Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 czerwca 2023 roku

Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie III Wydział Cywilny, w składzie następującym:

Przewodniczący: Sędzia Alicja Przybylska

Protokolant: stażysta Łukasz Jezierski

po rozpoznaniu na rozprawie

w dniu 22 czerwca 2023 roku w S.

sprawy z powództwa B. B.

przeciwko V. L. Towarzystwu (...) spółce akcyjnej V. (...) z siedzibą w W.

o zapłatę

I.  oddala powództwo;

II.  zasądza od powoda na rzecz pozwanej kwotę 1.817 zł (jeden tysiąc osiemset siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu, wraz z odsetkami, w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, liczonymi od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty.

Sygn. akt III C 827/22

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 21 grudnia 2022 roku B. B. wniósł o zasądzenie na jego rzecz od pozwanej V. L. Towarzystwa (...) spółki akcyjnej V. (...) z siedzibą w W. kwoty 7.918 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 25 października 2022 roku do dnia zapłaty oraz kosztami postępowania, w tym kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu żądania pozwu wskazał, że zawarł z pozwaną umowę ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym o nazwie db Inwestuj w Przyszłość, potwierdzoną polisą nr (...). Do zawartej przez strony umowy zastosowanie miały Ogólne Warunki Ubezpieczenia db Inwestuj w Przyszłość – Pasja Oszczędzania (...). Umowa została rozwiązana w dniu 25 listopada 2015 roku. Wartość rachunku powoda na dzień wykupu wynosiła 13.196,78 zł, od której została potrącona opłata w wysokości 7.918 zł. Na rzecz powoda została wypłacona suma 5.278,71 zł. Pismem z dnia 10 października 2022 roku powód wezwał pozwanego do zapłaty, wyznaczając czternastodniowy termin na spełnienie żądania. Pozwany odmówił zapłaty. W przedmiotowej sprawie powód kwestionuje postanowienia OWU wraz z załącznikami w zakresie, w jakim przewidują pomniejszanie środków powoda o opłatę likwidacyjną, powołując się na treść art. 385[1] k.c. Powód zawarł umowę z pozwanym jako konsument, czyli jako podmiot nieprofesjonalny. W ocenie powoda zapisy ogólnych warunków ubezpieczenia w zakresie ustalenia wysokości opłaty likwidacyjnej stanowią niedozwolone postanowienia umowne. Postanowienia OWU dotyczące opłaty likwidacyjnej kształtowały prawa i obowiązki powoda w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy. Potrącona przez pozwanego opłata likwidacyjna nie wynika w całości z poniesionych przez niego kosztów, związanych z rozwiązaniem umowy ubezpieczenia. Także Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów uznał tożsame postanowienia za niedozwolone. Przy czym postanowienia dotyczące opłaty likwidacyjnej nie określały głównych świadczeń stron, w związku z tym mogą być one uznane za klauzule niedozwolone. Nie budzi także wątpliwości, że kwestionowane postanowienia nie zostały uzgodnione indywidualnie z konsumentem. Fakt podpisania umowy i zaakceptowania treści wzorca umownego nie przesądza, że konsument ma rzeczywisty wpływ na kształtowanie treści jego postanowień, a więc nie można uznać, że zostały one z nim uzgodnione indywidualnie. Mając to na uwadze pozwany obowiązany jest do zwrotu dochodzonej kwoty na podstawie art. 410 § 1 i 2 k.c. w zw. z art. 405 k.c.

W dniu 3 stycznia 2023 roku Sąd wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, zgodnie z treścią żądania pozwu.

Pozwana złożyła sprzeciw od nakazu zapłaty, którym zaskarżyła go w całości i wniosła o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie na jej rzecz od powoda zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu sprzeciwu wskazano, że powód nie wykazał dochodzonego pozwem roszczenia i nie sprostał obciążającemu go ciężarowi dowodowemu, tj. iż doszło do naruszenia dobrych obyczajów oraz rażącego naruszenia interesów konsumenta. Powód błędnie wskazuje termin od jakiego należałoby liczyć odsetki.

Jednocześnie pozwana wskazała, że roszczenie powoda jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Powód zawarł umowę ubezpieczenia najprawdopodobniej w związku z zawarciem umowy kredytu hipotecznego. Standardowo w przypadku tego typu umów ubezpieczający przelewał na bank prawo do świadczeń z umowy ubezpieczenia, w tym prawo do wypłaty świadczenia wykupu, prawo do kwoty świadczenia z tytułu dożycia oraz prawo do wierzytelności z tytułu zwrotu należnej kwoty w przypadku złożenia przez cedenta oświadczenia o odstąpieniu od umowy ubezpieczenia.

W ocenie pozwanego kwestionowane postanowienia nie mogą zostać uznane z abuzywne. Jak wynika z załączonych do akt sprawy i podpisanych przez powoda dokumentów, przy zawieraniu umowy powód był należycie poinformowany o jej warunkach, otrzymał je na piśmie, a zatem wiedział (mógł się z łatwością dowiedzieć) jakie będą efekty wcześniejszej rezygnacji z umowy. Przedmiotowa umowa była umową długoterminową, co było, biorąc pod uwagę podpisy pod polisą oraz deklaracją powoda, zgodne z jego wolą. W ocenie pozwanej wypowiedzenie umowy w trakcie jej obowiązywania, choć dopuszczalne na gruncie obowiązujących przepisów, było działaniem godzącym w założony długoterminowy charakter stosunku zobowiązaniowego łączącego strony. Zatrzymana przez pozwanego kwota zgromadzonych przez powoda środków znajduje swe uzasadnienie w podjętym przez Towarzystwo ryzyku. Powód całkowicie pomija wysokość opłat bieżących. Pozwany poniósł znaczne koszty prowizyjne związane z zawarciem umowy z powodem. Do kosztów tych należy dodać koszty wewnętrzne oraz koszty związane z czynnościami zmierzającymi do zawarcia umowy. W przypadku gdyby umowa ubezpieczenia nie została rozwiązana przed czasem, koszty te byłyby rozłożone w czasie i pokryte proporcjonalnie ze środków pochodzących z przyszłych składek wpłaconych przez ubezpieczającego. Powództwo ma na celu przerzucenie na pozwanego ryzyka inwestycyjnego, jakiego podjął się powód zawierając umowę ubezpieczenia z pozwanym. Pozwany wskazał, że świadczenia zostały określone w umowie jednoznacznie i w zakresie obejmującym świadczenie wykupu mają charakter świadczenia głównego, przy jednoczesnym braku sprzeczności postanowień umownych z dobrymi obyczajami oraz braku rażącego naruszenia interesów konsumenta.

Pismem z dnia 22 marca 2023 roku powód podtrzymał dotychczasowe stanowisko w sprawie. Wskazał, że kwestionowane postanowienia powinny zostać uznane za abuzywne jako kształtujące prawa i obowiązki powoda w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy. Oczywiste jest, iż potrącona przez pozwanego opłata z tytułu świadczenia wykupu nie wynika w całości z poniesionych przez niego kosztów, związanych z rozwiązaniem ubezpieczenia. Ponadto postanowienia dotyczące świadczenia wykupu nie określały głównych świadczeń stron, w związku z czym mogą być one uznane za klauzule niedozwolone. W doktrynie wskazuje się, że pojęcie głównych świadczeń stron należy interpretować wąsko, w nawiązaniu do pojęcia elementów przedmiotowo istotnych. W przedmiotowej sprawie do głównych świadczeń stron należało spełnienie przez ubezpieczyciela danego świadczenia w przypadku zajścia określonego w umowie wypadku, a także opłacanie składki ubezpieczeniowej przez powoda. Umieszczone w OWU zapisy dotyczące opłaty likwidacyjnej regulują świadczenia poboczne.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

B. B. zawarł w czerwcu 2011 roku ze (...) spółką akcyjną z siedzibą w W. (obecnie (...) spółka akcyjna V. (...) z siedzibą w W.) umowę ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym ze składką regularną „db Inwestuj w Przyszłość – Pasja Oszczędzania”, na okres 15 lat, wysokość składki – 300 zł miesięcznie.

B. B. zawarł umowę ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym jednocześnie z zawarciem umowy kredytu hipotecznego z (...) Bank (...) spółką akcyjną z siedzibą w W., zaciągniętego na nabycie nieruchomości. Zawarcie w/w umowy nie było obligatoryjne i wiązało się ze znacznym obniżeniem oprocentowania kredytu. B. B. zdecydował się na zawarcie umowy ubezpieczenia właśnie celem obniżenia oprocentowania. Od osoby oferującej mu w/w produkt uzyskał informację, iż żeby utrzymać obniżone oprocentowanie musi kontynuować umowę zawartą ze (...) spółką akcyjną z siedzibą w W. przez 5 lat. B. B. nie interesował się na bieżąco, czy inwestowane przez niego środki przynoszą zysk. Istotne było dla niego utrzymanie oprocentowania kredytu na ustalonym poziomie. B. B. wypowiedział umowę ubezpieczenia ze skutkiem na dzień 25 listopada 2015 roku.

Dowód:

- deklaracja, k. 52,

- przesłuchanie powoda, k. 23v.

Zgodnie z postanowieniem § 1 Ogólnych Warunków Grupowego (...) Na (...) z Ubezpieczeniowym Funduszem Kapitałowym ze Składką Regularną „db Inwestuj w Przyszłość – Pasja Oszczędzania” o indeksie (...) (zwanych dalej OWU) warunki Grupowego (...) Na (...) z Ubezpieczeniowym Funduszem Kapitałowym ze Składką Regularną „db Inwestuj w Przyszłość – Pasja Oszczędzania” stanowią podstawę zawarcia umowy pomiędzy (...) S.A., a ubezpieczającym i mają zastosowanie dla ubezpieczonych, którzy przystąpili do umowy (ust. 1). OWU, Regulamin Ubezpieczeniowych Funduszy Kapitałowych, szczegółowe regulaminy dotyczące dodatkowych usług oferowanych przez ubezpieczyciela związanych z ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi, polisy, załączniki do polis oraz inne dokumenty wystawione przez ubezpieczyciela w związku z umową lub uzgodnione przez strony umowy stanowią jej integralną część (ust. 2).

Na podstawie § 2 OWU część bazowa rachunku to część środków zapisanych na rachunku jednostek funduszu pochodzących ze składki regularnej należnej za okres bazowy. Część wolna rachunku to część środków zapisanych na rachunku jednostek funduszy pochodzących ze składki regularnej należnej po okresie bazowym oraz ze składki dodatkowej. Okres bazowy to okres pierwszych 7 lat polisy, z zastrzeżeniem § 17 ust. 6.

Świadczenie wykupu to kwota świadczenia z umowy wypłacana przez ubezpieczyciela w przypadkach określonych w owu, z przyczyn innych niż dożycie przez ubezpieczonego do daty dożycia, śmierć ubezpieczonego lub odstąpienie przez ubezpieczonego od umowy.

Wartość części bazowej rachunku to stanowiąca część bazową rachunku wartość środków zapisanych w danym dniu na rachunku jednostek funduszy, obliczona jako liczba jednostek funduszy pomnożona przez właściwe ceny jednostek funduszy, powiększona o wartość gotówki. Wartość części wolnej rachunku to stanowiąca część wolną rachunku wartość środków zapisanych w danym dniu na rachunku jednostek funduszy, obliczona jako liczba jednostek funduszy pomnożona przez właściwe ceny jednostek funduszy, powiększona o wartość gotówki. Wartość rachunku to wartość wszystkich środków zapisanych na rachunku jednostek funduszy równa sumie wartości części bazowej oraz wartości części wolnej rachunku.

Zgodnie z postanowieniem § 3 owu przedmiotem umowy jest życie ubezpieczonego oraz inwestowanie środków pochodzących ze składek wpłacanych z tytułu umowy w ramach ubezpieczeniowych funduszy kapitałowych w okresie, na jaki ubezpieczony przystąpił do umowy. Celem umowy nie jest realizacja zysków w krótkim horyzoncie czasowym (ust. 1).

Zakres ubezpieczenia obejmuje następujące zdarzenia ubezpieczeniowe:

1) dożycie przez ubezpieczonego daty dożycia,

2) śmierć ubezpieczonego w okresie ubezpieczenia (ust. 2).

Umowa zawierana jest na czas nieokreślony (§ 5 ust. 1). W każdym czasie trwania umowy, ubezpieczający ma prawo do rozwiązania umowy, na zasadach określonych w § 11.

Zgodnie z § 6 przystąpienie do umowy następuje na okres ubezpieczenia, 15, 20, 25 albo 30 lat polisy, wskazywany przez ubezpieczonego w deklaracji przystąpienia. Długość okresu ubezpieczenia, na jaki może nastąpić przystąpienie do umowy, zależy od wieku ubezpieczonego na dzień podpisania deklaracji przystąpienia do umowy, z zastrzeżeniem iż koniec okresu ubezpieczenia nie może być dniem późniejszym niż dzień bezpośrednio poprzedzający dzień ukończenia przez ubezpieczonego 75 roku życia. Wiek ubezpieczonego dla danego okresu ubezpieczenia został szczegółowo określony w tabeli wskazanej w ust. 1 Załącznika nr 1 do OWU (§ 6 ust. 1). Warunkiem przystąpienia do umowy jest łączne spełnienie następujących przesłanek: 1) złożenie prawidłowo wypełnionej, kompletnej deklaracji przystąpienia do umowy, podpisanej przez osobę, która ma być ubezpieczonym, 2) zapłata składki regularnej (§ 6 ust. 2).

Zgodnie z postanowieniem § 11 ust. 1 owu umowa ulega rozwiązaniu wskutek: 1) odstąpienia od umowy przez ubezpieczającego zgodnie z § 5 ust. 2 – z dniem doręczenia do siedziby ubezpieczyciela oświadczenia ubezpieczającego o odstąpieniu, 2) rozwiązania umowy przez ubezpieczającego z zachowaniem 6 –miesięcznego okresu wypowiedzenia – z ostatnim dniem miesiąca kalendarzowego.

W myśl § 12 owu polisa ulega wygaśnięciu wskutek:

1)  odstąpienia od umowy przez ubezpieczonego – z dniem doręczenia do siedziby ubezpieczyciela oświadczenia ubezpieczonego o odstąpieniu, zgodnie z § 7 ust. 1,

2)  wypowiedzenia polisy przez ubezpieczonego – z dniem doręczenia do siedziby ubezpieczyciela oświadczenia ubezpieczonego o wypowiedzeniu,

3)  niezapłacenia składki regularnej w przypadku, o którym mowa w § 14 ust. 7 pkt 1) – z upływem ostatniego dnia 45 – dniowego okresu, wskazanego w § 14 ust. 6,

4)  śmierci ubezpieczonego w okresie ubezpieczenia – z dniem doręczenia do siedziby ubezpieczyciela dokumentu, o którym mowa w § 23 ust. 1 pkt 4), z zastrzeżeniem ust. 4,

5)  dożycia przez ubezpieczonego daty dożycia – z dniem daty dożycia,

6)  wypłaty świadczenia wykupu – z dniem doręczenia wniosku o całkowitą wypłatę świadczenia wykupu.

Z zastrzeżeniem ust. 3, w przypadkach, o których mowa w ust. 1 pkt 2) – 3) i pkt 6), ubezpieczyciel dokona wypłaty kwoty w wysokości świadczenia wykupu, zgodnie z zasadami wypłaty świadczenia wykupu określonymi w § 25 (§ 12 ust. 2). W pierwszych dwóch latach polisy wartość świadczenia wykupu jest równa wartość części wolnej rachunku, i wypłacana jest jedynie wówczas, gdy na rachunku jednostek funduszy zgromadzone są środki stanowiące część wolną rachunku (§ 12 ust. 3). W przypadku przedterminowego wygaśnięcia polisy, na skutek zdarzeń, o których mowa w ust. 1 pkt 2) – 3) i pkt 6), wypłacana wysokość świadczenia wykupu w zakresie wartości części bazowej rachunku uwzględnia jej pomniejszenie o koszty poniesione przez ubezpieczyciela związane z zawarciem i wykonaniem umowy oraz o koszty związane z prowadzoną przez ubezpieczyciela działalnością gospodarczą, które w związku z przedterminowym wygaśnięciem polisy nie będą mogły zostać pokryte z opłat, określonych w § 26 ust. 1, jakie byłyby pobierane przez ubezpieczyciela w trakcie całego okresu obowiązywania poszczególnych polis. Wypłacając świadczenie wykupu ubezpieczyciel nie nalicza ani nie potrąca z wypłaconego świadczenia jakiejkolwiek kary umownej lub odstępnego, w rozumieniu przepisów kodeksu cywilnego, związanych z przedterminowym wygaśnięciem polisy (§ 12 ust. 5).

Zgodnie z postanowieniem § 25 owu ubezpieczony ma prawo, począwszy od drugiej rocznicy polisy, wystąpić o całkowitą wypłatę świadczenia wykupu, pod warunkiem, że opłacił wszystkie składki regularne w należnej wysokości, wymagane do dnia złożenia wniosku wskazanego w ust. 3 pkt 1). Złożenie wniosku o całkowitą wypłatę świadczenia wykupu skutkuje wygaśnięciem polisy z dniem złożenia wniosku (ust. 1).

Wysokość świadczenia wykupu na dany dzień jest równa wartości części wolnej rachunku oraz określonego procentu części bazowej rachunku, wskazanego w ust. 15 Załącznika nr 1 do owu (ust. 5).

Wysokość określonego procentu Wartości Części Bazowej Rachunku, o którym mowa w ust. 5, ustalana jest na podstawie Okresu (...) dla danej polisy, aktualnego na dzień początku odpowiedzialności ubezpieczyciela oraz roku oznaczającego:

1) w Okresie Bazowym oraz po jego upływie, jeżeli nie zostały opłacone Składki Regularne należne za Okres Bazowy:

a) w przypadku, gdy nie nastąpiło zawieszenie opłacania Składki Regularnej – Liczbę L. Polisy, za które w pełni zostały zapłacone wszystkie Składki Regularne, powiększoną o 1, jednak nie wyższą niż Rok Polisy, w którym dokonywana jest całkowita lub częściowa wypłata Świadczenia Wykupu,

b) w przypadku, gdy nastąpiło zawieszenie opłacania Składki Regularnej – Liczbę L. Polisy, za które w pełni zostały zapłacone wszystkie Składki Regularne, powiększoną o 1, jednak nie wyższą niż Rok Polisy poprzedzający Rok Polisy, w którym dokonywana jest całkowita lub częściowa wyplata Świadczenia Wykupu; jeżeli okres zawieszenia nie rozpoczyna się w Rocznicę Polisy, to okresy, za które zostały zapłacone Składki Regularne w L. Polisy, w których zawieszenie miało miejsce, podlegają sumowaniu.

2) po Okresie Bazowym, pod warunkiem opłacenia Składek Regularnych należnych za Okres Bazowy:

a) w przypadku, gdy nie nastąpiło zawieszenie opłacania Składki Regularnej w Okresie Bazowym – Rok Polisy, w którym dokonywana jest całkowita lub częściowa wypłata Świadczenia Wykupu,

b) w przypadku, gdy nastąpiło zawieszenie opłacania składki Regularnej w Okresie Bazowym – Rok Polisy poprzedzający Rok Polisy, w którym dokonywana jest całkowita lub częściowa wyplata Świadczenia Wykupu.

Wysokość kwoty całkowitej lub częściowej wypłaty świadczenia wykupu, obliczana jest wg cen jednostek funduszy z dnia wyceny danego ubezpieczeniowego funduszu kapitałowego, następującego nie później niż w trzecim dniu roboczym od dnia wygaśnięcia polisy lub odpowiednio dnia doręczenia wniosku o częściową wypłatę świadczenia wykupu, z zastrzeżeniem ust. 10 oraz § 27 ust. 2 i § 31 (ust. 9).

Wypłata świadczenia wykupu nastąpi niezwłocznie po otrzymaniu przez ubezpieczyciela wszystkich dokumentów, o których mowa w ust. 3, lecz nie później niż w terminie 14 dni od uwzględnionego przy obliczaniu kwoty do wypłaty dnia wyceny ubezpieczeniowego funduszu kapitałowego, którego jednostki zostały odpisane najpóźniej (ust. 12).

Na podstawie § 26 owu w związku z przystąpieniem do umowy i jej wykonywaniem, ubezpieczyciel pobiera następując opłaty:

- opłatę wstępną,

- opłatę za udzielenie tymczasowej ochrony ubezpieczeniowej,

- opłatę za ryzyko,

- opłatę administracyjną,

- opłatę za zarządzanie aktywami rachunku jednostek funduszy,

- opłatę za zarządzanie aktywami portfeli modelowych,

- opłatę operacyjną,

- inne opłaty z tytułu dodatkowych usług oferowanych przez ubezpieczyciela związanych z ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi określone w szczegółowych regulaminach.

Wysokość pobieranych opłat została zdefiniowana ogólnie ust. 2 i nast. § 26 owu poprzez odwołanie do określonego procentu lub kwoty liczonej proporcjonalnie do wskazanych wartości.

Zgodnie z postanowieniami zawartymi w Załączniku numer 1 do Ogólnych Warunków Ubezpieczenia na Życie z Ubezpieczeniowym Funduszem Kapitałowym ze Składką Regularną „db Inwestuj w Przyszłość – Pasja Oszczędzania” ( (...) - (...)) minimalna wysokość składki regularnej w skali roku wynosiła 2.400 zł (pkt 2). Opłata za udzielenie tymczasowej ochrony ubezpieczeniowej (miesięcznie) wynosiła 2 zł (pkt 5). Zgodnie z pkt 6 i 7 opłata wstępna od składki regularnej wynosiła 0%, a od składki dodatkowej 2%. Opłata administracyjna (miesięcznie) w okresie od 1 stycznia 2010 roku do 31 grudnia 2010 roku wynosiła 10,23 zł, a w okresie od 1 stycznia 2011 roku do 31 grudnia 2011 roku wynosiła 10,48 zł przy czym w kolejnych latach wysokość opłaty miała ulegać podwyższeniu w dniu 1 stycznia każdego roku kalendarzowego, zgodnie z zasadami określonymi w OWU (§ 16) (pkt 8). W punkcie 9 wskazano, że opłata za zarządzanie aktywami Rachunku Jednostek Uczestnictwa dla Części Bazowej Rachunku w skali roku wynosiła 2,90 % w przypadku wysokości składki regularnej aktualnej na dzień zawarcia Umowy (w skali roku) na poziomie od 3.000 zł do 4.199,99 zł, a w punkcie 10, że opłata za zarządzanie aktywami Rachunku Jednostek Funduszy dla Części W. Rachunku w przypadku składki regularnej na tym poziomie – 1,45 % w skali roku. Stawki opłaty za zarządzanie aktywami Portfeli Modelowych w skali roku wynosiły w zależności od Portfelu Modelowego odpowiednio – 0,50 % dla portfela PM2, 0,70% dla portfela PM1 i PM3 oraz 0,90% dla portfela PM4 (pkt 11). W punkcie 12 określono opłaty operacyjne (stawki za dokonanie danej czynności), a w punkcie 13 postanowiono, że stawka opłaty rocznej za ryzyko ubezpieczeniowe wynosi w zależności od wieku od 0, (...) do 0, (...) w przypadku mężczyzn. Jako minimalną wysokość częściowej wypłaty świadczenia wykupu ustalono kwotę 1.000 zł (pkt 14). Zgodnie z postanowieniem pkt 15 Załącznika nr 1 do OWU określony procent Części Bazowej Rachunku wypłacany Ubezpieczającemu, w przypadku odpisania Jednostek Funduszy z Części Bazowej Rachunku w związku z całkowitą lub częściową wypłatą Świadczenia Wykupu wynosił: po upływie trzech lat od dnia zawarcia umowy 20%, upływie czterech lat 30% części bazowej rachunku, po upływie lat pięciu – 40%, po upływie sześciu lat 50 %, po upływie siedmiu lat 60 %, części bazowej rachunku.

Dowód:

- Ogólne Warunki Ubezpieczenia na Życie z Ubezpieczeniowym Funduszem Kapitałowym ze Składką Regularną „db Inwestuj w Przyszłość – Pasja Oszczędzania” k. 14 – 23,

- Załącznik nr 1 do OWU k. 24– 26.

(...) S.A. z siedzibą w W. (obecnie (...) spółka akcyjna V. (...) z siedzibą w W.) sporządziła zestawienie rozliczenia z tytułu polisy nr (...), zgodnie z którym polisa wygasła w dniu 25 listopada 2015 roku.

Wartość polisy, wartość części bazowej rachunku: 13.196,78 zł. Wartość części wolnej rachunku: 0,00 zł. Suma wpłaconych składek: 15.300 zł. Świadczenie wykupu brutto: 5.278,71 zł.

Dowód:

- rozliczenie, k. 27.

Pismem z dnia 10 października 2022 roku B. B., reprezentowany przez pełnomocnika wezwał (...) spółkę akcyjną V. (...) z siedzibą w W. do zapłaty kwoty 7.918,07 zł z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia, w terminie 14 dni od otrzymania pisma.

Dowód:

- pismo, k. 28-30.

Z dniem 21 października 2016 r. (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. zmieniła nazwę na (...) spółka akcyjna V. (...) z siedzibą w W..

Bezsporne.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

W ocenie Sądu powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

W sprawie niniejszej powód roszczenie swe uzasadniał brakiem związania postanowieniami zawartymi w OWU i z faktem tym łączył obowiązek zwrotu na swoją rzecz zatrzymanej przez pozwaną kwoty. Przy czym podsumowując stanowisko zaprezentowane w pozwie wskazał, iż obowiązek zapłaty przez pozwaną spółkę łączy z bezpodstawnym wzbogaceniem po jej stronie, podając jako podstawę prawną powództwa art. 410 k.c. w zw. z art. 405 k.c.

Zgodnie z art. 405 k.c. kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe, do zwrotu jej wartości. W myśl art. 410 k.c. przepisy artykułów poprzedzających (dotyczących bezpodstawnego wzbogacenia) stosuje się w szczególności do świadczenia nienależnego (§ 1). Świadczenie jest nienależne, jeżeli ten, kto je spełnił, nie był w ogóle zobowiązany lub nie był zobowiązany względem osoby, której świadczył, albo jeżeli podstawa świadczenia odpadła lub zamierzony cel świadczenia nie został osiągnięty, albo jeżeli czynność prawna zobowiązująca do świadczenia była nieważna i nie stała się ważna po spełnieniu świadczenia (§ 2). Dla oceny zasadności powództwa zasadnicze znaczenie miało zatem ustalenie, czy zapisy umowne, które regulowały zasady wypłaty świadczenia wykupu na rzecz ubezpieczonego oraz sposób jego ustalania wiązały powoda, co podlegało ocenie na podstawie art. 385 ¹ k.c. W myśl w/w przepisu postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny (§ 1). Jeżeli postanowienie umowy zgodnie z § 1 nie wiąże konsumenta, strony są związane umową w pozostałym zakresie (§ 2). Nieuzgodnione indywidualnie są te postanowienia umowy, na których treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu. W szczególności odnosi się to do postanowień umowy przejętych z wzorca umowy zaproponowanego konsumentowi przez kontrahenta (§ 3). Ciężar dowodu, że postanowienie zostało uzgodnione indywidualnie, spoczywa na tym, kto się na to powołuje (§ 4). Przy czym na podstawie art. 385 ² k.c. oceny zgodności postanowienia umowy z dobrymi obyczajami dokonuje się według stanu z chwili zawarcia umowy, biorąc pod uwagę jej treść, okoliczności zawarcia oraz uwzględniając umowy pozostające w związku z umową obejmującą postanowienie będące przedmiotem oceny.

W toku niniejszego postępowania poza sporem pozostawała okoliczność, iż B. B. zawierając umowę z pozwaną występował z pozycji konsumenta, bowiem ta czynność prawna nie była związana bezpośrednio z jego działalnością gospodarczą lub zawodową (art. 22 ¹ k.c.). Z materiałów zgromadzonych w toku postępowania wynikało także w sposób jednoznaczny, że postanowienia umowne (w tym także w zakresie w jakim dotyczyły wysokości świadczenia wykupu) nie zostały z nim uzgodnione indywidualnie i nie miał on żadnego wpływu na ich treść. Podkreślenia wymagało, iż zapisy te znajdowały się w Ogólnych Warunkach Ubezpieczenia, stanowiących wzorzec umowny stosowany przez pozwaną oraz w Załącznikach do OWU. Dokumenty te masowo stosowane przez pozwaną w umowach z konsumentami automatycznie załączane były do zawieranych umów, a ich treść narzucana drugiej stronie. Już sam ich tytuł, a także objętość wskazywały, iż postanowienia te nie podlegały uzgadnianiu z każdym kolejnym konsumentem, a stanowiły nierozerwalny element zawieranej umowy. Przy czym nie sposób uznać, aby sam fakt, że konsument miał możliwość zapoznania się z OWU był równoznaczny z przyjęciem, iż miał on możność wpływania na ich treść i kształtowania wynikających z nich praw i obowiązków. Wskazać przy tym należało, iż w myśl art. 385 ¹ § 4 k.c. ciężar dowodu, że postanowienie zostało uzgodnione indywidualnie, spoczywa na tym, kto się na to powołuje. W związku z tym, to na pozwanej spoczywał ciężar wykazania, iż powód mógł wpływać na zapisy zawarte w Ogólnych Warunkach Ubezpieczenia, z którego to obowiązku strona pozwana się nie wywiązała. W tym kontekście żadnego znaczenia nie mogła mieć okoliczność, czy powód miał możliwość zapoznania się z treścią OWU. Nie zmieniało to bowiem faktu, iż regulacje w nim zawarte zostały narzucone mu jednostronnie przez stronę pozwaną.

W ocenie Sądu postanowienia umowne kształtujące wysokość świadczenia wykupu nie określały głównego świadczenia powoda, gdyż nie odnosiły się do essentialia negotii umowy ubezpieczenia. Umowa ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym ma charakter mieszany z elementami klasycznego modelu umowy ubezpieczenia na życie i postanowieniami charakterystycznymi dla umów, których celem jest inwestowanie kapitału (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 grudnia 2013 roku, I CSK 149/13, OSNC 2014/10/103). Zarówno literatura, jak i orzecznictwo nie są jednolite jeśli chodzi o określenie charakteru świadczenia wykupu, przy czym dominuje pogląd, iż nie ma ono charakteru świadczenia głównego, w związku z czym podlega kontroli pod kątem abuzywności. Preferuje się bowiem wąskie rozumienie pojęcia "głównych świadczeń stron" (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 czerwca 2004 roku, I CK 635/03). W ocenie Sądu orzekającego w niniejszej sprawie należało podzielić w/w poglądy, które wykluczały z desygnatów pojęcia "świadczenia głównego" świadczenie wykupu w umowach ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym. Za świadczenie główne uznać natomiast należało składkę ubezpieczeniową jaką zobowiązany był płacić ubezpieczony, a także sumę ubezpieczenia wypłacaną przez Ubezpieczyciela w razie zajścia przewidzianego w umowie zdarzenia oraz zarządzanie środkami na zlecenie. To te świadczenia należały do elementów przedmiotowo istotnych umowy, które warunkowały jej byt oraz charakter.

Pełnomocnik pozwanej wywodził przy tym, że sposób ustalenia świadczenia wykupu związany był nierozerwalnie z kosztami jakie pozwana poniosła w związku z zawartą umową i brakiem ich całkowitego zaspokojenia w obliczu wcześniejszego rozwiązania umowy. W ocenie Sądu strona pozwana nie wykazała, aby okoliczność taka miała miejsce. Przy czym, w ocenie Sądu koszty wskazane w § 26 owu jako związane immanentnie z prowadzoną działalnością gospodarczą nie mogły podlegać zaspokojeniu przez powoda, a przerzucanie na konsumenta ciężarów związanych z tą działalnością nie miało żadnego uzasadnienia. W paragrafie tym wskazano na kilka rodzajów opłat jakie pobierał ubezpieczyciel z tytułu zawarcia i wykonywania umowy, których opis następował w obszernej regulacji tego paragrafu, przy odwołaniu się także do treści załącznika Numer 1 do OWU. Regulacja ta nie pozwalała przy tym na określenie wysokości kosztów jakie pozwana ponosiła w związku z zawieraną umową.

Zgodnie z treścią cytowanego już art. 385 ¹ § 1 k.c. postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny.

Aby określone postanowienie umowy mogło zostać uznane za „niedozwolone postanowienie umowne” w rozumieniu wyżej wymienionego przepisu, spełnione muszą zostać łącznie cztery warunki: 1) umowa musi być zawarta z konsumentem, 2) postanowienie umowy „nie zostało uzgodnione indywidualnie”, 3) postanowienie kształtuje prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy, 4) postanowienie sformułowane w sposób jednoznaczny nie dotyczy „głównych świadczeń stron”.

Zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem Sądu Najwyższego i sądów powszechnych „rażące naruszenie interesów konsumenta” w rozumieniu art. 385 ¹ § 1 k.c. oznacza nieusprawiedliwioną dysproporcję praw i obowiązków na jego niekorzyść w określonym stosunku obligacyjnym, natomiast „działanie wbrew dobrym obyczajom” w zakresie kształtowania treści stosunku obligacyjnego wyraża się w tworzeniu przez kontrahenta konsumenta takich klauzul umownych, które godzą w równowagę kontraktową tego stosunku. Pojęcia te mają charakter niedookreślony i ocenny, wymagają dokonania ich wykładni w każdej sprawie indywidualnie, z uwzględnieniem celu umowy, charakteru stosunku zobowiązaniowego, jak również zwyczajów i norm przyjętych w konkretnej dziedzinie aktywności gospodarczej. Podstawowym elementem przyjętych w obrocie gospodarczym dobrych obyczajów jest zasada lojalności, uczciwości i szacunku wobec kontrahenta. Sprzeczne z dobrymi obyczajami będą więc takie działania, które zmierzają do niedoinformowania, dezinformacji, wykorzystania naiwności lub niewiedzy klienta, wprowadzenia go w błąd co do realnych obciążeń i ryzyka związanego z umową oraz co do tego, jakie świadczenia na swoją rzecz zastrzegł przedsiębiorca. Jeśli chodzi o pojęcie „interesu konsumenta”, to obejmuje ono elementy ekonomiczne (przede wszystkim związane z zachowaniem ekwiwalentności świadczeń stron oraz proporcjonalności obciążeń nałożonych na konsumenta do realnych kosztów związanych z umową i wartości świadczeń uzyskanych przez konsumenta), ale również pozaekonomiczne, takie jak pewność obrotu, zaufanie, czas poświęcony na realizację swoich uprawnień, przekonanie o rzetelnym potraktowaniu przez drugą stronę umowy. Ustawodawca wymaga, by naruszenie interesów konsumenta przez klauzulę niedozwoloną nastąpiło w stopniu „rażącym”, a zatem musi być to naruszenie znaczne, polegające na drastycznym odejściu od zasad uczciwego obrotu, lojalności, szacunku dla drugiej strony umowy. Działanie wbrew „dobrym obyczajom” w rozumieniu art. 385 ¹ § 1 k.c. w zakresie kształtowania treści stosunku obligacyjnego wyraża się w tworzeniu przez partnera konsumenta takich klauzul umownych, które godzą w równowagę kontraktową tego stosunku. Rażące naruszenie interesów konsumentów polega w tym kontekście na nieusprawiedliwionej dysproporcji praw i obowiązków na niekorzyść konsumenta (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 lipca 2005 roku, sygn. I CK 832/04, wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 13 września 2012 roku, sygn. VI ACa 461/12).

W ocenie Sądu na tle okoliczności niniejszej sprawy nie sposób było podzielić zapatrywana, aby postanowienia dotyczące świadczenia wykupu ukształtowały prawa i obowiązki powoda w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy. Na gruncie niniejszej sprawy umowa zawarta między powodem, a pozwaną nie stanowiła samodzielnego kontraktu, a zawarta została jako produkt dodatkowy w związku z zawarciem przez powoda umowy kredytu. Podkreślenia wymagało, że strona powodowa nie wykazała aby w okolicznościach niniejszej sprawy interes powoda został w jakikolwiek sposób naruszony, co uzasadniałoby uwzględnienie powództwa po myśli żądania pozwu, a to na powodzie spoczywał ciężar dowodu w tym zakresie. Zgodnie bowiem z treścią art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Przy czym na podstawie art. 232 k.p.c. strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Sąd może dopuścić dowód niewskazany przez stronę. Mając powyższe na uwadze stwierdzić należało, że to na stronie powodowej spoczywał obowiązek wykazania, że postanowienia zawarte w owu, które miały zastosowanie do umowy zawartej między stronami kształtowały prawa lub obowiązki powoda w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy. Zgodnie z rozkładem ciężaru dowodu, wynikającym z przywołanych przepisów, powód jest zobowiązany do wykazania wszystkich okoliczności uzasadniających jego roszczenie tak co do zasady jak i wysokości. Pozwany zaś, który odmawia uczynienia zadość żądaniu powoda, obowiązany jest udowodnić fakty wskazujące na to, że uprawnienie żądającemu nie przysługuje (vide wyrok Sądu Najwyższego z 3 października 1969 r., II PR 313/69, Legalis 14124 oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 kwietnia 1982 r., I CR 79/82, Legalis 23098). Art. 6 k.c. rozumiany być musi również w ten sposób, że strona, która nie przytoczyła wystarczających dowodów na poparcie swych twierdzeń ponosi ryzyko niekorzystnego dla siebie rozstrzygnięcia, o ile ciężar dowodu, co do tych okoliczności na niej spoczywał. (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 grudnia 2006 r., IV CSK 299/06, Legalis 161055 oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 listopada 2007 r., II CSK 293/07, Legalis 162518).

Podkreślenia nadto wymaga, iż strona powodowa zobowiązana została, na wniosek pozwanej, do złożenia dokumentów dotyczących umowy kredytu, którą zawarł powód jednocześnie z zawartą umową ubezpieczenia. Strona powodowa nie wykonała zobowiązana i nie złożyła dokumentów. Powyższe uniemożliwiło dokonanie szczegółowej weryfikacji okoliczności w jakich doszło do zawarcia umowy i na podstawie art. 233 § 2 k.p.c. winno podlegać interpretacji przy rozważeniu całego zebranego materiału dowodowego. Z materiału tego, tj. przesłuchania powoda w charakterze strony, wynikało natomiast, iż powód nie był zobligowany do zawarcia umowy ubezpieczenia i zdecydował się na to, aby obniżyć oprocentowanie kredytu. Oprócz tego zawarł także umowę karty kredytowej. Brak dokumentacji potwierdzającej w/w okoliczności, nie pozwalał Sądowi na ustalenie, czy którykolwiek z dodatkowych produktów miał znaczenie decydujące i jak ewentualnie kształtowałaby się umowa kredytu, gdyby powód nie zdecydował się na zawarcie umowy ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym. Ponadto nie sposób było zweryfikować, czy doszło do cesji wierzytelności na rzecz banku, na co powołała się pozwana. Zgodnie z art. 385 ² k.c. oceny zgodności postanowienia umowy z dobrymi obyczajami dokonuje się według stanu z chwili zawarcia umowy, biorąc pod uwagę jej treść, okoliczności zawarcia oraz uwzględniając umowy pozostające w związku z umową obejmującą postanowienie będące przedmiotem oceny. Wyliczenie zawarte w tym przepisie nie jest wyczerpujące. Przepis ten nie wypowiada się jakie okoliczności należy brać pod uwagę oceniając czy miało miejsce rażące naruszenie interesów konsumenta. W szczególności ocena ta nie może następować według kryteriów ogólnych, abstrakcyjnych, lecz powinna być dokonywana biorąc pod uwagę konkretną umowę i konkretne okoliczności z nią związane (por. W. Popiołek, w: K. Pietrzykowski, Komentarz KC, t. 1, 20, s. 1441). Badanie spornych postanowień umownych nie może pomijać okoliczności towarzyszących zawarciu umowy. W doktrynie wskazuje się, że takimi okolicznościami mogą być np. szczególny czas lub miejsce zawarcia umowy, w czasie akcji promocyjnej ograniczonej bardzo krótkim terminem dla złożenia oświadczeń ( por. Olejniczak, Adam. Art. 385(2). W: Kodeks cywilny. Komentarz. Tom III. Zobowiązania - część ogólna, wyd. II. LEX, 2014).

Mając powyższe na uwadze, Sąd uznał, iż w okolicznościach niniejszej sprawy nie doszło do ukształtowania praw lub obowiązków powoda w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy. Powód w związku z zawarciem umowy ubezpieczenia uzyskał bowiem wymierną korzyść w postaci obniżenia oprocentowania kredytu, co nie mogło pozostawać obojętne na tle okoliczności niniejszej sprawy. Przy czym strona powodowa nie wykazała, aby doszło do naruszenia interesów ubezpieczonego. Ponadto, co już zaznaczono brak przedłożenia pełnej dokumentacji uniemożliwiał weryfikację szczegółowych zapisów umownych, a także twierdzeń pozwanej (w tym odnoszących się do możliwej cesji wierzytelności na rzecz banku), co musiało zostać poczytane na niekorzyść strony, która nie wywiązała się ze zobowiązania.

Nie zachodziły zatem przesłanki, które warunkowały zasadność powództwa w oparciu o treść art. 410 k.c. w zw. z art. 405 k.c.

Mając powyższe na uwadze Sąd oddalił powództwo, o czym orzekł w punkcie I. wyroku.

Na marginesie wskazać należało, że w ocenie Sądu żądanie pozwu nie było sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, na co powołała się pozwana. Strona pozwana nie wykazała istnienia żadnych okoliczności, które przemawiałyby za dokonaniem takiej oceny.

Zgodnie z przepisem art. 5 k.c. nie można czynić ze swego prawa użytku, który by był sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub z zasadami współżycia społecznego. Takie działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uważane za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony. Z treści cytowanego przepisu wynika, że z ochrony prawnej (sądowej) korzysta tylko ten uprawniony, który swoje prawo podmiotowe wykonuje zgodnie z jego treścią, wyznaczoną także przez klauzule generalne przewidziane w tym przepisie. W przypadku przepisów zawierających klauzulę zasad współżycia społecznego chodzi o odesłanie do reguł postępowania ludzkiego, niebędących jednak regułami prawnymi. Zasady te rodzą się samorzutnie w społeczeństwie i nie są statuowane przez organy państwowe. Są to reguły nakazujące ocenić daną sprawę według określonych reguł moralnych i obyczajowych – takich, które w danym czasie i w danych warunkach społecznych dotyczą sfery zewnętrznych zachowań ludzi względem innych i pozwalają uznać te zachowania za dobre (bądź złe), usprawiedliwione, właściwe, wskazane, powszechnie przyjęte. Wskazać również należy, że stosownie do treści art. 6 k.c., ciężar udowodnienia okoliczności świadczących o nadużywaniu prawa spoczywa na tej stronie procesu, na korzyść której ma działać norma z art. 5 k.c. Strona ta powinna udowodnić fakty pozwalające uznać działanie czy zaniechanie uprawnionego za sprzeczne z klauzulami tego przepisu – domniemanie przemawia za tym, że ten, kto korzysta z tego prawa, czyni to w sposób zgodny z zasadami współżycia społecznego. Dopiero istnienie szczególnych okoliczności może domniemanie obalić i pozwolić na zakwalifikowanie określonego zachowania jako nadużycia prawa, nie zasługującego na poparcie z punktu widzenia zasad współżycia społecznego ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 grudnia 1967 r., III CR 278/65, OSNC rok 1966, nr 7-8, poz. 130 oraz wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 2 października 2018 roku, I ACa 139/18).

W okolicznościach niniejszej sprawy powód jako konsument sformułował żądanie zapłaty wobec pozwanej, występującej z pozycji przedsiębiorcy, która sama ukształtowała wzorzec umowny w obowiązującym strony kontrakcie. Nie sposób zatem było twierdzić, aby żądanie pozwu kolidowało z zasadami współżycia społecznego, a fakt uzyskania korzyści z uwagi na zawarcie umowy, w ocenie Sąd miał znaczenie przy badaniu przesłanek z art. 385 [1] k.c.

Dokonując ustaleń stanu faktycznego w sprawie Sąd oparł się na treści przedłożonych do akt dowodów z dokumentów. Ich autentyczność nie była kwestionowana przez żadną ze stron procesu, a nie budziły one także w ocenie Sądu żadnych wątpliwości. W sprawie niniejszej bezspornym pozostawało, iż stosunek prawny, jaki łączył strony, ukształtowany został na podstawie Ogólnych Warunkach Ubezpieczenia Na Życie z Ubezpieczeniowym Funduszem Kapitałowym ze Składką Regularną „db Inwestuj w Przyszłość – Pasja Oszczędzania” (o indeksie (...)) wraz z Załącznikiem numer 1 do tych Warunków. Głównym zadaniem Sądu pozostawało dokonanie materialnoprawnej oceny zapisów umownych pod kątem przesłanek z art. 385 ¹ Kodeksu cywilnego. Przy czym jak już uprzednio wskazano strona powodowa nie wykonała zobowiązania i nie przedłożyła dokumentów o jakie wnioskowała pozwana, stąd na podstawie art. 233 § 2 k.p.c. Sąd dokonał oceny tej odmowy przy uwzględnieniu zebranego w sprawie materiału dowodowego. Ustalając stan faktyczny w sprawie Sąd oparł się także na zeznaniach świadka i przesłuchaniu powoda. Relacje składane przez w/w osoby były wiarygodne, logiczne i spójne. Przy czym za w pełni usprawiedliwioną należało uznać okoliczność, iż w dniu rozprawy powód mógł niektórych faktów nie pamiętać.

W punkcie II. wyroku Sąd orzekł o kosztach procesu, mając na uwadze treść art. 98 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. Przepis art. 98 § 1 k.p.c. stanowi, że strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Od kwoty zasądzonej tytułem zwrotu kosztów procesu należą się odsetki, w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono, do dnia zapłaty. Jeżeli orzeczenie to jest prawomocne z chwilą wydania, odsetki należą się za czas po upływie tygodnia od dnia jego ogłoszenia do dnia zapłaty, a jeżeli orzeczenie takie podlega doręczeniu z urzędu – za czas po upływie tygodnia od dnia jego doręczenia zobowiązanemu do dnia zapłaty. O obowiązku zapłaty odsetek sąd orzeka z urzędu (§ 1 ¹). Na koszty te, zgodnie z treścią art. 98 § 3 k.p.c., składało się wynagrodzenie pełnomocnika pozwanej, którego wysokość ustalono na podstawie § 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie na kwotę 1.800 złotych oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 złotych.