Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 września 2014r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 10 września 2014r. w S.

odwołania H. M.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

z dnia (...)r. Nr (...)-SER- (...)

w sprawie H. M.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o prawo do świadczenia przedemerytalnego

zmienia zaskarżoną decyzję i ustala, że ubezpieczonemu H. M. przysługuje prawo do świadczenia przedemerytalnego od dnia (...).

Sygn. akt: IV U 1135/13

UZASADNIENIE

Decyzją z 31 lipca 2013r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S., działając na podstawie art.2 ust.1 pkt 5 oraz ust.3 pkt 1, 2 i 3 ustawy z 30 kwietnia 2004r. o świadczeniach przedemerytalnych odmówił H. M. prawa do świadczenia przedemerytalnego z uwagi na brak 40-letniego okresu uprawniającego do emerytury. Organ rentowy podniósł, że udowodniony przez ubezpieczonego staż ubezpieczeniowy wynosi 37 lat, 6 miesięcy i 15 dni zamiast wymaganych 40 lat. Organ rentowy wskazał, że do stażu ubezpieczeniowego nie uwzględniono okresu pracy w gospodarstwie rolnym od 26 sierpnia 1970r. do 31 lipca 1974r., gdyż nauka w szkole ponadpodstawowej odbywała się w miejscowości oddalonej o 60 km od położenia gospodarstwa rolnego, dlatego czas na dojazdy, czas spędzony w szkole oraz poświęcony na odrabianie lekcji nie pozwalał ubezpieczonemu na stałą pracę w gospodarstwie rolnym w wymiarze co najmniej ½ etatu.

Odwołanie od w/w decyzji złożył H. M., wnosząc o jej zmianę i przyznanie mu prawa do świadczenia przedemerytalnego. W uzasadnieniu odwołania wskazał, że charakter pracy domownika w gospodarstwie rolnym nie może być utożsamiany z charakterem pracy rolnika w takim gospodarstwie, w dni nauki szkolnej pracował w gospodarstwie rolnym rodziców codziennie od godziny 16 do 21, a nawet dłużej, był jedynym synem, miał młodsze siostry, to głównie on pomagał rodzicom w gospodarstwie, zwłaszcza w ciężkich pracach polowych, w latach 70 gospodarstwo rodziców nie było zmechanizowane (odwołanie k.1-3).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, powołując się na argumenty przytoczone w zaskarżonej decyzji i wskazując, że nie wnosi ono do sprawy żadnych nowych dowodów faktycznych ani prawnych, które dawałyby podstawy do zmiany decyzji (odpowiedź na odwołanie k.4-6).

Sąd ustalił, co następuje:

Ubezpieczony H. M., ur. (...), w dniu (...) wystąpił do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. z wnioskiem o świadczenie przedemerytalne (k.1 akt o świadczenie przedemerytalne). Na podstawie przedłożonych do wniosku o ustalenie kapitału początkowego oraz załączonych do wniosku o świadczenie przedemerytalne dokumentów organ rentowy przyjął za udokumentowany okres ubezpieczenia (składkowe i nieskładkowe) w wymiarze 37 lat, 6 miesięcy i 15 dni. Rozpatrując uprawnienia do świadczenia organ rentowy nie uwzględnił okresu pracy ubezpieczonego w gospodarstwie rolnym rodziców od 26 sierpnia 1970r. do 31 lipca 1974r. z uwagi na to, że znaczna odległość między miejscem położenia gospodarstwa rolnego a szkołą, do której uczęszczał ubezpieczony uniemożliwiał mu pracę w gospodarstwie rolnym w wymiarze co najmniej ½ etatu (decyzja z 31 lipca 2013r. k.10 akt o świadczenie przedemerytalne).

W okresie od (...)r. ubezpieczony pozostawał w stosunku pracy w (...) S.A. w W.. Stosunek pracy uległ rozwiązaniu na skutek wypowiedzenia umowy o pracę z przyczyn niedotyczących pracownika – likwidacja stanowiska pracy spowodowana zakończeniem działalności produkcyjnej w Zakładzie Produkcji (...) S.A. (świadectwo pracy k.21 akt o świadczenie przedemerytalne i rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem k. 22 akt o świadczenie przedemerytalne). W świadectwie pracy pracodawca wskazał, że stosunek pracy z H. M. uległ rozwiązaniu na podstawie art. 30 § 1 pkt 2 kp i art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. Od 5 października 2012r. ubezpieczony zarejestrowany jest jako osoba bezrobotna, w tym z prawem do zasiłku od dnia 13 października 2012r. do nadal. H. M. pobrał 6-miesięczny zasiłek z tytułu pozostawania bez pracy oraz w okresie jego pobierania nie odmówił przyjęcia odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej (zaświadczenie Powiatowego Urzędu Pracy w M. z 11 lipca 2013r. k.8 akt o świadczenie przedemerytalne). Wniosek o świadczenie przedemerytalne ubezpieczony złożył w terminie 30 dni od daty wydania zaświadczenia przez Powiatowy Urząd Pracy w M. z dnia 11.07.2013 r.

Na datę rozwiązania stosunku pracy ubezpieczony udowodnił okres ubezpieczenia w łącznym wymiarze 37 lat, 6 miesięcy i 15 dni (zestawienie przebiegu ubezpieczenia k.35 akt o świadczenie przedemerytalne).

Ubezpieczony urodził się w dniu (...) w miejscowości C.. Rodzice ubezpieczonego S. i G. małżonkowie M. byli właścicielami gospodarstwa rolnego położonego w miejscowości C., gmina S. o powierzchni 7,47 ha oraz współwłaścicielami w ¼ części nieruchomości o pow. 2,24 ha i współwłaścicielami w 1/18 części nieruchomości o pow. 2,37 ha. Gospodarstwo rolne nabyli w 1946r. (zaświadczenie Starosty (...) z 11 kwietnia 2013r. k.11 akt o świadczenie przedemerytalne za wnioskiem z 20 maja 2013r.). Ubezpieczony od urodzenia mieszkał z rodzicami na terenie powyższego gospodarstwa (zaświadczenie Urzędu Gminy w S. z 9 kwietnia 2013r. k. 13a akt o świadczenie przedemerytalne za wnioskiem z 20 maja 2013r.). Po ukończeniu szkoły podstawowej ubezpieczony kontynuował naukę w Technikum Melioracji (...) w S.. Nauka w tej szkole trwała 5 lat i zakończyła się 3 czerwca 1974r. zdanym egzaminem dojrzałości (świadectwo dojrzałości Technikum Zawodowego k. 5 akt o świadczenie przedemerytalne za wnioskiem z 20 maja 2013r.). Po ukończeniu 16 roku życia – w dniu (...)., tj. do czasu podjęcia pierwszej pracy zawodowej w (...) Przedsiębiorstwie (...) w M. ubezpieczony łączył naukę w powyższej szkole, tj. w Technikum Melioracyjnym w S. z pracą w gospodarstwie rolnym rodziców. Odległość z gospodarstwa w miejscowości C. do S. wynosi około 60 kilometrów. Odległość tę ubezpieczony pokonywał autobusem. Z C. do Ł. były rano dwa autobusy: o 5.30 i 7.00. Potem była przesiadka do S.. Żeby dojechać na 8.00 do szkoły ubezpieczony wyjeżdżał z C. autobusem o 5.30. Wracał około godziny 16.00. Rodzice ubezpieczonego na posiadanych gruntach uprawiali zboże, tj. żyto, jęczmień, grykę, ziemniaki, truskawki. Mieli 3 krowy dojne, 7 sztuk bydła, 3 konie, 10-20 świń, owce. Ubezpieczony po powrocie ze szkoły pomagał rodzicom w gospodarstwie. Wiosną ubezpieczony pomagał rodzicom w takich pracach rolniczych jak: wywożenie obornika na pole i jego roztrząsanie, orka konna, sprężynowanie, sianie zboża, sadzenie ziemniaków, sianokosy, ręczne koszenie, grabienie i przerzucanie, pielenie i zbieranie truskawek (rodzice ubezpieczonego mieli około 0,5 ha truskawek), latem pomagał w żniwach: ręczne koszenie i zwożenie, jesienią w wykopkach, zimą w pracach przy ręcznej młocce i wianiu omłóconego zboża. Młócka była co 2-3 dni, młóciło się cepami i maszyną szerokomłotną. Oprócz tego codziennie ubezpieczony pomagał rodzicom przy obrządku inwentarza. Ubezpieczony parował dla świń ziemniaki, nosił wodę do pojenia, rżnął sieczkę, ścielił słomę zwierzętom. Od wiosny do jesieni praca ubezpieczonego w gospodarstwie rolnym znacznie się wydłużała. W dni wolne od szkoły oraz w ferie i wakacje, praca ubezpieczonego w gospodarstwie rolnym przekraczała 8 godzin dziennie. Ubezpieczony ma 3 siostry. Z uwagi na to, że był jedynym chłopcem najwięcej z rodzeństwa pomagał rodzicom w gospodarstwie rolnym (zeznania świadków: W. J. k.16v, J. S. k.17 oraz zeznania ubezpieczonego k.17-17v w zw. z k. 10-10v). Od ukończenia (...) r. ubezpieczony stale pomagał rodzicom w gospodarstwie rolnym w wymiarze co najmniej 4 godzinny dziennie (zeznania świadków: W. J. k.16v, J. S. k.17 oraz zeznania ubezpieczonego k.17-17v w zw. z k. 10-10v).

Powyższy stan faktyczny został ustalony na podstawie całokształtu materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie obdarzonego przez Sąd wiarygodnością.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie H. M. zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art.2 ust.1 pkt 5 ustawy 30 kwietnia 2004r. o świadczeniach przedemerytalnych (Dz. U. z 2013r., poz.170 ze zm.) prawo do świadczenia przedemerytalnego przysługuje osobie, która do dnia rozwiązania stosunku pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w rozumieniu przepisów ustawy z 20 kwietnia 2004r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, w którym była zatrudniona przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, posiada okres uprawniający do emerytury wynoszący co najmniej 35 lat dla kobiet i 40 lat dla mężczyzn. Ponadto, jak stanowi dalej ustęp 3 wskazanego przepisu świadczenie przedemerytalne przysługuje osobie określonej w ustępie 1 po upływie co najmniej 6 miesięcy pobierania zasiłku dla bezrobotnych, o którym mowa w ustawie o promocji zatrudnienia, jeżeli osoba ta spełnia łącznie następujące warunki:

1)  nadal jest zarejestrowana jako bezrobotna,

2)  w okresie pobierania zasiłku dla bezrobotnych, nie odmówiła bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, w rozumieniu ustawy o promocji zatrudnienia, albo zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych,

3)  złoży wniosek o przyznanie świadczenia przedemerytalnego w terminie nieprzekraczającym 30 dni od dnia wydania przez powiatowy urząd pracy dokumentu poświadczającego 6-miesięczny okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych.

Rozstrzygnięcie sprawy wymagało zbadania czy ubezpieczony do dnia rozwiązania stosunku pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy, tj. do dnia 30 września 2012r. posiada okres uprawniający do emerytury wynoszący co najmniej 40 lat. Poza sporem pozostaje bowiem, że ubezpieczony spełnia pozostałe wymienione wyżej przesłanki nabycia świadczenia przedemerytalnego. Jak wynika z zaskarżonej decyzji organ rentowy uznał za udowodniony przez ubezpieczonego do dnia rozwiązania stosunku pracy z dniem 30 września 2012r. okres uprawniający do emerytury w wymiarze 37 lat, 6 miesięcy i 15 dni. Do okresu tego nie zaliczył okresu pracy ubezpieczonego w gospodarstwie rolnym od ukończenia 16 roku życia, tj. (...). wskazując na niższy niż połowa wymiar czasu pracy ubezpieczonego w tym gospodarstwie z uwagi na znaczną odległość między gospodarstwem rolnym a miejscem położenia szkoły w S., która to odległość wynosiła około 60 km.

Analizując okoliczności sprawy Sąd doszedł do przekonania, że stanowisko organu rentowego jest niezasadne. Organ rentowy niedostatecznie wnikliwie zbadał okoliczności sprawy i błędnie przyjął, że czas na dojazdy, czas spędzony w szkole oraz czas poświęcony na odrabianie lekcji nie pozwalał na stałą pracę w gospodarstwie rolnym w co najmniej ½ etatu.

Pokonanie autobusem odległości 60 km z przesiadką w Ł. zajmowało około 2 godzin. Taki czas dojazdu do szkoły w S. i z powrotem pozwalał ubezpieczonemu na pracę w gospodarstwie rolnym w wymiarze co najmniej ½ etatu, a zatem 4 godziny dziennie.

W ocenie Sądu na wiarę zasługują również spójne i logiczne zeznania ubezpieczonego i świadków co do rodzaju pracy wykonywanej przez ubezpieczonego w spornym okresie w gospodarstwie rolnym rodziców. Z zeznań tych wynika, że po powrocie ze szkoły około godziny 16.00 ubezpieczony wykonywał szereg stałych prac przy obrządku zwierząt i innych wynikających z aktualnej potrzeby opisane w stanie faktycznym. Mając na uwadze fakt, że wszystkie prace rolnicze w w/w okresie były wykonywane ręcznie, rodzice ubezpieczonego mieli duże gospodarstwo rolne, to nie budzi wątpliwości iż prace rolnicze zarówno przy inwentarzu żywym jak i prace polowe trwały długo. Czas poświęcony przez ubezpieczonego na pomoc rodzicom wynosił od 4 do 5 godzin dziennie. Dotyczy to dni nauki szkolnej, bowiem w dni wolne od nauki, w wakacje i ferie oraz w dni nasilonych prac polowych praca ta wykonywana była w znacznie wyższym wymiarze. Co do samej potrzeby wykonywania przez ubezpieczonego pracy w gospodarstwie rolnym wskazać należy, że potrzeba ta nie budzi wątpliwości. Wielkość gospodarstwa rolnego rodziców ubezpieczonego, ilość hodowanych zwierząt oraz ówczesne warunki pracy w rolnictwie uzasadniają stwierdzenie, że praca ubezpieczonego miała istotne znaczenie dla przedmiotowego gospodarstwa.

Zgodnie z art. 2 ust. 2 ustawy o świadczeniach przedemerytalnych z dnia 30 kwietnia 2004 r. Za okres uprawniający do emerytury, o którym mowa w ust. 1, uważa się okres ustalony zgodnie z przepisami art. 5-9, art. 10 ust. 1 oraz art. 11 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227, z poźn. zm.), zwanej dalej "ustawą o emeryturach i rentach z FUS". Zgodnie zaś z art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, który ma zastosowanie w niniejszej sprawie przy ustalaniu prawa do emerytury oraz przy obliczaniu jej wysokości uwzględnia się traktując je, z zastrzeżeniem art. 56, jak okresy składkowe: przypadające przed dniem 1 stycznia 1983 r. okresy pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia, jeżeli okresy składkowe i nieskładkowe, ustalone na zasadach określonych w art. 5-7, są krótsze od okresu wymaganego do przyznania emerytury, w zakresie niezbędnym do uzupełnienia tego okresu.

Dlatego na podstawie art.10 ust.1 pkt 3 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych okres pracy ubezpieczonego w gospodarstwie rolnym podlega zaliczeniu do okresu wymaganego do emerytury. Ubezpieczony wniósł o zaliczenie okresu od (...)., tj. od chwili ukończenia 16 roku życia (...). W ocenie Sądu okres ten podlega zaliczeniu do okresu wymaganego do emerytury. Okres ten stanowi 3 lata, 11 miesięcy i 6 dni i dodany do okresu uznanego przez organ rentowy w wymiarze 37 lat, 6 miesięcy i 15 dni pokazuje, że ubezpieczony wykazał, iż na dzień 30 września 2012r. osiągnął okres ubezpieczenia w wymiarze przekraczającym 40 lat.

Mając na uwadze całokształt przedstawionych okoliczności na podstawie art.477 ¹⁴§2 kpc Sąd zmienił zaskarżoną decyzję i ustalił, że H. M. przysługuje prawo do świadczenia przedemerytalnego od 12 lipca 2013r., tj. od dnia następnego po zgłoszeniu wniosku o to świadczenie – art.7 ust.1 ustawy z 30 kwietnia 2004r. o świadczeniach przedemerytalnych.

Mając powyższe na uwadze Sąd orzekł jak w wyroku.