Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 czerwca 2014 roku

Sąd Okręgowy w Tarnowie – Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Natalia Lipińska

Protokolant: stażysta Monika Barwacz

po rozpoznaniu w dniu 27 czerwca 2014 roku w Tarnowie na rozprawie

sprawy z odwołania T. B.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 18 października 2013 roku nr (...)

w sprawie T. B.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o świadczenie przedemerytalne

1.zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje odwołującej się T. B. prawo do świadczenia przedemerytalnego od dnia 27 czerwca 2013 roku;

2. zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. na rzecz odwołującej się T. B. kwotę 60 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt IV U 1767/13

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Okręgowego w Tarnowie

z dnia 27 czerwca 2014 r.

Decyzją z dnia 18 października 2013 r., nr (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T., na podstawie przepisów ustawy z dnia
30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych (Dz. U. z 2004 r. Nr 120, poz. 1252 ze zm.) oraz przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.), odmówił T. B. przyznania prawa do świadczenia przedemerytalnego. W uzasadnieniu, powołując się na przepisy art. 2 ust. 1 pkt 5 i art. 2 ust. 3 ustawy, wskazał, że wnioskodawczyni do dnia rozwiązania stosunku pracy wykazała 35- letni okres ubezpieczenia, jednak łączący ją z Hutą (...) S.A. w upadłości likwidacyjnej stosunek pracy nie został rozwiązany
z przyczyn dotyczących zakładu pracy. Od 1 listopada 2012 r. do 15 grudnia 2012 r. wnioskodawczyni była bowiem zatrudniona u tego pracodawcy na podstawie umowy na czas wykonania określonej pracy, a łączący strony stosunek pracy został rozwiązany wskutek upływu okresu, na jaki umowa została zawarta, nie zaś z przyczyn ekonomicznych.

Odwołanie od tej decyzji wniosła T. B., domagając się jej zmiany
i przyznania prawa do świadczenia przedemerytalnego. W uzasadnieniu odwołująca podniosła, że spełnia wszystkie przesłanki konieczne do przyznania jej prawa do tego świadczenia. Jak wskazała, ostatnia łącząca ją z Hutą (...) S.A. w upadłości likwidacyjnej umowa o pracę została rozwiązana na mocy porozumienia stron z przyczyn dotyczących zakładu pracy w trybie przepisów ustawy z dnia 13 marca 2003 r.
o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. U podstaw rozwiązania stosunku pracy legły więc przyczyny dotyczące pracodawcy, tj. likwidacja Wydziału w T., a tym samym likwidacja jego stanowiska pracy z przyczyn ekonomicznych i organizacyjnych, o czym mowa w art. 2 ust. 1 pkt 29 lit. b) ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. W piśmie procesowym z dnia
28 lutego 2014 r. (data prezentaty) podniósł zaś, że porozumienie stron o rozwiązaniu umowy o pracę na czas wykonania określonej pracy poczytać należy za nieskuteczne, ponieważ zawarta przez strony stosunku pracy umowa z mocy prawa uległa rozwiązaniu z dniem zakończenia prac. Umowy o pracę zawierane na czas wykonania określonej pracy stanowią bowiem odrębny rodzaj umowy o pracę w rozumieniu art. 25 § 1 k.p., która rozwiązuje się
z dniem wykonania pracy, dla realizacji której została zawarta (art. 30 § 1 pkt 5 k.p.),
a wcześniej nie może zostać wypowiedziana (k. 43).

Sąd ustalił ponadto następujący stan faktyczny sprawy:

Odwołująca T. B., urodzona (...), do dnia rozwiązania stosunku pracy wykazała okres składkowy i nieskładkowy w wymiarze 35 lat, 4 miesięcy
i 11 dni.

dowód:

-

wniosek o świadczenie przedemerytalne z dnia 26.06.2013 r.- k. 1-2 akt ZUS,

-

notatka w sprawie przebiegu zatrudnienia- k. 42 akt ZUS,

Od 17 września 1980 r. odwołująca pracowała w Hucie (...)
w T.. Z dniem 7 stycznia 2008 r. została przejęta na podstawie art. 23 ¹ k.p. przez (...) S.A. w K., gdzie pracowała do 30 czerwca 2009 r. W tym czasie ubezpieczona wykonywała pracę ślusarza, robotnika transportowego, brakarza, aparaturowej obróbki płomieniowej, pakowacza i brakarza- pakowacza. W dniu 30 czerwca 2009 r. rozwiązano z nią umowę o pracę za wypowiedzeniem w oparciu o przepis
art. 30 § 1 pkt 2 k.p. w zw. z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz. U. Nr 90, poz. 844 ze zm.)- z uwagi na ogłoszenie upadłości pracodawcy obejmującej likwidację majątku.

dowód:

-

dokumenty zgromadzone w aktach osobowych, w szczególności umowy
o pracę z dnia: 16.09.1980 r., 23.09.1980 r., 24.09.1980 r., 30.09.1980 r.
i 16.09.1981 r., angaże i wnioski o przeszeregowanie, świadectwo pracy z dnia 30.06.2009 r.,

Kolejne umowy o pracę odwołująca zawierała z (...) S.A. w upadłości likwidacyjnej. W dniu 1 lipca 2009 r. była to umowa na okres próbny od 1 lipca 2009 r. do 31 lipca 2009 r. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku brakarza- pakowacza TPA. Następne umowy strony zawierały na czas określony: od
1 sierpnia 2009 r. do 31 grudnia 2009 r. (umowa z dnia 1 sierpnia 2009 r.), od 1 stycznia
2010 r. do 31 marca 2010 r. (umowa z dnia 31 grudnia 2009 r.) i od 1 kwietnia 2010 r. do
30 czerwca 2010 r. (umowa z dnia 1 kwietnia 2010 r.) w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku brakarza- pakowacza TPA oraz od 1 lipca 2010 r. do 30 września 2010 r. (umowa z dnia 1 lipca 2010 r.), od 1 października 2010 r. do 31 grudnia 2010 r. (umowa z dnia
1 października 2010 r.), od 1 stycznia 2011 r. do 28 lutego 2011 r. (umowa z dnia 31 grudnia 2010 r.), od 1 marca 2011 r. do 31 maja 2011 r. (umowa z dnia 1 marca 2011 r.), od 1 czerwca 2011 r. do 31 lipca 2011 r. (umowa z dnia 1 czerwca 2011 r.) i od 1 sierpnia 2011 do
21 sierpnia 2011 r. (umowa z dnia 1 sierpnia 2011 r.) w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku sortowacza- pakowacza TPM.

dowód:

-

dokumenty zgromadzone w aktach osobowych, w szczególności umowy
o pracę z dnia: 01.07.2009 r., 01.08.2009 r., 31.12.2009 r., 01.04.2010 r., 01.07.2010 r., 01.10.2010 r., 31.12.2010 r., 01.03.2011 r., 01.06.2011 r.
i 01.08.2011 r., świadectwo pracy z dnia 21.08.2011 r.,

Następnie, odwołująca była zatrudniona w Agencji Pracy (...) i w okresie od 22 sierpnia 2011 r. do 30 listopada 2011 r. wykonywała pracę na rzecz pracodawcy użytkownika (...) S.A. w upadłości likwidacyjnej w Wydziale w T. w charakterze sortowacza- pakowacza w pełnym wymiarze czasu pracy.

dowód:

-

świadectwo pracy z dnia 30.11.2011 r.- k. 7 akt ZUS,

Od 1 grudnia 2011 r. odwołująca ponownie była zatrudniana przez (...) S.A. w upadłości likwidacyjnej na podstawie umów o pracę na czas określony. Były to kolejno umowy o pracę z dnia 1 grudnia 2011 r. na okres od 1 grudnia 2011 r. do 31 grudnia 2011 r. i z dnia 31 grudnia 2011 r. na okres od 1 stycznia 2012 r. do
31 marca 2012 r. W oparciu o te umowy odwołująca wykonywała pracę sortowacza- pakowacza w Zakładzie Produkcji (...) w T. (TPM) w pełnym wymiarze czasu pracy. Kolejną umowę z (...) S.A. w upadłości likwidacyjnej odwołująca zawarła w dniu 31 marca 2012 r. na czas określony od 1 kwietnia 2012 r. do dnia zakończenia działalności produkcyjnej przez syndyka w postępowaniu upadłościowym na wannie szklarskiej nr (...) w Wydziale T. Zakład Produkcji (...) (TPM). W umowie tej sprecyzowano, że przez „zakończenie działalności produkcyjnej przez syndyka w postępowaniu upadłościowym na wannie szklarskiej
(...) w Wydziale T. Zakład Produkcji (...) (TPM)” rozumie się zakończenie procesu wytwarzania wyrobów na wannie szklarskiej nr (...) w Wydziale T. Zakład Produkcji (...). W drodze zarządzenia nr (...) Syndyka Masy Upadłości z dnia 31 października 2012 r., z tym samym dniem, tj. 31 października 2012 r., nastąpiło zakończenie działalności produkcyjnej na wannie szklarskiej, w związku z czym zawarta
z odwołującą umowa z dnia 31 marca 2012 r. uległa rozwiązaniu.

dowód:

-

dokumenty zgromadzone w aktach osobowych, w szczególności umowy
o pracę z dnia: 01.12.2011 r., 31.12.2011 r. i 31.03.2012 r., świadectwo pracy
z dnia 31.10.2012 r.,

-

pismo (...) S.A. w upadłości likwidacyjnej
z dnia 20.12.2013 r.- k. 9,

-

zarządzenie nr (...)- k. 10-11,

Ostatnią umowę o pracę z (...) S.A. w upadłości likwidacyjnej odwołująca zawarła w dniu 31 października 2012 r. W umowie tej zaznaczono, że jest to umowa na czas wykonania określonej pracy od 1 listopada 2012 r. Mocą tej umowy powierzono odwołującej stanowisko robotnika w pełnym wymiarze czasu pracy
i obowiązki 1) przepakowania 32 560 sztuk dla sieci oraz firm (...) i (...),
2) uporządkowania pomieszczeń biurowych (posegregowania, spakowania, spisania dokumentów do archiwum, alfabetycznego spisania dokumentów znajdujących się
w archiwum do przekazania oraz 3) uporządkowania pomieszczeń produkcyjnych po demontażu linii produkcyjnych. Stosunek pracy odwołującej ustał z dniem 15 grudnia 2012 r. w wyniku rozwiązania umowy o pracę na mocy porozumienia stron z uwagi na likwidację jej stanowiska pracy w oparciu o przepisy ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków racy z przyczyn niedotyczących pracowników. Pismo zawierające oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę za porozumieniem stron z tej przyczyny odwołująca podpisała w tym samym dniu, tj. 15 grudnia 2012 r.

dowód:

-

dokumenty zgromadzone w aktach osobowych, w szczególności umowa
o pracę z dnia 31.10.2012 r., oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę
z dnia 15.12.2012 r., świadectwo pracy z dnia 15.12.2012 r.,

-

pismo (...) S.A. w upadłości likwidacyjnej
z dnia 20.12.2013 r.- k. 9,

Po zakończeniu prac na wannie szklarskiej (...) w Wydziale T. Zakład Produkcji (...), należało wykonać jeszcze prace techniczne i porządkowe związane
z zakończeniem produkcji, aby definitywnie zamknąć Zakład i zakończyć proces jego likwidacji. Do wykonania tychże prac zatrudniono kilkadziesiąt osób, w tym odwołującą, na podstawie umów na czas wykonania określonej pracy. Zawierając umowy o pracę, pracodawca nie umiał określić, do kiedy wskazane w nich prace będą trwać, dlatego wybrał taki rodzaj umów. W trakcie procesu porządkowania Wydziału w T. okazało się, że będzie to proces długotrwały. Pracodawca celem minimalizacji kosztów zatrudnienia zmuszony był, w miarę zmniejszania się zakresu prac, do sukcesywnego ograniczania zatrudnienia. Rozwiązywał więc umowy o pracę przed upływem terminu, na jaki zostały zawarte, gdyż z przeprowadzonej analizy ekonomicznej wynikało, że dalsze zatrudnianie wszystkich pracowników będzie nierentowne. Przyczyny rozwiązywania tych umów leżały wyłącznie po stronie pracodawcy, który chcąc minimalizować koszty, likwidował stanowiska pracy i przydzielał obowiązki należące do zwalnianych pracowników innym osobom. W taki sposób doszło do rozwiązania umowy o pracę z odwołującą, tj. z powodu likwidacji jej stanowiska pracy. Pomimo, iż miało to miejsce w dniu 15 grudnia 2012 r., czynności wymienione w łączącej ją z pracodawcą umowie z dnia 31 października 2012 r. nie zostały zakończone i trwają do chwili obecnej. W Wydziale nadal wykonywane są prace techniczne
i porządkowe, które realizuje kilku pracowników. Rozwiązanie z odwołującą umowy o pracę nastąpiło ze względów ekonomicznych oraz organizacyjnych i wiązało się z koniecznością minimalizacji kosztów, a tym samym redukcją etatów. Jednym ze zlikwidowanych
w Wydziale T. stanowisk pracy było stanowisko odwołującej.

dowód:

-

pismo (...) S.A. w upadłości likwidacyjnej
z dnia 20.12.2013 r.- k. 9,

-

pismo (...) S.A. w upadłości likwidacyjnej
z dnia 11.02.2014 r. wraz z wykazem- k. 38-41,

-

zeznania świadka Z. W.- 00:07:51-00:11:32, 00:05:20-00:10:19,

-

zeznania świadka B. C.- 00:04:00-,

-

częściowo zeznania odwołującej T. B.- 00:20:44-00:33:14,

Od 25 grudnia 2012 r. do 25 czerwca 2013 r., tj. przez okres 6 miesięcy, odwołująca pobierała zasiłek dla bezrobotnych. Wniosek z dnia 26 czerwca 2013 r. o przyznanie świadczenia przedemerytalnego złożyła w organie rentowym w terminie nieprzekraczającym 30 dni od dnia wydania przez Powiatowy Urząd Pracy w T. zaświadczenia potwierdzającego okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych, co miało miejsce tego samego dnia, tj. 26 czerwca 2013 r.

dowód:

-

wniosek o świadczenie przedemerytalne z dnia 26.06.2013 r.- k. 1-2 akt ZUS,

-

zaświadczenie z dnia 26.06.2013 r.- k. 21, 24 akt ZUS,

Stan faktyczny w sprawie Sąd ustalił w oparciu o dowody z dokumentów, zeznania świadków i częściowo zeznania odwołującej.

Sąd pozytywie ocenił dowody z dokumentów, których autentyczność oraz wiarygodność, jak również poprawność materialna i formalna nie budziły wątpliwości, zaś ich treść i forma nie były kwestionowane przez strony postępowania. Brak było zatem jakichkolwiek podstaw, także takich, jakie należałoby uwzględnić nawet z urzędu, aby dokumentom tym odmówić właściwego im znaczenia dowodowego.

Zeznania świadków Z. W. i B. C. Sąd uznał za wiarygodne
w całości. Dotyczyły one okoliczności istotnych z punktu widzenia rozstrzygnięcia związanych z likwidacją stanowiska pracy odwołującej i przyczyn takiego stanu rzeczy. Świadkowie w sposób zbieżny podali, że po zakończeniu prac na wannie szklarskiej
w Zakładzie Produkcji (...), ubezpieczona zatrudniona została na podstawie umowy o pracę na czas wykonania określonych w niej czynności w związku z definitywnym zakończeniem wszelkich prac w Wydziale T. i likwidacją jednostki. Jak wskazali świadkowie, do rozwiązania z odwołującą umowy o pracę doszło z uwagi na likwidację jej stanowiska pracy z przyczyn ekonomicznych, tj. konieczność ograniczenia kosztów oraz
z przyczyn organizacyjnych, tj. konieczność redukcji etatów, a prace wykonywane przez ubezpieczoną w ramach zawartej w dniu 31 października 2012 r. umowy nie zostały zakończone i nadal są realizowane. Z uwagi na fakt, że zeznania świadków były jasne, spójne, logiczne, wzajemnie ze sobą korespondowały, a ponadto znalazły potwierdzenie w treści zgromadzonych w sprawie dokumentów, które posłużyły Sądowi do ustalenia stanu faktycznego, brak było podstaw, aby kwestionować ich wiarygodność w jakimkolwiek zakresie.

Zeznania odwołującej T. B. w części, w jakiej korespondowały z innymi dowodami, Sąd uznał za wiarygodne. W pozostałym natomiast zakresie, tj. twierdzeń ubezpieczonej o tym, że podpisując umowę o pracę w dniu 31 października 2012 r. wiedziała, że umowa ta będzie trwać do 15 grudnia 2012 r., o czym ją poinformowano przy podpisywaniu umowy, nie zasługiwały na wiarę. Nie znalazły bowiem potwierdzenia
w jakimkolwiek innym dowodzie. Zarówno z treści pism (...) S.A. w upadłości likwidacyjnej z dnia: 20 grudnia 2013 r. i 11 lutego 2014 r., jak i zeznań świadków w sposób jednoznaczny wynika, że po zakończeniu prac na wannie szklarskiej nr (...) w Wydziale T. Zakład Produkcji (...) pozostały do zrealizowania jeszcze prace techniczne i porządkowe związane z ostateczną likwidacją Wydziału, jednak pracodawca nie potrafił określić, jak długo prace te będą trwały, dlatego też zawarł z pracownikami, którzy zostali zatrudnieni do wykonania tychże prac, umowy na czas wykonania określonej pracy. Nie było więc tak, że zawierając z pracownikami, w tym
z odwołującą umowę o pracę w dniu 31 października 2012 r. z góry wiedziano, do kiedy umowa ta będzie trwać, skoro zakres prac technicznych i porządkowych był szeroki i do dzisiaj prace te nie zostały ukończone. Świadek Z. W. wyraźnie podała, że nie przypomina sobie rozmowy w trakcie, której powiedziałaby do odwołującej, że będzie pracować do 15 grudnia 2012 r. i nie określiła terminu, na jaki zawarto umowę. Świadek zaś B. C. podkreśliła, iż nie było takiej sytuacji, aby któregokolwiek pracownika poinformowano o tym, że będzie pracował przez półtora miesiąca. W szczególności, nie przekazała odwołującej żadnej informacji dotyczącej czasu trwania zawieranej umowy, gdyż nie posiadała takiej wiedzy. Podkreślić w końcu należy, że z twierdzenia swojego odwołująca ostatecznie się wycofała, podnosząc, że nie jest pewna, czy rzeczywiście otrzymała informację na temat czasu trwania umowy, a następnie oświadczyła, że była zdenerwowana, po prostu się pomyliła, bo każdy się myli i zapomina. Zeznaniom odwołującej w pozostałym zakresie Sąd przyznał walor wiarygodności, gdyż znalazły pokrycie w innych zgromadzonych w sprawie dowodach.

Sąd Okręgowy rozważył, co następuje:

Odwołanie od zaskarżonej decyzji ZUS Oddział w T. z dnia 18 października 2013 r., w świetle ustalonego stanu faktycznego i obowiązujących przepisów prawa, zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych (Dz. U. z 2013 r. poz. 170), prawo do świadczenia przedemerytalnego przysługuje osobie, która do dnia rozwiązania stosunku pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w rozumieniu przepisów ustawy o promocji zatrudnienia, w którym była zatrudniona przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 35 lat dla kobiet i 40 lat dla mężczyzn.

Jednocześnie, jak wynika z art. 2 ust. 3 tej ustawy, świadczenie przedemerytalne przysługuje osobie określonej w ust. 1 po upływie co najmniej 6 miesięcy pobierania zasiłku dla bezrobotnych, o którym mowa w ustawie o promocji zatrudnienia, jeżeli osoba ta spełnia łącznie następujące warunki: 1) nadal jest zarejestrowana jako bezrobotna; 2) w okresie pobierania zasiłku dla bezrobotnych nie odmówiła bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, w rozumieniu ustawy
o promocji zatrudnienia, albo zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych; 3) złoży wniosek o przyznanie świadczenia przedemerytalnego w terminie nieprzekraczającym 30 dni od dnia wydania przez powiatowy urząd pracy dokumentu poświadczającego 6- miesięczny okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych.

W niniejszej sprawie bezsporne było, że odwołująca T. B. do dnia rozwiązania stosunku pracy wykazała okres składkowy i nieskładkowy w wymiarze 35 lat,
4 miesięcy i 11 dni. Jak ustalił Sąd, wnioskodawczyni spełnia również przesłanki wynikające
z art. 2 ust. 3 ustawy, gdyż od 25 grudnia 2012 r. do 25 czerwca 2013 r., tj. przez okres
6 miesięcy, pobierała zasiłek dla bezrobotnych, a wniosek z dnia 26 czerwca 2013 r.
o przyznanie świadczenia przedemerytalnego złożyła w organie rentowym w terminie nieprzekraczającym 30 dni od dnia wydania przez Powiatowy Urząd Pracy w T. zaświadczenia potwierdzającego okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych, co miało miejsce tego samego dnia, tj. 26 czerwca 2013 r.

Istota sporu sprowadzała się natomiast do ustalenia, czy łączący odwołującą
z (...) S.A. w upadłości likwidacyjnej stosunek pracy został rozwiązany z przyczyn dotyczących zakładu pracy w rozumieniu przepisów ustawy
z dnia 30 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy
(Dz. U. z 2013 r. poz. 674 ze zm.), czy też- jak twierdził organ rentowy- wskutek upływu czasu, na jaki strony stosunku pracy zawarły umowę o pracę z dnia 31 października 2012 r.

W rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 29 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, rozwiązanie stosunku pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy to: a) rozwiązanie stosunku pracy lub stosunku służbowego z przyczyn niedotyczących pracowników, zgodnie z przepisami o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników lub zgodnie
z przepisami ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy, w przypadku rozwiązania stosunku pracy lub stosunku służbowego z tych przyczyn u pracodawcy zatrudniającego mniej niż 20 pracowników, b) rozwiązanie stosunku pracy lub stosunku służbowego
z powodu ogłoszenia upadłości pracodawcy, jego likwidacji lub likwidacji stanowiska pracy
z przyczyn ekonomicznych, organizacyjnych, produkcyjnych albo technologicznych,
c) wygaśnięcie stosunku pracy lub stosunku służbowego w przypadku śmierci pracodawcy lub gdy odrębne przepisy przewidują wygaśnięcie stosunku pracy lub stosunku służbowego
w wyniku przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę i niezaproponowania przez tego pracodawcę nowych warunków pracy i płacy, d) rozwiązanie stosunku pracy przez pracownika na podstawie art. 55 § 1 ¹ ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy z uwagi na ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków wobec pracownika.

Odmawiając wnioskodawczyni przyznania prawa do świadczenia przedemerytalnego, organ rentowy podniósł, że odwołująca pracowała w Hucie (...) S.A.
w upadłości likwidacyjnej, a ostatnią umową o pracę w jego przypadku była umowa na czas wykonania określonej pracy na okres od 1 listopada 2012 r. Umowa ta, jak wskazał ZUS, została rozwiązana wskutek upływu czasu, na jaki została zawarta, nie zaś z przyczyn ekonomicznych.

Formułując taki wniosek, ZUS oparł się jedynie na treści samej umowy i nie wyjaśniał, czy wszystkie prace w niej wymienione zostały zakończone do dnia rozwiązania
z odwołującą stosunku pracy, tj. do 15 grudnia 2012 r.

Swoistość umowy na czas wykonania określonej pracy wyraża się między innymi
w bardziej liberalnym (mniej dokładnym i przewidywalnym co do konkretnej daty jej rozwiązania) określeniu terminu jej trwania niż jest to w przypadku umowy o pracę zawieranej na czas określony. Umowy o pracę zawierane na czas wykonania określonej pracy stanowią odrębny rodzaj umowy o pracę w rozumieniu art. 25 § 1 k.p., która rozwiązuje się
z dniem wykonania pracy, dla której była zawarta (art. 30 § 1 pkt 5 k.p.), a wcześniej nie może zostać wypowiedziana (por. wyrok SN z dnia 12 lipca 2012 r., II PK 308/11,
LEX nr 1267165). Umowa na czas wykonywania określonej pracy jest więc wykorzystywana wtedy, gdy strony nie mogą ustalić dokładnego terminu wykonania pracy, za to mogą zindywidualizować zadanie łączące się z określonym rodzajem prac. Treść zadania roboczego pozostaje przedmiotem polecenia pracodawcy, choć jego wykonanie jest nie tylko celem umowy, ale pełni zarazem funkcję zdarzenia kończącego stosunek pracy, czego pracownik musi być świadomy i wyrazić na to zgodę. W umowie na czas wykonania określonej pracy termin końcowy wyznacza więc wykonanie zadania i z nadejściem tego terminu umowa co do zasady wygasa (patrz także wyrok SN z dnia 15 listopada 2001 r., II UKN 627/00, OSNP 2003/16/385).

Rozstrzygając spór, czy umowa z dnia 31 października 2012 r. została rozwiązana
w dniu 15 grudnia 2012 r. wskutek upływu czasu, na jaki została zawarta, czy też z przyczyn dotyczących zakładu pracy, wskazać należy, że istotnie ostatnią umowę o pracę
z (...) S.A. w upadłości likwidacyjnej odwołująca zawarła w dniu 31 października 2012 r. Była to umowa na czas wykonania określonej pracy od 1 listopada 2012 r., mocą której powierzono wnioskodawczyni stanowisko robotnika
w pełnym wymiarze czasu pracy i obowiązki 1) przepakowania 32 560 sztuk dla sieci oraz firm (...) i (...), 2) uporządkowania pomieszczeń biurowych (posegregowania, spakowania, spisania dokumentów do archiwum, alfabetycznego spisania dokumentów znajdujących się w archiwum do przekazania oraz 3) uporządkowania pomieszczeń produkcyjnych po demontażu linii produkcyjnych.

Jak wynika z treści oświadczenia o rozwiązaniu umowy o pracę na mocy porozumienia stron z dnia 15 grudnia 2012 r., łącząca odwołującą z (...) Hutami (...) w upadłości likwidacyjnej umowa z dnia 31 października 2012 r. została rozwiązana z dniem 15 grudnia 2012 r. z uwagi na likwidację stanowiska pracy ubezpieczonej w oparciu o przepisy ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków racy z przyczyn niedotyczących pracowników.

Z przeprowadzonego przez Sąd postępowania dowodowego w sposób nie budzący wątpliwości wynika, że tak właśnie było.

Zawartej z odwołującą umowy z dnia 31 października 2012 r. nie rozwiązano bowiem z uwagi na wykonanie wymienionych w tej umowie czynności, ponieważ nadal są one realizowane przez innych pracowników, ale wskutek likwidacji jej stanowiska pracy
z przyczyn ekonomicznych i organizacyjnych. Jak ustalił Sąd, po zakończeniu prac na wannie szklarskiej (...) w Zakładzie Produkcji (...) w Wydziale T., należało wykonać jeszcze szereg różnych czynności, aby zakończyć proces likwidacji Zakładu. Dlatego też, na podstawie umów na czas wykonania określonej pracy zatrudniono kilkadziesiąt osób, w tym odwołującą, którzy mieli się zająć realizowaniem tychże czynności. Umowę na czas wykonania określonej pracy z dnia 31 października 2012 r. rozwiązano z odwołującą
w dniu 15 grudnia 2012 r., ale wymienione w tej umowie czynności techniczne i porządkowe nie zostały do tego dnia zrealizowane i nadal są wykonywane.

W takich okolicznościach sprawy nie można zasadnie twierdzić, że rozwiązanie
z odwołującą umowy z dnia 31 października 2012 r. nastąpiło wskutek wykonania określonych w tej umowie prac i czynności.

Zasadny jest natomiast wniosek, że do rozwiązania tej umowy doszło w związku
z likwidacją stanowiska pracy odwołującej z przyczyn ekonomicznych i organizacyjnych, co potwierdzili słuchani w sprawie świadkowie. Na takie przyczyny rozwiązania z odwołującą umowy o pracę wprost wskazano zresztą w pismach (...) S.A. w upadłości likwidacyjnej z dnia: 20 grudnia 2013 r. i 11 lutego 2014 r.

W tym miejscu zauważyć jedynie należy, że strony umowy z dnia 31 października 2012 r. na czas wykonania określonej pracy mogły rozwiązać stosunek pracy w drodze porozumienia. Porozumienie rozwiązujące ma bowiem szeroki zakres zastosowania i w ten sposób można rozwiązać każdą umowę o pracę, w tym umowę na czas wykonania określonej pracy. W odniesieniu do umów o pracę nie przeszkadza w zawarciu porozumienia rozwiązującego to, że umowa nie podlega wypowiedzeniu. W katalogu sposobów rozwiązania umów o pracę (art. 30 k.p.) porozumienie stron wymienione zostało na pierwszym miejscu jako czynność prawna składająca się z dwóch zgodnych oświadczeń woli stron stosunku pracy ukierunkowanych na rozwiązanie umowy. Takie ulokowanie porozumienia rozwiązującego w komentowanym przepisie świadczy o traktowaniu go przez ustawodawcę jako preferowanego sposobu zakończenia umowy.

Reasumując, uznać należało, że do rozwiązania z odwołującą stosunku pracy doszło
z przyczyn dotyczących zakładu pracy w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2013 r. poz. 674 ze zm.), tj. z powodu likwidacji stanowiska pracy z przyczyn ekonomicznych i organizacyjnych
(art. 2 ust. 1 pkt 29 lit b).

Z uwagi na to, że w dniu (...) r. odwołująca ukończyła dopiero 52 lata
i wykazała staż pracy w wymiarze 35 lat, 4 miesięcy i 11 dni, w jej przypadku brak było podstaw do rozważania, czy spełnia warunki do przyznania jej prawa do świadczenia przedemerytalnego w oparciu o przepis art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r.
o świadczeniach przedemerytalnych, wymagający od kobiet ukończenia wieku co najmniej
56 lat i w oparciu o przepis art. 2 ust. 1 pkt 2 tej ustawy, wymagający od kobiet ukończenia wieku co najmniej 55 lat. Przepisy art. 2 ust. 1 pkt 3, 4, i 6 w ogóle nie miały w sprawie zastosowania. W grę wchodziło jedynie badanie przesłanek z art. 2 ust. 1 pkt 5 powołanej wyżej ustawy, który to przepis nie stawia wymogów co do wieku, wymaga natomiast
w przypadku kobiet wykazania do dnia rozwiązania stosunku pracy co najmniej 35- letniego okresu uprawniającego do emerytury i rozwiązania stosunku pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy.

Mając to na uwadze, na podstawie powołanych przepisów prawa materialnego oraz art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., Sąd zmienił zaskarżoną decyzję ZUS Oddział w T. z dnia
18 października 2013 r. w ten sposób, że przyznał odwołującej prawo do świadczenia przedemerytalnego od dnia 27 czerwca 2013 r. W tej mierze miał na uwadze przepis
art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych, zgodnie
z którym prawo do tego świadczenia ustala się na wniosek osoby zainteresowanej, od następnego dnia po dniu złożenia wniosku wraz z dokumentami uzasadniającymi prawo do świadczenia przedemerytalnego, co w niniejszej sprawie miało miejsce w dniu 26 czerwca 2013 r.

O kosztach zastępstwa procesowego odwołującego Sąd rozstrzygnął na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c., zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik postępowania. Zasądzając na rzecz odwołującej kwotę 60,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, Sąd działał zgodnie z treścią § 11 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2013 r. poz. 490).