Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 kwietnia 2014 roku

Sąd Okręgowy w Krakowie, Wydział IV Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: SSO Tomasz Grebla (spr.)

Sędziowie: SSO Elżbieta Jabłońska-Malik

SSR del. Agnieszka Anioł

Protokolant: st. prot. Teresa Orlik

przy udziale Zbigniewa Grzesika Prokuratora Prokuratury Okręgowej,

po rozpoznaniu w dniu 29 kwietnia 2014 roku,

sprawy W. C.

oskarżonego o przestępstwo z art. 209 § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Wieliczce z dnia 9 sierpnia 2013r. sygn. akt II K 1239/12

zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy i zwalnia oskarżonego od zwrotu należnych Skarbowi Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze; zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. Ł. (Kancelaria Adwokacka w W.) kwotę 516,60 (pięćset szesnaście 60/100) złotych tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu w postępowaniu przed Sądem drugiej instancji.

SSO Elżbieta Jabłońska-Malik SSO Tomasz Grebla SSR Agnieszka Anioł

Sygn. akt IV Ka 20/14

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie

z dnia 29 kwietnia 2014 roku

W. C. został oskarżony o to, że:

w okresie od września 2010r. do marca 2012r. w G. woj. (...), uchylał się od ciążącego na nim z mocy ustawy i wyroku sądowego obowiązku opieki poprzez niełożenie na utrzymanie dzieci E. C. i M. C., przez co naraził ich na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, przy czym zarzucanego mu czynu dopuścił się w okresie 5 lat po odbyciu co najmniej 6 m-cy pozbawienia wolności za umyślne przestępstwo podobne

tj. o przestępstwo z art. 209 § 1 k.k. w zw. z art 64 § 1 k.k.

Sąd Rejonowy w Wieliczce wyrokiem z dnia 9 sierpnia 2013 roku, sygn. akt II K 12369/12 orzekł w tym przedmiocie następująco:

I.  oskarżonego W. C. uznaje za winnego popełnienia czynu zarzucanego mu aktem oskarżenia, stanowiącego występek z art. 209 § 1 k.k. w z w. z art. 64 § 1 k.k. i za to na mocy art. 209 § 1 k.k. wymierza mu karę 10 (dziesięciu) miesięcy pozbawienia wolności;

II.  na mocy art. 29 ust. 1 ustawy Prawo o adwokaturze w zw. z §14 ust. 1 pkt 1 oraz ust. 2 pkt 3 oraz §19 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1348 z dnia 28.09.2002r.) przyznaje od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. Ł., kwotę 588 (pięćset osiemdziesiąt osiem) złotych, którą podwyższa o stawkę podatku od towarów i usług przewidzianą dla tego rodzaju czynności w przepisach o podatku od towarów i usług, obowiązująca w dniu orzekania - tytułem kosztów nieopłaconej obrony z urzędu;

III.  na mocy art. 624§1 k.p.k. w zw. z art. 17 ust. 1 ustawy o opłatach w sprawach karnych zwalnia oskarżonego w całości od obowiązku ponoszenia należnych Skarbowi Państwa kosztów sądowych.

Apelację od powyższego wyroku wniósł obrońca oskarżonego zaskarżając wyrok w całości i zarzucił mu:

1. obrazę przepisów postępowania, która miała wpływ na treść wyroku, tj. art. 7 k.p.k. poprzez:

- dowolną ocenę dowodów: z zeznań świadków - H. C. i R. B., jak również wyjaśnień oskarżonego;

a w konsekwencji

2. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, który miał wpływ na treść orzeczenia - poprzez przyjęcie za udowodnione faktów bez dostatecznej ku temu podstawy w materiale dowodowym, tj. uznanie, iż oskarżony W. C. uporczywie uchylał się od obowiązku łożenia na utrzymanie dzieci: E. C. i M. C., a w szczególności że miał możliwość spełniania obowiązku alimentacyjnego, podczas gdy zebrany w sprawie materiał dowodowy nie pozwalał na przyjęcie powyższej konstatacji.

Podnosząc powyższe zarzuty apelujący obrońca wniósł o:

zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie W. C. od czynu zarzucanego mu aktem oskarżenia,

względnie

o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Jednocześnie obrońca oskarżonego zaskarżył przedmiotowy wyrok w części dotyczącej wymiaru kary (z ostrożności procesowej, przy przyjęciu przez Sąd II instancji najbardziej niekorzystnej dla oskarżonego interpretacji zdarzeń, w części dotyczącej wymiaru kary) i

zarzucił rażącą niewspółmierność wymierzonej oskarżonemu kary pozbawienia wolności.

Wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez złagodzenie wymierzonej oskarżonemu kary pozbawienia wolności i wymierzenie kary z warunkowym zawieszeniem jej wykonania; względnie o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Sąd Odwoławczy rozważył co następuje:

Apelacja obrońcy oskarżonego W. C. nie może zasługiwać na uwzględnienie, ani w zakresie błędu w ustaleniach faktycznych, ani także w zakresie wymiaru kary.

Przede wszystkim Sąd Rejonowy w sposób prawidłowo ustalił, iż oskarżony miał możliwość podjęcia pracy zarobkowej, tak aby móc regulować alimenty na rzecz swoich dzieci. Sąd pierwszej instancji poprzez fakt znalezienia pracy przez byłego więźnia, wcale nie rozstrzygał obiektywnej możliwości dotyczącej każdego człowieka, który opuścił zakład karny. Słusznie jednakże wskazał, że na oskarżonym W. C. ciążył obowiązek poszukiwania pracy poprzez wszelkie instytucje państwowe i samorządowe. To właśnie brak realizacji tegoż obowiązku, co znalazło potwierdzenie w zaświadczeniu z Grodzkiego Urzędu Pracy w K. (k. 26) powoduje, że W. C. uchylał się od obowiązku łożenia na utrzymanie dzieci.

W pojęciu bowiem uchylania się zawarty jest negatywny stosunek psychiczny osoby zobowiązanej do nałożonego nań obowiązku, sprawiający, że niedopełnia on tego obowiązku mimo obiektywnej możliwości jego wykonywania, sprawca obowiązku tego nie wypełnia, gdyż wypełnić go nie chce (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 grudnia 1979 roku V KRN 297/79 /OSNPG 1980r. nr 6, poz. 79).

Tak więc w pojęciu ,,uchyla się” musi być zawarty negatywny stosunek do ciążącego na oskarżonym obowiązku. Chodzi więc o sytuację, w której w rzeczywistości obiektywnej istnieje możliwość zrealizowania obowiązku alimentacyjnego, lecz to od woli oskarżonego zależy, czy taką możliwość swoim postępowaniem zrealizuje.

Oskarżony W. C. właśnie wskutek złej woli nie skorzystał z dostępnych dla niego możliwości znalezienia pracy i przez to łożenia na swoje dzieci. Oskarżony poprzestał jedynie, dla wygodnej dla siebie postawy, pozostawania na utrzymaniu osób mu bliskich, częściowo zarobkując na swoje utrzymanie. Ograniczył się więc do minimum dla swojej egzystencji, stąd brak zainteresowania W. C. co do możliwości poszukania pracy, tak jak uczynił to R. B.. Zeznania świadka R. B. przeczą twierdzeniom skarżącego obrońcy o złym stanie psychicznym oskarżonego W. C.. Odmówił on bowiem udania się do opieki społecznej, gdzie świadek znalazł pracę (k. 122 v.).

Podstawą warunkowego zawieszenia wykonania kary jest, po pierwsze zapobieżenie powrotowi do przestępstwa przez oskarżonego, po drugie jest takie oddziaływanie tej kary, aby oskarżony tak zmienił swoje nastawienie do norm prawnych, aby mógł uznać je za swoje, poprzez wdrożenie ich jako zasad obowiązujących w jego życiu. Na dwa te zagadnienia Sąd Rejonowy, wobec oskarżonego W. C. dał negatywną odpowiedź. Sąd Odwoławczy to stanowisko akceptuje.

W. C. był wielokrotnie już karany za przestępstwo niealimentacji na kary z warunkowym i bez warunkowego zawieszenia. Żadna z tych kar nie wdrożyła go do przestrzegania porządku prawnego. Co więcej, jak wykazało przedmiotowe postępowanie, oskarżony W. C. pomimo kilkukrotnej resocjalizacji nadal nie przyswoił sobie, iż mając dzieci należy zapewnić im utrzymanie. Ograniczył pracę zarobkowa do własnej egzystencji. Nie ma więc żadnych podstaw, aby przyjąć wobec oskarżonego W. C. pozytywną prognozę kryminologiczną i warunkowo zawiesić wykonanie orzeczonej mu kary pozbawienia wolności.

Na zasadzie art. 437 § 1 kpk Sąd Odwoławczy utrzymał w mocy zaskarżony wyrok, a na zasadzie art. 624 § 1 kpk zwolnił oskarżonego od kosztów sądowych za drugą instancję.

SSO Elżbieta Jabłońska-Malik SSO Tomasz Grebla SSR Agnieszka Anioł

(...)