Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 8 listopada 2021 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. w Z. stwierdził, że M. Ż. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu jako osoba wykonująca pracę na podstawie umowy zlecenia u płatnika składek Urząd Statystyczny w Ł. od 1.09.2021 r. do 30.09.2021 r. W uzasadnieniu wskazano, że ubezpieczona zawarła z płatnikiem umowę zlecenia na okres od 2.06.202lr. do 30.09.2021r. M. Ż. w dniu 27.09.202l r. złożyła wypowiedzenie przedmiotowej umowy i oddała powierzony jej przez zleceniodawcę sprzęt (telefon).

W ocenie organu rentowego umowa zlecenia uległa faktycznemu rozwiązaniu z dniem 30.09.202l r. w związku z upływem czasu na jaki została zawarta, ponieważ okres wypowiedzenia zgodnie z umową wynosił 7 dni, czyli upłynąłby po zakończeniu umowy. (decyzja k. 1-4 akt ZUS)

Od powyższej decyzji ubezpieczona M. Ż. złożyła w ustawowym terminie odwołanie do Sądu Okręgowego w Łodzi wnosząc o zmianę zaskarżonej decyzji i uznanie, że w okresie od 1.09.2021 r. do 30.09.2021 r. nie podlegała ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu jako osoba wykonująca pracę na podstawie umowy zlecenia na rzecz Urzędu Statystycznego w Ł. a ewentualnie o jej uchylenie. Ubezpieczona podkreśliła, że z przyczyn osobistych w czasie trwania umowy zlecenia nie przeprowadziła spisu żadnej osoby, a tym samym nie osiągnęła żadnego dochodu z tytułu zawartej umowy zlecenia. Z dniem 14.09.2021 r. przestała ona zaś spełniać obligatoryjne wymogi stawiane rachmistrzom spisowym, wymienione w treści art. 35 ustawy z dnia 9 sierpnia 2019 r. o narodowym spisie powszechnym ludności i mieszkań w 2021 r. Z dniem 14.09.2021 r. wydano bowiem przeciwko niej prawomocny wyrok skazujący, co spowodowało, że złożone przez nią oświadczenie uległo zmianie i przestała ona spełniać wymogi stawiane rachmistrzom spisowym. Tym samym, od dnia 14.09.2021 r. straciła status rachmistrza spisowego i nie miała podstaw prawnych do wykonywania pracy rachmistrza spisowego, pomimo zawartej umowy zlecenia. Zdaniem skarżącej wobec powyższego, umowa zlecenia przestała obowiązywać od dnia 14.09.2021 r. Dodatkowo w okresie od 17.09.2021 r. do 30.09.2021 r. przebywała ona na zwolnieniu lekarskim, co również wykluczało jakąkolwiek pracę. W ocenie ubezpieczonej wypowiedzenie umowy złożyła formalnie w dniu 27.09.2021 r., ale powyższe nie miało mocy prawnej, gdyż umowa zlecenia uległa rozwiązaniu już w dniu 14.09.2021 r. (odwołanie k. 3 – 9)

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie wywodząc jak w zaskarżonej decyzji oraz o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych. (odpowiedź na odwołanie k. 74 – 75)

W piśmie procesowym z dnia 7.02.2022 r. profesjonalny pełnomocnik zainteresowanego Urzędu Statystycznego w Ł. wniósł o oddalenie odwołania oraz o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych. Zainteresowany wskazał, że umowa zlecenia uległa rozwiązaniu z dniem 30 września 2021 r. w związku z upływem okresu na jaki została zawarta a okres wypowiedzenia zgodnie z tą umową wynosił 7 dni (tj. upłynąłby po dacie zakończenia umowy). (pismo procesowe z dnia 7.02.2022 r. k. 98 – 99)

Na terminie rozprawy poprzedzającej bezpośrednio wydanie wyroku z dnia 13 października 2022 r. wnioskodawczyni poparła odwołanie, pełnomocnik ZUS oraz zainteresowany wnieśli o jego oddalenie . (e-protokół rozprawy z dnia 13.10.2022 r. oświadczenie wnioskodawczyni 00:45:59, oświadczenia pełnomocnika ZUS 00:52:47, oświadczenie zainteresowanego 00:55:17, płyta CD k. 129)

Sąd Okręgowy ustalił co następuje:

Płatnik, Urząd Statystyczny w Ł. zajmuje się zbieraniem i udostępnianiem informacji statystycznych, które dotyczą podstawowych dziedzin życia publicznego. (bezsporne)

Wnioskodawczyni M. Ż. legitymuje się wyższym wykształceniem technicznym, z zawodu jest inżynierem logistyki. (bezsporne)

W okresie od 1 maja 2019 r. do 20 września 2021 r. ubezpieczona była zatrudniona na umowę o pracę w (...) Urzędzie Wojewódzkim z wynagrodzeniem przekraczającym kwotę minimalnego wynagrodzenia za pracę, tj. kwotę 2.800,00 zł brutto. (zeznania wnioskodawczyni 00:02: 52 i dalej w zw. z 00:43:56, płyta CD k. 129, dane ubezpieczenia k. 45, zeznania świadka I. O. 00:22:24, płyta CD k. 129)

W lutym 2021 r. została udostępniona w Urzędzie Miasta Ł. przez gminnego komisarza spisowego oferta zatrudnienia rachmistrza spisowego w Narodowym Spisie Ludności w 2021 r. W dniu 15 lutego 2021 r. ubezpieczona złożyła swoją ofertę na wskazane stanowisko. (bezsporne, a nadto formularz z ofertą kandydata w nienumerowanych aktach ZUS )

W dniu 2 czerwca 2021 r. M. Ż. zawarła z Urzędem Statystycznym w Ł. umowę zlecenia. W § 1 ust. 1 umowy zlecenia zleceniodawca zlecił, a zleceniobiorca zobowiązał się do wykonania prac rachmistrza spisowego w rozumieniu art. 17b ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 9 sierpnia 2019 r. o narodowym spisie powszechnym ludności i mieszkań w 2021 r. (poz. 1775, z późn. zm.), podczas przeprowadzenia narodowego spisu powszechnego ludności i mieszkań w okresie od dnia 2 czerwca 2021 r. do dnia 30 września 2021 r.

Zleceniobiorca w ramach prac zobowiązał się do zebrania danych od osób fizycznych objętych spisem powszechnym metodą wywiadu bezpośredniego lub metodą wywiadu telefonicznego, z wykorzystaniem urządzenia wyposażonego w oprogramowanie dedykowane do przeprowadzenia spisu powszechnego, powierzonego przez zleceniodawcę (ust. 2).

Ustalono, że zleceniobiorca przeprowadzi wywiady, o których mowa w ust. 2, zgodnie z wykazami adresowymi mieszkań przewidzianych do spisania metodą wywiadu bezpośredniego lub metodą wywiadu telefonicznego, zwanych dalej „wykazami adresowymi”, przekazywanymi zleceniobiorcy sukcesywnie w trakcie trwania Umowy przez dyspozytora wojewódzkiego (ust. 3).

W celu realizacji prac, o których mowa w §1 ust. 1, zleceniodawca zobowiązał się do oddania zleceniobiorcy do bezpłatnego używania urządzenia wraz z akcesoriami.

Za wykonanie prac, o których mowa w § 1 ust. 1 strony ustaliły wynagrodzenie brutto obliczone jako iloczyn stawki w wysokości 6 zł brutto i liczby przeprowadzonych wywiadów bezpośrednich albo wywiadów telefonicznych z osobami fizycznymi objętymi spisem powszechnym, zakończonych przez zleceniobiorcę, skutkujących prawidłowym spisaniem tych osób (tj. liczby zamkniętych oraz poprawnie wypełnionych i zakończonych przez zleceniobiorcę elektronicznych formularzy w spisie powszechnym). Za podlegający wynagrodzeniu elektroniczny formularz w spisie powszechnym, o którym mowa w ust 1, strony uznały wyłącznie ankietę osobową (§ 4).

Strony ustaliły w § 8 umowy zlecenia, że:

1. każda ze stron może rozwiązać umowę z zachowaniem 7-dniowego okresu wypowiedzenia.

2. rozwiązanie umowy następuje z upływem okresu wypowiedzenia, o którym mowa w ust. 1, liczonego od dnia doręczenia drugiej stronie oświadczenia o wypowiedzeniu umowy w taki sposób, że miała ona możliwość zapoznania się z jego treścią.

3. zleceniodawca może wypowiedzieć umowę ze skutkiem natychmiastowym w przypadkach, gdy zleceniobiorca:

1) nie przystąpi do wykonywania zleconych prac, o których mowa w §1 ust. 1, w terminie 7 dni roboczych od dnia przekazania zleceniobiorcy wykazu adresowego, z przyczyn zawinionych przez zleceniobiorcę albo wykonuje je w sposób niedający gwarancji przeprowadzenia spisu powszechnego w określonym terminie lub wykonuje je w sposób nienależyty, lub

2) powierzył wykonanie prac, o których mowa w §1 ust. 1, osobie trzeciej lub naruszy zobowiązania określone w § 2 ust. 3, § 3, § 5 i § 6 ust. 2-5.

4. oświadczenie o wypowiedzeniu umowy powinno być złożone w formie pisemnej, elektronicznej lub dokumentowej. (umowa zlecenia w nienumerowanych aktach ZUS)

Ubezpieczona zawarła umowę zlecenia z płatnikiem w celu pozyskania dodatkowego źródła dochodu poza umową o pracę i miała zamiar wykonywania tej umowy. (okoliczność przyznana - zeznania wnioskodawczyni 00:02: 52 i dalej w zw. z 00:43:56, płyta CD)

W dniu 2 czerwca 2021 r. zleceniodawca przekazał ubezpieczonej do bezpłatnego używania urządzenie w postaci telefonu komórkowego marki M. (...) w zestawie. Do tego urządzenia przypisany był numer:571 -932-423. (protokół przekazania, bilingi w nienumerowanych aktach ZUS)

M. Ż. została zgłoszona przez płatnika składek - Urząd Statystyczny w Ł. jako zleceniobiorca wyłącznie do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego w okresie od 02.06.2021 r do 30.09.2021 r. ( bezsporne)

Przydzielaniem adresów i ankiet zajmowali się dyspozytorzy wojewódzcy. Dyspozytor nadzorował pracę przy spisach, czyli nadawał adresy do spisania, kontrolował pracę pod kątem metodologicznym. (...) zaś byli to pracownicy Urzędu Miasta Ł., którzy współpracowali z dyspozytorami, wspomagając ich w kontaktach z rachmistrzami oraz członkami biura spisowego. Do księgowości płatnika wpływały tylko informacje o liczbie spisanych ankiet i na tej podstawie były wystawiane rachunki na konkretną kwotę. (notatka służbowa z dnia 27.10.2021 r. w nienumerowanych aktach ZUS, zeznania wnioskodawczyni 00:02: 52 i dalej w zw. z 00:43:56, płyta CD k. 129, zeznania świadka I. O. 00:22:24, płyta CD k. 129, zeznania świadka M. M. 00:32:57 i dalej, płyta CD k. 129 )

Płatnik nadał wnioskodawczyni indywidulany login i hasło w aplikacji elektronicznej CORSta oraz przypisał jej punkty adresowe do realizacji wywiadów telefonicznych, tj. miała ona przydzieloną bazę osób, które miała spisać. Wnioskodawczyni została przydzielona do zespołu dyspozytora M. M., w systemie elektronicznym pojawiło się jej imię, nazwisko i dane oraz on przydzielił jej około 30 adresów do spisania. (notatka służbowa z dnia 27.10.2021 r. w nienumerowanych aktach ZUS, zeznania wnioskodawczyni 00:02: 52 i dalej w zw. z 00:43:56, płyta CD k. 129, zeznania świadka I. O. 00:22:24, płyta CD k. 129, zeznania świadka M. M. 00:32:57 i dalej, płyta CD k. 129 )

W przypadku wnioskodawczyni oraz innych rachmistrzów M. M. nie widział postępu prac w zakresie spisania danych w ankiecie. W terminie 7 dni kontaktował się on w takich przypadkach telefonicznie lub mailowo z rachmistrzem, żeby dowiedzieć się czemu nie są prowadzone prace spisowe. W przypadku wnioskodawczyni na początku czerwca 2021 r. zostało w tym celu wysłanych około trzech wiadomości mailowych na adres jej poczty elektronicznej, jednakże nie było z nią wówczas kontaktu ani mailowego, ani telefonicznego. M. M. i członkowie jego zespołu dzwonili do wnioskodawczyni, ale nie odbierała ona telefonu. Ostatecznie koordynatorzy (...) przekazał informację, że wnioskodawczyni rozpocznie pracę w oparciu o umowę zlecenia (...) lub po 12 czerwca 2021 r.

W ramach wykonania spornej umowy ubezpieczona w czerwcu 2021 r. podejmowała czynności polegające na wykonywaniu połączeń telefonicznych i próbie przeprowadzenia wywiadów z respondentami. Ubezpieczona starała się dodzwonić do konkretnych osób, jednakże jej rozmówcy udzielali odpowiedzi, że sami się spiszą, bądź prosili o ponowny kontakt w późniejszym terminie. Potem wnioskodawczyni nie mogła powtórnie do nich zadzwonić, bo dane osoby były usuwane z jej listy punktów adresowych. Z telefonu służbowego płatnika ubezpieczona wykonywała te połączenia związane z realizacją umowy zlecenia. Dla innych celów aparat ten nie był on wykorzystywany. (bilingi w nienumerowanych aktach ZUS, zeznania wnioskodawczyni )

Od sierpnia 2021 r. nastąpiła przez zleceniodawcę zmiana rekomendacji prowadzenia spisu na wywiad bezpośredni co kolidowało z obowiązkami zawodowymi M. Z. w (...) Urzędzie Wojewódzkim oraz jej życiem osobistym. Wnioskodawczyni nie podjęła wówczas żadnej próby skontaktowania się z respondentami osobiście. Z uwagi na brak aktywności po stronie ubezpieczonej w sierpniu 2021 r. zleceniodawca odebrał jej punkty adresowe. Następnie na skutek zapytania skierowanego przez wnioskodawczynię drogą e – mailową o przyczynę takiego stanu rzeczy, płatnik ponownie przyznał jej 47 punktów adresowych. (notatka służbowa z 27.10.2021 r. w nienumerowanych aktach ZUS, zeznania wnioskodawczyni 00:02: 52 i dalej w zw. z 00:43:56, płyta CD k. 129, zeznania świadka M. M. 00:32:57 i dalej, płyta CD k. 129 )

W okresie od 16.09.2021 r. do 8.11.2021 r. wnioskodawczyni była niezdolna do pracy z powodu choroby. (wykaz zaświadczeń lekarskich k. 28)

Ostatecznie ubezpieczona z uwagi na problemy zdrowotne swoje i córki nie dokonała żadnego poprawnego spisania ankiety respondenta. Ankiety spisowej nie wypełniła w sposób kompletny ani razu Nie składała płatnikowi żadnych zestawień, bo nie miałaby co w nim zawrzeć, gdyż skutecznie nie spisała żadnej osoby. Ubezpieczona nie otrzymała żadnego wynagrodzenia z tytułu umowy zlecenia od płatnika, bo wynagrodzenie było uzależnione od ilości przeprowadzonych poprawnie przez rachmistrza spisowego wywiadów telefonicznych lub bezpośrednich z respondentami spisowymi. ( notatka służbowa z 27.10.2021 r. w nienumerowanych aktach ZUS, zeznania wnioskodawczyni 00:02: 52 i dalej w zw. z 00:43:56, płyta CD k. 129, zeznania świadka M. M. 00:32:57 i dalej, płyta CD k. 129)

Wyrokiem z dnia 16 listopada 2020 r. o sygn. akt VI K 601/20 Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi uznał wnioskodawczynię za winną dokonania przestępstwa z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. (wyrok z dnia 16 listopada 2020 r. SR dla Łodzi - Śródmieścia w Łodzi w nienumerowanych aktach ZUS)

Wyrokiem z dnia 14 września 2021 r. o sygn. akt V Ka 114/21 Sąd Okręgowy w Łodzi na skutek apelacji obrońcy M. Ż. utrzymał powyższy wyrok Sądu Rejonowego dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi w mocy. (wyrok SO w Łodzi z dnia 14 września 2021 r. w nienumerowanych aktach ZUS)

Płatnik nie otrzymał kopii powyższych orzeczeń a o fakcie prawomocnego skazania ubezpieczona powiadomiła go w dniu 29.09.2021 r. (korespondencja e – mail k. 33)

Zleceniodawca nigdy nie wypowiedział ubezpieczonej umowy zlecenia, gdyż zależało mu na każdym rachmistrzu z uwagi na liczne rezygnacje. Płatnik miał nadzieję, że ubezpieczona uaktywni swoje działania w zakresie realizacji umowy zlecenia. ( notatka służbowa z dnia 27.10.2021 r. w nienumerowanych aktach ZUS, zeznania świadka M. M. 00:32:57 i dalej, płyta CD k. 129)

Wnioskodawczyni po odbytej rozmowie z księgową płatnika w dniu 27 września 2021 r. złożyła pisemne wypowiedzenie umowy zlecenia i oddała powierzony sprzęt (telefon), który otrzymała do przeprowadzania wywiadów. (wypowiedzenie k. 32, zeznania świadka I. O. 00:22:24, płyta CD k. 129, zeznania wnioskodawczyni 00:02: 52 i dalej w zw. z 00:43:56, płyta CD k. 129)

Wnioskodawczyni ze względu na problemy zdrowotne oraz osobiste związane z koniecznością zwolnienia się ze służby cywilnej z uwagi na prawomocny wyrok sądu karnego, nie wypowiedziała we wcześniejszym terminie umowy zlecenia. Przed datą 27 września 2021 r. była ona jedynie w kontakcie telefonicznym z pracownikami płatnika, najczęściej z zastępcą głównej księgowej - I. O.. (zeznania wnioskodawczyni 00:02: 52 i dalej w zw. z 00:43:56, płyta CD k. 129, zeznania świadka I. O. 00:22:24, płyta CD k. 129 )

W dniu 22 września 2021 r. ubezpieczona wystąpiła do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z wnioskiem o przyznanie prawa do zasiłku chorobowego. (wniosek k. 19-20)

Ubezpieczona zwróciła się do płatnika z prośbą o możliwość wyrejestrowania jej z ubezpieczeń z datą wcześniejszą, tj. 20.10.2021 r. z uwagi na okoliczność ubiegania się przez nią w ZUS o zasiłek chorobowy. (korespondencja e – mail k. 33, zeznania wnioskodawczyni 00:02: 52 i dalej w zw. z 00:43:56, płyta CD k. 129, zeznania świadka I. O. 00:22:24, płyta CD k. 129)

Decyzją z dnia 11.10.2021 r. organ rentowy odmówił ubezpieczonej prawa do zasiłku chorobowego za okres od 21.09.2021 r. do 2.11.2021 r. (decyzja k. 29 - 30)

W listopadzie 2021 r. po uzyskaniu informacji z ZUS płatnik złożył korektę zgłoszenia ubezpieczonej do ubezpieczeń społecznych w wyniku, której została ona zgłoszona do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych w okresie od 21 września 2021 r. do 30 września 2021 r. (zeznania świadka I. O. 00:22:24, płyta CD k. 129)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o całokształt materiału dowodowego zebranego w sprawie, w szczególności o dokumenty zawarte w aktach sprawy oraz w załączonych do akt sprawy aktach ZUS z przebiegu kontroli doraźnej u płatnika składek Urzędu Statystycznego w Ł., w tym dokument umowy zlecenia z dnia 2.06.2021 r., bilingi rozmów telefonicznych z aparatu służbowego., korespondencję e – mailową z adresu ubezpieczonej, notatkę służbową z dnia 27.10.2021 r. potwierdzoną zeznaniami świadka ją sporządzającego, pisemne wypowiedzenie umowy zlecenia dokonane przez wnioskodawczynię z dnia 27.09.2021 r.

Sąd uwzględnił też osobowe źródła dowodowe w postaci wiarygodnych zeznań wnioskodawczyni oraz świadków – pracowników płatnika, w tym także dyspozytora z zespołu, do którego przynależała ubezpieczona w spornym okresie.

Zeznania tych osób są logiczne, spójne na istotne okoliczności sprawy i Sąd dał im wiarę w świetle całokształtu materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie.

Zeznania tych uczestników co do okoliczności istnych dla rozstrzygnięcia nie zostały skutecznie zakwestionowane przez żadną ze stron.

Świadkowie i ubezpieczona opisali jakie faktycznie czynności M. Ż. podjęła w ramach spornej umowy zlecenia i w jaki sposób doszło do zakończenia współpracy między stronami. Wyżej wymienieni stanowią tym samym wiarygodne źródło dowodowe.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Odwołanie M. Z. nie jest zasadne i podlega oddaleniu.

Stosowanie do treści art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2021 r., poz. 291 ze zm.) obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym podlegają osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, o ile nie posiadają innych tytułów do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, zwane dalej zleceniobiorcami.

W myśl art. 9 ust. 2c ww. ustawy osoba wykonująca umowę zlecenia, której podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w danym miesiącu jest niższa niż kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę, spełniająca warunki do objęcia obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnymi i rentowymi z innych tytułów podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym również z innych tytułów.

Stosownie zaś do brzmienia art. 13 pkt 2 ustawy systemowej, osoby wykonujące pracę nakładczą oraz zleceniobiorcy podlegają ubezpieczeniu społecznemu od dnia oznaczonego w umowie jako dzień rozpoczęcia jej wykonywania do dnia rozwiązania lub wygaśnięcia tej umowy.

Na mocy art. 750 kc do umów o świadczenie usług, które nie są uregulowane innymi przepisami, stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu.

Zgodnie z art. 746 § 1 kc dający zlecenie może je wypowiedzieć w każdym czasie. Powinien jednak zwrócić przyjmującemu zlecenie wydatki, które ten poczynił w celu należytego wykonania zlecenia; w razie odpłatnego zlecenia obowiązany jest uiścić przyjmującemu zlecenie część wynagrodzenia odpowiadającą jego dotychczasowym czynnościom, a jeżeli wypowiedzenie nastąpiło bez ważnego powodu, powinien także naprawić szkodę.

§ 2. Przyjmujący zlecenie może je wypowiedzieć w każdym czasie. Jednakże gdy zlecenie jest odpłatne, a wypowiedzenie nastąpiło bez ważnego powodu, przyjmujący zlecenie jest odpowiedzialny za szkodę.

§ 3. Nie można zrzec się z góry uprawnienia do wypowiedzenia zlecenia z ważnych powodów.

W świetle art. 747 kc w braku odmiennej umowy zlecenie nie wygasa ani wskutek śmierci dającego zlecenie, ani wskutek utraty przez niego zdolności do czynności prawnych.

Stosownie do art. 748 kc w braku odmiennej umowy zlecenie wygasa wskutek śmierci przyjmującego zlecenie albo wskutek utraty przez niego pełnej zdolności do czynności prawnych.

Według art. 36 ust. 1, 2 i 4 cyt. ustawy każda osoba objęta obowiązkowo ubezpieczeniami emertytalnym i rentowymi podlega zgłoszeniu do ubezpieczeń społecznych. Zgłoszenia dokonuje się w terminie 7 dni od daty powstania obowiązku ubezpieczenia.

Zgodnie z art. 18 ust. 3 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, zwanej dalej "zleceniobiorcami", stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych osiągany z tytułu wykonywania umowy zlecenia, jeżeli w umowie tej określono odpłatność za jej wykonywanie kwotowo, albo w kwotowej stawce godzinowej lub akordowej albo prowizyjnie.

Na podstawie art. 20 ust. 1 cytowanej ustawy podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe oraz ubezpieczenie wypadkowe stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i ubezpieczenie rentowe. Natomiast w myśl art. 46 ust. 2 przytoczonej ustawy płatnik składek jest obowiązany według zasad wynikających z przepisów ustawy obliczać, potrącać z dochodów ubezpieczonych, rozliczać oraz opłacać należne składki za każdy miesiąc kalendarzowy.

Zgodnie z art. 81 ust. 1,5,6 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego podlegają zleceniobiorcy w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych od dnia oznaczonego w umowie jako dzień rozpoczęcia jej wykonywania do dnia rozwiązania lub wygaśnięcia tej umowy. Natomiast do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne osób zatrudnionych na podstawie umowy zlecenie stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób. Podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne pomniejsza się o kwoty składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe, finansowanych przez ubezpieczonych nie będących płatnikami składek, potrąconych przez płatników ze środków ubezpieczonego, zgodnie z przepisami o systemie ubezpieczeń społecznych.

W myśl art. 14 ust. 1 i 2 objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym następuje od dnia wskazanego we wniosku o objęcie tym ubezpieczeniem, o ile zgłoszenie do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych zostanie złożone w terminie określonym w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych, tj. w terminie 7 dni od dnia rozpoczęcia wykonywania umowy zlecenia. W pozostałych sytuacjach objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym następuje od dnia wskazanego we wniosku, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym wniosek został złożony.

O tym, czy strony istotnie nawiązały stosunek umowny, nie decyduje tylko formalne zawarcie (podpisanie) danego rodzaju umowy, przystąpienie do ubezpieczenia i opłacenie składki, lecz przede wszystkim faktyczne realizowanie na jej podstawie elementów charakterystycznych dla stosunku zlecenia lub umowy o świadczenie usług (por. m. in. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 czerwca 2009 r., sygn. I UK 21/2009). Ponadto, w celu dokonania prawidłowej kwalifikacji stosunku prawnego, należy przy tym uwzględnić z uwagi na treść art. 65 k.c. zarówno zgodny zamiar stron, cel umowy, jak i okoliczności istniejące w chwili jej zawierania ( por. m.in. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 czerwca 1998 r., sygn. I PKN 191/98). Do ustalenia, że doszło do powstania pomiędzy stronami stosunku umownego jest zatem konieczne jest ustalenie, że strony miały zamiar wykonywać obowiązki stron tego stosunku i to rzeczywiście czyniły (por. m.in. wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 14 lutego 2013 r., sygn. III AUa 1432/12).

Zgodnie ze stanowiskiem judykatury stosunek ubezpieczeniowy jest następczy wobec stosunku pracy/cywilnoprawnego i powstaje tylko wówczas, gdy stosunek pracy/ cywilnoprawny jest realizowany. Jeżeli stosunek ten nie powstał bądź też nie jest realizowany, wówczas nie powstaje stosunek ubezpieczeniowy, nawet jeśli jest odprowadzana składka na ubezpieczenie społeczne ( por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia z dnia 17 stycznia 2006 roku III AUa 433/2005, Wspólnota (...)).

Przekładając powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy wskazać trzeba, że jak bezsprzecznie ustalono w dniu 2 czerwca 2021 r. M. Ż. zawarła z Urzędem Statystycznym w Ł. umową zlecenia na okres od 2.06.202l r. do 30.09.2021r. Umowa ta w swej treści przewidywała, że każda ze stron może wypowiedzieć umowę z zachowaniem 7 – dniowego okresu wypowiedzenia. Strony zaś nie ustaliły w jakich sytuacjach umowa wygasa.

Do czynności ubezpieczonej na podstawie umowy zlecenia miało należeć zbieranie danych od osób fizycznych objętych spisem powszechnym metodą wywiadu bezpośredniego lub metodą wywiadu telefonicznego z wykorzystaniem urządzenia powierzonego przez zleceniodawcę.

W ocenie Sądu okoliczności niniejszego postępowania wskazują jednoznacznie, że obie strony przedmiotowej umowy tj. zarówno zleceniodawca jak i zleceniobiorca przystąpiły do jej wykonywania.

W dniu 2 czerwca 2021 r. zleceniodawca przekazał ubezpieczonej do bezpłatnego używania urządzenie w postaci telefonu komórkowego marki M. (...) w zestawie Płatnik nadał wnioskodawczyni indywidulany login i hasło w aplikacji elektronicznej CORSta oraz przypisał jej punkty adresowe do realizacji wywiadów telefonicznych, tj. miała ona przydzieloną bazę osób, które miała spisać. Wnioskodawczyni została przydzielona do zespołu dyspozytora M. M., w systemie pojawiło się jej imię, nazwisko i dane oraz on przydzielił jej około 30 adresów do spisania.

Ubezpieczona sama przyznała, że w chwili zawarcia umowy zlecenia miała zamiar jej wykonywania, umowa ta miała stanowić źródło jej dodatkowego dochodu poza umową o pracę. Ostatecznie w czerwcu 2021 r. wnioskodawczyni przystąpiła do realizacji umowy zlecenia, gdyż podejmowała czynności polegające na wykonywaniu połączeń telefonicznych przy użyciu urządzenia powierzonego przez płatnika i próbowała przeprowadzić wywiady z respondentami. Ubezpieczona starała się dodzwonić do konkretnych osób, jednakże jej rozmówcy udzielali odpowiedzi, że sami się spiszą, bądź prosili o ponowny kontakt w późniejszym terminie. Z telefonu służbowego płatnika ubezpieczona wykonywała te połączenia związane z realizacją umowy zlecenia. Dla innych celów aparat ten nie był przez nią wykorzystywany. Wobec faktycznego podjęcia czynności zleconych w ramach spornej umowy, bez znaczenia przy tym pozostaje okoliczność, że wnioskodawczyni nie uzyskała żadnego dochodu z tego tytułu, bo nie doszło do spisania żadnej osoby. Umowa zlecania w przeciwieństwie do umowy o dzieło nie jest umową rezultatu.

W tym stanie rzeczy uznać trzeba, że stosunek cywilnoprawny łączący ubezpieczoną z płatnikiem zaczął być faktycznie przez obie strony realizowany, co w konsekwencji skutkowało powstaniem stosunku ubezpieczeniowego.

Wolą stron zawierających umowę było nawiązanie stosunku cywilnoprawnego i doszło do faktycznego świadczenia pracy.

Natomiast dopiero w dniu 27.09.202l r. ubezpieczona skorzystała ze swego prawa do wypowiedzenia umowy zlecenia i wówczas oddała powierzony sprzęt (telefon), który otrzymała do przeprowadzenia wywiadów z respondentami.

Zleceniodawca nigdy zaś nie wypowiedział umowy zlecenia.

Sporna umowa zlecenia nie przewidywała innego sposobu jej wygaśnięcia, niż uregulowany w kc (śmierć przyjmującego zlecenie albo utrata przez niego pełnej zdolności do czynności prawnych). Jednakże w przedmiotowej sprawie żadna z przesłanek wygaśnięcia umowy zlecenia określonych w kc nie miała miejsca. Natomiast skazanie prawomocnym wyrokiem sądu karnego i faktyczna utrata przez ubezpieczoną uprawnień do wykonywania pracy rachmistrza mogła jedynie stanowić podstawę do wypowiedzenia tej umowy.

Zleceniodawca nie został przed datą wypowiedzenia z dnia 27.09.2021 r. poinformowany przez ubezpieczoną o fakcie jej prawomocnego skazania i nigdy nie wypowiedział ubezpieczonej umowy zlecenia. Płatnikowi bowiem zależało na każdym rachmistrzu z uwagi na liczne rezygnacje. Przez cały okres trwania spornej umowy liczył on, że ubezpieczona uaktywni swoje działania w zakresie realizacji umowy zlecenia.

Mając zatem na względzie wskazane okoliczności umowa zlecenia uległa rozwiązaniu z dniem 30.09.202lr., w związku z upływem czasu na jaki została zawarta, ponieważ okres wypowiedzenia zgodnie z umową wynosił 7 dni, czyli upłynąłby po zakończeniu tej umowy.

Na skutek zaś rozwiązania umowy zlecenia z dniem 30.09.2021 r. dopiero z tą datą nastąpiła jednocześnie utrata tego tytułu do ubezpieczenia. Jak już bowiem wyżej wskazano ubezpieczeniu podlega się od dnia rozpoczęcia wykonywania umowy zlecenia do dnia jej rozwiązania lub wygaśnięcia.

Równocześnie bezspornym było, że od września 2021 r. wnioskodawczyni nie posiadała innego tytułu do ubezpieczeń społecznych poza umową zlecenia (umowa o pracę uległa rozwiązaniu).

Wskazać na marginesie trzeba, że zaskarżona decyzja ZUS ma jedynie charakter ustalający. Decyzja ta porządkuje okresy podlegania ubezpieczeniom społecznym. Niezbędnym jest bowiem ustalenie za jaki okres, z jakiego tytułu istniał bądź nie istniał obowiązek podlegania określonym ubezpieczeniom społecznym. Kwestia zaś prawa do zasiłku chorobowego nie była przedmiotem tej decyzji. Okoliczność dotycząca dalszego okresu za jaki będzie przysługiwać bądź nie zasiłek chorobowy stanowi przedmiot odrębnego postępowania, w którym od decyzji negatywnej ubezpieczona może złożyć odwołanie. Decyzją zaś sądu rozpoznającego odwołanie będzie ustalenie, czy wnioskodawczyni utraciła prawo do zasiłku chorobowego, w szczególności czy za cały okres czy tylko za okres, w którym posiadała tytuł do ubezpieczeń (w którym zawarta była umowa zlecenia), czy też nie.

Mając powyższe na uwadze Sąd, w oparciu o treść art. 477 ¹⁴ § 2 kpc, orzekł jak w punkcie 1 sentencji wyroku uznając odwołanie wnioskodawczyni za niezasadne.

Stosownie do wyników postępowania, na podstawie art. 98 k.p.c., Sąd obciążył odwołującą się obowiązkiem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego poniesionych przez organ rentowy oraz przez zainteresowanego.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i § 3 kpc w zw. z § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2018 r. poz. 265 t.j. z późn. zm).

ZARZĄDZENIE

odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć wnioskodawczyni.

14 XI 2022 roku.