Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 czerwca 2014 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący - Sędzia SO Magdalena Hupa-Dębska

Sędzia SO Lucyna Morys-Magiera

Sędzia SR (del.) Roman Troll (spr.)

Protokolant Aldona Kocięcka

po rozpoznaniu w dniu 11 czerwca 2014 r. w Gliwicach na rozprawie

sprawy z powództwa (...) w M.

przeciwko I. P.

o zapłatę

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Rejonowego w Wodzisławiu Śląskim

z dnia 27 listopada 2013 r., sygn. akt I C 387/13

1  zmienia zaskarżony wyrok w punktach 1 i 2 o tyle, że początkową datę naliczenia odsetek ustawowych określa na dzień 2 października 2012 r.,

2  zasądza od pozwanej na rzecz powódki kwotę 90 (dziewięćdziesiąt) złotych tytułem kosztów postępowania odwoławczego.

SSR (del.) Roman Troll SSO Magdalena Hupa-Dębska SSO Lucyna Morys-Magiera

Sygn. akt III Ca 240/14

UZASADNIENIE

Powódka (...) w M. dnia 2 października 2012 r. wniosła o zasądzenie od pozwanej I. P. 24 931,25 zł z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu oraz kosztów procesu. W uzasadnieniu podała, że pozwana pomimo zobowiązania wynikającego z umowy nie spłaciła pożyczki terminowo, co stało się podstawą wezwania do zapłaty, a zgodnie z regulaminem udzielania kredytów i pożyczek w przypadku uchybienia terminowi płatności, naliczane są odsetki karne w wysokości określonej Uchwałą Zarządu (...) od dnia uchybienia terminowi zapłaty raty pożyczki do dnia skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego, przy czym w okresie obowiązywania umowy odsetki karne wynosiły 4-krotność aktualnego oprocentowanie kredytu lombardowego ustalonego przez Radę Polityki Pieniężnej, a od dnia wniesienia pozwu naliczane są odsetki ustawowe.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym Sąd Rejonowy Lublin – Zachód w Lublinie uwzględnił powództwo.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwana zarzuciła, że zamierzała załatwić kredyt konsolidacyjny dla swych rodziców i została namówiona do zaciągnięcia kredyt gotówkowego przez J. D., która przedstawiła się jako pośrednik powódki oraz innych instytucji kredytowych i miała dokonać wszelkich formalności w celu zawarcia i realizacji umowy pożyczki na rzecz pozwanej, a pozwana do nadal nie uzyskała pieniędzy, dlatego złożyła zawiadomienie o przestępstwie oszustwa i wyłudzenia od niej pieniędzy.

W piśmie z dnia 2 kwietnia 2013 r. powódka wskazała dodatkowo, że na zaległość dochodzoną pozwem składają się: kapitał 23 000 zł, odsetki umowne 1 527, 25 zł, odsetki od należności przeterminowanych 249 zł, koszty 155 zł, a jednocześnie w odpowiedzi na sprzeciw podtrzymała powództwo.

Sąd Rejonowy w Wodzisławiu Ślaskim ustalił następujący stan faktyczny:

Powódka zawarła z pozwaną umowę pożyczki w dniu 17 maja 2012 r. nr (...) i udzieliła jej pożyczki na 23 000 zł, przy czym spłat należało dokonywać w ratach, a w przypadku zwłoki w spłacie rat powódce przysługiwały odsetki od należności przeterminowanej w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP. Odsetki od należności przeterminowanej naliczała powódka od dnia następnego po dniu płatności raty ustalonej na podstawie harmonogramu stanowiącego załącznik do umowy pożyczki. Odsetki nie były kapitalizowane. Nadto pozwana zobowiązana była do uiszczenia opat za czynności windykacyjne. Pozwana należności wynikającej z umowy nie uregulowała.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy w Wodzisławiu Śląskim wyrokiem z dnia 27 listopada 2013 r. zasądził od pozwanej na rzecz powódki 24 931,25 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 9 listopada 2012 r. oraz koszty procesu 2 729 zł (pkt 1), a w pozostałej części powództwo oddalił (pkt 2).

Roszczenie powódki Sąd Rejonowy uznał za uzasadnione i w tej części oparł się na art. 354 § 1 kc wskazując, że pomimo zawarcia umowy pożyczki i przekazania pozwanej pieniędzy nie dokonywała ona jej spłat, dlatego też powinna pożyczkę zwrócić, gdyż w istocie nie kwestionowała ani faktu podpisania przez nią umowy pożyczki z powódką, ani wartości dochodzonej przez powódkę pozwem, na którą składały się należność główna plus odsetki i koszty dodatkowe.

Natomiast orzeczenie o odsetkach należnych po dniu następującym po dacie doręczenia odpisu pozwu Sąd Rejonowy oparł na art. 481 kc oddalając je w zakresie odsetek przed datą doręczenia pozwanej odpisu nakazu zapłaty, a o kosztach orzekł zgodnie z art. 98 § 1 kpc.

Apelację od tego wyroku złożyła powódka w części dotyczącej oddalenia żądania zasądzenia odsetek ustawowych od dnia złożenia pozwu i zasądzenia ich dopiero od dnia 9 listopada 2012 r. (od dnia następnego po dniu doręczenia odpisu pozwu pozwanej) oraz zarzuciła mu naruszenie prawa materialnego (art. 481 kc i art. 455 kc) poprzez jego niewłaściwe zastosowanie polegające na nieprawidłowym zasądzeniu odsetek ustawowych od należności głównej od dnia następnego po dniu doręczenia pozwanej pozwu, a nie od dnia wniesienia powództwa, czyli od 2 października 2012 r. i wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie należności głównej wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 2 października 2012 r., uchylenie punktu 2 zaskarżonego wyroku i zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda koszów postępowania.

W uzasadnieniu wskazała, że powódka wezwała pozwaną do zapłaty należności głównej dnia 17 września 2012 r., a więc przed wszczęciem postępowania, czyli należność była już wówczas wymagalna, zaś pozew złożyła 2 października 2012 r. z żądaniem odsetek ustawowych od dnia jego wniesienia.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd Rejonowy są prawidłowe, ale muszą one zostać uzupełnione o ustalenia dotyczące po pierwsze: daty wniesienia powództwa przez powódkę, które miało miejsce 2 października 2012 r. poprzez złożenie pozwu w elektronicznym postępowaniu upominawczym /k. 2/, po drugie: wypowiedzenia umowy przez powódkę, które miało miejsce pismem z 1 sierpnia 2012 r. /k. 26/ otrzymanym przez pozwaną w pierwszych dnia sierpnia 2012 r. /k. 61 – 61v. akt Prokuratury Rejonowej w Wodzisławiu Śląskim o sygn. 1 Ds 426/13/D/, po trzecie: wezwania do zapłaty skierowanego do pozwanej 17 września 2012 r. /k. 27/, którego otrzymaniu pozwana nie zaprzecza, po czwarte: ustaleniom warunków umowy pomiędzy stronami, która w pkt. 20 wskazuje wyraźnie, że od dnia wniesienia powództwa od całości zadłużenia pobierane są odsetki /k. 58 – 63/ oraz po piąte: że wypowiedzenie umowy pożyczki stawia ją w stan natychmiastowej wymagalności zadłużenia jako całości wraz z odsetkami /umowa k. 58 – 63/. Po takich uzupełnieniach Sąd Okręgowy uznaje ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd Rejonowy za własne.

Braki w ustaleniach faktycznych doprowadziły do zasądzenie odsetek od dnia 9 listopada 2012 r., a przecież na podstawie dowodów przeprowadzonych przez Sąd Rejonowy powyżej ustalone uzupełnienia w stanie faktycznym można było poczynić.

W związku z powyższym zasadnym jest zarzut powódki naruszenia prawa materialnego (art. 481 kc i art. 455 kc), gdyż po pierwsze pozwana w ogóle nie kwestionowała faktu wymagalności roszczenia przed złożeniem powództwa, po drugie nie kwestionowała wezwania jej do zapłaty (art. 230 kpc), a jej zarzuty sprowadzały się do wskazywania okoliczności nieistotnych dla rozstrzygnięcia sprawy. Z akt sprawy wynika, że pożyczka została pozwanej udzielona, nie spłacała ona jej rat, co spowodowało wystosowanie wypowiedzenia, naliczanie dodatkowych kosztów łącznie z odsetkami oraz wezwanie do zapłaty. Jednocześnie już w umowie pożyczki wskazano, że od dnia wniesienia powództwa od całości zadłużenia pobierane są odsetki. Nie ulega więc żadnej wątpliwości, że całość roszczenia była wymagalna przed złożeniem powództwa.

Zgodnie z art. 481 § 1 kc jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia wierzyciel może dochodzić od niego odsetek. Dłużnik zaś dopuszcza się opóźnienia, gdy nie spełnia oświadczenia w terminie (art. 455 kc). Pozwana nie uregulowała żadnej z rat pożyczki oraz nie zareagowała na wypowiedzenie umowy pożyczki, gdyż pomimo wypowiedzenia i wezwania do zapłaty nie zapłaciła żadnej kwoty, co postawiło całość kwoty zadłużenia w stan natychmiastowej wymagalności. Dlatego też żądanie zasądzenia odsetek ustawowych od całości zadłużenia od dnia złożenia pozwu jest zasadne. Nieprawidłowe jest w tym zakresie stwierdzenie Sądu Rejonowego, iż odsetki nalezą się od tego świadczenia dopiero od dnia doręczenia odpisu pozwu, albowiem zobowiązanie było już wcześniej wymagalne.

Mając powyższe na uwadze, w oparciu o art. 386 § 1 kpc, należało rzecz jak w punkcie 1 sentencji dokonując zmiany zaskarżonego orzeczenia w zakresie początkowej daty naliczenia odsetek, albowiem przy prawidłowych i pełnych ustaleniach faktycznych oraz zastosowaniu art. 481 § 1 i 2 kc oraz art. 455 kc, musiało dojść do zmiany wyroku w tej części.

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie z art. 98 § 1 i 3 kpc, art. 99 kpc oraz § 6 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz 490) w związku z § 12 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu, na które składa się wynagrodzenie pełnomocnika (60 zł) i opłata od apelacji (30 zł).

SSR (del.) Roman Troll SSO Magdalena Hupa-Dębska SSO Lucyna Morys-Magiera