Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 listopada 2015 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach V Wydział Cywilny

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 26 listopada 2015 r. w Katowicach

na rozprawie

sprawy ze skargi pozwanej o wznowienie postępowania

w sprawie z powództwa (...) Spółki Akcyjnej w B.

przeciwko (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w C.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanej

od wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach

z dnia 22 stycznia 2015 r., sygn. akt X GC 401/14

1.  zmienia zaskarżony wyrok w punkcie 1 w ten sposób, że uchyla wyrok zaoczny Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 16 lipca 2008r. sygn. akt X GC 60/08 w punkcie 1 co do kwoty 534.491,64 (pięćset trzydzieści cztery tysiące czterysta dziewięćdziesiąt jeden 64/100) złotych z ustawowymi odsetkami od kwot:

- 37.237,12 (trzydzieści siedem tysięcy dwieście trzydzieści siedem 12/100) złotych od dnia 28 kwietnia 2002r.,

- 124.937,19 (sto dwadzieścia cztery tysiące dziewięćset trzydzieści siedem 19/100) złotych od dnia 28 kwietnia 2002r.,

- 41.384,22 (czterdzieści jeden tysięcy trzysta osiemdziesiąt cztery 22/100) złotych od dnia
28 kwietnia 2002r.,

- 59.099,12 (pięćdziesiąt dziewięć tysięcy dziewięćdziesiąt dziewięć 12/100) złotych od dnia 28 kwietnia 2002r.,

- 7.357,21 (siedem tysięcy trzysta pięćdziesiąt siedem 21/100) złotych od dnia 13 lutego 2003r.,

- 9.820,27 (dziewięć tysięcy osiemset dwadzieścia 27/100) złotych od dnia 20 lutego 2003r.,

- 5.707,65 (pięć tysięcy siedemset siedem 65/100) złotych od dnia 24 lutego 2003r.,

- 8.098,36 (osiem tysięcy dziewięćdziesiąt osiem 36/100) złotych od dnia 3 marca 2003r.,

- 10.324,42 (dziesięć tysięcy trzysta dwadzieścia cztery 42/100) złotych od dnia 10 marca 2003r.,

- 14.600,46 (czternaście tysięcy sześćset 46/100) złotych od dnia 13 marca 2003r.,

- 639,48 (sześćset trzydzieści dziewięć 48/100) złotych od dnia 13 marca 2003r.,

- 4.906,86 (cztery tysiące dziewięćset sześć 86/100) złotych od dnia 13 marca 2003r.,

- 31.582,98 (trzydzieści jeden tysięcy pięćset osiemdziesiąt dwa 98/100) złotych od dnia
22 marca 2003r.,

- 2.855,45 (dwa tysiące osiemset pięćdziesiąt pięć 45/100) złotych od dnia 22 marca 2003r.,

- 31.943,06 (trzydzieści jeden tysięcy dziewięćset czterdzieści trzy 06/100) złotych od dnia
28 marca 2003r.,

- 6.359,24 (sześć tysięcy trzysta pięćdziesiąt dziewięć 24/100) złotych od dnia 29 marca 2003r.,

- 4.164,27 (cztery tysiące sto sześćdziesiąt cztery 27/100) złotych od dnia 31 marca 2003r.,

- 3.875,94 (trzy tysiące osiemset siedemdziesiąt pięć 94/100) złotych od dnia 31 marca 2003r.,

- 13.077,11 (trzynaście tysięcy siedemdziesiąt siedem 11/100) złotych od dnia 10 kwietnia 2003r.,

- 1.330,34 (jeden tysiąc trzysta trzydzieści 34/100) złotych od dnia 18 kwietnia 2003r.,

- 7.141,10 (siedem tysięcy sto czterdzieści jeden 10/100) złotych od dnia 24 kwietnia 2003r.,

- 1.701,77 (jeden tysiąc siedemset jeden 77/100) złotych od dnia 27 kwietnia 2003r.,

- 491,61 (czterysta dziewięćdziesiąt jeden 61/100) złotych od dnia 31 kwietnia 2003r.,

- 52.232,36 (pięćdziesiąt dwa tysiące dwieście trzydzieści dwa 36/100) złotych od dnia
11 maja 2003r.,

- 831,06 (osiemset trzydzieści jeden 06/100) złotych od dnia 11 maja 2003r.,

- 507,59 (pięćset siedem 59/100) złotych od dnia 12 maja 2003r.,

- 4.231,17 (cztery tysiące dwieście trzydzieści jeden 17/100) złotych od dnia 31 maja 2003r.,

- 8.028,43 (osiem tysięcy dwadzieścia osiem 43/100) złotych od dnia 14 czerwca 2003r.,

- 5.238,22 (pięć tysięcy dwieście trzydzieści osiem 22/100) złotych od dnia 14 czerwca 2003r.,

- 5.389,64 (pięć tysięcy trzysta osiemdziesiąt dziewięć 64/100) złotych od dnia 14 czerwca 2003r.,

- 3.742,92 (trzy tysiące siedemset czterdzieści dwa 92/100) złotych od dnia 14 czerwca 2003r.,

- 10.180,95 (dziesięć tysięcy sto osiemdziesiąt 95/100) złotych od dnia 19 czerwca 2003r.,

- 458,24 (czterysta pięćdziesiąt osiem 24/100) złotych od dnia 30 czerwca 2003r.,

- 1.288,54 (jeden tysiąc dwieście osiemdziesiąt osiem 54/100) złotych od dnia 30 czerwca 2003r.,

- 8.249,48 (osiem tysięcy dwieście czterdzieści dziewięć 48/100) złotych od dnia 30 czerwca 2003r.,

- 5.477,81 (pięć tysięcy czterysta siedemdziesiąt siedem 81/100) złotych od dnia 30 czerwca 2003r.

i powództwo w tym zakresie oddala, a w pozostałej części wyrok zaoczny utrzymuje w mocy;

2.  oddala apelację w pozostałym zakresie;

3.  zasądza od pozwanej na rzecz powódki kwotę 5.400 (pięć tysięcy czterysta) złotych tytułem kosztów postępowania apelacyjnego;

4.  przyznaje adwokatowi M. W. z Kancelarii Adwokackiej
w G. przy ul. (...) od Skarbu Państwa (Sądu Okręgowego
w Gliwicach) kwotę 6.642 (sześć tysięcy sześćset czterdzieści dwa) złotych, w tym 1.242 złotych podatku od towarów i usług, tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej pozwanej z urzędu w postępowaniu apelacyjnym.

Sygn. akt V ACa 333/15

UZASADNIENIE

(...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w C.
(...) wniosła o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Gliwicach X Wydziału Gospodarczego z dnia 16 lipca 2008 r., sygn. akt X GC 60/08 i uchylenie zaskarżonego wyroku oraz oddalenie powództwa w całości, ewentualnie o umorzenie postępowania i zasądzenie kosztów postępowania.

W uzasadnieniu skarżąca wskazała, że członkowie zarządu pozwanej spółki w okresie wydania wyroku zaocznego nie posiadali mandatu do sprawowania funkcji członka zarządu, zaś zgodnie z treścią art. 379 § 2 k.p.c. nieważności postępowania zachodzi jeśli strona
nie miała zdolności sądowej lub procesowej, organu powołanego do jej reprezentowania
lub przedstawiciela ustawowego, albo gdy pełnomocnik strony nie był należycie umocowany.
W świetle art. 202 § 2 k.s.h., w przypadku powołania członka zarządu na okres dłuższy niż rok, jego mandat wygasa z dniem odbycia zgromadzenia wspólników zatwierdzającego sprawozdanie finansowe za ostatni rok obrotowy pełnienia funkcji członków, chyba
że umowa spółki stanowi inaczej. Z § 22 umowy spółki wynika, że zarząd powoływany jest na okres 3 lat, na wspólną kadencję. A. K. oraz M. S. w skład zarządu pozwanej zostali powołani w dniu 17 grudnia 2001 r., co oznacza, że okres 3 letniej kadencji upłynął po trzecim pełnym roku urzędowania, a mianowicie w 2004 r., z dniem kiedy odbyło się zgromadzenie wspólników zatwierdzające sprawozdanie finansowe, które odbyło się w dniu 7 października 2005 r.

Stwierdziła skarżąca że od 2004 r. pozwana spółka nie miała organu powołanego do jej reprezentowania, wobec czego w 2008 r., kiedy przed Sądem Okręgowy w Gliwicach zawisła sprawa z powództwa (...) Spółki Akcyjnej przeciwko (...) Sp. z o.o. o sygn. akt X GC 60/08 pozwana spółka nie miała organów uprawnionych do jej reprezentowania w tymże procesie. Skoro pozwana przez cały czas trwania postępowania była pozbawiona organu do jej reprezentacji, to postępowanie dotknięte było w całości nieważnością.

Postanowieniem z dnia 9 października 2012 r. Sąd Okręgowy zwolnił skarżącą w zakresie opłaty od skargi, zaś postanowieniem z dnia 3 grudnia 2012 r. ustanowił dla skarżącej pełnomocnika z urzędu.

W odpowiedzi na skargę przeciwnik skargi zarzucił braki formalne w zakresie braku podpisu skargi przez osobę umocowaną i wniósł o zwrot skargi, uzasadniając to brakiem prawidłowego powołania A. K. do pełnienia funkcji członka zarządu skarżącej, a także wniósł, na wypadek niedokonania zwrotu skargi, o jej oddalenie z uwagi na jej całkowitą bezzasadność, gdyż w okresie sporu zakończonego wyrokiem Sądu Okręgowego
w Gliwicach w sprawie o sygn. akt X GC 60/08 pozwana posiadała organy, w tym zarząd spółki, co wynika z treści postanowienia sądu rejestrowego z dnia 3 września 2010 r.
o ustanowieniu kuratora dla pozwanej spółki.

Postanowieniem z dnia 5 kwietnia 2013 r. Sąd Okręgowy zawiesił na podstawie art. 177 § 1 pkt 6 k.p.c. postępowanie, zaś postanowieniem z dnia 22 kwietnia 2014 r. oddalił wniosek o podjęcie zawieszonego postępowania i umorzył postępowanie w sprawie, które
to postanowienie zostało zmienione postanowieniem Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 24 września 2014 r., sygn. akt V ACz 815/14 w ten sposób, że uchylono punkt drugi postanowienia Sądu Okręgowego w Gliwicach (o umorzeniu postępowania) i podjęto postępowanie.

Pismem z dnia 18 listopada 2014 r. przeciwnik skargi wniósł o odrzucenie skargi, jako
nie opartej na ustawowej podstawie, ewentualnie o jej oddalenie z powodu braku przesłanek
do wznowienia postępowania wskazując, że powoływana przez skarżącą podstawa wznowienia w rzeczywistości nie istnieje, gdyż pozwana posiadała organ uprawniony
do reprezentacji w trakcie trwania postępowania o sygn. akt X GC 60/08, a skarga ma na celu wyłącznie udaremnienie dochodzenia przez powoda jego słusznych roszczeń wobec byłych członków zarządu spółki (...) Sp. z o.o., który to proces został zakończony prawomocnym wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Katowicach w sprawie o sygn. akt V ACa 769/13.

Wyrokiem z dnia 22 stycznia 2015 r. Sąd Okręgowy w Gliwicach oddalił skargę, zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę 7.200 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania i przyznał pełnomocnikowi pozwanej od Skarbu Państwa kwotę 8.856 zł tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

Rozstrzygnięcie Sądu Okręgowego w Gliwicach zapadło przy następujących ustaleniach faktycznych.

Zgodnie z umową spółki zarząd pozwanej (...) Sp. z o.o. (...) C.
(...)liczy co najwyżej 2 członków powoływanych na wspólną trzyletnią kadencję, a pierwszy zarząd spółki został powołany dnia 17 grudnia 2001 r. w trakcie zawierania umowy spółki i jego członkami zostali A. K. i M. S..

W dniu 7 października 2005 r. zwyczajne zgromadzenie wspólników skarżącej spółki udzieliło zarządowi absolutorium za 2004 r. i zatwierdziło sprawozdanie finansowe spółki za 2004 r.

Postanowieniem z dnia 7 grudnia 2005 r. Sąd Rejonowy w Gliwicach wezwał wnioskodawcę do przedłożenia dokumentów świadczących o ważności sprawowania mandatów przez obecnych członków zarządu spółki w postaci uchwały zgromadzenia wspólników podjętych w głosowaniu tajnym, oryginałów lub notarialnie poświadczonych kopii bilansu, rachunków zysków i strat oraz informacji dodatkowych podpisanych z podaniem daty przez osobę, której powierzono prowadzenie ksiąg rachunkowych i kierownika jednostki, a jeśli podmiotem kieruje organ wieloosobowy – wszystkich członków tego organu oraz oryginału lub notarialnie poświadczonej kopii sprawozdania z działalności spółki w roku 2004 podpisanego przez wszystkich członków zarządu.

Wskazano dalej w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia, iż w dniu 16 lipca 2008 r. Sąd Okręgowy w Gliwicach wydał w sprawie o sygn. akt X GC 60/08 wyrok zaoczny zasądzający od pozwanej (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością na rzecz powódki (...) Spółki Akcyjnej w B. wskazane w tym wyroku kwoty wraz z ustawowymi odsetkami, umarzający postępowanie w zakresie kwoty 449,89 zł i zasądzający od pozwanej na rzecz powódki kwotę 107.217 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Pismem z dnia 16 września 2008 r. A. K. poinformował Sąd Rejonowy
w Gliwicach, że nie wie gdzie obecnie znajduje się dokumentacja spółki, gdyż w trakcie pobytu w okresie od grudnia 2006 r. do grudnia 2007 r. w Areszcie Śledczym B. L., jako współwłaściciel i wiceprezes zarządu firmy przeniósł siedzibę spółki do Z., najprawdopodobniej na ul. (...), gdzie miał pokazać dokumentację potrzebną do rozliczenia spółki za 2007 r. Na żadne spotkanie jednak nie dotarł. Nie złożył on także dokumentów rozliczających spółkę za 2005 r. i 2006 r., ani nie złożył stosownych dokumentów świadczących o wprowadzonych zmianach w zarządzie firmy. Wskazał on,
że nie jest członkiem zarządu spółki i w związku z tym, że B. L. odmawia współpracy w sprawie spółki wniósł on o ustanowienie kuratora.

A. K. na wezwanie sądu rejestrowego nie był wstanie wskazać konkretnej daty zgromadzenia wspólników, na którym podjęta została uchwała o jego powołaniu oraz B. L. do zarządu spółki na okres drugiej kadencji, ale wskazał, iż miało
to miejsce najprawdopodobniej w okresie od 1 lipca 2005 r. do 31 grudnia 2005 r.

Postanowieniem z dnia 3 września 2010 r. Sąd Rejonowy w Gliwicach ustanowił
na zasadzie art. 26 ust. 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 1997 o Krajowym Rejestrze Sądowym S. C. kuratorem dla spółki (...) Sp. z o.o. na okres jednego roku celem podjęcia niezbędnych działań zmierzających do złożenia sprawozdań finansowych spółki za lata 2003 – 2009, dokumentacji i wniosków o aktualizację wpisu w rejestrze spółki, w zakresie informacji o wspólnikach spółki i członkach jej zarządu.

W dniu 15 czerwca 2012 r. na nadzwyczajnym zgromadzeniu wspólników (...) sp. z o. o. na jedynego członka zarządu spółki został wybrany A. K., jednakże postanowieniem z dnia 6 listopada 2012 r. Sąd Rejonowy w Gliwicach odmówił wykreślenia z KRS prezesa zarządu A. K. z jednoczesnym wpisaniem go do KRS jako pełniącego tę funkcję na podstawie uchwały nr (...)z dnia 15 czerwca 2012 r. W uzasadnieniu Sąd Rejonowy wskazał, że nie doszło do skutecznego zwołania zgromadzenia wspólników na dzień 15 czerwca 2012 r. a co za tym idzie nie mogło ono podejmować prawnie skutecznych uchwał.

W dniu 5 września 2012 r. R. S. sprzedał 51 udziałów w spółce (...) sp. z o. o. w C. na rzecz (...) Sp. z o.o.
za cenę 400 zł.

Ustalił dalej Sąd Okręgowy, iż dnia 28 marca 2013 r. odbyło się Nadzwyczajne Zgromadzenie Wspólników bez formalnego jego zwoływania, na którym jednogłośnie powołano A. K. na prezesa zarządu spółki . Uchwała ta nie została jednak skutecznie podjęta, gdyż na tym zgromadzeniu nie był reprezentowany cały kapitał zakładowy, a listę obecności podpisał jedynie B. L., brak podpisu R. S., który ponadto nie był w dacie odbycia zgromadzenia wspólnikiem spółki.

Na podstawie umowy z dnia 14 sierpnia 2013 r. (...) Sp. z o. o. sprzedała B. L. 59 udziałów w (...) spółce z o. o.

W dniu 4 listopada 2013 r. odbyło się kolejne zgromadzenie wspólników spółki (...) Sp. z o.o., które na prezesa zarządu pozwanej spółki wybrało A. K.
i w dniu 28 kwietnia 2014 r. sąd rejestrowy dokonał w tym zakresie stosownego wpisu.

W części zważeniowej uzasadnienia wyroku dotyczącej zasadności podstaw skargi
o wznowienie postępowania wskazał Sąd Okręgowy na charakter instytucji skargi
o wznowienie postępowania i jej wyjątkowy charakter wynikający z jednej strony
z konieczności zabezpieczenia stabilności merytorycznych prawomocnych orzeczeń,
z drugiej zaś z możliwości wzruszania takich orzeczeń, które wydane zostały w wyniku przeprowadzenia wadliwego postępowania, przy czym przyczyny tej wadliwości ograniczone zostały do ściśle określonych podstaw, a ich ranga jest na tyle duża, iż utrzymanie prawomocnego orzeczenia pozostawałoby w sprzeczności z obowiązującym porządkiem prawnym.

Zauważył Sąd pierwszej instancji, iż stosownie do treści art. 399 k.p.c. skargę
o wznowienia postępowania można wnieść od orzeczeń zakończonych prawomocnym wyrokiem, a redakcja przepisu art. 399 k.p.c. skłania także do wniosku, że instytucja wznowienia postępowania dopuszczalna jest wyłącznie od orzeczeń merytorycznych, a więc orzekających co do istoty sprawy.

Wskazano, iż w aktualnym stanie prawnym skarga o wznowienie postępowania jest środkiem prawnym o mieszanym charakterze łączącym pozew (czyli pismo inicjujące nową sprawę) ze środkiem zaskarżenia skierowanym przeciwko prawomocnemu orzeczeniu sądu, nadzwyczajnym środkiem prawnym o limitowanych podstawach wskazanych w art. 401 k.p.c., 401 ¹ k.p.c. i art. 403 k.p.c. Jej wniesienie inicjuje postępowanie dwufazowe, w którym najpierw sąd bada dopuszczalność skargi o wznowienie (w zależności od wyniku kontroli następuje zwrot skargi lub jej odrzucenie), a następnie po przesądzeniu dopuszczalności skargi, rozpoznaje ją merytorycznie i wydaje stosowne rozstrzygnięcie.

Uzasadnił dalej Sąd Okręgowy podstawy swojej właściwości w sprawie oraz wskazał na treść przepisów określających termin do wniesienia skargi o wznowienie postępowania
(art. 407 k.p.c. ) i stwierdził, że był właściwy do rozpoznania skargi, a trzymiesięczny termin do złożenia skargi zaczął biec od dnia 4 listopada 2013 r., a zatem został on zachowany ponieważ brak uprawnienia osoby, która podpisała skargę do działania w imieniu spółki ujawnił się na dalszym etapie postępowania i w związku z tym brak było podstaw do zwrotu skargi.

Wskazano w uzasadnieniu, że Sąd podjął czynności zmierzające do ustalenia podmiotu uprawnionego do reprezentowania pozwanej i osoba taka została powołana, a tym samym należy przyjąć, że skarga skutecznie została wniesiona w ustawowym terminie.

Podniesiono, iż przepisy prawa dopuszczają wznowienie postępowania z dwóch przyczyn tj. z powodu nieważności (art. 401 k.p.c.) oraz z tzw. przyczyn restytucyjnych (art.403 k.p.c.), a podstawa wznowienia winna być podana w treści skargi i w sprawie pozwana oparła skargę na nieważność postępowania z powodu braku należytej reprezentacji przed Sądem Okręgowym.

W ocenie Sądu Okręgowego w sprawie istnieją podstawy do uznania dopuszczalności skargi opartej na stwierdzeniu braku należytej reprezentacji.

Przytaczając treść przepisu art. 401 pkt 2 k.p.c. oraz literaturę i orzecznictwo stwierdzono, iż we wszystkich przyczynach nieważności uzasadniających wznowienie postępowania należy przyjąć, iż okoliczności powodujące nieważność musiały zaistnieć przed uprawomocnieniem się orzeczenia, okoliczności zaś, które powstały po uprawomocnieniu nie mają znaczenia , a dalej uznano, że w rozpoznawanej sprawie okoliczności, które wskazywane są przez pozwaną, a mające świadczyć o nieważności postępowania, zaistniały przed datą uprawomocnienia się wyroku zaocznego.

Odnośnie podstawy braku reprezentacji wskazał Sąd pierwszoinstancyjny, iż ma ona miejsce, gdy za stronę winien działać organ, który jednak nie może działać ponieważ nie ma osób wchodzących w jego skład, bądź też liczba osób wchodzących w jego skład nie pozwala na skuteczne złożenie im oświadczenia woli w imieniu podmiotu który reprezentują,

Przyjął Sąd Okręgowy, na podstawie analizy art. 202 k.s.h. i przeprowadzonego postępowania dowodowego, że organ uprawniony do reprezentowania pozwanej spółki nie mógł prawidłowo działać ponieważ z dniem 7 października 2005 r. wygasła kadencja dotychczasowych członków zarządu, a na ich miejsce nie powołano nowych członków.

Dopiero na Nadzwyczajnym Zgromadzeniu Wspólników (...) Sp. z o.o. z dnia 4 listopada 2013 r. A. K. został skutecznie powołany na członka jednoosobowego zarządu tej spółki.

Odniósł się dalej Sąd do pism A. K., z których wynika, że w okresie
od 1 lipca 2005 r. do 31 grudnia 2005 r. odbyło się zgromadzenie wspólników, na którym wybrano go oraz B. L. na członków zarządu pozwanej spółki, jednakże uznał
tę okoliczność za nieudowodnioną w żaden sposób, gdyż nie zostały przedstawione żadne dokumenty związane ze zwołaniem zgromadzenie wspólników, jego przebiegiem, nie zostały też przedstawione żadne uchwały na nim podjęte i brak jest podstaw na których można
by zweryfikować prawidłowość podjętych na nim uchwał, jeśli w rzeczywistości ono się odbyło. Uznano w pisemnym motywach wyroku, iż w istocie brak nawet podstaw do ustalenia, czy i kiedy owo zgromadzenie się odbyło i jakie w ogóle uchwały na nim zapadły, a tym samym, że do jego skutecznego odbycia doszło i nie zostało w sprawie wykazane,
aby w pozwanej spółce powołano zarząd drugiej kadencji.

Przyjął Sąd Okręgowy, że członek zarządu, którego kadencja wygasła nie ma żadnych uprawnień do dalszego działania w imieniu spółki, a tym samym w postępowaniu
o sygn. akt X GC 60/08 strona pozwana nie miała podmiotu uprawnionego do jej reprezentowania i postępowanie to było dotknięte nieważnością, w związku z czym w sprawie zachodzą przesłanki do wznowienia postępowania.

Uznając ostatecznie dopuszczalność wznowienia postępowania wskazano w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, że w razie uznania dopuszczalności wznowienia postępowania sąd rozpoznaje sprawę na nowo, a granice tego rozpatrywania wyznaczają przytoczone przez stronę podstawy wznowienia, przy czym sąd, orzekając po ponownym rozpoznaniu sprawy w wyniku wznowienia postępowania, bierze za podstawę rozstrzygnięcia stan rzeczy istniejący w chwili zamknięcia rozprawy wyznaczonej w postępowaniu ze skargi o wznowienie postępowania na zasadzie odpowiednio stosowanego art. 316 § 1 k.p.c.

Ponownie rozpoznając sprawę Sąd Okręgowy ustalił następujące okoliczności faktyczne.

W okresie od marca 2002 r. do końca maja 2003 r. pozwana (...) Sp. z o.o. oraz PPHU (...) sp. z o. o. w K. pozostawały ze sobą w stałych kontaktach handlowych zawierając szereg umów:

- umowę sprzedaży węgla (groszek, miał II A oraz mieszanki energetycznej), na podstawie których (...) sp. z o. o. w K., jako sprzedający wydała pozwanej, jako kupującej węgiel w asortymencie, ilościach i po cenach wskazanych w fakturach VAT,

- umowę przewozu węgla, na podstawie których (...) sp. z o. o. w K., jako przewoźnik dokonała na rzecz pozwanej, jako odbiorcy przewozu węgla od następujących dostawców: KWK (...), (...), (...), (...), (...), (...) oraz (...) za wynagrodzeniem określonym w treści faktur VAT,

- umowę sprzedaży samochodu ciężarowego marki V.,

- umowę sprzedaży paliwa (oleju napędowego) w ilości i za cenę określoną w fakturze VAT,

- umowy świadczenia usług w zakresie dostarczenia energii elektrycznej o częstotliwości stałej i zmiennej oraz energii cieplnej, na podstawie której (...) sp. z o. o. w K. dostarczyła pozwanej opisaną energię za cenę określoną w treści faktur VAT,

- umowę sprzedaży towarów, na podstawie których (...) sp. z o. o. w K., jako sprzedający wydała pozwanej, jako kupującemu towary handlowe w asortymencie , ilościach i za ceny określone w Fakturach VAT,

- umowę świadczenia usług, na podstawie których (...) sp. z o. o. w K. wykonała na rzecz pozwanej laboratoryjne analizy węgla za wynagrodzeniem określonym
w treści faktur VAT,

- umowy świadczenia usług, na podstawie których (...) sp. z o. o. w K. wykonała na rzecz pozwanej następujące usługi: podłączenie instalacji parowej do budowy przesypu, remont przenośnika taśmowego, remont przenośnika zgrzebłowego, remont kapitalny kołowrotu E. (...), remont placu składowania węgla w D., budowę wagi taśmociągowej typu R. (...) sztuk, remont generalny, modernizację i legalizację wagi samochodowej, zwinięcie liny w krąg, ułożenie kabla zasilającego za wynagrodzeniem określonych w treści faktur VAT,

- umowę najmu, na podstawie której (...) sp. z o. o. w K., jako wynajmujący udostępniła pozwanej, jako najemcy do korzystania urządzenie o prędkości 110 km/h
za czynsz określony w treści faktury VAT,

- umowę dzierżawy, na podstawie której (...) sp. z o. o. w K., jako wydzierżawiający udostępniła pozwanej, jako dzierżawcy do korzystania i pobierania pożytków stanowiącą własność (...) nieruchomości za czynsz w wysokości określonej w fakturze VAT,

Ustalono dalej, iż pozwana nie uiściła na rzecz (...) sp. z o.o. należności wynikających z tych umów, a wskazanych w fakturach VAT, pomimo upływu terminu
ich płatności.

W dniu 22 maja 2003 r. pozwana wniosła o otwarcie postępowania układowego wymieniając w treści załączonego do wniosku wykazu wierzycieli (...) Sp. z o.o.,
zaś w wykazie należności wskazała przedmiotowe wierzytelności wynikające z wskazanych
w uzasadnieniu wyroku faktur, co potwierdza dodatkowo załącznik pozwanej do pisma z dnia 11 czerwca 2003 r. stanowiącego uzupełnienie wniosku o otwarcie postępowania układowego, w którym pozwana wskazała numery faktur VAT, na które obecnie powołuje się powód w niniejszym postępowaniu.

Ustalono także, że (...) sp. z o. o. w K. zawarła z powodem dnia
26 czerwca 2003 r. ugodę nr (...), w której (§ 3 ust. 2), w celu zabezpieczenia jej wykonania przez (...) Sp. z o. o. w K. postanowiono, że dokonany zostanie przelew wierzytelności pieniężnych przysługujących (...) Sp. z o.o. wobec pozwanej
w kwocie 14.432,287,20 zł. W ugodzie (...) sp. z o. o. w K. wskazała, że jest odpowiedzialna wobec powoda za brak zapłaty na rzecz (...) S.A należności przewozowych w wysokości 16.300.000,00 zł plus odsetki ustawowe za opóźnienie poszczególnych należności składających się na tę kwotę. Ustalono w ugodzie, że w przypadku uzyskania przez (...) wykonalnych wyroków zasądzających od powoda lub któregokolwiek z odbiorców przesyłek należności z tytułu przewoźnego (...) Sp. z o.o. zobowiązuje się do każdorazowego, w ciągu 5 dni od doręczenia jej przez powoda wezwania do zapłaty, przekazania na rzecz powoda kwoty środków finansowych w wysokości wystarczających na pokrycie zasądzonych od powoda lub któregokolwiek odbiorców należności głównych wraz z odsetkami oraz kosztami procesu, a także środków finansowych w kwocie wystarczającej na pokrycie wydatków poniesionych przez powoda i odbiorców tytułem kosztów zastępstwa procesowego ich pełnomocników procesowych

W dniu 26 czerwca 2003 r. (...) sp. z o. o. w K., jako zbywca zawarła
z powodem, jako nabywcą dwie umowy przelewu wierzytelności na mocy których (...) Sp. z o. o. w K. przeniosła na rzecz powoda wierzytelności przysługujące jej względem pozwanej. Łączna kwota należności głównych przelanych wierzytelności wyniosła 14.432.287,20 zł, z czego kwota 11.447.287,20 zł objęta była umową nr (...), zaś wierzytelność w kwocie 2.985.000,00 zł umową nr (...).

Postanowieniem z dnia 1 marca 2005 r. Sędzia Komisarz wyłączył z masy upadłości wierzytelności przysługujące upadłej (...) sp. z o. o. w K. w stosunku
do pozwanej w łącznej kwocie 14.432.287,20 zł wynikające z dwóch umów przelewu wierzytelności z dnia 26 czerwca 2003 r., uznając że umowy przelewu wierzytelności
są skuteczne w stosunku do masy upadłości ponieważ zostały zawarte w formie pisemnej
z datą pewną, tj. od momentu notarialnego poświadczenia dnia 22 i 24 lipca 2003 r. Jednocześnie syndyk nie wykazał, aby odpadła przyczyna zabezpieczenia wierzytelności poprzez wykonanie zobowiązania określonego w ugodzie stron z 26 czerwca 2003 r..

Powód wezwał pozwaną do zapłaty kwoty wynikających z wskazanych umów przelewu wskazując, że oświadczenie (...) sp. z o. o. w K. o nieważności lub też wygaśnięciu ugody, która była podstawą cesji wierzytelności jest błędne i nie znajduje oparcia w obowiązujących przepisach prawa.

Ustalił także Sąd Okręgowy, że postępowania pomiędzy stronami w zakresie zawezwania do prób ugodowych nie doprowadziły do zawarcia ugody.

Wskazano, iż powód w piśmie z dnia 13 lipca 2008 r. cofnął powództwo w zakresie kwoty 449,89 zł i ograniczył żądanie pozwu do kwoty 14.431.837,31 zł.

Stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie dokumentów przedstawionych przez stronę powodową, przy czym wskazał, że pozwana w postępowaniu o wznowienie postępowania nie wnosiła żadnych zarzutów w zakresie twierdzeń pozwu i nie wskazała żadnych dowodów, ani nie zakwestionowała dokumentów przedstawionych przez powódkę.

W oparciu o tak ustalony stan faktyczny Sąd Okręgowy stwierdził, że wyrok którego dotyczy skarga o wznowienie postępowania nie podlega zmianie, gdyż wyrok ten znajduje swe oparcie w ustaleniach poczynionych na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, którego strona pozwana w żaden sposób nie podważyła, a fakt istnienia wierzytelności objętych sporem potwierdzają złożone przez powoda dokumenty.

Zauważył Sąd pierwszoinstancyjny, że pozwana przyznała istnienie po stronie (...) Sp. z o. o. w K. wierzytelności w stosunku do niej, w wysokości wynikającej
z zmodyfikowanego żądania pozwu ponieważ wskazała tę wierzytelności w wniosku
o wszczęcie postępowania układowego, a w piśmie uzupełniającym wskazała numery faktur z jakich należności te wynikają, które są zgodne z numerami faktur, jakich zapłaty powód żąda w niniejszym postępowaniu.

Nie budziła też wątpliwości Sądu Okręgowego skuteczność cesji należności na stronę powodową, a w trakcie postępowania o wznowienie postępowania pozwana nie wskazała żadnych okoliczności z których wynikałoby, aby wierzytelności te nie zostały skutecznie przelane na rzecz powoda.

W pismach kierowanych do powoda pozwana wskazała, że zbywca wierzytelności PPHU (...) Sp. z o. o. poinformował ją o wygaśnięciu umów przelewu wyżej wskazanych wierzytelności, przy czym pismo to datowane jest na 31 października 2003 r. i nie zawiera żadnych dowodów, na których (...) Sp. z o. o. w K. oparła swe przekonanie o wygaśnięciu umowy przelewu wierzytelności, a nie bez znaczenia jest również fakt, że pozwana do owego pisma nie dołączyła nawet pisma jakie skierowała do niej (...) Sp. z o. o. w K..

Fakt skuteczności przelewu został potwierdzony postanowieniem Sędziego Komisarza, który wyłączył tę wierzytelność z masy upadłości spółki (...) Sp. z o.o. stwierdzając skuteczność dokonanych przelewów, zaś sąd ten wskazał, że syndyk nie przedstawił żadnych okoliczności z których wynikałoby, że zbywca wierzytelności wykonał ugodę
co zobowiązywałoby powoda do cesji zwrotnej na podstawie § 3 pkt 3 umów cesji.

Wskazał Sąd Okręgowy na przepis art. 232 k.p.c., który nakłada na strony obowiązek (ciężar) procesowy wskazywania dowodów dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne i stwierdził, że pozwana w postępowaniu żadnych twierdzeń w zakresie zasadności powództwa nie podniosła. W szczególności pozwana nie podniosła wcześniej podnoszonego zarzutu, iż umowa cesji pomiędzy (...) Sp. z o. o. w K.
a powodem wygasła wskutek wykonania przez cedenta ugody z dnia 26 czerwca 2003 r.

Ostatecznie Sąd pierwszoinstancyjny uznał, że wyrok zaoczny z dnia 16 lipca
2008 r. wydany przez Sąd Okręgowy w Gliwicach w sprawie o sygn. akt X GC 60/08 odpowiada prawu, a zatem na podstawie art. 412 § 2 k.p.c., nie znajdując podstaw do zmiany tego orzeczenia, oddalił skargę o wznowienie postępowania, zaś o kosztach procesu orzekł stosownie do art. 98 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c. obciążając nimi w całości pozwaną, jako stronę przegrywającą sprawę, a w związku z tym, że strona pozwana była reprezentowana przez pełnomocnika z urzędu, który nie otrzymał wynagrodzenia od strony pozwanej w całości ani w części, na podstawie § 19 i 20 w zw. z § 2 pkt 3 i § 6 pkt 7 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, przyznał pełnomocnikowi pozwanej adwokatowi M. W. od Skarbu Państwa (Sądu Okręgowego w Gliwicach) kwotę 8.856 zł tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, w tym kwotę 1656 zł tytułem podatku VAT.

Apelację od przedmiotowego wyroku Sądu Okręgowego wywiodła pozwana wnosząc
o uchylenie zaskarżonego wyroku, ewentualnie o zmianę przez oddalenie powództwa
i zasądzenie kosztów postępowania oraz przyznanie kosztów pomocy prawnej udzielonej
z urzędu, oświadczając, że należne wynagrodzenie nie zostało zapłacone ani w całości,
ani w części.

Zarzuciła apelująca zaskarżonemu wyrokowi naruszenie przepisów procedury cywilnej,
a to art. 206 § 1 zdanie drugie k.p.c. w zw. z art. 406 k.p.c. i 412 § 1 k.p.c. poprzez nierozpoznanie sprawy na nowo w granicach, jakie zakreślała podstawa wznowienia
i niedoręczenie pozwanej odpisu pozwu, a w konsekwencji pozbawienie możliwości podnoszenia twierdzeń oraz zgłaszania dowodów przeciwko żądaniu pozwu, a także wskazując w uzasadnieniu apelacji, że całe postępowanie powinno być powtórzone poczynając od doręczenia pozwu i naruszenie to świadczy o pozbawieniu pozwanej obrony swoich praw przez Sądem Okręgowym (art. 379 pkt 5 k.p.c.).

Na wypadek nieuwzględnienia podniesionego zarzutu procesowego podniosła apelująca spółka zarzut przedawnienia roszczeń objętych pierwotnym pozwem powołując się
na dwuletni termin przedawnienia roszczeń z art. 554 k.c. i art. 751 k.c., nadto wskazując,
że czynności A. K., jako wspólnika PPHU (...) Sp. z o.o. nie mogły być uznane za niewłaściwe uznanie długu, przerwania biegu przedawnienia nie spowodowało podanie o otwarcie postępowania układowego, zaś pismo z dnia 2 grudnia 2003 r. nie można kwalifikować jako uznania długu. Podniosła również skarżąca, że drugie i trzecie zawezwanie do próby ugodowej stanowiło nadużycie prawa podmiotowego i nie powinno korzystać z ochrony, przy czym przywołała kilka orzeczeń sądowych dotyczących tego zagadnienia, wskazując, że roszczenia uległy przedawnieniu najpóźniej w dniu 28 lipca 2006r., to jest dwa lata od zakończenia postępowania pojednawczego wywołanego pierwszą próbą ugodową.

Zgłosiła również skarżąca wnioski o dopuszczenie dowodu z zeznań świadków, przesłuchania stron i zobowiązanie do przedłożenia dokumentów dotyczących rozliczeń powódki z spółką (...) Sp. z o.o., w tym ugody z dnia 26 czerwca 2003 r. na okoliczność wzajemnych rozliczeń oraz warunkowego charakteru umów przelewu wierzytelności z dnia 26 czerwca 200 3r., a w konsekwencji braku legitymacji procesowej powódki.

W odpowiedzi na apelację przeciwniczka skargi wniosła o jej oddalenie i zasądzenie kosztów procesu, nadto wnosząc o oddalenie twierdzeń i wniosków dowodowych skarżącej, jako spóźnionych, jak i wniosła o dopuszczenie dowodów z dokumentów z akt sprawy Sądu Okręgowego w Gliwicach, sygn. akt X GC 122/11 dla odparcia twierdzeń skarżącej
o przedawnieniu i braku legitymacji procesowej pozwanej.

Zarzuty skarżącej, w tym dotyczące naruszenia przepisów prawa procesowego, uznała pozwana za całkowicie bezzasadne, podzieliła ustalenia Sądu pierwszej instancji wskazując,
że skarżąca nie podniosła w tym zakresie zarzutu z art. 233 § 1 k.p.c.

Odniosła się do podniesionego zarzutu przedawnienia i braku legitymacji procesowej,
jak i podniosła, iż zarzut pozwanej co do przedawnienia należy uznać za nadużycie prawa
w świetle art. 5 k.c., mając na uwadze charakter umowy przelewu wierzytelności i oczekiwanie przez powódkę na toczące się procesy przeciwko powódce i odbiorcom przesyłek węgla,od których zależało powstanie lub brak przesłanki do zwrotnego przelewu wierzytelności.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

apelacja powódki okazała się jedynie w nieznacznej części uzasadniona, to jest w zakresie podniesionego zarzutu przedawnienia i to częściowo.

W pierwszej kolejności mając na względzie, że strona powodowa w apelacji zarzucała naruszenie prawa procesowego oraz zgłosiła zarzuty materialnoprawne, należało rozpoznać zarzuty dotyczące naruszenia procedury cywilnej, ponieważ ocena zasadności naruszenia prawa materialnego, czy też zarzutu materialnoprawnego może być dokonana dopiero
po stwierdzeniu, że postępowanie nie jest obarczone brakami uniemożliwiającymi kontrolę zaskarżonego orzeczenia, brakami prowadzącymi do nierozpoznania istoty sprawy oraz
czy ustalenia stanowiące podstawę faktyczną zaskarżonego wyroku dokonane zostały prawidłowo, to jest zgodnie z przepisami prawa procesowego.

Najdalej idącym zarzutem apelacji był zarzut pozbawienia skarżącej spółki możności obrony swych praw przed Sądem Okręgowym (art. 379 pkt 5 k.p.c.), którego apelująca upatrywała w niedoręczeniu odpisu pozwu i braku zobowiązania do udzielenia odpowiedzi
na pozew, i w tym zakresie zarzuciła naruszenie przepisów art. 201 § 1 zdanie drugie k.p.c.
w zw. z art. 406 k.p.c. i art. 412 § 1 k.p.c., co doprowadziło, w jej ocenie, do pozbawienia skarżącej prawa do podnoszenia twierdzeń i zgłaszania dowodów przeciwko żądaniu pozwu, przy czym, jak wskazała skarżąca w uzasadnieniu apelacji, uznała ona, że rozprawa wyznaczona na dzień 22 stycznia 2015 r. dotyczyła li tylko zarzutów formalnych zgłoszonych przez powódkę.

W tym zakresie należy wskazać, podzielając ocenę Sądu Okręgowego, że skarga
o wznowienie postępowania jest środkiem prawnym o charakterze mieszanym łączącym pozew ze środkiem zaskarżenia, uprawnionym jest zakwalifikowanie skargi o wznowienie postępowania jako swoistego rodzaju środka prawnego zawierającego zarówno elementy środka zaskarżenia, jak i powództwa (por. uzasadnienie uchwały składy siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 5 czerwca 2008 r., III CZP 142/07, OSNC 2008, nr 11, poz. 122).

Podstawy wznowienia postępowanie określone są ściśle w art. 401-404 k.p.c. W myśl
art. 412 § 1 k.p.c. w wyniku skargi o wznowienie postępowania sąd rozpoznaje sprawę
na nowo w granicach, jakie zakreśla podstawa wznowienia. Oznacza to, że nie rozpoznaje sprawy po raz kolejny w pełnym zakresie, tak jak czyni to sąd pierwszej, czy drugiej instancji, którego dotyczy wada powołana jako podstawa wznowienia. Ponadto sąd związany jest podstawą wznowienia podaną w skardze. Zatem skarżący, opierający skargę na konkretnej podstawie wznowienia, ukierunkowuje czynności sądu na ustalenie, czy podana w skardze postawa wznowienia zaistniała oraz - w przypadkach przewidzianych w art. 403 i 404 k.p.c.
- czy miała istotny wpływ na treść wyroku zaskarżonego skargą (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 13 maja 2009 r., III UK 5/09, OSNP 2011, nr 1-2, poz. 17; z dnia 16 maja 2007 r., III CSK 56/07, nie publ.).

Sąd Apelacyjny podziela pogląd Sądu Okręgowego, że postępowanie w sprawie
o sygn. akt X GC 60/08 było dotknięte nieważnością, gdyż pozwana nie posiadała organu uprawnionego do jej reprezentacji, która to sytuacja mieści się w hipotezie art. 401 pkt 2 k.p.c. i zbędnym jest powielanie wskazanej argumentacji i stanu faktycznego, które uznaje
się za własne.

Wobec stwierdzonej nieważności postępowania Sąd Okręgowy był zobowiązany, na mocy art. 412 § 1 k.p.c., do rozpoznania sprawy na nowo w granicach zakreślonej podstawy wznowienia, co też uczynił.

W myśl art. 406 k.p.c. do postępowania ze skargi o wznowienie postępowania stosuje się odpowiednio przepisy o postępowaniu przed sądem pierwszej instancji, jeżeli inne przepisy nie stanowią inaczej, przy czym przepis art. 406 k.p.c. nie dotyczy granic, w jakich sprawa jest ponownie rozpoznawana, wskazuje natomiast, jakie przepisy procesowe mają zastosowanie w postępowaniu wznowieniowym. Chodzi tu o odpowiednie stosowanie takich przepisów jak: o rozprawie, o postępowaniu dowodowym, o wydaniu, uzasadnieniu i doręczeniu orzeczeń, o czynnościach procesowych (por. wyrok SN z dnia 16 maja 2007 r., III CSK 56/07, LEX nr 334985, postanowienie SN z dnia 12 maja 2008 r., III CZ 26/08, LEX nr 420371).

Przyjąć należy zatem, że Sąd Okręgowy miał obowiązek stosowania odpowiednio
w postępowaniu wznowieniowym przepisów o postępowaniu przed sądem pierwszej instancji, co nie oznaczało, w realiach niniejszej sprawy, obowiązku powtórzenia postępowania w sprawie o sygn. akt X GC 60/08 i nie miał obowiązku Sąd pierwszej instancji ponownego doręczenia pozwu z wyznaczeniem terminu do wniesienia odpowiedzi na pozew;
należy wskazać, że w postępowaniu, którego dotyczyła skarga o wznowienie postępowania
nie przeprowadzono żadnych dowodów i wydano wyrok zaoczny.

Zauważyć należy też, że Sąd Okręgowy zrealizował obowiązek przewidziany przepisem
art. 206 § 1 zdanie drugie k.p.c. w z w. z art. 406 k.p.c. doręczając pełnomocnikowi powódki odpis skargi o wznowienie postępowania.

Obowiązkiem Sądu pierwszej instancji było rozpoznanie sprawy w granicach zakreślonych podstawą wznowienia i skarżąca powołując się na nieważność postępowania
z powodu braku organów pozwanej spółki w okresie prowadzenia postępowania, a więc
w istocie braków w zakresie reprezentacji, gdyż istniejąca osoba prawna posiada zawsze zdolność prawną i związaną z tym zdolność procesową, którą jednakże realizuje przez swoje organy (art. 38 k.c. i art. 67 § 1 k.p.c.), mogła w skardze o wznowienie postępowania postawić zarzuty wydanemu wyrokowi oraz zgłaszać twierdzenia i wnioski dowodowe na odparcie twierdzeń powódki, przy czym, jak słusznie zauważył Sąd Okręgowy, było to możliwe dopiero od dnia 4 listopada 2013 r., kiedy to prawidłowo i skutecznie został powołany prezes jednoosobowego zarządu wnoszącej skargę o wznowienie postępowania.

Zaznaczyć trzeba, że jak wynika z wypowiedzi pełnomocnika strony pozwanej
na rozprawie apelacyjnej, pozwanej znany był pozew złożony w sprawie o sygn. akt X GC 60/08, jak i akta sprawy.

Marginalnie należy wskazać, że o ile złożona skarga była obarczona brakiem w postaci podpisania przez organ skarżącej i można było ówcześnie rozważać wszczęcie postępowania prowadzącego do uzupełnienia braków w zakresie składu organów w oparciu o art. 70 § 1 k.p.c., to w toku postępowania brak w tym zakresie został uzupełniony i skarżąca mogła działać w postępowaniu zarówno osobiście, jak i przez ustanowionego pełnomocnika, w tym,
w związku z podniesioną i uzasadniona podstawą wznowienia, mogła składać wnioski procesowe, także dowodowe, czego nie uczyniła.

Na rozprawie przez Sądem Okręgowym w dniu 22 stycznia 2015 r., na której uprzedzona o możliwości zakończenia postępowania i stworzeniu jej możliwości zajęcia stanowiska,
w tym w zakresie wniosków dowodowych pełnomocnik skarżącej oświadczył, że podtrzymuje dotychczasowe stanowisko ze skargi i pism, wskazał, że A. K. działał w błędzie nie wiedząc, że nie jest członkiem zarządu, a odnośnie materiału dowodowego wskazał, że to wszystko, co należy zinterpretować jako brak zgłoszenia wniosków dowodowych, poza zgłoszonymi wcześniej.

Podnieść też należy, w związku z zarzutem apelującej co do nieważności postępowania
z skargi o wznowienie postępowania, iż nieważność postępowania zachodzi, jeżeli strona została pozbawiona możności obrony swych praw (art. 379 pkt 5 k.p.c.). Pozbawienie strony możności obrony swoich praw polega na tym, że strona nie mogła brać udziału w postępowaniu sądowym lub jego istotnej części na skutek naruszenia przepisów postępowania przez sąd (por. postanowienie SN z dnia 13 czerwca 2013 r., I CSK 654/12, LEX nr 1396367). Analizując, czy doszło do pozbawienia strony możliwości działania trzeba w pierwszej kolejności rozważyć, czy nastąpiło naruszenie przepisów procesowych, następnie ustalić, czy uchybienie to wpłynęło na możliwość strony do działania w postępowaniu, w końcu zaś ocenić, czy pomimo zaistnienia tych okoliczności strona mogła bronić swoich praw w procesie. Dopiero w razie kumulatywnego spełnienia wszystkich tych przesłanek można przyjąć, że strona została pozbawiona możności działania (por. wyrok SN z dnia 28 marca 2008 r.,V CSK 488/2007, LEX nr 424315).

Nieważności postępowania w rozumieniu wyżej wskazanym, przy uwzględnieniu przebiegu postępowania wznowieniowego, treści skargi o wznowienie postępowania, czynności stron oraz Sądu rozpoznającego sprawę w pierwszej instancji, Sąd Apelacyjny
nie dopatrzył się.

Reasumując tę część rozważań, w ocenie Sądu Apelacyjnego zarzut nieważności postępowania przez Sądem Okręgowym oraz naruszenia art. 206 § 1 zdanie drugie k.p.c.,
w zw. z art. 406 k.p.c. i art. 412 § 1 k.p.c. nie znajdował uzasadnienia.

Sąd Apelacyjny podziela w całości ustalenia faktyczne i ocenę prawną Sądu Okręgowego w zakresie istnienia podstawy wznowienia, jak i ustalenia dokonane
po ponownym rozpoznaniu sprawy, gdyż w tym zakresie w oparciu o zgromadzony materiał dowodowy w aktach sprawy X GC 60/08 Sąd dokonał prawidłowych ustaleń nie naruszając reguł art. 233 § 1 k.p.c., przy czym stan faktyczny ustalony w postępowaniu pierwszoinstancyjnym nie był zasadniczo przedmiotem zarzutów apelacyjnych.

W postępowaniu apelacyjnym na podstawie art. 381 k.p.c. pominięto nowe wnioski dowodowe apelującej, gdyż nie istniały żadne przeszkody, a przynajmniej takich nie wykazała apelująca, aby wnioski te powołać w postępowaniu przed Sądem pierwszej instancji, czy to w skardze o wznowienie postępowania, czy też w toku postępowania, nie wyłączając rozprawy z dnia 22 stycznia 2015 r.

Sąd Apelacyjny, w związku z zarzutami materialnoprawnymi pozwanej zgłoszonymi po raz pierwszy w apelacji, które powódka zakwestionowała i wniosła o dopuszczenie dowodów z dokumentów, dopuścił dowód z wnioskowanych dokumentów mając na uwadze prawo pozwanej do obrony swych praw.

Odnosząc się do zarzutu braku legitymacji procesowej czynnej strony powodowej
w postępowaniu o sygn. akt X GC 60/08, którego źródeł, jak się wydaje, pozwana upatrywała w warunkowym charakterze umów przelewu wierzytelności z dnia 26 czerwca 2003 r. wskazać należy, że powódka i spółka (...) Sp. z o.o. zawarły w dniu 26 czerwca 2003 r. ugodę, w której (...) Sp. z o.o. uznała wobec powódki wierzytelności w kwocie 16.300.000 zł, jak i że zabezpieczeniem wykonania zobowiązań będzie, między innymi przelew wierzytelności przysługujących (...) Sp. z o.o. wobec pozwanej w kwocie 14.432.287,20 zł i tego samego dnia strony ugody zawarły dwie umowy przelewu przedmiotowych wierzytelności na zabezpieczenie –w kwocie 11.447.287.,20 zł i 2.985.000 zł, które to wierzytelności były tożsame z dochodzonymi pozwem w sprawie o sygn. akt X GC 60/08. Powódka zobowiązała się w przypadkach określonych § 3 ust. 3 umów
przelewu – uzyskania przez nabywcę wierzytelności lub odbiorców przesyłek prawomocnych wyroków oddalających powództwa (...) S.A. lub w przypadku terminowego i pełnego wywiązania się przez zbywcę wierzytelności z obowiązku określonego § 2 ugody z 26 czerwca 2003 r. - do zwrotnego przeniesienia wierzytelności (umowy przelewu – k. 237-251 akt X GC 60/08) .

W toku postępowania ze skargi o wznowienie postępowania, a także w postępowaniu apelacyjnym skarżąca nie wskazywała i nie wykazywała, aby warunki do zwrotnego przeniesienia wierzytelności się ziściły, a przede wszystkim żeby do zwrotnego przeniesienia wierzytelności doszło, w związku z czym zarzut apelacyjny co do braku legitymacji procesowej czynnej powódki (przeciwniczki skargi) należało uznać za nieudowodniony.

Uznając, że zarzut przedawnienia jest zarzutem materialnoprawnym, dopuszczalnym
do podniesienia w apelacji, jednakże w oparciu o stan faktyczny ustalony przed sądem pierwszej instancji, wskazać należy, po uzupełnieniu postępowania dowodowego, że zarzut ten w większości okazał się być niezasadny, przy czym apelująca nie wskazała konkretnie,
co do których z licznych wierzytelności powódki zarzut ten odnosi, jak i nie wskazała terminów wymagalności tych wierzytelności, od których jej zdaniem rozpoczynałby się bieg przedawnienia (art. 120 § 1 k.c.).

Skarżąca podniosła zarzut przedawnienia wszystkich roszczeń objętych żądaniem pozwu powołując się na dwuletni termin przedawnienia określony art. 554 k.c. i 751 k.c., podnosząc, że żadna z okoliczności podnoszonych przez powódkę nie doprowadziła do jego przedawnienia, jak i wskazując, że do przedawnienia najpóźniej doszło 28 lipca 2006 r., to jest dwa lata po zakończeniu pierwszego postępowania pojednawczego wywołanego pierwszą próbą ugodową w sprawie przed Sądem Rejonowym w Rybniku, sygn. akt VI GCo 170/04.

Na rozprawie apelacyjnej wskazała pozwana, że zarzut przedawnienia wywodzi z faktu, iż pierwsza przerwa biegu przedawnienia miała miejsce przez złożenie wniosku przez powódkę o zawezwanie do próby ugodową i po przerwie termin biegu przedawnienia zaczął biec na nowo od dnia 28 lipca 2004 r., zaś kolejne wnioski o zawezwanie do próby ugodowej nie przerywały biegu przedawnienia i stąd wywodzony jest zarzut przedawnienia, i to stanowisko apelującej należało uznać za ostateczne.

Uzupełniając stan faktyczny ustalony przez Sąd Okręgowy wskazać należy, że pierwsze zawezwanie do próby ugodowej miało miejsce w dniu 23 kwietnia 2004 r. i Sąd Rejonowy w Katowicach postanowieniem z dnia 4 maja 2004 r. przekazał sprawę do rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Rybniku, który na rozprawie w dniu 28 lipca 2004 r. stwierdził, że do ugody nie doszło (wniosek o zawezwanie do próby ugodowej z dowodem nadania – k.270-276, postanowienie – k. 277, protokół posiedzenia – k. 284, w aktach o sygn. X GC 60/08).

Kolejnym wnioskiem z dnia 8 lipca 2005 r. powódka zawezwała pozwanego do próby ugodowej i w dniu 1 września 2005 r. Sąd Rejonowy w Rybniku stwierdził, że do ugody nie doszło (wniosek o zawezwanie do próby ugodowej z dowodem nadania – k. 278-280, protokół posiedzenia – k. 285, w aktach o sygn. X GC 60/08).

Wnioskiem z dnia 1 lipca 2006 r., nadanym w urzędzie pocztowym dnia 3 lipca
2006 r. powódka ponownie zawezwała pozwaną do próby ugodowej i na posiedzeniu jawnym w dniu 16 sierpnia 2006 r. Sąd Rejonowy w Rybniku stwierdził, że do ugody nie doszło (wniosek o zawezwanie do próby ugodowej z dowodem nadania – k. 280-283, protokół posiedzenia – k. 286, w aktach o sygn. X GC 60/08).

Wszystkie wyżej wskazane wnioski o zawezwanie do próby ugodowej dotyczyły wierzytelności objętych następnie pozwem w sprawie o sygn. akt X GC 60/08, który został wniesiony w dniu 21 stycznia 2008 r., co wynika z prezentaty wpływu pozwu do sądu (k. 2 akt o sygn. X GC 60/08).

Strona pozwana powołała się na dwuletni termin przedawnienia wynikający
z przepisów art. 554 k.c. (dotyczącego umowy sprzedaży) i art. 751 k.c. (dotyczącego umowy o świadczenie usług) odnosząc ten termin do wszystkich roszczeń objętych żądaniem pozwu.

Jak ustalił Sąd Okręgowy, które to ustalenia nie zostały zakwestionowane w apelacji
i które Sąd Apelacyjny podzielił, wierzytelności strony powodowej wynikały z umów sprzedaży, umów przewozu węgla, umów o świadczenie usług, umów o dzieło, umów najmu, umowy dzierżawy.

Wskazać należy, że stosownie do art. 554 k.c. roszczenia z tytułu umowy sprzedaży dokonanej w zakresie działalności przedsiębiorstwa sprzedawcy przedawniają się z upływem lat dwóch, stosownie do art. 646 k.c. roszczenia wynikające z umowy o dzieło przedawniają się upływem lat dwóch od dnia oddania dzieła, a jeżeli dzieło nie zostało oddane – od dnia,
w którym zgodnie z treścią umowy miało być oddane, stosownie do art. 118 k.c., jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, dla roszeń okresowych oraz roszczeń związanych
z prowadzeniem działalności gospodarczej termin przedawnienia wynosi trzy lata i ten termin należałoby odnieść do roszczeń strony powodowej z tytułu najmu i dzierżawy, stosownie
do art. 751 pkt 1 k.c. w zw. z art. 750 k.c. roszczenie o wynagrodzenie za spełnione czynności (usługi) przedawnia się z upływem lat dwóch, zaś w myśl art. 792 k.c. roszczenia z umowy przewozu rzeczy przedawniają z upływem roku od dnia dostarczenia przesyłki.

W zakresie umów przewozu art. 775 k.c. wskazuje, że przepisy tytułu XXV stosuje się do przewozu w zakresie poszczególnych rodzajów transportu tylko o tyle, o ile przewóz ten nie uregulowany odrębnymi przepisami, w związku z czym oraz uwzględniając, iż PP-H-U (...) Sp. z o.o. w zakresie swego przedmiotu działalności zajmowała się transportem kolejowym, drogowym, co wynika z odpisu z KRS (k. 30-34 akt X GC 60/08) można było uznać, że wykonywane przez tę spółkę przewozy podlegały regulacji ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. Prawo przewozowe (Dz.U.2015.915 j.t.), a to z mocy art. 1 ust. 1 tejże ustawy.

Przedawnienie roszczeń z tytułu zapłaty należności przewozowych, zgodnie z treścią art. 77 ust. 1 i 3 pkt 4 Prawa przewozowego, następuje z upływem roku od dnia, w którym zapłata powinna była nastąpić. Bieg przedawnienia zawiesza się na okres od dnia wniesienia reklamacji lub wezwania do zapłaty, do dnia udzielenia odpowiedzi na reklamację lub wezwania do zapłaty, nie dłużej jednak niż na okres 3 miesięcy (art. 77 ust. 4 w związku z art. 75 ust. 1 i 2 Prawa przewozowego).

Strona skarżąca nie wykazała, aby którykolwiek z terminów przedawnienia wskazanych wyżej minął przed upływem wniesienia pierwszego wniosku o zawezwanie do próby ugodowej, zaś przeciwniczka skargi w odpowiedzi na apelację dostarczyła wystarczających argumentów, iż termin ten nie upłynął przed pierwszym wnioskiem o zawezwanie do próby ugodowej, przy czym, jak wyżej wskazano, ostatecznie pozwana wskazywała, że termin biegu przedawnienia zaczął biec na nowo od dnia zakończenia posiedzenia w sprawie z pierwszego wniosku powódki o zawezwanie do próby ugodowej, czyli od dnia 28 lipca 2004 r. i z tego faktu wywodziła zarzut przedawnienia.

Zauważając problem podniesiony przez apelującą, a dotyczący przerwy biegu przedawnienia wskutek składania kolejnych wniosków o zawezwanie do próby ugodowej, wskazać należy, że w specyficznej sytuacji, związanej z umowami przelewu wierzytelności
na zabezpieczenie i ich treścią oraz treścią ugody z dnia 26 czerwca 2003r. Sąd Apelacyjny uznał, że kierowanie kolejnych wniosków o zawezwanie do próby ugodowej przez powódkę nie stanowiło nadużycia prawa ze strony powodowej w rozumieniu art. 5 k.c.

Spółka (...) S.A. nabyła przedmiotowe wierzytelności
w sposób bezwarunkowy celem zabezpieczenia jej roszczeń wynikających z ugody z dnia
26 czerwca 2003 r., jednakże z obowiązkiem zwrotnego przelewu wierzytelności w razie spełnienia przez PP- H-U (...) Sp. z o.o. warunków ugody.

Celem przelewu na zabezpieczenie jest zaspokojenie się wierzyciela z przelanej wierzytelności, gdy powstanie dług cedenta, zaś brak takiego długu oznacza brak potrzeby zaspokojenia się cesjonariusza z przelanej wierzytelność, a w konsekwencji odpadnięcie celu, dla którego dokonano przelewu i powstanie obowiązku cesjonariusza do od zwrotnego przelewu wierzytelności na cedenta i w tym zakresie powódka oraz cedent ustalili warunki zwrotnego przelewu, które też wymagało oświadczenia woli cedenta.

Zabezpieczający charakter przelewu wierzytelności wyraża się w ograniczeniu zakresu w jakim cesjonariusz może korzystać z przelanej wierzytelności bez ponoszenia odpowiedzialności odszkodowawczej, przy czym przelew jest skuteczny i wierzytelności przechodzą do majątku cesjonariusza.

Nie wykazano w toku postępowania, aby warunki zwrotnego przelewu wierzytelności się ziściły, przy czym w razie spełnienia warunków do zwrotnego przeniesienia wierzytelności, powódka w razie nienależytego wykonania zobowiązania zasadniczo ponosiłaby kontraktową odpowiedzialność odszkodowawczą względem cedenta.

Jednocześnie za zasadne, z uwagi na treść ugody z dnia 26 czerwca 2003 r. i treść umów przelewu wierzytelności z tego samego dnia zawartych przez powódkę z PP-H-U (...) Sp. z o.o., uznać należało próby ugodowego rozwiązania sporu przez kierowanie kolejnych wniosków o zawezwanie do próby ugodowej z udziałem pozwanej, gdyż nie były jeszcze znane prawomocne orzeczenia sądów co do odpowiedzialności powódki względem (...) S.A. i podmiotów wskazanych w treści ugody.

Ustalono w oparciu o dowody dopuszczone w postępowaniu apelacyjnym,
że w sprawach z powództwa (...) S.A. przeciwko spółce (...) S.A. zapadło szereg prawomocnych wyroków, w tym:

- prawomocny z dniem 28 lipca 2006 r. wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie, sygn. akt
I ACa 772/06,

- prawomocny z dniem 8 listopada 2005r. wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie, sygn. akt
I ACa 214/05,

- prawomocny z dniem 8 listopada 2005r. wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie, sygn. akt
I ACa 277/05,

- prawomocny z dniem 8 listopada 2005r. wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie, sygn. akt
I ACa 210/05,

- prawomocny z dniem 8 listopada 2005r. wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie, sygn. akt
I ACa 212/05,

- prawomocny z dniem 8 listopada 2005r. wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie, sygn. akt
I ACa 211/05,

- prawomocny z dniem 8 listopada 2005r. wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie, sygn. akt
I ACa 394/05,

- prawomocny z dniem 8 listopada 2005r. wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie, sygn. akt
I ACa 103/05,

- prawomocny z dniem 22 listopada 2005r. wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie, sygn. akt
I ACa 214/05,

- prawomocny z dniem 26 kwietnia 2006 r. wyrok Sądu Okręgowego w Lublinie, sygn. akt
IX Ga 17/06,

które to wyroki oddalały apelacje powódki w niniejszej sprawie od wyroków sądów pierwszej instancji zasądzających należności na rzecz (...) S.A. wraz z ustawowymi odsetkami i kosztami procesu, przy czym sama należność główna wynikająca z prawomocnych wyroków sądów pierwszej instancji, po oddaleniu apelacji, wynosiła 11.082.869,43 zł.( bez zasądzonych odsetek ustawowych i kosztów procesu).

Od większości wskazanych wyżej wyroków powódka w niniejszej sprawie składała skargi kasacyjne, które nie zostały przyjęte do rozpoznania.

W listopadzie 2006 r. zaczęła też powódka w niniejszej sprawie spłacać na rzecz (...) S.A. wierzytelności objęte prawomocnymi wyrokami i w tym miesiącu spłaciła
na rzecz wierzyciela około 7.700.000 zł (polecenia przelewu – k. 155 – 166, 196-202 akt
o sygn. X GC 122/11).

W wyniku kolejnych procesów z powództw odbiorców przesyłek przeciwko powódce, w 2008 r. uprawomocniły się orzeczenia zasądzające od powódki w niniejszym postępowaniu na rzecz odbiorców należności z ustawowymi odsetkami i kosztami procesu, przy czym powódka już w październiku 2007r. uregulowała na rzecz (...) S.A. kwotę prawie 11.000.000 zł tytułem należności wynikających z wyroków (polecenia przelewu
– k. 176 akt X GC 122/11), a następnie w 2007 r., 2008 r. i 2009 r. spłacała należności odbiorców przesyłek objęte wyrokami (polecenia przelewu – k. 168-169, 178-179, 190-195 akt o sygn. X GC 122/11).

W ocenie Sądu Apelacyjnego, w sytuacji licznych sporów sądowych dotyczących wierzytelności, które były też objęte ugodą z dnia 26 czerwca 2003 r. i celem ustanowienia zabezpieczenia w umowach przelewu z tej samej daty, powódka zasadnie kierowała do 2006r., w którym to roku zaczęła też spełniać świadczenia objęte prawomocnymi wyrokami na rzecz (...) S.A., a których, logicznie rzecz ujmując, nie spełniła spółka (...) Sp. z o.o., wnioski o zawezwanie do próby ugodowej z udziałem pozwanej. W okresie wcześniejszym brak było pewności co do uzyskania wykonalnych wyroków sądowych zasądzających świadczenia od powódki na rzecz (...) S.A., czy też na rzecz odbiorców przesyłek, brak było również pewności co do spełnienia swojego świadczenia przez PP-H-U (...) Sp. z o.o. na rzecz powódki.

W przedstawionej sytuacji powódka kierując kolejne wnioski o zawezwanie do próby ugodowej w 2005 r. i 2006 r. korzystała ze swego prawa podmiotowego do wniesienia tego rodzaju wniosku, nie czyniąc tego sprzecznie ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa, czy też naruszając zasady współżycia społecznego, czy też szerzej rzecz ujmując powszechnie przyjętych i akceptowanych norm społecznych, etycznych, dążąc
do zabezpieczenia swoich interesów majątkowych, gdyż niewątpliwie ewentualne zawarcie ugody sądowej wzmocniłoby jej pozycję i przecięło ewentualne spory, a także dążąc
do eliminacji odpowiedzialności kontraktowej związanej z ewentualnym naruszeniem celu umów przelewu na zabezpieczenie, czy też obowiązku zwrotnego przeniesienia wierzytelności.

Warto przy tym podkreślić, że art. 5 k.c. nie kształtuje praw podmiotowych, nie zmienia
i nie modyfikuje uprawnień, jakie wynikają z innych przepisów prawa. Przepis ten upoważnia sąd do oceny, w jakim zakresie, w konkretnym stanie faktycznym, działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uważane za wykonywanie jego prawa i nie korzysta z ochrony prawnej.

Mając na uwadze powyższe Sąd Apelacyjny uznał, że powódka składając dwa kolejne wnioski o zawezwanie do próby ugodowej w 2005 r. i 2006 r. nie nadużyła swego prawa podmiotowego i brak było podstaw do odmowy, w oparciu o art. 5 k.c., udzielenia ochrony temu prawu powódki.

Natomiast już po wydaniu prawomocnych wyroków zasądzających należności
od powódki na rzecz (...) S.A. i rozpoczęciu w listopadzie 2006 r. spłaty tych wierzytelności sytuacja o tyle się zmieniła, że powódka nie powinna mieć wątpliwości co do możliwości wykorzystania nabytych wierzytelności względem pozwanej bez narażenia
się na jakąkolwiek odpowiedzialność odszkodowawczą, czego też wyrazem było późniejsze skierowanie pozwu w dniu 21 stycznia 2008 r. w sprawie o sygn. akt X GC 60/08, mimo
że proces spłaty odbiorców przesyłek nie został zakończony. Mając to na uwadze, uznać należało, że pozwana podnosząc w apelacji zarzut przedawnienia nie nadużyła swego prawa podmiotowego w tym zakresie, jej zachowanie nie mieściło się w hipotezie art. 5 k.c. i dlatego zarzut ten mógł być przedmiotem rozpoznania.

Uwzględniwszy, iż ostatni termin posiedzenie w sprawie o zawezwanie do próby ugodowej miał miejsce 16 sierpnia 2006 r. należało przyjąć, że bieg przedawnienia wszystkich roszczeń powódki objętych następnie pozwem z dnia 21stycznia 2008 r. zaczął biec na nowo (art. 124 § 1 i 2 k.p.c. ) od dnia 17 sierpnia 2006 r. i najwcześniej zakończył bieg dla roszczeń o rocznym terminie przedawnienia z dniem 17 sierpnia 2007 r., czyli przed dniem wniesienia pozwu w sprawie o sygn. akt X GC 60/08, zaś dla roszczeń z dwuletnim terminem przedawnienia z dniem 17 sierpnia 2008r., czyli po wniesieniu pozwu we wskazywanej sprawie.

W tak ustalonym stanie faktycznym niezasadnym był zarzut przedawnienia roszczeń
o dwuletnim terminie przedawnienia, zaś okazał się być zasadny dla roszeń z umów przewozu
– wynagrodzenia za przewóz objętych fakturami numer:

- (...) z dnia 28 marca 2002r. na kwotę 37.237,12 zł z terminem płatności do dnia 27 kwietnia 2002r. (k. 68 akt X GC 60/08),

- (...) z dnia 28 marca 2002r. na kwotę 124.937,19 zł z terminem płatności do dnia 27 kwietnia 2002r. (k. 69 akt X GC 60/08),

- (...)z dnia 28 marca 2002r. na kwotę 41.384,22 zł z terminem płatności do dnia 27 kwietnia 2002r. (k. 70 akt X GC 60/08),

-(...) z dnia 28 marca 2002r. na kwotę 59.099,12 zł z terminem płatności do dnia 27 kwietnia 2002r. (k. 71 akt X GC 60/08),

- (...) z dnia 13 stycznia 2003r. na kwotę 7.357,21 zł z terminem płatności do dnia 12 lutego 2003r. (k. 140 akt X GC 60/08),

- (...) z dnia 20 stycznia 2003r. na kwotę 9.820,27 zł z terminem płatności do dnia 19 lutego 2003r. (k. 141 akt X GC 60/08),

- (...)z dnia 24 stycznia 2003r. na kwotę 5.707,65 zł z terminem płatności do dnia 23 lutego 2003r. (k. 146 akt X GC 60/08),

- (...) z dnia 31 stycznia 2003r. na kwotę 8.098,36 zł z terminem płatności do dnia 2 marca 2003r. (k. 149 akt X GC 60/08),

- (...) z dnia 7 lutego 2003r. na kwotę 10.324,42 zł z terminem płatności do dnia 9 marca 2003r. (k. 154 akt X GC 60/08),

- (...) z dnia 10 lutego 2003r. na kwotę 14.600,46 zł z terminem płatności do dnia 12 marca 2003r. (k. 156 akt X GC 60/08),

- (...) z dnia 10 lutego 2003r. na kwotę 639,48 zł z terminem płatności do dnia 12 marca 2003r. (k. 157 akt X GC 60/08),

- (...) z dnia 10 lutego 2003r. na kwotę 4.906,86 zł z terminem płatności do dnia 12 marca 2003r. (k. 158 akt X GC 60/08),

- (...) z dnia 19 lutego 2003r. na kwotę 31.582,98 zł z terminem płatności do dnia 21 marca 2003r. (k. 166 akt X GC 60/08),

- (...) z dnia 19 lutego 2003r. na kwotę 2.855,45 zł z terminem płatności do dnia 21 marca 2003r. (k. 167 akt X GC 60/08),

- (...) z dnia 25 lutego 2003r. na kwotę 31.943,06 zł z terminem płatności do dnia 27 marca 2003r. (k. 168 akt X GC 60/08),

- (...)z dnia 26 lutego 2003r. na kwotę 6.359,24 zł z terminem płatności do dnia 28 marca 2003r. (k. 170 akt X GC 60/08),

- (...) z dnia 28 lutego 2003r. na kwotę 4.164,27 zł z terminem płatności do dnia 30 marca 2003r. (k. 174 akt X GC 60/08),

- (...) z dnia 28 lutego 2003r. na kwotę 3.875,94 zł z terminem płatności do dnia 30 marca 2003r. (k. 175 akt X GC 60/08),

- (...)z dnia 10 marca 2003r. na kwotę 13.077,11 zł z terminem płatności do dnia
9 kwietnia 2003r. (k. 178 akt X GC 60/08),

- (...) z dnia 18 marca 2003r. na kwotę 1.330,34 zł z terminem płatności do dnia
17 kwietnia 2003r. (k. 180 akt X GC 60/08),

-(...) z dnia 24 marca 2003r. na kwotę 7.141,10 zł z terminem płatności do dnia
23 kwietnia 2003r. (k. 182 akt X GC 60/08),

- (...) z dnia 27 marca 2003r. na kwotę 1.701,77 zł z terminem płatności do dnia
26 kwietnia 2003r. (k. 183 akt X GC 60/08),

- (...) z dnia 31 marca 2003r. na kwotę 491,61 zł z terminem płatności do dnia 30 kwietnia 2003r. (k. 184 akt X GC 60/08),

- (...) z dnia 10 kwietnia 2003r. na kwotę 52.232,36 zł z terminem płatności do dnia
10 maja 2003r. (k. 186 akt X GC 60/08),

- (...) z dnia 10 kwietnia 2003r. na kwotę 831,06 zł z terminem płatności do dnia 10 maja 2003r. (k. 187 akt X GC 60/08),

- (...) z dnia 11 kwietnia 2003r. na kwotę 507,59 zł z terminem płatności do dnia 11 maja 2003r. (k. 189 akt X GC 60/08),

- (...) z dnia 30 kwietnia 2003r. na kwotę 4.231,17 zł z terminem płatności do dnia
30 maja 2003r. (k. 190 akt X GC 60/08),

- (...)z dnia 14 maja 2003r. na kwotę 8.028,43 zł z terminem płatności do dnia 13 czerwca 2003r. (k. 193 akt X GC 60/08),

- (...) z dnia 14 maja 2003r. na kwotę 5.238,22 zł z terminem płatności do dnia 13 czerwca 2003r. (k. 194 akt X GC 60/08),

- (...) z dnia 14 maja 2003r. na kwotę 5.389,64 zł z terminem płatności do dnia 13 czerwca 2003r. (k. 195 akt X GC 60/08),

-(...) z dnia 14 maja 2003r. na kwotę 3.742,92 zł z terminem płatności do dnia 13 czerwca 2003r. (k. 196 akt X GC 60/08),

- (...) z dnia 19 maja 2003r. na kwotę 10.180,95 zł z terminem płatności do dnia 18 czerwca 2003r. (k. 201 akt X GC 60/08),

- (...) z dnia 30 maja 2003r. na kwotę 458,24 zł z terminem płatności do dnia 29 czerwca 2003r. (k. 203 akt X GC 60/08),

- (...)z dnia 30 maja 2003r. na kwotę 1.288,54 zł z terminem płatności do dnia 29 czerwca 2003r. (k. 204 akt X GC 60/08),

- (...) z dnia 30 maja 2003r. na kwotę 8.249,48 zł z terminem płatności do dnia 29 czerwca 2003r. (k. 205 akt X GC 60/08),

- (...) z dnia 30 maja 2003r. na kwotę 5.477,81 zł z terminem płatności do dnia 29 czerwca 2003r. (k. 206 akt X GC 60/08),

łącznie w kwocie 534.491,64 zł z zasądzonymi ustawowymi odsetkami od tegoż wynagrodzenia.

Uwzględniając zarzut przedawnienia, który pozwalał skarżącej, stosownie do art. 117
§ 2 k.c., na uchylenie się od spełnienia świadczenia we wskazanym wyżej zakresie,
Sąd Apelacyjny w oparciu o art. 386 § 1 k.p.c. zmienił wyrok Sądu Okręgowego z dnia
22 stycznia 2015 r. w ten sposób, że uchylił pkt 1 wyroku zaocznego Sądu Okręgowego z dnia 16 lipca 2008 r. co do kwoty 534.491,64 zł. z ustawowymi odsetkami od kwot cząstkowych i poszczególnych dni, i oddalił powództwo w tym zakresie, a w pozostałym zakresie utrzymał wyrok zaoczny w mocy, gdyż brak było podstaw do jego zmiany, czy uchylenia.

Mając na uwadze, że zmiana ta doprowadziła jedynie do tego, że pozwana spółka zasadnie obroniła się w niespełna 4% dochodzonego roszczenia, nie wymagało zmiany orzeczenie o kosztach procesu zawartych w wyroku zaocznym, które znajdowało uzasadnienie w treści przepisu art. 100 zdanie drugie k.p.c.

W pozostałym zakresie apelacja skarżącej okazała się bezzasadna i na mocy art. 385 k.c. podlegała oddaleniu.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono po myśli art. 100 zdanie drugie k.p.c.
w zw. z art. 99 i 108 § 1 k.p.c. obciążając nimi pozwaną, stosownie do wyniku postępowania apelacyjnego, w którym pozwana uległa w zdecydowanej części swego żądania.

Na koszty należne powódce w postępowaniu apelacyjnym złożyły się koszty zastępstwa procesowego powódki w postępowaniu apelacyjnym w kwocie 5.400 zł, według stawki określonej § 6 pkt 7 w zw. z § 12 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia
przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (t.j. Dz.U.2013.461 z zm.).

Nadto pełnomocnikowi z urzędu reprezentującemu pozwaną, który nie otrzymał wynagrodzenia ani w całości, ani w części przyznano od Skarbu Państwa (Sądu Okręgowego w Gliwicach) kwotę 6.642 zł, w tym 1.242 zł podatku od towarów i usług tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej pozwanej z urzędu w postępowaniu apelacyjnym,
na podstawie § 19 i 20 w zw. z § 2 pkt 3 i § 6 pkt 7 oraz § 13 ust. 1 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (t.j. Dz.U.2013.461 z zm.).

SSO del. Arkadiusz Przybyło SSA Barbara Kurzeja SSA Aleksandra Janas