Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III SPP 2/12
POSTANOWIENIE
Dnia 17 lutego 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Katarzyna Gonera (przewodniczący)
SSN Beata Gudowska (sprawozdawca)
SSN Zbigniew Korzeniowski
w sprawie ze skargi Z. Z.
na przewlekłość postępowania Sądu Apelacyjnego […]
w sprawie III AUa …/11,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 17 lutego 2012 r.,
oddala skargę.
Uzasadnienie
Z. Z. w skardze z dnia 6 grudnia 2011 r. wniósł o stwierdzenie, że Sąd
Apelacyjny, Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych dopuścił się
nieuzasadnionej przewlekłości w sprawie III AUa …/11 i o przyznanie mu od
Skarbu Państwa kwoty 20.000,00 zł na podstawie art. 12 ust. 4 ustawy z dnia 17
czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w
postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez
prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz.U. Nr 179,
poz. 1843 ze zm.). Na uzasadnienie skargi podniósł, że w jego sprawie, która
powinna zostać rozpatrzona niezwłocznie, po wniesieniu apelacji w marcu 2011 r. i
uzupełnieniu jej braku przez dokonanie wpłaty opłaty sądowej w kwietniu 2011 r.,
oczekiwał przez blisko 8 miesięcy na wyznaczenie rozprawy. Termin posiedzenia
sądu został wyznaczony na dzień 18 listopada 2011 r., lecz został zniesiony z
2
powodu choroby sędziego. W okresie od wpływu sprawy do dnia wniesienia skargi,
Sąd Apelacyjny nie podjął żadnych czynności zmierzających do załatwienia jego
sprawy, ale też po zniesieniu terminu rozprawy nie podjęto starań o wyznaczenie
kolejnego, relatywnie bliskiego terminu.
Prezes Sądu Apelacyjnego, na podstawie art. 10 ust. 3 ustawy o skardze na
naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki,
zgłosił udział w sprawie i wniósł o oddalenie skargi. Wskazał, że na koniec
października 2011 r. w III Wydziale Pracy Ubezpieczeń Społecznych Sądu
Apelacyjnego pozostawało do poznania ponad 1.000 spraw, a wskaźnik szybkości
postępowania wynosił 9. Tak więc, czas oczekiwania na rozpoznanie apelacji
wynosił 6-7 miesięcy. Rozprawa wyznaczona na dzień 18 listopada 2011 r. została
zarządzeniem z dnia 10 listopada 2011 r. odwołana z powodu nagłej choroby
sędziego sprawozdawcy, lecz kolejny termin rozprawy został niezwłocznie
wyznaczony zarządzeniem z dnia 16 grudnia 2011 r. na dzień 18 stycznia 2012 r.
Po przeprowadzeniu rozprawy w tym dniu został ogłoszony wyrok.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Jest oczywiste, że sądy mają tak zorganizować pracę, by sprawy
rozpoznawane były w rozsądnym czasie. Obowiązek taki wypływa z art. 45 ust. 1
Konstytucji RP oraz z art. 6 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych
wolności sporządzonej w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r. (Dz.U. z 1993 r. Nr 61,
poz. 284 ze zm.) i polega na takiej organizacji systemu jurysdykcyjnego, aby
właściwe sądy mogły podołać rozstrzyganiu spraw sądowych w rozsądnych
terminach. Jest to konieczne zwłaszcza przy rozstrzyganiu spraw uznanych za
wymagające szczególnie sprawnych procedur, do których zaliczają się sprawy z
zakresu ubezpieczeń społecznych. Obowiązują w nich specjalne zasady
procesowe, które wymagają niezwłocznego wstępnego badania sprawy przez
przewodniczącego po jej wniesieniu (art. 467 k.p.c.), podejmowania przez sąd
czynności wyjaśniających (art. 468 k.p.c.), a przede wszystkim ustanawiają
obowiązek wyznaczenia terminu pierwszej rozprawy tak, aby od chwili wniesienia
odwołania do wyznaczenia rozprawy nie upłynęło więcej niż dwa tygodnie, chyba
3
że zachodzą nadzwyczajne, niedające się usunąć przeszkody (art. 471 k.p.c.). Te
dyrektywy mają odpowiednie zastosowanie do postępowania przed sądem drugiej
instancji (art. 391 § 1 k.p.c.) i nie mogą ich niweczyć trudności kadrowe sądów (por.
postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 21 marca 2006 r., III SPP 13/06, OSNP
2007 nr 7-8, poz.121 i z dnia 10 sierpnia 2007 r., III SPP 31/07, OSNP 2008 nr 21-
22, poz. 336).
Skarga przewidziana w ustawie o skardze na naruszenie prawa strony do
rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub
nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej
zwłoki ma charakter wstępny i stanowi doraźną interwencję przeciwdziałającą
trwającej przewlekłości postępowania. Jej funkcją jest przede wszystkim
wymuszenie nadania sprawie odpowiedniego biegu, czemu służy zarówno samo
stwierdzenie przewlekłości postępowania (art. 12 ust. 2 ustawy), jak też możliwość
zalecenia podjęcia przez sąd rozpoznający sprawę co do istoty odpowiednich
czynności w wyznaczonym terminie (art. 12 ust. 3 tej ustawy). Skarga ma zapewnić
szybką reakcję na trwającą zwłokę w czynnościach sądu (por. mającą moc zasady
prawnej uchwałę siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 16 listopada 2004 r.,
III SPP 42/04, OSNP 2005 nr 5, poz. 71).
Cele te unaocznia przede wszystkim użyte w art. 2 ust. 1 ustawy w czasie
teraźniejszym określenie postępowania, którego skarga dotyczy, jako trwającego
dłużej niż to konieczne dla wyjaśnienia istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy
okoliczności faktycznych i prawnych (przewlekłość postępowania), oraz brzmienie
art. 4 ust. 1 ustawy, wskazującego jako sąd właściwy do rozpoznania skargi sąd
przełożony nad sądem, przed którym toczy się postępowanie. Decydujące
znaczenie ma jednak przepis art. 5 ust. 1 ustawy stanowiący, że skargę o
stwierdzenie, iż w postępowaniu, którego skarga dotyczy, nastąpiła przewlekłość
postępowania, wnosi się w toku postępowania w sprawie (por. postanowienie Sądu
Najwyższego z dnia 8 lipca 2005 r., III SPP 120/05, OSNP 2006 nr 5-6, poz. 102).
Z tego punktu widzenia, skarga wniesiona w dniu 6 grudnia 2011 r., w tym
samym terminie, w którym po zniesieniu – z przyczyn od Sądu Apelacyjnego
niezależnych – terminu rozprawy w dniu 18 listopada 2011 r., wyznaczony został
nowy termin posiedzenia w bardzo bliskim czasie – na dzień 18 stycznia 2012 r., w
4
którym sprawa została zakończona w instancji apelacyjnej, nie mogła być
uwzględniona (art. 12 ust. 1 ustawy).

III SPP 2/12

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia