Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III SK 14/12
POSTANOWIENIE
Dnia 19 października 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Krzysztof Staryk
w sprawie z powództwa P. T. C. Spółki Akcyjnej z siedzibą w W.
przeciwko Prezesowi Urzędu Komunikacji Elektronicznej
o nałożenie obowiązków regulacyjnych,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw
Publicznych w dniu 19 października 2012 r.,
na skutek skargi kasacyjnej strony pozwanej od wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 30 listopada 2011 r.,
odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania.
UZASADNIENIE
Sąd Apelacyjny wyrokiem z dnia 30 listopada 2011 r., oddalił apelację
Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej (Prezes Urzędu) od wyroku Sądu
Okręgowego z dnia 3 lutego 2011 r. w sprawie z powództwa P. T. C. S.A. z/s w W.
(powód) o nałożenie obowiązków regulacyjnych.
Sąd drugiej instancji wyjaśnił, że wbrew wywodom apelacji zaskarżona w
niniejszej sprawie decyzja Prezesa Urzędu jest decyzją regulacyjną wydaną na
podstawie art. 40 ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne (Dz. U.
nr 171, poz. 1800 ze zm., dalej jako Prawo telekomunikacyjne). Za niezasadny
uznał zarzut naruszenia art. 15 w związku z art. 18 Prawa telekomunikacyjnego,
ponieważ zgodnie z art. 15 Prezes Urzędu zobowiązany był przed podjęciem
rozstrzygnięcia w zakresie obowiązków regulacyjnych przeprowadzić postępowanie
konsultacyjne. W niniejszej sprawie niesporny jest zaś fakt nieprzeprowadzenia
2
postępowania konsultacyjnego, co powoduje, że Prezes Urzędu uchybił
obowiązkom przewidzianym w art. 15 Prawa telekomunikacyjnego. Odnosząc się
zarzutu naruszenia art. 18 Prawa telekomunikacyjnego Sąd Apelacyjny zważył, że
w dacie wydania zaskarżonej decyzji obowiązywała dyrektywa 2002/21 Parlamentu
Europejskiego i Rady z dnia 7 marca 2002 r. w sprawie wspólnych ram
regulacyjnych sieci i usług łączności elektronicznej – dyrektywa ramowa (Dz. Urz.
UE 2002, L 108/33, dalej jako dyrektywa 2002/21), która przewidywała obowiązek
notyfikacji projektu środka podejmowanego przez krajowy organ regulacyjny. Prawo
unijne przewidywało zatem, w dacie wydania zaskarżonej decyzji, obowiązek
przeprowadzenia postępowania konsolidacyjnego w przypadku zmiany obowiązków
regulacyjnych związanych z kontrolą cen. W przekonaniu Sądu Apelacyjnego brak
przeprowadzenia przez Prezesa Urzędu obowiązkowych postępowań
(konsultacyjnego i konsolidacyjnego) przed wydaniem zaskarżonej decyzji stanowił
wystarczającą przesłankę do uchylenia jego decyzji. Uchybienia te mogły mieć
wpływ na treść zaskarżonej decyzji. Ponieważ przeprowadzenie postępowania
konsultacyjnego i konsolidacyjnego należy do wyłącznej właściwości regulatora,
uchybienia te nie mogły być naprawione w toku postępowania sądowego.
Prezes Urzędu zaskarżył wyrok Sądu Apelacyjnego skargą kasacyjną w
całości. Zaskarżonemu orzeczeniu zarzucił naruszenie art. 385 i 386 § 4 k.p.c. w
związku z art. 4 ust. 1 i art. 6 dyrektywy 2002/21; art. 47964
§ 1 i 2 k.p.c. w związku
z art. 391 § 1 k.p.c. i art. 386 § 1 k.p.c. i art. 4 ust. 1 dyrektywy 2002/21; art. 15 pkt
1-4 w związku z art. 40 ust. 2-4 Prawa telekomunikacyjnego i art. 6 dyrektywy
2002/21; art. 15 pkt 2 w związku z art. 18 Prawa telekomunikacyjnego oraz art. 7
ust. 3 dyrektywy 2002/21.
Wnosząc o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania, Prezes Urzędu
powołał się na występowanie w sprawie trzech istotnych zagadnień prawnych: 1)
czy w postępowaniu odrębnym w sprawach z zakresu regulacji telekomunikacji i
poczty, wydając wyrok na podstawie art. 47964
§ 2 k.p.c. w związku z art. 316 § 1
k.p.c. i art. 325 k.p.c. oraz badając celowości legalność decyzji Prezesa Urzędu,
Sąd Okręgowy – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów bierze pod uwagę stan
rzeczy (stan faktyczny i prawny) z chwili zamknięcia rozprawy, czy też z chwili
wydania zaskarżonej decyzji?; 2) czy w sprawach administracyjnych zakończonych
3
wydaniem decyzji dotyczącej dostosowania opłat w rozumieniu art. 40 ust. 4 Prawa
telekomunikacyjnego, w przypadku uprawomocnienia się wyroku uchylającego
decyzję, Prezes Urzędu zobowiązany jest rozpoznać sprawę ponownie w związku z
przedłożonym przez przedsiębiorcę uzasadnieniem wysokości opłat ustalonych w
oparciu o ponoszone koszty w rozumieniu art. 40 ust. 2 Prawa
telekomunikacyjnego, oraz czy dopuszczalne jest wprowadzonym w dalszym ciągu
postępowaniu ustalenie opłat, po usunięciu uchybień w zakresie postępowania
administracyjnego, czy też wydanie wyroku uchylającego decyzję oznacza
zakończenie postępowania administracyjnego?; 3) czy przedsiębiorca
telekomunikacyjny wnoszący odwołanie od decyzji Prezesa Urzędu, powołując się
na uchybienie organu regulacyjnego polegające na nieprzeprowadzeniu
postępowania konsultacyjnego i konsolidacyjnego w rozumieniu art. 15 pkt 1-4
Prawa telekomunikacyjnego obowiązany jest wykazywać wpływ tego uchybienia na
treść rozstrzygnięcia, czy też uchybienie takie powinno w każdym przypadku
skutkować uchyleniem decyzji, niezależnie od wpływu takiego uchybienia na
meritum sprawy oraz czy przedsiębiorca taki obowiązany jest przedstawić dowody
wskazujące na potrzebę przeprowadzenia takiego postępowania w postępowaniu
toczącym się przed sądem powszechnym?
Powód w odpowiedzi na skargę kasacyjną Prezesa Urzędu wniósł o wydanie
postanowienia o odmowie przyjęcia skargi do rozpoznania oraz o zasądzenie
kosztów postępowania.
Sąd Najwyższy zważył co następuje:
Skarga kasacyjna Prezesa Urzędu nie kwalifikowała się do przyjęcia celem
jej merytorycznego rozpoznania.
W świetle utrwalonego orzecznictwa Sądu Najwyższego zagadnienie prawne
w rozumieniu art. 3989
§ 1 pkt 1 k.p.c. powinno pozostawać w związku z
rozpoznawaną sprawą (postanowienia SN z dnia 13 lipca 2007 r., III CSK 180/07,
LEX nr 864002; z dnia 22 listopada 2007 r., I CSK 326/07, LEX nr 560504). W
konsekwencji musi być nie tylko powiązane z przepisami powołanymi w
podstawach skargi kasacyjnej, ale także uwzględniać podstawy i argumentację
4
samego orzeczenia (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 4 lipca 2012 r., III SK
2/12, niepubl.).
Pierwsze zagadnienie prawne sformułowane przez Prezesa Urzędu nie
pozostaje w związku z procesową podstawą skargi kasacyjnej, która nie obejmuje
swym zakresem zarzutu naruszenia art. 316 k.p.c. Rozstrzygnięcie zagadnienia
prawnego dotyczącego stosowania tego przepisu w sprawach w zakresu regulacji
telekomunikacji nie jest zatem konieczne do ewentualnego rozpoznania skargi
kasacyjnej i oceny prawidłowości wyroku Sądu II instancji. Z kolei drugie
zagadnienie prawne dotyczy co prawda przepisu powołanego w materialnej
podstawie skargi kasacyjnej, jednakże wyartykułowany w nim problem prawny nie
pozostaje w żadnym związku z zapatrywaniami prawnymi wyrażonymi w
uzasadnieniu zaskarżonego wyroku. W rezultacie rozstrzygnięcie zagadnienia
prawnego odnoszącego się do sposobu procedowania przez Prezesa Urzędu w
przypadku uchylenia jego decyzji przez sąd powszechny także nie ma znaczenia
dla ewentualnej oceny wyroku Sądu II instancji.
Trzecie zagadnienia prawne podniesione w skardze kasacyjnej Prezesa
Urzędu zostało już wyjaśnione przez Sąd Najwyższy (wyrok z dnia 24 stycznia
2012 r., III SK 23/11 oraz postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 kwietnia
2012 r., III SK 41/11). W orzecznictwie tym podkreślono, że Sądy orzekające w
sprawach z odwołania od decyzji Prezesa Urzędu nie powinny ograniczać swojej
funkcji tylko do kontroli legalności postępowania administracyjnego (w odniesieniu
do takich wad postępowania przed organem regulacji, które mogą zostać
konwalidowane na etapie postępowania sądowego, np. w zakresie postępowania
dowodowego), lecz dokonać oceny prawnej zasadności wniesionego odwołania i
dążyć do merytorycznego osądzenia sprawy. Powyższa rola sądów orzekających w
sprawach z zakresu regulacji telekomunikacji nie stoi na przeszkodzie
uwzględnianiu kwalifikowanych wad zaskarżonej decyzji. W powołanych powyżej
rozstrzygnięciach Sądu Najwyższego przyjęto, że nieprzeprowadzenie lub wadliwe
przeprowadzenie przez Prezesa Urzędu takich postępowań, jak postępowania
konsultacyjne lub konsolidacyjne, stanowi takie uchybienie wymogów
proceduralnych ciążących na Prezesie Urzędu, które skutkuje uchyleniem decyzji
zaskarżonej odwołaniem, bez konieczności wykazywania przez skarżącego
5
przedsiębiorcę telekomunikacyjnego, że uchybienie to miało wpływ na treść
kwestionowanej decyzji Prezesa Urzędu.
Mając powyższe na uwadze, z mocy art. 398⁹ § 2 k.p.c. orzeczono jak w
sentencji.
Odpowiedź na skargę kasacyjną nie zawiera wniosku o zasądzenie kosztów
zastępstwa prawnego, dotyczących postępowania kasacyjnego zakończonego – w
trybie tzw. przesądu – niniejszym postanowieniem. Z odpowiedzi na skargę (z
pisma z dnia 20 marca 2012 r.) expressis verbis wynika, że wniosek o zasądzenie
kosztów dotyczył „przypadku przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania” i
„oddalenia skargi kasacyjnej w całości”. Powyższy wniosek nie mógł być podstawą
orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego w zakresie wyodrębnionego
postępowania dotyczącego przyjęcia skargi do rozpoznania.