego (spłata innego , wcześniej zaciągniętego kredytu i zakup dwóch maszyn). W konsekwencji brak było podstaw do stwierdzenia, że powołane przez pozwanego decyzje o nakazie rozbiórki wniesionych budynków wpływają w jakikolwiek sposób na obowiązek spłaty zaciągniętego zobowiązania ,

e/ odniesieniu do twierdzeń S. S. (1) dotyczących warunków w jakich podpisał w dniu 27 maja 2017r ugodę z Funduszem, Sąd Okręgowy stanął na stanowisku , iż nie dowodził on w postępowaniu istnienia okoliczności wskazujących iż w sposób skuteczny uchylił się od skutków jej zawarcia.

Podstawą rozstrzygnięcia o kosztach procesu była norma art. 100 kpc, w ramach zastosowania której ich całością Sąd obciążył pozwanego.

Ocenił , że Fundusz uległ w sproszę tylko w odniesieniu do niewielkiej części swojego żądania. W motywach tej części rozstrzygnięcia, Sąd Okręgowy wskazał jakie składniki złożyły się na ogólną sumę zasadzoną na rzecz strony powodowej z tego tytułu.

W apelacji od tego orzeczenia S. S. (1) , obejmując jej zakresem punkty I i III rozstrzygnięcia Sądu Okręgowego, domagał się wydania przez Sąd II instancji orzeczenia reformatoryjnego , którym powództwo zostanie oddalone w całości.

Ostatecznie formułując swoje stanowisko w zakresie postulowanej zmiany zaskarżonego wyroku pozwany nie domagał się przyznania na swoją rzecz kosztów postępowania /por. protokół rozprawy apelacyjnej z dnia 2 grudnia 2021r k. 300 akt./.

Na wypadek nie uwzględnienia apelacji pełnomocnik pozwanego , ustanowiony z urzędu , domagał się przyznania na swoja rzecz wynagrodzenia za pomoc prawną udzieloną skarżącemu.

Środek odwoławczy został oparty na zarzutach :

a/ podniesionym po raz pierwszy w apelacji zarzucie przedawnienia zgłoszonego roszczenia ,

b/ naruszenia prawa procesowego, w sposób mający dla treści zaskarżonego wyroku istotne znaczenie , a to :

1.  art. 3 , 232 i 227 kpc oraz art. 6 kc , jako następstwa niezasadnego zwolnienia n przez Sąd I instancji strony powodowej od obowiązku przedstawienia dowodów dla wykazania twierdzeń usprawiedliwiających żądanie i ustalenie okoliczności faktycznych zgodnie z jej twierdzeniami mimo , iż nie zostały przez powodowy Fundusz dowiedzione ,

2.  art. 308 kpc i 309 kpc wobec nieprawidłowego zastosowania tych przepisów i uznanie , że przedłożone przez stronę przeciwną kserokopie dokumentów są wystarczające dla wykazania okoliczności faktycznych doniosłych dla rozstrzygnięcia, w miejcie ich oryginałów,

3.  art. 229 §2 i 245 kpc jako następstwa uznania , że kserokopie dokumentów , nie potwierdzone za zgodności z oryginałami są wystarczające dla potwierdzenia tych faktów mimo , że strona przeciwna mogła wskazanych nimi okoliczności dowodzić za pomocą oryginałów.

Te same argumenty zdaniem skarżącego realizowały także zarzut naruszenia art. 233 §1 kpc ,

c/ naruszenia prawa matarialnego poprzez nieprawidłowe zastosowanie art. 511 kc wobec „ niezachowania formy pisma” dla wykazania faktu zawarcia umowy przelewu pomiędzy bankiem kredytodawcą a powodowym Funduszem ,

d/ naruszenia prawa matarialnego , jako konsekwencji niezastosowania przy ocenie roszczenia zgłoszonego w pozwie art. 5 kc , mimo , że S. S. (1) powoływał w sprzeciwie od nakazu zapłaty okoliczności faktyczne wskazujące , iż dochodzenie roszczenia go jest formą nadużycia przez stronę przeciwną prawa podmiotowego.

Strona powodowa nie złożyła odpowiedzi na apelację .

Mimo wezwania Sądu II instancji nie odniosła się w szczególności do zgłoszonego po raz pierwszy w postępowaniu apelacyjnym zarzutu przedawnienia roszczenia / por. k. 300, 303 i 304 akt /.

Rozpoznając apelację Sąd Apelacyjny rozważył :

Środek odwoławczy pozwanego nie jest uzasadniony i podlega oddaleniu.

Nie można bowiem podzielić jako trafnego , żadnego z zarzutów na których opiera się jego konstrukcja.

Rozpoczynając ich ocenę od zarzutów natury procesowej, wskazać należy , że skuteczne postawienie takiego zarzutu wymaga równoczesnego spełnienia dwóch warunków.

Strona odwołująca się do niego wykaże , że rzeczywiście sposób postępowania Sądu naruszał indywidualnie oznaczoną normę [ normy ] formalne. Jednocześnie nieprawidłowości te prowadziły do następstw , które miały istotny wpływ na treść wydanego orzeczenia.

Nieco inaczej kwestię tę ujmując, zarzut procesowy jest usprawiedliwiony jedynie wówczas, jeżeli zostanie dowiedzione , że gdyby nie potwierdzone błędy proceduralne Sądu niższej instancji , orzeczenie kończące spór stron miałoby inną treść.

/ por. także , wskazany jedynie dla przykładu , judykat Sądu Najwyższego z dnia 20 sierpnia 2020r , sygn. III UK 293/19 powołany za zbiorem Legalis /.

W rozstrzyganej sprawie zarzuty proceduralne, odwołujące się do wad formy dokumentów , które zostały przedstawione przez stronę powodowa w postepowaniu dokumentów dla udowodnienia istnienia , wymagalności oraz wysokości zobowiązania S. S. (1) najpierw wobec (...) SA we W. a następnie wobec jego następcy prawnego pod tytułem szczególnym - strony powodowej , w tym istnienia źródła przejęcia służącej bankowi wierzytelności na (...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty w W., są zarzutami spóźnionymi w rozumieniu art. 503 par. 1 kpc w brzmieniu mającym dla rozstrzygnięcia zastosowanie.

Postępowanie zostało zapoczątkowane wniesieniem przez stronę powodową pozwu w dniu 25 lipca 2018r / stempel pocztowy przesyłki zawierającej to pismo procesowe/ , a Sąd I instancji wydał w dniu 14 września 2018r w sprawie nakaz z postępowaniu upominawczym.

Zatem po myśli art. 11 ust. 1 ustawy o zmianie ustawy kodeks postępowania cywilnego i niektórych innych ustaw z dnia 4 lipca 2019r[ DzU z 2o19 poz. 1469 ] do rozpoznania sprawy miały zastosowanie przepisy ustawy procesowej w brzmieniu sprzed dokonanej tą ustawą zmiany.

Regulacja ta wywołała taki skutek , że na podstawie , obowiązującej przed zmianą normy art. 503 kpc , składając sprzeciw od nakazu zapłaty S. S. (1) był zobowiązany do podniesienia wszystkich twierdzeń faktycznych i powołania dowodów i [ a także zarzutów , które powinien zgłosić pod rygorem ich utraty przed wdaniem się w spór ] pod rygorem pominięcia przez Sąd tych , które zgłoszone zostaną później. / chyba , że zostałoby dowiedzione , że zgłoszenie to nie doprowadzi do zwłoki w postepowaniu.

Jak wskazano we wstępnej części uzasadnienia pozwany w sprzeciwie nie formułował twierdzeń , nie zgłaszał dowodów ani nie podnosił zarzutów , na których obecnie buduje zarzuty procesowe , podważające sprostanie przez stronę powodową obowiązkowi wykazania istnienia wierzytelności wobec pozwanego , jej wysokości a także skuteczności przejścia jej na powodowy Fundusz od cedenta - banku kredytodawcy.

Przeciwnie , w swoim stanowisku procesowym zawartym w sprzeciwie od nakazu zapłaty , nie kwestionował faktu zawarcia z poprzednikiem prawnym strony powodowej umowy kredytowej z dnia 11 lutego 2011r , jej warunków , okoliczności związanych z jej wypowiedzeniem przez bank w tym jego skuteczności.

Były kredytodawca nie negował również wysokości swojego zobowiązania jak również faktu oraz skuteczności prawnej umowy przelewu z dnia 30 listopada 2016r pomiędzy Bankiem (...) SA i stroną powodową .

Nie podważał też faktu zawarcia ani nie negował treści postanowień ugody , którą zawarł już z powodowym Funduszem w dniu 27 maja 2017r.

W sprzeciwie podnosił jedynie , że nie jest odpowiedzialny za spełnienie dochodzonego pozwem świadczenia albowiem najpierw Bank , a następnie strona powodowa były współodpowiedzialne za powodzenie jego zamierzenia inwestycyjnego w postaci wzniesienia budynków mieszkalnych , które następnie był obowiązany rozebrać , skoro pieniądze z kredytu posłużyły na sfinansowanie tej inwestycji.

Jako drugi wskazywał – nie dowiedziony w postępowaniu rozpoznawczym - zarzut , że został „nakłoniony „ w kwietniu i maju 2017 r do ratalnych wpłat na poczet spłaty swojego zobowiązania oraz podpisania ugody na okres dalszych sześciu miesięcy takich ratalnych spłat , przez pracowników Funduszu.

Zarzut ten pozostał jedynie twierdzeniem skoro S. S. (1) nie wskazał , w sposób precyzyjny na żaden dowód , który mógł ten zarzut pozytywnie dla jego stanowiska zweryfikować. / por. enigmatyczne wskazanie w końcowym fragmencie motywów sprzeciwu na treść nie określonych bliżej w czasie rozmów telefonicznych mających dowodzić tego twierdzenia - k. 112 akt /.

Z tym twierdzeniem nie łączył się żaden konkretny zarzut dotyczący skutków ugody z 27 maja 2017 r dla zobowiązania obciążającego pozwanego wobec Funduszu.

W szczególności pozwany nie powoływał się na okoliczności świadczące o tym , iż uchylił się od skutków oświadczenia woli , które zawarł w umowie ugody zawartej ze stroną powodową.

Wszystkie te elementy składają się na wniosek , że wskazane w apelacji zarzuty procesowe odnoszące się do nieprawidłowości w sposobie udokumentowania przez stronę powodową okoliczności dotyczących samego długu pozwanego, jego źródła , wysokości oraz legitymowania się przez Fundusz (...) uprawnieniem / legitymacją czynną / do jego dochodzenia / o czym będzie jeszcze mowa w dalszej części uzasadnienia /, nie mogą zostać uznane za takie na które pozwany może skutecznie powoływać się w apelacji.

Stad podlegają one odparciu.

Już tylko na marginesie należy też dostrzec , iż w świetle stanowiska pozwanego zaprezentowanego w sprzeciwie od nakazu zapłaty są one merytorycznie chybione.

W motywach apelacji pozwany/ nie formułując w sposób wyraźny zarzutu naruszenia art. 91 kpc/ , podnosi brak umocowania radcy prawnego M. S. do reprezentowania strony powodowej w postępowaniu , na podstawie dokumentu pełnomocnictwa ogólnego z dnia 14 marca 2018r / k. 166 – 171 akt /.

Wskazując na treść tego dokumentu należy uznać , że wbrew stanowisku pozwanego zakres wynikającego z jego treści mocowania do działania w imieniu Funduszu przez tego radcę prawnego, obejmuje także dochodzenie roszczenia służącego Funduszowi wobec jego dłużników , do których grona w dacie udzielenia pełnomocnictwa S. S. (1) zaliczał się.

Nie ma racji pozwany podnosząc zarzut naruszenia art. 233 par. 1 kpc w postaci przekroczenia granic swobodnej oceny zgromadzonych w sprawie dowodów.

Skuteczne postawienie tego zarzutu wymaga od strony wykazania na czym , w odniesieniu do zindywidualizowanych dowodów polegała nieprawidłowość postępowania Sądu, w zakresie ich oceny i poczynionych na jej podstawie ustaleń.

W szczególności strona ma wykazać dlaczego obdarzenie jednych dowodów wiarygodnością czy uznanie, w odróżnieniu od innych, szczególnego ich znaczenia dla dokonanych ustaleń , nie da się pogodzić z regułami doświadczenia życiowego i [lub ] zasadami logicznego rozumowania , czy też przewidzianymi przez procedurę regułami dowodzenia.

Nie oparcie stawianego zarzutu na tych zasadach , wyklucza uznanie go za usprawiedliwiony.

/ por. w tej materii , wyrażające podobne stanowisko , powołane tylko przykładowo, orzeczenia Sądu Najwyższego z 23 stycznia 2001, sygn. IV CKN 970/00 i z 6 lipca 2005 , sygn. III CK 3/05 , obydwa powołane za zbiorem Lex/

To, w jaki sposób strona pozwana motywuje jego realizację , wyklucza uznanie go za uzasadniony. Odwołuje się w jego ramach bowiem tylko do tego , ze Sąd uznał za wystarczające dla poczynienia ustaleń doniosłych dla rozstrzygnięcia kopii dokumentów mimo , że Fundusz miał możliwość przedstawienia ich oryginałów / lub potwierdzonych za zgodność z nimi kopii/ .

Podnoszona nieprawidłowość , którą skarżący motywuje w istocie także inne wskazywane w środku odwoławczym zarzuty procesowe, nie może być uznana na wpływającą na ostateczny wynik sprawy z przyczyn o których była już wyżej mowa , w tym w szczególności wobec stanowiska S. S. (1) , które zajął w sprzeciwie wobec żądania pozwu i zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy faktów powołanych w jego podstawie przez stronę powodową.

Nie podzielenie przez Sąd II instancji omówionego zarzutu ma tę konsekwencję , iż ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd Okręgowy, jako poprawne, Sąd Apelacyjny przyjmuje za własne.

Wymagają one uzupełnienia o okoliczności , które nie były przez strony wzajemnie kwestionowane oraz wynikają z treści dokumentów w tym dokumentu ugody podpisanej przez strony w dniu 23 maja 2017r .

Fakt zawarcia przez strony tej umowy oraz jej warunki a także to , iż S. S. (1) nie wywiązał się z jej postanowień , realizując ją tylko w niewielkim zakresie/ poprzez zapłatę w okresie od kwietnia 2017r do stycznia 2018r – w formie rat po 200 lub 100 złotych miesięcznie - ogółem 1900 zł , na poczet obciążającego go długu nie były pomiędzy stronami przedmiotem sporu.

Uzupełnienie to przedstawia się następująco :

- po wypowiedzeniu umowy kredytowej przez Bank (...) SA z powodu opóźnienia pozwanego w spłacie zobowiązania , bank wystawił przeciwko S. S. (1) bankowy tytuł egzekucyjnym dnia 15 listopada 2012r nr (...) , obejmujący wierzytelność banku na tę datę , który Sąd Rejonowy dla K. w K. , postanowieniem z dnia 18 września 2014r zaopatrzył w klauzulę wykonalności , wydając orzeczenie w sprawie o sygnaturze (...)

Na podstawie tego tytułu bank prowadził przeciwko pozwanemu postępowanie egzekucyjne oznaczone sygnaturą (...) przez Komornika SR dla K. w K. M. D.. Postepowanie to okazało się nieskuteczne,

- po zawarciu umowy przelewu wierzytelności z dnia 30 listopada 2016r , która w postaci długu wynikającego z umowy kredytowej z 11 lutego 2011r., obciążała pozwanego , strona powodowa jako cesjonariusz, wezwała dłużnika do zapłaty tego świadczenia , pismem z dnia 23 stycznia 2017r

/ dowód : pismo strony pozwanej wraz numerem nadania przesyłki poleconej na adres pozwanego k. 18 akt/.

W dniu 23 maja 2017r S. S. (1) i (...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty w W. zawarły umowę ugody nr (...), w której pozwany uznawał swoje zobowiązanie wobec drugiej strony , którego źródłem była wierzytelność uzyskana przez Fundusz w drodze umowy cesji z Bankiem (...) SA.

Potwierdzał w niej , że źródłem tej wierzytelności jest jego zobowiązanie wynikające z niespłaconej dotąd kwoty zadłużenia kredytowego zaciągniętego wobec cedenta. S. S. (1) potwierdzał także , że w dniu zawarcia ugody wierzytelność ta jest wymagalna i nadal jest [ wobec cesjonariusza ] zobowiązany kwotą 168 161, 83 zł tytułem świadczenia głównego, a także z tytułu odsetek umownych , odsetek karnych oraz odsetek ustawowych i kosztów , w kwotach ściśle oznaczonych w ugodzie.

Strony wyrażając wolę polubownego załatwienia sprawy ustaliły , że tak oznaczony wymagalny dług będzie spłacany wobec powodowego Funduszu w ratach , które określone co do czasu oraz wysokości sum , zostały oznaczone w hemogramie spłat stanowiących załącznik do ugody.

W kolejnym postanowieniu ustalono , że nie spełnienie w ten sposób świadczenia przez pozwanego dłużnika spowoduje ustanie / rozwiązanie / ugody w 30 dniu od daty powstania opóźnienia po jego stronie.

Zgodnie z treścią ugody nie stanowiła ona odnowienia zobowiązania pozwanego.

/ dowód ugoda z dnia 23 maja 2017r k. 5 akt /.

W świetle dokonanych w sprawie ustaleń , w tym tych o które uzupełnił je Sąd II instancji , za niezasadne należy uznać także sformułowane przez apelującego zarzuty materialne.

Fakty te nie dają dostatecznych podstaw do podzielenia stanowiska skarżącego , zgodnie z którym dochodzenie roszczenia zgłoszonego w pozwie przez stronę powodową może być ocenione jako sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, będąc formą nadużycia przez Fundusz prawa podmiotowego.

Trzeba dostrzec przy tym , że skarżący nie wskazuje jaka zasada , składająca się na tę klauzulę generalną , miałaby zostać w ten sposób naruszona.

Nie może świadczyć o trafności oceny przeciwnej zaprezentowany przez S. S. (1) w sprzeciwie pogląd , iż tak bank kredytodawca jak i później strona powodowa były współodpowiedzialne za ekonomiczne powodzenie inwestycji prowadzonej przez powoda m. in ze środków pochodzących z kredytu.

Tego rodzaju podział odpowiedzialności w sposób oczywisty nie ma żadnej podstawy, a w konsekwencji nie można on być także przekonującym argumentem ta za zniesieniem odpowiedzialności umownej powoda jak i za kwalifikacją roszczenia dochodzonego pozwem jako nie korzystającego z ochrony , na podstawie art. 5 kc.

Za chybiony należy uznać zarzut naruszenia art. 511 kc w sposób wskazany przez skarżącego.

Formułująca go nie dostrzega on , że w swoim stanowisku procesowym zawartym w sprzeciwie od nakazu zapłaty , nie negował faktu zawarcia umowy cesji z 30 listopada 2016r oraz jej skuteczności prawnej skoro podnosił w nim , że jego odpowiedzialność wobec Funduszu jako cesjonariusza za zapłatę długu nie wynika stąd , iż Fundusz nie jest jej beneficjentem ale dlatego , że podobnie jak cedent - Bank (...) jest współodpowiedzialny za ryzyko niepowodzenia inwestycji prowadzonej przez pozwanego , sfinansowanej w części ze środków pochodzących z zaciągniętego kredytu.

Stąd budowanie w tych okolicznościach argumentacji dla weryfikowanego zarzutu apelacyjnego na nie do końca jasnym stwierdzeniu o nie zachowaniu formy „ pisma „ dla dokumentu potwierdzającego przelew wierzytelności z której ma wynikać dług byłego kredytobiorcy jest [ tym bardziej] niezasadny , że tę właśnie wierzytelność S. S. uznawał w ugodzie podpisanej z Funduszem jako tę z której druga strona ugody jest uprawnioną wobec niego jako dłużnika.

Niezasadny jest tez zarzut przedawnienia roszczenia zgłoszony po raz pierwszy w postępowaniu apelacyjnym.

W motywach tego zarzutu skarżący powołuje za jego trafnością dwa argumenty.

Po pierwsze ten, wywodzony z faktu , iż zobowiązanie kredytowe było przez niego zaciągnięte w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą , a środki pozyskane w ten sposób były przeznaczone na sfinansowanie zamierzenia gospodarczego. Stąd termin przedawnienia roszczenia dochodzonego pozwem wynosi zgodnie z art. 118 par. 1 kc trzy lata.

Drugi z nich nawiązuje do daty w której roszczenie poprzednika prawnego powodowego Funduszu wobec pozwanego stało się wymagalne , [ czym skarżący pośrednio potwierdza , że doszło do skutecznego wypowiedzenia umowy kredytowej przez (...) SA i uzyskania przez całą pretensję finansową kredytodawcy , cechy wymagalności. ].S. S. (1) wskazuje , że tę cechę roszczenie zwrotne uzyskało w sierpniu 2012r.

Należy przy tym przypomnieć , że jak wynika z dokonanych ustaleń , Bank cedent wystawił wobec pozwanego bankowy tytuł egzekucyjny obejmujący służącą mu na podstawie umowy kredytowej wierzytelność , a Sąd nadał mu klauzulę wykonalności.

Bank wszczął na podstawie tego tytułu wykonawczego postępowanie egzekucyjne zmierzające do zaspokojenia stwierdzonej w nim wierzytelności.

Należy podzielić zawarte w motywach zarzutu stawianego przez apelującego stanowisko zgodnie z którym czynności te , w warunkach gdy następnie wierzytelność została przeniesiona w drodze przelewu na podmiot nie będący bankiem, nie może on skutecznie powoływać się wobec dłużnika na przerwę biegu przedawnienia , spowodowaną wszczęciem przez poprzednika prawnego postępowania egzekucyjnego na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego wystawionego przeciwko dłużnikowi.

Jest to pogląd mogący być uznany za utrwalony w orzecznictwie.

/ por. w tej materii , dla przykładu , uchwałę SN z dnia 29 czerwca 2016, sygn.. III CZP 29/16 oraz postanowienie z dnia 26 października 2016r , sygn.. III CZP 60/16 - obydwa orzeczenia powołane za zbiorem Lex/.

Zatem prima facie zatem zarzut skarżącego należałoby uznać za trafny.

Tym nie mniej jego ustalone w postępowaniu zachowanie w relacjach ze stroną powodową jako cesjonariuszem w odniesieniu do obciążającego go długu mającego swoją podstawę w umowie kredytowej z 11 lutego 2011r. daje podstawę do przyjęcia , że S. S. (1) już po upływie terminu przedawnienia , uznał, w sposób właściwy swój dług i zrzekł się zarzutu przedawnienia roszczenia wobec Funduszu

Tylko w ten sposób , jako dorozumiane zrzeczenie się go , należy interpretować okoliczności związane z podpisaniem przez strony obecnie rozstrzyganego sporu umowy ugody z dnia 23 maja 2017r.

Jak już wskazano wyżej , do zawarcia ugody , której ważności i skuteczności prawnej pozwany w postępowaniu skutecznie nie podważył , doszło w czasie kiedy roszczenie cesjonariusza mające swoją podstawę w nabytej przez niego wierzytelności było już przedawnione.

Mimo to, jak wynika z postanowień paragrafu 1 umowy stron , S. S. (1) uznał swoje zobowiązanie / dług / wynikający z umowy kredytowej zawartej z (...) SA , tak co do zasady jak i wysokości , na którą złożyły się wymienione w ugodzie elementy składowe w postaci należności głównej oraz odsetek i kosztów

Obie strony zgodnie uznały , że wierzytelność obciążająca pozwanego , nabyta przez Fundusz w drodze umowy cesji jest wymagalna , a równocześnie umowa nie stanowi odnowienia w rozumieniu przepisów materialnych , przy tym ma jedynie na nowo określić warunki na jakich uprzednio zaciągnięte zobowiązanie będzie przez dłużnika wykonywane , pod rygorem rozwiązania umowy .

W umowie pozwany zobowiązał się do wykonywania tego zobowiązania / spłaty należności w ratach / według harmonogramu stanowiącego załącznik do umowy.

Z ustaleń wynika także ,że S. S. (1) zaczął wykonywać tę umowę , spłacając ratalnie część zobowiązania , chociaż nie czynił tego systematycznie . Łącznie świadczył na rzecz strony pozwanej kwoty 1900 złotych / którą Sąd I instancji uwzględnił określając wysokość jego zobowiązania w zaskarżonym wyroku/.

Powołane fakty , a w szczególności treść postanowień umowy z 23 maja 2017r oraz okoliczność, że pozwany uznał ją za wobec siebie wiążącą i realizował na warunkach określonych w niej nadal swoje zobowiązanie kredytowe , w czasie kiedy miało ono już charakter zobowiązania naturalnego , uzasadnia dostatecznie wniosek, iż tym samym , pozwany w sposób właściwy uznał swój dług wobec strony powodowej zrzekając się tym samym - w sposób dorozumiany- zarzutu przedawnienia.

/ por. w tej kwestii także wyrażające zbieżne z zaprezentowanym stanowisko SN zawarte w jusdykatach z 14 kwietnia 1972, sygn. III PZP7/72, z 25 kwietnia 1974, sygn. III CRN 80/74, z 5 czerwca 2002 , sygn. IV CKN 1013/00, 21 lipca 2004, sygn. VCK620/03, z 12 października 2006, sygn. I CSK 119/06, z 21 listopada 2008 , sygn. V CSK 164/08- wszystkie powołane za zbiorem Lex. / .

Zasadność takiej konkluzji potwierdza też pośrednio stanowisko pozwanego zawarte w sprzeciwie od nakazu zapłaty , w którym zarzut przedawnienia nie był przez S. S. (1) formułowany mimo , że odwoływał się w jego ramach zarówno do umowy cesji pomiędzy kredytodawcą a powodowym Funduszem jak i do ugody, którą podpisał z cesjonariuszem.

Zrzeczenie to powoduje , że pozwany nie może skutecznie powoływać się na ten zarzut w środku odwoławczym.

W końcowej części motywów kilka uwag należy poświecić należy zagadnieniu następstwa prawnego po stronie powodowej.

Już po wydaniu wyroku przez Sąd Okręgowy wniosek o wydanie jego odpisu złożył pełnomocnik H. I. Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego w W. wskazując , że jest następcą prawnym (...) Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego w W. . / k. 216 akt/

To następstwo prawne pod tytułem szczególnym miało wynikać z załączonej do tego wniosku kopii umowy przeniesienia portfeli z dnia 29 kwietnia 2019r/ k. 217-222 akt /

Data tej umowy wskazuje , że do zbycia prawa objętego sporem miałoby dojść już po wszczęciu postępowania w niniejszej sprawie .

Pełnomocnik H. I. nie połączył opisanego żądania z oświadczeniem o przystąpieniu do postępowania w miejsce dotychczasowej strony powodowej na podstawie art. 192pkt 3 kpc w zw z art. 391 par. 1 kpc/ , które dla swojej skuteczności wymagałoby także zgody drugiej strony /.

Brak takiego oświadczenia , także później aż do zamknięcia rozprawy przed Sądem II instancji , w warunkach gdy Fundusz był procesjonalnie zastąpiony składając wniosek o doręczenie spowodował , iż Sąd II instancji nie podjął oceny skuteczności prawnej umowy z 29 kwietnia 2019r , uznając ją za zbędną w warunkach , gdy nadal stroną w postępowaniu pozostaje (...)Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty w W., dysponujący nadal w sporze ze S. S. (1) legitymacją procesową czynną - nawet gdyby wskazana wyżej umowa skutecznie przeniosła jej pretensję finansową stanowiącą przedmiot sporu na Fundusz (...) . Stąd też o terminach rozpraw apelacyjnych był zawiadamiany Fundusz (...) za pośrednictwem jego pełnomocnika procesowego.

Z podanych przyczyn apelacja powoda jako niezasadna podlegała oddaleniu , na podstawie art. 385 kpc.

Strona powodowa nie złożyła odpowiedzi na apelację ani żądania rozliczenia z pozwanym kosztów postępowania apelacyjnego .

Stąd o tych kosztach nie rozstrzygając ,Sąd II instancji przyznał na rzecz reprezentującego pozwanego z urzędu pełnomocnika , który został ustanowiony dopiero na etapie postępowania apelacyjnego , wynagrodzenie ze środków budżetowych Skarbu Państwa.

Jego wysokość stanowiąc pochodną wartości przedmiotu zaskarżenia, została ustalona na podstawie par. 2 pkt 7 w zw. z par. 10 ust. 1 pkt 2 Rozporządzenia MS w sprawie opłat za czynności adwokackie z dnia 22 października 2015 [ jedn. tekst DzU z 2015 poz. 1800].

Sąd Odwoławczy nie znajduje bowiem dostatecznych i przekonujących racji prawnych przemawiąjących za różnicowaniem stawek tego wynagrodzenia pomiędzy profesjonalnymi pełnomocnikami tylko z tego powodu , że źródła ich umocowań dla reprezentowania stron postępowań sądowych , w odniesieniu do mandatariuszy z wyboru i z urzędu , są różne.

Takie zróżnicowanie jest sprzeczne z przepisami Ustawy Zasadniczej.

W odniesieniu do pełnomocnika z urzędu przyznana kwota wynagrodzenia zawiera należny podatek VAT , jest zatem kwotą brutto.

SSA Grzegorz Krężołek