Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 września 2014 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy IV Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący SSO Adam Sygit

Sędziowie SO Piotr Kupcewicz

SR del. do SO Joanna Wojciechowska (sprawozdawca)

Protokolant stażysta Mateusz Pokora

przy udziale Jerzego KoźmińskiegoProkuratora Prokuratury Okręgowej w Bydgoszczy

po rozpoznaniu dnia 17 września 2014 r.

sprawy M. Ł. c. S. i I. ur. (...) w R.

i H. R. s. F. i J. ur. (...) w B.

oskarżonych z art. 218§1 k.k.

na skutek apelacji wniesionych przez obrońców wyżej wymienionych oskarżonych

od wyroku Sądu Rejonowego w Bydgoszczy

z dnia 20 stycznia 2014 roku - sygn. akt III K 30/11

1. uchyla wyrok w zaskarżonej części i ustalając, że czyny zarzucone oskarżonej M. Ł. w punkcie III aktu oskarżenia i oskarżonemu H. R. w punkcie VI aktu oskarżenia stanowią wykroczenia z art. 98 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych a na podstawie art. 435 k.p.k. uchyla zaskarżony wyrok również odnośnie oskarżonych M. W., D. A. i H. R. w zakresie orzeczenia wobec oskarżonego M. W. o karze łącznej, zawartego w punkcie III wyroku oraz czynów zarzuconych im w punktach II, IV i V aktu oskarżenia i ustalając, iż stanowią one wykroczenia z art. 98 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych, w tym zakresie, na podstawie art. 5 § 1 pkt 4 k.p.w. w zw. z art. 45 § 1 k.w., postępowanie wobec nich umarza, kosztami postępowania obciążając Skarb Państwa.

2. na podstawie art. 439 § 1 pkt 9 k.p.k. w zw. z art. 17 § 1 pkt 9 k.p.k. umarza postępowanie odnośnie czynów przypisanych w zaskarżonym wyroku oskarżonemu M. W. w punkcie II, oskarżonej M. Ł. w punkcie IV, oskarżonemu D. A. w punkcie VII oraz oskarżonemu H. R. w punktach VIII i IX.

3. utrzymuje zaskarżony wyrok w pozostałej części, tj. odnośnie oskarżonego M. W. w zakresie rozstrzygnięć jego dotyczących a zawartych w punktach I i XII wyroku.

4. koszty postępowania odwoławczego ponosi Skarb Państwa.

Sygn. akt IV Ka 585/14

UZASADNIENIE

M. W. oskarżony został m.in. o to, że w okresie od stycznia 2005 roku do grudnia 2006 roku, pełniąc funkcję Prezesa Zarządu podmiotu (...) Sp. z o.o. z siedzibą w B. przy ul. (...), będąc zobowiązanym do wykonywania czynności z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych uporczywie naruszał te prawa nie odprowadzając jako płatnik należnych składek na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych w kwocie 68.109.52 zł oraz na Fundusz Ubezpieczeń Zdrowotnych w kwocie 66.953.34 zł, działając w ten sposób na szkodę Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. oraz wskazanych w akcie oskarżenia pracowników, tj. o popełnienie przestępstwa z art. 218 § 1 k.k.

M. Ł. oskarżona została o to, że w okresie od 1 września 2003 roku do 31 grudnia 2004 roku, pełniąc funkcję Prezesa Zarządu podmiotu (...) Sp. z o.o. z siedzibą w B. przy ul. (...), działając wspólnie i w porozumieniu z H. R. posiadającym pełnomocnictwo upoważniające go do reprezentowania Prezesa przedmiotowej spółki, będąc zobowiązaną do wykonywania czynności z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, uporczywie naruszała te prawa nie odprowadzając jako płatnik należnych składek na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych w kwocie łącznej 94.065.93 zł oraz na Fundusz Ubezpieczeń Zdrowotnych w kwocie łącznej 56.419.60 zł, działając w ten sposób na szkodę Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. oraz wskazanych w akcie oskarżenia pracowników, tj. o popełnienie przestępstwa z art. 218 § 1 k.k.

D. A. oskarżony został o to, że w okresie od lutego 2003 roku do końca sierpnia 2003 roku, pełniąc funkcję Prezesa Zarządu podmiotu (...) Sp. z o.o. z siedzibą w B. przy ul. (...), działając wspólnie i w porozumieniu z H. R. posiadającym pełnomocnictwo upoważniające go do reprezentowania Prezesa przedmiotowej spółki, będąc zobowiązanym do wykonywania czynności z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych uporczywie naruszał te prawa nie odprowadzając jako płatnik należnych składek na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych w kwocie łącznej 44.451.95 zł oraz na Fundusz Ubezpieczeń Zdrowotnych w kwocie łącznej 8.445.97 zł, działając w ten sposób na szkodę Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. oraz wskazanych w akcie oskarżenia pracowników, tj. o popełnienie przestępstwa z art. 218 § 1 k.k.

H. R. został oskarżony o to, że:

1.w okresie od lutego 2003 roku do sierpnia 2003 roku, działając wspólnie i w porozumieniu z D. A., pełniącym funkcję Prezesa Zarządu podmiotu (...) Sp. z o.o. z siedzibą w B. przy ul. (...), posiadając pełnomocnictwo upoważniające go do reprezentowania przedmiotowej spółki, przez co będąc zobowiązanym do wykonywania czynności z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, uporczywie naruszał te prawa nie odprowadzając jako płatnik należnych składek na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych w kwocie łącznej 44.451.95 zł oraz na Fundusz Ubezpieczeń Zdrowotnych w kwocie łącznej 8.445.97 zł, działając w ten sposób na szkodę Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. oraz wskazanych w akcie oskarżenia pracowników, tj. o popełnienie przestępstwa z art. 218 § 1 k.k.

2.w okresie od 1 września 2003 roku do 31 grudnia 2004 roku, działając wspólnie i w porozumieniu z M. Ł., pełniącą funkcję Prezesa Zarządu podmiotu (...) sp. z o.o. z siedzibą w B. przy ul. (...), posiadając pełnomocnictwo upoważniające go do reprezentowania Prezesa przedmiotowej spółki, przez co będąc zobowiązanym do wykonywania czynności z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, uporczywie naruszał te prawa nie odprowadzając jako płatnik należnych składek na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych w kwocie łącznej 94.065.33 zł oraz na Fundusz Ubezpieczeń Zdrowotnych w kwocie łącznej 56.419.60 zł, działając w ten sposób na szkodę Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. oraz wskazanych w akcie oskarżenia pracowników, tj. o popełnienie przestępstwa z art. 218 § 1 k.k.

Pierwszym wydanym w sprawie wyrokiem z dnia 26.05.2010 roku pod sygnaturą akt III K 382/08 Sąd Rejonowy w Bydgoszczy:

- uznał oskarżonego M. W. za winnego popełnienia m.in. czynu zarzucanego mu w pkt. II, z tym ustaleniem, że działał w wykonaniu jednego z góry powziętego zamiaru, a także z tym ustaleniem, że nie wypłacał on pracownikom wynagrodzenia w umówionym terminie, tj. występku z art. 218 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.;

- uznał oskarżoną M. Ł. za winną popełnienia zarzucanego jej czynu, z tym ustaleniem, że działała w wykonaniu jednego z góry powziętego zamiaru, a także z tym ustaleniem, że nie wypłacała pracownikom wynagrodzenia w umówionym terminie, to jest za winną popełnienia występku z art. 218 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.;

- uznał oskarżonego D. A. za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu z tym ustaleniem, że działał w wykonaniu jednego z góry powziętego zamiaru, a także z tym ustaleniem, że nie wypłacał on pracownikom wynagrodzenia w umówionym terminie, to jest za winnego popełnienia występku z art. 218 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.;

- uznał H. R. za winnego popełnienia zarzucanych mu czynów z tym ustaleniem, że posiadając pełnomocnictwo upoważniające go do reprezentowania przedmiotowej spółki wykonywał czynności z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, działał w wykonaniu jednego z góry powziętego zamiaru, a także nie wypłacał pracownikom wynagrodzenia w umówionym terminie, to jest za winnego popełnienia występków z art. 218 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.

Powyższy wyrok został zaskarżony apelacjami: osobistą oskarżonej M. Ł. oraz apelacjami obrońców oskarżonych M. W., H. R. i D. A..

Wyrokiem z dnia 26 listopada 2010 roku, wydanym w sprawie o sygnaturze akt IV Ka 852/10, Sąd Okręgowy w Bydgoszczy uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu.

Następnie, obecnie zaskarżonym wyrokiem z dnia 20 stycznia 2014 roku a wydanym w sprawie o sygnaturze akt III K 30/11, Sąd Rejonowy w Bydgoszczy m.in.:

- w punkcie II uznał oskarżonego M. W. za winnego tego, że w okresie od stycznia 2005 roku do grudnia 2006 roku jako prezes zarządu spółki (...) Sp. z o.o. z siedzibą w B. przy ul. (...), działając w krótkich odstępach czasu i w wykonaniu z góry powziętego zamiaru oraz będąc zobowiązanym do wykonywania czynności w sprawach z zakresu prawa pracy, uporczywie naruszał wynikające ze stosunku pracy prawa wskazanych w tym punkcie pracowników, Z. A. i innych, w ten sposób, że nie wypłacał im wynagrodzenia w umówionych terminach, to jest za winnego występku z art. 218 § 1 a k.k. w zw. z art. 12 k.k.;

- w punkcie IV uznał oskarżoną M. Ł. za winną tego, że w okresie od 1 września 2003 roku do 31 grudnia 2004 roku jako prezes zarządu spółki (...) Sp. z o.o. z siedzibą w B. przy ul. (...), działając wspólnie i w porozumieniu z H. R., który posiadał pełnomocnictwo upoważniające go do reprezentowania prezesa zarządu wyżej wymienionej spółki, a także działając w krótkich odstępach czasu i w wykonaniu z góry powziętego zamiaru oraz będąc zobowiązaną do wykonywania czynności w sprawach z zakresu prawa pracy, uporczywie naruszała wynikające ze stosunku pracy prawa wskazanych w tym punkcie pracowników, Z. A. i innych, w ten sposób, że nie wypłacała im wynagrodzenia w umówionych terminach, to jest winną występku z art. 218 § 1 a k.k. w zw. z art. 12 k.k.;

- w punkcie VII ustalając, że oskarżony D. A. swoim zachowaniem polegającym na tym, że w okresie od lutego 2003 roku do końca sierpnia 2003 roku jako prezes zarządu spółki (...) Sp. z o.o. z siedzibą w B. przy ulicy (...), działając wspólnie i w porozumieniu z H. R., który posiadał pełnomocnictwo upoważniające go do reprezentowania prezesa zarządu wyżej wymienionej spółki, a także działając w krótkich odstępach czasu i w wykonaniu z góry powziętego zamiaru oraz będąc zobowiązanym do wykonywania czynności w sprawach z zakresu prawa pracy, uporczywie naruszał wynikające ze stosunku pracy prawa wskazanych w tym punkcie pracowników, A. C. i innych, w ten sposób, że nie wypłacał im wynagrodzenia w umówionych terminach, tj. wyczerpał znamiona występku z art. 218 § 1 a k.k., na podstawie art. 17 § 1 pkt 6 k.p.k. umorzył postępowanie karne wobec niego z powodu przedawnienia karalności czynu;

- w punkcie VIII ustalając, że oskarżony H. R. swoim zachowaniem polegającym na tym, że w okresie od lutego 2003 roku do sierpnia 2003 roku, działając w krótkich odstępach czasu i w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, a także wspólnie i w porozumieniu z D. A., pełniącym funkcję prezesa zarządu spółki (...) Sp. z o.o. z siedzibą w B. przy ul (...), posiadając pełnomocnictwo upoważniające go do reprezentowania prezesa wyżej wymienionej spółki, na podstawie którego był zobowiązany do wykonywania czynności z zakresu prawa pracy uporczywie naruszał wynikające ze stosunku pracy pracowników wskazanych w tym punkcie, A. C. i innych, w ten sposób, że nie wypłacał im wynagrodzenia w umówionych terminach, wyczerpał znamiona występku z art. 218 § 1 a k.k., na podstawie art. 17 § 1 pkt 6 k.p.k. umorzył postępowanie karne wobec niego z powodu przedawnienia karalności czynu;

- w punkcie IX uznał oskarżonego H. R. za winnego tego, że w okresie od 1 września 2003 roku do 31 grudnia 2004 roku, działając w krótkich odstępach czasu i w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, a także wspólnie i w porozumieniu z M. Ł., pełniącą funkcję prezesa zarządu (...) Sp. z o.o. z siedzibą w B. przy ul. (...), posiadając pełnomocnictwo upoważniające go do reprezentowania wyżej wymienionej spółki, na podstawie którego był zobowiązany do wykonywania czynności w sprawach z zakresu prawa pracy, uporczywie naruszał wynikające ze stosunku pracy prawa wskazanych w tym punkcie pracowników, Z. A. i innych, w ten sposób, że nie wypłacał im wynagrodzenia w umówionych terminach, to jest za winnego występku z art. 218 § 1 a k.k. w zw. z art. 12 k.k.

Apelację od powyższego wyroku wywiedli obrońca oskarżonej M. Ł. oraz obrońca oskarżonego H. R..

Obrońca M. Ł. zaskarżył wyrok Sądu Rejonowego w pkt. IV, V, VI oraz XII w części dotyczącej oskarżonej i zarzucił temu wyrokowi:

1.mającą wpływ na treść zaskarżonego wyroku rażącą obrazę przepisów prawa procesowego:

-art. 14 § 1 w zw. z art. 17 § 1 pkt 9 k.p.k. przez skazanie w zakresie opisanym w pkt. IV wyroku za czyn nie objęty aktem oskarżenia,

-art. 442 § 3 w zw. z art. 443 k.p.k. przez pominięcie zapatrywania prawnego i wskazań sądu odwoławczego skutkującego poczynieniem ustaleń faktycznych z naruszeniem zakazu reformationis in peius,

-art. 4, 5 § 2, 7, 366 § 1, 410 i 424 § 1 k.p.k. przez jednostronną ocenę materiału dowodowego z naruszeniem zasady swobodnej oceny dowodów;

-błąd w ustaleniach faktycznych, mających wpływ na jego treść, polegający na stwierdzeniu, iż oskarżona dopuściła się popełnienia zarzucanego jej czynu pomimo braku w materiałach sprawy dowodów uzasadniających takie ustalenie,

wnosząc o zmianę zaskarżonego wyroku i umorzenie postępowania w zakresie czynu przypisanego oskarżonej w pkt. IV wyroku, ewentualnie o uniewinnienie oskarżonej od zarzutu aktu oskarżenia, bądź też o uchylenie tegoż wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Powyższy wyrok został również zaskarżony przez obrońcę oskarżonego H. R., który zaskarżył go w części dotyczącej punktu IX, X i XI, zarzucając mu:

1.obrazę przepisów prawa materialnego, polegającą na błędnej wykładni art. 218 § 1 a k.k. i uznaniu, jakoby zachowanie i sposób działania oskarżonego w spółce (...) Sp. z o.o. w B. w okresie od 1 września 2003 roku do 31 grudnia 2004 roku, jako pełnomocnika prezesa wyżej wymienionej spółki na podstawie udzielonego pełnomocnictwa, zgodnie z którym był zobowiązany do wykonywania czynności w sprawach z zakresu prawa pracy, było uporczywym naruszeniem wynikającym ze stosunku pracy prawa wobec części pracowników;

2.błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, a mający wpływ na jego treść polegający na uznaniu, że stopień społecznej szkodliwości czynu zarzucanego oskarżonemu jest znaczny, podczas gdy właściwa analiza kwantyfikatorów stopnia społecznej szkodliwości czynu określonych w art. 115 § 2 k.k. wskazuje na ocenę odmienną,

wnosząc o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu czynu, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji.

Sąd odwoławczy zważył, co następuje.

Kierując się dyspozycją art. 436 k.p.k., z uwagi na potwierdzenie zaistnienia, podniesionej przez apelujących obrońców oskarżonych (w środku zaskarżenia i w toku rozprawy odwoławczej), bezwzględnej przyczyny odwoławczej a wynikającej z art. 439 § 1 pkt 9 k.p.k. w zw. z art. 17 § 1 pkt 9 k.p.k. oraz przedawnienie karalności w/wym. czynów zarzuconych, sąd II instancji ograniczył rozpoznanie wniesionych środków odwoławczych tylko do tego uchybienia proceduralnego, albowiem rozpoznanie w tym zakresie było wystarczające do wydania orzeczenia. Jednocześnie uznano, iż rozpoznanie pozostałych uchybień - z uwagi na konieczność umorzenia postępowania tak odnośnie czynów zarzucanych skargą publiczną, jak i czynów ostatecznie przypisanych zaskarżonym wyrokiem - byłoby bezprzedmiotowe dla dalszego toku postępowania.

Prawidłowe rozpoznanie sprawy w postępowaniu odwoławczym musiało być konsekwencją właściwej oceny, sformułowanego w apelacji obrońcy oskarżonej M. Ł. i podniesionego w toku rozprawy odwoławczej przez obrońcę oskarżonego H. R., zarzutu orzekania przez Sąd Rejonowy w Bydgoszczy pomimo braku skargi uprawnionego oskarżyciela wobec przekroczenia granic oskarżenia.

Sąd Rejonowy w Bydgoszczy, orzekając wyrokiem z dnia 20 stycznia 2014 roku w sprawie III K 30/11, w stosunku do oskarżonych M. Ł., M. W. oraz H. R. m.in. uznał ich za winnych popełnienia przestępstwa polegającego na uporczywym naruszaniu wynikających ze stosunku pracy praw wskazanych enumeratywnie pracowników w ten sposób, że w/wym. nie wypłacali im wynagrodzenia w umówionych terminach, kwalifikując takie zachowania jako występki z art. 218 § 1 a k.k. Jednocześnie w stosunku do drugiego z czynów zarzucanych H. R., a także w stosunku do czynu zarzucanego D. A., przy takim opisie ich zachowania i przyjęciu tożsamej kwalifikacji prawnej, Sąd Rejonowy umorzył postępowanie na podst. art. 17 § 1 pkt 6 k.p.k., uznając że doszło już do przedawnienia karalności tych czynów.

Skarżący wyrok obrońca oskarżonej M. Ł. m.in. zarzucił, że wyrokiem tym oskarżona została skazana za popełnienie czynu, który nie został objęty aktem oskarżenia a tym samym orzekano i skazano ją mimo braku w tym zakresie skargi uprawnionego oskarżyciela. Zaistnienie tej bezwzględnej przyczyny odwoławczej podniósł w toku rozprawy odwoławczej także apelujący na korzyść oskarżonego H. R.. Ten zarzut uznano za zasadny a taki wniosek skutkował również decyzją odnośnie pozostałych oskarżonych, którym przypisano popełnienie tożsamych czynów, polegających na uporczywym naruszaniu praw pracowniczych właśnie poprzez niewypłacanie wynagrodzeń w umówionych terminach, tj. występki z art. 218 § 1 a k.k.

Aktem oskarżenia Prokuratury Okręgowej w Bydgoszczy zarzucono oskarżonej M. Ł. (w punkcie III), jak również oskarżonym H. R. (w punktach V i VI), D. A. (w punkcie IV) oraz M. W. (w punkcie II), że swoim zachowaniem uporczywie naruszali prawa pracownicze nie odprowadzając - jako płatnicy - należnych składek na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych i na Fundusz Ubezpieczeń Zdrowotnych, działając w ten sposób na szkodę Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz wskazanych pracowników, przy czym czyny te zakwalifikowano jako występki z – ówcześnie obowiązującego - art. 218 § 1 k.k. Z akt przedmiotowej sprawy i treści uzasadnienia wniesionego aktu oskarżenia wynika, iż rzecznik oskarżenia publicznego przejawiał zainteresowanie także zachowaniem oskarżonych a polegającym na niewypłacaniu pracownikom wynagrodzenia ale z treści sformułowanych ostatecznie zarzutów wynika jednoznacznie, że takie zachowanie nie było im zarzucone i nie decydowało o fakcie popełnienia zarzuconych przestępstw.

Podkreślić przy tym należy, że w treści art. 332 § 1 pkt 2 k.p.k. jednoznacznie wskazano na jeden z elementów aktu oskarżenia, jakim jest dokładne określenie zarzucanego oskarżonemu czynu ze wskazaniem czasu, miejsca, sposobu i okoliczności jego popełnienia oraz skutków, a zwłaszcza wysokości powstałej szkody. Motywacją ścisłego respektowania tej regulacji jest funkcja gwarancyjna postępowania karnego, pozwalająca również na prawidłowe zapewnienie podsądnemu prawa do obrony przed skonkretyzowanym zarzutem skargi publicznej zachowaniem.

Wyrokiem wydanym przez Sąd Rejonowy w Bydgoszczy - po pierwszym rozpoznaniu sprawy - pod sygnaturą akt III K 382/08 z dnia 26 maja 2010 roku oskarżonym przypisano odpowiedzialność za zarzucone im zachowania ale jednocześnie przyjęto także, że nie wypłacali pracownikom wynagrodzenia w umówionym terminie, kwalifikując te czyny jako występki z art. 218 § 1 k.k. W związku z takim rozszerzeniem opisu przestępczego działania skarżący wówczas to rozstrzygnięcie m.in. zarzucili przekroczenie granic oskarżenia.

Wyrok ten został uchylony orzeczeniem Sądu Okręgowego w Bydgoszczy z dnia 26 listopada 2010 roku w sprawie IV Ka 852/10. Jak wynika z jego części motywacyjnej:

-„wniesione apelacje skutkować musiały uchyleniem zaskarżonego wyroku i przekazaniem sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji, bowiem zaskarżony wyrok nie poddaje się kontroli odwoławczej” (k. 4899) a był to wynik pobieżnego przeprowadzenia postępowania dowodowego oraz sporządzenia uzasadnienia wyroku sprzecznie z treścią art. 424 k.p.k. (k. 4899v),

-„przypisane oskarżonym zarzuty popełnienia przestępstw z art. 218 § 1 k.k. sąd poszerzył poprzez ustalenie, że oskarżeni nie wypłacali pracownikom wynagrodzenia w umówionym terminie. Takie ustalenia – w aktualnym stanie dowodów – należy uznać za całkowicie dowolne” (k. 4900),

-„zaniechanie płacenia składek lub ich uiszczanie w niepełnej wysokości nie narusza praw pracownika do świadczeń z ubezpieczenia społecznego”, „sprawca taki nie wypełnia swym zachowaniem znamion strony przedmiotowej przestępstwa z art. 218 § 1 k.k.” i „w takim wypadku jedyna podstawą odpowiedzialności karnej za zaniechanie płacenia składek w terminie jest przepis art. 98 ust. 1 pkt 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych” (k. 4901v),

-„Sąd Rejonowy zobowiązany był do szczegółowego odniesienia się w uzasadnieniu wyroku do znamion nie tylko strony podmiotowej ale także przedmiotowej przypisanych oskarżonym przestępstw z art. 218 § 1 k.k. i szczegółowego rozważenia czy wszystkie zachowania zarzucone oskarżonym wyczerpują znamiona tego występku czy zakwalifikować je należy z art. 98 ust. 1 pkt 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych” (k. 4902).

Po ponownym rozpoznaniu sprawy, zaskarżonym wyrokiem z dnia 20 stycznia 2014 roku, wydanym w sprawie III K 30/11, Sąd Rejonowy w Bydgoszczy, uznał w/wym. oskarżonych za winnych czynów zakwalifikowanych jako występki z – obecnie obowiązującego w miejsce art. 218 § 1 k.k. - art. 218 § 1 a k.k. z uwagi na wskazanie w ramach przyjętych opisów czynów, że zachowanie decydujące o takiej kwalifikacji polegało na uporczywym naruszaniu wynikających ze stosunku pracy praw konkretnych pracowników poprzez niewypłacanie im wynagrodzenia w umówionych terminach. Tym samym Sąd Rejonowy w zaskarżonym wyroku, niejako w ślad za ustaleniami zawartymi we wcześniejszym wyroku pierwszoinstancyjnym, uznał oskarżonych za winnych popełnienia czynów polegających na uporczywym naruszaniu praw wynikających ze stosunku pracy, jednak polegających nie na czynnościach wykonawczych wskazanych w akcie oskarżenia a wynikających z ubezpieczenia społecznego, tj. nieodprowadzaniu należnych składek na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych oraz Fundusz Ubezpieczeń Zdrowotnych, lecz na niewypłacaniu pracownikom należnego im wynagrodzenia w umówionych terminach.

W świetle powyższego oraz podniesionych zarzutów konieczne stało się dokonanie oceny czy Sąd Rejonowy w Bydgoszczy czyniąc takie ustalenia a tym samym i skazując oskarżonych za przestępstwo właśnie polegające na niewypłacaniu pracownikom wynagrodzenia w umówionych terminach, nie przekroczył granic skargi publicznej, wynikających z zarzutów zawartych w akcie oskarżenia.

Do chwili obecnej nie zostały wypracowane jednoznaczne granice pojęcia tożsamości czynu zarzucanego i przypisanego, jednakże wedle przeważających poglądów, tożsamość ta jest wyłączona, gdy nastąpiła zmiana osoby sprawcy, zmiana atakowanego dobra prawnego (przedmiotu ochrony), zmiana osoby pokrzywdzonego czy ujawniły się różnice dotyczące miejsca czynu, czasu czynu, przedmiotu wykonawczego lub ustawowych znamion, w tym sposobu ich wypełnienia a nie przystające do zarzuconego zachowania i z nim nie związane. Zasada odpowiedzialności karnej za czyn, traktowany w prawie karnym jako zjawisko świata realnego, stanowiące zachowanie oskarżonego sterowane jego psychiką, zapewnia sądowi swobodę jurysdykcyjną, umożliwiającą wyrażanie własnej oceny, co do tego, czy i które normy prawnokarne oskarżony naruszył. Prezentuje się przy tym także stanowisko – podzielane przez sąd orzekający w tej sprawie - wedle którego sam rodzajowy, ogólny przedmiot ochrony nie może spełniać roli czynnika rozstrzygającego o tożsamości przedmiotu procesu, lecz tylko pomocniczo wpływającego na oceny w tym zakresie a nadto, iż nie dochodzi do wyjścia przez sąd poza granice skargi oskarżyciela, jeśli w czynie przypisanym oskarżonemu w wyroku skazującym zamieszczono, choćby w innej formule jurydycznej, opis tej samej czynności wykonawczej i to skierowanej do tego samego przedmiotu, a więc podstawowe elementy określające fakt główny, który uzasadniał wystąpienie z oskarżeniem.

Identyczność czynu jest zachowana tylko wtedy, gdy mamy do czynienia z tym samym zdarzeniem faktycznym, tj. w porównywalnych określeniach czynu nie mogą zachodzić różnice na tyle istotne, aby według rozsądnej życiowej oceny uzasadniały tezę o istnieniu odmiennych zdarzeń faktycznych wskazanych w akcie oskarżenia i wyroku skazującym. Akt oskarżenia bowiem nie tylko inicjuje postępowanie sądowe ale także zakreśla jego ramy, co ściśle łączy się właśnie z problematyką tożsamości czynu zarzucanego i przypisanego sprawcy.

Przy akceptacji tych ogólnych poglądów, wynikających z dorobku judykatury i przedstawicieli doktryny, na gruncie niniejszej sprawy koniecznym było rozważenie, czy naruszanie praw pracowników (tj. osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę) a wynikających ze stosunku pracy poprzez niewypłacanie im terminowo należnego wynagrodzenia, stanowi to samo „zdarzenia historyczne”, co naruszanie tych praw ale wynikających z ubezpieczenia społecznego poprzez nieodprowadzanie należnych składek na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych oraz Fundusz Ubezpieczeń Zdrowotnych.

Niewątpliwie sąd może inaczej, w porównaniu z twierdzeniami oskarżyciela zawartymi w akcie oskarżenia, dokonać ustaleń w sprawie, nadać inną kwalifikację prawną a stosowną do ustalonego stanu faktycznego, który może być niezgodny z twierdzeniami oskarżyciela. Jednak w przedmiotowej sprawie, zdaniem sądu odwoławczego porównanie czynów zarzuconych a czynów ostatecznie przypisanych w zaskarżonym wyroku wskazuje, że identyczność czynów jest wyłączona, bo w porównywalnych jego określeniach zachodzą tak istotne różnice, że według rozsądnej życiowej oceny nie można ich uznać za określenia tego samego zdarzenia faktycznego. Nie zachowano bowiem tych znamion w opisie czynu zarzuconego i przypisanego, które winny się ze sobą pokrywać, mając jakiś obszar wspólny w szczególności w zakresie decydującym o fakcie zaistnienia przestępstwa aby sąd mógł w tym zakresie merytorycznie orzekać.

O jedności czynu, jako jednego impulsu woli, świadczy bowiem również jedność zamiaru lub planu działania sprawcy/sprawców przestępstwa ( vide: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 października 2010 roku w sprawie III KK 97/2010, publ. OSNKW 2011/6/50).

W niniejszej sprawie wyjście poza ramy oskarżenia niewątpliwie ma miejsce, gdyż oprócz znamion czynu zarzucanego w akcie oskarżenia (dot. czynności wykonawczej), których brak jest w treści zaskarżonego wyroku, przypisano sprawcom inne zachowania, które to dopiero zdecydowały o fakcie popełnienia przestępstwa. Rozstrzygnięciem więc objęto inne zachowania jako znamiona czynu w stosunku do czynu zarzucanego. Niezachowanie granic skargi w takiej sytuacji jest związane albo z rozszerzeniem zakresu przestępczego zachowania albo zastąpieniem zarzuconego zachowania zupełnie innym ( vide: orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 4 grudnia 2012 roku w sprawie V KK 118/12,publ. LEX nr 1277779).

Na gruncie przedmiotowej sprawy konieczne jest również przytoczenie tezy postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 24 kwietnia 2007 roku w sprawie IV KK 58/07 (publ. Biul. SN 2007, poz. 12), zgodnie z którą wyjście poza ramy oskarżenia nastąpi zawsze w sytuacji przyjęcia - oprócz znamion czynu zarzuconego w akcie oskarżenia - jeszcze innych zdarzeń lub znamion czynu, aniżeli tych wskazanych w czynie zarzuconym. Skutkuje to bowiem takim rozszerzeniem zakresu oskarżenia, które będzie równoznaczne ze stwierdzeniem, iż in concreto sąd - wbrew rygorom zasady skargowości orzekł poza podstawą faktyczną aktu oskarżenia, a więc w istocie co do innego, niż ten zarzucony, czynu.

Zdaniem sądu odwoławczego w niniejszej sprawie doszło do takiej właśnie sytuacji, albowiem Sąd Rejonowy przyjął inne zachowania, aniżeli te wskazane w czynie zarzuconym, orzekając tym samym poza podstawą faktyczną aktu oskarżenia.

Stosownie do aktualnej treści zastosowanego art. 218 § 1 a k.k. „kto, wykonując czynności w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, złośliwie lub uporczywie narusza prawa pracownika wynikające ze stosunku pracy lub ubezpieczenia społecznego, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2”. Z treści tego przepisu wynika więc, że naruszanie może dotyczyć praw pracownika mających jedno z dwóch źródeł – stosunek pracy lub ubezpieczenie społeczne. Odmienne źródło tych praw wpływa w tej sytuacji na zróżnicowany przedmiot ochrony, albowiem regulacja z art. 218 § 1 a k.k. może chronić odpowiednio albo prawa pracownika wynikające ze stosunku pracy, np. prawo do wynagrodzenia albo prawa wynikające z ubezpieczenia społecznego, np. związane z wywiązywaniem się z obowiązków płatnika tego podatku a w praktyce oznacza to prawo do otrzymania świadczenia z ubezpieczeń społecznych na wypadek zaistnienia ku temu przesłanek. Odmienny jest również sposób wywiązywania się z tego obowiązku, albowiem środki z tytułu ubezpieczeń społecznych przekazywane są na rachunek Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz Funduszu Ubezpieczeń Zdrowotnych, natomiast wynagrodzenie wypłacane jest, co do zasady, bezpośrednio na rachunek albo do rąk pracownika. Uprawnienia pracownicze, w tym uprawnienie do wynagrodzenia, mają swe źródło w kodeksie pracy, natomiast uprawnienia z tytułu ubezpieczenia społecznego mają swoje źródło w prawie publicznym.

Jednocześnie pokrzywdzonym przestępstwem z art. 218 § 1 a k.k., które polega na niewypłacaniu pracownikom wynagrodzenia w terminie są sami pracownicy, natomiast nieodprowadzanie składek na FUS i FUZ dokonywane jest na szkodę również i przedmiotowych funduszy, inny więc jest zakres podmiotów pokrzywdzonych tymi zachowaniami. Oczywiście sama zmiana w opisie czynu odnośnie instytucji lub osoby pokrzywdzonej nie ma żadnego wpływu na zachowanie tożsamości między czynem zarzucanym a przypisanym oskarżonemu, ale tylko wtedy, gdy obiektywnie jest to ten sam czyn ( vide: Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 1 marca 2013 roku wydanym w sprawie V KK 394/12, publ. LEX nr 1294462).

Dwa zachowania a polegające na nieodprowadzaniu jako płatnik składek oraz na niewypłacaniu wynagrodzenia pracownikom, mają więc zasadniczo odmienny charakter, nawet jeżeli - przy spełnieniu pewnych warunków - zarówno jedno, jak i drugie zachowanie teoretycznie może wyczerpywać znamiona przestępstwa z art. 218 § 1 a k.k. Jak już wskazano, uprawnienia pracownicze oraz uprawnienia z tytułu ubezpieczenia społecznego wywodzą się z różnych źródeł oraz realizowane są w odmienny sposób. Wiąże się z tym również odmienny sposób dokonania i wykazywania naruszania tych praw, co skutkować musi innym ukierunkowaniem postępowania dowodowego ( vide: zastrzeżenia sądu odwoławczego wyrażone w sprawie IV Ka 852/10 o dowolności poczynionych ustaleń faktycznych odnośnie nieterminowego wypłacania wynagrodzeń). Cechą wspólną obu tych zachowań jest jedynie skutek w postaci naruszania ogólnie rozumianych praw pracowniczych przez podmiot, na którym spoczywają określone obowiązki związane z zatrudnianiem pracowników. Powyższe oraz tożsamość czasu i miejsca popełnienia zarzucanych przestępstw jest jednak niewystarczające do tego, aby w realiach przedmiotowej sprawy przyjąć, że można mówić o tym samym zdarzeniu faktycznym. Co prawda, w odniesieniu do obu tych zachowań rozważano wyczerpywanie znamion tego samego typu czynu zabronionego, tj. przestępstwa z art. 218 § 1 a k.k., jednakże zawarty w tym przepisie zespół znamion odnosi się alternatywnie (uwzględniając akt oskarżenia i zaskarżony wyrok) albo do obowiązków wynikających ze stosunku pracy, albo do obowiązków związanych z ubezpieczeniem społecznym a tym samym i do innych zachowań naruszających te prawa. Oczywiście działania sprawcy mogą skutkować naruszeniem uprawnień w obu tych sferach, jednakże taki zarzut w przedmiotowej sprawie nie został sformułowany przez rzecznika oskarżenia publicznego, który wskazał jedynie na naruszenie praw pracownika a wynikających z ubezpieczenia społecznego.

Sąd Rejonowy w Bydgoszczy prawidłowo przyjął, iż w przypadku ponownego rozpoznawania sprawy wobec uchylenia wcześniejszego wyroku przez instancję odwoławczą, zgodnie z art. 442 § 3 k.p.k., jest związany zapatrywaniami prawnymi i wskazaniami sądu odwoławczego a zawartymi w uzasadnieniu wyroku. W związku z tym słusznie uznał, iż sąd odwoławczy w sprawie IV Ka 852/10 m.in.:

-stwierdził, że na gruncie niniejszej sprawy nieodprowadzanie składek na rzecz obu funduszy nie wyczerpywało znamion uporczywego naruszania praw pracowniczych a tym samym nie może skutkować odpowiedzialnością z art. 218 § 1 k.k. (obecnie z art. 218 § 1 a k.k.). Niezależnie od wyrażonej przez sąd I instancji uwagi o dyskusyjności tego poglądu był on zobowiązany go uwzględnić przy ocenie prawnej ustalonego zachowania,

-nakazał rozważenie czy w takiej sytuacji zachowania zarzucone oskarżonym można zakwalifikować jako wykroczenia aktualnie z art. 98 ust. 1 pkt 1 a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Wskazując na powyższe należy ponadto podnieść, że ustawodawca przewiduje odpowiedzialność za wykroczenia polegające na tym, iż:

-kto to, jako płatnik składek albo osoba obowiązana do działania w imieniu płatnika nie dopełnia obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne w przewidzianym przepisami terminie, tj. wykroczenie z art. 98 ust. 1 pkt 1a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych,

-kto, wbrew obowiązkowi nie wypłaca w ustalonym terminie wynagrodzenia za pracę lub innego świadczenia przysługującego pracownikowi albo uprawnionemu do tego świadczenia członkowi rodziny pracownika, wysokość tego wynagrodzenia lub świadczenia bezpodstawnie obniża albo dokonuje bezpodstawnych potrąceń, tj. wykroczenie z art. 282 § 1 pkt 1 kodeksu pracy.

Powyższe ma w niniejszej sprawie istotne znaczenie, gdyż oskarżonym zarzucono popełnienie przestępstwa z art. 218 § 1 k.k. a opisane skargą publiczną zachowanie – uwzględniając pogląd wyrażony przez sąd odwoławczy a wiążący sąd I instancji zgodnie z art. 442 § 3 k.p.k. - nie stanowiłoby przestępstwa lecz właśnie wykroczenie art. 98 ust. 1 pkt 1a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, za popełnienie którego ukaranie nie jest już aktualnie możliwe z uwagi na przedawnienie karalności a dopiero dodanie nowego, innego zachowania (tj. niewypłacanie wynagrodzeń w umówionych terminach) rodziłoby odpowiedzialność za przestępstwo. Czyniąc w ten sposób Sąd Rejonowy w Bydgoszczy dopuszcza sytuację, że gdyby nie nastąpienie przedawnienia karalności czynu, to zarzuty aktu oskarżenia a nie obejmujące przecież naruszenia praw pracowniczych wynikających ze stosunku pracy, pozwalałyby zarówno na ukaranie za wykroczenie (zgodnie z opisem czynów zarzuconych i poglądem wyrażonym przez sąd odwoławczy) oraz skazanie za przestępstwo (zgodnie z opisem czynów ostatecznie przypisanych). Obrazuje to jednoznaczność wniosku, iż orzekanie w tej materii oznaczało niedochowanie granic określonych skargą.

Ostatecznie Sąd Rejonowy w Bydgoszczy uznał przecież – a był do tego zobligowany zgodnie z zapatrywaniem wyrażonym przez sąd odwoławczy - że zarzucone oskarżonym nieodprowadzenie składek na FUS i FUZ nie wyczerpywało znamion przestępstwa uporczywego naruszania praw pracowników wynikających z ubezpieczenia społecznego czyli zarzuconego przestępstwa z art. 218 § 1 k.k. (aktualnie z art. 218 § 1 a k.k.). Natomiast, mimo wskazania sądu odwoławczego, nie analizował ustalonego ostatecznie stanu faktycznego pod kątem odpowiedzialności na podstawie art. 98 ust. 1 pkt 1a ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych. W tym zakresie błędne było odstąpienie od powyższego jedynie z powołaniem się na argumentację, iż „ewentualne jej (tj. tej kwalifikacji prawnej) przyjęcie winno skutkować umorzeniem postępowania … już na etapie postępowania odwoławczego z uwagi na przedawnienie karalności”, skoro wskazano wówczas na brak możliwości dokonania kontroli odwoławczej również odnośnie prawidłowości poczynionych w tej materii ustaleń faktycznych.

Odnośnie tej kwestii należy jedynie podnieść, iż dopiero prawidłowe ustalenia faktyczne pozwalają na ocenę czy winno zapaść orzeczenie uniewinniające a nie umarzające postępowanie z uwagi na zaistnienie przeszkody procesowej. Przedawnienie orzekania nie jest bowiem generalną przeszkodą do uniewinnienia podsądnego ( vide: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 7 czerwca 2006 roku w sprawie II KK 34/06, publ. LEX nr 192978); postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 3 kwietnia 2002 roku w sprawie V KKN 484/00, publ. LEX nr 53336; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 27 stycznia 2011 roku w sprawie I KZP 27/10, publ. OSNKW 2011/1/5). Z orzeczenia uchylającego sprawę do ponownego rozpoznania - abstrahując od faktycznego istnienia już wówczas przesłanek pozwalających na merytoryczne rozpoznanie sprawy na etapie pierwszego z postępowań odwoławczych i teoretycznej możliwości wydania takiego rozstrzygnięcia - takich wniosków, w sposób uprawniony, odnośnie dopuszczalności rozszerzenia opisu czynów zarzuconych Sąd Rejonowy w Bydgoszczy nie miał prawa wyciągać.

Dlatego w sposób dobitny należy podkreślić, że brak jest podstaw – jak uczynił to sąd I instancji - aby z uzasadnienia wyroku sądu odwoławczego wyciągnąć wniosek o przesądzeniu przezeń dopuszczalności zmiany opisu czynu w sposób wynikający z pierwszego, jak i drugiego wyroku. Sąd Okręgowy stwierdził jedynie, że samo poszerzenie zarzutów o niewypłacanie pracownikom wynagrodzenia w umówionym terminie było całkowicie dowolne i nie znajdowało żadnego oparcia w zgromadzonym materiale dowodowym. Tym samym czynienie takich ustaleń przez Sąd Rejonowy w zaskarżonym wyroku i ostatecznie to właśnie ich przyjęcie jako podstawy odpowiedzialności karnej z art. 218 § 1 a k.k., jawi się jako postępowanie dowolne, a nie – jak wskazano w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia - jako realizacja zaleceń Sądu Okręgowego i akceptacja jego zapatrywania prawnego.

Tak więc rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego doprowadziło do szczególnej sytuacji, gdy prokurator zarzucił oskarżonym popełnienie m.in. przestępstw polegających na czynności wykonawczej nieodprowadzania składek z tytułu ubezpieczenia społecznego, natomiast sąd I instancji uznał, że oskarżeni nie mogą ponosić za to odpowiedzialności z uwagi na brak realizacji znamion przestępstwa ale mimo to skazał oskarżonych za zachowania a stanowiące tożsame przestępstwo, których czynność wykonawcza polegała jednak na innym zachowaniu niż zarzucone, tj. na nieterminowym wypłacaniu pracownikom wynagrodzenia. Nie znajduje akceptacji sądu orzekającego sytuacja, gdy opis czynu zarzuconego w akcie oskarżenia wskazuje na popełnienie czynu bezprawnego, zgodnie z wiążącym poglądem wyrażonym przez sąd odwoławczy w sprawie IV Ka 852/10 mogącym być kwalifikowanym jedynie jako wykroczenie a dopiero zmiana tego opisu poprzez dodanie nowego i niezarzuconego, zachowania skutkowałaby odpowiedzialnością za przestępstwo z art. 218 § 1 a k.k.

Reasumując, Sąd Okręgowy doszedł do przekonania, że czyny zarzucane oskarżonym w punktach: II, III, IV, V i VI aktu oskarżenia winny być analizowane przez Sąd Rejonowy w Bydgoszczy, przy respektowaniu zasady wynikającej z art. 442 § 3 k.p.k., jako wykroczenia z art. 98 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych. Przyjęcie takiej – a w przedmiotowej sprawie prawidłowej, gdyż wynikającej z ostatecznie poczynionych ustaleń - kwalifikacji prawnej tych zarzuconych czynów winno skutkować stwierdzeniem, że doszło już do przedawnienia ich karalności jako wykroczeń, w związku z czym we wskazanym zakresie postępowanie, również przy zastosowaniu art. 435 k.p.k. wobec oskarżonych i rozstrzygnięć niezaskarżonych apelacjami - po uchyleniu wyroku w tych częściach -należało umorzyć na podst. art. 5 § 1 pkt 4 k.p.w. w zw. z art. 45 § 1 k.w., a kosztami postępowania obciążyć Skarb Państwa.

Jednocześnie sąd odwoławczy, na podstawie art. 439 § 1 pkt 9 k.p.k. w zw. z art. 17 § 1 pkt 9 k.p.k. umorzył postępowanie odnośnie czynów przypisanych w zaskarżonym wyroku oskarżonemu M. W. w punkcie II, oskarżonej M. Ł. w punkcie IV, oskarżonemu D. A. w punkcie VII oraz oskarżonemu H. R. w punktach VIII i IX.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy w swoim rozstrzygnięciu odwołał się więc do dwóch kategorii czynów, tj. w pkt. 1 wyroku do czynów zarzucanych (tj. wskazanych w akcie oskarżenia) oraz w pkt. 2 wyroku do czynów ostatecznie przypisanych w zaskarżonym wyroku. Powyższe rozróżnienie było konieczne właśnie z uwagi na wykroczenie przez Sąd Rejonowy poza granice aktu oskarżenia. Czyny zarzucone oskarżonym w akcie oskarżenia w w/wym. zakresie uznano za wyczerpujące znamiona wykroczenia z art. 98 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych, polegającego na nie dopełnieniu przez płatnika obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne w przewidzianym przepisami terminie. Jednakże z uwagi na ustawowo określony okres przedawnienia karalności wykroczeń (art. 45 § 1 k.w.), postępowanie w tym zakresie podlegało umorzeniu zgodnie z art. 5 § 1 pkt 4 k.p.w. Z uwagi na to rozstrzygnięcie, zasadne było również obciążenie kosztami tego postępowania Skarbu Państwa.

Natomiast odnośnie czynów przypisanych oskarżonym przez Sąd Rejonowy w wyroku z dnia 20 stycznia 2014 roku, z uwagi na wskazaną powyżej argumentację a prowadzącą do wniosku, iż przekroczono granice aktu oskarżenia, postępowanie w tym zakresie należało umorzyć na podst. art. 439 § 1 pkt 9 k.p.k. w zw. z art. 17 § 1 pkt 9 k.p.k. z uwagi na brak skargi uprawnionego oskarżyciela. Z uwagi na to za bezprzedmiotową należało uznać ocenę sądu odwoławczego odnośnie pozostałych argumentów sformułowanych przez skarżących.

Jednocześnie utrzymano zaskarżony wyrok w pozostałej a niezaskarżonej części, tj. odnośnie oskarżonego M. W. w zakresie rozstrzygnięć jego dotyczących a zawartych w punktach I i XII wyroku. W tym zakresie sąd odwoławczy nie znalazł podstawy do tego, aby z urzędu dokonywać ingerencji w treść niezaskarżonego orzeczenia.

Orzekając w przedmiocie kosztów postępowania odwoławczego, kosztami tymi obciążono Skarb Państwa zgodnie z treścią art. 630 k.p.k. w zw. z art. 634 k.p.k.