Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV CNP 64/11
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 16 marca 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Marta Romańska (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Krzysztof Pietrzykowski
SSN Maria Szulc
w sprawie ze skargi strony powodowej
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego wyroku
Sądu Okręgowego
z dnia 28 grudnia 2010 r., w sprawie z powództwa Spółdzielni Mieszkaniowej w O.
przeciwko W. F. i in. ,
o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 16 marca 2012 r.,
1) oddala skargę;
2) zasądza od powódki na rzecz I. L. i T. L. solidarnie 120 zł
(sto dwadzieścia zł) tytułem kosztów postępowania.
Uzasadnienie
Powódka - Spółdzielnia Mieszkaniowa wniosła o pozbawienie wykonalności
tytułu wykonawczego - wyroku Sądu Rejonowego z 13 listopada 2009 r., co do
zasądzonych od niej na rzecz pozwanych kwot łącznie w wysokości 4.066,51 zł z
ustawowymi odsetkami. W uzasadnieniu wskazała, że wierzytelność stwierdzona
2
tytułem wykonawczym wygasła, bowiem potrąciła przysługującą jej w stosunku do
pozwanych wierzytelność o uzupełnienie wkładów budowlanych w związku z
dokonaną w październiku 2006 r. modernizacją węzła cieplnego. Jako alternatywną
podstawę potrąconej wierzytelności wskazała przepisy o bezpodstawnym
wzbogaceniu.
Pozwani /.../ wnieśli o oddalenie powództwa. Zarzucili, że nie mają
obowiązku uzupełnienia wkładu budowlanego, a zatem nie istnieje wierzytelność,
którą powódka zamierzała potrącić z wierzytelnościami zasądzonymi na ich rzecz.
Podali, że po uchyleniu z dniem 31 lipca 2007 r. art. 173
ustawy z 15 grudnia 2000
r. o spółdzielniach mieszkaniowych (tekst jedn.: Dz.U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116,
ze zm.; dalej – u.s.m.) brak podstawy prawnej do żądania przez powódkę, by
uzupełnili wkłady budowlane w związku z dokonaną modernizacją węzła cieplnego.
Wyrokiem z 16 września 2010 r., Sąd Rejonowy pozbawił wykonalności
wyrok Sądu Rejonowego z 13 listopada 2009 r., co do zasądzonych od powódki na
rzecz pozwanych w punktach I, III, V, VII, IX, XI, XIII, XV, XVII, XIX, XXI, XXIII,
XXV, XXVII, XXIX, XXXI kwot, łącznie - 4.066,51 zł z ustawowymi odsetkami
zasądzonymi w wymienionych punktach od poszczególnych należności oraz
zasądził od pozwanych na rzecz powódki kwotę 821 zł tytułem zwrotu kosztów
procesu.
Sąd Rejonowy ustalił, że w 2006 r. powódka wykonała m.in. modernizację
węzła cieplnego budynku przy ul. L. 8, w którym pozwanym przysługują
spółdzielcze własnościowe prawa do lokali mieszkalnych. Za wykonanie
modernizacji budynków wchodzących w skład jej zasobów zapłaciła należność
wynikającą z faktury VAT z 4 października 2006 r. w kwocie 650.038,63 zł. Koszt
modernizacji budynku przy ul. L. 8 wyniósł 29.045,99 zł, zaś przypadający na
każdego z pozwanych koszt modernizacji węzła cieplnego kilkakrotnie przewyższa
wierzytelność zasądzoną wyrokiem Sądu Rejonowego z 13 listopada 2009 r.
Wyrokiem Sądu Rejonowego z 13 listopada 2009 r., prawomocnie
zasądzono od powódki na rzecz pozwanych oznaczone w wyroku kwoty, łącznie -
4.066,51 zł z odsetkami, tytułem zwrotu bezpodstawnie pobranych opłat za
ogrzewanie. Rada Nadzorcza powódki 21 kwietnia 2010 r. podjęła uchwałę
3
zobowiązującą członków spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze prawa
do lokali mieszkalnych w budynku przy ul. L. 8 do uzupełnienia wkładów
budowlanych w związku z dokonaną modernizacją węzła cieplnego. W wykonaniu
uchwały powódka wezwała pozwanych do uzupełniania wkładów budowlanych,
a następnie potrąciła swoją wierzytelność z tego tytułu w kwocie 29.045,99 zł
z wierzytelnościami zasądzonymi na rzecz pozwanych, z wyłączeniem
niekwestionowanych kosztów procesu, w łącznej kwocie 4.066,51 zł z odsetkami.
Pozwani nie zaakceptowali potrącenia i podjęli działania mające na celu
wyegzekwowanie zasądzonych kwot.
Odnośnie podnoszonej przez pozwanych kwestii uchylenia art. 173
u.s.m.
Sąd Rejonowy podał, że podstawową zasadą prawa cywilnego jest stosowanie
do oceny skutków zdarzeń prawnych przepisów obowiązujących w dniu, w którym
zdarzenia te nastąpiły. Sąd uznał, że nie ma podstaw do przyjęcia, iż powódka
utraciła prawo do domagania się od pozwanych zwrotu bezspornie poniesionych
kosztów modernizacji budynku, nawet jeśli pierwotnie błędnie je rozliczała jako
opłaty eksploatacyjne zamiast w trybie przewidzianym w art. 173
u.s.m.
Nie można oczekiwać, że powódka sfinansuje modernizację budynku pozwanych
z własnych zasobów, gdyż takich spółdzielnie mieć nie mogą. Przyjął zatem,
że powódce przysługuje względem każdego z pozwanych wymagalna
wierzytelność kilkakrotnie przewyższająca ich wzajemne do niej wierzytelności
i wierzytelności te - w związku ze skutecznie złożonym oświadczeniem o potrąceniu
- uległy umorzeniu do wysokości wierzytelności niższej. Sąd Rejonowy wskazał,
że gdyby odrzucić możliwość powstania roszczenia powódki o zwrot wydatków
na modernizację budynku, w którym pozwanym przysługują prawa do lokali
w oparciu o art. 173
u.s.m., to taką podstawę tworzyłyby przepisy
o bezpodstawnym wzbogaceniu. Pozwani zaoszczędzili bowiem wydatków
na modernizację budynku kosztem powódki, czyli de facto kosztem innych
spółdzielców (art. 405 k.c.).
Wyrokiem z 28 grudnia 2010 r., wydanym w uwzględnieniu apelacji
pozwanych, Sąd Okręgowy zmienił wyrok Sądu Rejonowego z 16 września 2010 r.
w pkt I i III w ten sposób, że powództwo oddalił i zasądził od powoda na rzecz
pozwanych kwotę 917 zł tytułem zwrotu kosztów procesu za obie instancje.
4
Sąd Okręgowy zaakceptował ustalenia faktyczne Sądu Rejonowego, lecz
uznał, że z ustaleń tych Sąd Rejonowy wyprowadził błędny wniosek jakoby
powódce przysługiwała ochrona prawna wynikająca z art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c.
Warunkiem skutecznego dokonania potrącenia jest istnienie podlegających
potrąceniu wierzytelności, które muszą być wzajemne, jednorodzajowe
i wymagalne. Do wywołania skutku właściwego potrąceniu nieodzowne jest
skonkretyzowanie w oświadczeniu wierzytelności potrącającego i wierzytelności
wzajemnej innej osoby.
Zdaniem Sądu Okręgowego, powódce nie przysługuje wierzytelność,
którą mogłaby potrącić z wierzytelnościami pozwanych stwierdzonymi wyrokiem
z 13 listopada 2008 r. Ta wierzytelność nie powstała i nie mogła powstać
na podstawie podanych przez powódkę okoliczności. Swoje umocowanie
do żądania od pozwanych zwrotu wydatków, które poniosła na modernizację
zajmowanego przez nich budynku powódka wywodziła z uchwały nr 33/10, podjętej
21 kwietnia 2010 r. i nakładającej na nich obowiązek uzupełnienia wkładów
budowlanych. Uchwała ta nie może jednak stanowić podstawy domagania się
od pozwanych jakiegokolwiek świadczenia, została bowiem podjęta, gdy art. 173
ust. 5 u.s.m. już nie obowiązywał. Przepis ten stanowił, że w wypadku modernizacji
budynku (w rozumieniu nieobowiązującego art. 61
ust. 5 u.s.m.) członek spółdzielni,
któremu przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu bądź
osoba niebędąca członkiem spółdzielni, której przysługuje spółdzielcze
własnościowe prawo do lokalu jest obowiązana uzupełnić wkład budowlany.
Likwidując ustawą z 14 czerwca 2007 r. możliwość ustanawiania nowych
własnościowych praw do lokali w spółdzielniach mieszkaniowych, ustawodawca
uchylił art. 173
u.s.m., dotyczący umowy o budowę lokalu zawieranej z członkiem,
który ubiega się o ustanowienie tego prawa. Uchwała podjęta na podstawie
nieobowiązującego przepisu jest nieważna (art. 58 § 1 k.c.). Nieważność ta ma
charakter bezwzględny i oznacza, że dotknięta nią czynność prawna nie wywołuje
żadnych skutków w sferze cywilnoprawnej. Stan nieważności z mocy samego
prawa (ipso iure) datuje się od początku (ab initio), tzn. od chwili dokonania
czynności. Jest to skutek powszechny, tzn. działający wobec wszystkich
(erga omnes) i brany pod uwagę z urzędu przez organy stosujące prawo.
5
Ocena, czy dana czynność prawna jest bądź nie jest sprzeczna z ustawą, powinna
być przeprowadzana według stanu prawnego obowiązującego w chwili dokonania
czynności prawnej. Powyższe przesądza o nieważności uchwały z 21 kwietnia
2010 r. (por. postanowienie Sądu Najwyższego z 14 kwietnia 2006 r., III CZP 61/06,
Lex nr 209209).
Nie jest istotne, że nakłady poczynione na węzeł cieplny poczynione zostały
w okresie obowiązywania art. 173
u.s.m., skoro już wówczas były podjęte bez
podstawy prawnej. Zdarzenie, ze względu na które podjęto uchwałę o konieczności
uzupełnienia wkładów budowlanych, tj. modernizacja, zamiast zaakceptowanego
przez organy powódki - remontu, miało miejsce wcześniej, aniżeli podjęcie
legitymującej go uchwały. W wyroku wydanym w sprawie IX /…/ wszczętej
przeciwko powódce, Sąd Okręgowy ustalił, że nakłady poczynione
na modernizację, które spowodowały podjęcie uchwały Rady Nadzorczej nr 33/10,
dokonywane były w oparciu o uchwałę zezwalającą na remont, a nie modernizację
węzła cieplnego. Powódka działa zatem nieprofesjonalnie i następnie podjęła próbę
uzyskania akceptacji dla przeprowadzonych nieprofesjonalnie czynności.
Przekroczenie uprawnienia do działania wynikającego z uchwały Rady Nadzorczej
spowodowało, że powódka pozbawiła się możliwości obciążenia pozwanych
kosztami modernizacji węzła, jako wykonanego bez uprzedniej zgody jej
właściwego organu. Zarząd powódki nie mógł w oparciu o nieobowiązujące
przepisy zmienić treści uchwały i wykonać modernizacji węzła, mimo zleconego
remontu. Oznacza to, że nie ma możliwości obciążenia pozwanych kosztami
takiego działania powódki.
Za nieuzasadnione uznał Sąd Okręgowy stanowisko Sądu Rejonowego
o ewentualnej odpowiedzialności pozwanych względem powódki w oparciu
o przepisy o bezpodstawnym wzbogaceniu. Już w sprawie IX /…/zostało przyjęte,
że powódka faktycznie dokonała modernizacji węzła cieplnego, jednakże
uprawniona była w oparciu o podjęte uchwały jedynie do jego remontu. Tym samym
miała świadomość braku umocowania do podejmowanej modernizacji i rozliczania
wynikłych z tego tytułu kosztów. Jej zachowanie podlega ocenie na podstawie
art. 411 § 1 pkt 1 k.c., co wyklucza możliwość domagania się zwrotu świadczenia.
6
Skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego wyroku Sądu
Okręgowego z 28 grudnia 2010 r. wniosła powódka.
Skarżąca zarzuciła, że orzeczenie to zostało wydane z naruszeniem
przepisów prawa materialnego, to jest: - art. 48 § 2 ustawy z 16 września 1982 r. –
Prawo spółdzielcze, (tekst jedn.: Dz.U. z 2003 r., Nr 188, poz. 1848 ze zm.; dalej -
pr. spółdz.) względnie art. 42 § 2 pr. spółdz. w zw. z uchwałą nr 9/06
Zebrania Przedstawicieli jej Członków z 21 kwietnia 2006 r. poprzez ich
niezastosowanie, w związku z przyjęciem, że nakłady na modernizację węzła
cieplnego nie miały podstawy prawnej; - art. 173
ust. 5 u.s.m. (w brzmieniu sprzed
jego uchylenia ustawą z 14 czerwca 2007 r. o zmianie ustawy o spółdzielniach
mieszkaniowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw, Dz.U. Nr 125, poz. 873)
w zw. z art. 2 Konstytucji przez jego niezastosowanie, chociaż powódka dokonała
modernizacji budynku, w którym znajdują się lokale pozwanych; - art. 411 § 1 pkt 1
k.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie w związku z przyjęciem, że powódka
miała świadomość braku zobowiązania do podejmowania modernizacji i dlatego
nie należy jej się zwrot nakładów poczynionych na modernizację węzła cieplnego.
Powódka wniosła o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego
wyroku Sądu Okręgowego z 28 grudnia 2010 r. i zasądzenie od pozwanych na jej
rzecz zwrotu kosztów procesu.
Pozwani I. L. i T. L. wnieśli o oddalenie skargi i zasądzenie na ich rzecz
kosztów postępowania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
1. Skarga, z którą wystąpiła powódka jest nadzwyczajnym środkiem
zaskarżenia. Nie służy ona jednak wyeliminowaniu z obrotu prawnego
zaskarżonego nią orzeczenia lecz jedynie uzyskaniu rozstrzygnięcia
potwierdzającego jego sprzeczność z prawem dla celów zrealizowania
odpowiedzialności odszkodowawczej za szkodę spowodowaną wykonywaniem
władzy publicznej (art. 77 ust. 1 Konstytucji oraz art. 4171
§ 2 k.c.) względem strony
stosunku prawnego skonkretyzowanego wadliwym orzeczeniem.
Sąd Najwyższy wielokrotnie wyjaśniał, w jaki sposób na gruncie przepisów
dotyczących skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego
7
orzeczenia należy rozumieć pojęcie „orzeczenie niezgodne z prawem”. W wyroku
z 7 lipca 2006 r., I CNP 33/06 (OSNC 2007, nr 2, poz. 35) Sąd Najwyższy wskazał,
że stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia, to ustalenie
jego bezprawności, które nie może nastąpić bez sięgnięcia do istoty władzy
sądowniczej, tj. orzekania w warunkach niezawisłości, w sposób bezstronny,
zależny nie tylko od obowiązujących ustaw, ale także od „głosu sumienia” sędziego
oraz jego swobody w ocenie prawa i faktów stanowiących podłoże sporu.
Swoboda ocen sędziego wynika nie tylko z władzy sędziowskiej, ale także z prawa
pozytywnego, często posługującego się pojęciami niedookreślonymi i klauzulami
generalnymi albo dekretującego wolność decyzji sędziego. Treść orzeczenia
zależy również od rezultatów wykładni, które mogą być różne, w zależności od jej
przedmiotu, metod oraz podmiotu, który jej dokonuje. Z istoty wykładni wynika więc
wiele możliwych interpretacji, a sam fakt wykładni z natury rzeczy nacechowany
jest subiektywizmem. Już z tych powodów uzasadnione jest, aby w odniesieniu
do działalności jurysdykcyjnej sądu sformułować autonomiczne pojęcie
„bezprawności”. Jeśli więc na gruncie odpowiedzialności cywilnej bezprawność
oznacza generalnie naruszenie normy właściwego zachowania się, wynikającego
z ustawy lub z umowy międzynarodowej, to w odniesieniu do odpowiedzialności za
wydanie orzeczenia sądowego musi być skorygowana specyfiką władzy
sądowniczej oraz jej ustrojem. Mając na uwadze zasadę niezawisłości
oraz posługiwanie się przez sądy procedurami, których osnowę stanowi system
zaskarżania orzeczeń, należy przyjąć, że orzeczenie niezgodne z prawem,
to orzeczenie niewątpliwie sprzeczne z zasadniczymi i nie podlegającymi różnej
wykładni przepisami, z ogólnie przyjętymi standardami rozstrzygnięć albo wydane
w wyniku szczególnie rażąco błędnej wykładni lub niewłaściwego zastosowania
prawa, które jest oczywiste i nie wymaga głębszej analizy prawniczej.
Niezgodność z prawem rodząca odpowiedzialność odszkodowawczą Skarbu
Państwa musi zatem mieć charakter kwalifikowany, elementarny i oczywisty,
tylko bowiem w takim przypadku orzeczeniu sądu można przypisać cechy
bezprawności. Do przytoczonych przesłanek wyznaczających treść pojęcia
„orzeczenie niezgodne z prawem” Sąd Najwyższy odwołał się także
w postanowieniu z 21 marca 2006 r., V CNP 68/05 (niepubl.) oraz w wyrokach
8
z 31 marca 2006 r., IV CNP 25/05 (OSNC 2007, nr 1, poz. 17); z 17 maja 2006 r.,
I CNP 14/06 (niepubl.); z 7 lipca 2006 r., I CNP 33/06 (OSNC 2007, nr 2, poz. 35);
z 7 lutego 2007 r., III CNP 53/06 (niepubl.); z 21 lutego 2007 r., I CNP 71/06
(niepubl.) i z 20 września 2007 r., II CNP 87/07, (niepubl.).
3. Stosownie do art. 42410
k.p.c. Sąd rozpoznaje skargę o stwierdzenie
niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia w granicach zaskarżenia oraz
w granicach podstaw, a według art. 4244
k.p.c. podstawą skargi nie mogą być
zarzuty dotyczące ustalenia faktów lub oceny dowodów. Ocenę sposobu
zastosowania prawa materialnego i procesowego przez Sąd Okręgowy trzeba
zatem odnieść do stanu faktycznego przyjętego za podstawę rozstrzygnięcia
przez ten Sąd.
Powódka wystąpiła przeciwko pozwanym z powództwem opozycyjnym.
Twierdziła, że jej żądanie uzasadnia wystąpienie zdarzenia, wskutek którego
wygasło egzekwowane od niej zobowiązanie (art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c.).
Zdarzenie takie musi nastąpić po wydaniu wierzycielowi tytułu egzekucyjnego,
a zatem – w okolicznościach niniejszej sprawy – powinno nastąpić po wydaniu
wyroku z 25 marca 2010 r., w sprawie IX /…/. Zdarzeniem tym miało być złożenie
przez powódkę oświadczenia o potrąceniu z wierzytelnością zasądzoną na rzecz
pozwanych przysługującej jej wzajemnie do nich wierzytelności o zwrot kosztów
modernizacji budynku, w którym znajdują się lokale pozwanych.
Pozwani zakwestionowali istnienie wierzytelności powódki, którą ta potrąciła
z wierzytelnościami zasądzonymi na ich rzecz, a wynikającymi z obowiązku
zwrotu kwot niezasadnie pobranych opłat eksploatacyjnych, w ramach których
powódka próbowała rozliczyć wydatki poniesione na modernizację węzła cieplnego
dla budynku, w którym znajdują się lokale pozwanych.
4. Ustawą z 19 grudnia 2002 r. o zmianie ustawy o spółdzielniach
mieszkaniowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 240, poz. 2058),
obowiązującą od 15 stycznia 2003 r., do ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych
dodany został rozdział 2: „spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu”, w tym też
art. 173
ust. 5 u.s.m., w brzmieniu: „w wypadku modernizacji budynku w rozumieniu
art. 6 ust. 5, członek spółdzielni mieszkaniowej, któremu przysługuje spółdzielcze
9
własnościowe prawo do lokalu, jest obowiązany uzupełnić wkład budowlany”.
Definicję modernizacji budynku zamieścił ustawodawca w art. 6 ust. 5 u.s.m.,
dodanym do ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych tą samą ustawą.
Zgodnie z tym przepisem za modernizację budynku należało uważać trwałe
ulepszenie (unowocześnienie) istniejącego budynku lub lokalu, prowadzące do
zwiększenia wartości użytkowej budynku lub lokalu.
Oba przepisy miały zastosowanie w odniesieniu do członków spółdzielni,
którym przysługują spółdzielcze własnościowe prawa do lokali ze związanym z nimi
prawem do wkładu ustalanym na podstawie kosztów zadania inwestycyjnego,
ramach którego zrealizowany został dany lokal i stosownie do wysokości kosztów
budowy przypadających na ten lokal, względnie – gdyby spółdzielcze własnościowe
prawo do lokalu ustanawiane było w związku z wygaśnięciem takiego prawa
przysługującego innej osobie – w wysokości wkładu wypłaconego poprzedniemu
członkowi i po jego zwaloryzowaniu według wartości rynkowej lokalu w chwili
ustanowienia do niego nowego prawa.
Artykuł 6 i art. 173
u.s.m., do których odwołuje się powódka wskazując je jako
podstawę rozliczeń z pozwanymi, zostały uchylone ustawą z 14 czerwca 2007 r.
o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz o zmianie niektórych
innych ustaw (Dz.U. 2007, Nr 125, poz. 873) z dniem 31 lipca 2007 r.
Modernizacja budynku, w następstwie której powstawał obowiązek
uzupełnienia wkładów budowlanych związanych ze znajdującymi się w nim
lokalami, niewątpliwie stanowiła czynność przekraczającą zakres zwykłego
zarządu, tak majątkiem spółdzielni, jak i majątkiem członków zajmujących lokale
w konkretnym budynku, bo powodując wzrost wartości użytkowej budynku lub
poszczególnych lokali, prowadziła zarazem do zwiększenia się obciążeń osób,
którym przysługiwały do nich prawa w stosunku do spółdzielni. Jej przeprowadzenie
nie mogło być zatem pozostawione swobodnej decyzji zarządu spółdzielni.
Nie można przyjąć, żeby decyzja o przeprowadzeniu modernizacji budynku
w zasobach spółdzielni mieściła się w zakresie spraw wymienionych w art. 48 § 2
pr. spółdz., czego miał nie dostrzec Sąd Okręgowy orzekający w niniejszej sprawie.
Powódka dołączyła do pozwu uchwałę nr 9/06 Zebrania Przedstawicieli jej
10
Członków z 21 kwietnia 2006 r., która nakazywała zarządowi kontynuowanie prac
polegających na modernizacji węzłów cieplnych, a do apelacji dołączyła nadto
uchwałę nr 9/05 z 15 kwietnia 2005 r. i nr 15/07 z 11 maja 2007 r. o podobnej
treści. W wyroku wydanym w sprawie IX /…/, ustalono, że powódka poczyniła
nakłady na modernizację budynku zajmowanego przez pozwanych na podstawie
uchwały Rady Nadzorczej nr 7/06 z 22 lutego 2006 r., która w planie rzeczowo-
finansowym na rok 2006 przewidywała przeprowadzenie remontów węzłów
cieplnych. Rozbieżności między uchwałami Zebrania Przedstawicieli jej Członków
i Rady Nadzorczej co do planu rzeczowo-finansowego na 2006 r. powódka
w niniejszej sprawie nie wyjaśniła. W tej sytuacji Sąd uznał, że niemożliwe jest
obciążenie spółdzielców kosztami modernizacji budynku ze względu na
przeprowadzenie rozliczanej inwestycji wbrew uchwale Rady Nadzorczej
zezwalającej jedynie na remont węzłów cieplnych, nie zaś na modernizację
budynku. Wobec braku twierdzeń oraz inicjatywy dowodowej powódki, które
by pozwoliły odtworzyć przebieg procesu decyzyjnego co do prac budowlanych
związanych z węzłem cieplnym dla budynku pozwanych i ocenić go w świetle
warunków, jakie spółdzielnia powinna spełnić dla przeprowadzenia modernizacji
budynku i obciążenia jej kosztami członków przez nakazanie im uzupełnienia
wkładów budowlanych (por. uchwałę Sądu Najwyższego z 2 lutego 2007 r., III CZP
141/06, OSN 2007, nr 12, poz. 180), nie sposób jest uznać, że ocena sprawy przez
Sąd Okręgowy jest sprzeczna z prawem w znaczeniu ustalonym wyżej.
Zebranie Przedstawicieli Członków jest najwyższym organem w spółdzielni
(art. 36 § 1 pr. spółdz.), ale art. 38 § 1 pr. spółdz. wśród jego zadań nie wymienia
uchwalania planów gospodarczych, czy podejmowania decyzji co do konkretnych
przedsięwzięć gospodarczych, które spółdzielnia będzie realizować. Takie zadanie
należy natomiast do rady nadzorczej spółdzielni (art. 46 § 1 pr. spółdz.).
Statut może zastrzec do wyłącznej właściwości walnego zgromadzenia
podejmowanie uchwał również w innych sprawach (art. 36 § 2 pr. spółdz.), ale brak
jest ustaleń faktycznych, z których by wynikało, że statut powódki inaczej niż prawo
spółdzielcze określa kompetencje jej organów i zastrzega do wyłącznej właściwości
zgromadzenia inne sprawy niż wymienione w art. 38 § 1 pr. spółdz.
Powódka w toku procesu nie próbowała tego wykazywać, a i w skardze nie
11
twierdzi, żeby tak było.
Artykuł 42 § 2 pr. spółdz. stanowi, że uchwała walnego zgromadzenia
członków spółdzielni sprzeczna z prawem jest nieważna. Nie sposób przyjąć,
że Sąd Okręgowy naruszył ten właśnie przepis „w związku z uchwałą nr 9/06
Zebrania Przedstawicieli Członków powódki z 21 kwietnia 2006 r. przez jego
niezastosowanie w związku z przyjęciem, że nakłady na modernizację węzła
cieplnego nie miały podstawy prawnej”.
6. W świetle okoliczności wykazywanych i ustalonych w sprawie,
za nieskuteczne w postępowaniu ze skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem
orzeczenia trzeba też uznać zarzuty powódki zmierzające do wykazania,
że zaskarżony wyrok zapadł z naruszeniem art. 411 § 1 pkt 1 k.c. poprzez jego
niewłaściwe zastosowanie w związku z przyjęciem, że powódce nie należy się
zwrot nakładów poczynionych na modernizację węzła cieplnego, bo wydatkowała
środki na ten cel mając świadomość braku podstaw do podejmowania modernizacji.
Powódka pomija i tę okoliczność, że dokonane przez nią nakłady
na modernizację węzła ciepłowniczego nie przekładają się bezpośrednio na ocenę
stopnia wzbogacenia się pozwanych jako jej członków w wyniku zrealizowania tej
inwestycji. W sprawie nie dokonano żadnych ustaleń na temat tego, czy i o ile
wzrosła wartość praw do lokali przysługujących pozwanym w związku
z modernizacją węzła cieplnego dla budynku, w którym te lokale się znajdują
względnie, w jakim zakresie pozwani oszczędzili wydatków na ogrzewanie lokali
i budynku w związku z tą modernizacją. Powódka nie oferowała żadnych wniosków
dowodowych dla wykazania tych okoliczności, zapominając o tym, że wartość
wzbogacenia się pozwanych w związku z przeprowadzoną przez nią inwestycją
(art. 405 k.c.) nie jest równa sumie poniesionych przez nią wydatków na jej
przeprowadzenie.
Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 42411
§ 1 k.p.c. oraz art. 98
§ 1 i 3, art. 108 § 1 k.p.c. i § 13 ust. 5 pkt 2 w zw. z § 6 pkt 2 rozporządzenia
Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności
adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej
12
udzielonej przez adwokata ustanowionego z urzędu (Dz. U. 2002, nr 163, poz.
1348 ze zm.) o Sąd Najwyższy orzekł, jak w sentencji.
jw