Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 10 stycznia 2023 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że R. K. w okresie od 9 maca 2021 r. do 31 marca 2021 r. nie podlega ubezpieczeniom społecznym : emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu jako pracownik u płatnika składek (...) R. P.. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał ,że ze zgromadzonego materiału dowodowego wynika ,że R. K. został zgłoszony do ubezpieczeń w okresie od 1 kwietnia 2021 r. do 31 maja 2022 r. Organ rentowy zaznaczył ,że do 20 marca 2021 r. R. K. był zgłoszony do ubezpieczeń społecznych jako pracownik firmy (...) sp. z o.o. W ocenie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych R. K. nie przedstawił żadnej dokumentacji , która potwierdziłaby, że podjął on pracę u ww. płatnika z dniem 9 marca 2021 r. , a także, że otrzymał za ten okres wynagrodzenie.

/decyzja k.107 – 111 akt ZUS/

W dniu 14 lutego 2023 r. R. K. złożył odwołanie od ww. decyzji wnosząc o jej zmianę poprzez stwierdzenie ,że podlega on ubezpieczeniom społecznym od 9 marca 2021 r. do 31 marca 2021 r. Nadto wniósł o zasądzenie kosztów postępowania , w tym kosztów zastępstwa procesowego. W uzasadnieniu odwołania R. K. wskazał ,że w okresie od 9 marca 2021 r. do 31 marca 2021 r. pracował przy budowie bloku mieszkalnego w Ł., a pracę świadczył na rzecz płatnika (...) R. P.. R. K. zaznaczył, że we wskazanym okresie przepracował 185 godzin.

/odwołanie k.3 – 5/

W odpowiedzi na odwołanie pełnomocnik organu rentowego wniósł o jego oddalenie.

/odpowiedź na odwołanie k.15 – 16/

Płatnik nie zajął stanowiska w sprawie.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Płatnik składek (...) R. P. w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej świadczył usługi ogólnobudowlane. W marcu oraz kwietniu 2021 r. firma płatnika zajmowała się budową osiedla mieszkalnego w Ł..

/okoliczności bezsporne/

W dniu 9 marca 2021 r. R. K. rozpoczął pracę na rzecz płatnika składek (...) R. P. ze stawką godzinową w wysokości 21 zł netto. W ramach powierzonych obowiązków wnioskodawca zajmował się wykonywaniem prac ciesielskich oraz zbrojarskich związanych ze stawianiem ścian budynku - bloku mieszkalnego. Powierzone prace wykonywał przez 8 – 10 godzin dziennie i stosował się ściśle do poleceń wydawanych mu przez R. P. , jak również pozostawał pod jego kierownictwem. Za świadczoną pracę otrzymywał wynagrodzenie. Wnioskodawca pracował na rzecz ww. płatnika do końca kwietnia 2022 r. W spornym okresie nie wykonywał pracy u poprzedniego pracodawcy – spółce (...), ponieważ nie było tam dla niego pracy z uwagi na warunki atmosferyczne. Wykorzystywał urlop wypoczynkowy.

/zeznania świadka E. M. min.00:02:51 – 00:14:20 rozprawy z dnia 25 maja 2023 r. , płyta CD k.62 , zeznania wnioskodawcy min.00:14:38 – 00:15:17 w związku z jego informacyjnymi wyjaśnieniami min.00:01:53 -00:28:31 rozprawy z dnia 18 kwietnia 2023 r. , płyta CD k.53/

Wnioskodawca nie otrzymał pisemnej umowy o pracę , nie otrzymał pisemnego zakresu obowiązków , nie odbył badań dopuszczających go do pracy , jak również nie odbył szkolenia w dziedzinie BHP.

/okoliczności bezsporne/

R. K. został zgłoszony przez ww. płatnika do ubezpieczeń społecznych w okresie od 1 kwietnia 2021 r. do 31 maja 2022 r. Za wskazany okres płatnik obliczył i rozliczył składki za wnioskodawcę.

/okoliczności bezsporne/

W związku z brakiem otrzymywania od marca 2022 r. wynagrodzenia za pracę, wnioskodawca zgłosił sprawę do Państwowej Inspekcji Pracy. Przed PIP płatnik oświadczył, m.in., że wnioskodawca został przyjęty do pracy w marcu i świadczył pracę od tego momentu.

/okoliczności bezsporne, pismo PIP – k. 6, oświadczenie – k. 40/

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentacji zawartej w aktach sprawy oraz w oparciu o zeznania wnioskodawcy oraz świadka nie znajdując podstaw do zakwestionowania ich wiarygodności. W ocenie Sądu zgromadzony w sprawie materiał dowodowy potwierdził, że R. K. w spornym okresie tj. od 9 maca 2021 r. do 31 marca 2021 r. podjął i faktycznie wykonywał pracę w firmie płatnika.

S ąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie wnioskodawcy zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art.6 ust.1 punkt 1, art.8 ust.1 i art.11 ust.1 i art.12 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (tj. Dz. U. z 2022 r., poz.504) pracownicy, to jest osoby pozostające w stosunku pracy, podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym.

Definicja pracownika na gruncie prawa ubezpieczeń społecznych została zawarta w przepisie art.8 ust.1 ww. ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, który stanowi, iż za pracownika uważa się osobę pozostającą w stosunku pracy. Pojęcie stosunku pracy, o jakim mowa w art.8 ust.1 ww. ustawy jest równoznaczne z pojęciem stosunku pracy definiowanego przez art. 22 k.p. (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 lipca 2005 roku, I UK 296/04, OSNP 2006/9-10/157).

Stosownie do treści art.22§1 k.p. przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju, na rzecz pracodawcy, pod jego kierownictwem, w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca do zatrudnienia pracownika za wynagrodzeniem. Rzeczywisty charakter pracowniczego zatrudnienia wymaga nie tylko stwierdzenia braku formalnych zakazów do zatrudnienia w ramach stosunku pracy, ale rygorystycznych ustaleń i przekonującej oceny, że zostały spełnione formalne i realne warunki do podjęcia zatrudnienia, a następnie czy miało miejsce rzeczywiste wykonywanie przez osobę zainteresowaną obowiązków o cechach kreujących zobowiązanie pracownicze. Regułą jest, że do nawiązania stosunku pracy dochodzi wówczas gdy pracodawca ma zarówno potrzebę jak i możliwość zatrudnienia pracownika, zaś pracownik może uzgodnioną pracę świadczyć. Zatem dla istnienia stosunku pracy nie jest wystarczające formalne zawarcie umowy o pracę, lecz faktyczne realizowanie treści stosunku pracy przez świadczenie pracy przez pracownika i korzystanie z tego przez pracodawcę. Z kolei podleganie ubezpieczeniu społecznemu wynika z prawdziwego zatrudnienia, a nie z samego faktu zawarcia umowy o pracę. Dokument w postaci umowy o pracę nie jest niepodważalnym dowodem na to, że osoby podpisujące go, jako strony umowy, faktycznie złożyły oświadczenia woli o treści zapisanej w dokumencie – tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 19.10.2007 r. II UK 56/07 LEX nr 376433. Fakt, że oświadczenia stron umowy zawierają określone w art. 22 kp formalne elementy umowy o pracę, nie oznacza, że umowa taka jest ważna – wyrok Sądu Najwyższego z 18.05.2006 r. II UK 164/05 LEX nr 192462.

Jako podstawowe cechy stosunku pracy doktryna i orzecznictwo podaje osobiste świadczenie pracy, odpłatność, podporządkowanie i ryzyko pracodawcy. O ile takie cechy jak odpłatność czy osobiste świadczenie pracy mogą być także charakterystyczne dla stosunków cywilnoprawnych to podporządkowanie pracownika czy też podleganie kierownictwu ma charakter konstrukcyjny dla istnienia stosunku pracy (por. wyrok SN z 20.3.1965 r., III PU 28/64, OSNCP Nr 9/1965, poz. 157). Dla stwierdzenia, że ta cecha występuje w treści stosunku prawnego, z reguły wskazuje się na takie elementy, jak: określony czas pracy i określone miejsce wykonywania czynności, podpisywanie list obecności, podporządkowanie pracownika regulaminowi pracy oraz poleceniom kierownictwa co do miejsca, czasu i sposobu wykonywania pracy, a także obowiązek przestrzegania norm pracy (wyrok SN z 27.2.1979 r., II URN 19/79, N. Prawo Nr (...), s. 82); obowiązek wykonywania poleceń przełożonych (wyrok SN z 11.4.1997 r., I PKN 89/97, OSNAPiUS Nr 2/1998, poz. 35); oraz wykonywanie zadań pod nadzorem kierownika (wyrok SN z 22.12.1998 r., I PKN 517/98, OSNAPiUS Nr 4/2000, poz. 138).

Z zebranego w niniejszej sprawie materiału dowodowego jednoznacznie wynika ,że jakkolwiek wnioskodawca nie otrzymał od płatnika składek (...) R. P. pisemnej umowy o pracę , nie otrzymał pisemnego zakresu obowiązków , nie odbył badań dopuszczających go do pracy , jak również nie odbył szkolenia w dziedzinie BHP , to jednak w spornym okresie tj. od 9 maca 2021 r. do 31 marca 2021 r. podjął i faktycznie wykonywał pracę w firmie płatnika. W ramach powierzonych obowiązków wnioskodawca zajmował się wykonywaniem prac ciesielskich oraz zbrojarskich związanych ze stawianiem ścian budynku - bloku mieszkalnego. Powierzone prace wykonywał przez 8 – 10 godzin dziennie i stosował się ściśle do poleceń wydawanych mu przez R. P. , jak również pozostawał pod jego kierownictwem.Za świadczoną pracę wnioskodawca otrzymywał wynagrodzenie.

W tym miejscu wskazać należy , że brak pisemnego potwierdzenia nawiązania stosunku pracy nie powoduje bezskuteczności umowy o pracę ani jej nieważności. W związku z tym zgodne oświadczenie woli pracodawcy i pracownika, które jest głównym warunkiem nawiązania stosunku pracy, może zostać złożone w formie ustnej, a także dorozumianej. Decydujące znaczenie dla uznania, że strony nawiązały stosunek pracy będzie miał w tym wypadku fakt dopuszczenia pracownika do pracy, wykonywania za zgodą przełożonego pracy podporządkowanej, za którą dana osoba otrzymuje wynagrodzenie (porównaj: wyroki Sądu Najwyższego z dnia 31 sierpnia 1977 r., sygn. akt I PRN 112/77 oraz z dnia 06 czerwca 2001 r., sygn. akt I PKN 458/00) i taka też sytuacja miała miejsce w rozpatrywanej sprawie.

Jednocześnie z ustaleń wynika, że wnioskodawca w spornym okresie nie świadczył pracy u poprzedniego pracodawcy z uwagi na warunki atmosferyczne i brak pracy. Powyższe ustalenia nie zostały skutecznie zakwestionowane przez organ rentowy.

Wszystkie przytoczone wyżej okoliczności jednoznacznie przemawiają za przyjęciem, że ww. strony zawierając umowę o pracę złożyły oświadczenie woli rzeczywiste, zgodne z ich zamiarem, przez co doszło do nawiązania stosunku pracy. Organ rentowy kwestionujący powyższe nie przestawił natomiast żadnych dowodów przeciwnych.

Reasumując, w sprawie ustalono, że R. K. w spornym okresie podjął i faktycznie powierzone mu obowiązki pracownicze wykonywał, zaś zainteresowany pracodawca świadczenie to przyjmował, płacąc umówione wynagrodzenie.

Powyższe okoliczności pozwalają na ustalenie, że strony umowy o prace łączył rzeczywisty stosunek pracy. W przypadku wnioskodawcy zostały spełnione wszystkie konstytutywne cechy stosunku pracy wymienione w art. 22 k.p. Wykonywanie praw i obowiązków pracowniczych na podstawie przedmiotowej umowy o pracę rodziło w konsekwencji dla odwołującego się tytuł do ubezpieczeń pracowniczych.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., zaskarżoną decyzję zmienił i stwierdził , że R. K. jako pracownik u płatnika składek (...) R. P. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu, wypadkowemu w okresie od dnia 9 marca 2021 r. do dnia 31 marca 2021 r.