Pełny tekst orzeczenia

sygn. akt IC 546/22

UZASADNIENIE

S. D. wniósł pozew przeciwko Ubezpieczeniowemu Funduszowi Gwarancyjnemu w W. o zapłatę kwoty 11000 zł, tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, ból i cierpienie w związku z wypadkiem, jakiemu uległ w dniu 9.08.2021r., wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu (tj. 31.05.2022r.) do dnia zapłaty.

Strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa, zarzucając, że powód nie udowodnił roszczenia o zasądzenie dalszego zadośćuczynienia, ponad wypłaconą już z tego tytułu kwotę 10.000 zł, powołując się na krzywdę już ocenioną i skompensowaną. Pozwany zakwestionował również roszczenie co do odsetek, wskazując, że ewentualne odsetki winny być liczone dopiero od dnia ogłoszenia wyroku.

Stan faktyczny:

W dniu 9.08.2021r. powód, jako funkcjonariusz policji, pełniąc służbę w patrolu drogowym, ok. godz. 18, w T., podczas pościgu, uległ wypadkowi komunikacyjnemu, kierując oznakowanym pojazdem marki O. (...), nr rej. (...), z udziałem pojazdu marki O. bez tablic rejestracyjnych, w wyniku czego powód doznał obrażeń ciała. Pojazd sprawcy kolizji nie był objęty obowiązkowym ubezpieczeniem od odpowiedzialności cywilnej.

Dowód:

protokół powypadkowy nr (...) (k-9-10),

zeznania powoda (k-75v.).

Następnego dnia powód zgłosił się na (...) Centrum Medycznego w P., gdzie wykonano badania i rozpoznano skręcenie i naderwanie odcinka szyjnego kręgosłupa, stłuczenie barku i ramienia, powierzchowne urazy przedniej ściany klatki piersiowej, zalecono kołnierz S. na 3 tygodnie, kontrolę w poradni neurologicznej, leki przeciwbólowe.

W dniu 6.09.2021r. powód był konsultowany w poradni neurologicznej, z powodu bólu kręgosłupa szyjnego, gdzie stwierdzono ograniczenie ruchomości kręgosłupa szyjnego ze wzmożeniem napięcia mięśni i tkliwością uciskową. Zalecono rehabilitację ruchową, fizykoterapię.

W dniu 21.10.2021r. powód był konsultowany przez ortopedę, z powodu okresowych bólów pogranicza piersiowo – szyjnego i prawej obręczy barkowej.

W dniu 8.02.2022r. powód był konsultowany w poradni chirurgicznej, z powodu utrzymujących się dolegliwości bólowych kręgosłupa szyjnego i barku lewego.

W dniu 28.03.2022r. zakończono leczenie.

We wrześniu i październiku 2021r., w marcu 2022r., sierpniu 2022r. powód odbył leczenie rehabilitacyjne odcinka szyjnego i piersiowego kręgosłupa oraz barków. Kołnierz szyjny stosował przez dwa tygodnie. Na zwolnieniu lekarskim przebywał dwa miesiące. Aktualnie, pomimo prawidłowego leczenia, nadal odczuwa dolegliwości bólowe kręgosłupa szyjnego z uczuciem sztywności mięśni; dolegliwości nasilają się po przeciążeniu dynamicznym i statycznym. Dolegliwości te wywołują dyskomfort w codziennym życiu powoda. Stwierdzony w związku z wypadkiem długotrwały uszczerbek na zdrowiu wynosi 3%.

Przed wypadkiem powód nie odczuwał dolegliwości kręgosłupa szyjnego, nie uczestniczył w innym zdarzeniu drogowym, nie leczył się u ortopedy ani neurologa, nie stwierdzono u niego zmian organicznych, mogących powodować ból. Uraz, doznany w przedmiotowym wypadku, był czynnikiem powodującym wystąpienie dolegliwości ze strony kręgosłupa szyjnego. Bezpośrednio pod wypadku (ok. miesiąc) powód odczuwał nasilone dolegliwości bólowe, co wraz z koniecznością noszenia kołnierza ortopedycznego, utrudniało mu wykonywanie codziennych czynności, w tym związanych z higieną.

Obecnie nie wymaga leczenia; wymaga własnej aktywności fizycznej, która ma na celu wzmocnienie mięśni szyjnych. Może wypełniać funkcje rodzinne, społeczne i zawodowe bez ograniczeń.

Dowód:

opinia biegłych sądowych ortopedy S. L. i neurologa J. W. (k-88 i nast.)

karta informacyjna leczenia szpitalnego (k-11)

zaświadczenie lekarza neurologa J. N. z dn. 25.10.2021r. (k-13)

plan zabiegów (k-14,15,19-21)

karta informacyjna z 28.03.2022 (k-22)

zaświadczenie lekarza ortopedy T. M. z dn. 21.10.2021r. (k-16)

zaświadczenie lekarza chirurga A. K. z 8.02.2022r., z 28.03.2022r. (k-17,23)

skierowanie na zabiegi fizjoterapeutyczne (k-18)

faktury, rachunek (k-24-28)

skierowanie na rehabilitację z dn. 15.06.2022r. (k-72)

zaśw8iadczenie mgr fizjoterapii M. C. z dn. 24.08.2022r. (k-71)

zeznania świadka N. D. (k-75)

zeznania powoda (k-75v.).

Po zgłoszeniu szkody i przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego, strona pozwana przyznała powodowi zadośćuczynienie w kwocie 1000 zł. Pismem z dnia 2.02.2022r. powód wezwał pozwaną do zapłaty kwoty 6000 zł, tytułem zadośćuczynienia, w terminie 14 dni od doręczenia pisma.

Pismem z dnia 7.04.2022r. strona pozwana poinformowała powoda o przyznaniu na jego rzecz zadośćuczynienia w wysokości 10000 zł oraz wypłacie kwoty 9000 zł, po uwzględnieniu dotychczas wypłaconej kwoty 1000 zł.

Dowód:

pismo strony pozwanej z dnia 13.01.2022r. (k-38)

pismo powoda z dnia 2.02.2022r. (k-39-40)

pismo strony pozwanej z dnia 7.04.2022r. (k-45).

Sąd zważył, co następuje:

Kwestia odpowiedzialności strony pozwanej nie była sporna. Zastosowanie w przedmiotowej sprawie znajdują przepisy ustawy dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U.2022.621 t.j) wobec faktu, iż sprawca szkody nie posiadał obowiązkowego ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych. Zgodnie z art. 98 ust. 1 pkt 3 a) powołanej ustawy do zadań Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego należy zaspokajanie roszczeń z tytułu ubezpieczeń obowiązkowych, o których mowa w art. 4 pkt 1 i 2, w granicach określonych na podstawie przepisów rozdziałów 2 i 3, za szkody powstałe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na osobie, w mieniu, w mieniu i na osobie, gdy posiadacz zidentyfikowanego pojazdu mechanicznego, którego ruchem szkodę tę wyrządzono, nie był ubezpieczony obowiązkowym ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych.

Przytoczony przepis stanowi podstawę odpowiedzialności pozwanego Funduszu za cywilnoprawne skutki zdarzenia z dnia 9 sierpnia 2021r., albowiem będący posiadaczem pojazdu mechanicznego sprawca szkody nie posiadał ubezpieczenia OC (co było bezsporne), przy czym w takiej sytuacji uprawniony do odszkodowania może dochodzić roszczeń bezpośrednio od (...).

Zakres odpowiedzialności pozwanego jest tożsamy z zakresem odpowiedzialności samego sprawcy wypadku (art. 436 § 1 kc). Przesłanką tej odpowiedzialności jest istnienie normalnego związku przyczynowego między zachowaniem sprawcy a powstaniem szkody.

W związku ze skutkami wypadku z dnia 9 sierpnia 2021r. powód zgłosił roszczenie o zapłatę zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. Podstawą materialnoprawną roszczenia powoda w zakresie zadośćuczynienia są przepisy art. 445 § 1 kc w zw. z art. 444 § 1 kc. Zadośćuczynienie jest formą rekompensaty pieniężnej z tytułu szkody niemajątkowej i obejmuje swym zakresem wszystkie cierpienia fizyczne i psychiczne, zarówno już doznane, jak i te które mogą powstać w przyszłości. Ma w swej istocie ułatwić przezwyciężenie ujemnych przeżyć. Dzięki niemu powinna zostać przywrócona równowaga, zachwiana wskutek popełnienia przez sprawcę czynu niedozwolonego. Wielkość zadośćuczynienia zależy od oceny całokształtu okoliczności sprawy, w tym rozmiaru doznanych cierpień, ich intensywności, trwałości czy nieodwracalnego charakteru, a także wieku poszkodowanego, konieczności rezygnacji przez niego z dotychczasowego trybu życia, potrzeby rehabilitacji, poddania się procedurom medycznym czy konieczności korzystania z opieki i wsparcia innych osób (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 11 czerwca 2014 r., sygn. I ACa 1593/13). Przy ustalaniu rozmiaru cierpień i ujemnych doznań psychicznych powinny być uwzględniane zobiektywizowane kryteria oceny (por. wyrok SN z 26 sierpnia 2004 r., sygn. akt WA 18/04), jednakże w relacji do indywidualnych okoliczności danego przypadku. Oczywiste jest, że szkody niemajątkowej nie da się zmierzyć w kategoriach ekonomicznych, niemniej od osoby odpowiedzialnej za szkodę poszkodowany winien otrzymać sumę pieniężną, o tyle w danych okolicznościach odpowiednią, by mógł za jej pomocą zatrzeć lub złagodzić poczucie krzywdy i odzyskać równowagę psychiczną (por. uchwała pełnego składu Izby Cywilnej SN z dnia 8 grudnia 1973 roku, III CZP 37/73). Innymi słowy, przyjmuje się, że wysokość zadośćuczynienia powinna przedstawiać jakąś ekonomicznie odczuwalną wartość, choć nie może być nadmierna w stosunku do doznanej krzywdy i aktualnych stosunków majątkowych społeczeństwa (zob. wyroki SN z dnia 12 września 2002 r., sygn. akt IV CKN 1266/00 oraz z 6 czerwca 2003 r., sygn. akt IV CKN 213/01). Co istotne, wielkość zadośćuczynienia nie może być określana wyłącznie w oparciu o subiektywne odczucia poszkodowanego (wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 18 lipca 2014 r., sygn. I ACa 120/14), a ponadto kwota zadośćuczynienia nie może stanowić źródła wzbogacenia dla osoby poszkodowanej (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 15 kwietnia 2014 r., sygn. I ACa 940/13).

Skutki wypadku na zdrowiu powodów, opisane wyżej, ustalono w oparciu o dowody z opinii biegłych lekarzy, dokumentację medyczną oraz zeznania świadka i powoda. W następstwie wypadku powód doznał rozstroju zdrowia, związanego z urazem kręgosłupa, polegającego na skręceniu i naderwaniu odcinka szyjnego, stłuczenia barku i ramienia oraz powierzchownych urazów przedniej ściany klatki piersiowej, co ujemnie wpłynęło na jego funkcjonowanie w życiu codziennym. Dotychczasową aktywność i sprawność fizyczną ograniczyły występujące od dnia wypadku dolegliwości bólowe, mające związek z przedmiotowym wypadkiem - przez pierwsze tygodnie, powód miał ograniczoną sprawność ze względu na dolegliwości bólowe i konieczność stosowania kołnierza szyjnego. Każda czynność, związana z samoobsługą, sprawiała mu trudności, wskazana była pomoc osób trzecich przy zwykłych codziennych czynnościach. W tym czasie nie powinien był pracować zawodowo, pozostawał przez dwa miesiące na zwolnieniu lekarskim. Obecnie funkcjonowanie powoda na co dzień nie jest już w tak znacznym stopniu ograniczone, przy czym powrót do sprawności jak przed wypadkiem wymaga kontynuowania ćwiczeń i samodyscypliny w tym zakresie. Odpowiednio wcześnie wdrożona rehabilitacja spowodowała u powoda poprawę zdrowia i powrót do sprawności kręgosłupa. Następstwem wypadku, pomimo prawidłowego leczenia, są jednak nadal występujące u powoda dolegliwości bólowe kręgosłupa szyjnego z uczuciem sztywności mięśni; dolegliwości nasilają się po przeciążeniu dynamicznym i statycznym i wywołują dyskomfort w codziennym życiu powoda. Stwierdzony przez biegłych sądowych długotrwały uszczerbek na zdrowiu w związku z wypadkiem wynosi 3%. Miarkując zadośćuczynienie Sąd miał na uwadze, że przed wypadkiem powód nie odczuwał dolegliwości kręgosłupa szyjnego, nie uczestniczył w innym zdarzeniu drogowym, nie leczył się u ortopedy ani neurologa, nie stwierdzono też u niego zmian organicznych, mogących powodować ból. Uraz, doznany w przedmiotowym wypadku, był czynnikiem, powodującym wystąpienie dolegliwości ze strony kręgosłupa szyjnego, co jednoznacznie wynika z opinii biegłych. Obecnie powód nie wymaga już leczenia i może wypełniać funkcje rodzinne, społeczne i zawodowe bez ograniczeń. Rokowania są pomyślne. W badaniu przedmiotowym biegli lekarze nie stwierdzili występowania zaników mięśniowych, osłabienia siły mięśniowej, asymetrii odruchów. Nie można jednak wykluczyć możliwość wystąpienia wtórnych zmian zwyrodnieniowych. Biegli stwierdzili również prawidłową ruchomość stawów barkowych, bez osłabienia siły mięśniowej. Przebyty uraz barku lewego nie skutkował wystąpieniem uszczerbku na zdrowiu.

Uwzględniając zatem doznany w wypadku rozstrój zdrowia, oceniony przez biegłych lekarzy uszczerbek na zdrowiu powoda, pourazowe dolegliwości bólowe oraz ograniczenia w codziennym funkcjonowaniu, których powód doświadczył na skutek utraty dotychczasowej sprawności bezpośrednio po wypadku, Sąd doszedł do przekonania, że dotychczas wypłacona przez pozwany Fundusz kwota zadośćuczynienia była stanowczo za niska. Adekwatnym zadośćuczynieniem dla powoda będzie suma 16.000 zł. Mając na uwadze, że dotychczas wypłacono powodowi z tego tytułu kwotę 10.000 zł, zasądzono różnicę.

Odsetki od kwoty 6.000 zł, tytułem uzupełnienia zadośćuczynienia na rzecz powoda, zasądzono od dnia następnego po doręczeniu pozwu w niniejszej sprawie (co miało miejsce w dniu 29.06.2022r.), skoro powód nie wykazał, że wcześniej wezwał pozwanego do zapłaty konkretnej kwoty z tego tytułu (w odpowiedzi na wezwanie do zapłaty kwoty 6000 zł, pozwany wypłacił powodowi w dniu 7.04.2022r. kwotę 9000 zł, a kolejną czynnością powoda było żądanie dopłaty kwoty 11.000 zł w pozwie). Orzeczenie w tym zakresie oparto na przepisach art. 481 § 1 i 2 kc w zw. z art. 455 kc. Odnosząc się do zarzutu pozwanego, wskazać należy, że obowiązek zaspokojenia roszczenia nie staje się wymagalny dopiero z datą wydania uwzględniającego roszczenie wyroku sądowego, lecz już z chwilą wezwania dłużnika do spełnienia świadczenia, z uwzględnieniem reguł wynikających z art. 109 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi - I Wydział Cywilny z dnia 26 lipca 2016 r., I ACa 370/16).

W dalszej części powództwo w zakresie żądania zapłaty z tytułu zadośćuczynienia, ponad zasądzoną kwotę 6000 zł, oraz w zakresie odsetek, żądanych od daty wcześniejszej (tj. od dnia wniesienia pozwu), podlegało oddaleniu.

Wniosek strony pozwanej o zobowiązanie powoda do wskazania wszystkich zakładów opieki zdrowotnej, w których leczył się przed i po zdarzeniu z dnia 9.08.2021r., oraz do przedstawienia pełnej dokumentacji , obejmującej leczenie przedwypadkowe i powypadkowe, zawarty w pkt 9 i 10 odpowiedzi na pozew, nie zasługiwał na uwzględnienie. Wniosek ten nie zmierzał do wykazania żadnej tezy dowodowej, stawianej przez pozwanego, który przy tej okazji nie powołał żadnych faktów spornych i istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, które mogłyby być udowodnione po uwzględnieniu tego wniosku. Niezależnie od tego powód zeznał na rozprawie, że przed wypadkiem z dnia 9.08.2021r. nie leczył się u ortopedy ani neurologa, a pozwany nie wykazał, a nawet nie powoływał się na utrudnienia, związane z uzyskaniem wym. dokumentacji w postępowaniu likwidacyjnym (art. 208§1 pkt 2 kpc). Podobnie na uwzględnienie nie zasługiwał jego wniosek o dołączenie akt postępowania przygotowawczego, prowadzonego przez Komisariat Policji w L. pod sygn. akt RSD 163/2021 oraz akt postępowania z tytułu wypadku przy pracy (pkt 13, 15 odpowiedzi na pozew), skoro okoliczności przebiegu i przyczyn wypadku, podane przez powoda i wynikające z protokołu powypadkowego nr (...) (k-9-10), nie były kwestionowane przez pozwanego (art. 127 § 1 kpc, art. 210 § 2 kpc; vide: pkt III uzasadnienia odpowiedzi na pozew), przy czym nie powołał się on na niemożność uzyskania istotnych dokumentów w postępowaniu likwidacyjnym. Ponadto, okoliczność, czy wypadek został zakwalifikowany jako wypadek przy pracy oraz wysokość przyznanych z tego tytułu świadczeń nie wypływają na wysokość przyznanego zadośćuczynienia w niniejszym postępowania. Fakt i termin zakończenia leczenia powoda oraz aktualnie brak ograniczeń do wykonywania pracy na dotychczasowym stanowisko zostały przy tym ustalone na podstawie innych w.w. dowodów, przeprowadzonych w niniejszym postępowaniu, w tym opinii biegłych lekarzy, której pozwany nie kwestionował.

Orzeczenie w pkt III oparto na przepisach art. 100 zd. 1 kpc w zw. z art. 98 § 1 kpc i art. 108 § 1 zd. 2 kpc.