Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 października 2014 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSO Beata Łapińska

Protokolant stażysta Bożena Sobczyk

po rozpoznaniu w dniu 28 października 2014 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie

sprawy z wniosku L. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o świadczenie przedemerytalne

na skutek odwołania L. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 7 listopada 2013r. sygn.(...)

1.  oddala odwołanie,

2.  przyznaje ze Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego w Piotrkowie Tryb. radcy prawnemu R. M. kwotę 73,80 zł (siedemdziesiąt trzy złote dwadzieścia groszy) tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej wnioskodawcy L. K. z urzędu.

Sygn. akt VU 36/14

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 7 listopada 2013 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. odmówił wnioskodawcy L. K. prawa do świadczenia przedemerytalnego. W uzasadnieniu wskazał, że do dnia rozwiązania stosunku pracy skarżący nie ukończył 60 lat, nie legitymuje się stażem ubezpieczeniowym wynoszącym co najmniej 40 lat, a ponadto nie udowodnił okoliczności, że rozwiązanie stosunku pracy nastąpiło z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w rozumieniu przepisów ustawy o promocji zatrudnienia oraz tego, że w okresie pobierania zasiłku dla bezrobotnych nie odmówił bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej.

Od decyzji tej L. K. odwołał się w dniu 16 grudnia 2013 roku.

ZUS wnosił o oddalenie odwołania.

Sąd Okręgowy ustalił co następuje:

L. K., urodzony w dniu (...), złożył w dniu 18 października 2013 roku o przyznanie prawa do świadczenia przedemerytalnego.

(dowód: wniosek o świadczenie przedemerytalne k. 1-4 w aktach organu rentowego)

Ostatnio przed złożeniem wniosku o świadczenie przedemerytalne wnioskodawca był zatrudniony w Biurze Detektywistycznym (...) Agencji Ochrony Osób i Mienia Spółce z o.o. w Ł. w okresie od 23 lipca 2004 roku do 1 marca 2008 roku. W świadectwie pracy wystawionym wnioskodawcy za ww. okres zatrudnienia wskazano, że stosunek pracy ustał w wyniku rozwiązania umowy o pracę za wypowiedzeniem przez pracodawcę na podstawie art. 30 § 1 pkt 2 k.p.

(dowód: świadectwo pracy k. 21 w aktach ZUS)

Niekwestionowany przez ZUS staż ubezpieczeniowy wnioskodawcy wynosi łącznie 32 lata, 5 miesięcy i 27 dni. W ramach tego stażu mieści się:

1) 31 lat, 2 miesiące i 9 dni okresów składkowych:

- zatrudnienie w okresie od 6 września 1969 roku do 28 marca 1970 roku w (...) K. (...) Oddziale Produkcyjnym w K.;

- zatrudnienie w okresie od 15 kwietnia 1970 roku do 10 września 1972 roku w (...) Wytwórni (...) w C.;

- zatrudnienie w okresach od 19 sierpnia 1975 roku do 27 sierpnia 1975 roku w Kopalni (...) w R.;

- zatrudnienie w okresie od 16 września 1975 roku do 31 maja 1977 roku w (...) w P.

- zatrudnienie w Wojewódzkiej Komendzie Ochotniczych Hufców Pracy (...) w P.od 1 czerwca 1977 roku do 30 czerwca 1979 roku;

- prowadzenie działalności gospodarczej w okresie od 1 lipca 1979 roku do 30 września 2000 roku;

- zatrudnienie w okresie od 1 października 2000 roku do 31 lipca 2001 roku w Spółce z o.o. (...) w B.;

- zatrudnienie w okresie od 23 lipca 2004 roku do 1 marca 2008 roku w Biurze Detektywistycznym (...) Agencji Ochrony Osób i Mienia Spółce z o.o. w Ł.;

2) 1 rok, 1 miesiąc i 16 dni okresów nieskładkowych:

- okres nieskładkowy w trakcie prowadzenia działalności gospodarczej od 1 kwietnia 1994 roku do 30 kwietnia 1994 roku;

- zasiłki chorobowe w okresach od 1 kwietnia 1994 roku do 30 kwietnia 1994 roku, od 16 października 2000 roku do 19 listopada 2000 roku, od 1 grudnia 2000 roku do 13 kwietnia 2001 roku, od 1 maja 2001 roku do 31 lipca 2001 roku oraz od 10 maja 2006 roku do 6 listopada 2006 roku.

(dowód: kwestionariusze dotyczące okresów składkowych i nieskładkowych k. 3, k. 3-4, 5-6, świadectwa pracy k. 11, 7, 14, 15, 21, zaświadczenie o zatrudnieniu k. 9, legitymacja ubezpieczeniowa wnioskodawcy k. 6, wykaz okresów podlegania ubezpieczeniu społecznemu k. 8 odwrót, zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej k. 16-17, zaświadczenie o podleganiu ubezpieczeniu społecznemu z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej k. 18, zaświadczenie k. 19 w aktach ZUS, pismo ZUS k. 27 w aktach sprawy)

W okresie od 1 września 1966 roku do 21 czerwca 1969 roku L. K. był uczniem (...) Szkoły Zawodowej Nr (...) w P. W trakcie nauki wnioskodawca uczęszczał na zajęcia warsztatowe. Wnioskodawca nie podpisywał umowy o pracę z zakładem pracy, przy którym funkcjonowała szkoła, a za okres nauki nie otrzymał świadectwa pracy.

(dowód: zaświadczenie k. 51 w aktach sprawy)

W okresie od 1 września 1972 roku do 14 czerwca 1975 roku wnioskodawca był uczniem Technikum Elektrycznego w R..

(dowód: świadectwo dojrzałości technikum zawodowego k. 12-13 w aktach ZUS)

W okresie od 20 października 1997 roku do 6 czerwca 2001 roku wnioskodawca prowadził równolegle działalność gospodarczą w dwóch firmach, a w okresie od 1 października 2000 roku do 31 lipca 2001 roku prowadził działalność gospodarczą i jednocześnie pozostawał w zatrudnieniu.

(okoliczności niesporne)

W okresie od 31 lipca 2001 roku do 30 czerwca 2004 roku pobierał rentę z tytułu niezdolności do pracy.

(dowód: decyzje ZUS z dnia 10 października 2001 roku k. 17, z dnia 26 września 2002 roku k. 44, z dnia 16 czerwca 2003 roku k. 51, 12 września 2003 roku w aktach ZUS)

W okresie od 7 kwietnia 2008 roku do dnia złożenia wniosku o przyznanie prawa do świadczenia przedemerytalnego wnioskodawca był zarejestrowany w Powiatowym Urzędzie Pracy w B. jako osoba bezrobotna. Zasiłek dla bezrobotnych pobierał w okresie od 15 kwietnia 2008 roku do 14 kwietnia 2009 roku. W okresie pobierania zasiłku dla bezrobotnych wnioskodawca nie odmówił bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej.

(dowód: świadectwo pracy k. 21, zaświadczenie PUP k. 22 w aktach ZUS, zaświadczenie PUP k. 23 w aktach sprawy)

Sąd Okręgowy ocenił i zważył co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 roku o świadczeniach przedemerytalnych (tekst jedn. Dz. U. z 2013r., 170 ze zm.) zwanej dalej ustawą, prawo do świadczenia przedemerytalnego przysługuje osobie, która do dnia rozwiązania stosunku pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w rozumieniu przepisów ustawy o promocji zatrudnienia, w którym była zatrudniona przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 35 lat dla kobiet i 40 lat dla mężczyzn.

Art. 2 ust. 3 ustawy stanowi natomiast, że świadczenie przedemerytalne przysługuje osobie określonej w ust. 1 po upływie co najmniej 180 dni pobierania zasiłku dla bezrobotnych, o którym mowa w ustawie o promocji zatrudnienia, jeżeli osoba ta spełnia łącznie następujące warunki:

1) nadal jest zarejestrowana jako bezrobotna;

2) w okresie pobierania zasiłku dla bezrobotnych nie odmówiła bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, w rozumieniu ustawy o promocji zatrudnienia, albo zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych;

3) złoży wniosek o przyznanie świadczenia przedemerytalnego w terminie nieprzekraczającym 30 dni od dnia wydania przez powiatowy urząd pracy dokumentu poświadczającego 180-dniowy okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych.

W celu przyznania prawa do świadczenia przedemerytalnego, wnioskodawca powinien zatem wykazać, iż do dnia rozwiązania stosunku pracy, tj. do dnia do 1 marca 2008 roku posiada okres uprawniający do emerytury wynoszący co najmniej 40 lat, a także że rozwiązanie stosunku pracy nastąpiło z przyczyn dotyczących zakładu pracy.

Odnośnie pozostałych przesłanek nabycia prawa do świadczenia przedemerytalnego, które były kwestionowane przez organ rentowy wskazać należy, iż w toku postępowania wnioskodawca przedstawił zaświadczenie, z którego wynika, że okresie pobierania zasiłku dla bezrobotnych nie odmówił bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, w rozumieniu ustawy o promocji zatrudnienia, albo zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych. Wbrew twierdzeniom ZUS skarżący nie musiał przy tym mieć ukończone 60 lat dnia rozwiązania stosunku pracy. Przesłankę taką przewiduje bowiem art. 2 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy, który nie ma zastosowania w stosunku do wnioskodawcy.

W ocenie Sądu wnioskodawca, reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika ustanowionego z urzędu, nie wykazał, że spełnia przesłankę posiadania stażu uprawniającego do nabycia emerytury w wymiarze co najmniej 40 lat.

Jak chodzi o zarzuty wnioskodawcy odnośnie nieprawidłowego wyliczenia jego stażu ubezpieczeniowego, to należało je uznać za niezasadne.

Wbrew twierdzeniom wnioskodawcy nie było podstaw do zaliczenia do jego stażu ubezpieczeniowego okresu od 1 września 1966 roku do 21 czerwca 1969 roku, kiedy to uczęszczał do (...) Szkoły Zawodowej Nr (...) w P. Wnioskodawca nie wykazał bowiem w toku postępowania, że w trakcie nauki w ww. szkole był jednocześnie zatrudniony przez zakład pracy w celu przyuczenia do zawodu na podstawie indywidualnej umowy o pracę. Wnioskodawca przedstawił jedynie świadectwo ukończenia zasadniczej szkoły zawodowej, w oparciu o które, nie jest możliwe ustalenie, czy w okresie od 1 września 1966 roku do 21 czerwca 1969 miał status pracownika młodocianego. Do tego z zaświadczenia wystawionego przez Zespół Szkół (...) w P. wynika jednoznacznie, że za okres nauki w warsztatach szkolnych uczniowie nie podpisywali umów o pracę i nie otrzymywali świadectw pracy.

Powyższe wyklucza możliwość przyjęcia, że wnioskodawca był w trakcie nauki w szkole zawodowej pracownikiem młodocianym.

Zgodnie zaś z art. 6 ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2013r., poz. 1440 ze zm.) do okresów składkowych mogą być zaliczone jedynie okresy zatrudnienia młodocianych na obszarze Państwa Polskiego na warunkach określonych w przepisach obowiązujących przed dniem 1 stycznia 1975 roku.

Z tych samych względów niemożliwe było zaliczenie do stażu ubezpieczeniowego wnioskodawcy okresu nauki w Technikum Elektrycznym w R. od 1 września 1972 roku do 14 czerwca 1975 roku. W oparciu o zebrany w sprawie materiał dowodowy nie ma bowiem jakichkolwiek podstaw, aby uznać że wnioskodawca był w trakcie nauki w tej szkole pracownikiem młodocianym.

Do stażu pracy nie wnioskodawcy nie mogły także zostać zaliczone podwójnie okresy równoległego prowadzenia działalności gospodarczej w dwóch firmach (od 20 października 1997 roku do 6 czerwca 2001 roku) oraz równoległego prowadzenia działalności w trakcie pozostawania w zatrudnieniu (od 1 października 2000 roku do 31 lipca 2001 roku). Okres prowadzenia w tym samym czasie działalności gospodarczej w tym samym czasie nie zmienia bowiem faktu, że jest to jeden okres ubezpieczenia stosownie do art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2013 r. poz. 1442 ze zm.) i jako taki nie może być zaliczony podwójnie do stażu pracy. Kwestie zbiegu tytułów objęcia ubezpieczeniem społecznym z tytułu zatrudnienia i prowadzenia działalności gospodarczej reguluje natomiast art. 9 ust. 1 ustawy systemowej, zgodnie z którym osoby, o których mowa m. in. w art. 6 ust. 1 pkt 1, tj. pracownicy spełniające jednocześnie warunki do objęcia ich obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z innych tytułów, są obejmowane ubezpieczeniami tylko z tytułu stosunku pracy. Mając na uwadze treść wskazanego przepisu ZUS zaliczył okres od 1 października 2000 roku do 31 lipca 2001 roku jedynie z tytułu zatrudnienia.

W ocenie Sądu do stażu ubezpieczeniowego wnioskodawcy nie mógł zostać zaliczony również okres od 31 lipca 2001 roku do 30 czerwca 2004 roku, kiedy pobierał on rentę z tytułu niezdolności do pracy.

Zgodnie bowiem z art. 2 ust. 2 ustawy o świadczeniach przedemerytalnych za okres uprawniający do emerytury, o którym mowa w ust. 1, uważa się okres ustalony zgodnie z przepisami art. 5-9, art. 10 ust. 1 oraz art. 11 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń. Okres pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy nie został wymieniony w żadnym ze wskazanych przepisów ustawy emerytalnej, a zatem nie ma podstaw do uwzględnieniu tego okresu przy ustalaniu stażu ubezpieczeniowego wymaganego dla nabycia prawa do świadczenia przedemerytalnego.

Wreszcie nie jest także możliwe zaliczenie do stażu ubezpieczeniowego warunkującego przyznanie prawa do świadczenia przedemerytalnego okresu pobierania przez wnioskodawcę zasiłku dla bezrobotnych od 15 kwietnia 2008 roku do 14 kwietnia 2009 roku, a tym bardziej okresu kiedy wnioskodawca był jedynie zarejestrowany jako osoba bezrobotna bez prawa do zasiłku.

Cytowany na wstępie art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy o świadczeniach przedemerytalnych przewiduje bowiem, że staż ubezpieczeniowy w wymiarze co najmniej 40 lat dla mężczyzn winien być udowodniony do dnia rozwiązania stosunku pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy. W przedmiotowej sprawie rozwiązanie takie nastąpiło w dniu do 1 marca 2008 roku, a zatem do stażu ubezpieczeniowego wnioskodawcy, od którego uzależnione jest nabycie prawa do świadczenia przedemerytalnego, nie jest możliwe zaliczenie okresów przypadających po tej dacie.

Zdaniem Sądu wnioskodawca nie wykazał przy tym, że rozwiązanie stosunku pracy, jaki łączył go z Biurem Detektywistycznym (...) Agencją Ochrony Osób i Mienia Spółce z o.o. w Ł. (w okresie od 23 lipca 2004 roku do 1 marca 2008 roku) nastąpiło z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w rozumieniu przepisów ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (tekst jedn. Dz. U. z 2013r., poz. 674 ze zm.). Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 29 ww. ustawy do przyczyn tych zalicza się:

a) rozwiązanie stosunku pracy lub stosunku służbowego z przyczyn niedotyczących pracowników, zgodnie z przepisami o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników lub zgodnie z przepisami ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z późn. zm.), w przypadku rozwiązania stosunku pracy lub stosunku służbowego z tych przyczyn u pracodawcy zatrudniającego mniej niż 20 pracowników,

b) rozwiązanie stosunku pracy lub stosunku służbowego z powodu ogłoszenia upadłości pracodawcy, jego likwidacji lub likwidacji stanowiska pracy z przyczyn ekonomicznych, organizacyjnych, produkcyjnych albo technologicznych,

c) wygaśnięcie stosunku pracy lub stosunku służbowego w przypadku śmierci pracodawcy lub gdy odrębne przepisy przewidują wygaśnięcie stosunku pracy lub stosunku służbowego w wyniku przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę i niezaproponowania przez tego pracodawcę nowych warunków pracy i płacy,

d) rozwiązanie stosunku pracy przez pracownika na podstawie art. 55 § 11 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy z uwagi na ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków wobec pracownika.

Poza gołosłownymi twierdzeniami wnioskodawca, ani jego pełnomocnik, nie przedstawili żadnych dowodów na potwierdzenie tej okoliczności. Dowodem takim nie może być wystawione wnioskodawcy świadectwo pracy za wskazany wyżej okres zatrudnienia, albowiem wskazano w nim jedynie, że stosunek pracy ustał w wyniku rozwiązania umowy o pracę za wypowiedzeniem przez pracodawcę na podstawie art. 30 § 1 pkt 2 k.p. Samo wypowiedzenie umowy o pracę przez pracodawcę może natomiast nastąpić z różnych przyczyn i nie może być traktowane na równi z rozwiązaniem umowy z przyczyn wskazanych w art. 2 ust. 1 pkt 29 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

Z tych też względów, uznając odwołanie za nieuzasadnione, Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. orzekł jak w punkcie „1” sentencji.

O kosztach nieopłaconej pomocy prawnej świadczonej wnioskodawcy z urzędu orzeczono na podstawie § 15 w zw. z § 2 ust. 1, 2 i 3 oraz § 11 ust. 2 rozporządzania Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenie przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (tekst jedn. Dz. U. z 2013r., poz. 490).