Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z 17.11.2020 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. na podstawie art. 219 ustawy z 14.06.1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2020 r., poz. 256 ze zm.) oraz art. 83b ust.1 ustawy z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2020 r., poz. 266 ze zm.), po rozpoznaniu wniosku z 10.11.2020 r., odmówił płatnikowi składek - M. P. wydania zaświadczenia o niezaleganiu w opłacaniu składek na: ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. W uzasadnieniu Zakład powołując się na art. 33 ust.1 pkt 2 w zw. z art. 45 ustawy systemowej, wskazał, że ZUS prowadzi konta płatników składek określonych w art. 4 ust. 2 tej ustawy. Na koncie płatnika gromadzi się dane identyfikacyjne oraz prowadzi się rozliczenia należności tytułem składek. ZUS wskazał, że stan konta płatnika nadal wykazuje nieprawidłowości w dokumentacji rozliczeniowej, tj. brak uzasadnienia do zmniejszenia podstawy wymiaru składek oraz składek na ubezpieczenie społeczne i FP za A. P. za miesiące wrzesień 2019 r. – styczeń 2020 r., niezasadne zmniejszenie podstawy wymiaru składek oraz składki za sierpień 2020 r. – gdyż decyzją Oddziału z 27.10.2020 r. odmówiono A. P. prawa do wypłaty zasiłku chorobowego. Konkludując ZUS stwierdził, że powyższe wyklucza prawidłowe rozliczenie konta. (decyzja k. 1 akt ZUS)

Wnioskodawca złożył odwołanie od w/w decyzji, wnosząc o jej uchylenie w całości i ponowne rozpoznanie sprawy, względnie o jej zmianę poprzez wydanie zaświadczenia o żądanej treści, a nadto o zawieszenie postępowania do czasu rozstrzygnięcia sprawy w przedmiocie odwołania ubezpieczonej A. P. prawa do zasiłku chorobowego za okres od 5.08.2020 r. do 20.08.2020 r. jako mającej wpływ na rozliczenie konta płatnika. Odwołujący podał, że w/w ubezpieczona została przez poprzednią księgową (która zmarła) błędnie wyrejestrowana jako osoba współpracująca a zgłoszona jako pracownik, następna księgowa skorygowała zarejestrowania 7.10.2020 r., a następnie miesięczne deklaracje rozliczeniowe od marca 2019 r., zaznaczając, że w/w ubezpieczona była przez cały czas zgłoszona do ubezpieczeń społecznych i była za nią, także w okresie objętym korektami złożonymi w październiku 2020 r. opłacana w całości i w terminie składka od takiej samej podstawy wymiaru. Podniósł, że nie można uznać, że wobec dokonanych korekt oraz braku zaległości na koncie płatnika miałaby powstać istotna nieprawidłowość uniemożliwiająca wydanie żądanego zaświadczenia. Dodał, że ubezpieczona widnieje w systemie tyle, że początkowo z błędnie podanym kodem następnie skorygowanym. Podkreślił, że zgodnie z art. 14 ust. 2 pkt 2 ustawy systemowej, ubezpieczenie ustaje wyłącznie w przypadku nie opłacenia w terminie składki a składka była za wymienioną zawsze opłacana w całości a nie w przypadku gdy składki nie opłacono z danego kodu ubezpieczeń. Powołując się na orzecznictwo podkreślił, że za złożenie wniosku o objęcie ubezpieczeniem winno być uznane każde zachowanie, które wykazuje taką intencję nawet jeśli nie ma charakteru sformalizowanego na druku – wniosek dorozumiany, akcentując, że opłacenie składki za dany miesiąc w należnej wysokości i w terminie z art. 47 ust. 1 ustawy systemowej, potwierdzone przyjęciem tej składki przez ZUS oraz gdy płatnik formalnie nie cofnął wniosku uprzedniego o objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem. (odwołanie k. 3-4)

W odpowiedzi na odwołanie ZUS wniósł o jego oddalenie i zasądzenie kosztów zastępstwa radcowskiego według norm przepisanych, jednocześnie sprzeciwiając się wnioskowi o zawieszenie postępowania. (odpowiedź na odwołanie k. 6-7)

Na rozprawie z 16.03.2021 r. pełnomocnik wnioskodawcy poparł odwołanie i wniosek o zawieszenie, oświadczając, że istotne jest wydanie zaświadczenia z konkretną datą w związku z procedowaniem wniosku kredytowego, natomiast pełnomocnik ZUS wniósł o oddalenie odwołania oraz zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego, a nadto oświadczył, że nie sprzeciwia się wnioskowi o zawieszenie postępowania. (e-prot. z 16.03.2021 r.: 00:00:56, 00:03:19, 00:03:47)

Postanowieniem z 16.03.2021 r. Sąd Okręgowy w Łodzi zawiesił postępowanie na podstawie art. 177 par.1 pkt 1 k.p.c. (k. 19)

Postanowieniem z 14.10.2022 r. podjęto zawieszone postępowanie. (k. 28)

Na rozprawie z 13.12.2022 r. pełnomocnik ZUS wniósł o oddalenie odwołania oraz o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego. (e-prot. z 13.12.2022 r.:00:01:53, 00:02:18)

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Płatnik składek - M. P. wystąpił do ZUS w dniu 10.11.2020 r. z wnioskiem o wydania zaświadczenia o niezaleganiu w opłacaniu składek na: ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. (wniosek k. 2 akt ZUS)

Konto płatnika według stanu na dzień wydania zaskarżonej w n/n postępowaniu decyzji z 17.11.2020 r. wykazywało nieprawidłowości w dokumentacji rozliczeniowej, tj. brak uzasadnienia do zmniejszenia podstawy wymiaru składek oraz składek na ubezpieczenie społeczne i FP za A. P. za miesiące wrzesień 2019 r. – styczeń 2020 r. oraz niezasadne zmniejszenie podstawy wymiaru składek oraz składki za sierpień 2020 r. – gdyż decyzją z 27.10.2020 r. odmówiono prawa do wypłaty zasiłku chorobowego za okres od 5 do 20.08.2020 r. A. P.. (dane o ubezpieczonej k. 3-6 akt ZUS)

Ustalenie poprawnego rozliczenia konta płatnika było uzależnione od rozstrzygnięcia sporu sądowego toczącego się przed Sądem Rejonowym dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi w sprawie X 7/21 z odwołania A. P. od ww. decyzji z 28.10.2020 r., w której Zakład uznał, że od 1.03.2019 r. nie podlegała ona dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu jako osoba współpracująca z płatnikiem z uwagi na złożoną (...) po terminie, tj. 7.10.2020 r. Powyższe wynikało z tego, że płatnik składek w okresie od 1.07.2009 r. do 28.02.2019 r. zgłosił A. P. do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych jako osobę współpracującą przy prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej, a następnie w dniu 1.03.2019 r. dokonał wyrejestrowania A. P. jako osoby współpracującej i od 1.03.2019 r. dokonał jej zgłoszenia jako pracownika. Od marca 2019 r. płatnik w składanych raportach miesięcznych rozliczał za wymienioną składki jak za pracownika. W dniu 7.10.2020 r. płatnik wyrejestrował A. P. z ubezpieczeń społecznych – jako pracownika oraz zgłosił ją do ubezpieczeń społecznych w tym do ubezpieczenia chorobowego – jako osobę współpracującą z płatnikiem M. P. z adnotacją - od dnia 1.03.2019 r. W październiku 2020 r. płatnik przesłał korygujące dokumenty zgłoszeniowe i rozliczeniowe za A. P. za okres wrzesień 2019 r. - sierpień 2020 r. oraz za okres wypłaconego A. P. zasiłku chorobowego od 11.10.2019 r. do 28.01.2020 r. W złożonych w dniach 16 i 19.10.2020 r. korektach raportów miesięcznych wykazano podstawy wymiaru składek za A. P. jako za osobę współpracującą w takich samych kwotach jakie były wykazywane za nią jako pracownika. Decyzją z 28.10.2020 r. odmówiono A. P. prawa do zasiłku chorobowego za okres od 5 do 20.08.2020 r., ponieważ Zakład stwierdził, że od 1.03.2019 r. nie podlegała dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu z uwagi na złożoną (...) po terminie, tj. 7.10.2020 r., wobec czego uznano, że niezdolność do pracy z powodu choroby powstała w dniu 5.08.2020 r., czyli w okresie, kiedy A. P. nie podlegała ubezpieczeniu chorobowemu. Wyrokiem Sądu Rejonowego dla Łodzi Śródmieścia w Łodzi z 27.05.2021 r., X U 7/21, odwołanie A. P. od w/w decyzji z 28.10.2020 r. zostało oddalone, a następnie Sąd Okręgowy w Łodzi wyrokiem z 5.10.2021 r., sygn. akt VIII Ua 53/21, oddalił apelację A. P. od przedmiotowego wyroku sądu I instancji. W postępowaniu tym przesądzono, że za luty 2020 r. podstawa wymiaru składek za pracownika wynosiła 266,76 zł, a za osobę współpracującą wynosiła 338,71 zł, a także, że za okresy niezdolności do pracy, w których A. P. nie była uprawniona do otrzymania zasiłku chorobowego – tj. okres od 11.10.2019 r. do 28.01.2020 r. i od 5 do 20. (...). - płatnik składek powinien wykazać niepomniejszone podstawy wymiaru składek. (dane o ubezpieczonej k. 3-6 akt ZUS, wyrok Sądu Okręgowego w Łodzi z 5.10.2021 r., sygn. VIII Ua 53/21 wraz z uzasadnieniem – dane z systemu Sędzia 2)

Decyzją z 8.01.2021 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że A. H., jako pracownik płatnika składek P..pl (...) w Ł. nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym od 1.07.2020 r., zarzucając pozorność umowy o pracę z 1.07.2020 r. Od tej decyzji odwołania złożyli zarówno płatnik składek, jak i A. H., które wyrokiem Sądu Okręgowego w Łodzi z 25.10.2021 r., sygn. VIII U 770/21 zostały oddalone. Sąd Apelacyjny w Łodzi w postępowaniu apelacyjnym III AUa 1642/21 oddalił apelacje płatnika i wnioskodawczyni od w/w wyroku. (okoliczności niesporne, a nadto wyrok Sądu Okręgowego z 25.10.2021 r. wraz z uzasadnieniem i wyrok Sądu Apelacyjnego w załączonych aktach sprawy VIII U 770/21)

Powyższy stan faktyczny był niesporny i wynikał z dokumentów zalegających w aktach ZUS-owskich, a nadto został odtworzony na podstawie znanych sądowi z urzędu faktów, które wynikają z danych z systemu Sędzia – 2 oraz z załączonych akt sprawy VIII U 770/21.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie podlega oddaleniu.

Zgodnie z art. 83 ust. 1 ustawy z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2021 r., poz. 423 ze zm.; dalej też ustawa systemowa) Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydaje decyzje w zakresie indywidualnych spraw dotyczących w szczególności: zgłaszania do ubezpieczeń społecznych, przebiegu ubezpieczenia, ustalania wymiaru składek i ich poboru, a także umarzania należności z tytułu składek, ustalania wymiaru składek na (...) i ich poboru, a także umarzania należności z tytułu składek, ustalania uprawnień do świadczeń z ubezpieczenia społecznego, wymiaru świadczeń.

Przypomnieć należy, że na podstawie przepisów art. 33 i nast. ustawy systemowej, Zakład Ubezpieczeń Społecznych prowadzi konta płatników składek, na których są ewidencjonowane dane konieczne do celów rozliczania należności z tytułu składek.

Zgodnie zaś z art. 46 ust. 1 i art. 47 ust. 1 ustawy systemowej, obowiązkiem płatnika składek jest według zasad i w terminach wynikających z przepisów ustawy przesyłać odpowiednie dokumenty rozliczeniowe, obliczać, rozliczać oraz opłacać należne składki za każdy miesiąc kalendarzowy.

Wskazać także należy, że postępowanie toczące się przed organem rentowym, na mocy art. 180 Kodeksu postępowania administracyjnego i art. 123 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, ma charakter administracyjny. Na mocy art. 123 ustawy systemowej, w sprawach uregulowanych ustawą stosuje się bowiem przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego, chyba że ustawa stanowi inaczej. Również na gruncie art. 180 k.p.a. w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych stosuje się przepisy kodeksu, chyba że przepisy dotyczące ubezpieczeń ustalają odmienne zasady postępowania w tych sprawach. Przez sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych rozumie się sprawy wynikające z przepisów o ubezpieczeniach społecznych, o zaopatrzeniach emerytalnych i rentowych, o funduszu alimentacyjnym, a także sprawy wynikające z przepisów o innych świadczeniach wypłacanych z funduszów przeznaczonych na ubezpieczenia społeczne. Oznacza to tym samym, że w toku prowadzonego przez organ postępowania zastosowanie miały przepisy kodeksu postępowania administracyjnego.

Na podstawie art. 127 k.p.a. organ administracji publicznej wydaje zaświadczenie na żądanie osoby ubiegającej się o zaświadczenie. Zaświadczenie wydaje się, jeżeli: (1) urzędowego potwierdzenia określonych faktów lub stanu prawnego wymaga przepis prawa, (2) osoba ubiega się o zaświadczenie ze względu na swój interes prawny w urzędowym potwierdzeniu określonych faktów lub stanu prawnego. W tym drugim przypadku – w myśl art. 218 § 1 k.p.a - organ administracji publicznej obowiązany jest wydać zaświadczenie, gdy chodzi o potwierdzenie faktów albo stanu prawnego, wynikających z prowadzonej przez ten organ ewidencji, rejestrów bądź z innych danych znajdujących się w jego posiadaniu. Organ administracji publicznej, przed wydaniem zaświadczenia, może przeprowadzić w koniecznym zakresie postępowanie wyjaśniające (§ 2 art. 218 k.p.a.).

W myśl art. 219 k.p.a. odmowa wydania zaświadczenia bądź zaświadczenia o treści żądanej przez osobę ubiegającą się o nie następuje w drodze postanowienia, na które służy zażalenie, przy czym należy pamiętać, że zgodnie z art. 83b ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, jeżeli przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego przewidują wydanie postanowienia kończącego postępowanie w sprawie ZUS w tych przypadkach wydaje decyzję.

W świetle ustalonych w sprawie okoliczności Sąd uznał, że pozwany prawidłowo odmówił płatnikowi zaskarżoną decyzją z 17.11.2020 r. wydania zaświadczenia o niezaleganiu z należnościami składkowymi. W oparciu o dane zawarte w aktach ubezpieczeniowych pozwany Zakład słusznie uznał, że konto płatnika według stanu na dzień wydania tej decyzji nadal wykazywało nieprawidłowości w dokumentacji rozliczeniowej, tj. brak uzasadnienia do zmniejszenia podstawy wymiaru składek oraz składek na ubezpieczenia społeczne i FP za A. P. za miesiące wrzesień 2019 r. – styczeń 2020 r., niezasadne zmniejszenie podstawy wymiaru składek oraz składki za sierpień 2020 r. Organ rentowy trafnie odmówił wydania zaświadczenia o żądanej przez wnioskodawcę określonej treści, albowiem zgodnie z art. 218 § 1 w zw. z art. 217 § 2 k.p.a. ewentualne zaświadczenie ma potwierdzić stan rzeczy na podstawie danych posiadanych przez Zakład. Jeśli dane te nie potwierdzają, że płatnik nie ma zaległości składkowej i nie jest możliwe poprawne rozliczenie konta płatnika, bo to zależy od wyniku innej sprawy, który dopiero pozwoli stwierdzić czy na koncie płatnika są, czy też nie ma zaległości – nie jest możliwe uwzględnienie takiego żądania. Postępowanie o wydanie zaświadczenia, w tym zaświadczenia określonej treści, nie stanowi rozstrzygnięcia spornej pomiędzy stronami sprawy. Jeśli problematyka, której dotyczy żądanie jest sporna – to wydanie zaświadczenia zgodnie z żądaniem, w okolicznościach takiej sprawy, nie jest możliwe. Tam gdzie jest spór co do prawa, tam nie powinno zostać wydane zaświadczenie, gdyż ma ono potwierdzać stan rzeczy, na podstawie posiadanych przez organ rentowy danych. W realiach badanej sprawy ustalono zaś, że toczyło się postępowanie przed Sądem Rejonowym dla Łodzi –Śródmieścia w Łodzi w sprawie X 7/21 z odwołania od decyzji z 28.10.2020 r. odmawiającej A. P. prawa do zasiłku chorobowego za okres od 5 do 20.08.2020 r., gdyż Zakład uznał, że od 1.03.2019 r. nie podlegała ona dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu z uwagi na złożoną (...) po terminie, tj. 7.10.2020 r., co oznaczało, że powstała w dniu 5.08.2020 r. niezdolność do pracy A. P. z powodu choroby powstała w okresie kiedy nie podlegała ona ubezpieczeniu chorobowemu. Co prawda w złożonych przez płatnika 16 i 19.10.2020 r. korektach raportów miesięcznych wykazano podstawy wymiaru składek za A. P. jako za osobę współpracującą w takich samych kwotach jakie były wykazywane za nią jako pracownika, jednak za luty 2020 r. podstawa wymiaru składek za pracownika wynosiła 266,76 zł, a za osobę współpracującą jest 338,71 zł. We wskazanej sprawie przesądzono, że za okresy niezdolności do pracy, w których A. P. nie była uprawniona do otrzymania zasiłku chorobowego, tj. od 11.10.2019 r. do 28.01.2020 r. i od 5 do 20. (...). - płatnik składek winien wykazać niepomniejszone podstawy wymiaru składek. Powyższe oznacza, że pozwany wydając zaskarżoną w n/n postępowaniu decyzję z 17.11.2020 r. prawidłowo stwierdził, że konto płatnika według stanu na dzień jej wydania wykazywało nieprawidłowości w dokumentacji rozliczeniowej, tj. brak uzasadnienia do zmniejszenia podstawy wymiaru składek oraz składek na ubezpieczenie społeczne i FP za A. P. za miesiące wrzesień 2019 r. – styczeń 2020 r., a także niezasadne zmniejszenie podstawy wymiaru składek oraz składki za sierpień 2020 r., a kwestie te zależały od rozstrzygnięcia sporu sądowego w innej sprawie z odwołania A. P. od decyzji z 28.10.2020 r. W konsekwencji uznać należy, że zaskarżona decyzja ZUS z 17.11.2020 r. odmawiająca płatnikowi wydania zaświadczenia o żądanej treści była prawidłowa, tym bardziej, że wnioskodawcy zależało na uzyskaniu rzeczonego zaświadczenia na określoną datę w związku ze złożonym wnioskiem kredytowym.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. pozbawione uzasadnionych podstaw odwołanie oddalił.

Orzeczenie o kosztach oparto na treści art. 98 k.p.c. w zw. z § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz.U.2018 r., poz. 265 ze zm.).

A.P.