Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III AUa 794/12

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 grudnia 2012 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:

SSA Hanna Hańczewska-Pawłowska (spr.)

Sędziowie:

SSA Ewa Cyran

del. SSO Wiesława Stachowiak

Protokolant:

inspektor ds. biurowości Karolina Majchrzak

po rozpoznaniu w dniu 12 grudnia 2012 r. w Poznaniu

sprawy z wniosku J. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P.

o emeryturę

na skutek apelacji pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział

w P.

od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Poznaniu

z dnia 7 maja 2012 r. sygn. akt VIII U 930/12

oddala apelację.

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 18.02.2011r., znak: (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P., odmówił J. K. przyznania emerytury. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że zgodnie z art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ubezpieczony urodzony po dniu 31.12.1948 r. nabywa prawo do emerytury jeżeli spełnia łącznie następujące warunki: osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat, na dzień 01.01.1999r. ma udowodniony okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 25 lat i okres pracy w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat, nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego albo złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem zakładu, na dochody budżetu państwa, ma rozwiązany stosunek pracy. Organ rentowy wskazał, iż J. K. do dnia 01.01.1999 r. nie udowodnił wymaganego 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Organ rentowy przyjął za udowodnione na dzień 1.01.1999r. okresy nieskładkowe w wymiarze 3 miesięcy i 5 dni oraz składkowe w wymiarze 29 lat, 11 miesięcy i 10 dni - łącznie 30 lat, 2 miesiące i 15 dni. Zakład nie uznał za pracę w szczególnych warunkach okresu pracy od 1.06.1980r. do 31.12.1998r. w (...) Sp. z o.o. we W. na stanowiskach: Inspektor BHP, Specjalista BHP, Kierownik Działu BHP, ponieważ zakres działań służb BHP ściśle określony w § 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 2.09.1997r. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. z 1997r. Nr 109, poz.704 ze zm.) nie pokrywa się z kontrolą między operacyjną, kontrolą jakości produkcji i usług czy dozorem inżynieryjno-technicznym. Zakład wskazał, że te bowiem działają stale i są konieczne by następował proces technologiczny, w którym uczestniczą pracownicy zatrudnieni w szczególnych warunkach. ZUS podał, że zakład pracy dokonał nadinterpretacji przepisu zawartego w wykazie A, dział XIV, poz.24 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Od powyższej decyzji z zachowaniem ustawowego trybu i terminu odwołał się ubezpieczony J. K., wnosząc o zmianę zaskarżonej decyzji i o przyznanie emerytury. W uzasadnieniu odwołania wskazał, że udokumentował 15-letni okres pracy w warunkach szczególnych na stanowiskach wymienionych w załączniku do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r., Nr 8, poz. 43 ze zm.) w wykazie A dziale XIV poz. 24 poprzez przedstawienie świadectwa pracy wystawionego przez pracodawcę. Podał, że w świadectwie pracy zostało wskazane, ze odwołujący zajmował stanowiska inspektora bhp, specjalisty bhp i kierownika działu bhp. Odwołujący podał, ze nazwa stanowiska wynikała z obowiązującego wówczas w zakładzie pracy taryfikatora kwalifikacyjnego i płacowego i nie wpływała na zmianę wykonywanych czynności, co wynika z określenia zadań dla służby bhp, a nie dla poszczególnych stanowisk. J. K. stwierdził, ze jego stanowisko pracy było usytuowane w budynku galwanizerii, gdzie odbywały się procesy elektrolitycznej obróbki powierzchni w warunkach, w których nie zawsze były zachowane higieniczne normy pracy. Odwołujący wniósł o uznanie okresu jego pracy od dnia 1.06.1980r. do dnia 31.12.1998r. jako pracy w warunkach szczególnych (k. 2-4).

Wyrokiem z dnia 7 maja 2012r., sygn. akt VIII U 930/11, Sąd Okręgowy w Poznaniu Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje odwołującemu J. K. prawo do emerytury przy obniżonym wieku z tytułu pracy w warunkach szkodliwych, począwszy od dnia 7 lutego 2011r.

Odwołujący J. K. urodził się dnia (...). W dniu 6.02.2011r. ukończył 60 lat. Odwołujący w 5.10.1983r. ukończył studia wyższe zawodowe - zaoczne na Politechnice (...) na Wydziale Budowy Maszyn w zakresie mechaniki - specjalność technologia maszyn. W dniu 1.05.1996r. uzyskał Zakładową Specjalizację Zawodową w (...) S.A. w dziedzinie BHP i ochrony środowiska. W okresie luty-maj 1995r. uczestniczył w studium menedżerskim dla pracowników służb bezpieczeństwa i higieny pracy „Zarządzanie Firmą", którego celem było podniesienie kwalifikacji z zakresu zarządzania obszarem warunków pracy w przedsiębiorstwie ( akta osobowe).

Na dzień 31.12.1998r. odwołujący udowodnił okresy nieskładkowe w wymiarze 3 miesięcy i 5 dni oraz składkowe w wymiarze 29 lat, 11 miesięcy i 10 dni - łącznie 30 lat 2 miesiące i 15 dni.

Odwołujący nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego. Nie pozostaje w stosunku pracy.

Odwołujący był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy w okresie:

1)  od 1.08.1968r. do 30.04.2004r. w (...) S.A. (wcześniej działającej jako Zakłady (...) we W., a następnie jako (...) we W.)

2)  od 1.05.2004r. do 30.06.2006r. w (...) Sp. z o.o.

3)  od 1.07.2006r. do 30.06.2009r. w (...) Sp. z o.o.

Zakład pracy odwołującego przez cały okres jego zatrudnienia, nawet po zmianach organizacyjnych i własnościowych, ze względu na charakter wykonywanej produkcji, podlegał Ministrowi Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego jako ministrowi właściwemu resortowo.

W okresie od 1.08.1968r. do 31.07.1969r. odwołujący był zatrudniony na stanowisku tokarza w ramach wstępnego stażu pracy w (...) T.. W dniu 1.08.1969r. odwołujący objął stanowisko frezera. Dnia 2.05.1972r. odwołujący został przeniesiony na stanowisko inspektora BHP początkowo na okres próbny wynoszący 3 miesiące, a po upływie tego terminu na czas nieokreślony. Od dnia 1.11.1991r. J. K. został zatrudniony w (...) S.A. na stanowisku Szefa Biura ds. ochrony środowiska i BHP w pełnym wymiarze czasu pracy na czas określony do dnia 31.10.1993r. Od dnia 1.11.1993r. odwołujący pracował na stanowisku Kierownika Biura Ochrony Środowiska i BHP w (...) S.A. w pełnym wymiarze czasu pracy. Podczas gdy odwołujący był zatrudniony na stanowisku inspektora BHP, istniało również stanowisko kierownika działu BHP, które było potrzebne ze względu na to, że w tym okresie Zakład (...) zatrudniał ponad 3500 pracowników. W latach '90 spółka (...) zatrudniała 3 osoby zajmujące się sprawami BHP, a także osobę, która zajmowała się sprawami ochrony środowiska. W (...) S.A. (a wcześniej w Zakładach (...)) wykonywane były wszystkie procesy produkcyjne: w ramach obróbki -skrawanie, obróbka plastyczna (wyciskanie, wytłaczanie, wykrawanie koszy głośnikowych, rdzeni), w ramach bonderyzacji, czyli procesów chemicznych polegających na nanoszeniu specjalnej powłoki zmniejszającej tarcie przy wyciskaniu. Poza tym były hartownie, odlewnie aluminium, wykonywano odtłuszczenie, malowanie proszkowe, malowanie klastyczne - rozpuszczalnikowe za pomocą pistoletu zawierającego rozpuszczalnik organiczny. Zakład zajmował się również przetwórstwem tworzyw sztucznych i gumy. W czasie gdy odwołujący pracował na stanowisku inspektora BHP zajmował z kierownikiem małe pomieszczenie biurowe znajdujące się nad halą produkcyjną o powierzchni ok. 10 000 m2, na której odbywały się prace wymienione powyżej.

J. K. w okresie swojego zatrudnienia w zakładach (...) na stanowisku inspektora BHP ( a następnie jako specjalista ds. BHP czy kierownik Biura ochrony środowiska i BHP) codziennie nadzorował warunki pracy. Jego czynności polegały na sprawdzeniu prawidłowości działania maszyn i urządzeń, kontroli wymogów konstrukcyjnych budynków, stanu technicznego pomieszczeń, a także ocena sprawności ciągów wentylacyjnych. Odwołujący kontrolował także, czy pracownicy mają odzież ochronną i wymagane urządzenia ochronne. Wykonywał również pomiary i ich nadzór w zakresie oświetlenia, związków chemicznych, wibracji oraz hałasu. Pomiary i kontrole odbywały się podczas działania wszystkich urządzeń na ruchu produkcyjnym. Odwołujący wykonując swoje obowiązki musiał przemieszczać się pomiędzy stanowiskami tzw. gniazdami, a także między wydziałami. W zakładzie była także spawalnia gazowa i elektryczna, a także odcinek montażowy, na którym używało się głównie klejów na bazie rozpuszczalników organicznych. Obowiązkiem J. K. było bieżące informowanie zarządu zakładu o stwierdzonych zagrożeniach zawodowych. Odwołujący codziennie przez cały sporny okres przebywał na terenie hali produkcyjnej i poszczególnych wydziałów z wyłączeniem czasu poświęconego na sporządzenie notatek czy protokołów. Odwołujący przez cały czas miał kontakt z różnego rodzaju oparami rozpuszczalników, farb, środków chemicznych używanych w procesie produkcyjnym, z dymami spawalniczymi i metali ciężkich, z pyłem krzemowym i opiłkami żelaza związanych ze szlifierką, odpadami stalowymi oraz związkiem chemicznym potocznie nazywanym „tri”. Jeśli zdarzył się wypadek przy pracy J. K. był zobowiązany na miejscu przeprowadzić dochodzenie, dokonać ustaleń, wydać zalecenia i kontrolować ich wykonanie. Do obowiązków odwołującego należało także sporządzenie oceny ryzyka, które polegało na zidentyfikowaniu istniejących zagrożeń na danym stanowisku pracy. Odwołujący, aby wykonać ocenę ryzyka musiał przebywać na stanowisku pracy i przyglądać się wykonywanym przez pracownika czynnościom. Odwołujący przeprowadzał również szkolenia stanowiskowe, które odbywały się przy konkretnych stanowiskach pracy. Szkolenia wstępne - ogólne odbywały się jedynie częściowo w biurze BHP (część teoretyczna), w większej zaś części przy stanowisku pracy (część praktyczna szkolenia). Odwołujący w ramach swoich obowiązków uczestniczył w komisjach, które dokonywały odbioru i kontroli maszyn pod względem bezpieczeństwa i higieny pracy. Maszyny te powodowały natężenie hałasu przekraczające nawet 100 decybeli.

Od 1980r. biuro odwołującego mieściło się na II piętrze budynku galwanizerni albowiem uznano, że inspektorzy BHP winni pracować w najbliższym sąsiedztwie działu produkcji, który stwarza największe potencjalne zagrożenia dla osób bezpośrednio pracujących na poszczególnych etapach produkcji na tym Wydziale, jak również zagrożenia dla środowiska. Stąd biuro specjalistów BHP zlokalizowano nad pomieszczeniem, w którym przeprowadzana była elekrolityczna obróbka powierzchni, do której używane były różnego rodzaju środki chemiczne, począwszy od kwasów solnych, siarkowych i azotowego, cyjanków potasu, sodu, miedzi i innych. Elekrolityczna obróbka powierzchni dokonywała się za pomocą urządzeń pod napięciem, które powodowały wydzielanie się oparów, hałas i wibracje. Obróbka odbywała się w otwartym pomieszczeniu, które było połączone z II piętrem klatkami schodowymi i szybem windowym. Na I piętrze odbywało się również cynkowanie, miedziowanie, niklowanie, chromowanie, które również powodowało wydzielanie się toksycznych oparów chemicznych. Obok biura BHP przebiegał emitor, w którym prowadzany był chrom. Szyby w biurze BHP barwiły się z tego powodu na brązowo i żółto. Na II piętrze odbywało się również srebrzenie, czyli pokrywanie srebrem i kąpiele w cyjankach. Pomieszczenia znajdujące się na II piętrze były słabo wentylowane. Odwołujący kontrolował również pracę pracowników znajdujących się w podziemiach budynku galwanizerni, w których znajdowały się neutralizatory ścieków galwanicznych i zbiorniki zawierające ścieki pogalwaniczne. W tej części budynku umiejscowione również były wentylatorownia i sprzężarkowalnia. Odwołujący miał również kontakt z osobami, które wykonywały badania w laboratorium toksykologicznym, ponieważ musiał rejestrować wyniki tych badań i przekazywać je do Państwowego Inspektora Sanitarnego oraz do Państwowego Inspektora Pracy.

W tym samym zakładzie pracy co odwołujący pracowała K. G., E. W. oraz L. P..

K. G. rozpoczęła pracę w dniu 1.10.1976r. jako starszy referent techniczny w sekcji technologiczno-chemicznej. Pracowała w budynku galwanizerni. Od 1.10.1987r. do 6..12.1993r. K. G. została kierownikiem eksploatacji urządzeń energetycznych. Podlegli jej pracownicy obsługiwali neutralizator ścieków z galwanizerni i znajdowali się pod nadzorem odwołującego.

E. W. była zatrudniona od października 1969r. na początku na stanowisku laboranta. L. P. pracował w (...) S.A. od 1979r. na stanowisku szlifierza w wydziale narzędziowni, a od 1983r. w dziale BHP razem z odwołującym na stanowisku starszego referenta ds. BHP. Później awansował na stanowisko starszego inspektora BHP. Pracując w dziale BHP bez względu na zajmowane stanowisko pełnił te same obowiązki co odwołujący.

Odwołujący pomimo tego, że jego stanowisko zostało określone jako inspektor BHP, specjalista BHP, a ostatecznie kierownik działu BHP, w okresie od 2.05.1972r. do 31.12.1998r. posiadał stały zakres obowiązków wynikający z charakteru prac prowadzonych w Zakładach (...) oraz przewidziany formalnie przepisami dotyczącymi służb BHP. Zmiana stanowiska pracy wynikała jedynie z posiadania przez odwołującego wyższych kwalifikacji i powodowała otrzymanie wyższego wynagrodzenia.

W dniu 12.01.2011r. odwołujący otrzymał świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach (w szczególnym charakterze) wystawione przez likwidatora Spółki Akcyjnej (...), zgodnie z którym od dnia 1.06.1980r. do dnia 30.04.2004r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy odwołujący wykonywał prace polegające na kontroli międzyoperacyjnej, kontroli jakości produkcji i usług oraz dozorze inżynieryjno-technicznym na oddziałach i wydziałach, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie A dział XIV, poz. 24 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r., Nr 8, poz. 43 ze zm.). Ponadto świadectwo wskazywało, że odwołujący wykonywał kontrolę jakości produkcji i usług (kontrolę procesów i warunków pracy w aspekcie przestrzegania ustalonych procedur jakościowych, przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony środowiska) w oddziałach i wydziałach, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie (galwanizeria, neutralizator ścieków, malarnia, odtłuszczalnia, trawialnia, bonderyzacja, impregnacja, przetwórstwo tworzyw sztucznych, odlewnia, hartownia, spawalnia, szlifiernia i inne) na stanowisku inspektora bhp, specjalisty bhp i kierownika działu bhp wymienionym w dziale XIV poz. 24 pkt 1 załącznika nr 1 zarządzenia nr 3 Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z dnia 30.03.1985r. w sprawie stanowisk pracy, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu hutnictwa i przemysłu maszynowego (Dz. Urz. MH i PM nr 1-3, poz.l) (k. 7 akt ZUS).

Stosunek pracy odwołującego ustał z dniem 30.06.2009r. w wyniku wypowiedzenia złożonego przez pracodawcę z zachowaniem okresu wypowiedzenia na podstawie art. 30 § 1 pkt 2 k.p. w zw. z art. 1 ustawy z dnia 13.03.2003r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz. U. Nr 90, poz. 844 z 2003r. z późn. zm.). Od dnia 16.03.20lOr. odwołujący pobiera świadczenie przedemerytalne.

W dniu 14.01.2011r. odwołujący wystąpił z wnioskiem o przyznanie mu prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach. W dniu 18.02.2011r. organ rentowy wydał zaskarżoną decyzję.

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie dokumentów zgromadzonych w aktach ZUS oraz dokumentów przedłożonych do akt sprawy, a także zeznań świadków: K. G., E. W., L. P. oraz zeznań odwołującego J. K..

Mając powyższe na uwadze oraz przepisy ustawy z dnia 17 października 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. 98.162.1118 z późn. zm.) oraz rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. 83.8.43 z późn. zm.), Sąd Okręgowy biorąc pod uwagę zebrany materiał dowodowy, stwierdził, że odwołujący wykazał spełnienia przesłanki do uzyskania wnioskowanego świadczenia, ktyórą w zaskarżonej decyzji kwestionował ZUS, a mianowicie przesłanki 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze. Sąd I instancji wskazał, że odwołujący w bezspornych okresach zatrudnienia, sprawując funkcje nadzorcze nad pracownikami produkcji w zakresie BHP wykonywał prace w pełnym wymiarze czasu pracy wskazaną w wykazie A w dziale XIV poz. 24. Powyższe znajduje oparcie w przeprowadzonym postępowaniu dowodowym.

W związku z powyższym Sąd I instancji na podstawie art. 477 14 § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję w sposób wskazany w sentencji wyroku.

Powyższy wyrok w całości apelacją z dnia 6 czerwca 2012r. zaskarżył organ rentowy. Apelujący zarzucił Sądowi I instancji sprzeczność istotnych ustaleń z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego poprzez uznanie, że Ubezpieczony w spornym okresie wykonywał pracę w szczególnych warunkach stale i w pełnym wymiarze godzin, podczas gdy wyniki postępowania dowodowego nie dawały, zdaniem organu rentowego podstaw do takich ustaleń w sprawie. W konsekwencji doprowadziło to do naruszenia art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. 2009 r. Nr 153, poz. 1227 z późniejszymi zmianami) przez uznanie, że Ubezpieczony jest uprawniony do emerytury od dnia 07.02.2011 r. przy obniżonym wieku emerytalnym z uwagi na pracę w szczególnych warunkach.

Mając powyższe na uwadze organ rentowy wniósł o zmianę wyroku Sądu I instancji i oddalenie odwołania od decyzji z dnia 18.02 2011r.

W odpowiedzi na odwołanie J. k. wniósł o jej oddalenie, podnosząc, że zgadza się z ustaleniami stanu faktycznego i rozważaniami prawnymi Sądu I instancji.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Sąd Apelacyjny stwierdza, że apelacja jest bezzasadna i jako taka podlega oddaleniu.

W ocenie Sądu Apelacyjnego, Sąd I instancji przeprowadził wyczerpujące postępowanie dowodowe, a zebrany materiał poddał wszechstronnej ocenie z zachowaniem granic swobodnej oceny dowodów przewidzianej przez art. 233 § 1 k.p.c. Na tej podstawie Sąd Okręgowy poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne i rozważania prawne, które tutejszy Sąd w pełni podziela i przyjmuje za własne bez potrzeby ponownego ich przytaczania.

Definicję ustawową „pracy w szczególnych warunkach” zawiera art. 32 ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Mianowicie, zgodnie z tym przepisem, za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia. Pracę taką pracownik musi wykonywać stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku (§ 2 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r.), aby nabyć prawo do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym. Ust. 4 tego artykułu stanowi, że "wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych". "Dotychczasowe przepisy" to rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, a wydane na ich podstawie zarządzenia resortowe są aktami niższego rzędu i nie mogą wykraczać poza ustawowe upoważnienie.

W wykazie A dziale XIV, stanowiącym załącznik do powyższego rozporządzenia, pod pozycją 24 wymieniona jest kontrola międzyoperacyjna, kontrola jakości produkcji i usług oraz dozór inżynieryjno-techniczny na oddziałach i wydziałach, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie. Jak zdaje się wynikać ze stanowiska przedstawionego przez ZUS, uznał on, że osoba wykonująca taki dozór musi stale przebywać na stanowiskach, gdzie jest wykonywana praca w szczególnych warunkach, nie biorąc pod uwagę tego, że zakres obowiązków takiej osoby z natury rzeczy przewiduje także sporządzanie dokumentacji związanej z tym dozorem. Czynności te stanowią integralną część sprawowanego dozoru. Nie ma zatem podstaw do ich wyłączania i traktowania jej odrębnie. W sytuacji, gdy dozór inżynieryjno-techniczny jest pracą w szczególnych warunkach i praca polegająca na dozorze była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, nie ma żadnej potrzeby ustalania, ile czasu pracownik poświęcał na bezpośredni nadzór nad pracownikami, a ile na inne czynności, które również były związane z tym dozorem (por. wyroku SN z dnia 30.01.2007r., sygn. I UK 195/07, publ. LEX nr 375610). W uzasadnieniu wyroku z dnia 6 grudnia 2007 r., sygn. III UK 62/07, (publ. LEX nr 375653) Sąd Najwyższy wprawdzie przyjął, że nie tyle istotne jest ustalenie, co mieści się w pojęciu dozoru inżynieryjno - technicznego, lecz to, czy czynności związane ze stanowiskiem specjalisty do spraw bhp, czy inspektora do sprawa bhp, polegające na dozorowaniu procesu pracy bezpośrednio przy produkcji cementu z punktu widzenia przestrzegania zasad bhp, były wykonywane stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, wywodząc o konieczności ustalenia proporcji czynności dozoru do innych wykonywanych czynności. Jednakże chodziło tu o inne czynności, które, jak wynikało z pisemnego zakresu obowiązków, nie miały żadnego związku z bezpośrednim dozorem nad procesem produkcji. Podobnie również przyjął Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 6 czerwca 2006 r., sygn. I UK 376/06, (publ. OSNP 2008 nr 13-14, poz. 203), gdzie także rozgraniczono czynności bezpośredniego dozoru nad pracownikami zatrudnionymi w oczyszczalniach na stanowiskach zaliczanych do pracy w szczególnych warunkach od innych czynności i również te inne czynności nie miały w ogóle związku z takim dozorem, bowiem obejmowały nadzór nad funkcjonowaniem kierowanych przezeń oczyszczalni i przepompowni ścieków, ich właściwą eksploatacją, konserwacją urządzeń, kontrolę właściwego przebiegu procesów technologicznych i prawidłowego działania poszczególnych elementów oczyszczania, prowadzenie analiz laboratoryjnych ścieków, planowanie produkcji, remontów, inwestycji i zaopatrzenia, prowadzenie statystyki, sprawozdawczości, raportów, itp. Odróżnić zatem należy czynności administracyjno - biurowe ściśle związane ze sprawowanym dozorem inżynieryjno - technicznym, stanowiące jego immanentną cechę, od czynności, które nie pozostają w żadnym związku z tym dozorem i stanowią dodatkowe obowiązki.

Zarzuty apelacji sprowadzały się w pierwszej kolejności do kwestionowania ustaleń faktycznych Sądu I instancji w kontekście zajmowanych przez odwołującego, w spornym okresie, stanowisk pracy. Zdaniem organu rentowego stanowiska pracy jakie zajmował odwołujący stoją w sprzeczności z pracą wykonywaną w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w pełnym wymiarze czasu pracy. Stanowisko takie wynika z wykazywania, że odwołujący w ramach obowiązków sporządzał notatki i raporty poza nadzorowanymi stanowiskami- z tym argumentem Sąd Apelacyjny rozprawił się powyżej w rozważaniach. Sąd Apelacyjny wskazuje zatem, że wykonywanie obowiązków płynących dla odwołującego z zajmowanych przez niego stanowisk pracy nie podważa faktu pracy w szczególnych warunkach w pełnym wymiarze czasu pracy, który został ustalony jednoznacznie przez Sąd I instancji w postępowaniu dowodowym. Jak wynika bowiem z materiału dowodowego zgromadzonego przez Sąd Okręgowy odwołujący na wszystkich zajmowanych w spornym okresie stanowiskach pracy wykonywał swoje obowiązki głównie nadzorując pracowników pracujących w szczególnych warunkach. O powyższym świadczą spójne i logiczne wyjaśnienia świadków oraz samego odwołującego. Wszyscy świadkowie twierdzili bowiem, że bez względu na zajmowane stanowiska, odwołujący głównie przebywał na halach produkcyjnych nadzorując prace.

Zatem stwierdzić należy jednoznacznie, oddalając przy tym zarzut apelacji, że odwołujący pracował w spornym okresie w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, które to prace zostały ujęte w rozporządzeniu Rady Ministrów w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach i w szczególnym charakterze (Dz. U. 83.8.43 z późn. zm.) w wykazie A dziale XIV poz. 24.

Mając powyższe na uwadze uznać należy, że apelacja jest bezzasadna i w związku z tym podlega oddaleniu, o czym Sąd Apelacyjny orzekł na podstawie art. 385 k.p.c. w sentencji niniejszego wyroku.

/del. SSO Wiesława Stachowiak/ /SSA Hanna Hańczewska-Pawłowska/ /SSA Ewa Cyran/