Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II AKa 113/14

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 września 2014 r.

Sąd Apelacyjny w Białymstoku w II Wydziale Karnym w składzie

Przewodniczący

SSA Alina Kamińska

Sędziowie

SSA Andrzej Ulitko

SSA Janusz Sulima (spr.)

Protokolant

Magdalena Suchocka

Agnieszka Rezanow-Stöcker

przy udziale Prokuratora Prokuratury Apelacyjnej w Białymstoku Anny Malczyk

po rozpoznaniu w dniach 11 i 17 września 2014 roku sprawy:

1) P. L. (1) oskarżonego z art. 296 §1 w zw. z §2 w zw. z §3 w zw. z art. 12 k.k., art. 284 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k., art. 586 k.s.h., art. 270 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.

2) M. S. (1) oskarżonego z art. 296 §1 w zw. z §2 w zw. z §3 w zw. z art. 12 k.k., art. 284 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k., art. 586 k.s.h.,

3) W. S. oskarżonego z art. 296 §1 i 2 k.k.,

4) J. L. (1) oskarżonej z art. 284 §1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.

z powodu apelacji wniesionej przez prokuratora i obrońców P. L. (1), M. S. (1) i J. L. (1)

od wyroku Sądu Okręgowego w Olsztynie

z dnia 19 lutego 2014 r., sygn. akt II K 70/13

I. zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

a. w stosunku do oskarżonego P. L. (1):

-: uchyla orzeczoną w punkcie V łączną karę pozbawienia wolności,
-: łagodzi wymierzoną za czyn przypisany mu w punkcie I karę pozbawienia wolności do 2 (dwóch) lat,
-: w związku ze skazaniem za czyn przypisany mu w punkcie I na podstawie art. 41 §1 k.k. orzeka wobec niego środek karny zakazu zajmowania stanowisk w spółkach prawa handlowego na okres 8 (ośmiu) lat,
-: eliminuje z opisu czynu przypisanego w punkcie IV sformułowanie „działając w warunkach czynu ciągłego”, kwalifikuje ten czyn z art. 270 §1 k.k. i przepis ten przyjmuje za podstawę skazania,
-: na podstawie art. 85 k.k. i art. 86 §1 k.k. orzeka wobec niego karę łączną 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności,

b. w stosunku do oskarżonego M. S. (1):

-: uchyla orzeczoną w punkcie X karę łączną pozbawienia wolności,
-: łagodzi wymierzoną za czyn przypisany mu w punkcie VI karę pozbawienia wolności do 1 (jednego) roku i 10 (dziesięciu) miesięcy,
-: w związku ze skazaniem za czyn przypisany mu w punkcie VI na podstawie art. 41 §1 k.k. orzeka wobec niego środek karny zakazu zajmowania stanowisk w spółkach prawa handlowego na okres 7 (siedmiu) lat,
-: na podstawie art. 85 k.k. i art. 86 §1 k.k. orzeka wobec niego karę łączną 1 (jednego) roku i 10 (dziesięciu) miesięcy pozbawienia wolności,

c. uchyla wyrok wobec oskarżonego W. S. i w tym zakresie przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Olsztynie.

II. utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok w pozostałym zakresie;

III. zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adwokata M. B. kwotę 885,60 złotych, w tym kwotę 165,60 złotych podatku VAT, tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu oskarżonej J. L. (1) w postępowaniu odwoławczym;

IV. zasądza na rzecz Skarbu Państwa od oskarżonych:

-: J. L. (1) kwotę 1.180 złotych tytułem opłaty za II instancję,
-: P. L. (1) kwotę 3.300 złotych tytułem jednej opłaty za obie instancje,
-: M. S. (1) kwotę 2.300 złotych tytułem jednej opłaty za obie instancje;

i obciąża tych oskarżonych pozostałymi kosztami sądowymi za postępowanie odwoławcze w częściach im przypadających.

UZASADNIENIE

P. L. (1) został oskarżony o to, że:

I. w okresie od dnia 05 marca 2009 r. do stycznia 2011r. w O. i W., działając w warunkach czynu ciągłego, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, będąc prezesem zarządu Przedsiębiorstwa Handlowo-Usługowego (...) Sp. z o.o. w O., obowiązanym na podstawie przepisów ustawy i umowy spółki do zajmowania się jej sprawami majątkowymi, działając wspólnie i w porozumieniu z M. S. (1) – wiceprezesem zarządu wskazanej spółki, nie dopełnił ciążącego na nim obowiązku należytego dbania o sytuację finansową PHU (...) Sp. z o.o. w O. w ten sposób, iż:

1/ w dniu 05 marca 2009r. zawarł w imieniu PHU (...) Sp. z o.o. w O. jako pożyczkodawcy „Umowę pożyczki” z firmą (...) Sp. z o.o. w B. jako pożyczkobiorcą, na podstawie której udzielono wymienionej spółce pożyczki w kwocie 300.000,00 złotych, poprzez co wyrządził spółce PHU (...) Sp. z o.o. w O. znaczną szkodę majątkową w kwocie 279.892,76 złotych;

2/ w dniu 02 września 2009r. zawarł w imieniu PHU (...) Sp. z o.o. w O. jako pożyczkodawcy umowę „Umowę pożyczki” z W. S. jako pożyczkobiorcą, na podstawie której udzielono wymienionemu pożyczki w kwocie 530.000,00 złotych, poprzez co wyrządził spółce PHU (...) Sp. z o.o. w O. znaczną szkodę majątkową w kwocie 530.000,00 złotych;

3/ w dniu 09 października 2009r. zawarł w imieniu PHU (...) Sp. z o.o. w O. jako cesjonariusza „Umowę przelewu wierzytelności” ze spółką (...) S.A. w W. jako cedentem, na podstawie której cedent – (...) S.A. w W. przelał swoje wierzytelności przysługujące wobec dłużników: 1. M. S. (1) i K. S. w kwocie 300.000,00 złotych należności głównej (plus odsetki i koszty procesu); 2/ P. L. (1), J. L. (1) i (...) Sp. z o.o. w kwocie 1.836.262,90 złotych należności głównej (plus odsetki i koszty procesu) na rzecz cesjonariusza – PHU (...) Sp. z o.o. w O. za cenę (sprzedaży przelewu) w kwocie 400.000,00 złotych, poprzez co wyrządził spółce PHU (...) Sp. z o.o. w O. znaczną szkodę majątkową w kwocie 330.000,00 złotych;

4/ w okresie od dnia 04 marca 2009 r. do października 2010r. bezpodstawnie obciążył PHU (...) Sp. z o.o. w O. kosztami w łącznej wysokości 134.342,97 złotych poniesionymi na rzecz J. L. (1), w tym w kwocie 122.495,30 złotych brutto (89.000,00 złotych netto) wypłaconymi wymienionej z tytułu nienależnego wynagrodzenia za fikcyjne usługi i pracę oraz w kwocie 11.847,67 złotych z tytułu bezprawnego korzystania przez wymienioną z pojazdu marki H. (...) nr rej. (...) stanowiącego własność spółki PHU (...) Sp. z o.o. w O., poprzez co wyrządził spółce PHU (...) Sp. z o.o. w O. szkodę majątkową w kwocie 134.342,97 złotych;

5/ w okresie od dnia 04 marca 2009r. do października 2010 r. bezpodstawnie obciążył PHU (...) Sp. z o.o. w O. kosztami w łącznej wysokości 102.480,00 złotych poniesionymi na rzecz K. S., w tym w kwocie 65.880,00 złotych brutto (54.000,00 złotych netto) wypłaconymi wymienionej z tytułu nienależnego wynagrodzenia za fikcyjne usługi i pracę oraz w kwocie 36.600,00 złotych brutto (30.000,00 złotych netto) z tytułu fikcyjnej dzierżawy przez spółkę PHU (...) Sp. z o.o. w O. pojazdu marki A. (...) od wymienionej, poprzez co wyrządził spółce PHU (...) Sp. z o.o. w O. szkodę majątkową w kwocie 102.480,00 złotych;

6/ w 2010r. obciążył PHU (...) Sp. z o.o. w O. kosztami remontu obcego lokalu – prac remontowych w domku jednorodzinnym w O. przy ulicy (...) stanowiącego własność B. M. (1), poprzez co wyrządził spółce PHU (...) Sp. z o.o. w O. szkodę majątkową w kwocie około 20.000,00 złotych;

poprzez co wyrządził spółce PHU (...) Sp. z o.o. w O. łączną szkodę majątkową w wielkich rozmiarach – w wysokości 1.396.715,06 złotych, tj. o przestępstwo z art. 296§2 i 3 k.k. w zw. z art. 12 k.k.;

II. w okresie od dnia 27 lutego 2009r. do dnia 31 grudnia 2010r. w O., działając w warunkach czynu ciągłego, będąc prezesem zarządu Przedsiębiorstwa Handlowo-Usługowego (...) Sp. z o.o. w O., przywłaszczył pieniądze w łącznej kwocie 395.579,01 złotych stanowiące mienie znacznej wartości, pobierając zaliczki i dokonując płatności m.in. służbową kartą bankomatową z przeznaczeniem na prywatne cele niezwiązane z funkcjonowaniem spółki, czym działał na szkodę PHU (...) Sp. z o.o. w O., tj. o przestępstwo z art. 284§1 k.k. w zw. z art. 294§1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.;

III. w okresie od dnia 20 lipca 2010r. do dnia 11 marca 2011r. w O., będąc prezesem zarządu Przedsiębiorstwa Handlowo-Usługowego (...) Sp. z o.o. w O., nie zgłosił wniosku o upadłość spółki pomimo powstania warunków uzasadniających upadłość spółki, tj. o przestępstwo z art. 586 Kodeksu spółek handlowych (Dz. U. z 2000r. Nr 94 poz. 1037 z późn. zm.);

IV. w okresie od dnia 23 czerwca 2010r. do dnia 08 lipca 2010r. w O., działając w warunkach czynu ciągłego, będąc prezesem zarządu Przedsiębiorstwa Handlowo- Usługowego (...) Sp. z o.o. w O., działając wspólnie i w porozumieniu z M. S. (1)- viceprezesem zarządu wskazanej spółki, użył w księgowości PHU (...) Sp. z o.o. w O. jako autentycznych podrobionych dokumentów w postaci czterech Uchwał Zgromadzenia Wspólników PHU (...) Sp. z o.o. w O. datowanych na „2010-07-08” i dotyczących wyrażenia zgody na udzielenie pożyczek przez wskazaną spółkę następującym podmiotom: firmie (...) Sp. z o.o. w B. w kwocie 300.000,00 złotych; W. S. w kwocie 530.000,00 złotych; P. L. (1) w kwocie 104.534,00 złotych i M. S. (1) w kwocie 104.534,00 złotych, tj. o przestępstwo z art. 270§1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.

M. S. (1) został oskarżony o to, że:

V. w okresie od dnia 05 marca 2009 r. do stycznia 2011r. w O. i W., działając w warunkach czynu ciągłego, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, będąc viceprezesem zarządu Przedsiębiorstwa Handlowo-Usługowego (...) Sp. z o.o. w O., obowiązanym na podstawie przepisów ustawy i umowy spółki do zajmowania się jej sprawami majątkowymi, działając wspólnie i w porozumieniu z P. L. (1) – prezesem zarządu wskazanej spółki, nie dopełnił ciążącego na nim obowiązku należytego dbania o sytuację finansową PHU (...) Sp. z o.o. w O. w ten sposób, iż:

1/ w dniu 05 marca 2009 r. PHU (...) Sp. z o.o. w O. jako pożyczkodawca zawarł „Umowę pożyczki” z firmą (...) Sp. z o.o. w B. jako pożyczkobiorcą, na podstawie której udzielono wymienionej spółce pożyczki w kwocie 300.000,00 złotych, poprzez co wyrządził spółce PHU (...) Sp. z o.o. w O. znaczną szkodę majątkową w kwocie 279.892,76 złotych;

2/ w dniu 02 września 2009 r. PHU (...) Sp. z o.o. w O. jako pożyczkodawca zawarł „Umowę pożyczki” z W. S. jako pożyczkobiorcą, na podstawie której udzielono wymienionemu pożyczki w kwocie 530.000,00 złotych, poprzez co wyrządził spółce PHU (...) Sp. z o.o. w O. znaczną szkodę majątkową w kwocie 530.000,00 złotych;

3/ w dniu 09 października 2009 r. PHU (...) Sp. z o.o. w O. jako cesjonariusz zawarł „Umowę przelewu wierzytelności” ze spółką (...) S.A. w W. jako cedentem, na podstawie której cedent - (...) S.A. w W. przelał swoje wierzytelności przysługujące wobec dłużników: 1/ M. S. (1) i K. S. w kwocie 300.000,00 złotych należności głównej (plus odsetki i koszty procesu); 2/ P. L. (1), J. L. (1) i (...) Sp. z o.o. w kwocie 1.836.262,90 złotych należności głównej (plus odsetki i koszty procesu) na rzecz cesjonariusza - PHU (...) Sp. z o.o. w O. za cenę (sprzedaży przelewu) w kwocie 400.000,00 złotych, poprzez co wyrządził spółce PHU (...) Sp. z o.o. w O. znaczną szkodę majątkową w kwocie 330.000,00 złotych;

poprzez co wyrządził spółce PHU (...) Sp. z o.o. w O. łączną szkodę majątkową w wielkich rozmiarach – w wysokości 1.376.715,06 złotych, tj. o przestępstwo z art. 296§2 i 3 k.k. w zw. z art. 12 k.k.;

VI. w okresie od dnia 27 lutego 2009r. do dnia 31 grudnia 2010r. w O., działając w warunkach czynu ciągłego, będąc viceprezesem zarządu Przedsiębiorstwa Handlowo-Usługowego (...) Sp. z o.o. w O., przywłaszczył pieniądze w łącznej kwocie 181.381,06 złotych, pobierając zaliczki i dokonując płatności m.in. służbową kartą bankomatową z przeznaczeniem na prywatne cele niezwiązane z funkcjonowaniem spółki, czym działał na szkodę PHU ” (...)” Sp. z o.o. w O., tj. o przestępstwo z art. 284 §1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.;

VII. w okresie od dnia 20 lipca 2010r. do dnia 11 marca 2011r. w O., będąc viceprezesem zarządu Przedsiębiorstwa Handlowo-Usługowego (...) Sp. z o.o. w O., nie zgłosił wniosku o upadłość spółki pomimo powstania warunków uzasadniających upadłość spółki, tj. o przestępstwo z art. 586 Kodeksu spółek handlowych (Dz. U. z 2000r. Nr 94 poz. 1037 z późn. zm.);

VIII. w okresie od dnia 23 czerwca 2010r. do dnia 08 lipca 2010r. w O., działając w warunkach czynu ciągłego, będąc prezesem zarządu Przedsiębiorstwa Handlowo- Usługowego (...) Sp. z o.o. w O., działając wspólnie i w porozumieniu z P. L. (1)- prezesem zarządu wskazanej spółki, użył w księgowości PHU (...) Sp. z o.o. w O. jako autentycznych podrobionych dokumentów w postaci czterech Uchwał Zgromadzenia Wspólników PHU (...) Sp. z o.o. w O. datowanych na „2010-07-08” i dotyczących wyrażenia zgody na udzielenie pożyczek przez wskazaną spółkę następującym podmiotom: firmie (...) Sp. z o.o. w B. w kwocie 300.000,00 złotych; W. S. w kwocie 530.000,00 złotych; P. L. (1) w kwocie 104.534,00 złotych i M. S. (1) w kwocie 104.534,00 złotych, tj. o przestępstwo z art. 270§1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.

W. S. został oskarżony o to, że w dniu 02 września 2009r. w O., działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, będąc przewodniczącym Rady Nadzorczej Przedsiębiorstwa Handlowo – Usługowego (...): Sp. z o.o. w O., obowiązanym na podstawie przepisów ustawy i umowy spółki do kierowania się interesami spółki, działając wspólnie i w porozumieniu z P. L. (1) – prezesem zarządu i M. S. (1) – wiceprezesem zarządu wskazanej spółki, obowiązanymi na podstawie przepisów ustawy i umowy spółki do zajmowania się jej sprawami majątkowymi, nie dopełnił ciążącego na nim obowiązku należytego dbania o sytuację finansową PHU (...) Sp. z o.o. w O. w ten sposób, iż zawarł jako pożyczkobiorca ze spółką PHU (...) Sp. z o.o. w O. jako pożyczkodawcą „Umowę pożyczki”, na podstawie, której udzielono mu pożyczki w kwocie 530.000,00 złotych, poprzez co wyrządził spółce PHU (...) Sp. z o.o. w O. znaczną szkodę majątkową w kwocie 530.000,00 złotych, tj. o przestępstwo z art. 296 §1 i 2 k.k.

J. L. (1) został oskarżona o to, że w okresie od dnia 04 marca 2009r. do października 2010r. w O. i innych miejscach, w warunkach czynu ciągłego, przywłaszczyła pieniądze w łącznej kwocie 134.342,97 złotych na szkodę Przedsiębiorstwa Handlowo –Usługowego (...) Sp. z o.o. w O., w tym pieniądze w kwocie 122.495,3 złotych brutto (89.000,00 złotych netto) uzyskane z tytułu nienależnego wynagrodzenia za fikcyjne usługi i pracę oraz pieniądze w kwocie 11.847,67 złotych z tytułu bezprawnego korzystania z pojazdu marki H. (...) nr rej. (...) stanowiącego własność spółki PHU (...) Sp. z o.o. w O., tj. o przestępstwo z art. 284§1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.

Sąd Okręgowy w Olsztynie wyrokiem z dnia 19 lutego 2014 roku, wydany w sprawie o sygn. akt II K 70/13:

I. w ramach zarzutu z pkt I a/o uznał oskarżonego P. L. (1) za winnego tego, że w okresie od dnia 01 marca 2009 r. do października 2010 roku w O. i w W. działając w warunkach czynu ciągłego, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, będąc prezesem zarządu Przedsiębiorstwa Handlowo-Usługowego (...) Sp. z o.o. w O., obowiązanym na podstawie przepisów ustawy i umowy spółki do zajmowania się jej sprawami majątkowymi, działając wspólnie i w porozumieniu odnośnie do zachowań z pp od 1 do 5 z M. S. (1) – wiceprezesem zarządu wskazanej spółki, nie dopełnił ciążącego na nim obowiązku należytego dbania o sytuację finansową PHU (...) Sp. z o.o. w O. i przez nadużycie udzielonych mu uprawnień wyrządził tej spółce szkodę majątkową w wielkich rozmiarach w kwocie 1 337 738,18 zł w ten sposób, że :

1/ w dniu 05 marca 2009r. w imieniu PHU (...) Sp. z o.o. w O. jako pożyczkodawca zawarł „Umowę pożyczki” z firmą (...)’ Sp. z o.o. w B. jako pożyczkobiorcą, reprezentowaną przez M. S. (1) , na podstawie której udzielono wymienionej spółce pożyczki w kwocie 300.000,00 złotych, poprzez co wyrządził spółce PHU (...) Sp. z o.o. w O. znaczną szkodę majątkową w kwocie 266 358,62 złotych;

2/ w dniu 01 września 2009r. zawarł w imieniu PHU (...) Sp. z o.o. w O. jako pożyczkodawca umowę pożyczki w której wskazano jako pożyczkobiorcę W. S. , podczas gdy w rzeczywistości pieniądze z tej umowy w kwocie 521 000 zł zostały przelane w dniu 2 września 2009 roku bezpośrednio na konto K. F. (1) , który uprzednio spłacił dług nie związany z działalnością PHU ‘ (...) „ sp. z o. o . w O. jaki mieli P. L. (1) i M. S. (1) w innej firmie tj. ‘ D.’ ,a pieniądze w kwocie 9 000 zł na podstawie tej umowy pobrał bezpośrednio z kasy PHU ‘ (...) ‘ sp. z o.o. w O. M. S. (1) w dniu 2 września 2009 roku, poprzez co wyrządził spółce PHU (...) Sp. z o.o. w O. znaczną szkodę majątkową w kwocie 530.000,00 złotych;

3/ w dniu 09 października 2009r. zawarł w imieniu PHU (...) Sp. z o.o. w O. jako cesjonariusz „Umowę przelewu wierzytelności” ze spółką (...) S.A. w W. jako cedentem, na podstawie której cedent – (...) S.A. w W. miał przelać swoje wierzytelności przysługujące wobec dłużników: 1. M. S. (1) i K. S. w kwocie 300.000,00 złotych należności głównej (plus odsetki i koszty procesu); 2/ P. L. (1), J. L. (1)i (...) Sp. z o.o. w kwocie 1.836.262,90 złotych należności głównej (plus odsetki i koszty procesu) na rzecz cesjonariusza – PHU (...) Sp. z o.o. w O. za cenę (sprzedaży przelewu) w kwocie 400.000,00 złotych, poprzez co wyrządził spółce PHU (...) Sp. z o.o. w O. znaczną szkodę majątkową w kwocie 330.000,00 złotych;

4/ w okresie od dnia 04 marca 2009 r. do października 2010r. bezpodstawnie obciążył PHU (...) Sp. z o.o. w O. kosztami w łącznej wysokości 100 880 złotych poniesionymi na rzecz J. L. (1) wypłaconymi wymienionej z tytułu nienależnego wynagrodzenia za fikcyjne usługi i pracę;

5/ w okresie od dnia 01 marca 2009r. do października 2010 r. bezpodstawnie obciążył PHU (...) Sp. z o.o. w O. kosztami w łącznej wysokości 102.480,00 złotych poniesionymi na rzecz K. S., w tym w kwocie 65.880,00 złotych wypłaconymi wymienionej z tytułu nienależnego wynagrodzenia za fikcyjne usługi i pracę oraz w kwocie 36.600,00 złotych z tytułu fikcyjnej dzierżawy przez spółkę PHU (...) Sp. z o.o. w O. pojazdu marki A. (...) od wymienionej;

6/ w okresie lato – jesień 2010r. obciążył PHU (...) Sp. z o.o. w O. kosztami remontu obcego lokalu – domu jednorodzinnego w O. przy ulicy (...) stanowiącego własność B. M. (1) w kwocie 8019,56 zł, tj popełnienia przestępstwa z art. 296§ 1 w zw. §2 w zw. §3 kk w zw z art. 12 kk i za to na podstawie tych przepisów skazał go, a na podstawie art. 296§3 kk wymierzył mu karę 3 (trzech) lat pozbawienia wolności oraz na podstawie art. 33§2 kk orzekł wobec oskarżonego karę 100 (sto) stawek dziennych grzywny, ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 100 zł (sto) ;

II. uznał oskarżonego P. L. (1) za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu z pkt II a/o, z tym że czas czynu ustalił na okres od 1 marca 2009 roku do 31 grudnia 2010 roku oraz kwotę 395 579,01 zł zastąpił kwotą 254 769,04 i dodatkowo ustalił, że oskarżony dokonywał także wypłaty pieniędzy z bankomatów i za to na podstawie art. 284 §1 kk w zw. z art. 294 §1 kk w zw. z art. 12 kk skazał go, a na podstawie art. 294§1 kk wymierzył mu karę 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności oraz na podstawie art. 33§2 kk orzekł wobec niego karę 50 (pięćdziesiąt) stawek dziennych grzywny, ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 100 (sto) zł;

III. uznał oskarżonego P. L. (1) za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu z pkt III a/o, z tym ustaleniem , że został on popełniony w okresie od 3 sierpnia 2010 roku do 11 marca 2011 roku i za to na podstawie art. 586 kodeksu spółek handlowych skazał go na karę 3 (trzech) miesięcy pozbawienia wolności;

IV. uznał oskarżonego P. L. (1) za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu z pkt IV a/o, z tym że z jego opisu wyeliminował słowa : „działając wspólnie i w porozumieniu z M. S. (1) –viceprezesem zarządu wskazanej spółki” i za to na podstawie art. 270§1 kk zw z art. 12 kk skazał go, a na podstawie art. 270 §1 kk wymierzył mu karę 50 (pięćdziesiąt) stawek dziennych grzywny, ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 100 (sto) zł.;

V. na podstawie art. 85 kk i art. 86 §1 i 2 kk orzeczone wobec oskarżonego P. L. (1) jednostkowe kary pozbawienia wolności i grzywny połączył i orzekł wobec niego karę łączną 4 (czterech) lat pozbawienia wolności oraz karę łączną 150 (sto pięćdziesiąt) stawek dziennych grzywny, ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 100 (sto) zł;

VI .w ramach zarzutu z pkt Va/o uznał oskarżonego M. S. (1) za winnego tego, że w okresie od dnia 01 marca 2009 r. do października 2010 roku w O. i w W. działając w warunkach czynu ciągłego, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, będąc viceprezesem zarządu Przedsiębiorstwa Handlowo-Usługowego (...) Sp. z o.o. w O., obowiązanym na podstawie przepisów ustawy i umowy spółki do zajmowania się jej sprawami majątkowymi, działając wspólnie i w porozumieniu z P. L. (1) – prezesem zarządu wskazanej spółki, nie dopełnił ciążącego na nim obowiązku należytego dbania o sytuację finansową PHU (...) Sp. z o.o. w O. i przez nadużycie udzielonych mu uprawnień wyrządził tej spółce szkodę majątkową w wielkich rozmiarach w kwocie 1 329 718,62 zł w ten sposób ,że :

1/ w dniu 05 marca 2009 r. PHU (...) Sp. z o.o. w O. reprezentowany przez P. L. (1), jako pożyczkodawca zawarł „Umowę pożyczki” z firmą (...) Sp. z o.o. w B. reprezentowaną przez M. S. (1) , jako pożyczkobiorcą, na podstawie której udzielono wymienionej spółce pożyczki w kwocie 300.000,00 złotych, poprzez co wyrządził spółce PHU (...) Sp. z o.o. w O. znaczną szkodę majątkową w kwocie 266 358 ,62 złotych;

2/w dniu 01 września 2009 r. PHU (...) Sp. z o.o. w O. reprezentowany przez P. L. (1) jako pożyczkodawca zawarł „Umowę pożyczki” , w której wskazano jako pożyczkobiorcę W. S. , podczas gdy w rzeczywistości pieniądze z tej umowy w kwocie 521 000 zł zostały przelane w dniu 2 września 2009 roku bezpośrednio na konto K. F. (1) , który uprzednio spłacił dług nie związany z działalnością PHU ‘ (...) „ sp. z o. o . w O. , jaki mieli P. L. (1) i M. S. (1) w innej firmie ‘ D.’ ,a pieniądze w kwocie 9 000 zł na podstawie tej umowy pobrał bezpośrednio z kasy PHU ‘ (...) ‘ sp. z o.o. w O. M. S. (1) w dniu 2 września 2009 roku , poprzez co wyrządził spółce PHU (...) Sp. z o.o. w O. znaczną szkodę majątkową w kwocie 530.000,00 złotych;

3/ w dniu 09 października 2009 r. PHU (...) Sp. z o.o. w O. reprezentowany przez P. L. (1) jako cesjonariusz zawarł „Umowę przelewu wierzytelności” ze spółką (...) S.A. w W. jako cedentem, na podstawie której cedent - (...) S.A. w W. przelał swoje wierzytelności przysługujące wobec dłużników: 1/ M. S. (1) i K. S. w kwocie 300.000,00 złotych należności głównej (plus odsetki i koszty procesu); 2/ P. L. (1), J. L. (1) i (...) Sp. z o.o. w kwocie 1.836.262,90 złotych należności głównej (plus odsetki i koszty procesu) na rzecz cesjonariusza - PHU (...) Sp. z o.o. w O. za cenę (sprzedaży przelewu) w kwocie 400.000,00 złotych, poprzez co wyrządził spółce PHU (...) Sp. z o.o. w O. znaczną szkodę majątkową w kwocie 330.000,00 złotych;

tj. popełnienia przestępstwa z art. 29 6§ 1 w zw. § 2 w zw. § 3 kk w zw. z art. 12 kk i za to na podstawie tych przepisów skazał go, a na podstawie art. 296 §3 kk wymierzył mu karę 2 (dwóch ) lat i 10 (dziesięć) miesięcy pozbawienia wolności oraz na podstawie art. 33§2 kk orzekł wobec niego karę 90 (dziewięćdziesiąt) stawek dziennych grzywny, ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 100 (sto) zł;

VII. uznał oskarżonego M. S. (1) za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu z pkt VI a/o , z tym że czas czynu ustalił na okres od 1 marca 2009 roku do 31 grudnia 2010 roku i kwotę 181 381,06 zł zastąpił kwotą 58 874 zł i dodatkowo ustalił, że oskarżony dokonywał również wypłaty pieniędzy z bankomatów i za to na podstawie art. 284§1 kk w zw. z art. 12 kk skazał go, a na podstawie art. 284 §1 kk wymierzył mu karę 8 (ośmiu) miesięcy pozbawienia wolności oraz na podstawie art. 33 §2 kk orzekł wobec oskarżonego karę 20 (dwadzieścia) stawek dziennych grzywny, ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 100 (sto) zł;

VIII. uznał oskarżonego M. S. (1) za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu z pkt VII a/o, z tym ustaleniem, że został on popełniony w okresie od 3 sierpnia 2010 roku do 11 marca 2011 roku i za to na podstawie art. 586 kodeksu spółek handlowych skazał go na karę 3 (trzech) miesięcy pozbawienia wolności;

IX. uniewinnił oskarżonego M. S. (1) od popełnienia czynu zarzucanego mu w pkt VIII a/o ;

X. na podstawie art. 85 i art. 86§1 i 2 kk połączył opisane wyżej kary jednostkowe kary pozbawienia wolności i grzywny wymierzone oskarżonemu M. S. (1) i orzekł wobec niego karę łączną 3 (trzech) lat pozbawienia wolności i karę łączną 100 (sto) stawek dziennych grzywny, ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 100 (sto) zł.;

XI .uniewinnił oskarżonego W. S. od popełnienia czynu zarzucanego mu w pkt IX a/o;

XII w ramach zarzutu z pkt X a/o uznał oskarżoną J. L. (1) za winną tego, że w okresie od 4 marca 2009 do października 2010 roku w O. i w innych miejscach w Polsce, w warunkach czynu ciągłego przywłaszczyła pieniądze w łącznej kwocie 100 880 zł na szkodę PHU ‘ (...)’ sp. z o.o. w O. uzyskane z tytułu nienależnego wynagrodzenia za fikcyjne usługi i pracę, tj. popełnienia przestępstwa z art. 284§1 kk w zw. z art. 12 kk i za to na podstawie tych przepisów skazał ją, a na podstawie art. 284§1kk wymierza jej karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności oraz na podstawie art. 33§2 kk orzekł wobec oskarżonej karę 50 (pięćdziesiąt) stawek dziennych grzywny, ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 100 ( sto ) zł ;

XIII. na podstawie art. 69 §1 i 2 kk , art. 70 §1 pkt 1 kk wykonanie orzeczonej wobec oskarżonej J. L. (1) kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesił na okres próby 4 (czterech) lat;

XIV. zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. A. B. i adw. M. B. kwoty po 1920 zł netto oraz 441,60 zł VAT tytułem wynagrodzenia za obronę wykonywaną z urzędu odpowiednio oskarżonych P. L. (1) i J. L. (1) ;

XV. na podstawie art. 627 kpk i art. 632 pkt 2 kpk zasądził od oskarżonych P. L. (1), M. S. (1) i J. L. (1) na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe po 1/4, za wyjątkiem kosztów obrony wykonywanej z urzędu przez adw. A. B., które to koszty ponosi w całości oskarżony P. L. (1) i oskarżony ten ponosi w całości również koszty opinii sporządzonej przez biegłego z zakresu budownictwa i biegłego z zakresu kryminalistycznych badań dokumentów oraz kosztów obrony wykonywanej z urzędu przez adw. M. B. , które to koszty ponosi w całości oskarżona J. L. (1), a w ¼ koszty te ponosi Skarb Państwa oraz zasądził od oskarżonych opłaty: - w kwocie 3400 zł (trzy tysiące czterysta) od oskarżonego P. L. (1), - w kwocie 2400 zł (dwa tysiące czterysta) od oskarżonego M. S. (1) , - w kwocie 1180 zł (jeden tysiąc sto osiemdziesiąt) od oskarżonej J. L. (1);

Apelacje od tego wyroku wywiedli obrońcy oskarżonych P. L. (1), M. S. (1) i J. L. (1) oraz prokurator.

Obrońca oskarżonego P. L. (1) zaskarżył powyższy wyrok w całości i powołując się na przepisy art. 427 §2 k.p.k. i art. 438 pkt 2, 3 i 4 k.p.k. zarzucił temu wyrokowi:

1. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, który miał wpływ na treść rozstrzygnięcia, polegający na przyjęciu:

-: działania oskarżonego P. L. (1) związane z udzieleniem pożyczek przez PHU (...) sp. z o.o. w O.: (...) sp. z o.o. w B. oraz W. S., jak też zawarcie umowy cesji w (...) S.A. w W. - były działaniami na szkodę PHU (...) sp. z o.o. w O.;
-: oskarżona J. L. (1) oraz K. S. nie świadczyły usług w ramach umów prawa cywilnego oraz stosunku pracy na rzecz PHU (...) sp. z o.o. w O., a co za tym idzie, iż wypłacane im wynagrodzenie było świadczeniem wyrządzającym szkodę PHU (...) sp. z o.o. w O.;
-: umowa dzierżawy samochodu marki A. (...) zawarta pomiędzy K. S. a PHU (...) sp. z o.o. w O. była czynnością fikcyjną (pozorną), a w konsekwencji, że płacony z tego tytułu czynsz był świadczeniem wyrządzającym szkodę PHU (...) sp. z o.o. w O.;
-: wykonanie prac remontowych w budynku przy ul. (...) w O., stanowiącego własność B. M. (1), przez pracowników PHU (...) sp. z o.o. w O., wyrządziło szkodę majątkową temu przedsiębiorstwu;
-: w okresie od 01 marca 2009 roku do 31 grudnia 2010 roku oskarżony P. L. (1) przywłaszczył pieniądze w kwocie 254.769,04-zł na szkodę PHU (...) sp. z o.o. w O.;w okresie od 3 sierpnia 2010 roku do 11 marca 2011 roku wystąpiły okoliczności obligujące oskarżonego P. L. (1) do złożenia wniosku w przedmiocie ogłoszenia upadłości PHU (...) sp. z o.o. w O.;w okresie od dnia 23 czerwca 2010 roku do dnia 08 lipca 2010 roku oskarżony P. L. (1), użył w księgowości PHU (...) sp. z o.o. w O. jako autentycznych podrobionych dokumentów w postaci czterech uchwał zgromadzenia wspólników PHU (...) sp. z o.o. w O. datowanych na „2010-07- 08" i dotyczących wyrażenia zgody na udzielenie pożyczek przez wskazaną spółkę następującym podmiotom: firmie (...) sp. z o.o w B. w kwocie300.000,-zł; W. S. w kwocie 530.000,-zł; P. L. (1) w kwocie 104.534,-zł i M. S. (1) w kwocie 104.534,-zł;

2. obrazę przepisów postępowania, która miała wpływ na treść rozstrzygnięcia, a w szczególności:art. 4 k.p.k., art. 7 k.p.k., art. 410 k.p.k. oraz art. 424 § 1 pkt 1 k.p.k. poprzez:

-: dokonanie wybiórczej oraz dowolnej oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, wyrażające się w oparciu ustaleń faktycznych w oparciu o dowody, których treść jest sprzeczna, zaniechaniu badania okoliczności, którym zaprzeczał oskarżony P. L. (1), a których zweryfikowanie było możliwe w oparciu o dowody w postaci dokumentów lub badania zapisów na elektronicznych nośnikach danych, zaś Sąd I instancji niezasadnie poprzestał na ustaleniach dokonanych w oparciu o osobowe źródła informacji;
-: art. 410 k.p.k. w zw. z przepisem art. 389 § 1 k.p.k. (a contrario) poprzez oparcie orzeczenia na materiale nieujawnionym w toku rozprawy głównej tj. zeznaniach oskarżonych składanych w charakterze świadków (w tym k. 3097, k. 3100, k. 3102, k. 3104), na których to bazuje opinia biegłego sądowego B. M. (2);
-: art. 201 k.p.k. poprzez niezasadne oddalenie dowodu o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego z zakresu księgowości;
-: art. 170 §1 pkt 2 k.p.k. poprzez niezasadne oddalenie wniosku dowodowego oskarżonego P. L. (1) o przeprowadzenie wizji lokalnej w siedzibie PHU (...) sp. z o.o. w O. i w lokalu mieszkalnym przy ul. (...);

Obrońca P. L. (1) niezależnie od powyższego zarzucił również rażącą niewspółmierność kary polegającą na jej surowości.

Wskazując na powyższe zarzuty wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego od stawianych mu zarzutów, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu w Olsztynie do ponownego rozpoznania, albo o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez znaczne złagodzenie wymierzonej oskarżonemu kary.

Obrońca oskarżonego M. S. (1) również zaskarżył wyrok w całości i powołując się na przepisy art. 427 §1 i 2 k.p.k. oraz art. 438 k.p.k. zarzucił temu wyrokowi:

1. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, który miał wpływ na treść rozstrzygnięcia, polegający na tym, że sąd przyjął, iż:

-: działania oskarżonego M. S. (1) związane zawartymi umowami pożyczek rzez PHU (...) Sp. z o.o. w O. z firmami (...) Sp. z o.o. w B. oraz (...)
-: S.A. w W. oraz W. S. - były działaniami na szkodę spółki PHU (...) Sp. z o.o. w O.
-: uznanie, że wynagrodzenie za usługi i pracę świadczone przez J. L. (1) i K. S. były oparte na fikcyjnych umowach o pracę i umowach prawa cywilnego, a tym samym było one zawierane ze szkodą dla PHU (...) Sp. z o.o., podobnie jak umowa dzierżawy samochodu A. (...) zawarta z K. S. oraz użyczenie samochodu H. (...) na rzecz J. L. (1),
-: uznanie, że oskarżony w okresie od 27.02.200r. do dnia 31.12.2010r. przywłaszczył pieniądze w kwocie 181.381,06zł pobierając zaliczki i dokonując płatności służbową kartą bankomatową z przeznaczeniem na prywatne cele, czym działał na szkodę PHU (...) Sp. z o.o.

2. obrazę przepisów postępowania, które miały wpływ na treść rozstrzygnięcia, a w szczególności:

a) art. 4 kpk, art. 7 kpk, art. 410 kpk i 424 § 1 pkt. 1 kpk przez dokonanie dowolnej oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego w drodze wybiórczej i dokonywanej zgodnie z tezą aktu oskarżenia analizy zgromadzonych dowodów, których treść jest bądź sprzeczna, bądź których te dowody nie zweryfikowano choć było to możliwe np. w przypadku zapisach na elektronicznych nośnikach danych, zaś Sąd I instancji skupił się w swych ustaleniach na informacjach od osobowych źródeł dowodowych,

b) art. 410 kpk w zw. z art. 389 § 1 kpk (a contrario) przez oparcie orzeczenia na materiale nieujawnionym w toku rozprawy głównej tj. zeznaniach oskarżonych, słuchanych w charakterze świadków, na których to bazuje opinia biegłego sądowego B. M. (2),

c) art. 201 kpk poprzez nieuzasadnione oddalenie wniosków dowodowych o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego z zakresu księgowości

Obrońca M. S. (1) z tzw. „ostrożności procesowej” podniósł również zarzut rażącej surowości orzeczonej kary pozbawienia wolności. wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego od stawianych mu zarzutów, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu w Olsztynie do ponownego rozpoznania, albo o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez znaczne złagodzenie wymierzonej oskarżonemu kary.

Także w całości powyższy wyrok został zaskarżony przez obrońcę oskarżonej J. L. (1).

Powołując się na przepisy art. 427 §1 i 2 oraz art. 438 pkt 2 i 3 k.p.k. zarzucił mu:

1. obrazę przepisów postępowania, która miała wpływ na treść wydanego orzeczenia mianowicie art. 7 k.p.k. w zw. z art. 5 §2 k.p.k. poprzez dokonanie dowolnej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego i ukształtowanie przekonania sądu z naruszeniem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego, jak również rozstrzygnięcie niedających się usunąć wątpliwości na niekorzyść oskarżonej poprzez przyjęcie, że J. L. (1) dopuściła się przestępstwa z art. 284 §1 k.k.,

2. błąd w ustaleniach faktycznych, mogący mieć wpływ na treść wydanego orzeczenia, a polegający na odmowie wiarygodności dowodom z zeznań świadka W. K., wyjaśnień oskarżonychP. L. (1), M. S. (1) ,co w konsekwencji doprowadziło sąd do wniosku, że oskarżona J. L. (1) w okresie od 4 marca 2009 r. do października 2010 r. w O. i w innych miejscach w Polsce, w warunkach czynu ciągłego, przywłaszczyła pieniądze w łącznej kwocie 100.800 zł na szkodę PHU (...) sp. z o.o. w O. uzyskane z tytułu nienależnego wynagrodzenia za fikcyjne usługi i pracę.

Obrońca oskarżonej wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji.

Z kolei prokurator zaskarżył powyższy wyrok w całości na niekorzyść oskarżonego W. S. oraz w części dotyczącej rozstrzygnięcia o karze na niekorzyść oskarżonych P. L. (1) i M. S. (1). Zarzucił on temu wyrokowi:

1. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający istotny wpływ na jego treść, a polegający na uznaniu, że oskarżony W. S. w dniu 02 września 2009 r. nie brał udziału w wyprowadzeniu ze spółki PHU (...) Sp. z o.o. w O. kwoty 530.000,00 złotych pod pozorem udzielenia mu pożyczki, podczas gdy kompleksowa ocena wszystkich zebranych dowodów, w tym przede wszystkim wyjaśnień P. L. (1) i W. S., zeznań K. F. (2)rowicza oraz treści dokumentów złożonych przez W. S. prowadzi do wniosku, iż oskarżony W. S. będąc przewodniczącym Rady Nadzorczej (...) Sp. z o.o. w O., obowiązanym na podstawie przepisów ustawy i umowy spółki do kierowania się interesami spółki, działając wspólnie i w porozumieniu z P. L. (1) - prezesem zarządu i M. S. (1) - viceprezesem zarządu, nie dopełnił ciążącego na nim obowiązku należytego dbania o sytuację finansową (...) Sp. z o.o. w O. w ten sposób, iż zawarł jako pożyczkobiorca ze spółką (...) jako pożyczkodawcą „Umowę pożyczki", na podstawie której udzielono mu pożyczki w kwocie 530.000,00 złotych, poprzez co wyrządził wskazanej spółce znaczną szkodę majątkową w kwocie 530.000,00 złotych;

2. niesłuszne niezastosowanie wobec oskarżonych P. L. (1) i M. S. (1) środka karnego z art. 39 ust. 2 k.k. w zw. z art. 41 § 1 k.k. w postaci zakazu zajmowania stanowisk w organach spółek prawa handlowego oraz prowadzenia działalności gospodarczej, w wyniku wadliwego uznania przez Sąd, że instytucja zakazu udziału w organach spółki przewidziana w art. 18 § 2 k.s.h. skutecznie wyeliminuje wymienionych z obrotu prawnego, pomimo tego, że znacznej części przypisanych im czynów zabronionych oskarżeni dopuścili się w trakcie obowiązywania takiego „zakazu" wynikającego z ich wcześniejszego prawomocnego skazania za przestępstwo z art. 271 § 2 k.k. oraz w sytuacji, gdy całokształt okoliczności ujawnionych przez Sąd podczas przeprowadzonych w toku rozprawy dowodów wskazuje na oczywiste nadużycie przez wymienionych przy popełnieniu przestępstw zajmowanych stanowisk a zarazem rodzi wysoce prawdopodobną obawę, że dalsze zajmowanie przez nich stanowisk zagraża istotnym dobrom chronionym prawem, co powoduje bezwzględną potrzebę zastosowania wobec oskarżonych P. L. (1) oraz M. S. (1) środka karnego z art. 41 §1 k.k.

Prokurator wniósł o:

1/ uchylenie zaskarżonego wyroku w części uniewinniającej oskarżonego W. S. od popełnienia czynu opisanego w pkt. IX aktu oskarżenia i skierowanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd I instancji;

2/ zmianę zaskarżonego wyroku poprzez:

a) orzeczenie w stosunku do oskarżonego P. L. (1) środka karnego w postaci zakazu zajmowania stanowisk w organach spółek prawa handlowego oraz prowadzenia działalności gospodarczej na okres 8 lat;

b) orzeczenie w stosunku do oskarżonego M. S. (1) środka karnego w postaci zakazu zajmowania stanowisk w organach spółek prawa handlowego oraz prowadzenia działalności gospodarczej na okres 7 lat.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacje obrońców P. L. (1) i M. S. (1) w części kwestionującej przypisanie winy tym oskarżonych są zupełnie niezasadne.

Nie sposób nie dostrzec, że zarzuty z obydwu apelacji są niemalże identyczne. Charakterystyczne jest, że w obu apelacjach najpierw został postawiony zarzut błędu w ustaleniach faktycznych, a następnie zarzut obrazy przepisów postępowania. W obu też apelacjach zarzucano naruszenie tych samych przepisów Kodeksu postępowania karnego. Jedyna różnica dotyczy postawienia w apelacji obrońcy P. L. (1) zarzutu obrazy art. 170 §1 pkt 2 k.p.k. Obrońca M. S. (1) zarzucił nawet, tak samo jak i obrońca P. L. (1), zarzut błędu w ustaleniach faktycznych co do czynu, od którego M. S. (1) został uniewinniony. Pomijając fakt cofnięcia apelacji w tej części, nie mogłaby być ona co do tego czynu rozpoznana z uwagi na brak tzw. gravamen.

Nie tylko z tego powodu konstrukcje tych dwóch apelacji budzą zastrzeżenia. Jeżeli błąd w ustaleniach faktycznych jest wynikiem naruszenia przepisów prawa procesowego, to w apelacji powinien być postawiony jedynie zarzut obrazy prawa procesowego. Jeżeli sąd dokonał oceny dowodów sprzecznie z dyspozycją art. 7 k.p.k., to błąd w ustaleniach faktycznych, będący wynikiem tej błędnej oceny, ma charakter wtórny. W apelacji zaś należy wskazywać uchybienie pierwotne. Gdyby bowiem sąd dokonał prawidłowej oceny dowodów, to wówczas poczyniłby inne ustalenia faktyczne.

Dlatego też należy odnieść się przede wszystkim do zarzutów obrazy przepisów prawa procesowego. Jeżeli wbrew twierdzeniom obrońców Sąd pierwszej instancji nie naruszył wskazanych w apelacjach przepisów procesowych, to należy uznać, że ustalenia faktyczne, stanowiące podstawę zaskarżonego rozstrzygnięcia, są prawidłowe.

Żadną miarą nie można zgodzić się ze skarżącymi, że Sąd Okręgowy oparł swoje orzeczenie na materiale nieujawnionym, to jest na protokołach z przesłuchań oskarżonych w charakterze świadków. Fakt, że biegły z zakresu księgowości B. M. (2), sporządzając w śledztwie pisemną opinię, wziął pod uwagę treść tych protokołów, a opinia ta została na rozprawie ujawniona i zaliczona w poczet materiału dowodowego, jest zupełnie bez znaczenia. Lektura zarówno pisemnej, jak i ustnej opinii tego biegłego prowadzi do jednoznacznego wniosku, że zeznania złożone przez osoby, którym postawiono później zarzuty, nie miały właściwie jakiegokolwiek znaczenia dla dokonania przez biegłego oceny podjętych przez oskarżonych czynności, związanych z zarządzaniem przez nich spółką P.H.U. (...) w O.. Można stwierdzić z całkowitym przekonaniem, że gdyby treść tych zeznań w ogóle nie była znana biegłemu, to i tak zawarte w jego opinii wnioski byłyby takie same. Nawet zatem gdyby potraktować jako błąd wzięcie przez biegłego pod uwagę protokołów z przesłuchań oskarżonych w charakterze świadków, to należałoby jednocześnie uznać, że nie miałby on żadnego przełożenia na treść zaskarżonego rozstrzygnięcia. Dodać należy, że dla wydania przez biegłego z zakresu księgowości całościowej i rzetelnej opinii nie było też potrzebne zapoznanie się z obszernymi wyjaśnieniami oskarżonego P. L. (1). Nie ma w nich niczego, co mogłoby wpłynąć na postawione przez biegłego wnioski.

Niezrozumiałe są zarzuty obrońców P. L. (1) i M. S. (1), że biegły B. M. (2) nie dokonał analizy zapisów dokonywanych w księgowym programie komputerowym Symfonia, a jedynie oparł się na „zestawieniach księgowych”. Należy przede wszystkim postawić pytanie o cel takiej analizy. Oczywiste przecież jest, że nie miałaby ona żadnego wpływu na ocenę zawartych przez oskarżonych umów pożyczek oraz umowy przelewu wierzytelności. Podobnie, taka analiza niczego nie mogłaby zmienić, jeżeli chodzi o wypłacanie J. L. (1) i K. S. wynagrodzeń oraz obciążenie tej spółki kosztami remontu domu B. M. (1). Wynika to przecież z szeregu dokumentów i w gruncie rzeczy nie było kwestionowane przez oskarżonych. Żaden z obrońców nie wskazał też, w jaki sposób analiza zapisów w programie komputerowym (...) mogłaby wpłynąć na dokonanie ustaleń w zakresie pobieranych przez oskarżonych zaliczek, czy też dokonywaniu przez nich płatności służbową karą bankomatową. To, że obaj oskarżeni „lekką ręką” wydawali pieniądze przedsiębiorstwa na prywatne cele, wynika z szeregu dokumentów. Oskarżeni bynajmniej się z tym nie kryli. W aktach sprawy znajduje się między innymi wiele faktur VAT wystawianych na rzecz P.H.U. (...) spółkę z o. o. obrazujących skalę tego zjawiska. Nie sposób jest uznać za związane z reprezentacją przedsiębiorstwa, jak chce tego obrońca P. L. (1), wydatków na ubrania, drogie kosmetyki, zabiegi w hotelu (...), czy też na leki. Poza tym, gdyby obaj oskarżeni nie wykorzystywali pieniędzy przedsiębiorstwa na prywatne cele na taką skalę, jak wynika to z dokumentacji księgowej i opinii biegłego B. M. (2), to nie podpisaliby, kiedy okazało się, że kwota zaliczek przekroczyła kwotę ich wynagrodzeń, umów pożyczek na kwoty po 104.534 złotych celem rozliczenia pobranych przez nich z kasy spółki pieniędzy na cele prywatne. W tych okolicznościach dokonywanie żmudnej analizy zapisów komputerowych jedynie niepotrzebnie przedłużałoby postępowanie i zwiększałoby jego koszty. Podnieść też należy, że nie ma żadnych podstaw do kwestionowania wiarygodności zeznań świadka J. W., która nie miała żadnego interesu w tendencyjnym zeznawaniu na niekorzyść oskarżonych, że P. L. (1) przedstawił również do rozliczenia w księgowości P.H.U. (...) spółki z o. o. fakturę za pobyt na Cyprze. Nie został przedstawiony żaden dowód, podważający wiarygodność zeznań J. W. w tej części. Takiemu ustaleniu bynajmniej nie sprzeciwia się treść zeznań B. M. (1), twierdzącej, że była wówczas poddana zabiegowi operacyjnemu. Z treści faktury przecież nie mogło wynikać, czy B. M. (1) faktycznie jeździła na Cypr.

Biegły z zakresu księgowości nie jest od dokonywania oceny skutków prawnych zawieranych umów cywilno – prawnych. Obowiązek dokonania oceny takich umów ciąży na sądzie. Jak wynika zaś z pisemnych motywów zaskarżonego wyroku, Sąd Okręgowy dokonał takiej oceny. Wyjaśnił przede wszystkim, dlaczego umowa zawarta ze spółką (...) jest nieważna. Nie można też nie podzielić stanowiska tego sądu, że nie doszło do przeniesienia na rzecz P.H.U. (...) spółki z o. o. wierzytelności. Cytowane przez obrońcę P. L. (1) orzeczenie Sądu Najwyższego (wyrok z dnia 21 stycznia 1999 roku, I CKN 955/97, OSNC 1999/10/169) odnosi się do zupełnie innego stanu faktycznego, bo do sprzedaży rzeczy, a nie do cesji wierzytelności. Zupełnie zaś niezrozumiały jest zarzut obrońcy P. L. (1), że biegły i Sąd pierwszej instancji nie uwzględnili przedawnienia roszczeń o zapłatę. Kwestia ta w żaden sposób nie została wyjaśniona w uzasadnieniu apelacji. Nie wiadomo w ogóle, o jakie roszczenia chodzi. Gdyby obrońca miał na myśli wierzytelności P.H.U. (...), to należałoby uznać, że podnoszenie takiego zarzutu jest działaniem ewidentnie na niekorzyść oskarżonych.

Charakterystyczne jest, że obaj obrońcy zarzucili biegłemu, że bezpodstawnie uznał za zerową wartość udzielonych przez oskarżonych w imieniu spółki P.H.U. (...) pożyczek oraz nabytej wierzytelności. Żaden z nich jednak nie wskazał w apelacji na korzyść, jaką miałoby osiągnąć zarządzane przez nich przedsiębiorstwo w wyniku zawarcia tych umów. Sąd pierwszej instancji bardzo szczegółowo przedstawił, dlaczego umowy te były zawierane bez jakiejkolwiek kauzy i że miały one na celu nie interes spółki, lecz wyłącznie prywatne interesy oskarżonych oraz członków ich rodzin. Żadna z tych wierzytelności do chwili obecnej nie została zaspokojona. Na skutek zaś zawarcia tych trzech umów doszło do wypływu z kasy spółki znacznej ilości gotówki i to w okresie, kiedy zaczęła ona tracić płynność finansową. Jeżeli podmioty , którym pożyczono pieniądze, dysponują, jak podnoszą obrońcy, znacznym majątkiem, to powstaje pytanie: dlaczego te pożyczki nie zostały spłacone? Dłużnik powinien przecież realizować ciążące na nim zobowiązanie nie czekając na skierowanie przeciwko niemu pozwu do sądu. To, że obecni członkowie zarządu nie robią nic, aby doprowadzić do wyegzekwowania tych wierzytelności, pozostaje w gruncie rzeczy bez jakiegokolwiek znaczenia dla oceny wcześniejszego zachowania oskarżonych. Poza tym, ze złożonych przez obrońcę dokumentów wynika, że P. L. (1) nadal zajmuje się prowadzeniem spraw majątkowych spółki z o. o. P.H.U. (...). Jest on przecież pełnomocnikiem zarządu tejże spółki. Tak więc to właśnie oskarżony P. L. (1) nie czyni nic, aby wyegzekwować te wierzytelności. Musiałby to zaś robić wobec swoich oraz M. S. (1) najbliższych. Podnoszony zatem przez obrońcę brak działań obecnego zarządu w celu wyegzekwowania tych wierzytelności świadczy wręcz o tym, że obydwaj oskarżeni udzielili tych dwóch pożyczek oraz dokonali cesji wierzytelności, mając pełną świadomość, że działają na niekorzyść zarządzanej przez nich spółki.

Równie bez znaczenia dla oceny zachowania oskarżonych pozostaje to, że jeżeli P.H.U. (...) nie będzie mógł domagać się zwrotu pożyczonych pieniędzy na podstawie umowy, to zawsze będzie mógł domagać się tego na podstawie przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu. Należy jedynie zauważyć, że w przypadku „klasycznej” kradzieży również istnieje w Kodeksie cywilnym podstawa prawna do domagania się zwrotu zabranego mienia.

Należy zgodzić się z cytowanym przez obrońcę P. L. (1) twierdzeniem, że „to, co dla jednej firmy jest dobre, dla innej jest niedorzeczne”. W przypadku jednak pożyczek oraz cesji wierzytelności trudno jest nawet znaleźć jakikolwiek argument, że poza ewidentną szkodą przyniosły one również dla spółki z o. o. P.H.U. (...) jakiekolwiek korzyści.

Na ocenę objętych aktem oskarżenia zachowań P. L. (1) i M. S. (1) zachowań nie ma żadnego wpływu to, czy istniała możliwość zrealizowania w spółce PHU (...) inwestycji polegających na uruchomieniu serwisów samochodów B. i M.. Oczywiste przecież jest, że nie może być żadnego związku przyczynowego pomiędzy próbą uruchomienia serwisu samochodowego a bezpodstawnym udzielaniem pożyczek innym podmiotom czy też przeznaczaniem pieniędzy spółki na prywatne cele.

Dla oceny prawnokarnej objętych aktem oskarżenia zachowań oskarżonych nie ma żadnego znaczenia to, czy podjęli oni lub podejmują działania mające na celu poprawę kondycji P.H.U. (...) spółki z o. o. Okoliczności te mogą mieć jedynie znaczenie dla wymiaru kary, o czym będzie mowa w dalszej części uzasadnienia. Jakiegokolwiek znaczenia nie ma też to, czy P. L. (1) poczynił jakieś nakłady na majątek wspólnika. Stąd też słusznie Sąd Okręgowy oddalił wniosek dowodowy tego oskarżonego o przeprowadzenie wizji lokalnej w siedzibie P.H.U. (...) spółki z o. o. i w lokalu mieszkalnym przy ulicy (...). W świetle zaś złożonej przez obrońcę dokumentacji należy uznać za udowodnione, że obecnie P. L. (1) czyni starania, by poprawić kondycję P.H.U. (...) spółki z o. o.

Również właściwie bez znaczenia dla ustalenia faktów głównych pozostają okoliczności związane z dokonaniem podziału spółki P.H.U. (...) i wyodrębnieniem spółki (...). Zauważyć jedynie należy, że jeżeli podział spółki pociągnął za sobą znaczący spadek przychodów i rentowności P.H.U. (...) spółki z o. o., to tym bardziej oskarżeni nie powinni udzielać pożyczek i nabywać wierzytelności, gdyż doprowadzali w ten sposób do znacznego wypływu gotówki, co z kolei pociągało za sobą jeszcze większe pogorszenie sytuacji finansowej spółki. Trudno zatem zrozumieć obrońców, którzy na takiej podstawie próbują usprawiedliwić działania oskarżonych.

Okoliczności związane z dokonaniem podziału P.H.U. (...) spółki z o. o. nie mogą też w żaden sposób zwalniać oskarżonych od odpowiedzialności za niezłożenie w terminie wniosku o upadłość. Przepis art. 586 Kodeksu spółek handlowych ma w szczególności na celu ochronę interesów wierzycieli przed niewypłacalnością spółki z ograniczoną odpowiedzialności. Nie można uznać zatem za skuteczną obronę oskarżonych polegającą na tym, że nie składając wniosku o upadłość kierowali się dobrem zarządzanej przez nich spółki. Art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 roku Prawo upadłościowe i naprawcze (t. j. Dz. U. z 2012 roku, poz. 1112) jednoznacznie zobowiązuje dłużnika do zgłoszenia w sądzie wniosku o ogłoszenie upadłości nie później niż w terminie dwóch tygodni od dnia, w którym wystąpiła podstawa do ogłoszenia upadłości. Oskarżeni mieli zaś pełną świadomość, że od lutego 2010 roku stopniowo narastała wartość wymagalnych zobowiązań. Przypomnieć należy, że na koniec lipca 2010 roku łączna wartość wymagalnych zobowiązań wyniosła 490.005,77 złotych, a niektóre z nich były „przeterminowane” nawet o 6 miesięcy.

Dodać należy, że Sąd pierwszej instancji słusznie uznał, że złożenie wniosku o upadłość P.H.U. (...) spółki z o. o. przez jej wierzyciela wcale nie zwalniało członków zarządu od złożenia przez nich takiego wniosku. Nic nie stało na przeszkodzie, aby po złożeniu wniosku przez W. K. (2) oskarżeni złożyli własny wniosek o upadłość. Zasadne też jest stanowisko Sądu Okręgowego, że datą końcową popełnionego przez oskarżonych przestępstwa z art. 586 k.s.h. jest data wydania przez Sąd Rejonowy w Olsztynie postanowienia o ogłoszeniu upadłości.

Sąd pierwszej instancji w sposób logiczny i przekonujący wyjaśnił w pisemnych motywach, dlaczego przypisał oskarżonemu P. L. (1) posłużenie się podrobionymi uchwałami zgromadzenia. Obrońca w ogóle nie wskazał, na czym miałby polegać błąd w przedstawionym w uzasadnieniu rozumowaniu prowadzącym do przyjęcia, że P. L. (1) jest sprawcą przestępstwa z art. 270 §1 k.k. Autor apelacji ograniczył się jedynie do ogólnikowych twierdzeń, że „teza o takim działaniu oskarżonego została przyjęta głównie w oparciu o treść opinii biegłych z zakresu badania dokumentów i zeznania świadka J. W.” oraz że „wnioski opinii biegłego nie są jednak jednoznaczne i nie pozwalają na formułowanie kategorycznych wniosków”. Zupełnie też niezrozumiałe jest podważanie poczynionych w tym zakresie przez Sąd pierwszej instancji ustaleń poprzez odwołanie się do zeznań J. W., że trafiały do niej wyłącznie uchwały, które powinny być przedłożone w Urzędzie Skarbowym. Podrobione uchwały zostały przecież wydane Policji właśnie przez główną księgową P.H.U. (...) spółki z o.o. J. W. (protokół zatrzymania rzeczy k. 2689 – 2691).

Napomknąć należy, że Sąd błędnie przyjął, że P. L. (1) czynu z art. 270 k.k. w warunkach art. 12 k.k. Taka konstrukcja byłaby możliwa jedynie wówczas, gdyby były podstawy do przyjęcia, że oskarżony kilkakrotnie posłużył się tymi dokumentami. Nic jednak na to nie wskazuje. Wręcz przeciwnie, logika następujących po sobie zdarzeń prowadzi do wniosku, że P. L. (1) zaniósł do księgowości jednocześnie wszystkie podrobione uchwały.

Obydwaj obrońcy zarzucili też Sądowi Okręgowemu, że błędnie ustalił, iż umowa dzierżawy samochodu marki A. (...) zawarta pomiędzy K. S. a P.H.U. (...) spółką z o. o. miała charakter fikcyjny. Żaden z nich nie przedstawił jednakże w apelacji chociażby jednego argumentu mogącego podważyć to ustalenie. Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych może zaś być jedynie wtedy trafny, gdy zasadność ocen i wniosków wyprowadzonych przez sąd orzekający nie odpowiada prawidłom logicznego rozumowania. Zarzut ten nie może się sprowadzać tylko do zakwestionowania stanowiska Sądu pierwszej instancji, lecz powinien wskazywać nieprawidłowości w rozumowaniu sądu odnośnie oceny okoliczności sprawy.

Fikcyjność umowy dzierżawy samochodu marki (...), na podstawie której K. S. otrzymywała świadczenie pieniężne w postaci czynszu, związana jest z fikcyjnym wykonywaniem przez nią pracy na rzecz P.H.U. (...) spółki z o. o.

Obydwaj obrońcy, chcąc wykazać nieprawidłowość ustaleń faktycznych w tym zakresie, odwołali się do zeznań W. K. (2). Tymczasem świadek ten na rozprawie podał jedynie, że nie wie, czy była przez K. S. i J. L. (1) świadczona praca czy też nie. Wyraził też przypuszczenie, ze być może istnieją możliwości pracy „zdalnej” za pomocą komputera. Jednocześnie W. K. (2), zeznając przed sądem, potwierdził swoje zeznania ze śledztwa, w których stanowczo twierdził, że praca małżonków oskarżonych miała charakter wyłącznie fikcyjny.

W tym miejscu należy również odnieść się do apelacji obrońcy J. L. (1). Ten obrońca, starając się wykazać, że oskarżona nie przywłaszczyła pieniędzy na szkodę P.H.U. (...) spółkę z o. o., również odwołał się do zeznań W. K. (2), a właściwie do tego, co „zauważył” Sąd pierwszej instancji analizując ten dowód. W uzasadnieniu tej apelacji znajduje się następujące zdanie: „Sąd I instancji co prawda zauważa, że świadek W. K. (2) potwierdza fakt wykonywania pracy twierdząc, że oskarżona kontaktowała się z zarządem i pracowała za pośrednictwem danych przesyłanych jej za pomocą komputera.” Tymczasem ani W. K. (2) niczego takiego nie zeznał, ani Sąd pierwszej instancji niczego takiego nie „zauważył”. Wydaje się, że profesjonalny autor apelacji powinien rozróżniać znaczenie trybu przypuszczającego od znaczenia trybu oznajmującego. Jeżeli autor tekstu używa trybu przypuszczającego, to znaczy, że traktuje treść zdania nie jako rzeczywistą, lecz tylko jako możliwą. W pisemnych motywach zaskarżonego wyroku można zaś znaleźć jedynie następujące zdanie (str. 34 uzasadnienia): „Owszem jak wynika z relacji W. K. (2) J. L. (1) mogła kontaktować się z zarządem i pracować za pośrednictwem danych przesyłanych na komputerze.” W. K. (2) w każdym razie wcale nie twierdził, że J. L. (2) i K. S. świadczyły jakąkolwiek pracę na rzecz P.H.U. (...) spółki z o. o. Wręcz przeciwnie, wyraził zarówno w śledztwie, jak i na rozprawie przekonanie, że ta praca była fikcją.

Absolutnie żadnym potwierdzeniem tego, że K. S. i J. L. (1) świadczyły prace na rzecz P.H.U. (...) spółki z o. o. nie są dowody nadania korespondencji. J. L. (1) musiała przecież przesyłać do spółki faktury. Odnosząc się do apelacji obrońcy oskarżonej, wskazać przede wszystkim należy, że nie wydaje się możliwe „wykonywanie pracy za pomocą poczty”. Co najwyżej można za pomocą poczty przesyłać jakieś dokumenty. Jeżeli zaś oskarżona przesyłała na adres P.H.U. (...) spółki z o. o. dokumenty za pośrednictwem poczty, a nie za pomocą Internetu (miała przecież pracować na komputerze), to niemożliwe jest, aby nie zachował się żaden dokument potwierdzający wykonanie przez nią jakiejś czynności na rzecz spółki.

Słusznie też Sąd pierwszej instancji, wbrew stanowisku obrońcy J. L. (1), uznał, że zeznania M. W. oraz D. B., wcale nie potwierdzają wykonywania przez oskarżoną oraz K. S. pracy na rzecz P.H.U. (...) spółki z o. o. Gdyby faktycznie J. L. (1) przesyłała jakieś dokumenty odzwierciedlające jej pracę na rzecz spółki, to nie jest możliwe, aby świadkowie ci nie wiedzieli, jakich spraw związanych z działalnością spółki te dokumenty dotyczyły. Znamienne jest, że nawet oskarżony P. L. (1) nie był w stanie podać, co mogły zawierać dokumenty przesyłane przez jego żonę, a to on był przecież członkiem zarządu i podpisał umowę z K. S.. Naiwne zaś są twierdzenia, rażąco sprzeczne z doświadczeniem życiowym i elementarnymi zasadami logicznego rozumowania, że oskarżona doprowadziła swoimi działaniami do podpisania umowy ze S., w sytuacji gdy P. L. (1) i M. S. (1) byli zaprzyjaźnieni z prezesem tej firmy.

Podkreślić należy, że bezsporne jest, iż w przeciągu dość krótkiego czasu w okresie od 4 marca 2009 roku do października 2010 roku zostało wypłacone za usługi i pracę J. L. (1) brutto 122.495,30 złotych, a K. S. brutto 65.880 złotych. Są to kwoty bynajmniej niebagatelne. Jak zatem można wyjaśnić, że pomimo przyjęcia przez obie kobiety tak znaczących kwot w P.H.U. (...) spółce z o. o. nie pozostał nawet jakikolwiek ślad wykonanych przez nich czynności na rzecz tej spółki i żaden z jej pracowników łącznie z członkami zarządu nie jest w stanie powiedzieć, czym one się zajmowały? Już w samym kontekście tych cyfr oraz braku jakiegokolwiek dokumentu potwierdzającego wykonanie jakiejkolwiek pracy na rzecz spółki przez oskarżoną i K. S. wszelkie twierdzenia o świadczeniu przez nie pracy na rzecz P.H.U. (...) są nie do pogodzenia z doświadczeniem życiowym i z zasadami prawidłowego rozumowania. Mając nadto na uwadze, że żaden ze świadków nie był w stanie podać, czym konkretnie te kobiety się zajmowały, potrzeba przeogromnej naiwności, żeby uwierzyć w zapewnienia, że wykonywały one jakieś prace lub usługi na rzecz spółki.

Zasadnie Sąd Okręgowy przyjął, że oskarżona J. L. (1) dopuściła się przywłaszczenia tych pieniędzy, czyli że swoim zachowaniem wyczerpała znamiona występku z art. 284 §1 k.k. Przywłaszczenia tych pieniędzy dokonała jednakże wspólnie i w porozumieniu z M. S. (1) i P. L. (1). Stąd też również i tym oskarżonym w tym zakresie powinno być przypisane odrębne przestępstwo z art. 284 §1 k.k. Brak jednakże apelacji prokuratora w tej części spowodował niemożność dokonania zmiany wyroku w tym kierunku. Wyodrębnienie bowiem z czynów przypisanych oskarżonym P. L. (1) i M. S. (1) w punktach I i VI czynów z art. 284 §1 k.k. i tym samym skazanie ich dodatkowo jeszcze za jedno przestępstwo byłoby zabiegiem ewidentnie dla nich niekorzystnym.

Pomimo znacznej szkodliwości społecznej popełnionych przez M. S. (1) i P. L. (1) przestępstw zgodzić się należy z ich obrońcami, że wymierzone wobec nich kary są rażąco surowe. Sąd pierwszej instancji w dalece niedostatecznym stopniu wziął pod uwagę podjęte przez oskarżonych działania mające na celu wyprowadzenie P.H.U. (...) spółki z o. o. z zapaści finansowej. Należało też wziąć pod uwagę zarówno deklarowaną przez P. L. (1), jak i odzwierciedloną w złożonych przez jego obrońcę na rozprawie odwoławczej dokumentach chęć naprawienia wyrządzonej przez niego przestępstwem szkody. Należało to poczytać jednocześnie za wyraz skruchy. Z tych też względów należało złagodzić wobec tych oskarżonych kary pozbawienia wolności wymierzone za czyny przypisane w punktach I i VI i orzec w konsekwencji o łagodniejszych karach łącznych pozbawienia wolności.

Brak było jednakże podstaw do warunkowego zawieszenia orzeczonych wobec oskarżonych kar pozbawienia wolności. Sprzeciwia się temu przede wszystkim poprzednia karalność oskarżonych. Skoro dotychczas stosowanie wobec nich kary nie przyniosły żadnych efektów poprawczych, brak jest podstaw do uznania, że niewykonanie wobec nich kar pozbawienia wolności zapobieże ponownemu popełnieniu przez nich przestępstw. Za niestosowaniem wobec oskarżonych dobrodziejstwa z art. 69 k.k. przemawiał też wysoki stopień szkodliwości społecznej popełnionych przez nich przestępstw. Inaczej należałoby oceniać zasadność warunkowego zawieszenia orzeczonych kar pozbawienia wolności, gdyby oskarżeni w całości naprawili wyrządzoną przez nich szkodę.

Jednocześnie za zasadny należało uznać zarzut z apelacji prokuratorskiej niesłusznego zastosowania wobec oskarżonych środka karnego przewidzianego w art. 41 §1 k.k. Zauważyć jednakże należy, że zarzut ten został błędnie sformułowany. W tym przepisie nie został bowiem przewidziany środek karny w postaci zakazu zajmowania stanowisk w organach spółki prawa handlowego oraz prowadzenia działalności gospodarczej. Zakaz prowadzenia określonej działalności gospodarczej jest odrębnym środkiem karnym, o którym jest mowa w art. 41 §2 k.k. Jeżeli zatem prokurator chciał, aby wobec oskarżonych został orzeczony nie tylko zakaz zajmowania stanowisk w organach spółek prawa handlowego, ale również zakaz prowadzenia określonej działalności gospodarczej, to powinien zarzucić niesłuszne niezastosowanie wobec oskarżonych dwóch środków karnego: jednego z art. 41 §1 k.k., a drugiego z art. 41 §2 k.k. Wprawdzie prokurator na rozprawie odwoławczej zmodyfikował ten zarzut apelacyjny, ale taka modyfikacja jest niedopuszczalna, jako że jest rażąco sprzeczna z dyspozycją art. 434 §1 k.p.k. Orzeczenie wobec oskarżonych dwóch środków karnego było z pewnością wyjściem poza granice nakreślone przez zarzut apelacyjny. Apelacja prokuratora pozwalała na orzeczenie wyłącznie jednego środka karnego, określonego w art. 41 §1 k.k. Należy też napomknąć, że błędem prokuratora było wnoszenie o orzeczenie wobec oskarżonych zakazu prowadzenia działalności gospodarczej. Stosowanie zakazu prowadzenia określonej działalności gospodarczej musi zawierać doprecyzowanie, o jaką konkretną działalność gospodarczą chodzi w danym wypadku i jakiej konkretnie działalności zakazuje rozstrzygnięcie skazujące oskarżonego. Tylko takiej działalności gospodarczej można zakazać, w związku z której prowadzeniem popełniono przestępstwo, i tylko wtedy, gdy dalsze jej prowadzenie zagraża istotnym dobrom chronionym prawem (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 sierpnia 2008 roku, IV KK 206/08).

Całkowicie zaś słuszne jest stanowisko oskarżyciela, że dalsze zajmowanie przez oskarżonych stanowisk w spółkach prawa handlowego zagraża istotnym dobrom chronionym prawem. Przemawia za tym przede wszystkim to, że wszystkich przypisanych im przestępstw dopuścili się jaskrawo nadużywając pełnionych przez nich stanowisk. W przeszłości również popełniali przestępstwa związane z zajmowaniem tych stanowisk. Zgodzić się też należy z prokuratorem, że ten środek karny spełni też ważną funkcję w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa oraz wpłynie zapobiegawczo i wychowawczo na samych oskarżonych.

Apelacja prokuratora jest również zasadna w części dotyczącej oskarżonego W. S..

Uniewinnienie tego oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu czynu było co najmniej przedwczesne.

Sąd pierwszej instancji słusznie uznał, że brak możliwości zidentyfikowania podpisu W. S. na umowie pożyczki rodzi wątpliwość, czy widnieje na niej autentyczny podpis tego oskarżonego. Skoro tak, to należy ją zgodnie z art. 5 §2 k.p.k. rozstrzygnąć na korzyść oskarżonego i uznać, że nie podpisywał on tej umowy.

Brak jednakże podpisu W. S. na tej umowie nie oznacza automatycznie, że nie współdziałał on z M. S. (1) i P. L. (1) w wyprowadzeniu z majątku P.H.U. (...) spółki z o. o. gotówki w kwocie 530.000 złotych.

Okoliczności związane z zawarciem tej umowy pożyczki, co zostało szczegółowo przedstawione w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, przemawiają wcale niedwuznacznie, że umowa ta nie została bynajmniej zawarta bez przyzwolenia W. S.. Faktem jest, na co wskazał Sąd pierwszej instancji w pisemnych motywach, że żadnej części z tych pożyczonych w kwocie 530.000 złotych pieniędzy W. S. fizycznie nie otrzymał (gotówką lub przelewem). Należy jednakże mieć na względzie, że umowa pożyczki została zawarta 1 września 2009 roku, a już 12 października 2009 roku W. S. podpisał umowę z K. F. (1), na podstawie której ten ostatni sprzedał oskarżonemu 1.000 udziałów w spółce P.H.U. (...) za łączną kwotę 500.000 złotych. Z treści tej umowy wynika, że kwota ta została wpłacona na rachunek K. F. (1) 2 września 2009 roku. Okoliczność tę potwierdza kserokopia przelewu bankowego na kwotę 521.000 złotych (k. 3.613). Pieniądze te zostały przelane z rachunku P.H.U. (...) spółki z o. o. W. S. potwierdził, że na umowie sprzedaży udziałów spółki z ograniczoną odpowiedzialnością znajdują się jego podpisy.

Skoro zatem W. S. nie przelał żadnych swoich pieniędzy tytułem zapłaty za udziały w spółce z o. o. P.H.U. (...) na rachunek K. F. (1), a zapłata nastąpiła w całości z rachunku spółki, to czy oskarżony mógł w ogóle nie wiedzieć o umowie pożyczki, z mocy której stał się on pożyczkobiorcą kwoty 530.000 złotych? Układ zdarzeń jest taki, że nie sposób nie powiązać tych dwóch umów to jest: pożyczki pieniędzy w kwocie 530.000 złotych i sprzedaży udziałów w spółce za kwotę 500.000 złotych. Sąd pierwszej instancji ustalił zresztą, że pieniądze z tej pożyczki w kwocie 521.000 złotych trafiły na rachunek K. F. (1). Jak wynika z późniejszej umowy zawartej i podpisanej przez W. S. lwia część tych pieniędzy stanowiła zapłatę za udziały w spółce P.H.U. (...) zakupione przez oskarżonego od K. F. (1).

Zakładając, że W. S. nie miał wiedzy na temat pożyczki pieniędzy w kwocie 521.000 złotych, należałoby przyjąć, że tenże oskarżony nie tylko z pełną świadomością zapłacił za udziały w spółce cudzymi pieniędzmi, bo należącymi do spółki, ale również że z pełną świadomością w ogóle nie zadbał o to, aby takiej przestępczej czynności nie nadać przynajmniej pozorów legalności, zawierając chociażby ze spółką umowę pożyczki. Nie jest przecież rzeczą normalną kupowanie udziałów w spółce za pieniądze tej spółki. Stosowanie zasady rozstrzygania wątpliwości na korzyść oskarżonego nie może doprowadzać do czynienia ustaleń faktycznych sprzecznych z elementarnymi zasadami prawidłowego rozumowania czy też z podstawowymi wskazaniami wiedzy i doświadczeniem życiowym każdego przeciętnego dorosłego człowieka.

Aby prawidłowo orzec o winie lub niewinności W. S. należy przede wszystkim odpowiedzieć na pytanie: czy umowa pożyczki z 1 września 2009 roku miała na celu umożliwienie W. S. nabycie udziałów w P.H.U. (...) spółki z o.o.? Twierdząca odpowiedź na to pytanie, a wynika ona nawet z treści umowy („Pożyczkodawca udziela Pożyczkobiorcy pożyczki pieniężnej w kwocie 530.000 zł na zakup udziałów PHU (...) sp. z. o.o. od K. F. (1).) powinna skłaniać do dalszych logicznych wniosków odnośnie roli W. S. w „zawieraniu” umowy pożyczki. Należy jednocześnie mieć na względzie, że 1 grudnia 2008 roku W. S. zawarł z K. F. (1) warunkową przedwstępną umowę sprzedaży udziałów spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. W umowie tej K. F. (1) zobowiązał się sprzedać W. S. 1.000 udziałów za łączną kwotę 500.000 złotych. W. S. nie zakwestionował swojego podpisu na tej umowie. Po zawarciu tej umowy oskarżony musiał zatem liczyć się z koniecznością wydatkowania kwoty 500.000 złotych. Czy zatem można w ogóle przyjąć, że nie rozmawiał na ten temat z członkami Zarządu P.H.U. (...) spółki z o.o., w tym ze swoim ojcem M. S. (1), i nie poczynił z nimi ustaleń co do źródła finansowania zakupu udziałów w spółce?

Sąd pierwszej instancji, całkowicie słusznie przypisał „zawarcie” umowy pożyczki w dniu 1 września 2009 roku P. L. (1) i M. S. (1). W gruncie rzeczy umowa ta zrodziła po stronie W. S. zobowiązanie do zwrotu kwoty 521.000 złotych z odsetkami w wysokości 8% w stosunku rocznym. Czy zatem możliwe jest, aby M. S. (1) nie poinformował o tym swojego syna.

Zasadnie też prokurator zwraca uwagę na fakt, że komplet dokumentów związanych z tą pożyczkę, w tym kserokopię umowy pożyczki z 1 września 2009 roku, przedłożył na potrzeby śledztwa właśnie W. S., potwierdzając jednocześnie wszystkie swoje podpisy, za wyjątkiem podpisu na umowie pożyczki.

Z tych też względów należało zaskarżone orzeczenie w stosunku do oskarżonego W. S. uchylić i sprawę przekazać w tej części do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Olsztynie.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy należy kierować się między innymi poczynionymi wcześniej uwagami. W przypadku uznania, że W. S. uczestniczył razem z P. L. (1) i M. S. (1) w „zawieraniu” umowy pożyczki, należy zastanowić się nad tym, czy nie należy dokonać zmiany opisu zarzucanego mu czynu, mając na względzie to, że istnieje wątpliwość co do autentyczności jego podpisu na umowie. Należy przy tym baczyć na to, aby nie wyjść poza granice aktu oskarżenia.

Mając powyższe na względzie, Sąd Apelacyjny na podstawie art. 437 §2 k.p.k. orzekł jak w sentencji.

Rozstrzygnięcie o zasądzeniu od Skarbu Państwa wynagrodzenia obrońcy z urzędu za postępowanie odwoławcze znajduje podstawę w art. 618 §1 k.p.k. pkt 11 k.p.k. oraz w §14 ust. 2 pkt. 5 i § 19 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz.1348 z późn. zm.).

O opłatach orzeczono na podstawie art. 8 i art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych (t. j. Dz. U. z 1983 roku, Nr 49, poz. 223 z późn. zm.).

Orzeczenie zaś o pozostałych kosztach sądowych za postępowanie odwoławcze opiera się na przepisach art. 634 k.p.k. i art. 627 k.p.k.

II AKa 113/14

Powołane przepisy:

Korekty wprowadzone przez SAOS:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia

WYROK

UZASADNIENIE