Pełny tekst orzeczenia

1o odszkodowanie i zadośćuczynienie

2na skutek apelacji wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 295/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrokiem Sądu Okręgowego we Wrocławiu z 25 maja 2022 roku w sprawie III Ko 151/22 dotyczącym wnioskodawcy K. B. tenże Sąd orzekł, że:

I.  na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 23 lutego 1991r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego zasądza od Skarbu Państwa na rzecz wnioskodawcy K. B.:

II.  zadośćuczynienie w kwocie 225.000 (dwieście dwadzieścia pięć tysięcy) złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty;

III.  odszkodowanie w kwocie 82.108,49 (osiemdziesiąt dwa tysiące sto osiem 49/100) złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty;

IV.  oddala dalej idące żądanie wnioskodawcy;

V.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz wnioskodawcy K. B. kwotę 288 złotych tytułem zwrotu kosztów sądowych;

kosztami postępowania obciąża Skarb Państwa.

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ inny, pełnomocnik wnioskodawcy adwokat S. K..

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

1.  o zmianę zaskarżonego wyroku – na podstawie art. 456 k.p.k., przez:

a)  zasądzenie od Skarbu Państwa na rzecz Wnioskodawcy K. B. dalszego zadośćuczynienia w kwocie 25.000 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty;

b)  zasądzenie od Skarbu Państwa na rzecz wnioskodawcy K. B. dalszego odszkodowania w kwocie 163.657,89 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

2.  zasądzenie od Skarbu Państwa na rzecz wnioskodawcy K. B. zwrotu kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych.

3.  obciążenie kosztami postępowania Skarb Państwa na podstawie art. 13 ustawy lutowej.

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

. 

Pełnomocnik wnioskodawcy zarzuciła:

1)  obrazę przepisów prawa procesowego, mającą wpływ na wydane orzeczenie, a to:

a)  art. 7 k.p.k. polegające na dowolnej ocenie dowodów i wyciągnięcie z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie wniosków sprzecznych z zasadami logicznego rozumowania, doświadczenia życiowego i wskazaniami wiedzy, a w konsekwencji błędne przyjęcie, że zasądzona kwota zadośćuczynienia jest kwota odpowiednią, w szczególności mając na uwadze aktualne wskaźniki wzrostu cen towarów i usług (inflacja);

b)  art. 7 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k. przez dokonanie dowolnej a nie swobodnej oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego oraz wyrokowanie z pominięciem dowodu ujawnionego w toku rozprawy głównej, w postaci:

i.  legitymacji ubezpieczeniowej Wnioskodawcy o nr (...), który to dokument został przez Sąd I instancji dopuszczony jako dowód na mocy postanowienia dowodowego wydanego na rozprawie w dniu 11 kwietnia 2022 r. oraz w konsekwencji nieuwzględnienie danych o wysokości dochodu Wnioskodawcy zawartych na stronach 84 i 85 ww. legitymacji zatytułowanych jako „Zaświadczenie zakładu pracy (pracodawcy) o stosunku pracy (służbowym) ubezpieczonego i wysokości zarobków” za okresy istotne w niniejszym postępowaniu 22.10.1958 r. – 6.11.1961 r. oraz 15.09.1962 r. – 31.01.1975 r., zawierających dane o przeciętnym miesięcznym zarobku brutto za rok kalendarzowy i przeciętnym miesięcznym zarobku, które wynosiły odpowiednio za rok 1960/1961 89.446 zł (zarobek za rok kalendarzowy) i 3690 zł/4106 zł (przeciętny miesięczny) oraz za rok 1963 w kwocie 3986 zł;

ii.  zaświadczenia ZUS o zatrudnieniu i wynagrodzeniu przez oparcie rozstrzygnięcia o wysokości odszkodowania należnego Wnioskodawcy w całości na danych zawartych w tym zaświadczeniu, mimo iż dokument ten zawiera informacje jedynie o stałych składniach wynagrodzenia Wnioskodawcy, z pominięciem składników zmiennych, z których także składało się wynagrodzenie Wnioskodawcy w istotnych okresach oraz nie danie wiary zaświadczeniu zawartemu w legitymacji ubezpieczeniowej Wnioskodawcy podczas gdy z uwagi na okres, w którym zaświadczenie to powstało (w okresie bezpośrednio poprzedzającym ustanie zatrudnienia), jego wiarygodność winna zostać przez Sąd ustalona jako wyższa niż wiarygodność zaświadczeń z 30.05.2016 r., wydanych ponad 50 lat po ustaniu zatrudnienia, kiedy to zakład pracy nie miał już obowiązku archiwizowania dokumentacji pracowniczej, co czyni zaświadczenia niepełnymi;

(...).  zeznań Wnioskodawcy złożonych na rozprawie w dniu 11 kwietnia 2022 r. przez błędne przyjęcie, że Wnioskodawca opiera swoje żądanie o odszkodowanie co do wysokości wyłącznie na swojej pamięci, podczas gdy Wnioskodawca w odpowiedzi na pytanie pełnomocnika Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego wyjaśnił, że na swojej pamięci polega jedynie co do obliczeń odszkodowania za pierwszy okres pozbawienia wolności od 5 maja 1959 r. do 12 września 1959 r., nie ma dokumentacji dotyczącej jego pracy przed pozbawieniem wolności w (...) w T., natomiast przy obliczeniu odszkodowania za kolejny okres pozbawienia wolności Wnioskodawca opiera się na danych, w jego ocenie najbardziej wiarygodnych, zawartych w legitymacji ubezpieczeniowej na stronach 84-85 za lata okresy od 22 października 1959 r. do 1962 r.

2)  obrazę przepisów prawa materialnego, w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., a to:

a)  art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego (dalej: jako „ustawa lutowa”) w zw. z art., 445 § 1 i 2 k.c. i w zw. z art. 363 § 1 k.c. i 361 k.c., przez niewłaściwe zastosowanie polegające na:

i.  na zasądzeniu na rzecz Wnioskodawcy odszkodowania i zadośćuczynienia w kwotach, które nie kompensują w pełni szkody i krzywdy doznanych na skutek niesłusznego pozbawienia wolności Wnioskodawcy w okresach od 5.05.1959 r. do 12.09.1959 r. oraz od 5.10.1961 r. do 1.09.1962 r.;

ii.  nie zasądzeniu odszkodowania za okres pozostawania przez wnioskodawcę bez pracy od 2.09.1962 r. do 14.09.1962 r. oraz od 13.09.1969 r. do 22.10.1959 r., które pozostawały w bezpośrednim i adekwatnym związku przyczynowym, były bezpośrednią konsekwencją, wcześniejszych okresów pozbawienia wolności;

(...).  nie zasądzeniu kwoty 600 zł, jako kwoty kosztów sądowych (opłaty sądowej) którymi Wnioskodawca został obciążony w wyroku z dnia 25.06.1952 r., sygn.. akt: IV K 361/62.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Apelacja w znacznej części okazała się zasadna.

Choć Sąd odwoławczy nie uznaje za trafny zarzutu II. 1. a) to jednak w przyjmuje trafność tych wywodów apelującej, w której podnosi ona nieadekwatne ustalenie wysokości odszkodowania i zadośćuczynienia.

Co do chybionego zarzutu nietrafnie określonej wysokości zadośćuczynienia z powodu nieuwzględnienia wskaźnika inflacji należy stwierdzić, że przecież Sąd I instancji ustalając jej wysokość orzekał w oparciu o dane z chwili orzekania i z wykorzystaniem tych danych oraz przyjął ustalenia o wysokości zadośćuczynienia. Postąpił zatem zgodnie z regułami prawa cywilnego, które choć odnosi się do ustalania wysokości szkody to jednak wskazuje datę ustalenia takiej należności, którą winna być data orzekania. ( argument z art. 363 § 2 k.c.). Gdyby natomiast iść tokiem rozumowania apelującej to okazałoby się, że w przypadku dalszego wzrostu wskaźnika inflacji konieczne byłoby dalsze rekompensowanie krzywdy wnioskodawcy, bo kompensowanie wyrządzonej krzywdy nie pokrywałoby się z wartością pieniądza po upływie czasu od zasądzenia odpowiednich kwot. Czy jednak gdyby wartość polskiego złotego wzrosła ponad poziom z dnia wyrokowania należałoby domagać się od wnioskodawcy zwrotu części zasądzonego zadośćuczynienia, wobec bezpodstawnego wzbogacenia? Odpowiedź jest w tej sytuacji oczywista, a zarzut i jego argumentacja nie mogły być uznane za przekonujące.

W pierwszej kolejności Sąd odwoławczy uznał za trafny zarzut oznaczony, jako I.b) gdyż istotnie Sąd Okręgowy nie wyjawił w sposób przekonujący powodów, dla których nie uwzględnił danych wynikających z przedłożonych dokumentów o wynagrodzeniu osiąganym przez wnioskodawcę w okresie przed niezasadnym pozbawieniem go wolności. Choć Sąd ten dokumenty złożone, jako dowody w sprawie tak potraktował, a co więcej uczynił je podstawą ustaleń faktycznych, czemu dał wyraz w sekcji 3.1.3. to jednak dokonując oceny tych dowodów stwierdził, że „(…) nie opierał się w tym zakresie na wyliczeniach wskazanych we wniosku, gdyż jak zeznał wnioskodawca (k. 59) wysokość wynagrodzenia została tam wskazana na podstawie jego pamięci.”(s. 4, sekcja 4.1.). Tymczasem przecież wyliczenia przedstawione we wniosku wynikały nie tylko z pamięci wnioskodawcy, ale oparte były, w podstawowym zakresie, na informacjach wynikających z jednoznacznego w swej treści dokumentu jakim jest Legitymacja ubezpieczeniowa wnioskodawcy (k. 32 – 40). Zawarte w tym dokumencie informacje w żaden sposób nie zostały podważone w toku tego postępowania, brak jest jakichkolwiek przesłanek świadczących, że nie odpowiadają one prawdzie. Nie mogły zatem zostać pominięte, a tak niestety stało się w tej sprawie. Gdyby danych z tego dokumentu nie było, ustalenia Sądu Okręgowego należałoby w zakresie odszkodowania zaakceptować (poza kwestią zrekompensowania wydatku na koszty sądowe poniesione w toku procesu przez pokrzywdzonego wnioskodawcę). Treść jednak dokumentu przedstawionego przez wnioskodawcę oraz jego wyjaśnienia złożone, co do zapisów w nim zawartych, bez wątpliwości wskazuje, jakie były rzeczywiste dochody wnioskodawcy w okresie przed tym jak został bezpodstawnie pozbawiony wolności.

Sąd Apelacyjny w pełni akceptuje metodę przyjętą przez Sąd meriti wyliczenia wysokości utraconego zarobku przez wnioskodawcę. Jednak dla wyliczenia odszkodowania należnego wnioskodawcy uwzględniono dane wynikające z Legitymacji ubezpieczeniowej K. B.. Wynika z nich, że jego przeciętne miesięczne wynagrodzenie wnioskodawcy w roku 1961 stanowiło 252,67% tego przeciętnego wynagrodzenia, (wynoszącego w owym czasie 1.625 złotych według danych GUS) skoro jego przeciętne wynagrodzenie wyniosło wówczas 4.106 złotych. Natomiast w roku 1962 było to 239,04% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia gdyż wynosiło 1.680 złotych (według danych GUS). Jeśli zatem wnioskodawca był pozbawiony wolności w roku 1961 przez dwa miesiące to należy mu się odszkodowanie, według metody przyjętej przez Sąd Okręgowy, za ten okres w wysokości 34.042,73 złotych (przeciętne miesięczne wynagrodzenie w trzecim kwartale 2022 roku według danych GUS wynosiło 6.736,60 złotych x 252,67% co daje kwotę 17.021,36 złotych pomnożone przez dwa miesiące). Natomiast w roku 1962 wnioskodawca był pozbawiony wolności od 1 stycznia 1962 roku do 1 września 1962 roku, a zatem przez pełne 8 miesięcy. Sąd Apelacyjny zastosował tę samą metodę, którą przedstawił wyżej i wyliczył należne wnioskodawcy odszkodowanie za ten okres na 128.825,35 złotych (przeciętne miesięczne wynagrodzenie w trzecim kwartale 2022 roku według danych GUS wynosiło 6.736,60 złotych x 239,04% co daje kwotę 16.103,17 złotych pomnożone przez osiem miesięcy). Łącznie zatem za okres pozbawienia wolności od 5 października 1961 roku do 1 września 1962 roku należne odszkodowanie to suma wyżej wyliczonych kwot, czyli 162.868,08 złotych. Przy czym choć z zestawienia dat wynika, że wnioskodawca był pozbawiony wolności od 5 października 1961 roku to z przedłożonego przez niego dokumentu wynika, że ustanie zatrudnienia nastąpiło z dniem 6 listopada 1961 roku, zatem tylko za ten okres pozostawania bez pracy uznano za konieczne zasądzenie odszkodowania, bowiem za okres od 5 października 1961 roku do 6 listopada 1961 roku, jak należy wnosić z tego dokumentu wnioskodawca został wynagrodzony.

Należy przy tym pamiętać, że powyższe dane wynikające z Legitymacji ubezpieczeniowej wnioskodawcy odnoszą się do roku 1961, 1962. Brak jest natomiast danych w tym dokumencie o zarobkach wnioskodawcy w roku 1959. Tym samym Sąd mając na uwadze dane wskazane przez Sąd meriti ustalający na podstawie zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu procent przeciętnego wynagrodzenia uzyskiwanego przez wnioskodawcę (90,67%) oraz o przeciętnym wynagrodzeniu w trzecim kwartale 2022 roku (6.736,60 złotych) wyliczył wyrządzoną wnioskodawcy szkodę przez okres 4,25 miesiąca pozbawienia go wolności na 25.959,32 złotych.

Łączna więc należność odszkodowawcza Skarbu Państwa wobec K. B. za pozbawienie wolności wyniosła 188.827,40 złotych. Jeśli zaś Sąd Okręgowy sumę odszkodowania ustalił na 82.108,49 złotych to odszkodowanie to został umniejszone do 106.718, 91 złotych.

W tym zakresie uznano racje pełnomocnika wnioskodawcy wyrażone w apelacji.

Wobec tego, że apelująca nie przedstawiła dowodów innych poza wyżej wskazanymi co do rzeczywistych zarobków wnioskodawcy w roku 1959 i odwoływała się w tej materii do oświadczeń K. B. to tę część ustaleń Sądu Okręgowego zaakceptowano. Wszak to na wnioskodawcy ciąży obowiązek wykazania określonych twierdzeń ( wyrok Sądu Najwyższego z 22.03.2001 r., V CKN 1072/00, LEX nr 1168068, postanowienie Sądu Najwyższego z 15.02.2022 r., II KK 614/21, LEX nr 3402014, postanowienie Sądu Najwyższego z 10.01.2013 r., IV KK 292/12, LEX nr 1277775). Przy czym należy pamiętać, że mimo takiej powinności obciążającej wnioskodawcę, to z inicjatywny Sądu Okręgowego dołączono do akt jako dowód Zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu (k.64). Skoro więc wnioskodawca nie przedstawił wiarygodnego dowodu o jego zarobkach w roku 1959, a dane te uzyskał Sąd Okręgowy, to brak jest podstaw (poza zmianą danych o przeciętnym miesięcznym wynagrodzeniu w III kwartale 2022 roku) do podważenia rzetelnych i przekonujących wyliczeń Sąd Okręgowego w zakresie szkody wyrządzonej wnioskodawcy w roku 1959.

Sąd Apelacyjny przyznał rację apelującej wskazującej na brak rozstrzygnięcia o żądaniu wnioskodawcy o zrekompensowaniu mu wydatku związanego z poniesionym w wyniku skazania kosztami sądowymi.

W tym zakresie Sąd meriti nie poczynił ustaleń oraz nie rozważył czy ten wydatek to szkoda wyrządzona wnioskodawcy.

Brak ten należy skwitować stwierdzeniem, że nie może budzić wątpliwości, iż poniesione przez wnioskodawcę koszty sądowe związane z jego unieważnionym, z powodu działalności niepodległościowej, skazaniem to wyrządzona mu szkoda. Nie powinien on ponieść tego wydatku, a skoro tak się stało to jego majątek został z tego powodu zubożony i strata ta winna być zrekompensowana.

Sąd Apelacyjny zastosował metodę, która służyła do wyliczenia wysokości utraconych zarobków i w oparciu o nią wyliczył wartości opłaty sądowej poniesionej w 1962 roku w porównaniu z zarobkami wnioskodawcy i przeciętnym miesięcznym wynagrodzeniem. Wtedy i obecnie.

W 1962 roku przeciętne wynagrodzenie wynosiło 1.680 złotych, uiszczona przez wnioskodawcę opłata 600 złotych to 35,71% przeciętnego wynagrodzenia w tym roku. Wynagrodzenie przeciętne w II kwartale 2022 roku to 6.736,60 x 35,71% daje kwotę 2.405,64 złotych, jako rekompensatę za poniesione w 1962 roku koszty procesu.

Rozważając o zarzucie 2. i konstatacjach o obrazie prawa materialnego należy stwierdzić jego niezasadność.

Obraza prawa materialnego może polegać na błędnej wykładni prawa (wówczas następstwem jest błędne stosowanie prawa) albo na błędnym zastosowaniu prawa przy niekwestionowanej jego wykładni. ( D. Świecki [w:] B. Augustyniak, K. Eichstaedt, M. Kurowski, D. Świecki, Kodeks postępowania karnego. Tom II. Komentarz aktualizowany, LEX/el. 2022, art. 438). Takich błędów nie wskazała ani też tego nie uargumentowała skarżąca.

Co więcej, konieczne jest przypomnienie, że w orzecznictwie Sądu Najwyższego i piśmiennictwie, konsekwentnie podkreśla się, iż obraza prawa materialnego polega na jego wadliwym zastosowaniu w orzeczeniu, które oparte jest na trafnych i niekwestionowanych ustaleniach faktycznych. Nie można więc mówić o obrazie prawa materialnego w sytuacji, gdy wadliwość orzeczenia w tym zakresie jest wynikiem błędnych ustaleń faktycznych, przyjętych za jego podstawę lub naruszenia przepisów procesowych (...). Nie można zatem skutecznie postawić tego zarzutu - jak to czyni skarżąca - z jednoczesnym kwestionowaniem przepisów postępowania w tym samym zakresie. ( postanowienie SN z 5.02.2019 r., V KK 3/19, LEX nr 2616196).

Zarzuty opisane w pkt 2a) i. – ii. w istocie odnoszą się do błędnych ustaleń faktycznych i zmierzają do wykazania, że Sąd meriti dopuścił się błędu polegającego na eliminacji z okresu represjonowania wnioskodawcy tych przedziałów czasowych, które związane były z pozostawaniem na wolności wnioskodawcy, który utracił w związku z jej pozbawieniem pracę. Natomiast, gdy chodzi o zarzut 2.a) i. to skarżąca wykazuje, że szkoda i krzywda wyrządzona wnioskodawcy była wyższa niż ustalił to Sąd. Zatem i w tym zakresie wskazuje na fakty nie zaś te przesłanki, które zobowiązany był mocą ustawy uwzględnić Sąd Okręgowy, a czego nie uczynił, czym obraził określone przepisy.

Kwestię okresu pozostawania wnioskodawcy bez pracy należy skomentować następująco. Dane z Legitymacji ubezpieczeniowej wskazują, że po opuszczeniu 12 września 1959 roku aresztu wnioskodawca pozostawał bez pracy do 22 października 1959 roku, a zatem miesiąc i 10 dni, natomiast po zwolnieniu z odbywania kary 1 września 1962 roku został zatrudniony, jako kierownik działu obrotu towarowego, 15 września 1962 roku, tym samym nie był zatrudniony przez dwa tygodnie. Nie wykazano, aby ten czas pozostawania bez pracy i wynagrodzenia to bezpośredni wynik skazania i odbycia kary. A wszak zgodnie z linią orzeczniczą Sądu Najwyższego oraz sądów powszechnych za "wynikłe z wydania lub wykonania decyzji" można uznać wyłącznie te następstwa, które stanowiły bezpośrednią konsekwencję pozbawienia wolności. ( postanowienie Sądu Najwyższego z 7.10.2021 r., IV KK 376/21, LEX nr 3342048, postanowienie Sądu Najwyższego z 24.04.2014 r., V KK 52/14, LEX nr 1469154).

Ten niedługi okres pozostawania bez pracy w żadnym razie nie świadczy o tym, że związane było to z niesłusznym skazaniem K. B.. Jeśli przy tym po zwolnieniu z odbycia kary wnioskodawca został zatrudniony w tym samym zakładzie pracy i to na stanowisku kierowniczym, to jasnym się staje, że skazanie i odbyta kara nie stanowiła powodu pozostawania przez niego bez pracy.

Słuszność zarzutu 2.a) i. oraz iii. została omówiona wyżej i uznano zasadność tych zastrzeżeń apelującej, lecz poprzez przyjęcie, że Sąd Okręgowy poczynił błędne ustalenia w tym zakresie. Trafność tych zarzutów spowodowała zmianę orzeczenia i zasądzenie dalszej części odszkodowania na rzecz wnioskodawcy w kwotach wskazanych w wyroku Sądu Apelacyjnego.

Sąd uznał także trafność zarzutów apelacji kwestionujących wysokość zasądzonego na rzecz wnioskodawcy zadośćuczynienia.

Należy stwierdzić, że Sąd Okręgowy w stopniu niewystarczającym uwzględnił warunki i czas odbywania przez wnioskodawcę kary i pozbawienie go wolności. Należy pamiętać, że był on pozbawiony wolności w latach 1959 oraz 1961, 1962. Nie może być wątpliwości, co do tego, że były to czasy, gdy warunki odbywania kary często były upodlające dla skazanych i choć dostrzegł to Sąd a quo to jednak niezasadnie umniejszył rekompensatę w tym zakresie nie doceniając tychże warunków, jako wyjątkowo wyrządzających krzywdę i wymagających kompensacji w stopniu, w jakim domagał się tego wnioskodawca. Przy czym jeśli mieć w pamięci, że K. B. był izolowany, bowiem został skazany za działanie na szkodę reżimu komunistycznego, to już choćby z tego powodu jego prześladowanie było bardziej dolegliwe niż innych. Jeśli zważyć, że wnioskodawca we wskazanych latach był izolowany przez 15 miesięcy to nie sposób uznać, że kwota dalszego zadośćuczynienia, którego domaga się wnioskodawca jest wygórowaną.

Z tego powodu uwzględniono żądanie apelacji i podwyższono kwotę zadośćuczynienia do poziomu wskazanego we wniosku.

Wniosek:

o zmianę poprzez zasądzenie na rzecz wnioskodawcy zadośćuczynienia w dalszej kwocie 25.000 złotych oraz 163.657,89 złotych tytułem odszkodowania.

☒ zasadny, co zadośćuczynienia

☒ częściowo zasadny, co do odszkodowania

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec tego, że argumentacja skarżącej w zakresie zadośćuczynienia okazała się trafna uwzględniono wniosek apelacji. Z przyczyn wskazanych w sekcji 3. częściowo uwzględniono wniosek odnoszący się do odszkodowania.

Lp.2

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.11.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.11.

Przedmiot i zakres zmiany

0.0.1Przedmiotem zmiany była część wyroku Sądu I instancji, w której nie uwzględniono części żądania o zadośćuczynienie oraz w której oddalano część roszczenia o odszkodowanie.

Zwięźle o powodach zmiany

Powody wskazano w sekcji 3.

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II.

Podstawę zasądzenia na rzecz wnioskodawcy poniesionych wydatków związanych z ustanowieniem pełnomocnika w sprawie stanowił przepis art. 16 ust. 2 i 3 ustawy z 26 maja 1982 roku prawo o adwokaturze (Dz. U. Nr 16, poz. 124 z p. zm.) oraz § 11 ust. 6. rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (DZ.U. poz. 1800, z p.zm.).

Orzeczenie o wydatkach związanych z postępowaniem odwoławczym oparto na podstawie art. 13 ustawy z 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 2099 z późn. zm.).

Wszystkie przytoczone wyżej rozważania doprowadziły Sąd odwoławczy do rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie.

7.  PODPIS

SSA Wiesław Pędziwiatr SSA Jerzy Skorupka SSA Artur Tomaszewski

0.11.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1.

Podmiot wnoszący apelację

Pełnomocnik wnioskodawcy adwokat S. K.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Pkt II części rozstrzygającej w zakresie oddalającym żądanie wnioskodawcy w zakresie zadośćuczynienia i odszkodowania.

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

Zmianę poprzez zasądzenie na rzecz wnioskodawcy K. B. zadośćuczynienia w dalszej kwocie 25.000 złotych oraz dalszego odszkodowania w wysokości 183.371,93 złotych.