Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 maja 2014 r.

Sąd Apelacyjny - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 16 maja 2014 r. w Gdańsku

sprawy J. C. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w E.

o prawo do emerytury

na skutek apelacji J. C. (1)

od wyroku Sądu Okręgowego w Elblągu- IV Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 21 czerwca 2013 r., sygn. akt IV U 157/13

I.  zmienia zaskarżony wyrok i poprzedzającą go decyzję w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemu J. C. (1) prawo do emerytury od dnia 11 listopada 2012 r.

II.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w E. na rzecz wnioskodawcy kwotę 120,00 (sto dwadzieścia 00/100) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego za II instancję.

Sygn. akt III AUa 1547/13

UZASADNIENIE

Skarżący J. C. (1) wniósł odwołanie od decyzji pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w E. z dnia 11 grudnia 2012r., znak (...), odmawiającej mu prawa do emerytury. Skarżący podniósł, że pozwany wadliwie nie zaliczył części okresu zatrudnienia w (...) S.A. w R. jako pracy w warunkach szczególnych.

Pozwany Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w E. w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie.

Wyrokiem z dnia 21 czerwca 2013r. Sąd Okręgowy w Elblągu – IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oddalił odwołanie ubezpieczonego i zasądził od niego na rzecz organu rentowego kwotę 60 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Powyższe rozstrzygnięcie Sąd Okręgowy oparł o następujące ustalenia faktyczne. Skarżący urodził się w dniu (...), zatem w dniu (...) ukończył 60 lat. W okresie od dnia 1 września 1967r. do dnia 1 marca 1970r. wnioskodawca był zatrudniony w zakładzie fryzjerskim jako uczeń. Od dnia 21 kwietnia 1970r. do dnia 14 września 1991r. skarżący był zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...) w R., przy czym w okresie tym odbył służbę wojskową. Przez część tego okresu zatrudnienia wnioskodawca pracował w Niemczech i na W.. Początkowo, tj. nie krócej niż do wiosny 1971r., wnioskodawca pracował na stanowisku robotnika budowlanego. Zajmował się malowaniem rurociągów, zarówno na wysokości, jak i na poziomie zero. Wiosną 1971r. skarżący rozpoczął pracę jako izolarz, tj, monter izolacji cieplnej i materiałów zabezpieczających tę izolację, którą to pracę wykonywał na terenie kraju (w tym bezpośrednio po powrocie do pracy w dniu 14 listopada 1973r. po zakończeniu zasadniczej służby wojskowej) oraz na budowie eksportowej w Niemczech. Inny był zakres obowiązków wnioskodawcy na W., gdzie skarżący nie tylko montował izolację cieplną i zabezpieczającą ją blachę (kształtki blaszane) na instalacjach elektrowni atomowej, ale również uprzednio te kształtki blaszane wykonywał w miejscu innym, niż miejsce ich montażu. Czas montażu izolacji i blach był ograniczony z uwagi na występujące w tym miejscu promieniowanie. Zasadniczą służbę wojskową wnioskodawca odbył w dniach od 29 października 1971r. do dnia 15 października 1973r. Pracę eksportową (łącznie z urlopami dewizowymi) skarżący wykonywał w Niemczech w okresie od dnia 9 listopada 1978r. do dnia 9 lutego 1981r., a na W. od dnia 2 października 1985r. do dnia 30 marca 1988r. i od dnia 22 sierpnia 1988r. do dnia 13 września 1991r. Ponadto wnioskodawca korzystał w dniach od 4 do 30 września 1986r. z urlopu bezpłatnego. W dniach od 1 kwietnia 1993r. do 30 września 1996r. wnioskodawca pracował jako dozorca w (...) S.A. w W. Oddział w O., zaś w dniach od 15 lipca do 30 listopada 1998r. jako robotnik budowlany w (...) Spółce z o.o. w O.. Wnioskodawca nie miał innych okresów pracy do dnia 1 stycznia 1999r.

W oparciu o tak ustalony stan faktyczny Sąd Okręgowy zważył, iż odwołanie skarżącego nie zasługiwało na uwzględnienie. Sąd ten przywołał znajdujące zastosowanie przepisy prawa i wskazał, że skarżący bezspornie spełnia kryterium wymaganej na dzień 1 stycznia 1999r. sumy 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych, skończył 60 lat i nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego. Kwestią sporną w sprawie była okoliczność wykonywania przez wnioskodawcę pracy w szczególnych warunkach we wszystkich trzech okresach zatrudnienia za granicą oraz w części okresów pracy w kraju w (...) S.A. w R.. Skarżący przedłożył świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych, a zgodnie z § 2 ust. 2 powoływanego wcześniej rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. okresy pracy m.in. w takich warunkach stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w odpowiednim świadectwie, jednak świadectwo takie bądź jego brak nie jest jednak bezwzględną przesłanką ani do zaliczenia, ani do niezaliczenia danej pracy jako wykonywanej w szczególnych warunkach. Decydujące znaczenie ma zawsze fakt rzeczywistego wykonywania pracy w szczególnych warunkach, stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. W sądowym postępowaniu odwoławczym możliwe jest ustalenie okresów pracy w warunkach szczególnych także w oparciu o inne dowody niż świadectwo z zakładu pracy, nawet jeśli pracownik go nie posiada, bądź przedkłada świadectwo nieodpowiadające określonej w przepisie formie. Rzeczywisty charakter pracy skarżącego wynika z jego wyjaśnień i zgodnych z nimi zeznań świadka. Dokumenty inne niż świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych obraz ten dopełniają. Świadectwo wykonywania prac w warunkach szczególnych nie pokrywa się z wyjaśnieniami wnioskodawcy i zeznaniami świadka oraz z dokumentami w aktach osobowych za okres pracy na W., stąd nie mogło ono stanowić wiarygodnego dowodu, że skarżący przez cały okres zatrudnienia w (...) S.A. w R. po odbyciu służby wojskowej wykonywał pracę w warunkach szczególnych. Skoro art. 184 ust. 1 ustawy emerytalnej odwołuje się do przepisów dotychczasowych, to trzeba też wyjaśnić, że obowiązujące w tym zakresie i przywoływane już kilkakrotnie rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. wydane zostało w oparciu o delegację z art. 55 ustawy z dnia 14 grudnia 1982r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz. U. Nr 40, poz. 267 ze zmianami), w którym Radzie Ministrów powierzono w szczególności określenie rodzaju prac lub stanowisk pracy oraz warunków, na podstawie których osobom m.in. zatrudnionym w szczególnych warunkach przysługuje prawo do emerytury w niższym wieku. Wprawdzie wobec tego za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników stale zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia (art. 53 ust. 2 tej samej ustawy z dnia 14 grudnia 1982r. i tożsama regulacja w obecnie obowiązującym art. 32 ust. 2 ustawy emerytalnej), jednak jednocześnie tylko tych pracowników, którzy wykonują rodzaj prac lub zajmują stanowiska pracy określone w przywołanym wyżej rozporządzeniu z dnia 7 lutego 1983r. W wykazie A, stanowiącym załącznik do tego rozporządzenia, znajduje się odpowiadające obowiązkom skarżącego w okresie pracy w kraju od wiosny 1971r. i w Niemczech dział II „W energetyce” prace przy wytwarzaniu i przesyłaniu energii elektrycznej i cieplnej oraz przy montażu, remoncie i eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych i cieplnych. Pomocniczo należy odwołać się do przepisów resortowych, wydanych w oparciu o §1 ust. 2 tegoż rozporządzenia, w niniejszej sprawie do zarządzenia Nr 17 Ministra Górnictwa i Energetyki w sprawie określenia stanowisk pracy w resorcie górnictwa i energetyki, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach. W załączniku nr 1 do tego zarządzenia, określającego stanowiska uprawniające do niższego wieku emerytalnego, dla przywołanego działu pod pozycją 28 wskazano stanowisko montera izolacji cieplnej (izolera), czyli stanowisko zajmowane przez skarżącego. W ocenie Sądu nie była natomiast pracą w warunkach szczególnych wcześniejsza praca wnioskodawcy w (...) S.A. w R., tj. do wiosny 1971r., oraz jego praca na W.. Co do tej pierwszej należy wskazać, że wnioskodawca pracował u tego pracodawcy początkowo jako robotnik budowlany – malarz rurociągów, przy czym pracę tę wykonywał bezspornie nie tylko na wysokości. Tymczasem prace malarskie malarza konstrukcji tylko wówczas są pracą w warunkach szczególnych, gdy są to prace na wysokości (dział V rozporządzenia z 1983r. „W budownictwie”, poz. 6). Co do pracy na W. trzeba wskazać, że skarżący nie pracował tam jako izoler w wymaganym przez omawiane przepisy pełnym wymiarze czasu pracy, gdyż czas ten dzielił pomiędzy obowiązki izolera i obowiązki blacharza – trasera, wykonującego kształtki z blachy, a to drugie stanowisko nie zostało wymienione w przywoływanym wyżej rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r., ani w żadnym z wydanych na jego podstawie zarządzeń resortowych. Należy przy tym zauważyć, że skarżący w żaden sposób nie wykazał, aby jego praca na W. była pracą narażającą na działanie promieniowania jonizującego oraz na działanie pól elektromagnetycznych w zakresie od 0,1 do 300.000 MHz w strefie zagrożenia (dział XIV „Prace różne” poz. 4 rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983r.), a już z pewnością nie w pełnym wymiarze czasu pracy. Wobec powyższego Sąd Okręgowy wskazał, że suma okresów pracy skarżącego w warunkach szczególnych od podjęcia pracy po zakończeniu służby wojskowej (tj. z pominięciem pracy na W.) wynosi 12 lat, 1 m-c i 5 dni. Mając na uwadze to, że skarżący pracę izolera wykonywał już przed rozpoczęciem tejże służby wojskowej, trzeba wyjaśnić, iż w przypadku zaliczenia okresu służby wojskowej do okresy pracy w warunkach szczególnych na podstawie art. 108 ust. 1 i 3 w związku z art. 106 ust. 1 obowiązującej wówczas ustawy z dnia 21 listopada 1967r. o powszechnym obowiązku obrony Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (Dz.U. Nr 44 poz. 220 ze zmianami), wystarczające byłoby do uzyskania 15 lat takiej pracy, aby wnioskodawca zmienił pracę z robotnika budowlanego – malarza rurociągów na pracę izolera w dniu 21 listopada 1970r. Na wskazaną okoliczność nie ma jednak żadnych dowodów, w szczególności nie ma dotyczących jej dokumentów w aktach osobowych. Jak należy wnosić z wyjaśnień skarżącego (rozprawa z dnia 21 czerwca 2013r., od min. 32:05), zmiana ta mogła nastąpić około wiosny 1971r. W opisanej sytuacji nie było podstaw do przyjęcia, że wnioskodawca legitymuje się przesłanką 15 lat wykonywania pracy w szczególnych warunkach i tym samym prawo do emerytury nie mogło być mu przyznane. Należy podkreślić, że prawo do obniżenia wieku emerytalnego ma charakter wyjątku, wobec czego jego zakresu nie można rozszerzać w drodze wykładni przepisów prawa, która musi być ścisła, co m.in. nie pozwala na pominięcie stałości wykonywania pracy w warunkach szczególnych i pełnego jej wymiaru jako przesłanki przyznana wnioskowanego prawa W tym stanie rzeczy, wobec braku podstaw do uwzględnienia odwołania, Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴§ 1 kpc odwołanie to oddalił. O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 § 1 kpc.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł ubezpieczony, zaskarżając go w całości i zarzucając: l. naruszenie prawa procesowego polegające na naruszeniu art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie swobodnej oceny dowodów, skutkiem czego Sąd pierwszej instancji błędnie ustalił, że: skarżący J. C. (1) nie wykonywał pracy w szczególnych warunkach polegającej na wykonywaniu prac malarskich konstrukcji na wysokości (Dział V pkt 6 Wykazu A stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze - Dz. U. z 1983 r., Nr 8, poz. 431 późn. zm.) w okresie od dnia 21 września 1970 roku do wiosny 1971 roku; skarżący nie wykonywał pracy w szczególnych warunkach polegającej na wykonywaniu prac przy montażu, remoncie i eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych i cieplnych (Dział II wykazu A stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze) w okresie zatrudnienia na W. od dnia 2 października 1985 roku do dnia 30 marca 1988 roku i od dnia 22 sierpnia 1988 roku do dnia 13 września 1991 roku; naruszenie prawa procesowego polegające na naruszeniu art. 328 § 2 k.p.c poprzez sporządzenie uzasadnienia zaskarżonego wyroku niezgodnie z wymogami wskazanego przepisu i zaniechanie dokonania analizy wykonywania przez ubezpieczonego pracy w szczególnych warunkach w okresach zatrudnienia od dnie 21 września 1970 roku do wiosny 1971 roku oraz na W. od dnia 2 października 1985 roku do 30 marca 1988 roku i od dnia 22 sierpnia 1988 roku do dnia 13 września 1991 roku, co utrudnia ubezpieczonemu polemikę ze stanowiskiem Sadu wyrażonym w zaskarżonym wyroku wobec braku przeprowadzenia oceny dowodów w sposób wymagany wskazanym przepisem. Wskazując na powyższe skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez przyznanie ubezpieczonemu J. C. (2) prawe do emerytury w obniżonym wieku na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku I przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Elblągu i zasądzenie na rzecz ubezpieczonego od pozwanego kosztów procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu apelujący umotywował podniesione zarzuty i wnioski.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja ubezpieczonego zasługuje na uwzględnienie, jednak przynajmniej częściowo z innych przyczyn niż wskazane w uzasadnieniu apelacji.

Na wstępie przypomnieć należy, iż ubezpieczony J. C. (1) wniósł odwołanie od decyzji odmawiającej przyznania wnioskowego świadczenia, tj. prawa do wcześniejszej emerytury na podstawie art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych /dalej ustawy emerytalnej/. Wskazany przepis wraz z art. 32 ustawy emerytalnej oraz przepisami rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze /dalej rozporządzenia/, określają dla mężczyzn następujące przesłanki prawa do wcześniejszej emerytury: ukończony 60 rok życia, 25 letni ogólny staż ubezpieczeniowy, 15 letni okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przed 1 stycznia 1999 r., nieprzystąpienie do OFE albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym na dochody budżetu państwa oraz rozwiązania stosunku pracy - w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem. Z dniem 1 stycznia 2013r. odpadła przesłanka rozwiązania stosunku pracy.

Zauważyć można, iż istota sporu w niniejszym postępowaniu dotyczyła tego, które z okresów z całego okresu zatrudnienia od dnia 21 kwietnia 1970r. do dnia 14 września 1991r. w Przedsiębiorstwie (...) w R. można zaliczyć ubezpieczonemu do wymaganego 15 letniego stażu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Przypomnieć można, iż w zaskarżonej decyzji organ rentowy uznał ubezpieczonemu z okresu zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) w R. do pracy w szczególnych warunkach okresy: od 14 listopada 1973r. do 31 maja 1978r., od 1 września 1981r. do 28 lutego 1983r. oraz od 1 maja 1984r. do 1 października 1985r.

Sąd Okręgowy po przeprowadzeniu postępowania dowodowego na okoliczność faktycznej pracy wykonywanej przez ubezpieczonego i jej warunków uznał, że zaliczeniu do pracy w szczególnych warunkach winien podlegać cały okres zatrudnienia od 14 listopada 1973r. do 1 października 1985r., który jednak nie daje wnioskodawcy wymaganych 15 lat.

W ocenie Sądu Apelacyjnego, podzielając i przyjmując za własne ustalenia faktyczne Sądu Okręgowego, uznać należy, iż ubezpieczony legitymuje się wymaganym 15 letnim stażem pracy w szczególnych warunkach.

Zwrócić bowiem należy uwagę, iż z bezspornych ustaleń Sądu Okręgowego wynika, że ubezpieczony już „od wiosny” 1971 r., a więc przed poborem do wojska wykonywał prace izolera. Oczywiście Sąd Okręgowy ma racje, że takie umiejscowienie w czasie jest bardzo nieprecyzyjne, jednak zważywszy na okoliczność, że ubezpieczony wiąże te prace z konkretną budową – Rafinerii (...), zeznając, że do wojska szedł z G., a nadto w aktach osobowych zachowany jest angaż z dnia 1 października 1971r. w którym co prawda wskazano stanowisko pracy „robotnik budowlany”, jednak w „K.R. Izolacyjnych”, a zatem dowody te dają podstawę do ustalenia, że przed pójściem do wojska ubezpieczony wykonywał prace izolera.

Jest to o tyle istotna okoliczność, że okres zatrudnienia po powrocie z wojska, od 14 listopada 1973r. jest bezspornym okresem pracy w warunkach szczególnych. Zgodnie zaś z ugruntowanym stanowiskiem judykatury, okres służby wojskowej dla żołnierza zatrudnionego przed powołaniem do czynnej służby wojskowej w warunkach szczególnych (I kategorii zatrudnienia), który po zakończeniu tej służby podjął zatrudnienie w tych samych warunkach, jest nie tylko okresem służby w rozumieniu art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, ale także okresem pracy w szczególnych warunkach w rozumieniu § 3 i 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych charakterze (por. np wyroki Sądu Najwyższego z dnia 24 listopada 2009 r., II UK 215/09 OSNP 2011 nr 15-16, poz. 219, z dnia 9 marca 2010 r., I UK 333/09, LEX nr 585739, z dnia 24 maja 2012 r., II UK 265/11, LEX nr 1169836, z dnia 17 maja 2012 r., I UK 399/11, LEX nr 1211140).

W świetle powyższego doliczeniu do stażu pracy w szczególnych warunkach uznanego przez Sąd Okręgowy winien podlegać okres przed służbą wojskową, za który widnieje w aktach osobowych potwierdzenie skierowania do prac izolacyjnych i okres służby wojskowej tj. od 1 października 1971r. do 13 listopada 1973r.

Zwrócić należy uwagę, iż Sąd Okręgowy zaliczając w całości do stażu pracy w szczególnych warunkach cały pozostały okres zatrudnienia od 14 listopada 1973r. do końca zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) w R., z wyłączeniem okresu pracy na budowie eksportowej na W. /tj. do 1 października 1985r./ - 12 lat, 1 miesiąc i 5 dni, kierował się zeznaniami świadków i samego ubezpieczonego, którzy zgodnie zeznali, że w całym tym okresie ubezpieczony zajmował się montażem izolacji, a więc wykonywał pracę izolera, zgodnie z profilem zakładu pracy. W ocenie Sądu Apelacyjnego, zgromadzony materiał dowodowy co do zasady potwierdza prawidłowość takiej oceny Sądu Okręgowego, jednak uszło uwadze tego Sądu, że do pracy w szczególnych warunkach nie można wliczyć okresów urlopów dewizowych: tj. okresów od 1 grudnia 1980r. do 2 lutego 1981r. po budowie w RFN, od 20 stycznia 1988r. do 30 marca 1988r. i od 1 lipca 1991r. do 13 września 1991r. po budowie elektrowni atomowej na W.. Zdaniem Sądu Apelacyjnego, wbrew odmiennej ocenie Sądu Okręgowego do stażu pracy w szczególnych warunkach zaliczyć ubezpieczonemu należało okresy pracy na budowie elektrowni atomowej na W.. Sąd Apelacyjny dostrzega, że na budowach tych ubezpieczony nie tylko montował izolacje ale i przygotowywał blach, w świetle jego zeznań, wszystkie te prace wykonywał na terenie elektrowni atomowej, a zatem bez względu na to, czy bezpośrednio na instalacji elektrowni atomowej, czy w znajdującym się na jej terenie warsztacie, prace te wykonywane były w narażeniu na promieniowanie jonizujące.

Przypomnieć można, iż w wykazie A stanowiącym załącznik nr 1 do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, w dziale XIV - Prace różne, pod pozycją 4 wymienione są: prace narażające na działanie promieniowania jonizującego oraz prace narażające na działanie pól elektromagnetycznych w zakresie od 0,1 do 300.000 MHz w strefie zagrożenia.

W konsekwencji, nawet jeżeli na budowie elektrowni atomowej ubezpieczony wykonywał obok prac izolera prace blacharskie, które nie są zaliczane do prac w szczególnych warunkach, to jednak przez pryzmat miejsca wykonywania tych prac, tj. pracy w narażeniu na promieniowanie jonizujące, okres tego zatrudnienia zaliczyć należy do stażu pracy w szczególnych warunkach. Zaznaczyć przy tym można, iż praca na terenie elektrowni atomowej z istoty jest pracą w narażeniu na promieniowanie, stąd wystarczającym dowodem wykonywania pracy w takich warunkach są znajdujące się aktach dokumenty potwierdzające pracę na budowie elektrowni atomowej w P. na W., jak aneksy z dnia 3 września 1986r. i 23 maja 1987r., czy opinia z dnia 18 grudnia 1987r.

Reasumując, w ocenie Sądu Apelacyjnego do pracy w szczególnych warunkach ubezpieczonemu zaliczyć należało okresy wykonywania pracy montera izolacji cieplnej /izolera/ wymienionego w pkt. 28 w dziale II - w energetyce pod pozycją 1 - praca przy wytwarzaniu, przesyłaniu energii elektrycznej i cieplnej oraz montażu, remoncie i eksploatacji urządzeń elektrycznych i cieplnych, Zarządzenia Nr 17 Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 12 sierpnia 1983 r. w sprawie określenia stanowisk pracy w resorcie górnictwa i energetyki, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach /Dz.Urz.WUG.1983.8.12/ stanowiącego rozwinięcie prac wskazanych w wykazie A stanowiącym załącznik nr 1 do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, w dziale II – w energetyce pod poz. 1 - prace przy wytwarzaniu i przesyłaniu energii elektrycznej i cieplnej oraz przy montażu, remoncie i eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych i cieplnych oraz okresy pracy narażające na działanie promieniowania jonizującego o którym mowa w wykazie A stanowiącym załącznik nr 1 do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, w dziale XIV - Prace różne, pod pozycją 4. Jest to zatem okres zatrudnienia od 1 października 1971r. do końca zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) w R. tj. 14 września 1991r., z wyłączeniem wskazanych wyżej okresów urlopów dewizowych. W konsekwencji ubezpieczony legitymuje się wymaganym 15 letnim okresem pracy w warunkach szczególnych.

Dla porządku wskazać można, że J. C. (1) spełnia pozostałe przesłanki nabycia prawa do emerytury we wcześniejszym wieku z art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, tj. z dniem (...) ukończył 60 rok życia, posiada ogólny staż ubezpieczeniowy w wymiarze 25 lat, nie jest członkiem OFE i dacie składania wniosku o emeryturę nie pozostawał w zatrudnieniu.

W ocenie Sądu Apelacyjnego ubezpieczony wykazał, że spełnia wszystkie przesłanki nabycia prawa do wcześniej emerytury na mocy art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, a zatem na mocy art. 386 § 1 k.p.c. zmienić należało zaskarżony wyrok i przyznać J. C. (1) wnioskowane świadczenie od dnia 11 listopada 2012 r.

O kosztach sądowych Sąd Apelacyjny orzekł po myśli art. 98 § 1 i 3 k.p.c., kierując się zasadami odpowiedzialności za wynik procesu oraz kosztów niezbędnych i celowych, uwzględniając nakład pracy pełnomocnika i zasądził od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych na rzecz wnioskodawcy zwrot kosztów zastępstwa procesowego za drugą instancję w kwocie 120 złotych /§ 2 ust. 1 w zw. z § 12 ust. 2 i § 13 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu/ - w pkt 2.